STANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH

Transkrypt

1 STANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH

2 Psychologia inwestowania Mateusz Madej

3 Agenda Psychologia na rynku Teoria perspektywy Błędy w przekonaniach i ocenie prawdopodobieństwa Błędy w zachowaniu i podejmowaniu decyzji Podsumowanie

4 Psychologia na rynku Czy inwestorzy postępują racjonalnie? Czy rynek jest efektywny?

5 Składniki sukcesu w inwestowaniu zdaniem Van Tharp a Zarządzanie kapitałem 30% Psychologia 60% Strategia 10%

6 TEORIA PERSPEKTYWY - historia XVII wiek XVIII wiek XX wiek

7 TEORIA PERSPEKTYWY Założenie co do użyteczności Krzywa wartości dla zysków i strat. D. Kahneman (2012), Pułapki myślenia,

8 TEORIA PERSPEKTYWY - badanie I zakład Wybierz jedną z dwóch poniższych możliwości: a) Pewny zysk 500 zł. b) 50% szans na zysk 1000 zł. 84% 16% II zakład Wybierz jedną z dwóch poniższych możliwości: a) Pewna strata 500 zł. b) 50% szans na stratę 1000 zł. 31% 69%

9 TEORIA PERSPEKTYWY - badanie I zakład Wybierz jedną z dwóch poniższych możliwości: a) Pewny zysk 500 zł. b) 0,1% szans na zysk zł. 28% 72% II zakład Wybierz jedną z dwóch poniższych możliwości: a) Pewna strata 500 zł. b) 0,1% szans na stratę zł. 83% 17%

10 TEORIA PERSPEKTYWY Zysk Strata Średnie i wysokie prawdopodobieństwo Awersja do ryzyka Skłonność do ryzyka Niskie prawdopodobieństwo Skłonność do ryzyka Awersja do ryzyka Stosunek ludzi do ryzyka dla strat i dla zysków przy średnim i wysokim oraz bardzo niskim prawdopodobieństwie wypłaty. Funkcja wag decyzyjnych. Tyszka, T., Decyzje Perspektywa psychologiczna i ekonomiczne

11 Heurystyka zakotwiczenia Opieranie oceny nieznanych danych na przypadkowych liczbach, które w rzeczywistości mogą nie mieć żadnego związku z wartością, którą oceniamy.

12 Heurystyka zakotwiczenia - badania Grupa I 1x2x3x4x5x6x7x8=? średnia 512 Grupa II 8x7x6x5x4x3x2x1=? średnia 2250

13 Heurystyka zakotwiczenia - badania Dwa pytania: 1. Czy liczba krajów afrykańskich będących członkami ONZ jest większa czy mniejsza od zapisanej przed chwilą liczby? 2. Jaki procent wśród członków ONZ stanowią kraje afrykańskie? Kraje afrykańskie stanowią 25% wśród członków ONZ Kraje afrykańskie stanowią 45% wśród członków ONZ

14 Badanie Stephan, Kiell, 2000 na niemieckich inwestorach I grupa: Czy indeks DAX wzrośnie powyżej 6500 punktów za 12 miesięcy? Proszę oszacować wartość liczbową indeksu DAX za 12 miesięcy. mediana 5930 punktów II grupa: Czy indeks DAX spadnie poniżej 4500 punktów za 12 miesięcy? Proszę oszacować wartość liczbową indeksu DAX za 12 miesięcy. mediana 5765 punktów

15 Heurystyka dostępności Oparta na doświadczeniu Związana z pamięcią

16 Heurystyka dostępności - badanie I czytanie Wartość popularnych spółek rośnie, natomiast wartość mało znanych spółek spada. II czytanie Wartość mało znanych spółek rośnie, natomiast wartość popularnych spółek spada.

17 Nadmierna pewność siebie Efekt ten polega na przecenianiu swojej wiedzy, umiejętności w porównaniu to stanu rzeczywistego.

18 Long Term Capital Managment Dwóch laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii Znany inwestor John Meriwether Były wiceprezes FED David Mullins 24 osoby posiadające tytuły doktorskie

19 Złudzenie kontroli Iluzja wpływu na zdarzenia, o których w rzeczywistości nie decydujemy.

20 Złudzenie kontroli - badanie Badanie transakcji przeprowadzonych przez 7 lat na rachunkach.

21 Heurystyka potwierdzenia Skłonność do poszukiwania takich informacji, które potwierdzają nasze wcześniejsze oczekiwania.

22 Efekt status quo Niechęć do zmiany aktualnego stanu rzeczy. Im bardziej skomplikowana jest zmiana, tym bardziej nasila się ten efekt.

23 Efekt status quo - badanie Badanie Samuelson i Zeckhauser

24 Efekt utopionych kosztów W momencie gdy zainwestowaliśmy swój czas, pieniądze, energie jesteśmy wstanie dalej trwać w pozycji, która może przynosić nam coraz większe straty.

25 Efekt utopionych kosztów Jeśli poczujesz, że jesteś w dole, najlepszą rzeczą jaką możesz zrobić, to odłożyć łopatę. Warren Buffet

26 Podsumowanie 1. Dziennik inwestycji z opisanymi naszymi emocjami 2. Plan inwestycyjny

27 Literatura D. Kahneman (2012), Pułapki myślenia, T. Tyszka (1999), Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, P. Zielonka (2011), Giełda i psychologia. Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych, T. Zaleśkiewicz (2012), Psychologia ekonomiczna, Van K. Tharp, Giełda, wolność i pieniądze. Poradnik spekulanta

28 Dziękuję za uwagę Mateusz Madej