Joanna Augustynowicz, Barbara Szaraniec, Paweł Kaszycki, Henryk Kołoczek
|
|
- Dariusz Komorowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Biotechnologia 3(1-2) 2004, 3-12 WPŁYW TREHALOZY NA PROCESY STABILIZACJI BIOCENOZ BIOPREPARATU PRZEZNACZONEGO DO DEGRADACJI ZWIĄZKÓW ROPOPOCHODNYCH Joanna Augustynowicz, Barbara Szaraniec, Paweł Kaszycki, Henryk Kołoczek Akademia Rolnicza w Krakowie Streszczenie. W pracy badano wpływ disacharydu trehalozy na przeŝywalność mikroorganizmów biopreparatu składającego się z komórek bakterii i droŝdŝy w celu opracowania optymalnych warunków jego przechowywania i magazynowania. Stwierdzono, Ŝe obecność trehalozy powoduje 20-krotny wzrost przeŝywalności mikroorganizmów w temperaturze 20ºC w stosunku do kontroli. Odwodnienie i liofilizacja biopreparatu zawierającego trehalozę równieŝ przebiega znacznie korzystniej w porównaniu do prób nie zawierających disacharydu. Wykryto zaleŝność efektu stabilizacji biopreparatu wywołanego przez ten cukier od gęstości komórek biopreparatu. Słowa kluczowe: biopreparat, liofilizacja, suszenie, trehaloza, zamraŝanie, związki ropopochodne WSTĘP ZamraŜanie i liofilizacja znajdują szerokie zastosowanie w biotechnologii jako sposoby konserwacji organów, komórek czy enzymów [Schiraldi i in. 2002, Wolkers i in. 2001]. Działanie niskich temperatur i procesy dehydratacji mogą powodować jednak nieodwracalne zmiany w strukturze i własnościach makrocząsteczek i w konsekwencji destabilizację struktur biologicznych. W przypadku komórek spadek temperatury poniŝej 0 ºC powoduje letalne zmiany na skutek powstawania kryształów lodu wewnątrz cytoplazmy (IIF ang. intracellular ice formation). Podobne efekty, jak w przypadku IIF, obserwuje się na skutek desykacji, czyli znacznej utraty wody przez komórkę. Bezpośrednią konsekwencją IIF i desykacji Praca finansowana z grantu KBN 3 P04G Adres do korespondencji Corresponding author: Joanna Augustynowicz, Zakład Biochemii Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków, al. 29 Listopada 54, koloczek@ogr.ar.krakow.pl
2 4 J. Augustynowicz i in. jest wzrost stęŝenia jonów, co w dalszej kolejności skutkuje wysoleniem i denaturacją białek. ObniŜenie temperatury i desykacja prowadzą równieŝ do zmian w strukturze plazmolemy, m.in. występuje zmiana wartości temperatury przejść fazowych lipidów błonowych, powstania tzw. fazy heksagonalnej II (silnego oddziaływania sąsiadujących grup polarnych lipidów) bądź teŝ separacji faz. W efekcie błona komórkowa przestaje funkcjonować selektywnie następuje wyciekanie elektrolitów, dochodzi do zaburzeń w transporcie do- i zewnątrzkomórkowym. Wreszcie zamraŝanie moŝe powodować mechaniczne uszkodzenia komórek, na skutek efektu objętościowego, zwiększenia objętości wody przy zmianie jej stanu z ciekłego na stały [Wolfe i Bryant 2001, Xie i Timasheff 1997]. Synteza związków osmotycznie czynnych jest strategią stosowaną przez świat Ŝywych organizmów w celu uniknięcia następstw IIF czy desykacji [Kenneth 1997, Wolfe i Bryant 2001]. W grupie tych związków trehaloza zajmuje szczególne miejsce. Ten nietoksyczny dwucukier zbudowany jest z dwóch cząsteczek α-d-glukozy połączonych wiązaniem α (1-1) [Elbein i in. 2003, Richards i in. 2002]. W naturze trehaloza występuje w licznych organizmach róŝnych grup taksonomicznych: bakteriach, grzybach, bezkręgowcach, roślinach (głównie niŝszych) [Clegg 2000, Müller i in. 1995]. Działanie trehalozy opiera się na kilku mechanizmach. Po pierwsze cukier ten w przypadku deficytu wody, czy to na skutek tworzenia lodu czy teŝ dehydratacji, moŝe ją niejako zastępować poprzez tworzenie wiązań wodorowych z białkami i fosfolipidami błon. Związane z trehalozą cząsteczki białek nie tracą w ten sposób swej natywnej struktury i nie tworzą agregatów [Singer i Lindquist 1998, Xie i Timasheff 1997]. Z kolei obecność trehalozy w błonach komórkowych znacznie obniŝa temperaturę przejść fazowych lipidów (T m ). Związane jest to z osłabieniem oddziaływań van der Waalsa pomiędzy acylowymi resztami fosfolipidów. ObniŜenie T m pozwala na zachowanie struktury ciekłokrystalicznej błony pomimo braku wody czy teŝ obniŝenia temperatury [Crowe i in. 1992]. Cukier ten równieŝ, podobnie jak inne sacharydy, bierze udział w witryfikacji, czyli tworzeniu tzw. stanu zeszklenia cytoplazmy (ang. glassy matrix). Cytoplazma w tym stanie charakteryzuje się duŝą lepkością, co skutecznie hamuje powstawanie centrów krystalizacji lodu. Wykazano, iŝ obecność trehalozy, najefektywniej spośród wszystkich cząsteczek cukrów syntetyzowanych w komórkach Ŝywych organizmach, podnosi temperaturę przejścia cytoplazmy ze stanu zeszklenia w stan płynny [Crowe i in. 1998, Crowe 2002]. Przedstawiona poniŝej praca miała na celu wyznaczenie optymalnych parametrów przechowywania biopreparatu przeznaczonego głównie do rozkładu długołańcuchowych związków węglowodorowych, z zastosowaniem trehalozy jako czynnika stabilizującego. Wyznaczenie optymalnych parametrów przechowywania i magazynowania biopreparatu wynika z konieczności jego zastosowania w nagłych przypadkach awarii i katastrof ekologicznych. MATERIAŁ I METODY Przygotowanie biopreparatu W badaniach wykorzystano biopreparat skonstruowany w Zakładzie Biochemii AR w Krakowie słuŝący do biodegradacji związków ropopochodnych, odpadów tłuszczowych oraz innych organicznych pochodnych węglowodorów. Biopreparat ten jest zło- Acta Sci. Pol.
3 5 Ŝoną mieszaniną organizmów pro- i eukariotycznych [Kaszycki i in. 2000, 2001, 2002]. Mikroorganizmy biopreparatu wzrastały na minimalnym podłoŝu płynnym o składzie: 23 mm (NH 4 ) 2 SO 4, 1 mm MgSO 4 7H 2 O, 7 mm KH 2 PO 4, 1 mm CaCl 2 5H 2 O (PoCh, Gliwice, Polska), 0,025% pepton kazeinowy (ICN Biomedicals, Inc., USA), 0,025% ekstrakt droŝdŝowy (BTL Sp z o.o., Łódź, Polska). Źródło węgla stanowił 0,5% roztwór złoŝony z mieszaniny oleju napędowego (Eko-diesel), przepracowanego oleju silnikowego oraz nafty świetlnej zmieszanych w stosunku 1:1:1. Hodowlę prowadzono w temperaturze 25 ºC w biofermentorze o pojemności 50 l w warunkach pełnej areacji, przy zastosowaniu systemu minikompresorów. Do eksperymentów pobierano biopreparat znajdujący się w późnej fazie logarytmicznego wzrostu drobnoustrojów. Ilość komórek w 1 ml biopreparatu mieściła się w zakresie od 0,65 do ok Inkubacja z trehalozą Trehalozę (ICN Biomedicals, Inc., USA) dodawano do zawiesiny preparatu mikroorganizmów w medium hodowlanym. W trakcie inkubacji biopreparat wytrząsano przy ok. 150 rpm. Inkubację prowadzono w czasie 4 lub 48 godzin, w temperaturze pokojowej. StęŜenia trehalozy w zawiesinie biopreparatu wynosiły 25, 50, 100, 200 i 300 mm. W kaŝdym przypadku wykonywano próbę kontrolną, którą stanowiła próbka drobnoustrojów nie zawierająca trehalozy. Do określenia przeŝywalności komórek bakteryjnych w obecności róŝnych stęŝeń trehalozy stosowano metodę posiewów płytkowych na 2,5% agarze wzbogaconym. Czynniki stresowe W badaniach nad wpływem czynników stresowych komórki biopreparatu inkubowano przez 4 godziny w medium hodowlanym zawierającym 100 mm trehalozy. Pozostałe parametry inkubacji zostały opisane powyŝej. Biopreparat poddawano działaniu trzech grup czynników stresowych: działaniu niskiej temperatury, suszeniu w temperaturze pokojowej oraz liofilizacji. Parametrem określającym wpływ czynnika stresowego na kondycję fizjologiczną bakterii była ich przeŝywalność określona jako procent wyjściowej ilości drobnoustrojów. W celu określenia liczebności wykonywano posiewy płytkowe. Temperatura Biopreparat traktowano niskimi temperaturami: -20 ºC, -70 ºC oraz -196 ºC. Stosowano takŝe kombinacje jednokrotnego zamraŝania w -196ºC, a następnie przechowywania w -20 lub -70 ºC przez okres 2, 7 i 21 dni. Wykonano równieŝ pojedynczą serię doświadczeń związanych z przechowywaniem biopreparatu w temperaturze -20ºC przez okres 5 miesięcy. Po zakończeniu działania niskiej temperatury biopreparat przenoszono do temperatury pokojowej. Próbki odmraŝano w temperaturze pokojowej poprzez dwugodzinne wytrząsanie, ok. 150 rpm i wykonywano test przeŝywalności bakterii. Suszenie pod nawiewem i liofilizacja Suszenie przeprowadzano w temperaturze pokojowej pod nawiewem przez 1 dobę. Biopreparat wirowano (10000 rpm, 15 min), a osad drobnoustrojów poddawano suszeniu. Wysuszony osad zawieszano w wodzie destylowanej do objętości równej objętości wyjściowej i po 2 godzinach wytrząsania (150 rpm) testowano przeŝywalność bakterii znajdujących się w biopreparacie. Liofilizację prowadzono w liofilizatorze Alpha 1-4 Biotechnologia 3(1-2) 2004
4 6 J. Augustynowicz i in. (Martin Christ Gefriertrocknungsanlagen GmbH, Osterode am Harz, Niemcy) przez 1 dobę. Do liofilizacji uŝywano 0,5 ml próbek drobnoustrojów biopreparatu zawieszonych w medium hodowlanym. Próbki zamraŝano w ciekłym azocie, a następnie natychmiast umieszczano w liofilizatorze pod ciśnieniem 0,35 mbara co, zgodnie z krzywą pręŝności pary nad lodem, odpowiada temperaturze -30 ºC. Na wstępie temperaturę półki zwiększano o 5 ºC co godzinę. Po osiągnięciu przez półkę temperatury -15 do -10 ºC (po 3-4 godzinach od rozpoczęcia liofilizacji) temperaturę półki pozostawiano na stałym poziomie przez godzin. W dalszej kolejności ponownie zwiększano temperaturę półki o 5 ºC co godzinę, aŝ do uzyskania temperatury produktu ok. +20 ºC. Po zakończeniu procesu liofilizacji uzyskany liofilizat traktowano jak w przypadku wysuszonego osadu. Metoda posiewów płytkowych Do określenia liczebności (gęstości) komórek bakteryjnych stosowano posiewy płytkowe na 2,5% agarze wzbogaconym (Wytwórnia Surowic i Szczepionek, Biomed, Warszawa, Polska), który stanowił podłoŝe selekcyjne do wzrostu bakterii. Przed posiewem, w celu rozbicia agregatów komórkowych, zawiesinę biopreparatu (0,5ml w probówkach Eppendorfa) poddawano przez 10 min działaniu ultradźwięków (sonifikator UN-2 Unitra/Unima, Olsztyn, Polska). Kolonie liczono po 3 dobach inkubacji w 37 ºC, podając średnią z dwóch powtórzeń. W kaŝdym powtórzeniu wykonywano serię róŝnych rozcieńczeń. Przedstawione w pracy wyniki stanowią średnią z 3 do 4 niezaleŝnych eksperymentów. Odchylenie standardowe dla poszczególnych pomiarów przedstawiono w postaci graficznej na rysunkach. OMÓWIENIE I DYSKUSJA WYNIKÓW Efekt ochronny trehalozy na działanie czynników stresowych w przypadku układów biologicznych jest znany, jakkolwiek szczegółowy mechanizm oddziaływania tego disacharydu nie jest w pełni wyjaśniony. Przedstawione w niniejszej pracy wyniki mają aspekt praktyczny związany z wyborem optymalnych warunków przechowywania biopreparatu przeznaczonego do degradacji związków ropopochodnych. Biopreparat jest złoŝoną biocenozą, utworzoną z mikroorganizmów pro- i eukariotycznych, aktywnie rozkładającą związki organiczne zawarte w oleju napędowym i benzynach. W jej składzie oznaczono bakterie z rodzaju: Pseudomonas (do 80% liczebności całkowitej), Acinetobacter, Bacillus, Ochrobactrum, Chromobacterium, Citrobacter, Micrococcus, Flavobacterium, Serratia, Alcaligenes, a takŝe droŝdŝe glebowe z rodzaju: Candida i Pichia [Kaszycki i in. 2001]. Dotychczas, według naszej wiedzy, nie przeprowadzano badań związanych z zastosowaniem trehalozy jako czynnika stabilizującego heterogeniczne biopreparaty, zawierające w swym składzie zarówno pro- jak i eukarionty. Test przeŝywalności w obecności róŝnych stęŝeń trehalozy Przeprowadzono testy mające na celu wykluczenie hamującego wpływu trehalozy na rozwój mikroorganizmów biopreparatu. Jakkolwiek dane literaturowe wskazują na korzystny wpływ obecności trehalozy na przeŝywalność monokultur mikroorganizmów w warunkach stresu, konieczne było zweryfikowanie doniesień literaturowych Acta Sci. Pol.
5 7 w oparciu o badania na zróŝnicowanej biocenozie drobnoustrojów. Testy przeŝywalności w obecności róŝnych stęŝeń trehalozy wykonano równieŝ w celu wyznaczenia optymalnego stęŝenia tego dwucukru do dalszej części eksperymentów. Wykonano serię doświadczeń z 25, 50, 100, 200 i 300 mm stęŝeniami trehalozy. Inkubację prowadzono przez 2 doby. 100 mm stęŝenie trehalozy było najwyŝszym, które nie hamowało przeŝywalności komórek biopreparatu (dane nie prezentowane). Stąd teŝ do dalszych testów wybrano stęŝenie 100 mm, co jest równieŝ zgodne z doniesieniami literaturowymi, dotyczącymi badań nad przeŝywalnością Escherichia coli oraz Bacillus thuringiensis po liofilizacji [Leslie i in. 1995]. Efekt zamroŝenia W pierwszej serii doświadczeń próbki biopreparatu zamraŝano natychmiast przez zanurzenie w ciekłym azocie. Nie zaobserwowano znaczących róŝnic pomiędzy prze- Ŝywalnością komórek biopreparatu w próbach kontrolnych i po inkubacji z trehalozą. W obydwu przypadkach średnia liczebność Ŝywych komórek po ustaniu czynnika stresowego wynosiła ok % (rys. 1). Obserwowana dosyć wysoka odporność komórek na natychmiastowe zamroŝenie moŝe być związana z faktem, iŝ nagłe zamroŝenie powoduje gwałtowny wzrost lepkości cytoplazmy, co w konsekwencji minimalizuje prawdopodobieństwo tworzenia centrów krystalizacji lodu w komórce [Wolf i Bryant 2001]. Wydaje się równieŝ, Ŝe znaczący wpływ na wysoką przeŝywalność biocenozy w warunkach szybkiego zamroŝenia moŝe mieć obecność endogennych czynników stabilizujących, wytwarzanych przez drobnoustroje biopreparatu. W przypadku szeregu przebadanych monokultur bakteryjnych, w analogicznych warunkach, przeŝywalność nie przekraczała 10 % (wyniki nie prezentowane). liczebność komórek[% kom.órek [% gęstości początkowej] cell number [% of of the the initial density] kontrola / control trehaloza / trehalose Rys. 1. Wpływ natychmiastowego zamroŝenia w ciekłym azocie na przeŝywalność komórek biopreparatu Fig. 1. The influence of instant freezing in a liquid nitrogen on cell survival Biotechnologia 3(1-2) 2004
6 8 J. Augustynowicz i in. W drugiej serii eksperymentów biopreparat stopniowo zamraŝano przez umieszczenie w -20 ºC lub -70 ºC, a następnie przechowywano odpowiednio w temperaturze jak wyŝej. Czas przechowywania wynosił 2, 7 i 21 dni oraz 5 miesięcy. Testowano równieŝ przeŝywalność drobnoustrojów po natychmiastowym zamroŝeniu w ciekłym azocie i przechowywaniu preparatu w -20 ºC bądź -70 ºC. Wykazano pozytywny efekt obecności trehalozy na przeŝywalność biopreparatu po zadziałaniu wszystkich rodzajów czynników stresowych. Równocześnie, podobnie jak w serii pierwszej, zaobserwowano korzystny wpływ natychmiastowego zamroŝenia na przeŝywalność próby kontrolnej przechowywanej w niskich temperaturach (rys. 2). Najbardziej korzystny wpływ obecności trehalozy na przeŝywalność biocenozy biopreparatu w warunkach stresu temperaturowego stwierdzono przy przechowywaniu w -20 ºC (rys. 3). Liczba Ŝywych komórek po zakończeniu stresu osiągała tu wartość ok. 20-krotnie większą w przypadku próbki zadanej trehalozą w porównaniu do próbki kontrolnej (obserwacja po 5 miesiącach przechowywania). W badanych warunkach wydłuŝonego czasu przechowywania biopreparatu w obecności trehalozy przeŝywalność komórek bakteryjnych utrzymywała się na wysokim poziomie, osiągającym do 75% początkowej liczebności komórek. liczebność komórek[% gęstości początkowej] cell number quantity[% of the initial density] kontrola / control trehaloza / trehalose A B C D Rys. 2. Wpływ obecności trehalozy na przeŝywalność komórek biopreparatu w zaleŝności od sposobu wstępnego zamroŝenia i warunków dalszego przechowywania (7 dni); A zamroŝenie w ciekłym azocie, przechowywanie w -70 ºC, B zamroŝenie i przechowywanie w -70 ºC, C zamroŝenie w ciekłym azocie, przechowywanie w -20 ºC; D zamro- Ŝenie i przechowywanie w -20 ºC Fig. 2. The survival effect of the microbial community in the presence of trehalose in terms of the initial freezing and storage conditions (7 days); A initial liquid nitrogen freezing, storage at -70 ºC; B freezing and storage at -70 ºC, C liquid nitrogen freezing, storage at -20 ºC; D freezing and storage at -20 ºC Acta Sci. Pol.
7 9 liczebność liczebność komórek[*10 kom.órek 9 [*10 komórek/ 9 komórek/ml] ml] cell number [*10 9 cells/ml] cell number [*10 9 cells / ml] kontrola / control trehaloza / trehalose liczebność początkowa initial cell density 2 dni/2 days 7 dni/7 days 5 miesięcy/5 months Rys. 3. Wpływ obecności trehalozy na przeŝywalność komórek biopreparatu w zaleŝności od czasu przechowywania (temperatura -20 ºC) Fig. 3. The influence of trehalose on the survival of microorganisms measured after various storage time at -20 ºC Powolne obniŝanie temperatury stanowi dla komórek silny stres, związany z indukowaniem przejść fazowych błon komórkowych oraz zmianami struktur białek cytoplazmy. Podczas stopniowego zamarzania dochodzi do zmiany stanu lipidów błonowych z ciekłokrystalicznego w Ŝel. Wzrost temperatury prowadzi do procesu odwrotnego. Ponadto, wraz ze spadkiem temperatury następuje obniŝenie potencjału wody w komórce. W efekcie dochodzi do nieodwracalnych uszkodzeń protoplastu [Crowe i in. 1998]. W takim przypadku obecność trehalozy w komórkach wykazuje spektakularny efekt protekcyjny. Po pierwsze, trehaloza powoduje znaczne obniŝenie temperatury przejść fazowych lipidów błonowych. Po drugie, dwucukier ten bierze udział w procesie witryfikacji cytoplazmy (porównaj wstęp). Po trzecie wreszcie, trehaloza wpływa na wzrost ciśnienia osmotycznego w protoplaście, co zapobiega utracie wody z komórki, w momencie gdy jej dostępność zmniejsza się na skutek zewnątrzkomórkowego zamarzania. W sytuacji długoterminowego magazynowania biopreparatu w znacznych objętościach zamraŝanie w obecności trehalozy w temperaturze -20 ºC wydaje się bardzo obiecującym sposobem przechowywania. Dehydratacja Dehydratację mikroorganizmów biopreparatu prowadzono w dwojaki sposób. Pierwszy z nich polegał na suszeniu zagęszczonego biopreparatu (osadu mikroorganizmów), pod nawiewem, w temperaturze pokojowej. Drugi ze sposobów wiązał się z usuwaniem wody z komórek poprzez jej sublimację w procesie liofilizacji. Liofilizacja stanowiła podwójny czynnik stresowy, związany z obniŝeniem temperatury, połączony z utratą wody. Obecność trehalozy, podobnie jak przy oddziaływaniu niską temperaturą, Biotechnologia 3(1-2) 2004
8 10 J. Augustynowicz i in. istotnie zwiększała przeŝywalność mikroorganizmów biopreparatu w procesie liofilizacji. W przypadku suszenia biopreparatu w temperaturze pokojowej pod nawiewem stwierdzono ok. 3-krotny wzrost przeŝywalności komórek biopreparatu w stosunku do kontroli. Dla komórek liofilizowanych stosunek ten wynosił ponad 20. Równolegle zaobserwowano, iŝ liofilizacja przy braku trehalozy była procesem znacznie bardziej letalnym dla biocenozy biopreparatu (rys. 4). W handlu dostępnych jest szereg preparatów biologicznych w postaci sproszkowanej o róŝnej aktywności. Przywrócenie ich pełnej efektywności wymaga często długotrwałej preinkubacji po zawieszeniu w wodzie. Zaprezentowane na rysunku 4 wyniki wskazują, Ŝe badany biopreparat w obecności trehalozy cechuje się, w stosunku do kontroli, wysoką przeŝywalnością komórek bezpośrednio po uwodnieniu. Mechanizm pozytywnego wpływu trehalozy na przeŝywalność mikroorganizmów poddanych dehydratacji, podobnie jak dla stresu temperaturowego, moŝe być tłumaczony udziałem tego disacharydu w stabilizacji białek i lipidów błonowych. Wydaje się, iŝ tak przygotowany i przechowywany biopreparat mógłby być zastosowany w przypadku nagłych awarii, podczas których istnieje konieczność szybkiego podjęcia prac nad rekultywacja skaŝonego terenu. liczebność komórek [% gęstości początkowej] cell liczebność number komórek [% of the [% initial gęstości density] początkowej] cell number [% of the initial density] kontrola / control trehaloza / trehalose liofilizacja freeze-drying suszenie dehydration Rys. 4. Wpływ obecności trehalozy na przeŝywalność komórek biopreparatu poddanych liofilizacji oraz suszeniu w temperaturze pokojowej Fig. 4. The influence of trehalose on the survival of microorganisms subjected either to freeze- -drying or dehydration at room temperature ZaleŜność wpływu trehalozy od początkowej gęstości biopreparatu W trakcie badań otrzymano interesujący wynik zaleŝności przeŝywalności biocenozy w obecności 100 mm trehalozy od początkowej gęstości biomasy (rys. 5). Stwierdzono korelację pomiędzy gęstością komórek uŝytych do doświadczenia a pozytywnym wpływem obecności trehalozy na przeŝywalność komórek poddanych działaniu stresu temperaturowego. ZaleŜność tę wykazano niezaleŝnie dla wszystkich eksperymentów Acta Sci. Pol.
9 11 obejmujących stres temperaturowy. NajwyŜszy wskaźnik pozytywnego oddziaływania trehalozy na kondycję komórek biopreparatu zaobserwowano dla gęstości początkowej 1, komórek/ml, po dwóch dobach zamraŝania w -20 ºC (rys. 5). Podobną zaleŝność zaobserwowali równieŝ Wolkers i in. [2001] w badaniach nad płytkami krwi. NajwyŜszą przeŝywalność tych komórek po liofilizacji notowano dla gęstości wyjściowej płytek/ml. PowyŜsze obserwacje sugerują podjęcie dalszych prac nad optymalizacją gęstości komórek podczas przygotowania biopreparatu do magazynowania, jak równieŝ otwierają perspektywy badań nad molekularnymi mechanizmami interakcji tego disacharydu z komórkami. liczebność kom.órek [% gęstości początkowej] cell number [% of the initial density] Rys. 5. Korelacja pomiędzy ochronnym efektem obecności trehalozy a początkową gęstością komórek (-20 ºC, 7 dni) Fig. 5. Correlation between the protective effect of trehalose and the initial density of cells subjected to stress factors (-20 ºC, 7 days) PIŚMIENNICTWO Clegg J.S., Cryptobiosis a peculiar state of biological organization. Comp. Biochem. Physiol. 128B, Crowe J.H, Hoekstra F.A., Crowe L.M., Anhydrobiosis. Annu. Rev. Physiol. 54, Crowe J.H., Carpenter J.F., Crowe L.M., The role of vitrification in anhydrobiosis. Annu. Rev. Physiol. 60, Crowe L.M., 2002 Lessons from nature: the role of sugars in anhydrobiosis. Comp. Biochem. Physiol. 131A, Elbein A.D., Pan Y.T., Pastuszak I., Carroll D., New insights on trehalose: a multifunctional molecule. Glycobiology 13, 17R-27R. Biotechnologia 3(1-2) 2004
10 12 J. Augustynowicz i in. Kaszycki P., Solecki T., Krawczyk A., Kołoczek H., 2000: Optymalizacja metod biologicznego oczyszczania zaolejonych gruntów. InŜynieria Ekologiczna 2, Technologie odolejania gruntów, odpadów, ścieków Kaszycki P., Szumilas P., Kołoczek H., Biopreparat przeznaczony do likwidacji środowiskowych skaŝeń węglowodorami i ich pochodnymi. InŜynieria Ekologiczna 4, Biopreparaty w ochronie i uŝytkowaniu środowiska, Kaszycki P., Krawczyk A., Kołoczek H., Stan i perspektywy biodegradacji ropopochodnych zanieczyszczeń w glebach południowej części Polski. InŜynieria Ekologiczna 7, Ekoin- Ŝynieria dla Ekorozwoju, Kenneth B.S., Organic solutes in freezing tolerance. Comp. Biochem. Physiol. 117A, Leslie S., Israeli E., Lighthart B., Crowe J.H., Crowe L.M., Trehalose and sucrose protect both membranes and proteins in intact bacteria during drying. Appl Environ. Microbiol. 61, Müller J., Boller T., Wiemken A., Trehalose and trehalase in plants: recent developments. Plant Science 112, 1-9. Richards A.B., Krakowka S., Dexter L.B., Schmid H., Wolterbeek A.P.M., Waalkens-Berendsen D.H., Arai S., Kurimoto M., Trehalose: a review of properties, history of use and human tolerance, and results of multiple safety studies. Food and Chemical Toxicology 40, Schiraldi C., Di Lernia I., De Rosa M., Trehalose production: exploiting novel approches. Trends Biotechnol. 20, Singer M.A., Lindquist S., Thermotolerance in Saccharomyces cerevisiae: the Yin and Yang of trehalose. Trends Biotechnol. 16, Wolfe J., Bryant G., Cellular Cryobiology: thermodynamic and mechanical effects. International Journal of Refrigeration 24, Wolkers W.F., Walker N.J., Tablin F., Crowe J.H., Human platelets loaded with trehalose survive freeze-drying. Cryobiology 42, Xie G., Timasheff S.N., The termodynamic mechanism of protein stabilisation by trehalose. Biophys. Chem. 64, INFLUENCE OF TREHALOSE ON THE STABILITY OF MICROBIAL COMMUNITIES USED FOR DEGRADATION OF PETROLEUM DERIVATIVES Abstract. In order to optimize the storage conditions of heterogeneous microbial community, the trehalose influence on the survival of bacteria and yeast cells was studied. It was shown that trehalose increases survival about 20 fold at -20ºC as compared to the control sample. Dehydration and desiccation lethal effect on the community in the presence of trehalose was significantly smaller in terms of cell viability. The dependence of the initial cell density of studied biocenoses on microbial survival in the presence of the disaccharide was revealed. Key words: dehydration, desiccation, freeze-drying, freezing, microbial communities, petroleum derivatives Zaakceptowano do druku Accepted for print: Acta Sci. Pol.
AKTYWNOŚĆ DROśDśY SACCHAROMYCES CEREVISIAE LIOFILIZOWANYCH Z DODATKIEM WYBRANYCH SUBSTANCJI OCHRONNYCH
InŜynieria Rolnicza 4/2006 Marta Pasławska Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu AKTYWNOŚĆ DROśDśY SACCHAROMYCES CEREVISIAE LIOFILIZOWANYCH Z DODATKIEM WYBRANYCH SUBSTANCJI OCHRONNYCH
Bardziej szczegółowoWspółczesne techniki zamraŝania
Współczesne techniki zamraŝania Temat: Odporność drobnoustrojów na niskie temperatury i jej wpływ na jakość produktów mroŝonych. Piotr Chełstowski Sem. 9 SUChiKl Spis treści: 1. Wstęp 2. Odporność drobnoustrojów
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODWADNIANIA OSMOTYCZNEGO NA WŁAŚCIWOŚCI SORPCYJNE LIOFILIZOWANYCH TRUSKAWEK
InŜynieria Rolnicza 7/2006 Agnieszka Woźnica, Andrzej Lenart Katedra InŜynierii śywności i Organizacji Produkcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie WPŁYW ODWADNN OSMOTYCZNEGO NA WŁAŚCIWOŚCI
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowowoda do 1000 ml ph=6,9-7,1. Po sterylizacji dodać nystatynę (końcowe stężenie ok. 50 μg/ml). Agar z wyciągiem glebowym i ekstraktem drożdżowym (YS)
Ćwiczenie 1, 2, 3, 4 Skrining ze środowiska naturalnego: selekcja promieniowców zdolnych do produkcji antybiotyków. Testowanie zdolności do syntezy antybiotyków przez wyselekcjonowane szczepy promieniowców
Bardziej szczegółowoE.coli Transformer Zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli
E.coli Transformer Zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli Wersja 0211 6x40 transformacji Nr kat. 4020-240 Zestaw zawiera komplet odczynników do przygotowania sześciu
Bardziej szczegółowoHODOWLA PERIODYCZNA DROBNOUSTROJÓW
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest porównanie zdolności rozkładu fenolu lub wybranej jego pochodnej przez szczepy Stenotrophomonas maltophilia KB2 i Pseudomonas sp. CF600 w trakcie prowadzenia hodowli
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY SUSZENIA FONTANNOWEGO NA KINETYKĘ ODWADNIANIA I ŻYWOTNOŚĆ DROŻDŻY
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 WPŁYW TEMPERATURY SUSZENIA FONTANNOWEGO NA KINETYKĘ ODWADNIANIA I ŻYWOTNOŚĆ DROŻDŻY Marta Pasławska Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 MECHANIZMY PROMUJĄCE WZROST ROŚLIN
ĆWICZENIE 5 MECHANIZMY PROMUJĄCE WZROST ROŚLIN CZĘŚĆ TEORETYCZNA Mechanizmy promujące wzrost rośli (PGP) Metody badań PGP CZĘŚĆ PRAKTYCZNA 1. Mechanizmy promujące wzrost roślin. Odczyt. a) Wytwarzanie
Bardziej szczegółowoMETODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW SUSZENIE PODSTAWY TEORETYCZNE CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW SUSZENIE PODSTAWY TEORETYCZNE CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Suszenie mikroorganizmów
Bardziej szczegółowoE.coli Transformer Kit
E.coli Transformer Kit zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli. Metoda chemiczna. wersja 1117 6 x 40 transformacji Nr kat. 4020-240 Zestaw zawiera komplet odczynników
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA Magdalena Puda Promotor: Dr inŝ. Jacek Grzegorz Chęcmanowski Cel pracy
Bardziej szczegółowoDEZINTEGRACJA ULTRADŹWIĘKOWA
DEZINTEGRACJA ULTRADŹWIĘKOWA Ćwiczenie nr 4 Dezintegracja ultradźwiękowa Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zbadanie wpływu ultradźwięków na komórki bakterii Bacillus substilis Wstęp Metody dezintegracji
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI. Ćwiczenie 3 ANALIZA TRANSPORTU SUBSTANCJI NISKOCZĄSTECZKOWYCH PRZEZ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 3 ANALIZA TRANSPORTU SUBSTANCJI NISKOCZĄSTECZKOWYCH PRZEZ BŁONĘ KOMÓRKOWĄ I. WSTĘP TEORETYCZNY Każda komórka, zarówno roślinna,
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW Ćwiczenie nr 4 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Ze względu na wysokie uwodnienie oraz niewielką ilość suchej masy, osady powstające w oczyszczalni ścieków należy poddawać procesowi
Bardziej szczegółowoBADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI
BADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI BADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków
Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700
Bardziej szczegółowoWspółczesne techniki zamraŝania
Gdańsk, 12.01.2009 Współczesne techniki zamraŝania Seminarium Temat: Odporność drobnoustrojów na niskie temperatury i jej wpływ na jakość produktów mroŝonych. Spis treści: 1. Wprowadzenie do tematu 2 2.
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoZastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków
1 Zastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków Patrycja Malucha Kierownik Działu Technologii Wody i Ścieków ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki Wiadomości ogóle o dotyczące
Bardziej szczegółowoLaboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna
Laboratorium 5 Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Prowadzący: dr inż. Karolina Labus 1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA Szybkość reakcji enzymatycznej zależy przede wszystkim od stężenia substratu
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.2
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.2 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Odmienność procesów zamrażania produktów
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
PRZERÓBKA I UNIESZKODLIWIANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Proces zagęszczania osadów, który polega na rozdziale fazy stałej od ciekłej przy
Bardziej szczegółowoAcusera 24.7 - zarządzanie wynikami kontroli wewnątrzlaboratoryjnej
Acusera 24.7 - zarządzanie wynikami kontroli wewnątrzlaboratoryjnej II Konferencja Diagnostów Laboratoryjnych Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach 14 września 2015 Acusera 24. 7 - główne funkcje: 1.Prowadzenie
Bardziej szczegółowoOznaczanie aktywności cytotoksycznej chemoterapeutyków wobec komórek nowotworowych
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii Kultury tkankowe i komórkowe roślin i zwierząt Oznaczanie aktywności cytotoksycznej chemoterapeutyków wobec komórek nowotworowych
Bardziej szczegółowoBADANIE CIEPLNE LAMINATÓW EPOKSYDOWO-SZKLANYCH STARZONYCH W WODZIE THERMAL RESERACH OF GLASS/EPOXY LAMINATED AGING IN WATER
Andrzej PUSZ, Łukasz WIERZBICKI, Krzysztof PAWLIK Politechnika Śląska Instytut Materiałów InŜynierskich i Biomedycznych E-mail: lukasz.wierzbicki@polsl.pl BADANIE CIEPLNE LAMINATÓW EPOKSYDOWO-SZKLANYCH
Bardziej szczegółowoSaccharomyces Transformer Kit zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Saccharomyces cerevisiae. Metoda chemiczna.
Saccharomyces Transformer Kit zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Saccharomyces cerevisiae. Metoda chemiczna. wersja 0916 6 x 20 transformacji Nr kat. 4010-120 Zestaw zawiera
Bardziej szczegółowoKALORYMETRYCZNA OCENA WPŁYWU POLISTYRENU NA KRYSTALIZACJĘ POLIPROPYLENU
ARTUR KOŚCIUSZKO *, PAULINA JAKUBOWSKA, ARKADIUSZ KLOZIŃSKI **, TOMASZ STERZYŃSKI *** KALORYMETRYCZNA OCENA WPŁYWU POLISTYRENU NA KRYSTALIZACJĘ POLIPROPYLENU THE CALORIMETRIC STUDIES OF AN INFLUENCE OF
Bardziej szczegółowoKorozja drutów ortodontycznych typu Remanium o zróŝnicowanej średnicy w roztworze sztucznej śliny w warunkach stanu zapalnego
Korozja drutów ortodontycznych typu Remanium o zróŝnicowanej średnicy w roztworze sztucznej śliny w warunkach stanu zapalnego Marta Rydzewska-Wojnecka WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu
Bardziej szczegółowoWODA I OGIEŃ. Prezentacja Mileny Oziemczuk
WODA I OGIEŃ Prezentacja Mileny Oziemczuk Ogień Ogień - suma obserwowalnych zjawisk towarzyszących na ogół fizykochemicznemu procesowi spalania,, a przede wszystkim: emisja promieniowania widzialnego -światła
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Maria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
Ćwiczenie 14 aria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYATYCZNYCH Zagadnienia: Podstawowe pojęcia kinetyki chemicznej (szybkość reakcji, reakcje elementarne, rząd reakcji). Równania kinetyczne prostych
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCJA EFEKTYWNYCH BIOCENOZ DEGRADUJĄCYCH FORMALDEHYD I JEGO POCHODNE W UCIĄśLIWYCH ŚCIEKACH PRZEMYSŁOWYCH*
Biotechnologia 2(1-2) 2003, 91-103 KONSTRUKCJA EFEKTYWNYCH BIOCENOZ DEGRADUJĄCYCH FORMALDEHYD I JEGO POCHODNE W UCIĄśLIWYCH ŚCIEKACH PRZEMYSŁOWYCH* Paweł Kaszycki, Kamila Czechowska, Przemysław Petryszak,
Bardziej szczegółowoSeria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii
Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH
Wpływ obróbki termicznej ziemniaków... Arkadiusz Ratajski, Andrzej Wesołowski Katedra InŜynierii Procesów Rolniczych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ
Bardziej szczegółowoWYMIANA CIEPŁA W PROCESIE TERMICZNEGO EKSPANDOWANIA NASION PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA
Konopko Henryk Politechnika Białostocka WYMIANA CIEPŁA W PROCESIE TERMICZNEGO EKSPANDOWANIA NASION PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki symulacji komputerowej
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoFunkcje błon biologicznych
Funkcje błon biologicznych Tworzenie fizycznych granic - kontrola składu komórki Selektywna przepuszczalność - transport ograniczonej liczby cząsteczek Stanowienie granic faz przekazywanie sygnałów chemicznych
Bardziej szczegółowoChemiczne składniki komórek
Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F
Bardziej szczegółowoStayRNA bufor zabezpieczający RNA przed degradacją wersja 0215
StayRNA bufor zabezpieczający RNA przed degradacją wersja 0215 100 ml, 250 ml, 500 ml Nr kat. 038-100, 038-250, 038-500 Nietosyczny roztwór wodny do przechowywania i zabezpieczania różnego rodzaju tkanek
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoWykład 13 Bioremediacja środowiska naturalnego
Dystrybucja składników wycieku ropy naftowej z uszkodzonego zbiornika Technologie bioremediacji gleby Strategia Strategie bioremediacji gleby i wód Biostymulacja Mechanizm Przykład -dodawanie składników
Bardziej szczegółowoGenomic Maxi AX zestaw do izolacji genomowego DNA wersja 0616
Genomic Maxi AX zestaw do izolacji genomowego DNA wersja 0616 10 izolacji Nr kat. 995-10 Pojemność kolumny do oczyszczania DNA wynosi 500 µg 1 Skład zestawu Składnik Ilość Temp. Przechowywania Kolumny
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej:
Zakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej: Badanie Metoda 1 Oznaczanie gęstości cieczy i substancji stałych
Bardziej szczegółowoGenomic Midi AX. 20 izolacji
Genomic Midi AX Uniwersalny zestaw o zwiększonej wydajności do izolacji genomowego DNA z różnych materiałów. Procedura z precypitacją DNA. wersja 0517 20 izolacji Nr kat. 895-20 Pojemność kolumny do oczyszczania
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Sanitarnej i Ekotechniki ĆWICZENIE 9 FITOROMEDIACJA I MIKROBIOLOGICZNA REMEDIACJA ŚRODOWISK SKAŻONYCH
ĆWICZENIE 9 FITOROMEDIACJA I MIKROBIOLOGICZNA REMEDIACJA ŚRODOWISK SKAŻONYCH /Opiekun merytoryczny: dr hab. Teodora M. Traczewska, prof. nadzw. PWr modyfikacja: dr inż. Agnieszka Trusz-Zdybek i mgr inż.
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA (seminarium)
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA (seminarium) Temat: Ocena jakościowa i ekonomiczna kriogenicznego ( szokowego ) zamrażania wybranych produktów żywnościowych. Wykonał: Szczepkowski Mariusz Wydział Mechaniczny
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa tel. 22 572 0735, 606448502
Bardziej szczegółowoA B. Modelowanie reakcji chemicznych: numeryczne rozwiązywanie równań na szybkość reakcji chemicznych B: 1. da dt. A v. v t
B: 1 Modelowanie reakcji chemicznych: numeryczne rozwiązywanie równań na szybkość reakcji chemicznych 1. ZałóŜmy, Ŝe zmienna A oznacza stęŝenie substratu, a zmienna B stęŝenie produktu reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowoWPŁYW BLANSZOWANIA NA REHYDRACJĘ PIETRUSZKI KORZENIOWEJ SUSZONEJ SUBLIMACYJNIE
InŜynieria Rolnicza 4/2006 Mariusz Surma, Stanisław Peroń, Marcin Krajewski Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu WPŁYW BLANSZOWANIA NA REHYDRACJĘ PIETRUSZKI KORZENIOWEJ SUSZONEJ
Bardziej szczegółowoOFERTA BADAŃ III,IV,V/ Badania mikrobiologiczne żywności, produktów spożywczych: A. Przygotowanie wstępne próby do badania:
Ełk; 18.03.2016 LABORATORIUM MIKROBIOLOGICZNE BADANIA ŻYWNOŚCI I ŚRODOWISKA PRODUKCYJNEGO OFERTA BADAŃ III,IV,V/2016 1. Badania mikrobiologiczne żywności, produktów spożywczych: Przygotowanie próbek, zawiesiny
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAśANIA
Gdańsk 4.11.2009 WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAśANIA Temat 3: Odporność drobnoustrojów na niskie temperatury i jej wpływ na jakość produktów mroŝonych. Dawid Szuliński SUChiKl sem. IX Wydział Mechaniczny Spis
Bardziej szczegółowokorozyjna stopu tytanu roztworach ustrojowych w warunkach stanu zapalnego
Odporność korozyjna stopu tytanu w róŝnych r roztworach ustrojowych w warunkach stanu zapalnego Kalina Martyna Hatys WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu Cel pracy Celem niniejszej pracy było
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
UTYLIZACJA OSADÓW Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU A. Grawitacyjne zagęszczanie osadów: Zagęszczać osady można na wiele różnych sposobów. Miedzy innymi grawitacyjnie
Bardziej szczegółowoII. Badanie lekowrażliwości drobnoustrojów ćwiczenia praktyczne. Ćwiczenie 1. Oznaczanie lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową
II. Badanie lekowrażliwości drobnoustrojów ćwiczenia praktyczne Ćwiczenie 1. Oznaczanie lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową Zasada metody: Krążki bibułowe nasycone odpowiednimi ilościami antybiotyków
Bardziej szczegółowoBIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011
BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 Acylaza penicylinowa Enzym hydrolizuje wiązanie amidowe w penicylinach Reakcja przebiega wg schematu: acylaza Reszta: fenyloacetylowa
Bardziej szczegółowoBadania mikrobiologiczne wg PN-EN ISO 11737
Badania mikrobiologiczne wg PN-EN ISO 11737 mgr Agnieszka Wąsowska Specjalistyczne Laboratorium Badawcze ITA-TEST Z-ca Dyrektora ds. Badań Kierownik Zespołu Badań Mikrobiologicznych i Chemicznych Tel.022
Bardziej szczegółowoWPŁYW NACHYLENIA TERENU NA CZYSTOŚĆ ZIARNA ZBIERANEGO KOMBAJNEM BIZON Z 058 WYPOSAśONYM W SITO DASZKOWE
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Jan Banasiak, Jerzy Bieniek, Bartosz Lewandowski Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu WPŁYW NACHYLENIA TERENU NA CZYSTOŚĆ ZIARNA ZBIERANEGO KOMBAJNEM
Bardziej szczegółowoRola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu ciekach
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu SCCP i MCCP w odprowadzanychściekach ciekach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.11.2011 Jan Suschka Przypomnienie w aspekcie obecności ci SCCP/MCCP w ściekach
Bardziej szczegółowoOsad nadmierny Jak się go pozbyć?
Osad nadmierny Jak się go pozbyć? AquaSlat Ltd. Rozwiązanie problemu Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie akceptowalnej
Bardziej szczegółowoGenomic Maxi AX Direct
Genomic Maxi AX Direct Uniwersalny zestaw o zwiększonej wydajności do izolacji genomowego DNA z różnych materiałów. Procedura bez etapu precypitacji. wersja 0517 10 izolacji Nr kat. 995-10D Pojemność kolumny
Bardziej szczegółowoRoman Marecik, Paweł Cyplik
PROGRAM STRATEGICZNY ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA ENERGII ZADANIE NR 4 Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych Roman Marecik,
Bardziej szczegółowoNiezawodność elementów i systemów. Sem. 8 Komputerowe Systemy Elektroniczne, 2009/2010 1
Niezawodność elementów i systemów Sem. 8 Komputerowe Systemy Elektroniczne, 2009/2010 1 Niezawodność wyrobu (obiektu) to spełnienie wymaganych funkcji w określonych warunkach w ustalonym czasie Niezawodność
Bardziej szczegółowoSpis treści. asf;mfzjf. (Jan Fiedurek)
asf;mfzjf Spis treści 1. Informacje wstępne 11 (Jan Fiedurek) 1.1. Biotechnologia w ujęciu historycznym i perspektywicznym... 12 1.2. Biotechnologia klasyczna i nowoczesna... 18 1.3. Rozwój biotechnologii:
Bardziej szczegółowoInterpretacja wyników analiz ilości i obecności drobnoustrojów zgodnie z zasadami badań mikrobiologicznych żywności i pasz?
Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Seminarium STC 2018 Interpretacja wyników analiz ilości i obecności drobnoustrojów zgodnie z zasadami badań mikrobiologicznych żywności i pasz? Dr inż. Agnieszka
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa IZOLACJA DNA Z HODOWLI KOMÓRKOWEJ.
Bardziej szczegółowoLEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC
38/9 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg1 Z CZĄSTKAMI SiC Z. KONOPKA 1, M. CISOWSKA
Bardziej szczegółowoWŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE BIAŁEK. 1. Oznaczanie punktu izoelektrycznego białka
12. WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE BIAŁEK 1. Oznaczanie punktu izoelektrycznego białka Oznaczenie opiera się na najniŝszej rozpuszczalności białek, w tym analizowanej kazeiny, w środowisku o wartości ph równej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 7. Układ dwuskładnikowy równowaga ciało stałe-ciecz.
Ćwiczenie 7 Układ dwuskładnikowy równowaga ciało stałe-ciecz. Wprowadzenie: Warunkiem równowagi termodynamicznej w układzie wielofazowym i wieloskładnikowym jest równość potencjałów chemicznych składników
Bardziej szczegółowoZakres działalności Laboratorium Środowiskowego dla którego spełnione jest wymaganie normy PN-EN ISO/IEC 17025:
Zakres działalności Laboratorium Środowiskowego dla którego spełnione jest wymaganie normy PNEN IO/IEC 17025:201802 L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Badany obiekt woda woda do spożycia przez
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA Z MECHANIZMÓW DZIAŁANIA WYBRANYCH GRUP LEKÓW
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII ZAKŁAD BIOLOGII MOLEKULARNEJ ĆWICZENIA Z MECHANIZMÓW DZIAŁANIA WYBRANYCH GRUP LEKÓW dla studentów I roku II 0 biotechnologii medycznej
Bardziej szczegółowoDominika Jezierska. Łódź, dn r.
Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym.
Zakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Badany obiekt woda woda do spożycia przez ludzi Badana cecha / metoda badawcza Barwa rzeczywista Zakres:
Bardziej szczegółowoMECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT
ANNA KADŁUCZKA, MAREK MAZUR MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W niniejszym artykule
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoBadanie oddziaływań związków biologicznie aktywnych z modelowymi membranami lipidowymi
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ CHEMII STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Badanie oddziaływań związków biologicznie aktywnych z modelowymi membranami lipidowymi Marcelina Gorczyca Promotorzy:
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Zamrażaniem produktów nazywamy proces
Bardziej szczegółowoChromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Optymalizacja eluentu. Chromatografia kolumnowa. oczyszczanie. wydzielanie. analiza jakościowa
Chromatografia Chromatografia kolumnowa Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie Chromatogram czarnego atramentu analiza jakościowa analiza ilościowa Optymalizacja eluentu Optimum 0.2
Bardziej szczegółowoBiosurfaktanty drobnoustrojowe; produkcja i zastosowanie emulgatora wytwarzanego przez grzyb strzępkowy Curvularia lunata
Biosurfaktanty drobnoustrojowe; produkcja i zastosowanie emulgatora wytwarzanego przez grzyb strzępkowy Curvularia lunata Katarzyna Paraszkiewicz, Jerzy Długoński Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii,
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE AKTYWNOŚCI ALKALICZNEJ DIFOSFATAZY (PIROFOSFATAZY)
Ćwiczenie 8 OZNACZANIE AKTYWNOŚCI ALKALICZNEJ DIFOSFATAZY (PIROFOSFATAZY) Część doświadczalna obejmuje: - sączenie Ŝelowe ekstraktu uzyskanego z bielma niedojrzałych nasion kukurydzy - oznaczanie aktywności
Bardziej szczegółowoCHOOSEN PROPERTIES OF MULTIPLE RECYCLED PP/PS BLEND
ARKADIUSZ KLOZIŃSKI, PAULINA JAKUBOWSKA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI MIESZANINY / W FUNKCJI KROTNOŚCI PRZETWÓRSTWA CHOOSEN PROPERTIES OF MULTIPLE RECYCLED / BLEND S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W pracy
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny Raport z badań toryfikacji biomasy Charakterystyka paliwa Analizy termograwimetryczne
Bardziej szczegółowoGAMA Healthcare Ltd.
TEST DZIAŁANIA SPOROBÓJCZEGO Chusteczki Sporobójcze Clinell GAMA Healthcare Ltd. SZPITALNE LABORATORIUM BADAWCZE DO SPRAW INFEKCJI SZPITAL MIEJSKI DUDLEY ROAD BIRMINGHAM B18 7QH Maj 2007 PRODUCENT GAMA
Bardziej szczegółowoAnaliza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoDobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić?
https://www. Dobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić? Autor: Karol Bogacz Data: 29 lipca 2017 Zagospodarowanie resztek pożniwnych jest ważnym elementem uprawy ściernisk. Prawidłowe
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW
Mysłowice, 22.03.2016 r. RAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW Zleceniodawca: Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoDo jednego litra medium dodać 10,0 g skrobi ziemniaczanej lub kukurydzianej i mieszać do uzyskania zawiesiny. Sterylizować w autoklawie.
Ćwiczenie 3. Izolacja laseczek przetrwalnikujących z gleby Cel ćwiczenia: Izolacja i testowanie przydatności biotechnologicznej laseczek z rodzaju Bacillus występujących w glebie. Odczynniki i podłoża:
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoRaport z badania Działanie wirusobójcze środka dezynfekującego wobec Feline calicivirus. 25 października 2006
Raport z badania Działanie wirusobójcze środka dezynfekującego wobec Feline calicivirus 25 października 2006 Dr Tobias J. Tuthill Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytet Leeds Leeds LS2 9JT www.fbs.leeds.ac.uk
Bardziej szczegółowoGenomic Midi AX Direct zestaw do izolacji genomowego DNA (procedura bez precypitacji) wersja 1215
Genomic Midi AX Direct zestaw do izolacji genomowego DNA (procedura bez precypitacji) wersja 1215 20 izolacji Nr kat. 895-20D Pojemność kolumny do oczyszczania DNA wynosi 100 µg 1 Skład zestawu Składnik
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Specjalność: SYSTEMY I URZĄDZENIA CHŁODNICZNE I KLIMATYZACYJNE WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAśANIA Temat: Nowe technologie konserwacji Ŝywności z wykorzystaniem wysokich
Bardziej szczegółowoMETODY ZAMRAŻANIA CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW METODY ZAMRAŻANIA CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Odporność drobnoustrojów na niskie
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 3. Populacje i próby danych
STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 3 Populacje i próby danych POPULACJA I PRÓBA DANYCH POPULACJA population Obserwacje dla wszystkich osobników danego gatunku / rasy PRÓBA DANYCH sample Obserwacje dotyczące
Bardziej szczegółowo1. Oznaczanie aktywności lipazy trzustkowej i jej zależności od stężenia enzymu oraz żółci jako modulatora reakcji enzymatycznej.
ĆWICZENIE OZNACZANIE AKTYWNOŚCI LIPAZY TRZUSTKOWEJ I JEJ ZALEŻNOŚCI OD STĘŻENIA ENZYMU ORAZ ŻÓŁCI JAKO MODULATORA REAKCJI ENZYMATYCZNEJ. INHIBICJA KOMPETYCYJNA DEHYDROGENAZY BURSZTYNIANOWEJ. 1. Oznaczanie
Bardziej szczegółowoOferta na przydomowe oczyszczalnie ścieków
ECOKUBE Sp. z o. o. ul. Sienkiewicza 55 90-009 Łódź NIP: 725-189-28-15 tel. (+48) 42 630 0995 fax. (+48) 42 630 6645 email: biuro@ecokube.pl Łódź dnia 02.03.2009r. Oferta na przydomowe oczyszczalnie ścieków
Bardziej szczegółowo