Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 września 2017 r. (OR. en)

Transkrypt

1 Conseil UE Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 września 2017 r. (OR. en) PUBLIC 11836/17 LIMITE JAI 762 MIGR 154 COMIX 591 NOTA Od: Do: Dotyczy: Prezydencja Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Migracja: aktualna sytuacja i dalsze działania Wymiana poglądów Ostatnie miesiące to jeden z najdłuższych od czasu rozpoczęcia się kryzysu migracyjnego w 2014 r. okresów uspokojenia się przepływów migracyjnych przez środkowy rejon Morza Śródziemnego. W lipcu i sierpniu odnotowano najniższy od 2014 roku poziom przepływów w porównaniu z analogicznym okresem w latach ubiegłych. Od początku 2017 r. tą drogą przybyło osób (dane na 4 września), czyli o 17,7 % mniej niż w tym samym okresie w 2016 r. Niedawno odnotowano wzrost liczby osób przeprawiających się przez zachodni rejon Morza Śródziemnego. Tą drogą do końca sierpnia przybyło już do UE więcej osób niż przez cały rok Brak jednak niezbitych dowodów na odchodzenie od szlaku środkowośródziemnomorskiego na rzecz zachodniośródziemnomorskiego. Od kwietnia 2016 r. przepływy na szlaku wschodniośródziemnomorskim były niskie i stosunkowo stabilne w lipcu i sierpniu: osiągnęły mniej więcej te same poziomy co w 2016 r. Tendencje dotyczące wszystkich szlaków wiodących przez Morze Śródziemne muszą być bardzo bacznie obserwowane. Mając na uwadze te ostatnie trendy oraz w następstwie konkluzji Rady Europejskiej z 22 i 23 czerwca 2017 r., a także debaty na temat środkowego rejonu Morza Śródziemnego przeprowadzonej na nieformalnym posiedzeniu ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w Tallinie w dniu 6 lipca 2017 r., prezydencja proponuje skoncentrowanie dyskusji ministrów na następujących elementach, które powinny być również traktowane jako priorytetowe w kontekście naszych natychmiastowych działań i w nadchodzących miesiącach: 11836/17 jw/nj/mak 1

2 1. Reakcja na przepływy w środkowym rejonie Morza Śródziemnego Niska liczba przybywających w ostatnich tygodniach stanowi pozytywny trend, którego występowanie wymaga jeszcze potwierdzenia. Plan działania Komisji z dnia 4 lipca wraz z przedstawionym przez prezydencję planem realizacji z dnia 26 lipca, deklaracja zatwierdzona w dniu 24 lipca w Tunisie podczas drugiego posiedzenia ministrów grupy kontaktowej ds. szlaku migracyjnego w środkowym rejonie Morza Śródziemnego, a także wspólne oświadczenie na temat migracji wydane przez uczestników spotkania w Paryżu w dniu 28 sierpnia zawierają główne elementy służące kompleksowemu rozwiązywaniu problemu przepływów migracyjnych w środkowym rejonie Morza Śródziemnego, w ramach wsparcia wysiłków Włoch. Chodzi w szczególności o: Przyspieszenie szkolenia libijskiej straży przybrzeżnej, począwszy od najbliższego szkolenia rozpoczynającego się jeszcze w tym miesiącu, tak aby rząd jedności narodowej mógł nadal usprawniać kontrolę nad własnymi wodami terytorialnymi. Przedłużenie mandatu operacji EUNAVFOR MED SOPHIA do dnia 31 sierpnia 2018 r. pozwala kontynuować realizację tego zadania w sposób zrównoważony; Dalsze promowanie rozwoju społeczności lokalnych wzdłuż szlaków migracyjnych na terenie Libii w celu poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej tych społeczności i tworzenia alternatywnych źródeł dochodów, zgodnie z obowiązującym obecnie włoskim projektem współpracy z 14 gminami libijskimi. Należy stosownie zwiększyć pulę finansową na wsparcie takich projektów, w tym poprzez fundusz powierniczy UE dla Afryki; Silniejsze wsparcie kontroli granicznych w południowej Libii, Nigrze i Czadzie, co ma zapobiegać przemieszczaniu się nielegalnych migrantów w kierunku Libii; Rozszerzenie wsparcia dla prac prowadzonych przez Biuro UNHCR i Międzynarodową Organizację ds. Migracji (IOM) na rzecz zapewniania odpowiednich warunków przyjmowania migrantów w Libii i koordynacji wspomaganych dobrowolnych powrotów z Libii i Nigru do krajów pochodzenia po drugiej stronie Morza Śródziemnego; 11836/17 jw/nj/mak 2

3 Wzmocnienie wsparcia dla najbardziej narażonych na zagrożenia grup ludności, w tym także poprzez intensyfikację dobrowolnych działań w zakresie przesiedleń z krajów położonych wzdłuż szlaku środkowośródziemnomorskiego (Egipt, Libia, Niger, Etiopia i Sudan), zgodnie z założeniami przedstawionymi przez Komisję na 8. forum ds. przesiedleń i relokacji i powtórzonymi w piśmie komisarza Dimitrisa Avramopoulosa z dnia 25 sierpnia 2017 r. do wszystkich ministrów oraz w koordynacji z Biurem UNHCR. Zwiększone wysiłki w zakresie przesiedleń z Nigru i Czadu będą konieczne do zapewnienia sukcesu tymczasowego mechanizmu na wypadek pilnej ewakuacji z Libii, który to mechanizm planuje wdrożyć Biuro UNHCR. Istotne jest również, by państwa członkowskie zwiększyły swój wkład do funduszu powierniczego UE dla Afryki. 2. Poprawa wyników w zakresie powrotów nielegalnych migrantów Należy kontynuować prace mające na celu zawarcie skutecznych porozumień z krajami trzecimi w celu przyspieszenia operacji powrotowych w pełnej spójności z podejściem wynikającym z ram partnerstwa, przy pomocy wszelkich dostępnych dźwigni i zachęt. Jest to istotne z myślą o skutecznym łączeniu różnych strategii politycznych UE w dziedzinie powrotów i readmisji. Na przykład mechanizm ustanowiony w celu powiązania polityki powrotowej z polityką wizową powinien być nadal stosowany wobec krajów, które odmawiają współpracy w dziedzinie powrotów i readmisji; należy go zatem w dalszym ciągu badać. Istnieją również pewne aspekty, którymi z myślą o zwiększeniu skuteczności polityki powrotowej należy zająć się na poziomie krajowym. Ważne jest dalsze usuwanie rozbieżności między polityką azylową a polityką powrotową, tak by przyczyniać się do wzajemnych korzyści i do zwiększenia liczby powrotów. Ponadto należy pilnie uruchomić pełny zakres nowych możliwości Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w dziedzinie powrotów, a także dodatkowe wsparcie ze strony państw członkowskich /17 jw/nj/mak 3

4 3. Dalsza realizacja oświadczenia UE Turcja Sytuacja na szlaku wschodniośródziemnomorskim jest stosunkowo stabilna; od kwietnia 2016 r. odnotowano niewiele przypadków nielegalnego przekroczenia granic UE na tym szlaku. Oświadczenie UE Turcja skutecznie ogranicza liczbę migrantów i umożliwia zapewnienie skutecznego zarządzania przepływami migracyjnymi wzdłuż tego szlaku. Niemniej jednak Turcja wykazała się brakiem współpracy w zakresie readmisji osób, których nie obejmuje zakres oświadczenia UE Turcja. Tym samym przed UE wciąż stoją wyzwania: nowo przybywający nadal nadwerężają grecki system azylowy i hotspoty na wyspach, a powroty do Turcji nie rozpoczęły się. Zwiększenie skuteczności i tempa postępowania odwoławczego w sprawach azylowych i możliwości powrotów z wysp w dalszym ciągu stanowią priorytety i z myślą o nich należy stosować wszelkie dostępne narzędzia, w tym pełen zakres nowych możliwości Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej. W ujęciu bardziej ogólnym ważne jest, by nadal monitorować sytuację wzdłuż szlaku zachodniobałkańskiego. Wsparcie dla krajów położonych wzdłuż tego szlaku będzie kontynuowane w celu zwiększenia skuteczności kontroli granicznych i działań w zakresie zwalczania przemytu ludzi i handlu ludźmi. 4. Relokacja i wkład ekspertów w działania agencji Całkowita liczba osób obecnych i kwalifikujących się do relokacji z Grecji i Włoch okazała się znacznie niższa od tego, co przewidziano w decyzjach Rady z 2015 r. Niemniej jednak w obu krajach nadal znajdują się kwalifikujące się osoby, które złożyły wnioski i które muszą zostać relokowane. Biorąc pod uwagę postępy odnotowane do tej pory, wzywa się państwa członkowskie do zademonstrowania woli politycznej oraz podjęcia zdecydowanych działań na rzecz realizacji stosownych decyzji Rady i kontynuowania relokacji w ramach możliwości finansowych oferowanych przez Fundusz Azylu, Migracji i Integracji. Nadal występują niedociągnięcia w kwestii delegowania ekspertów przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną oraz Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu do udziału w trwających operacjach. Zachęca się państwa członkowskie, by wypełniały swoje zobowiązania oraz rozwiązywały pozostałe problemy /17 jw/nj/mak 4

5 5. Koncepcja bezpiecznego kraju trzeciego Zgodnie z wnioskiem Rady Europejskiej z dnia 22 i 23 czerwca 2017 r. oraz w celu zacieśnienia współpracy z państwami trzecimi oraz zapobieżenia nowemu kryzysowi, Rada, w kontekście reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego, będzie dążyła do ujednolicania pojęcia bezpiecznego kraju trzeciego ze skutecznymi wymogami wynikającymi z konwencji genewskiej i prawem pierwotnym UE, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji UE i państw członkowskich, zgodnie z traktatami. Wzmocnienie wspólnego europejskiego systemu azylowego ma kluczowe znaczenie dla budowania systemu zarządzania migracją, który będzie odporny na kryzys. Zmierzające do tego prace są w toku, a prezydencja poinformuje ministrów o postępach na najbliższych posiedzeniach ministrów. Pytania: Czy ministrowie zgadzają się z podejściem przedstawionym przez prezydencję? Czy ministrowie chcieliby wskazać i omówić jakieś dodatkowe kwestie lub działania? 11836/17 jw/nj/mak 5