Pułapki podejmowania decyzji inwestycyjnych

Transkrypt

1 Pułapki podejmowania decyzji inwestycyjnych Decyzje inwestycyjne na Giełdzie Akademia Młodego Ekonomisty program edukacji ekonomicznej gimnazjalistów 17 lutego 2009 r. Żeby zarobić? Żeby nie stracić? Po co inwestujemy? Żeby jak najwięcej zarobić przy jak najmniejszym ryzyku straty?

2 Co bierzemy pod uwagę podejmując decyzję inwestycyjną? Dogłębną analizę sytuacji spółki i jej otoczenia? Zachowanie kursów w przeszłości? Prawdopodobieństwo zysku? Prawdopodobieństwo straty? Emocje? Zależność pomiędzy zyskiem a ryzykiem Jeśli są szanse na duży zysk, to oznacza, że trzeba zań zapłacić ryzykiem Im większy zysk, tym większe ryzyko Jeśli byłby duży zysk przy małym ryzyko, inni by to już wykorzystali Jeśli ktoś oferuje Ci wysoki zysk przy małym ryzyku, to dlaczego sam z tego nie skorzysta? Jeśli szukasz wysokich zysków na giełdzie, pewnie zostaniesz bankrutem

3 Dlaczego zysk = ryzyko? Wyobraźmy sobie akcje dwóch podobnych firm, które kosztują tyle samo - powiedzmy 10 zł. Jest szansa, że obie firmy osiągną w tym roku zysk w wysokości zł. Gdyby tak się stało, to cena akcji wzrosłaby do 12 zł. Nie jest to jednak pewne. Firma I ma 75% szans na taki zysk, Firma II ma tylko 50% szans. Dlaczego zysk = ryzyko? Firma I Cena: 10 zł Cena za rok 12 zł Zysk: 2 zł Prawdopodobieństwo zysku: 75% Firma II Cena: 10 zł Cena za rok 12 zł Zysk: 2 zł Prawdopodobieństwo zysku: 50% Które akcje wybierzemy?

4 Dlaczego zysk = ryzyko? Co się teraz stanie? Akcje I i akcje II kosztują tyle samo, ale ryzyko z nimi związane jest inne. Więcej inwestorów będzie chciało kupić akcje I! Popyt na akcje I wzrośnie, popyt na akcje II spadnie. Co się dzieje gdy wzrasta popyt? Dlaczego zysk = ryzyko? Firma I Firma II Cena: 11 zł Cena za rok 12 zł Zysk: 1 zł Prawdopodobieństwo zysku: 75% Cena: 9 zł Cena za rok 12 zł Zysk: 3 zł Prawdopodobieństwo zysku: 50% Giełdowi inwestorzy sami doprowadzili do sytuacji, że ryzyko odpowiada zyskowi.

5 Jesteśmy tylko ludźmi a zachowaniem ludzi rządzą emocje i żądze Nasz mózg myśli na skróty Skróty mogą wyprowadzić w maliny Im szybciej Twój mózg podjął decyzję, tym bardziej poszedł na skróty There is no free lunch Udział w wykładzie kosztuje 10 zł Możesz mi nie płacić 10 zł jeśli rzucimy monetą Jeśli wypadnie orzeł nie płacisz nic, a jeśli wypadnie reszka płacisz 20 zł Kto płaci, kto rzuca?

6 Ludzie, zwariowałem, pieniądze rozdaję Każdy uczestnik wykładu dostaje ode mnie 10 zł Możesz dostać 20 zł jeśli rzucimy monetą Jeśli wypadnie orzeł nie dostajesz nic, a jeśli wypadnie reszka dostajesz 20 zł Kto bierze, kto rzuca? Inaczej oceniamy straty i zyski Wolimy zaryzykować 20, aby nie stracić 10 Wolimy mieć wróbla w garści (10) niż gołębia na dachu (20) Zyski kasujemy za szybko, a stratom pozwalamy długo rosnąć

7 Jeśli to zrobiłem, to było to właściwe Skoro raz nad czymś myślałem przez tydzień i doszedłem do jakiegoś wniosku, to ten wniosek jest słuszny Przyzwyczajenie do własnych osądów Ignorowanie informacji, które nie pasują do tych osądów Powoduje to utrzymywanie status quo w tym rosnących strat Inaczej oceniamy tych, których lubimy Psia kupa na chodniku nam się nie podoba Ale jeśli kupę robi Fafik naszej ulubionej koleżanki, to takie zachowanie akceptujemy To samo na giełdzie dzielimy spółki na dobre i złe Oczekujemy, że dobre spółki przyniosą zyski a złe straty Choć to przecież nie ma żadnego uzasadnienia!

8 Są na świecie rzeczy, o których nie śniło się filozofom A nam się wydaje, że zjedliśmy wszystkie rozumy: Podejmujemy decyzje w oparciu o dane dostępne w pamięci Spotykamy się w życiu z małymi (z punktu widzenia statystyki) próbami Próbom tym nadajemy walor reprezentatywności Na podstawie jednostkowych przypadków wyciągamy uogólniające wnioski Psychologiczne granice Nie dam 1,5 zł za kilo kartofli Cena ropy nie może przekroczyć 100 USD za baryłkę Nie sprzedam tych akcji po 75, bo kupiłem po 84 Kupię akcje po 27, bo analitycy wyceniają je na 31

9 Inne błędy inwestorów Nadmierna pewność siebie Iluzja kontroli Nadmierny optymizm Zachowania stadne Nadmierna pewność siebie Bardziej precyzyjne prognozy w odniesieniu do dalszej przyszłości Zdarzenia pewne i niemożliwe Sukces wzmaga pewność siebie Zrzucanie porażek na innych

10 Iluzja kontroli Przekonanie o dużym wpływie na rzeczywistość Większa skłonność do odgadywania przyszłości niż przeszłości Czynniki wzmagające iluzję kontroli: Udział w procesie Wiedza na dany temat Nadmierny optymizm Przypisywanie pozytywnym zjawiskom większego prawdopodobieństwa wystąpienia Zjawisko to występuje częściej jeśli dana osoba uważa, że ma wpływ na prognozowane wielkości

11 Zachowania stadne Konieczne do przetrwania 40 milisekund czyni różnicę Wpływ na hossę i bessę Wbrew pozorom zachowania stadne pozwalają na pewne ograniczenie ryzyka ale najlepsi inwestorzy zachowują się inaczej Dziękuję za uwagę