Biuletyn Branżowy. Analizy Sektorowe. Biuletyn Branżowy - raport kwartalny 4Q 2013 (185)

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe 3 kwietnia 214 Biuletyn Branżowy - raport kwartalny 4Q 213 (15) Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno - finansowej sektora przedsiębiorstw na podstawie danych GUS po czwartym kwartale 213 r. w oparciu o analizę wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 23 działy i 5 grup PKD Synteza... 2 symbol wg PKD: 1. Produkcja artykułów spożywczych Produkcja odzieży Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Produkcja wyrobów z drewna Produkcja papieru i wyrobów z papieru wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych Produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych Produkcja metali Produkcja metalowych wyrobów (bez maszyn i urządzeń) Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Produkcja urządzeń elektrycznych Produkcja maszyn i urządzeń Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep Produkcja mebli Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków Roboty zw. z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi Handel hurtowy Handel detaliczny Transport kolejowy towarów Transport drogowy towarów Zakwaterowanie Telekomunikacja Działalność zw. z oprogramowaniem i informatyką Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) Piotr Krzysztofik tel. (22) Anna Senderowicz tel. (22) Wanda Urbańska tel. (22) Branże o największej / najmniejszej rentowności sprzedaży (w ) na koniec 4q 213 i 4q PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ PRZEMYSŁ ogółem 47. HANDEL DETALICZNY 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII, 1, 1,4 5,2 1,4 1,2,7,6 I-IV kw. 212 I-IV kw. 213 Załącznik Definicje wskaźników PRODUKCJA METALI, źródło: PONT Info, dane GUS 1

2 IQ IIQ IIIQ IVQ IQ9 IIQ9 IIIQ9 IVQ9 IQ1 IIQ1 IIIQ1 IVQ1 IQ11 IIQ11 IIIQ11 IVQ11 IQ12 IIQ12 IIIQ12 IVQ12 IQ13 IIQ13 IIIQ13 IVQ13 Biuletyn Branżowy Analizy Sektorowe Wyniki sektora przedsiębiorstw 4q 213 Przedmiotem kwartalnego raportu jest analiza sytuacji 2 branż przemysłowych i nieprzemysłowych na podstawie danych dla firm o zatrudnieniu powyżej 49 osób w 4q 213. Kwartalny wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw w 4q 213 zmalał wobec 3q 213, jednocześnie był wyższy niż analogicznym kwartale 212 (21, w 4q 13 wobec 24,9 w 3q 13 i 14,9 w 4q 12). W 4q 213 wzrost przychodów z całokształtu działalności (+2,4 r/r) przy mniejszym wzroście kosztów (+1,3 r/r) pozwolił na utrzymanie wzrostu wyniku finansowego netto w 4q 13 (+46,5 r/r wobec +1,2 w 3q 13). Wzrost wyniku finansowego netto w 4q 13 względem 4q 12 nastąpił dzięki wyraźnej poprawie wyniku na działalności operacyjnej oraz zmniejszeniu strat na działalności finansowej, wynik z podstawowej działalności, tj. ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów) zmalał [(-6,1 r/r) w 4q 13 wobec (+1,5 r/r) w 3q 12]. Nastąpiło niewielkie pogorszenie wskaźnika kosztów 1 w 4q 13 (96 wobec 95,2 w 3q 13), związane ze wzrostem kosztów, który jest prawdopodobnie skutkiem większej aktywności przedsiębiorstw w sytuacji poprawy koniunktury w otoczeniu. Rentowność netto kształtowała się w 4q 13 na poziomie niższym w porównaniu z poprzednim kwartałem, wyższym wobec analogicznego kwartału 212 (3,4 wobec 4,1 w 3q 13 i 2,4 w 4q 12). W strukturze rodzajowej kosztów nastąpił niewielki wzrost kosztów pracy (wynagrodzenia +,3 p.proc. i ubezpieczenia społeczne +,1 p.proc.), zmalały zużycia materiałów (-1,1 p.proc.), usług obcych (-,2 p.proc.) i energii (-,1 p.proc.). Analiza sytuacji 2 branż na podstawie danych dla firm o zatrudnieniu powyżej 49 osób W 4q 213 kwartalny wynik finansowy sektora przedsiębiorstw nieco słabszy niż 3q 13, zdecydowanie wyższy niż w 4q 12 Poprawa wyniku r/r głównie dzięki poprawie wyniku na działalności operacyjnej i mniejszych stratach na transakcjach finansowych Słabsza rentowność netto w porównaniu z 3q 13, jednocześnie wyższa wobec 4q 12 Rentowność netto w kolejnych kwartałach lat w ,6 5, 4, 2,2 5, 4,7 3,6 4, 4,7 5, 3,9 4,3 6,1 3,7 4,1 4,1 3,9 3,5 3,2 2,4 4,7 4,1 3, ,1 źródło: GUS, dane dla firm o liczbie zatrudnionych powyżej 49 osób 1 Wskaźnik poziomu kosztów to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności 2

3 Analizy Sektorowe Poziom sprzedaży eksportowej był wyższy o 5,9 r/r, jej udział w przychodach netto ze sprzedaży ogółu podmiotów wynosił 23,4; spośród eksporterów zysk netto wykazało 2,3 przedsiębiorstw wobec 79,6 przed rokiem. Podstawowe relacje ekonomiczno-finansowe eksporterów były lepsze niż ogółu badanych przedsiębiorstw. Utrzymany wzrost sprzedaży eksportowej Zmiana rentowności sprzedaży po czterech kwartałach 213 r/r (uszeregowanie od największej do najmniejszej zmiany poziomu rentowności) 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Zróżnicowany kierunek zmiany poziomu rentowności sprzedaży w poszczególnych branżach w okresie czterech kwartałów 213 w stosunku do PRODUKCJA MEBLI 2. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 2. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON.. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ Wzrost rentowności sprzedaży r/r w 2 branżach (na 26), w tym znaczący producentów wyrobów farmaceutycznych. 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 46. HANDEL HURTOWY 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI PRZEMYSŁ ogółem 24. PRODUKCJA METALI 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 47. HANDEL DETALICZNY 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 61. TELEKOMUNIKACJA 55. ZAKWATEROWANIE w pkt. proc. Obniżenie poziomu rentowności sprzedaży w 5 branżach; w największym stopniu dotyczy to hoteli oraz telekomunikacji. źródło: PONT Info Gospodarka 3

4 Analizy Sektorowe Zestawienie tendencji zmian w sektorze przedsiębiorstw w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 sygnalizuje utrzymujące się ożywienie sektora przedsiębiorstw (wzrost przychodów o 4 wobec wzrostu o 3,9 w 4q 212; w 4q 214 rosnące nieco wolniej niż w 4q 212). Sytuacja jest zróżnicowana zależnie od branży. PKD Zmiany 4q /3q 213 vs. 4q /3q 212 sygnalizują w 4 q 213 spowolnienie stabilizację ożywienie 1. Produkcja artykułów spożywczych 14. Produkcja odzieży. Produkcja wyrobów z drewna 17. Produkcja papieru i wyrobów z papieru 19.2 Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy 2. Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 21. Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych 22.2 Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych 23. Produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych 24. Produkcja metali 25. Produkcja metalowych wyrobów 26. Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych 27. Produkcja urządzeń elektrycznych 2. Produkcja maszyn i urządzeń 29. Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep 31. Produkcja mebli 35.1 Wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elekt. 41. Roboty budowlane - wznoszenie budynków 42. Roboty zw. z budową obiektów inżynierii 45. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi 46. Handel hurtowy 47. Handel detaliczny 49.2 Transport kolejowy towarów 49.4 Transport drogowy towarów 55. Zakwaterowanie 61. Telekomunikacja 62. Dział. zw. z oprogramowaniem i informatyką W dalszym ciągu ożywienie w wielu branżach, przy porównaniu zmian 4q 13/3q 12 vs. 4q 12/3q 12, w ok. połowie branż stabilizacja (czyli stabilne, dobre wyniki; niekiedy także sytuacja, która może zapowiadać spowolnienie), wyraźne spowolnienie w rafineriach (strata) i produkcji chemikaliów, a także w hotelach (strata); osłabienie dynamiki wzrostu branży spożywczej związane m.in. z kryzysem rosyjskoukraińskim. 4

5 4Q Produkcja artykułów spożywczych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej w 4q 213 lekko pogorszyły się w stosunku do 3q 213 z uwagi na osłabienie dynamiki wzrostu przychodów (+5,3 r/r wobec +6,6 w 3q 213) przy mniejszej dynamice wzrostu kosztów (+5,4 r/r wobec +6,4 r/r w 3q 213), w rezultacie rentowność sprzedaży netto w 4q 213 obniżyła się w stosunku do 3q 213 (3,2 wobec 4,2 w 3q 213). W odniesieniu do 4q 212 nastąpiła lekka poprawa wyniku finansowego (1431 w 4q 13 wobec 13 w 4q 12) i nieznaczny wzrost rentowności (3,2 wobec 3,1). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. może oznaczać osłabienie sytuacji producentów żywności. W 4q 213 najwyższą rentownością charakteryzowali się producenci cukru (23,7), pieczywa (13,9) oraz wyrobów czekoladowych (1,), najniższą rentowność odnotowali producenci lodów (-42,1) oraz wytwórcy soków z owoców i warzyw (-1,4). W nadchodzącym kwartale można oczekiwać osłabienia dynamiki wzrostu przychodów branży spożywczej pomimo poprawy nastrojów konsumentów i niewielkiego zwiększenia popytu na żywność. Na sytuację producentów niekorzystny wpływ będzie wywierać osłabienie dynamiki eksportu produktów rolnospożywczych spożywczych spowodowane m.in. konsekwencjami kryzysu ukraińsko-rosyjskiego, a także słabo rosnący popyt globalny. Spadek cen żywca wieprzowego i przetworów wieprzowych, spowodowany embargiem na import wieprzowiny z Polski z powodu afrykańskiego pomoru świń, wzmocniony restrykcjami rosyjskimi i niespokojną sytuacją na Ukrainie, skutkować będzie pogłębieniem kryzysu w branży. Obniżka cen wieprzowiny będzie hamować wzrost cen drobiu, co wywrze niekorzystny wpływ na wyniki drobiarstwa. Wysoki skup mleka zapowiada obniżenie cen mleka i pogorszenie koniunktury w branży mleczarskiej. Głębokość obniżki cen produktów mleczarskich będzie zależna od koniunktury na światowym rynku i cen uzyskiwanych w eksporcie. Na rynku zbóż ceny powoli rosną, głównie pod wpływem utrzymującego się eksportu i wzrostowych tendencji cen na rynkach światowych, mimo zapowiadanych dobrych zbiorów w 214 r. Wzrost cen zbóż był związany z nasilającym się napięciem politycznym na Ukrainie i Rosji, czyli w krajach, które w ostatnich latach eksportowały znaczne ilości zbóż. Sytuacja na krajowym rynku zbóż, przy zmniejszającym się popycie na paszę dla trzody chlewnej, będzie determinowana przez handel zagraniczny oraz konkurencyjność oferty krajowej na rynkach międzynarodowych Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 5

6 4Q Produkcja odzieży Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów odzieży w 4q 213 wyraźnie poprawiły się nastąpiło przyspieszenie dynamiki wzrostu przychodów (+11,7 r/r wobec +4,3 r/r w 3q 213 oraz wzrostu kosztów (+,7 r/r wobec +3,4 r/r w 3q 213). Rentowność sprzedaży w 4q 213 (6,) była nieco niższa niż w 3q 213 (6,3). Porównując 4q 213 z analogicznym kwartałem 212 obserwuje się wyraźny wzrost wyniku finansowego netto (67 wobec 3 w 4q 212) i poprawę rentowności (6, wobec 3,). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się powyżej satysfakcjonującego poziomu. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. może sugerować dalszą poprawę sytuacji przemysłu odzieżowego. Wyższy popyt na ubrania (i w efekcie większe zapotrzebowanie ze strony sklepów) spowodował, że w 4q 213 w krajowych fabrykach uszyto m.in. więcej o 35 r/r garsonek (-21 r/r w 3q 13), produkcja wyrobów pończoszniczych wzrosła o 14 r/r (-6 r/r w 3q 13), koszul męskich zwiększyła się 1 r/r (-11 r/r w 3q 13). W statystycznym gospodarstwie domowym miesięczny budżet na odzież wynosi ok. 5 zł na osobę. W ostatnich latach wartość wydatków na ubrania nie zmienia się, przy czym rośnie wolumen kupowanej odzieży, co oznacza większy popyt na tańszą odzież. W najbliższych kwartałach prawdopodobna jest poprawa sytuacji w branży, na co wpłynie wzrost popytu konsumpcyjnego wraz z ożywieniem gospodarczym, poprawą nastrojów konsumentów w wyniku wzrostu realnych wynagrodzeń, co znajdzie odzwierciedlenie w zwiększeniu wydatków na odzież, przy czym wciąż utrzyma się popyt na tańszą odzież sprzedawaną w sklepach sieciowych, outletach i na bazarach. Negatywnie na wyniki przemysłu wciąż oddziaływać będzie silna konkurencja tańszych wyrobów z Indii, Chin, Sri Lanki, Tajlandii i Kambodży (brak ceł). Polskie firmy odzieżowe od kilku lat przestawiły działalność z produkcji na handel (rozwój salonów odzieżowych), zlecając szycie odzieży kontrahentom z Azji i Afryki (Etiopia). Nowym zjawiskiem jest przenoszenie produkcji odzieży powrotem do Polski. Ostatnio na taki krok zdecydował się Próchnik (zdaniem prezesa firmy dzisiaj różnica w cenie produkcji między Polską a Dalekim Wschodem wynosi nie więcej niż 1). Produkcję w kraju zwiększa również LPP. Powrót do szycia w kraju może przyczynić się do wzrostu zatrudnienia w branży i zwiększenia przychodów. Ryzykiem dla działalności przedsiębiorstw odzieżowych na Wschodzie prowadzących sklepy franczyzowe jest konflikt ukraińsko-rosyjski, który wpływa na obniżenie wartości hrywny i rubla, w rezultacie na mniejszą opłacalność prowadzonych tam inwestycji Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 6

7 4Q Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w 4q 213 były słabsze niż w 3q 213. Przychody osiągnięte przez producentów w 4q 213 zmniejszyły się w porównaniu z poprzednim kwartałem, natomiast pozostały na niezmienionym poziomie. W rezultacie wynik finansowy netto osiągnięty w ostatnim kwartale 213 (29,9 ) był niższy niż uzyskany w 3q 213 (4,6 ). Rentowność sprzedaży obniżyła się z 1,9 do 4,4. Bieżąca płynność finansowa kształtowała się powyżej satysfakcjonującego poziomu (2,27). O sytuacji branży decydują przede wszystkim producenci obuwia (PKD 15.2), którzy w 4q 213 osiągnęli ujemną rentowność sprzedaży (-,4 wobec 11, w 3q 213) a także producenci skór i wyrobów ze skór (PKD 15.1) z rentownością 7, wobec 1, w 3q 213. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 r. produkcja skór wzrosła w porównaniu z 4q 212 r. o 7,3, natomiast produkcja obuwia zwiększyła się r/r o,6 (w tym skórzanego o 15,3). Ceny obuwia w 213 r. były o 4,6 niższe niż przed rokiem. Polska, obok Włoch, Hiszpanii, Portugalii i Rumunii, należy do grupy dużych producentów obuwia skórzanego w UE. Branża jest silnie rozdrobniona, obejmuje głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie zatrudnienie bezpośrednio w produkcji znajduje 14 tys. osób, a około 4 tys. osób w powiązanych branżach. W najbliższych kwartałach wyniki ekonomiczne branży prawdopodobnie pozostaną na korzystnym poziomie z uwagi na przewidywany wzrost popytu konsumpcyjnego w wyniku ożywienia gospodarczego w kraju. Poprawa sytuacji w krajach strefy euro powinna korzystnie wpływać na wielkość zamówień na towary z Polski. Zniesienie kontroli importu taniego obuwia z Chin i Wietnamu wpływa na zwiększenie importu obuwia do Polski. Cierpią na tym szczególnie małe i średnie firmy, produkujące w kraju. Duże firmy obuwnicze często zlecają produkcję w krajach azjatyckich o niższych kosztach wytwarzania, a ich rozwinięta sieć handlowa wraz z inwestowaniem w jakość i wzornictwo pozwala skutecznie przeciwdziałać taniej konkurencji. Ostatnio pojawiła się tendencja rozszerzania przez duże podmioty produkcji w kraju. Na taki krok zdecydowała się firma CCC (w 214 r. na skutek zakupu nowych linii moce produkcyjne fabryki zwiększą się o 2 3). Decyzje o ulokowaniu większych zamówień w Polsce podjęły także Aryton, Wójcik, Gino Rossi i Wojas. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 7

8 4Q 213. Produkcja wyrobów z drewna Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej w 4q 213 były słabsze niż w 3q 213, wysoki wzrost kosztów (,7 r/r wobec 3,6 r/r), pomimo utrzymującego się wzrostu przychodów (+1, r/r), przyczynił się do zmniejszenia wyniku finansowego (1 wobec 36 w 3q 13); jednocześnie wynik netto pozostał wyższy niż w 4q 212. W dalszym ciągu rosły szybciej niż. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. może sygnalizować stabilizację w branży. Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna (4 przychodów branży), pozostałe generowali producenci wyrobów tartacznych. Rentowność sprzedaży w 4q 213 zmalała do 3,5 (6,9 w 3q 13), nadal była wyższa niż w 4q 212. (2,1). Jest to efekt osłabienia wyników producentów wyrobów tartacznych (ROS=,4 vs. 3,5 w 3q 13), niemniej także producenci wyrobów z drewna wypracowali niższy poziom ROS (4,1 vs. 7,5 w 3q 13). Płynność bieżąca była satysfakcjonująca, natomiast szybka kształtowała się nieco poniżej poziomu akceptowalnego. Udział sprzedaży eksportowej branży w przychodach ogółem kształtował się w 4q 213 poniżej średniej krajowej (37 producenci wyrobów z drewna; 34 producenci wyrobów tartacznych), w 4q 213 ten udział zmalał o kilka pkt. proc., szczególnie w przypadku producentów wyrobów z drewna (37 vs. 43 w 3q 13), co może sugerować mniejsze wpływy ze sprzedaży zagranicznej. W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS w 4q 213 w porównaniu z 4q 212: - wzrosła w przypadku płyt pilśniowych (+9,6), płyt podłogowych (+9,7) i sklejki (+6,); - była zbliżona do poziomu z 4q 212 w przypadku płyt wiórowych i oklein; - zmalała w przypadku wyrobów dla stolarki otworowej (-,1). W nadchodzących kwartałach wyniki branży, przy jej surowcowym charakterze, mogą być słabsze z uwagi na oczekiwany wzrost cen drewna w 214 r. (konkurencja o ograniczone zasoby z innymi branżami, a także zakupy drewna w Polsce przez zagranicznych przedsiębiorców, silna pozycja Lasów Państwowych). Jednocześnie korzystny dla producentów drewna jest prawdopodobnie stabilny popyt ze strony branży meblarskiej, oczekiwać też można niewielkiego wzrostu popytu ze strony firm budowlanych wraz z rosnącą liczbą rozpoczynanych projektów. Lasy Państwowe (LP) przewidują niewielki wzrost podaży surowca w 214 r. (36,5 mln m sześc. wobec 36 mln w 213), przy kontynuacji zasad sprzedaży drewna z 213 r Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

9 4Q Produkcja papieru i wyrobów z papieru Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w 4q 213 były korzystne, lepsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym, jednak dynamika wzrostu przychodów osłabiła się (+,4 r/r wobec +1,4 r/r w 3q 13), ograniczeniu uległ także wzrost kosztów (+7,2 r/r wobec +,5 w 3q 13) i rentowność sprzedaży netto (,9 wobec 9, w 3q 13). W 4q 213 branża odnotowała zwiększenie wyniku finansowego o 19, r/r (629 w 4q 13 wobec 525 mln w 4q 12), skutkujące dobrym wynikiem rentowności sprzedaży w 4q 213 (,9 wobec 7,9 w 4q 12). Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na dobrym poziomie (1,51). Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. może oznaczać stabilizację sytuacji producentów na dobrym poziomie. W 4q 213 producenci masy włóknistej, papieru i tektury (PKD 17.1) osiągnęli wyższą rentowność sprzedaży netto (13,2) niż producenci wyrobów z papieru i tektury (PKD 17.2) z ROS=6,3. Wyniki branży uwarunkowane są cenami papieru i celulozy. W 4q 213 dostawy papierów wysokogatunkowych w Europie wzrosły o,1 r/r oraz o 3,7 w porównaniu do 3q 213. Ceny papierów wysokogatunkowych na koniec 4q 213 zanotowały spadek w porównaniu z 3q 213 w granicach 1,7-1,. Na koniec 4q 213 średnia cena celulozy NBSK (celuloza iglasta) była o 13 wyższa niż w 4q 212 r., natomiast cena BHKP (celuloza liściasta) wzrosła o,. W porównaniu do 3q 213 cena NBSK wzrosła o 3,, natomiast cena BHKP spadła o 3,. Według Stowarzyszenia Papierników Polskich w 213 r. wyprodukowano w Polsce 4 64 tys. ton papieru i tektury, z czego wyeksportowano 3547,6 tys. ton (+3,2 r/r), import papieru i tektury sięgał 3 54, tys. ton (+2,3 r/r). W najbliższych kwartałach sytuacja ekonomiczna producentów papieru prawdopodobnie utrzyma się na korzystnym poziomie ze względu na przewidywany wzrost cen celulozy (wysoki popyt ze strony Chin), negatywnie na wynik finansowy oddziaływać wciąż niski popyt na papier służący do produkcji tektury falistej. Wyniki producentów wyrobów z papieru prawdopodobnie pozostaną stabilne z uwagi na przewidywany wzrost popytu na opakowania i tekturę ze strony branż, które są odbiorcami (m.in. branża spożywcza, reklamowa) w sytuacji ożywienia gospodarczego w Polsce i w krajach strefy euro przy wzroście cen celulozy, co wpłynie na zwiększenie kosztów produkcji wyrobów. Na spadek zużycia papieru wpływać będzie zmniejszenie czytelnictwa gazet oraz coraz szersze wykorzystywanie kanałów elektronicznych Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 9

10 4Q Wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej Wyniki ekonomiczno-finansowe branży (m.in. produkcja paliw silnikowych, olejów, brykietów, wyrobów dla petrochemii) w 4q 213 były słabe (spadek przychodów i kosztów o 11 r/r wobec spadku w 3q 13 przychodów o 4,1 r/r, a kosztów o 2, r/r); branża odnotowała stratę 13. Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie, szybka na dolnej granicy tego poziomu. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. sygnalizuje nasilenie niekorzystnych tendencji. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 produkcja paliw wzrosła o 4,7 r/r, głównie dzięki wyższej produkcji oleju napędowego (wartościowo 7 produkcji paliw); wzrosła też (o 7,5 r/r) produkcja benzyn silnikowych (ok. 27 rynku paliw). Wg POPiHN w 4q 13 konsumpcja paliw zmalała (-,7 r/r) na skutek spadku konsumpcji oleju napędowego [(-2, r/r), wartościowo to 6 wszystkich rodzajów paliw] i niższej konsumpcji benzyny (spadek o,; 2 łącznej konsumpcji paliw); należy zaznaczyć, że w poprzednich kwartałach 213 r. spadki konsumpcji paliw były kilkukrotnie wyższe. W kolejnych kwartałach powolne odbudowywanie popytu na benzynę i olej napędowy w warunkach wolno rosnącej aktywności gospodarczej, przy rosnącej podaży mocy rafineryjnych, znacznie ograniczy możliwość podnoszenia marż i tym samym może negatywnie wpływać na wyniki branży. Coraz większym obciążeniem dla płockiego koncernu jest Orlen Lietuva w Możejkach, która ze względu na wysokie logistyczne i niski popyt na paliwa na rynku litewskim pracuje obecnie na minimach produkcyjnych, dodatkowo pod koniec kwietnia 214 r. Sąd Najwyższy Litwy nałożył 3 mln euro kary za zanieczyszczanie (w 29 r.) środowiska naturalnego. Korzystna natomiast dla wyników branży jest nowelizacja Ustawy o zapasach obowiązkowych ropy naftowej i paliw (implementacja dyrektywy KE); Sejm znowelizował Ustawę (czeka na rozpatrzenie przez Senat), m.in. zmieniając sposób obliczania zapasów interwencyjnych ropy i produktów ropopochodnych i wprowadzając odpłatne przejęcie przez Agencję Rezerw Materiałowych części obowiązku utrzymywania zapasów paliw, co pozwoli firmom paliwowym zwolnić zamrożone w zapasach środki i, oprócz pozytywnego wpływu na bilanse spółek, zwiększy środki na inwestycje, a także możliwość angażowania w projekty poszukiwawczo-wydobywcze gazu i ropy. Niewielki zakres wahań cen ropy naftowej działa stabilizująco na poziom kosztów produkcji, niemniej wciąż utrzymują się ryzyka geopolityczne mogące spowodować gwałtowny wzrost notowań surowca. GUS nie udostępnił części danych z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej; dane na koniec 212 r. zostały doszacowane Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 1

11 4Q Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów chemikaliów sygnalizują pogorszenie sytuacji w 4q 213 nastąpił powrót do spadkowego trendu przychodów [(-2,7)r/r wobec, r/r w 3q 13]. Rentowność sprzedaży, dzięki ograniczeniu kosztów w przedsiębiorstwach [(-5,9) r/r wobec (-2,) r/r w 3q 13], wzrosła [2,4 vs. (-,4) w 4q 212]. W 4q 213 wyniki branży chemicznej były słabsze niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 r. z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. może oznaczać dalsze ograniczenie rynku. Na wyniki branży chemicznej w największym stopniu wpływają producenci tworzyw sztucznych (17 udziału w przychodach; ROS=5, w 4q 13) oraz nawozów [15 udziału w przychodach; ROS=(-3,5)]. Znaczne pogorszenie sytuacji w produkcji nawozów [ujemny wynik finansowy, obniżenie rentowności z 5,3 w 4q 12 do (-3,5) w 4q 13] zadecydowało o wynikach branży chemicznej ogółem. Zasadniczą przesłanką pogorszenia sytuacji branży w 1q 214 są wciąż niskie ceny nawozów w porównaniu z analogicznym okresem 213, co jest związane z mniejszym popytem ze strony rolników z uwagi na znaczący spadek cen zbóż w sytuacji dobrych zbiorów w ostatnim sezonie. W najbliższych kwartałach ożywienie gospodarcze prawdopodobnie zmniejszy spadek przychodów branży ze sprzedaży na rynek krajowy i za granicę, czemu sprzyja słaby złoty. Negatywnie na wyniki branży oddziaływać będą wciąż wysokie ceny gazu ziemnego w Polsce w porównaniu do poziomu cen tego surowca na rynkach zagranicznych, szczególnie w porównaniu z USA, gdzie cena gazu z łupków jest pięciokrotnie niższa niż w Polsce. Konkurencyjność surowca w USA powoduje, że działające w Europie koncerny chemiczne, nie czekając na umowę o wolnym handlu UE-USA (może być podpisana w 215 r.), już zaczynają przygotowania do przeniesienia produkcji na tamtejszy rynek. Poprawie wyników nie służy także pogorszenie koniunktury w rolnictwie spowodowane znaczącym spadkiem cen zbóż r/r (notowania cen płodów rolnych są czynnikiem, który ma znaczący wpływ na siłę nabywczą sektora rolnego) i w rezultacie ograniczenie zakupów nawozów. Mniejszy popyt wpływa na obniżkę cen nawozów i ograniczenie przychodów branży. Trwa proces konsolidacji największych grup chemicznych w Polsce ZA Puławy i ZA Tarnów. Jednym z ważniejszych zadań, które stoją przed grupą jest dywersyfikacja dostaw gazu oraz inwestycja w budowę zakładu petrochemicznego w Gdańsku razem z koncernem Lotos. Obecnie 6 produkcji chemikaliów w Polsce stanowią chemikalia bazowe, produkty przetworzone pochodzą z importu. Bez inwestycji w nowoczesne produkty deficyt w handlu zagranicznym chemikaliami będzie rósł Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 11

12 4Q Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych W 4q 213 sytuacja ekonomiczno-finansowa producentów farmaceutyków nie uległa większej zmianie w porównaniu z 3q 213 wzrosły o 1,7 r/r wobec 1,4 r/r w 3q 213, praktycznie nie zmieniły się (,2 r/r wobec spadku o 4,3 r/r w 3q 213). W porównaniu z 4q 212 wynik finansowy nieznacznie zmniejszył się (236 wobec 23 ), skutkując niewielkim obniżeniem rentowności sprzedaży (6,5 w 4q 13 wobec 6,9 w 4q 12), kształtującej się jednocześnie wyraźnie powyżej średniej w przemyśle. Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na dobrym poziomie. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. sugeruje stabilizację rynku i utrzymanie korzystnej rentowności. W Polsce produkowane są głównie leki generyczne (zamienniki oryginalnych produktów leczniczych). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi 64 pod względem wartości i 5 pod względem liczby sprzedanych opakowań. Przemysł farmaceutyczny dostarcza 55 leków dostępnych na krajowym rynku w przeliczeniu na liczbę opakowań, co stanowi ok. 3 wartości sprzedawanych farmaceutyków. Duży wpływ na sytuację producentów leków wywarła ustawa refundacyjna, która z początkiem 212 r. wprowadziła: - sztywne ceny, negocjowane przez resort zdrowia z producentami (od ich wartości ustalana jest urzędowa marża hurtowa, która w 212 r. wynosiła 7, w 213 r. 6); - likwidację rabatów udzielanych aptekarzom przez hurtowników; - zmniejszenie poziomu refundacji NFZ z 19 do 17 wydatków na świadczenia zdrowotne; - zakaz reklamy leków refundowanych; - likwidację programów lojalnościowych; - zmniejszenie rynku leków refundowanych. Dostosowanie firm do ustawy refundacyjnej skutkowało obniżeniem marż, malejącą dynamiką sprzedaży (wzrosły dopłaty pacjentów do leków), zwolnieniem pracowników. Kolejnych problemów przysporzy branży legislacja unijna. Dyrektywa antypodróbkowa, która jest właśnie wdrażana, zmusi przedsiębiorców do znacznych inwestycji; według szacunków Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego, pojedynczy producent leków będzie musiał zainwestować nawet 2. W najbliższych kwartałach można oczekiwać utrzymania wyników branży na korzystnym poziomie, rentowność prawdopodobnie kształtować się będzie na poziomie wyższym niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Restrukturyzacja zatrudnienia w przedsiębiorstwach farmaceutycznych wpłynie na ograniczenie kosztów działalności i poprawę wyniku finansowego branży. Niekorzystny wpływ na eksporterów leków będzie wywierać sytuacja na Ukrainie i w Rosji, dokąd trafia ok. 12 wartości eksportu produktów farmaceutycznych. Deprecjacja hrywny i rubla obniży siłę nabywczą konsumentów Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 12

13 4Q Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw w 4q 213 były nadal dobre, choć słabsze niż w 3q 213, nieco mniejszy wzrost przychodów (11, r/r wobec 12,6 r/r w 3q 13) przy wzroście kosztów (9, r/r) przyczynił się do zmniejszenia wyniku finansowego w 4q 13 (,6 wobec 1 w 3q 13); jednocześnie były to wyniki lepsze niż rok wcześniej. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. wskazuje na stabilizację. Rentowność sprzedaży producentów wyrobów z tworzyw sztucznych w 4q 13 była słabsza niż w poprzednim kwartale, jednocześnie wyższa niż rok wcześniej (5 wobec,4 w 3q13 i 3, w 4q 12). Występuje silna polaryzacja firm - połowa firm nie osiągała przeciętnej rentowności branży. Płynność finansowa była na akceptowalnym poziomie. Rosnąca liczba firm może oznaczać większą konkurencję w branży. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla przemysłu opakowaniowego, budownictwa (zużywa prawie 3 wszystkich tworzyw), a także gospodarstw domowych, co z uwagi na powszechność stosowania, jak i coraz częstsze zastępowanie wyrobów metalowych wyrobami z tworzyw sztucznych, zapewnia jej rynek zbytu. Jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (42 przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to 31). Dla kosztów branży istotne są ceny tworzyw sztucznych, dla których podstawowym surowcem są mono- i polimery powstające na bazie ropy i innych wyrobów petrochemicznych (w 4q 13 ceny większości tworzyw nie zmieniły się znacząco w stosunku do poprzedniego kwartału, pod koniec kwartału w przypadku kilku, np. folii, wystąpiła niewielka tendencja wzrostowa); istotne są również ceny gazu (w Polsce relatywnie wysokie), stosowanego w procesie technologicznym produkcji tworzyw sztucznych. Producenci opakowań z tworzyw sztucznych w planach rozwojowych powinni uwzględniać stopniowo malejący popyt na jednorazowe opakowania z folii z uwagi na coraz powszechniejsze zastępowanie ich opakowaniami biodegradowalnymi, czy wielokrotnego użytku i związany z tym wzrost kosztów inwestycji w technologie produkcji biodegradowalnych opakowań. W kolejnych kwartałach wyniki branży będą raczej stabilne, sprzyja im utrzymujące się ożywienie gospodarcze, w tym w budownictwie; dla firm aktywnych na rynkach zagranicznych korzystne jest utrzymujące się ożywienie w krajach UE, niekorzystny kryzys ukraińsko-rosyjski, ograniczający wymianę handlową (w 212 ok. 1 eksportu artykułów z tworzyw sztucznych kierowane na te rynki). Utrzymuje się konkurencja wyrobów z tworzyw z Chin i Tajlandii na polskim rynku Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 13

14 4Q Produkcja wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w 4q 213 poprawiły się, wzmocnił się wzrost przychodów przy niewielkim spadku kosztów [1,4 r/r wobec +,6 r/r i (-1,9) r/r) w 2q 13], branża odnotowała 4 zysku netto (323 w 4q 12). Producenci materiałów budowlanych dostosowali się do popytu zgłaszanego przez mniejszy rynek budowlany. Tendencja zmian przychodów i kosztów w 4q 213 wobec 3q 213 w porównaniu z analogicznym okresem w 212 r. sygnalizuje stabilizację branży. O wynikach branży w 4q 213 decydowały głównie wyniki producentów szkła (27 przychodów działu), wyrobów z betonu (2 przychodów działu), cementu i wapna () oraz ceramicznych materiałów budowlanych (9). Rentowność sprzedaży netto poprawiła się w 4q 13 do 5 (3,4 w 4q 12); branżę cechowało silne zróżnicowanie najwyższy poziom rentowności sprzedaży odnotowali w 4q 13 producenci cementu (13,2) i pozostałych wyrobów z ceramiki (11,5), niższa rentowność cechowała producentów wyrobów z betonu (,4) oraz producentów wyrobów z kamienia (-,5). Płynność finansowa była satysfakcjonująca. Wg danych GUS w ujęciu ilościowym w 4q 213 w porównaniu z 4q 212 produkcja wyrobów działu wzrosła w większości segmentów: - z wyraźnym przyspieszeniem w przypadku: cementu (+13,5 vs. -,5 w 3q 13), bloków ściennych z betonu (+23,7 vs. +7,9), cegły (+21 vs. +1,6), masy betonowej (+ vs. +2), wapna (+6,1 vs. +2,6), ), dachówki ceramicznej (+23 vs. -1,6), wyrobów izolacji termicznej (+24,5 vs. +1,7); - kształtowała się na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku w przypadku szyb typu float (+2,9), - nadal była mniejsza niż rok temu w przypadku bloków gipsowych (-6,) i spoiw gipsowych (-9,). W kolejnych kwartałach wyniki działu będą stabilne z możliwością poprawy. Obserwowany wzrost liczby rozpoczynanych projektów zapowiada wzrost popytu ze strony budownictwa kubaturowego, a duża skala rozstrzyganych obecnie przetargów na projekty z wykorzystaniem środków unijnych z kolejnej perspektywy przełoży się na wzrost zapotrzebowania ze strony budownictwa infrastrukturalnego. Utrzymuje się stabilny popyt remontowo-modernizacyjny. Negatywnie na wyniki branży wpływa duża konkurencja między producentami materiałów budowlanych, gorsze mogą być również wyniki producentów materiałów budowlanych obecnych na rynku rosyjskim i ukraińskim z uwagi na napiętą sytuację polityczną w tych krajach Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 14

15 4Q Produkcja metali Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów metali w 4q 213 zdecydowanie się poprawiły w porównaniu z 3q 213: branża odnotowała 94 zysku wobec 15 mln w 3q 13 (i dużych strat w II poł. 212 r. i 1q 213), nastąpiło odwrócenie tendencji [wzrost przychodów o 4,5 r/r wobec spadku o (-2,9 r/r) w 3q 13 przy utrzymanej redukcji kosztów o (-1,1 r/r) wobec (-3,4 r/r) w 3q 13]. Płynność finansowa kształtowała na dolnej granicy akceptowalnego poziomu. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. sygnalizuje ożywienie rynku. Na ogólną ocenę sytuacji branży wpływa przede wszystkim produkcja surówki, żelazostopów, żeliwa i stali oraz wyrobów hutniczych (PKD 24.1; ok. 6 udziału w przychodach działu). Dla produkcji metali ważna jest również produkcja metali szlachetnych i innych metali nieżelaznych (PKD 24.4; 22 przychodów ogółem) z rentownością na poziomie 2,9 (vs. 3,9 w 4q 12). Kolejnym znaczącym obszarem produkcji metali jest odlewnictwo metali (PKD 24.5; 12 przychodów działu) z rentownością sprzedaży 3, (vs. 1,9 w 4q 12). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 w porównaniu z 4q 212 znacząco wzrosła produkcja płaskowników, walcówki, prętów i kształtowników z aluminium i stopów aluminium (+31 r/r), cynku (+27 r/r) oraz stali surowej (+19 r/r); łącznie w ostatnim kwartale 213 r. produkcja metali była wyższa o ok. niż rok wcześniej, a wzrost na przestrzeni był jeszcze wyższy i wyniósł 11,5 r/r. W kolejnych kwartałach oczekiwana jest dalsza poprawa sytuacji na rynku stali adekwatna do stopnia ożywienia gospodarczego i odbudowy krajowego, jak i zagranicznego popytu na metale (kolejne kwartały 213 roku charakteryzowały się coraz wyższym udziałem sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem; w 4q 13 udział ten wynosił prawie 42 vs. 3 rok wcześniej), co może być dodatkowo wzmacniane rosnącą niepewnością dostaw z ukraińskiego Donbasu (Donieckie Zagłębie Węglowe). Korzystne dla branży było wprowadzenie od X.213 r. tzw. odwróconego VAT na większość wyrobów stalowych (podatek zapłaci jedynie finalny odbiorca), likwidujące proceder sprzedaży wyrobów stalowych bez marży. Utrzymuje się wzrost globalnego zapotrzebowania na aluminium, coraz intensywniej wykorzystywanego przy produkcji samochodów; rośnie też wolumen sprzedaży produkcji wyrobów wysokoprzetworzonych (taśmy i blachy aluminiowe wykorzystywane w branży opakowań, a także w budownictwie pasywnym, meblarstwie, produkcji kolektorów solarnych, produkcji przewodów energetycznych, przemyśle ciężkim, elektronicznym, lotniczym). Z drugiej strony, negatywnie na konkurencyjność krajowych producentów stali wpływają ceny nośników energii wyższe w Polsce niż średnia unijna ( energii zależnie od wyrobu sięgają do 25 całości kosztów wytwarzania) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 15

16 4Q Produkcja metalowych wyrobów gotowych (bez maszyn i urządzeń) Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów metalowych wyrobów gotowych w 4q 213 były lepsze niż kwartał wcześniej [wzrost przychodów o 1,2 r/r wobec wzrostu przychodów o,3 r/r w 3q 13 oraz spadek kosztów o (-1, r/r) wobec spadku kosztów o (-,7 r/r) w 3q 13], branża odnotowała 19 zysku wobec 414 w 4q 212. Bieżąca płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie, szybka na dolnej granicy tego poziomu. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. może sygnalizować stabilizację rynku. Na poprawę ogólnej oceny sytuacji branży wpłynęła rosnąca zyskowność sprzedaży (ROS=7,2 vs. 2,2 w 3q 12) producentów pozostałych gotowych wyrobów metalowych (są to m.in. elementy torów kolejowych, pojemników, opakowań, metalowych art. gosp. domowego (PKD 25.9; generują 31 przychodów działu ogółem) oraz lepsze wyniki produkcji metalowych elementów konstrukcyjnych (PKD 25.1; 32 przychodów ogółem) dla budownictwa przemysłowego (m.in. urządzenia dźwigowe, prefabrykowane budynki, pawilony wystawowe itp.), jak również budownictwa infrastrukturalnego (mosty, bariery, ekrany akustyczne) i mieszkaniowego (metalowe drzwi, ramy), która wykazała rentowność 3,6 (vs. 2, w 4q 12). Producenci wyrobów z metalu są spolaryzowani; prawie 1 / 2 przychodów generują wielkie podmioty, zatrudniające powyżej 25 osób (m.in. Rafako, CAN PACK). Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów metalowych, w połowie kierowany na rynek krajowy i w połowie na eksport (chociaż np. w produkcji zbiorników i pojemników metalowych sięga prawie 6 przychodów). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 w porównaniu z 4q 212 spadła produkcja przewodów metalowych (-12 r/r) oraz wyrobów stołowych i kuchennych (-41 r/r), na podobnym poziomie utrzymała się produkcja opakowań do żywności (+,5 r/r), wzrosła natomiast produkcja pozostałych opakowań metalowych (+46); łącznie w ostatnim kwartale 213 r. produkcja wyrobów metalowych była wyższa o niecały 1 niż rok wcześniej, niemniej na przestrzeni wzrost wyniósł już ponad r/r. W kolejnych kwartałach, wraz z odbudowywaniem się krajowej konsumpcji, można oczekiwać stabilizacji sytuacji producentów metalowych wyrobów gotowych. Oczekiwana poprawa w budownictwie, związana m.in. z uruchamianiem projektów współfinansowanych z perspektywy unijnej , powinna sprzyjać stopniowemu wzrostowi popytu na wyroby producentów metalowych elementów konstrukcyjnych Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS

17 4Q Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych w 4q 213 sygnalizują osłabienie rozwoju branży spadek przychodów pogłębił się [(-14,6) r/r w 4q 13 wobec (-7,) r/r w 3q 13], w podobnym stopniu nastąpiło ograniczeniu kosztów działalności [odpowiednio (-,3) r/r wobec ( 7,5) r/r]. Branża odczuwa efekt wysokiej bazy z 212 r. spowodowany procesem cyfryzacji, co wiązało się z masową wymianą telewizorów lub zakupem dekoderów. Pozytywnym faktem jest wzrost wyniku finansowego branży o 143,9 r/r (297 w 4q 13 wobec 121 w 4q 12) i w rezultacie poprawa rentowności sprzedaży netto z 1,3 do 3,7. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 r. z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. może oznaczać dalsze ograniczenie wielkości rynku przy możliwej poprawie rentowności z uwagi na prowadzoną redukcję kosztów. Na wyniki działu mają wpływ przede wszystkim wyniki producentów elektronicznego sprzętu powszechnego użytku, tj. telewizorów, monitorów, dvd (PKD 26.4: 12 ogółu firm, 47 przychodów w 4q 13) oraz producentów elektronicznych elementów i obwodów drukowanych (PKD 26.1: 2 ogółu firm, 23 przychodów). Udział eksportu w przychodach osiąganych przez producentów komputerów i wyrobów elektronicznych w 4q 213 wynosił 63 (66 w 4q 12), w tym producentów telewizorów 2 ( w 4q 12). Liczba wyprodukowanych telewizorów w 4q 213 wyniosła 5,4 mln sztuk (-12, r/r wobec spadku produkcji o 1,5 r/r w 3q 213). Mniejsza sprzedaż sprzętu rtv w 4q 213 związana była m.in. z zakończeniem w 2q 213 procesu cyfryzacji w Polsce a także ze słabszym eksportem do krajów UE. W najbliższym kwartale trudno oczekiwać poprawy wyników branży, gdyż wygasł impuls do wymiany telewizorów związany z procesem cyfryzacji, utrzyma się również tendencja spadkowa cen. W krajach Europy Zachodniej, które są głównymi odbiorcami polskiej produkcji maleje popyt na telewizory, co jest związane z silną konkurencją ze strony smartfonów i tabletów, na których można oglądać telewizję. W kolejnych kwartałach poprawie wyników może sprzyjać ożywienie gospodarcze w Polsce i Europie i związany z tym wzrost popytu konsumpcyjnego m.in. na wyroby elektroniczne. Impulsem do zakupu nowego sprzętu rtv będą Mistrzostwa Świata w piłce nożnej rozpoczynające się w Brazylii w czerwcu 214 r Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 17

18 4Q Produkcja urządzeń elektrycznych W 4q 213 nastąpiła poprawa dynamiki wzrostu przychodów producentów urządzeń elektrycznych w porównaniu z 3q 213 (+9, r/r wobec +,2 r/r), niemniej szybciej rosnące (+1,4 r/r wobec +,9 r/r w 3q 13) skutkowały znacznym spadkiem wyniku finansowego (7 zysku wobec 213 mln zł w 4q 212). Płynność finansowa kształtowała się na dolnej granicy akceptowalnego poziomu. Zestawienie tendencji zmian w 3q 213 wobec 2q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. może sygnalizować stabilizację rynku. Na ogólną ocenę sytuacji branży istotnie wpłynęła produkcja sprzętu gospodarstwa domowego (PKD 27.5; 44 przychodów ogółem działu), która w 4q 213 charakteryzowała się niską na tle przemysłu zyskownością (ROS=1,). Dla produkcji urządzeń elektrycznych ważna jest również produkcja elektrycznych silników, prądnic, transformatorów, aparatury rozdzielczej energii elektrycznej (PKD 27,1; 21 przychodów działu) z rentownością na poziomie 3,9 (vs. 3,5 w 4q 12) oraz produkcja izolowanych przewodów i kabli oraz sprzętu instalacyjnego (PKD 27.3; 11 przychodów) wykazująca zysk ze sprzedaży w wysokości 3,2 (vs. 2,2 w 4q 12). Wysoki poziom internalizacji branży (ok. 72 przychodów generują firmy z udziałem kapitału zagranicznego) sygnalizuje konkurencyjność wyrobów produkowanych w Polsce, która dodatkowo zyskała po wzrostach kosztów pracy na Dalekim Wschodzie. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 w porównaniu do 4q 212 produkcja podstawowego asortymentu działu wzrosła r/r: silników elektrycznych i prądnic (+1), zmywarek do naczyń (+1), chłodziarko-zamrażarek (+15), pralek (+12) oraz kabli (+9); łącznie w ostatnim kwartale 213 r. produkcja wyrobów metalowych była wyższa o 4,2 niż rok wcześniej, niemniej na przestrzeni wzrost wyniósł już ponad 13 r/r. W kolejnych kwartałach dynamika wzrostu rynku sprzętu urządzeń elektrycznych będzie zależeć od skali ożywienia popytu zagranicznego (sprzedaż eksportowa w 4q 13 stanowiła ponad 67 przychodów ogółem branży). Konieczna modernizacja starych sieci i urządzeń energetycznych wspiera popyt na kable i przewody, a unijne regulacje energooszczędne są korzystne dla producentów sprzętu oświetleniowego. Z uwagi na wysoką materiałochłonność branży (relacja wartości zużytych materiałów do kosztów ogółem wynosi ponad 61), jej produkcji, a tym samym poziom realizowanej marży, są bardzo wrażliwe na zmiany cen surowców (w tym blachy i plastiku) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 1

19 4Q Produkcja maszyn i urządzeń Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów maszyn i urządzeń mechanicznych w 4q 213 były gorsze w porównaniu z 3q 213 [spadek przychodów o (-9,4 r/r) wobec (-6,1 r/r) w 3q 13 oraz spadek kosztów o (-1, r/r) wobec (-7,2 r/r) w 3q 13]. W 4q 213 branża odnotowała niższy zysk niż kwartał wcześniej (433 zysku, wobec 526 w 3q 213), niemniej był on wyższy niż rok wcześniej (o r/r). Zarówno bieżąca, jak i podwyższona płynność finansowa kształtowały się na satysfakcjonującym poziomie. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. może sygnalizować wyhamowanie rynku. Na ogólną ocenę sytuacji branży wpłynęła przede wszystkim produkcja maszyn ogólnego przeznaczenia, w której dominują producenci silników i turbin (PKD 2.1; 32 przychodów działu), z zyskownością sprzedaży w 4q 13 na poziomie 7,7 (vs. 3,3 w 4q 12). Dla produkcji urządzeń elektrycznych ważna jest również produkcja pozostałych maszyn specjalnego przeznaczenia, głównie maszyn dla górnictwa i do wydobywania oraz budownictwa (PKD 2.9; 2 łącznych działu), wykazująca rentowność na poziomie 3,9 (vs. 5,3 w 4q 12). Kolejnym znaczącym obszarem produkcji urządzeń elektrycznych jest produkcja pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, m.in. urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych (PKD 2.2; 23 przychodów ogółem), która uzyskała rentowność sprzedaży na poziomie 7,9 (vs. 5,2 w 4q 12). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 w zestawieniu z 4q 212 zmalała produkcja: - maszyn dla rolnictwa i leśnictwa (-32 r/r); silników (-9 r/); - maszyn i urządzeń do robót budowlanych (-7 r/r); wzrosła natomiast produkcja: - obrabiarek (+12 r/r) oraz - maszyn liczących i księgujących (+); łącznie w ostatnim kwartale 213 r. produkcja maszyn i urządzeń była niższa o ok. 19 niż w 4q 212, co odpowiadało ogólnemu poziomowi spadków produkcji w branży na przestrzeni W kolejnych kwartałach popyt na wyroby branży może rosnąć wraz ze stopniowym ożywieniem gospodarczym wpływającym na poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych oraz kształtującym potrzeby rozbudowy i modernizacji parku maszynowego przedsiębiorstw. Znaczne zapotrzebowanie na urządzenia do produkcji zarówno standardowej, jak i ekologicznej energii i ciepła może wpłynąć na większe zainteresowanie krajowych wytwórców inwestycjami w produkcję m.in. wiatraków i turbin. Z drugiej strony, zakończenie realizacji funduszy unijnych dla rolnictwa z lat może niekorzystnie wpłynąć na popyt na maszyny dla rolnictwa. Ponad 25 polskiego eksportu do Rosji stanowią maszyny i urządzenia, co pokazuje skalę problemu dla krajowego przemysłu maszyn i urządzeń w przypadku eskalacji konfliktu za naszą wschodnią granicą Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 19

20 4Q Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep (bez motocykli) Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów pojazdów samochodowych, przyczep i naczep w 4q 213 istotnie się poprawiły (wzrost przychodów +17 r/r vs. +14 r/r w 3q 13; wzrost kosztów +15,6 r/r vs. +12, r/r w 3q 13); branża odnotowała 1,4 zysku wobec,9 w 4q 212. Płynność finansowa kształtowały się na akceptowalnym poziomie. Zestawienie tendencji zmian w 4q 213 wobec 3q 213 z sytuacją w analogicznym okresie 212 r. sygnalizuje dalszy wzrost rynku. Na ogólną ocenę sytuacji branży wpłynęła w połowie produkcja części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (PKD 29.3; 53 przychodów ogółem działu), z ROS w 4q 213 na poziomie 7, (vs. 4, w 4q 12) oraz produkcja pojazdów samochodowych (PKD 29.1), utrzymująca ROS na poziomie poprzedniego roku (1,4 vs. 1, w 4q 12). W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 4q 213 produkcja samochodów osobowych była zbliżona do 4q 212 (15 tys. szt.); wzrosła produkcja pojazdów do transportu publicznego (+14 r/r, do prawie 1,4 tys. szt.); spadła natomiast produkcja samochodów ciężarowych i ciągników drogowych (-2 r/r) do ok. 2 tys. szt.; łącznie w 4q 13 produkcja pojazdów samochodowych była niższa o ok. niż w 4q 12. W kolejnych kwartałach, w warunkach utrzymującego się ożywienia gospodarczego można oczekiwać wzrostu popytu na produkcję z Polski i dalszą poprawę wyników branży motoryzacyjnej. Korzystny wpływ na bilans produkcji krajowych producentów powinien mieć segment pojazdów użytkowych (w II poł 214 r. w Opolu ruszy produkcja w pierwszej europejskiej fabryce pojazdów terenowych amerykańskiej firmy Polaris Industries; Volkswagen zainwestuje prawie 3,4 w fabryce we Wrześni, gdzie od 2 r. będzie produkowana nowa generacja samochodu użytkowego volkswagen crafter); resort gospodarki zapowiada również produkcję nowych modeli samochodów w zakładach Fiata w Tychach. Uniezależnienie segmentu części i akcesoriów do pojazdów od krajowej produkcji samochodów przy wciąż znacznych inwestycjach w rozbudowę potencjału produkcyjnego (najnowszą inwestycją jest rozpoczęta w kwietniu 214 r. produkcja silnika MDB w zakładzie Volkswagen Motor Polska w Polkowicach) pozwalają oczekiwać poprawy wyników producentów części i akcesoriów (w 213 r. PA- IiZ zamknęła 11 projektów motoryzacyjnych, na 53 ogółem, o wartości ponad 3 mln euro dających ponad 2 6 miejsc pracy; obecnie co 4. zagraniczny projekt inwestycyjny dotyczy segmentu komponentów motoryzacyjnych; nowe inwestycje szacowane są na ok. 1,33 mld euro i mogą stworzyć prawie 9 tys. nowych miejsc pracy). Jednocześnie wzrasta ryzyko negatywnego wpływu na wyniki branży pogorszenia stosunków gospodarczych z Rosją i kryzysu ukraińskiego (Rosja to. rynek zbytu dla polskiej motoryzacji, a Ukraina 14; w 213 r. na te rynki trafiło ok. 5,3 eksportu branży motoryzacyjnej) Wybrane wskaźniki 21 I-XII 211 I-XII 212 I-XII 213 I-XII 213 I-XII ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek x Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=5 osób), na podstawie danych GUS 2