Boris Kern, Sanja Miletić Uniwersytet Łódzki
|
|
- Bogna Grzybowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 Boris Kern, Sanja Miletić Uniwersytet Łódzki PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW BOGACTWA JĘZYKOWEGO (NA PRZYKŁADZIE JĘZYKÓW SŁOWEŃSKIEGO, SERBSKIEGO I POLSKIEGO) Słowa kluczowe: słowotwórstwo gniazdowe, słownictwo, język słoweński, język serbski, język polski, glottodydaktyka Celem niniejszego artykułu jest sprawdzenie na przykładzie porównania konkretnych gniazd słowotwórczych w językach słoweńskim, serbskim i polskim w jakim stopniu metoda gniazdowa może wskazywać na tzw. bogactwo językowe i jak ono odzwierciedla się w poszczególnych językach. Z glottodydaktycznego punktu widzenia zamierzamy w artykule potwierdzić, że wartościowanie języków przez nauczycieli danego języka jako obcego w kontekście bogactwa językowego nie jest uzasadnione. 1. Metodologia gniazdowa Metodologia gniazdowa rozszerza semantyczno-strukturalną analizę derywatów ujmowanych w opozycje binarne wyraz motywowany wyraz motywujący i skupia się na tym, że można rozpatrywać derywaty nie tylko w takich dwuelementowych relacjach, ale i w bogatszych, obejmujących całe grupy wyrazów pochodnych synchronicznie od jednej wspólnej podstawy [Burkacka 2001, s. 11]. Takie szersze struktury wyrazów, w których poszczególne elementy wiążą się ze sobą strukturalnie i semantycznie (gniazda słowotwórcze obejmują wyrazy, które są bezpośrednio i pośrednio pochodne od wyrazu wyjściowego, niemotywowanego), mogą bardzo przejrzyście ilustrować procesy słowotwórcze i semantyczne w pełnym języku.
3 PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW W przeszłości powstało już kilka prac konfrontatywnych porównujących przede wszystkim języki słowiańskie, np. polski i rosyjski: Metoda analizy gniazdowej w konfrontatywnych badaniach słowotwórstwa współczesnego języka polskiego L. Jochym-Kuszlikowej [1982] 1, Homonimiczne formacje czasownikowe w gniazdach słowotwórczych czasowników ruchu w językach rosyjskim i polskim J. Czarneckiej [1986], Wykorzystanie metody opisu gniazdowego w określaniu granic homonimii słowotwórzczej (na materiale języka rosyjskiego i polskiego) [1991] oraz Gniazda słowotwórcze czasowników oznaczających położenie w przestrzeni w języku rosyjskim i polskim [1991] J. Stawnickiej. Istnieje też artykuł J. Fras Gniazdo słowotwórcze ziemi w języku polskim, serbsko-chorwackim i rosyjskim [1985], w którym autorka porównywała trzy języki słowiańskie. Ostatnio jednak badacze porównują też języki z dwóch różnych rodzin językowych, np. język polski i włoski: J. Łachnik, Możliwość wykorzystania metodologii gniazdowej do opisu aktywności słowotwórczej rzeczownika włoskiego na przykładzie gniazd trzech włoskich leksemów rzeczownikowych związanych z pojęciem czasu [2011]. Dla niektórych języków istnieją słowniki gniazdowe, m.in. czterotomowy Słownik gniazd słowotwóczych współczesnego języka ogólnopolskiego [ ], dwutomowy Семантичко-деривациони речник [2003, 2006], a dla języka słoweńskiego został wydany na razie tylko zeszyt próbny Besednodružinski slovar slovenskega jezika I. Stramljič Breznik [2004] 2. W niniejszej analizie dotyczącej języka słoweńskiego brany był pod uwagę materiał, który powstał w ramach pracy doktorskiej B. Kerna Znaczenie leksykalne derywatów od czasowników zmysłowych. Słowniki gniazdowe w wersji próbnej często były przekazywane użytkownikom danego języka jako obcego: Mirosław Skarżyński wydał w 1989 roku Mały słownik słowotwórczy języka polskiego dla cudzoziemców, a jeszcze wcześniej w 1978 roku wydano Щкольный словообразовательный словарь русского языка. Пособие для учащихся słownik ten pełnił funkcję zeszytu próbnego słownika gniazdowego. 2. Materiał do analizy W dalszej części przedstawiono materiał dla poszczególnego języka. Kryteria, według których byłe opracowane gniazda dla poszczególnych języków, różnią się, na co szczególnie trzeba zwrócić uwagę, zanim można wnioskować coś wskutek takiej konfrontacji. 1 Autorka porównała gniazda słowotwórcze z pola semantycznego smak. 2 Autorka, niestety, nie bierze pod uwagę kryterium jednoznaczności.
4 94 Boris Kern, Sanja Miletić 2.1. Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego Czterotomowy słownik jest podzielony ze względu na część mowy wyrazów wyjściowych, czyli podstaw: t. 1: gniazda odrzeczownikowe, t. 2: gniazda odprzymiotnikowe, t. 3: gniazda odczasownikowe, t. 4: gniazda motywowane przez liczebniki, przysłówki, zaimki, przyimki, modulanty, onomatopeje, wykrzykniki. Fot. 1. Przykład ze Słownika gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. Źródło: Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, T. 3: Gniazda odczasownikowe [2004, s. 588] Każde znaczenie jest jednostką w gnieździe. Znaczenia jednak nie są podane obok (tylko w przypadku wyjściowych leksemów), ale są za to podane skróty części mowy poszczególnych derywatów Serbski Семантичко-деривациони речник W Nowym Sadzie w Serbii w 2003 i 2006 roku wydane zostały pierwsze dwa zeszyty słownika gniazd słowotwórczych języka serbskiego: Семантичко- -деривациони речник: Човек делови тела (Свеска 1) i Човек унутрашњи
5 PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW органи и ткива, психофизиолошка стања и радње, психофизичке особине, сродство (Свеска 2). W pierwszym zeszycie znajdziemy gniazda odrzeczownikowe, a w drugim gniazda odczasownikowe, odrzeczownikowe i odprzymiotnikowe. Jednostka w tym słowniku nazywa się semantično-derivacijska gnezda (gniazdo semantyczno-derywacyjne). Słownik zawiera bardzo dużo informacji. Podane są w nim zarówno znaczenia i typ derywatu, jak i kategorie słowotwórcze. Jednak cała prezentacja nie jest bardzo przejrzysta. W słowniku nie jest oczywiste, które znaczenie jest wyjściowe dla poszczególnego derywatu. Fot. 2. Przykład ze słownika gniazd słowotwórczych języka serbskiego. Źródło: Семантичко-деривациони речник: Човек унутрашњи органи и ткива, психофизиолошка стања и радње, психофизичке особине, сродство (Свеска 2) [2006, s ] 2.3. Gniazda słowotwórcze języka słoweńskiego W języku słoweńskim do tej pory wydany był tylko zeszyt próbny słownika gniazd słowotwórczych autorstwa I. Stramljič Breznik. W tym słowniku autorka nie wzięła pod uwagę tzw. kryterium jednoznaczności przy budowie gniazd słowotwórczych wieloznaczność leksemów została zignorowana, dlatego ten słownik nie był uwzględniony. W analizie skorzystaliśmy zatem z gniazd słowotwórczych, które zostały opracowane w ramach pracy doktorskiej B. Kerna. Obok każdego derywatu w takim gnieździe znajdują się znaczenie i przykład użycia.
6 96 Boris Kern, Sanja Miletić Fot. 3. Przykład gniazda gledati w języku słoweńskim. Źródło: Kern B., Slovarski pomen stopenjskih tvorjenk iz glagolov čutnega zaznavanja [2014, s ] 3. Analiza W referacie zajmowaliśmy się podstawowym czasownikiem percepcji wzrokowej, tzn. słoweńskim i serbskim czasownikiem gledati 3. W języku polskim nie istnieje czasownik glądać, który byłby odpowiednikiem słoweńskiego i serbskiego czasownika gledati. Język polski natomiast dysponuje następującymi czasownikami: oprócz podstawowego czasownika patrzeć (z wariantem patrzyć) są jeszcze oglądać/obejrzeć, podglądać/podejrzeć, przeglądać się/przejrzeć się, przyglądać się/przyjrzeć się, rozglądać/rozejrzeć się albo rozglądnąć się, spo- 3 Słoweński i serbski czasownik gledati różnią się tylko wymową.
7 PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW glądać/spojrzeć, wglądać/wejrzeć, wyglądać, zaglądać/zajrzeć. Wszystkie te czasowniki w języku polskim stanowią odrębne gniazda słowotwórcze, a w językach serbskim i słoweńskim ich odpowiedniki znajdują się w ramach jednego gniazda słowotwórczego. Musimy zwrócić uwagę na to, że wymienione czasowniki w językach polskim, słoweńskim i serbskim są oczywiście związane semantycznie z czasownikami widzieć/zobaczyć (serb. videti, słow. videti). Nasza analiza ze względu na różne ograniczenia nie obejmuje jednak tych dwóch czasowników 4. Czasowniki gledati oraz patrzeć, oglądać, wyglądać itd. zostały wybrane ze względu na istniejące źródła w językach polskim, słoweńskim i serbskim. Chcielibyśmy zwrócić uwagę tylko na parę wątków, które w konfrontacji polskich, słoweńskich i serbskich gniazd słowotwórczych okazały się szczególnie interesujące Liczba derywatów w poszczególnych gniazdach/językach W języku słoweńskim w gnieździe czasownika gledati (tylko pierwsze znaczenie przypatrywać się komuś lub czemuś dokładnie ) znajduje się 319 derywatów, a w języku serbskim 294 derywaty od czasownika gledati we wszystkich 9 znaczeniach i 3 podznaczeniach. Język polski ma natomiast 42 derywaty od czasownika patrzeć, patrzyć, 5 od czasowników oglądać, obejrzeć i 1 od czasownika wyglądać, wyjrzeć, razem 48. Przy tym trzeba podkreślić, że w serbskim słowniku i w gnieździe słoweńskim jako oddzielne derywaty liczone są formy dokonane i formy niedokonane, a w języku polskim liczą się one jako jeden derywat. W słowotwórstwie polskim aspekt czasowników, który nie jest tworzony przedrostkiem, nie jest traktowany jako kategoria słowotwórcza np. czasowniki dać i dawać w gniazdach traktowane są jako elementy wyjściowe, tak samo ich derywaty jako derywaty na tym samym takcie. Serbska i słoweńska teoria słowotwórcza te czasowniki traktuje jako elementy na dwóch różnych taktach. W tym miejscu chcielibyśmy jeszcze raz podkreślić, że zasadne byłoby brać pod uwagę też polskie czasowniki widzieć i zobaczyć, żeby liczby derywatów w tych językach były porównywalne, wszystkie te czasowniki są bowiem mocno związane semantycznie. Na przykład w sytuacji, kiedy ktoś chce, żeby inna osoba zwróciła uwagę na coś/kogoś, w języku serbskim można to wyrazić na cztery różne sposoby: gle/gledaj/pogledaj/vidi, w języku polskim patrz/zobacz, a w języku słoweńskim poglej oraz glej. Liczby derywatów też nie można bezkrytycznie porównywać ze względu na różne metodologie budowania gniazd jak choćby kryterium umieszczenia poszczególnych leksemów w gnieździe (np. czy wystarczy jedno, dwa albo trzy itd. pojawienia w korpusie czy w słownikach, czy gniazdo/słownik 4 Słownik gniazdowy języka serbskiego nie obejmuje przecież czasownika videti.
8 98 Boris Kern, Sanja Miletić gniazdowy ma pokazać w materiałach potwierdzone leksemy czy może też potencjalne) Porównanie dystrybucji przedrostków Dystrybucja przedrostków została zaprezentowana w niniejszej tabeli: Źródło: oprac. własne Przedrostki, które zostały podkreślone, można spotkać w gniazdach wszystkich trzech języków (lub ich odpowiedniki, np. słoweńskie i serbskie iz- jest odpowiednikiem znaczeniowym polskiego przedrostka wy-). W języku polskim znajdziemy 13 prefiksów do utworzenia nowych czasowników od czasownika patrzeć i jeszcze 9 od czasowników wyglądać, wyjrzeć, oglądać i obejrzeć, z tym że w przypadku czasowników wyglądać, wyjrzeć, oglądać i obejrzeć są tylko dwa nowe prefiksy, które nie wiążą się z czasownikiem patrzeć. Są to przy- i spo-. Z drugiej strony, zarówno prefiksów do-, na-, o-, przy-, u-, jak i podwójnego prefiksu nie+do- używa się do stworzenia nowych czasowników tylko z czasownikiem patrzeć. W trzeciej grupie byłyby prefiksy, które mogą się łączyć z całą daną grupą czasowników: po-, pod-, prze-, roz-,
9 PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW za-, w- i wy-. Z tego wynika, że w sumie istnieje 15 przedrostków tak samo jak w języku serbskim. Język słoweński w tym miejscu wskazuje na 11 różnych przedrostków, przy czym istnieją też kombinacje: s+po, v+po, po+raz. W języku polskim, obok czasowników prefiksalnych typu dopatrzeć, opatrzeć się, napatrzeć się, wpatrzyć się, istnieją niedokonane czasowniki typu dopatrywać się, opatrywać się, napatrzyć się, wpatrywać się. W języku polskim te formy niedokonane są nieczęsto używane i w słowniku obok nich znajduje się kwalifikator rzadko. W języku serbskim formy czasowników niedokonanych albo nie istnieją, jak na przykład pol. dopatrzeć, rzadziej dopatrzyć, dopatrywać, serb. dogledati, albo są używane bardzo rzadko. Natomiast w języku słoweńskim formy te są używane często. Trzeba wspomnieć również o istnieniu podwójnych prefiksów typu: na+do-, ne+u-, ne+do-, ne+pre-, ne+sa- (np. w języku serbskim), w derywatach rzeczownikowych i przymiotnikowych, i to w małej frekwencji, od jednego do trzech; nie istnieją jednak derywaty czasownikowe z wymienionymi podwójnymi prefiksami. Czasowniki z przedrostkami mają często takie samo znaczenie, jak na przykład przedrostek na-: pol. napatrzeć się, serb. nagledati se, słow. nagledati se patrząc na kogoś długo i uważnie, nasycić się tym widokiem ; albo po-: pol. popatrzeć, serb. pogledati, słow. pogledati patrzeć przez chwilę na kogoś, na coś. Natomiast funkcja przedrostka wy- ma odpowiednik w słoweńskim i serbskim iz-: pol. wyglądać, słow. izgledati, serb. izgledati mieć określony wygląd. Ekwiwalentami są też ich derywaty: pol. wygląd, słow. izgled, serb. izgled. Czasowniki również mogą mieć ten sam przedrostek, ale inne znaczenie w różnych kontekstach, np. pol. przeglądać (akta) w pośpiechu, w językach słoweńskim i serbskim istnieje tylko drugie znaczenie (które można odnaleźć też w języku polskim) obejrzeć coś dokładnie : słow. pregledati (nalogo), serb. pregledati (domaće zadatke). Nierzadkie są też przykłady, w których ten sam przedrostek ma zupełnie inne znaczenie: pol. dopatrzeć się, serb. dogledati se: Trudno dopatrzeć się dobrej woli, która jest niezbędna do osiągnięcia kompromisu; serb.: Dogledala ga je do smrti i dobila nasledstvo koje joj je pripadalo. W tym kontekście czasownik dogledati ma znaczenie polskiego czasownika opiekować się 5. Słoweński czasownik dogledati natomiast ma zupełnie inne znaczenie: Komaj je dogledal do vrha dostrzec wzrokiem. 5 Istnieje też rzadko używany polski czasownik doglądać kontrolować, nadzorować, opiekować się, przy czym można doglądać chorych ludzi, dzieci, ale też np. gotującego się obiadu.
10 100 Boris Kern, Sanja Miletić 3.3. Polski czasownik przejrzeć oraz serbski i słoweński pogledati Polski czasownik przejrzeć w znaczeniu przeniknąć wzrokiem motywuje przymiotnik przejrzysty w znaczeniu 1. przezroczysty i 2. łatwy do odgadnięcia. Każdy z nich ma jeszcze swoje derywaty. Przejrzysty w pierwszym znaczeniu motywuje rzeczownik przejrzystość, przysłówek przejrzyście oraz (rzadki) czasownik przejrzyścieć. Ten czasownik w języku polskim nie występuje często. W języku serbskim od pogledati w znaczeniu przeniknąć wzrokiem tak samo jak w języku polskim motywowane są i rzeczownik na -ost (serbski odpowiednik polskiego formantu -ość), i przymiotnik providan oraz czasownik provideti se w znaczeniu przejrzyścieć. Jednak te leksemy nie są derywatami od czasownika pogledati, lecz czasownika videti (pol. widzieć). W języku słoweńskim w tym miejscu pojawia się przymiotnik z zupełnie innego gniazda słowotwórczego prozoren. Ten przymiotnik też motywuje rzeczownik na -ost i przysłówek na -o, ale w odróżnieniu od polskiego i serbskiego nie ma czasownika typu przejrzyścieć Derywaty od czasownika gledati/patrzeć Semantyczna więź między czasownikami gledati/patrzeć a videti/widzieć jest widoczna też w przypadku derywatów oznaczających osobę oglądającą jakieś przedstawienie, program telewizyjny. W językach słoweńskim i serbskim istnieją gledalec/gledalka, serb. gladalac (rzadziej gledalica), a w języku polskim widz 6. Ciekawe byłoby spojrzenie kognitywne na wyrazy oznaczające instytucję zajmującą się wystawianiem utworów scenicznych: w języku słoweńskim mamy leksem gledališče jako derywat od czasownika gledati ( oglądać podkreśla się więc aspekt widza), w języku serbskim to znaczenie obejmuje słowo pozorište, które jest derywatem rzeczownika pozor w znaczeniu uwaga. Można zauważyć, że w języku serbskim jest również podkreślony aspekt widza. Jako ciekawostkę warto podać, że w języku chorwackim istnieje leksem kazalište (pol. mówić podkreślony jest więc aspekt aktora). W języku polskim używany jest internacjonalizm teatr (w językach słoweńskim i serbskim też istnieje leksem teater/teatar, ale jest on żargonizmem). Można wymienić jeszcze parę takich przykładów, w których w jednym/ dwóch spośród języków mamy do czynienia z derywatem od czasownika gledati, a w trzecim pojawia się już zupełnie inny wyraz (z innego gniazda słowo- 6 Podobne jest też słow. gledišče, serb. gledište do polskiego ekwiwalentnego punktu widzenia z poziomu słowotwórstwa w tym miejscu przechodzimy już jednak w zakres stałych związków frazeologicznych.
11 PRODUKTYWNOŚĆ SŁOWOTWÓRCZA JAKO JEDEN ZE WSKAŹNIKÓW twórczego): słow. ogledalo, serb. ogledalo, pol. lustro; słow. zgledovati se, serb. ugledati se, pol. wzorować się; słow. spregledati, serb. prevideti, pol. przegapić; słow. pregled, serb. pregled, pol. przegląd w kontekście przegląd prasy ; we wszystkich trzech językach mamy taki sam wyraz, ale już w odniesieniu do wizyty u lekarza pojawia się polski odpowiednik: wizyta. 4. Podsumowanie Analiza wymienionych przykładów, tzn. konfrontacja gniazd słowotwórczych, pokazuje, że takie porównania są zbyt ogólne, kompleksowe, a liczba derywatów nie może świadczyć o bogactwie poszczególnego języka. Gdybyśmy porównywali tylko liczbę derywatów w każdym z języków, wynikałoby, że język słoweński jest najbogatszy. Gdybyśmy z kolei porównywali różnorodność podstawowych leksemów czasownikowych, które oznaczają percepcję wzrokową, to język polski byłby na pierwszym miejscu. A gdybyśmy brali pod uwagę liczbę znaczeń podstawowego czasownika, język serbski plasowałby się najwyżej. Wszystko to pokazuje, że takie porównania nie mogą przesądzać o bogactwie danego języka. Bibliografia Burkacka I., 2001, Porównawcza analiza gniazdowa wybranych leksemów neutralnych i nacechowanych ekspresywnie, Warszawa. Gortan-Premk D., Vasić V., Dragiević R. (red.), 2006, Семантичкодеривациони речник, Свеска 2: Човек унутрашњи органи и ткива, психофизиолошка стања и радње, психофизичке особине, сродство, Novi Sad. Gortan-Premk D., Vasić V., Nedeljkov L. (red.), 2003, Семантичко-деривациони речник, Свеска 1: Човек делови тела, Novi Sad. Kern B., 2014, Slovarski pomen stopenjskih tvorjenk iz glagolov čutnega zaznavanja, Ljubljana. Łachnik J., 2011, Możliwość wykorzystania metodologii gniazdowej do opisu aktywności słowotwórczej rzeczownika włoskiego na przykładzie gniazd trzech włoskich leksemów rzeczownikowych związanych z pojęciem czasu: ANNO [rok], MESE [miesiąc] i GIORNO [dzień] [w:] Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka (system-teksty-norma-kodyfikacja), D. Zdunkiewicz- Jedynak, B. Pędzich (red.), Warszawa.
12 102 Boris Kern, Sanja Miletić Skarżyński M., 2003, Słowotwórzce gniazda odczasownikowe (charakterystyka wstępna) [w:] Słowotwórstwo gniazdowe. Historia metoda zastosowania, M. Skarżyński (red.), Kraków. Skarżyński M. (red.), 2004, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 3: Gniazda odczasownikowe, Kraków. Vogelgesang T., Jadacka H. (red.), 2001, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 1: Gniazda odrzeczownikowe, Kraków.
13
I. DLACZEGO I DLA KOGO NAPISAŁEM TĘ KSIĄŻKĘ?... 13 II. JĘZYK OSOBNICZY A JĘZYK SYTUACYJNY...
I. DLACZEGO I DLA KOGO NAPISAŁEM TĘ KSIĄŻKĘ?.... 13 II. JĘZYK OSOBNICZY A JĘZYK SYTUACYJNY............ 17 1. Niepowtarzalność języka każdego z nas.................. 17 1.1. Nasz język indywidualny...........................
Bardziej szczegółowoSYLLABUS. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny SYLLABUS Instytut Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej Zakład Językoznawstwa Kierunek Podyplomowe Studium Filologii Polskiej
Bardziej szczegółowoI. DLACZEGO I DLA KOGO NAPISAŁEM TĘ KSIĄŻKĘ? II. JĘZYK OSOBNICZY A JĘZYK SYTUACYJNY...
Spis treści I. DLACZEGO I DLA KOGO NAPISAŁEM TĘ KSIĄŻKĘ?... 13 II. JĘZYK OSOBNICZY A JĘZYK SYTUACYJNY...17 1. Niepowtarzalność języka każdego z nas...17 1.1. Nasz język indywidualny...17 1.2. Czynniki
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) filologia polska. prof. dr hab. Andrzej S. Dyszak
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Bardziej szczegółowoSpis treści tomu pierwszego
Spis treści tomu pierwszego WSTĘP.... 11 DŹWIĘK JAKO ZJAWISKO FIZYCZNE...15 CHARAKTERYSTYKA AKUSTYCZNA I AUDYTYWNA DŹWIĘKÓW MOWY.. 17 SŁUCH...20 WYŻSZE PIĘTRA UKŁADU SŁUCHOWEGO...22 EMISJE OTOAKUSTYCZNE...25
Bardziej szczegółowo4. Zaimek wskazujący Zaimek względny Zaimek pytający Zaimek nieokreślony 55
SPIS TREŚCI Wstęp 11 Zarys fonetyki języka portugalskiego 13 1. Odmiany języka portugalskiego 13 2. Przegląd głosek 14 2.1. Spółgłoski 14 2.2. Samogłoski 15 2.3. Półsamogłoski 16 3. Akcent 16 4. Najważniejsze
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU gramatyka opisowa języka polskiego (fleksja) / k, 1, II. prof. dr hab. Andrzej S. Dyszak
Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu OPIS PRZEDMIOTU gramatyka opisowa języka polskiego (fleksja) 09.03.20/ k, 1, II Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Specjalność/specjalizacja
Bardziej szczegółowoGramatyka opisowa języka polskiego Kod przedmiotu
Gramatyka opisowa języka polskiego - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Gramatyka opisowa języka polskiego Kod przedmiotu 09.3-WH-FiP-GOP-1-K-S14_pNadGen0FA8C Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI W stęp Zarys fonetyki języka portugalskiego 1. Odmiany języka portugalskiego 2. Przegląd głosek. 2.1. Spółgłoski. 2.2. Samogłoski.. 2.3. Półsamogłoski 3. Akcent.. 4. Najważniejsze zjawiska
Bardziej szczegółowoSocjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa
Socjolekt polskich alpinistów Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa Anna Niepytalska-Osiecka Socjolekt polskich alpinistów Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa Copyright by Instytut Języka Polskiego
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) studia pierwszego stopnia
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Nazwa modułu (przedmiotu)
Bardziej szczegółowoDla cudzoziemców zaawansowanych na poziomie C i dla studentów kierunków filologicznych. Wydanie trzecie, poprawione
Dla cudzoziemców zaawansowanych na poziomie C i dla studentów kierunków filologicznych Wydanie trzecie, poprawione Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2017 Spis treści Spis tabel, definicji i schematów
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY
PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY NR 134 Katarzyna Kwapisz Osadnik PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY Wydawnictwo Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoZapożyczenia. Zapożyczenia. Wstęp
Zapożyczenia Zapożyczenia Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Wstęp Język polski należy do najcenniejszego dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Trzeba jednak pamiętać,
Bardziej szczegółowoMONOGRAFIA PRZYROSTKA JAKO PRZEDMIOT OPISU SŁOWOTWÓRCZEGO
LingVaria Rok III (2008) nr 1 (5) Maria Głąbska Joanna Stankiewicz 1 Uniwersytet Warszawski Warszawa MONOGRAFIA PRZYROSTKA JAKO PRZEDMIOT OPISU SŁOWOTWÓRCZEGO Na marginesie książki Michała Szczyszka Derywaty
Bardziej szczegółowopolski ENCYKLOPEDIA W TABELACH Wydawnictwo Adamantan
polski / ENCYKLOPEDIA W TABELACH Wydawnictwo Adamantan SPIS TREŚCI FONETYKA Narządy mowy 13 Klasyfikacja głosek i fonemów 14 Samogłoski 16 Spółgłoski 17 Pisownia fonetyczna 19 Fonemy języka polskiego 20
Bardziej szczegółowoSpis treści 5. Spis treści. Przedmowa Przedmowa do wydania II Część pierwsza MORFOLOGIA
Spis treści 5 Spis treści Przedmowa... 13 Przedmowa do wydania II... 14 Część pierwsza MORFOLOGIA 1. RZECZOWNIK... 17 1.1. Podział rzeczowników... 17 1.2. Rodzaj... 17 1.2.1. Rodzaj męsko-żeński... 18
Bardziej szczegółowoO swoistości derywacji na tle innych sposobów nominacji
A l e k s a n d r a J a n o w s k a O swoistości derywacji na tle innych sposobów nominacji Ani jeden z mechanizmów nadawania nazwy nie ma charakteru autonomicznego, niezależnego w swym bycie, zawsze jest
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METODOLOGICZNE GNIAZDOWEGO OPISU ZŁOŻEŃ I ICH ROLI W SYSTEMIE SŁOWOTWÓRCZYM POLSZCZYZNY 1
LingVaria Rok IV (2009) nr 1 (7) Jarosław Łachnik Uniwersytet Warszawski Warszawa PODSTAWY METODOLOGICZNE GNIAZDOWEGO OPISU ZŁOŻEŃ I ICH ROLI W SYSTEMIE SŁOWOTWÓRCZYM POLSZCZYZNY 1 1. Informacje wstępne
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA SŁOWOTWÓRCZE W WYBRANYCH PODRĘCZNIKACH DO NAUCZANIA JĘZYKÓW SŁOWEŃSKIEGO I POLSKIEGO JAKO OBCYCH
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE CUDZOZIEMCÓW 21, 2014 Boris Kern * ZAGADNIENIA SŁOWOTWÓRCZE W WYBRANYCH PODRĘCZNIKACH DO NAUCZANIA JĘZYKÓW SŁOWEŃSKIEGO I POLSKIEGO JAKO OBCYCH Słowa
Bardziej szczegółowo2. Zdanie z orzeczeniem przymiotnikowym (model podstawowy, negacja, pytania) Przysłówki stopnia (,,,,, ) Inne formy wyrażające stopień Zaimek
ZAGADNIENIA GRAMATYCZNE 1. Szyk zdania chińskiego Zdanie z orzeczeniem czasownikowym (model podstawowy, negacja) Pytania (pytania uzupełniające, pytania rozstrzygające) Zaimki osobowe i Zaimek pytający
Bardziej szczegółowoW obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy:
Wykład nr 2 W obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy: a) polszczyznę ogólną (zwaną literacką); b)polszczyznę gwarową (gwary ludowe). Jest to podział dokonany ze względu na zasięg
Bardziej szczegółowoSYLLABUS. Leksykologia i leksykografia
SYLLABUS Lp. Element Opis 1 2 Nazwa Typ Leksykologia i leksykografia Obowiązkowy 3 Instytut Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych i Turystyki 4 5 Kod Kierunek, specjalność, poziom i profil PPWSZ-FP-1-45-s
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V OCENA CELUJĄCĄ otrzymuje ją uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania dla klasy V oraz: twórczo i samodzielnie
Bardziej szczegółowoDla cudzoziemców zaawansowanych na poziomie C i dla studentów kierunków filologicznych. Wydanie trzecie, poprawione
Dla cudzoziemców zaawansowanych na poziomie C i dla studentów kierunków filologicznych Wydanie trzecie, poprawione Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2017 Redaktor serii: Kultura i Język Polski
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Klasyczny język japoński wprowadzenie... 13
Spis treści Wstęp............................................................. 9 Uwagi redakcyjne................................................... 11 Rozdział 1 Klasyczny język japoński wprowadzenie.........
Bardziej szczegółowoMateriał nauczania języka polskiego i przewidywane osiągnięcia uczniów
Materiał nauczania języka polskiego i przewidywane osiągnięcia uczniów Kursywą wyróżniono hasła realizowane wcześniej, w danej klasie uczeń poznaje je w szerszym wymiarze, z wykorzystaniem ćwiczeń i tekstów
Bardziej szczegółowoProponowana lista zagadnień i proponowany rozkład materiału przedmiotu Internacjonalizacja komunikacji językowej
Michał Szczyszek Zakład Frazeologii i Kultury Języka Polskiego UAM Proponowana lista zagadnień i proponowany rozkład materiału przedmiotu Internacjonalizacja komunikacji językowej 1. Zjawiska globalizacji
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy. Części mowy. Anna Kozłowska. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Klasyfikacja tradycyjna 2 3 Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych.
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu na co będę zwracać uwagę. Wymagania do cyklu lekcji dotyczących składni
NaCoBeZu na co będę zwracać uwagę Wymagania do cyklu lekcji dotyczących składni Wypowiedzenie umiem odróżnić zdanie od równoważnika zdania umiem zastąpić zdania ich równoważnikami umiem wyjaśnić, czym
Bardziej szczegółowoNiezbędnik Ósmoklasisty
Niezbędnik Ósmoklasisty ORGANIZATOR PROJEKTU Szkoła Podstawowa w Szelkowie Szelków 38 06-220, Stary Szelków Wydanie specjalne 12/18 PARTNER To już niebawem, to już za chwilę. Egzamin przed Wami. Nauka
Bardziej szczegółowoKryteria ocen - język angielski - klasa V Project 2
Kryteria ocen - język angielski - klasa V Project 2 Ocena celująca Introduction bezbłędnie wita się i żegna przedstawia się, płynnie podaje swoje dane personalne bezbłędnie pyta o umiejętności; mowi, co
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z języka polskiego KLASA VI
Kryteria oceniania z języka polskiego KLASA VI OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania: twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i
Bardziej szczegółowoSTUDIES ON THE POLISH VERBAL PREFIX PRZE-
STRESZCZENIE Przedrostki czasownikowe odgrywają ważną a czasami wręcz kluczową rolę w tych językach rodziny indoeuropejskiej, w których występują. Są one połączone z czasownikiem, który razem z walencją
Bardziej szczegółowoczyli jak zapracować na sukces (cz. I) Agnieszka Kurzeja-Sokół
czyli jak zapracować na sukces (cz. I) Agnieszka Kurzeja-Sokół O egzaminie pisemnym z języka polskiego na poziomie podstawowym kilka słów przypomnienia czas trwania: 170 minut maksymalna liczba punktów:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z języka polskiego w kl. VI a
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z języka polskiego w kl. VI a OCENĘ CELUJĄCĄ Otrzymuje uczeń, który twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,
Bardziej szczegółowo1. STAN BADAŃ Słowotwórstwo rzeczownika
1. STAN BADAŃ 1.1. Słowotwórstwo rzeczownika Badań nad formacjami ekspresywnymi, utworzonymi od nazw osobowych, nie da się oddzielić od badań nad słowotwórstwem synchronicznym rzeczownika. Derywacji rzeczownika
Bardziej szczegółowoCzas trwania kursu: 2 semestry; zajęcia 2 razy w tygodniu po 85 minut (razem 122 godziny lekcyjne)
E 1 program nauczania: EXAMS - poziom E 1 Wyrazy często mylone Wygląd i osobowość Czas Miejsca Podróżowanie Państwa, języki i narodowości Praca Zdrowie Technologia komputerowa Pogoda Pieniądze Komunikacja
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania kl. II gramatyka i stylistyka
Treści kształcenia Powtórzenie wiadomości o czasowniku Przedmiotowy System Oceniania kl. II gramatyka i stylistyka Wymagania konieczne Wymagania podstawowe Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
EGZAMIN W KLASIE TRZEIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 ZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P7 KWIEIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych
Bardziej szczegółowoSpis treści. ROZDZIAŁ 2 Wzajemne oddziaływanie między leksykonem a innymi środkami służącymi kodowaniu informacji... 67
Spis treści Wykaz skrótów... 11 Przedmowa... 15 Podziękowania... 17 ROZDZIAŁ 1 Wprowadzenie: założenia metodologiczne i teoretyczne... 19 1. Cel i układ pracy...... 19 2. Język jako przedmiot badań...
Bardziej szczegółowoSłowosiec leksykalna siec semantyczna je zyka polskiego i jej zastosowania
Słowosiec 3.2 - leksykalna siec semantyczna je zyka polskiego i jej zastosowania Poziom rozszerzony Politechnika Wrocławska Katedra Inteligencji Obliczeniowej Grupa Naukowa G4.19 agnieszka.dziob@pwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoDERYWACJA PREFIKSALNA WYMIENNA W CZASOWNIKACH POLSKICH (W ŚWIETLE DANYCH GNIAZDOWYCH)
LingVaria Rok IV (2009) nr 1 (7) Michał Wiśnicki Uniwersytet Warszawski Warszawa DERYWACJA PREFIKSALNA WYMIENNA W CZASOWNIKACH POLSKICH (W ŚWIETLE DANYCH GNIAZDOWYCH) Wstęp Derywacja prefiksalna wymienna
Bardziej szczegółowoVI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE
Kryteria ocen w klasie VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca) - poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki -wyodrębnia elementy świata przedstawionego
Bardziej szczegółowoPrzedmiot i zakres językoznawstwa.jak można badać język?
Przedmiot i zakres językoznawstwa. Jak można badać język? Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Przedmiot językoznawstwa 2 Ferdinand de Saussure ojciec językoznawstwa Cours de linguistique générale
Bardziej szczegółowoOcena celująca przyznawana jest w przypadku osiągnięcia wyników przewyższających wymagania określone dla oceny bardzo dobrej.
JĘZYK ANGIELSKI mgr E.Mleczko Klasa V Ocena celująca przyznawana jest w przypadku osiągnięcia wyników przewyższających wymagania określone dla oceny bardzo dobrej. Ocena niedostateczna przyznawana jest
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJA PLANU PRACY Z REPETYTORIUM TERAZ EGZAMIN ÓSMOKLASISTY!
PROPOZYCJA PLANU PRACY Z REPETYTORIUM TERAZ EGZAMIN ÓSMOKLASISTY! Czas od początku roku szkolnego do egzaminu ósmoklasisty można podzielić mniej więcej na 28 tygodni. W prezentowanym planie pracy zaproponowano
Bardziej szczegółowoUczniów obowiązują wiadomości i umiejętności nabyte w klasach IV i V.
KLASA VI Uczniów obowiązują wiadomości i umiejętności nabyte w klasach IV i V. (ocenę wyższą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania ocen niższych pozytywnych) OCENA CELUJĄCA Otrzymuje ją uczeń,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy VI
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy VI 1. PODRĘCZNIK I ZESZYT W klasie VI na lekcjach języka polskiego korzystamy z podręczników do języka polskiego Oglądam świat wydawnictwa Nowe Era. Ponadto
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu na co będę zwracać uwagę. Nauka o języku
NaCoBeZu na co będę zwracać uwagę Komunikacja językowa: Nauka o języku znam pojęcia z zakresu komunikacji językowej: schemat komunikacyjny; nadawca; odbiorca; komunikat; kod; kontekst ; znaki niewerbalne
Bardziej szczegółowoJĘZYK Wiesław Gdowicz
JĘZYK Wiesław Gdowicz Komunikacja językowa jest procesem wytwarzania i odbierania. Produkcja językowa - zdolność mówienia lub wykorzystania w inny sposób słów. Właściwością produkowania jest generatywność.
Bardziej szczegółowoNarzędzia do automatycznego wydobywania kolokacji
Narzędzia do automatycznego wydobywania kolokacji Jan Kocoń, Agnieszka Dziob, Marek Maziarz, Maciej Piasecki, Michał Wendelberger Politechnika Wrocławska Katedra Inteligencji Obliczeniowej marek.maziarz@pwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoSpis treści. Księgarnia PWN: Alicja Nagórko - Podręczna gramatyka języka polskiego. Przedmowa Wstęp Fonetyka...
Księgarnia PWN: Alicja Nagórko - Podręczna gramatyka języka polskiego Spis treści Przedmowa............................................ 13 1. Wstęp.............................................. 15 1.1.
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW PRÓBNEGO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO-ROK SZKOLNY 2015/2016 Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH- JĘZYK POLSKI
ANALIZA WYNIKÓW PRÓBNEGO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO-ROK SZKOLNY 2015/2016 Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH- JĘZYK POLSKI W dniu 18.01.2016r. odbył się próbny egzamin gimnazjalny z języka polskiego. Do
Bardziej szczegółowoDOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki
DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA 2016 Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej 1. Dzieje
Bardziej szczegółowoWymagania podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń:
Treści nauczania i wymagania Lp. Tematy nauczania l. godz 1. Polszczyzna poprawna. Poprawność komunikowania się. Świadomość językowa. Typy błędów językowych. Wymagania podstawowe (ocena dopuszczająca i
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi i punktacja zadań do zestawu W kręgu muzyki GH-A1(A4)
Odpowiedzi i punktacja zadań do zestawu W kręgu muzyki GH-A1(A4) Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 B A B C D D D C C B A D B A C A B D A C Nr zad.
Bardziej szczegółowoCZĘŚCI MOWY (Partes orationis) podstawowe kategorie wyrazów w języku
Jerzy Gwiazda SKŁADNIA ŁACIŃSKA próba opracowania wybranych elementów gramatyki języka łacińskiego z zakresu składni bądź elementów gramatyki pomocnych w rozumieniu składni CZĘŚCI MOWY (Partes orationis)
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Teoria automatów i języków formalnych. Literatura (1)
Wprowadzenie Teoria automatów i języków formalnych Dr inŝ. Janusz Majewski Katedra Informatyki Literatura (1) 1. Aho A. V., Sethi R., Ullman J. D.: Compilers. Principles, Techniques and Tools, Addison-Wesley,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny KLASA 6 Język polski. Wrzesień, październik
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny KLASA 6 Język polski Wrzesień, październik Ocena dopuszczająca rozpoznaje podmiot liryczny w wierszu buduje zdania z intencją celu próba redagowania przemówienia
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V
Wymagania edukacyjne z języka polskiego w roku szkolnym 2012/2013 Kryteria ocen w klasie V Opracowała: Bożena Jop WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: FILOLOGIA, SPECJALNOŚĆ: FILOLOGIA SŁOWIAŃSKA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE
PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: FILOLOGIA, SPECJALNOŚĆ: FILOLOGIA SŁOWIAŃSKA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE: Studia na kierunku filologia, specjalność filologia słowiańska
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: FILOLOGIA, SPECJALNOŚĆ: FILOLOGIA SŁOWIAŃSKA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA
PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: FILOLOGIA, SPECJALNOŚĆ: FILOLOGIA SŁOWIAŃSKA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE: Studia drugiego stopnia na kierunku filologia, specjalność
Bardziej szczegółowoL.P. DZIAŁ Z NACOBEZU KRYTERIA SUKCESU W JĘZYKU UCZNIA PODRĘCZNIKA
L.P. DZIAŁ Z NACOBEZU KRYTERIA SUKCESU W JĘZYKU UCZNIA PODRĘCZNIKA 1. Człowiek 1. Znam słownictwo dotyczące człowieka, cech charakteru, uczud, emocji, wyglądu oraz subkultur. 2. Znam i używam czasów Present
Bardziej szczegółowoA C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S. Barbara Nadgórska-Maciejewska
A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE CUDZOZIEM CÓW 5, 1994 Barbara Nadgórska-Maciejewska MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TECHNIK SŁOWOTWÓRCZYCH NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z języka polskiego KLASA V
KLASA V OCENĘ CELUJĄCĄ, otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązującą podstawę programową: twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, proponuje rozwiązania
Bardziej szczegółowoKategorie gramatyczne polszczyzny
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Pojęcie kategorii gramatycznej 2 3 Pojęcie kategorii gramatycznej i jej wartości Kategoria gramatyczna swoisty (stały, regularny, obligatoryjny) podział zbioru
Bardziej szczegółowoANALIZA AKTYWNOŚCI SŁOWOTWÓRCZEJ ZAIMKA SAM (OPIS GNIAZDOWY)
LingVaria Rok I (2006) nr 2 Jarosław Łachnik Uniwersytet Warszawski 1 ANALIZA AKTYWNOŚCI SŁOWOTWÓRCZEJ ZAIMKA SAM (OPIS GNIAZDOWY) Metodologia gniazdowa, obecna w słowotwórstwie polskim od ponad 20 lat,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny roczne z języka polskiego dla klasy IV szkoły podstawowej
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny roczne z języka polskiego dla klasy IV szkoły podstawowej OCENA CELUJĄCA Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. twórczo i samodzielnie
Bardziej szczegółowoGramatyka praktyczna języka rosyjskiego. z ćwiczeniami
Gramatyka praktyczna języka rosyjskiego z ćwiczeniami NR 151 Gramatyka praktyczna języka rosyjskiego z ćwiczeniami Jolanta Lubocha-Kruglik Oksana Małysa Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2014
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ FILOLOGICZNY. Filologia polska
WYDZIAŁ FILOLOGICZNY polska Kierunek uzyskał akredytację Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej i absolwenci poza dyplomem otrzymują certyfikat jakości kształcenia. Kierunek otrzymał również polska Ośrodek
Bardziej szczegółowoSłowniki i inne przydatne adresy. oprac. dr Aneta Drabek
Słowniki i inne przydatne adresy oprac. dr Aneta Drabek Encyklopedia PWN Internetowa encyklopedia PWN zawiera wybór 80 tysięcy haseł i 5tysięcy ilustracji ze stale aktualizowanej bazy encyklopedycznej
Bardziej szczegółowoLekcja V I.3.7 I.3.8 I.3.9
Lekcja V I.3.7 I.3.8 I.3.9 Fleksja Dział gramatyki zajmujący się odmianą wyrazów. Budowa wyrazu: TEMAT FLEKSYJNY + KOŃCÓWKA Deklinacja L. poj. M. dom Ø C. dom - owi Koniugacja 1. Grzebię 2. Grzebiesz 3.
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENY ROCZNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VI
WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KL.VI KRYTERIA OCENY ROCZNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VI OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony programem nauczania
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV-VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV-VI Przedmiotowy System Oceniania ma na celu: bieżące i systematyczne obserwowanie postępów ucznia w nauce, zaznajomienie ucznia z poziomem
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z języka polskiego. dla klasy III gimnazjum
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy III gimnazjum PO UKOŃCZENIU KLASY III UCZEŃ POWINIEN UMIEĆ : -wyróżnić czasowniki w formie osobowej i nieosobowej, określić formy gramatyczne, odmienić
Bardziej szczegółowoTEST JĘZYKOWY 3. 2. Podmiotem w drugim zdaniu tekstu jest wyraz: a. obcy. b. widzowie. c. widowiska. d. Żadna odpowiedź nie jest poprawna.
TEST JĘZYKOWY 3 Brytyjski reżyser Ridley Scott rozpoczynał karierę od scenografii, co wpłynęło na późniejsze jego filmy fabularne kręcone ze scenograficznym rozmachem. Widzowie najbardziej docenili widowiska
Bardziej szczegółowoPraktyczna nauka drugiego języka obcego II
OPIS PRZEDMIOTÓW DO PLANU STUDIÓWNA ROK AKADEMICKI 2016/2017 PLAN STUDIÓW kierunek studiów: Filologia germańska profil studiów: ogólnoakademicki stopień: II ( ) forma studiów: stacjonarne specjalność:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy IV w roku szkolnym 2017/18
Wymagania edukacyjne z języka angielskiego dla klasy IV w roku szkolnym 2017/18 nauczyciel Małgorzata Tatara First Steps BRDZ DBR DBR DSTTZ językowe uwzględnione w rozdziale First Steps i wykonuje zadania
Bardziej szczegółowo1 Jednostka słownika: morfem czy słowo?
3 APARAT POJĘCIOWY MORFOLOGII 1 Jednostka słownika: morfem czy słowo? Język naturalny jest systemem dwuklasowym znaków. Znaki jednej z tych klas znaki złożone składają się ze znaków drugiej klasy, znaków
Bardziej szczegółowoKryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej
Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej 1. Kształcenie literackie i kulturalne: Ocena dopuszczająca- uczeń: - poprawnie czyta i wygłasza tekst poetycki - wyodrębnia elementy świata
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne z języka polskiego dla klasy VI
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne z języka polskiego dla klasy VI OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który: - twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, -
Bardziej szczegółowoBożena Ostromęcka-Frączak SŁOWNIK DW UJĘZYCZNY I JEG O ROLA W NAUCZANIU JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO
Bożena Ostromęcka-Frączak SŁOWNIK DW UJĘZYCZNY I JEG O ROLA W NAUCZANIU JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO Leksykografia dwujęzyczna, podobnie jak jednojęzyczna, jest próbą ogarnięcia nieograniczonego oceanu
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW PRÓBNEGO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO- ROK SZKOLNY 2017/2018 Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH- JĘZYK POLSKI
ANALIZA WYNIKÓW PRÓBNEGO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO- ROK SZKOLNY 2017/2018 Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH- JĘZYK POLSKI W dniu 16.01.2018r. odbył się próbny egzamin gimnazjalny z języka polskiego. Do
Bardziej szczegółowoWymagania z języka polskiego, klasa VIII
Wymagania z języka polskiego, klasa VIII Dział Ocena niedostateczna Kształcenie literackie i kulturowe Odbiór, Ocenę tekstów niedostateczną kultury, otrzymuje uczeń, czytanie który nawet przy tekstów pomocy
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS CZWARTYCH
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS CZWARTYCH UNIT OCENA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE ŚRÓDRO- CZNE ROCZNE Przedstawianie się Opis przedmiotów Uzyskiwanie informacji Reagowanie w sytuacjach życia
Bardziej szczegółowoTypy wymagań konotacyjnychpolskich leksemów i form
Typy wymagań konotacyjnych polskich leksemów i form Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Wymagania leksemów 2 Leksemy wymagające różnego typu fraz podrzędnych 1. Czasowniki. Przykład: przenosić
Bardziej szczegółowoSGJP Model odmiany Przymiotniki Rzeczowniki Czasowniki Podsumowanie
Warszawa, Wiedza Powszechna 2007 Publikacja przygotowana w latach 2003 2006 w ramach projektu Słownik gramatyczny języka polskiego, sponsorowanego przez Komitet Badań Naukowych (nr rejestracyjny 2 H01D
Bardziej szczegółowo1. Opis merytoryczny
WNIOSEK O PORTFOLIO: Opracowanie koncepcji wielojęzycznych generatorów gramatycznych pełniących rolę narzędzi informatycznych typu Machine-Aided Human Translation Autorzy: Mirosław Gajer, Zbigniew Handzel,
Bardziej szczegółowoKonsultacje obowiązkowe
SYLABUS MODUŁU KSZTAŁCENIA Lp. Element Opis 1 Nazwa modułu Leksykologia i leksykografia 2 Instytut Humanistyczny 3 Kod PPWSZ - FP - 1 523 s 4 Kierunek, poziom i profil filologia polska, studia pierwszego
Bardziej szczegółowo(wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą plus)
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z języka niemieckiego w klasie drugiej gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018 Semestr pierwszy OCENA CELUJĄCA (wymagania na ocenę
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P2 KWIECIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek
Bardziej szczegółowow programie szkolnym. Grupa C to zasadniczo spis wydawnictw popularnonaukowych,
Podana niżej literatura przedmiotu ma charakter ogólny i zarazem podstawowy. W grupie A wymieniono prace o charakterze kompendiów informacyjnych, których wykorzystanie jest zalecane przy opracowywaniu
Bardziej szczegółowoZAKRES MATERIAŁU DLA KLASY I: potrafi opisać otaczające przedmioty za pomocą przymiotników określających wielkość, kolor i kształt;
ZAKRES MATERIAŁU DLA KLASY I: uczeń zna liczebniki 1-15; potrafi opisać otaczające przedmioty za pomocą przymiotników określających wielkość, kolor i kształt; zna słownictwo z zakresu: najbliższa rodzina,
Bardziej szczegółowoSystem Korekty Tekstu Polskiego
Wnioski Grzegorz Szuba System Korekty Tekstu Polskiego Plan prezentacji Geneza problemu i cele pracy Opis algorytmu bezkontekstowego Opis algorytmów kontekstowych Wyniki testów Rozszerzenie pracy - uproszczona
Bardziej szczegółowoOkulograficzne badanie procesu czytania wyrazów leksykalnych i gramatycznych w polskich napisach filmowych
II Polska Konferencja Eyetrackingowa - Warszawa, 28-29 listopada 2013 Okulograficzne badanie procesu czytania wyrazów leksykalnych i gramatycznych w polskich napisach filmowych Agnieszka Szarkowska Maria
Bardziej szczegółowo