Nowa typologia wód przejściowych i przybrzeżnych w Polsce. Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni

Transkrypt

1 Nowa typologia wód przejściowych i przybrzeżnych w Polsce Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni

2 JCWP i typy wód wg typologii z 2004 roku

3 JCWP i typy wód wg typologii z 2004 roku Typy wód Część wód zasolenie temperatura czas retencji ekpozycja na fale rodzaj dna CW I Mierzeja Wiślana 5,0-18,0 8,25 <7 dni częściowo CW I Półwysep Helski 5,0-18,0 6,79 <7 dni częściowo CW I Port Władysławowo - zmodyfikowane CW I CW III CW II Władysławowo- Jastrzębia Góra Jastrzębia Góra-Klif Rowy Rowy-Jarosławiec Zachód piaski drobnoziarniste i średnioziarniste piaski drobnoziarniste i średnioziarniste 5,0-18,0 8,5 >30 dni piaski średnio i gruboziarniste 5,0-18,0 8,12 <7 dni częściowo 5,0-18,0 8,57 <7 dni częściowo 5,0-18,0 8,31 <7 dni częściowo CW III Jarosławiec-Sarbinowo 5,0-18,0 8,43 <7 dni częściowo CW II Sarbinowo-Dziwna 5,0-18,0 8,55 <7 dni częściowo CW III Dziwna-Świna 5,0-18,0 11,40 <7 dni częściowo piaski średnioziarniste, żwiry, otoczaki piaski drobno- średnioziarniste, piaski żwirowe piaski różnoziarniste, piaski żwirowe, żwiry piaszczyste piaski różnoziarniste, piaski żwirowe piaski różnoziarniste, żwiry, otoczaki piaski drobnoziarniste, gruboziarniste, żwirowe

4 JCWP i typy wód wg typologii z 2004 roku Typy wód Część wód zasolenie temperatura czas retencji ekpozycja na fale rodzaj dna TW I Zalew Wiślany 0,5-5 14,07 1,5 miesiąca muły ilaste lagunowe, muły piaszczyste, piaski muliste TW II Zalew Pucki 0,5-5 12, dni piaski drobnoziarniste i średnioziarniste lagunowe, piaski muliste TW III TW IV Zatoka Pucka Zewnętrzna Zatoka Gdańska Wewnętrzna 5,0-7,0 9, dni częściowo 5,0-18,0 8,54 <7 dni częściowo TW V UjścieWisły 0,5-5 9,55 <7 dni częściowo TW V Ujście Dziwny 0,5-5 10,28 <7 dni częściowo TW V Ujście Świny 0,5-5 13,11 <7 dni częściowo iły muliste, piaski grubodrobnoziarniste, muły piaszczyste morskie piaski róznoziarniste, piaski muliste, muły piaszczyste, muły ilaste piaski średnio i gruboziarniste, iły muliste, muły ilaste piaski średnioziarniste, piaski muliste piaski drobno i średnioziarniste, w delcie wstecznej piaski i mułki TW I Zalew Szczeciński 0,5-5 14,10 52 dni muły, muły piaszczyste, piaski muliste TW I Zalew Kamieński 0,5-5 10,40 >30 dni muły, muły piaszczyste, piaski muliste

5 Weryfikacja typologii wód przejściowych i przybrzeżnych Aktualizacja Typów wód przybrzeżnych w oparciu o wytyczne dokumentu przewodniego nr 5 Komisji Europejskiej (2003) pt. Wody przejściowe i przybrzeżne Typologia, Warunki referencyjne i system klasyfikacji oraz dokument A new fauna intercalibration typology. WFD Intercalibration 2nd phase Baltic GIG autorstwa Torstena Berga Berg, 2010 Berg, 2010

6 Weryfikacja typologii w oparciu o elementy biologiczne Wyznaczanie typów - Podstawa - typologia Baltic GIG (rezygnacja z uwzględnienia morfologii brzegu) Analiza elementów biologicznych - uwzględnienie zinterkalibrowanych wartości chlorofilu a w przypadku wód przybrzeżnych, - porównanie różnorodności gatunkowej makrozoobentosu JCWP przejściowych Ujście Świny i Ujście Dziwny z różnorodnością gatunkową wód przybrzeżnych, - uwzględnienie wyników oceny stanu środowiska morskiego przy analizie różnic pomiędzy aktualnie występującymi JCWP

7 Weryfikacja polskiej typologii podstawy Polska posiada wody w następujących typach interkalibracyjnych: Typ wód przejściowych: BT1- zakres zasolenia 0-5 typ przejściowy-lagunowy Typy wód przybrzeżnych: BC2- zakres zasolenia 2-6 typ przybrzeżny lagunowy BC5- zakres zasolenia 5-8 typ przybrzeżny BC7- zakres zasolenia 8-11 typ przybrzeżny typy te są zgodne z analogicznymi obszarami wodnymi innych krajów nadbałtyckich, gdzie występują podobne wartości elementów abiotycznych: BT1 Litwa BC2 Dania oraz Niemcy BC5 Litwa oraz Łotwa BC7 wody transgraniczne z Niemcami

8 Wynik analizy dotychczasowych typów 1. Elementy biologiczne brane pod uwagę w obecnym systemie klasyfikacji stanu JCWP nie potwierdzają zasadności podziału wód przybrzeżnych na wydmowy i klifowy typ wód. 2. Z analizy zasolenia, rodzaju dna, głębokości oraz ekspozycji na fale wynika, że wszystkie typy wód przybrzeżnych występujące charakteryzują się zbliżonymi wartościami parametrów, co skłania do konkluzji, iż należały połączyć obecnie występujące 3 typy interkalibracyjne do jednego wspólnego typu. 3. Proponowane podejście skutkuje również lepszą harmonizacją polskiej typologii z krajami posiadającymi wspólne typy interkalibracyjne z Polską. 4. Potrzeba rewizji polskiej typologii wystąpiła także podczas wykonywania oceny występnej zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej kiedy całe polskie wody przybrzeżne zostały podzielone tylko na trzy podakweny wód przybrzeżnych: przybrzeżne wody basenu bornholmskiego, przybrzeżne wody wschodniego basenu Gotlandzkiego oraz przybrzeżne wody Zatoki Gdańskiej.

9 Propozycja nowego typu w miejsce dotychczasowych dwóch typów CW II i CW III Typ wód: Otwarte wybrzeże z substratem piaszczystym, brzegiem wydmowym i klifowym Lokalizacja Ekoregion 5 Morze Bałtyckie Utwory powierzchniowe Substrat dna: piaski drobnoziarniste do średnioziarnistych, gruboziarniste i żwirowe, żwiry, otoczaki, lokalnie bruk abrazyjny, ostańce abrazyjne, wychodnie utworów biogenicznych na wysokości mierzei jezior przymorskich Opis morfologiczny brzegu Charakterystyka abiotyczna Brzeg wydmowy, wydmy niskie do wysokich i niskie do średnich, erodowany, intensywnie niszczony Brzeg klifowy: osuwiska, osypiska; klifowe: niskie do wysokich, brzegi wydmowe niskie do średnich intensywnie niszczone Obszar dna: 1-3 rew, profile pochłaniające, pośrednie i odbijające, duża dynamika transportu osadów, platformy abrazyjne, progi abrazyjne w osadach plejstoceńskich i holoceńskich, podwodny skłon brzegowy, relikty pagórków morenowych i pagórków akumulacji morskiej platforma abrazyjna na przedpolu klifów Średnia głębokość: 10 metrów >głębokość > 30 metrów Zasolenie: 5,0 8,0 Ekspozycja na fale: Głębokość warstwy wymieszania: okresowo stratyfikowane Średnia prędkość prądu: 10 cm/s

10 Niezbędne inne działania: 1. Konieczność weryfikacji granic stanu dla nowo powstałych JCWP, w szczególności dla stężeń chlorofilu a oraz parametrów fizykochemicznych.

11 Dziękujemy za uwagę