Ziemniak Polski 2006 nr 3 35 ZIEMNIAKI JAKO SUROWIEC DO PRODUKCJI BIOPALIW W POLSCE
|
|
- Sylwia Matuszewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ziemniak Polski 2006 nr 3 35 Problemy branży ZIEMNIAKI JAKO SUROWIEC DO PRODUKCJI BIOPALIW W POLSCE dr Wojciech Nowacki IHAR Oddział w Jadwisinie, Zakład Agronomii Ziemniaka, Serock w.nowacki@ihar.edu.pl P opularność uprawy ziemniaków w Polsce wynika z tradycji, uwarunkowań przyrodniczych, jakości gleb, struktury agrarnej gospodarstw oraz możliwości ich wielokierunkowego wykorzystania. W 2005 roku areał uprawy ziemniaków w naszym kraju wynosił 588 tys. ha, co stanowiło około 6% ogółu zasiewów. Czynnikiem ograniczającym i redukującym z roku na rok powierzchnię uprawy jest głównie bariera niskiego popytu rynkowego. Jednym ze sposobów utrzymania znaczenia ziemniaków może być wykorzystanie ich jako surowca do produkcji biopaliw. Idea wykorzystania surowców roślinnych w produkcji biopaliw zrodziła się w świecie dość dawno. Z rolniczych roślin skrobiowych lub węglowodanowych na drodze fermentacji uzyskuje się alkohol, który po odwodnieniu nazywany jest bioetanolem. Za dodatkiem bioetanolu do paliw pochodzenia mineralnego przemawiają następujące argumenty: zmniejszenie tempa zużycia nieodtwarzalnych źródeł paliw pochodzenia mineralnego w skali całego globu ziemskiego; redukcja zawartości tlenku węgla w spalinach, poprawiająca ochronę środowiska przyrodniczego, jako aspekt ekologiczny; polepszenie spalania węglowodorów aromatycznych zawartych w paliwie konwencjonalnym jako groźnych dla zdrowia człowieka substancji rakotwórczych; redukcja tzw. efektu cieplarnianego poprzez wprowadzenie do obiegu masy roślinnej, która w okresie wegetacji wchłania dwutlenek węgla w procesach fotosyntezy; poprawa rentowności gospodarowania w rolnictwie poprzez przemysłowe wykorzystanie surowców rolniczych. Wielokierunkowe zabezpieczenie surowcowe dla krajowej produkcji bioetanolu Dotychczasowa struktura produkcji spirytusu surowego w Polsce była bardzo ściśle związana z sektorem rolnym, ponieważ większość gorzelni rolniczych była organicznie związana z dużymi gospodarstwami rolnymi. Podstawową funkcją takich gorzelni było przetwarzanie surowców rolniczych nie spełniających norm jakościowych obowiązujących w obrocie rynkowym lub przetwarzanie nadmiaru surowca w przypadku większego urodzaju ziemniaków czy zbóż oraz spadku ich cen rynkowych, nie pokrywających kosztów produkcji. Przy produkcji spirytusu traktowanej jako działalność uboczna gorzelnie wytwarzały duże ilości wywaru używanego jako cenna pasza czy nawóz. W ten sposób gospodarstwa równoważyły poziom produkcji roślinnej z poziomem produkcji zwierzęcej oraz utrzymywały na wysokim poziomie żyzność gleb, szczególnie lekkich. Udział poszczególnych surowców rolniczych w produkcji spirytusu zależny jest głównie od bilansu zagospodarowania zbiorów i układu cen w danym roku. W latach 70. i 80. ubiegłego stulecia ziemniaki stanowiły około 70% ogółu surowców, z których produkowano spirytus surowy. Obecnie udział ziemniaka w produkcji spirytusu surowego drastycznie się obniżył. Przedstawia to tabela 1. Z danych wynika, że udział ziemniaka w przerobie na spirytus surowy nie przekroczył
2 36 Ziemniak Polski 2006 nr 3 w ostatnich latach 20%, co pozwoliło zagospodarować corocznie od 70 do ponad 600 tys. ton ziemniaków najgorszej jakości oraz tych partii, które nie mogły być sprzedane jako ziemniaki jadalne lub sadzeniaki. Tabela 1 Udział ziemniaków w produkcji spirytusu surowego w Polsce w latach Rok Produkcja spirytusu (mln l) ogółem w tym bioetanolu z ziemniaków ,0 7, ,9 54, ,6 29, ,8 23, ,5 10, ,5 13, ,4 11, ,8 7, , , ,1 Źródło: Dzwonkowski W. i in. (2006) Udział spirytusu ziemniaczanego (%) 3,1 18,8 11,8 11,2 6,0 8,0 6,1 3,6 3,2 4,4 3,1 Ilość przerobionych ziemniaków (tys. t) Przy wyborze surowca do produkcji spirytusu należy uwzględnić także wymagania glebowe poszczególnych roślin będących surowcem wyjściowym oraz konieczność stosowania właściwych płodozmianów na danych typach gleb. Ziemniak jest rośliną wysoce tolerancyjną w stosunku do jakości gleb i jest uprawiany na prawie wszystkich typach gleb w Polsce, w przeciwieństwie do innych roślin energetycznych, które są uprawiane albo na glebach słabszych (żyto), albo lepszych (buraki, pszenica, kukurydza). Ziemniak oraz żyto są naturalnymi gatunkami, które stanowią i mogą dalej stanowić zaplecze surowcowe dla przemysłu gorzelniczego na glebach lekkich, a tych w Polsce jest najwięcej, bo ponad 60% ogółu wszystkich użytków rolnych. Bardzo ważnym argumentem przy wyborze roślin, które następnie posłużą do produkcji spirytusu, jest bilans zagospodarowania zbiorów danego gatunku. Zboża stanowią obecnie ponad 70% w strukturze zasiewów i jest to już udział przekraczający zasady dobrego gospodarowania w rolnictwie, a ponadto Polska jest krajem nie posiadającym corocznych nadwyżek zboża w swym bilansie. Udział ziemniaka i buraka w strukturze zasiewów jest już niski, bo nie przekraczający odpowiednio 6 i 3%, a graniczną wartością udziału tych roślin w zmianowaniu jest 20%. Bilans zagospodarowania poszczególnych gatunków roślin stanowiących potencjalne źródło surowca do produkcji spirytusu wskazuje, że ziemniaki z uwagi na trudności z zagospodarowaniem ich zbiorów są dziś predestynowane do wykorzystania w gorzelnictwie obok melasy pochodzącej z przemysłu cukrowniczego oraz żyta, którego moglibyśmy uprawiać w kraju znacznie więcej niż obecnie, ze względu na przewagę gleb lekkich, a także kukurydzy, której z każdym rokiem produkujemy coraz więcej (w 2003 r. 1,9 mln ton). Każda z roślin ma swe wady i zalety, gdy się analizuje jej przydatność do produkcji biopaliw. Porównanie efektywności technologicznej i ekonomicznej produkcji surowców rolniczych używanych przy wytwarzaniu bioetanolu O tym, która roślina rolnicza najbardziej nadaje się do uprawy jako surowiec dla produkcji etanolu, decyduje wysokość osiąganych i potencjalnych plonów, zawartość substancji węglowodanowych w jednostce masy, decydująca o wydajności spirytusu, cena rynkowa oraz koszty jej produkcji. Parametry
3 Ziemniak Polski 2006 nr 3 37 te są bardzo istotne dla rolnika i dla gorzelni przetwarzającej surowiec na spirytus. Plony rzeczywiste i potencjalne a wydajność etanolu z jednostki powierzchni. W tabeli 2 przedstawiono rzeczywiste plony uzyskiwane w powszechnej praktyce rolniczej, plony uzyskane w badaniach COBORU oraz ekstrema plonowania poszczególnych gatunków w Polsce. Powyższe wyniki świadczą o niskim wskaźniku wykorzystania potencjału plonowania wszystkich gatunków, ale najniższy wskaźnik dotyczy żyta i ziemniaków. Jest to związane prawdopodobnie z bardzo luźnym powiązaniem uprawy tych roślin z zapotrzebowaniem rynkowym oraz z ich uprawą na najsłabszych glebach w przeciwieństwie do pozostałych gatunków. Gatunek Ziemniak jadalny Ziemniak skrobiowy Burak cukrowy Żyto Pszenica ozima Kukurydza Plonowanie (t/ha) wybranych gatunków roślin rolniczych używanych w produkcji spirytusu Ekstrema plonowania w kraju min. 15,0 20,0 20,0 1,8 1,8 3,0 max. 70,0 60,0 80,0 7,0 9,0 12,0 Średni plon z lat wg GUS 17,7 21,2 38,3 2,3 3,6 5,9 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych literaturowych Plon wg doświadczeń COBORU (śr ) 45,5 46,3 70,7 6,0 7,2 10,2 Tabela 2 Wskaźnik wykorzystania potencjału plonowania (%) 38,9 45,8 54,2 38,3 50,0 57,8 W tabeli 3 zilustrowano wydajność uzysku 100-proc. spirytusu z 1 ha upraw wybranych gatunków roślin rolniczych, z uwzględnieniem przeciętnej zawartości skrobi lub cukru w jednostce masy. We wszystkich wariantach plonowania (GUS, COBORU, ekstrema) najwyższą wydajność spirytusu z 1 ha mają wśród analizowanych gatunków ziemniaki skrobiowe i buraki cukrowe. Przy planowaniu zaplecza surowcowego dla gorzelni w produkcji biokomponentów paliwowych należy tę analizę wziąć pod uwagę. Tabela 3 Wydajność (l/ha) 100-proc. spirytusu surowego wybranych gatunków roślin rolniczych Gatunek Ziemniak jadalny Ziemniak skrobiowy Burak cukrowy Żyto Pszenica ozima Kukurydza Źródło: dane HZ Zamarte i obliczenia własne Przeciętna wydajność 100-proc. spirytusu Wydajność 100-proc. spirytusu surowego z 1 ha przy poziomie plonowania (l/t) wg GUS wg COBORU min. max Efektywność ekonomiczna produkcji surowca na cele paliwowe. Miarą efektywności ekonomicznej produkcji surowca do przetwarzania na etanol jest cena pozyskania 1 l w oparciu o cenę rynkową surowca, koszty produkcji jednostki masy surowca oraz relacja nakładów energetycznych do pozyskanej energii. Wskaźniki efektywności
4 38 Ziemniak Polski 2006 nr 3 zilustrowano w tabeli 4. Prezentowane dane wskazują, że na tle innych gatunków rolniczych ziemniak skrobiowy jest z punktu widzenia ekonomicznego i energetycznego dość cennym surowcem, który można wykorzystywać do produkcji bioetanolu. Ziemniaki odmian jadalnych mogą być wykorzystywane przez gorzelnie, ale tylko jako surowiec odpadowy, którego zagospodarowanie jest koniecznością i stanowi część składową całego procesu produkcji ziemniaka jadalnego. Natomiast obniżenie kosztów jednostkowych pozyskania surowca do produkcji bioetanolu z ziemniaków można osiągnąć poprzez intensyfikację produkcji ziemniaków wysokoskrobiowych, która zwiększając plony, powoduje jednocześnie zmniejszanie się kosztów jednostkowych pozyskania plonu. Ilustruje to tabela 5. Gatunek Ziemniak jadalny Ziemniak skrobiowy Burak cukrowy Żyto Pszenica ozima Kukurydza Efektywność produkcji surowca do przetwarzania na spirytus wybranych gatunków roślin rolniczych Średnia cena skupu surowca z lat (zł/t) W tym: w przeliczeniu na koszt 1 l 100-proc. spirytusu (zł/l) 3,91 1,48 1,08 1,03 1,31 1,12 Średni koszt produkcji 1 t surowca w 2002 r. (zł/t)* W tym: w przeliczeniu na koszt 1 l 100-proc. spirytusu (zł/l) 1,61 0,99 0,83 1,06 0,94 0,89 * koszty bezpośrednie wg IERiGŻ ** przyjęto następujące nakłady energetyczne dla uprawy 1 ha: ziemniaków 45,0 GJ; buraków cukrowych 54,4 GJ; pszenicy 26,2 GJ; żyta 23,9 GJ; kukurydzy 35,0 GJ; wartość energetyczna etanolu 30,0 GJ/t Koszty jednostkowe pozyskania surowca do produkcji spirytusu surowego w uprawie ziemniaków Zawartość skrobi w bulwach (%) Przyjęte całkowite koszty uprawy 1 ha ziemniaków (zł/ha) Źródło: dane IHAR Bonin i obliczenia własne Tabela 4 Efektywność energetyczna Ee (stosunek energii uzyskanej do włożonej)** 1,00 1,75 2,06 0,95 1,49 1,82 Tabela 5 Jednostkowe koszty całkowite produkcji surowca (zł) potrzebnego do wyprodukowania 1 l spirytusu surowego przy poziomie plonów ziemniaka: 15 t/ha 25 t/ha 35 t/ha 45 t/ha 2,65 2,04 1,85 1,66 2,30 1,77 1,60 1,44 2,03 1,56 1,41 1,27 1,83 1,40 1,27 1,14 1,64 1,26 1,14 1, Z danych wynika, że w uprawie ziemniaków odmian skrobiowych koszt pozyskania surowca do produkcji spirytusu wynosi dziś około 1 zł i jest to koszt konkurencyjny w stosunku do większości innych gatunków roślin rolniczych.
5 Ziemniak Polski 2006 nr 3 39 Bardzo ważnym elementem w określaniu efektywności wykorzystania ziemniaków do produkcji biopaliw jest odpowiedni dobór odmian skrobiowych. Najcenniejsze są odmiany wysoko plonujące, a jednocześnie odznaczające się wysoką zawartością skrobi w bulwach. Do rejestru odmian COBORU wpisano dużą grupę odmian skrobiowych o zróżnicowanej wczesności, polecanych do przerobu na skrobię lub spirytus. W tabeli 6 przedstawiono charakterystykę odmian skrobiowych możliwych do wykorzystania w gorzelnictwie. Grupa wczesności Wczesne Średnio wczesne Średnio późne Późne Charakterystyka polskich odmian ziemniaka skrobiowego pod względem ich wykorzystania do uprawy na cele gorzelnicze Odmiana Cedron Dorota Gabi Albatros Alicja Glada Harpun Ikar Kuba Pasat Rumpel Adam Monsun Fregata Grot Klepa Lawina Pasja Bzura Gandawa Hinga Ślęza Jasia Koga Meduza Neptun Pokusa Rudawa Skawa Sonda Umiak Inwestor Wist Sekwana Plon (t/ha) wg COBORU 32,8 42,7 43,7 37,2 49,8 33,3 28,7 32,3 46,3 53,2 47,2 39,7 44,8 32,0 31,6 36,6 39,2 44,6 37,7 50,8 35,1 48,3 51,8 36,1 35,4 50,8 47,7 46,9 43,9 59,1 51,2 46,7 44,9 50,0 Zawartość skrobi (%) 18,1 17,4 18,2 21,3 18,2 17,8 17,2 18,6 19,6 18,9 19,4 18,8 17,1 18,4 17,9 19,0 17,5 20,8 18,4 20,2 19,0 21,6 18,6 18,5 21,0 20,2 17,4 22,3 22,4 19,2 20,3 20,5 18,4 17,6 Plon skrobi t/ha) 5,94 7,43 7,95 7,92 9,06 5,93 4,94 6,00 9,07 10,05 9,16 7,46 7,66 5,89 5,66 6,95 6,86 9,28 6,94 10,26 6,67 10,43 9,63 6,68 7,43 10,26 8,30 10,46 9,83 11,35 10,39 9,57 8,26 8,80 Tabela 6 Wydajność etanolu (l/ha) Przyszłość produkcji ziemniaków jako jednego z surowców na cele biopaliwowe Nie ulega wątpliwości, że w najbliższej przyszłości rynek biopaliw na świecie (a także i w Polsce) będzie się rozszerzał. Według Dyrektywy UE 2003/30 WE z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawial-
6 40 Ziemniak Polski 2006 nr 3 nych określono krajom członkowskim UE minimalne udziały biokomponentów w latach Ilustruje to tabela 7. Dyrektywa UE zakłada, że państwa członkowskie UE powinny wprowadzić jej postanowienia do ustaw krajowych, lecz nie na zasadzie obligatoryjności. Są kraje, które bardzo interesują się biopaliwami (Francja, Hiszpania, Niemcy) lub interesują się w małym stopniu (np. Holandia). Stwarza to szansę również w Polsce na lepsze wykorzystanie surowców rolniczych na cele produkcji biopaliw, co mogłoby spowodować zwiększenie rentowności w rolnictwie, możliwości funkcjonowania większej liczby gorzelni rolniczych i zakładów odwadniających spirytus. Rok Minimalne ilości biokomponentów (%) w paliwach w latach wg Dyrektywy UE 2003/30 WE Tabela 7 Zawartość energetyczna Udział objętościowy biokomponentów (%) biokomponentu (%) bioetanolu EETB 2,00 3,20 6,82 2,75 4,41 9,37 3,50 5,61 11,93 4,25 6,81 14,49 5,00 8,01 17,04 5,75 9,21 19,60 Sytuacja gorzelni rolniczych w Polsce jest trudna. Z 900 zakładów pracujących na początku lat 90. pozostało w 2000 roku tylko 350, a w roku 2003 przerabiało surowce rolnicze tylko 150. Dziś liczba ta jest jeszcze mniejsza. Ograniczenie zapotrzebowania na spirytus ze strony odbiorców rynkowych spowodowało w wielu gorzelniach złą sytuację ekonomiczną, większość gorzelni została zamknięta lub zawiesiła swoją działalność. Scenariusz likwidacji małych gorzelni rolniczych, proponowany przez niektóre gremia, i powstawanie w ich miejsce dużych przemysłowych zakładów gorzelniczych nie jest zdaniem autora korzystne. Podobną jak w Polsce strukturę produkcji spirytusu mają Niemcy, gdzie funkcjonuje około 1400 gorzelni, a ceny oferowane przy zakupie spirytusu są ponad 2-krotnie wyższe niż u nas. Mimo że rynek spirytusu nie podlega wspólnej polityce rolnej UE, obrót nim nie jest wolnorynkowy i zależy od wewnętrznej polityki rolnej danego kraju. W skali światowej produkcja etanolu z przeznaczeniem na paliwa systematycznie wzrasta. W 1985 roku wyprodukowano 20 bln l bioetanolu, w bln l, a prognoza na rok 2005 przewiduje 40 bln l. Coraz większe zużycie biopaliw wynika z ekologicznych i rolniczych względów oraz wiąże się z tzw. bezpieczeństwem energetycznym krajów. W Polsce konieczne jest utrwalenie polityki obniżającej podatek akcyzowy od ekopaliw, aby wyrównać szanse biokomponentów z konwencjonalnymi paliwami pochodzenia mineralnego. Ulgi w podatku akcyzowym są stosowane już od 1999 roku, ale ich poziom nie daje szans na szybkie wprowadzenie biokomponentów do paliw. Wzrost cen paliw konwencjonalnych wychodzi naprzeciw temu procesowi. Szanse ziemniaków jako surowca do produkcji etanolu będą w przyszłości zależeć od relacji cen w stosunku do innych surowców, a szczególnie melasy. Odpady powstające przy produkcji ziemniaków jadalnych oraz partie ziemniaków porażonych chorobami kwarantannowymi powinny być priorytetowo kierowane do gorzelni. Organizacja ziemniaczanego zaplecza surowcowego dla gorzelni w oparciu o odmiany wysokoskrobiowe i niskonakładową technologię (wykorzystanie wysokiej odporności odmian skrobiowych na szereg chorób pochodzenia wirusowego i grzybowego) wydaje się w pełni uzasadniona. Literatura 1. Dzwonkowski W., Szczepaniak I., Rosiak E., Chotkowski J., Rembeza J., Bochińska E
7 Ziemniak Polski 2006 nr 3 41 Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe nr 29: 27 s. oraz wcześniejsze edycje; 2. Jarosz L Aktualny stan i perspektywy gorzelni rolniczych w Polsce. Cz. 2. Rynki Alkohol. 2: 4; 3. Kossowicz L Wykorzystanie alkoholu etylowego z ziemniaków jako paliwa silnikowego. Biul. Inst. Ziemn. 45: ; 4. Nowacki W Ziemniak alternatywnym surowcem do produkcji bioetanolu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 500: 45-56; 5. Nowacki W Odmiany skrobiowe jako surowiec do produkcji bioetanolu. [W:] Znaczenie odmiany w agrotechnice i przechowalnictwie ziemniaka. Konf. nauk. Warszawa, IHAR Oddz. Jadwisin: 75; 6. Roczniki statystyczne z lat GUS Warszawa HODOWLA ZIEMNIAKA ZAMARTE ZAPRASZA NA SWÓJ JUBILEUSZ Hodowla ziemniaka w Zamartem obchodzi w 2006 roku 60-lecie swojego istnienia. Główne uroczystości jubileuszowe odbędą się w czasie XIII Krajowych Dni Ziemniaka, które są w tym roku organizowane w Minikowie w dniach sierpnia br. Zamarte to ośrodek hodowli o najbogatszym dorobku wśród polskich firm hodowlano-nasiennych w branży ziemniaka. Na przestrzeni 60 lat wyhodowano tu ponad 70 odmian, z których większość odegrała ogromną rolę w podwyższaniu efektywności produkcji ziemniaka w Polsce. W czasie XIII Krajowych Dni Ziemniaka w Minikowie producenci ziemniaków będą mieli szczególnie dogodną okazję do zapoznania się z odmianami HZ Zamarte. Na poletkach demonstracyjnych będzie można obejrzeć wszystkie odmiany zamartowskie, będące obecnie w rejestrze. Oprócz tak znanych i uznanych jak LORD, DENAR, BARD, BILA, GRACJA czy KORONA będzie można zapoznać się bliżej z nowościami. A pojawiło się ich sporo. Tylko w dwóch ostatnich latach HZ Zamarte wprowadziła do rejestru 9 nowych odmian. W grupie bardzo wczesnych są to MIŁEK i JUSTA, w grupie wczesnych ELANDA, EUGENIA i OMAN, a w grupie średnio wczesnych BENEK i NIAGARA. Są też dwie nowości w grupie odmian średnio późnych i późnych MEDEA i SEKWANA (skrobiowa). Udział w obchodach jubileuszu HZ Zamarte będzie również wyjątkową okazją do wymiany poglądów i doświadczeń z przedstawicielami tej zasłużonej dla polskiego rolnictwa firmy, dlatego na XIII Krajowych Dniach Ziemniaka w Minikowie nie powinno zabraknąć nikogo, kto stara się być na bieżąco w problematyce tej głęboko zakorzenionej w polskiej tradycji rośliny uprawnej. Na polu demonstracyjnym, gdzie organizatorzy przewidzieli pokaz kopania, będzie można przyjrzeć się lepiej odmianie KORONA. Ta niezwykle atrakcyjna i bardzo plenna odmiana (zarejestrowana w 2002 r.) cieszy się wciąż rosnącym powodzeniem wśród producentów, między innymi dlatego, że nie zawodzi nawet w trudniejszych warunkach glebowo-klimatycznych. Poza tym, praktycznie nie ima się jej parch, co w połączeniu z bardzo płytko osadzonymi oczkami zapewnia dobry zbyt na rynku.
Produkcja nasienna ziemniaka 1)
Produkcja nasienna ziemniaka 1) Według danych GIORiN, do kwalifikacji polowej w 2015 r. zgłoszono 2143 plantacje nasienne ziemniaka o łącznej powierzchni 5640 ha (w 2014 r. 2123 plantacje). Oznacza to,
Bardziej szczegółowoTabela 51. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2011 r.
ZIEMNIAK Rok 2011 był kolejnym rokiem spadku areału uprawy ziemniaków w strukturze zasiewów w Polsce i aktualnie (wg GUS) wynosi 387 tys. ha. W województwie podlaskim jest podobnie i powierzchnia uprawy
Bardziej szczegółowoTabela 63. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2013 r.
ZIEMNIAK Znaczenie gospodarcze ziemniaka wynika z ważnej roli, jaką jego uprawa odgrywa w płodozmianie zwłaszcza na słabych glebach lekkich, jakich Polska posiada ponad 65 %, gdzie nie udają się pszenica
Bardziej szczegółowoTabela 54. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2012 r.
ZIEMNIAK Ziemniak jest rośliną, która z powodzeniem może być uprawiana na każdym polu, pod warunkiem, że jest ono wcześniej odpowiednio przygotowane. Najlepiej żeby przedplonami były zboża, rośliny strączkowe,
Bardziej szczegółowoWzorzec dt z ha 201 x x
ZIEMNIAK Uprawa ziemniaków w Polsce jest bardzo rozproszona, przez co nie odnotowujemy postępu w plonowaniu. Drobni producenci nie są zainteresowani odnową materiału sadzeniakowego, a ze względu na znikomy
Bardziej szczegółowoRynek Ziemniaka nr 45. Produkcja nasienna
Rynek Ziemniaka nr 45 Produkcja nasienna Dr Tadeusz Oleksiak Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), do kwalifikacji polowej w 2018 r. zgłoszono 2030 plantacji nasiennych
Bardziej szczegółowoNasiennictwo i odmianoznawstwo
10 Nasiennictwo i odmianoznawstwo NOWE ODMIANY ZIEMNIAKA 2013 dr Tomasz Lenartowicz, mgr Justyna Lubecka-Ziembińska COBORU, 63-022 Słupia Wielka, e-mail: t.lenartowicz@coboru.pl N owych odmian wciąż przybywa.
Bardziej szczegółowoTabela 83. Plon ziemniaków bardzo wczesnych w 2017 r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha x x
ZIEMNIAK Główną przyczyną gwałtownie zmniejszającego się zainteresowania uprawą ziemniaka jest zmiana systemu żywienia trzody chlewnej, zastępowanie ziemniaków tańszymi paszami zbożowymi z dodatkiem kukurydzy.
Bardziej szczegółowo8,4 8,8 13,7 12,9 18,7 17,9 18,2
Produkcja nasienna ziemniaka 1) Tadeusz Oleksiak Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), do kwalifikacji polowej w 2016 r. zgłoszono 2153 plantacje nasienne ziemniaków
Bardziej szczegółowoBiomasa jednorocznych roślin energetycznych źródłem biogazu
M o t t o: Jedyną pewną metodą istnienia porażek jest nie mieć żadnych nowych pomysłów A. Einstein BAŁTYCKIE FORUM BIOGAZU Gdańsk, 17-18 września 2012 r. Biomasa jednorocznych roślin energetycznych źródłem
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoBIOETANOL Z BIOMASY KONOPNEJ JAKO POLSKI DODATEK DO PALIW PŁYNNYCH
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA DLA POLSKIEGO ROLNICTWA Polskie rośliny włókniste i zielarskie dla innowacyjnej
Bardziej szczegółowoTabela 65. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2014 r.
ZIEMNIAKI Polska, obok Rosji i Ukrainy należy do największych producentów ziemniaków w Europie. Uprawiane są głównie na paszę (40% produkcji) i konsumpcję (23,5%). Do przetwórstwa przeznacza się 9% w tym
Bardziej szczegółowoDobór jednorocznych roślin uprawianych dla produkcji energii odnawialnej.
M o t t o: Jedyną pewną metodą istnienia porażek jest nie mieć żadnych nowych pomysłów A. Einstein Konferencja Naukowa IUNG-PIB Optymalne wykorzystanie ziemi do produkcji bioenergii bez narażania samowystarczalności
Bardziej szczegółowoZIEMNIAK. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych P O R E J E S T R O W E D O Ś W I A D C Z A L N I C T W O O D M I A N O WE
P O R E J E S T R O W E D O Ś W I A D C Z A L N I C T W O O D M I A N O WE CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych ZIEMNIAK 2016
Bardziej szczegółowoDruk: Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku Oddział w Lubniewicach tel , tel
Opracowanie: mgr inŝ. Jan Soloch Projekt okładki: Małgorzata Tews-Janicka Druk: Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku Oddział w Lubniewicach tel. 0 68 385 20 91, tel. 0 95 755 71 67 Nakład: 1500
Bardziej szczegółowoAgrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2018 r.
1. ZIEMNIAK W ostatnich latach zauważalny jest spadek zainteresowania uprawa ziemniaka. Przyczyną jest zmiana systemu żywienia trzody chlewnej, zastępowanie ziemniaków tańszymi paszami zbożowymi z dodatkiem
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA
MAZOWIECKI OŚRODEK DORADZTWA RONICZEGO ODDZIAŁ POŚWIĘTNE W PŁOŃSKU CHARAKTERSTKA ODMIAN ZIEMNIAKA Opracowanie: mgr inż. Janusz Sychowicz Charakterystykę odmian ziemniaka opracowano w oparciu o istę opisową
Bardziej szczegółowoTabela 79. Plon ziemniaków bardzo wczesnych w 2016 r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha x x
ZIEMNIAK Ziemniak należy do nielicznej grupy roślin uprawnych, które charakteryzują się wielostronnym użytkowaniem. Bulwy ziemniaka mogą być wykorzystane do konsumpcji bezpośredniej i produkcji przetworów
Bardziej szczegółowoZiemniaki Doświadczenia w Lubaniu zostały dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego.
Ziemniaki Bardzo mały udział plantacji nasiennych w ogólnej powierzchni uprawy, wynoszący około 1%, wyklucza możliwość wymiany sadzeniaków przynajmniej co 4 lata, co jest podstawowym warunkiem zwiększenia
Bardziej szczegółowoProdukcja biomasy a GMO
Produkcja biomasy a GMO Adam Koryzna Stowarzyszenie Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Opole, 22.10.2009 Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Organizacja zrzeszająca producentów rolnych ZałoŜona
Bardziej szczegółowoZIEMNIAK. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych POREJESTROWE DOŚWIADCZA L N I C T W O O D M I A N O W E
POREJESTROWE DOŚWIADCZA L N I C T W O O D M I A N O W E CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych ZIEMNIAK 2017 Słupia Wielka,
Bardziej szczegółowoCentralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61 285 23 41 do 47 faks: 61 285 35 58 e-mail: sekretariat@coboru.pl www.coboru.pl Dyrektor prof. dr hab. Edward S. Gacek Program
Bardziej szczegółowoRynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE
Rynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE - 27--25 1 Uwarunkowania Niniejsza prezentacja dotyczy wyłącznie prognoz dla biokomponentów
Bardziej szczegółowo) Metodyka badania wartości gospodarczej odmian
WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w roku 2008, na tle wyników roku 2007. Celem tych badań jest sprawdzenie obecnej wartości gospodarczej
Bardziej szczegółowoLISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2014 ROK ZIEMNIAK
LISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2014 ROK ZIEMNIAK ZIEMNIAK JADALNY BARDZO WCZESNE: 1. DENAR (3) 2. LORD (3) 3. ARIELLE (2) 4. VIVIANA (1) WCZESNE: 1. CYPRIAN (3) 2. OWACJA (3) 3. VINETA (3) 4. MICHALINA
Bardziej szczegółowoRynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny
.pl https://www..pl Rynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny Autor: Ewa Ploplis Data: 8 listopada 2016 Wysokie zbiory, rekordowe plony, niskie ceny, spadek konsumpcji, nieznaczny
Bardziej szczegółowoLISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2013 ROK ZIEMNIAK
LISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2013 ROK ZIEMNIAK BARDZO WCZESNE: 1. DENAR (2) 2. LORD (2) 3. ARIELLE (1) * WCZESNE: 1. CYPRIAN (2) 2. OWACJA (2) 3. VINETA (2) 4. MICHALINA (1) ŚREDNIOWCZESNE: 1. SATINA
Bardziej szczegółowoBiomasa uboczna z produkcji rolniczej
Biomasa uboczna z produkcji rolniczej dr Zuzanna Jarosz Warsztaty Systemy informacji o wpływie zmian klimatu i zasobach biomasy Puławy, 01 grudnia 2015 r. Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także
Bardziej szczegółowoLISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2015 ROK ZIEMNIAK
LISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2015 ROK ZIEMNIAK ZIEMNIAK JADALNY BARDZO WCZESNE: 1. DENAR (4) 2. LORD (4) 3. VIVIANA (2) 4. IMPALA (1) WCZESNE: 1. CYPRIAN (4) 2. OWACJA (4) 3. VINETA (4) 4. MICHALINA
Bardziej szczegółowomgr inż. Irena Stypa IHAR-PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie
Ziemniak Polski 2014 nr 2 7 POSTĘP HODOWLANY W PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW W POLSCE W LATACH 2001-2014 mgr inż. Irena Stypa IHAR-PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie e-mail: irenastypa@wp.pl
Bardziej szczegółowoAgrotechnika i mechanizacja
Ziemniak Polski 2012 nr 2 1 Agrotechnika i mechanizacja NAWOŻENIE AZOTEM NOWYCH ODMIAN ZIEMNIAKA UPRAWIANYCH NA GLEBACH LEKKICH dr inż. Cezary Trawczyński IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie,
Bardziej szczegółowoCena ziemniaków - czy utrzyma się na niskim poziomie?
.pl https://www..pl Cena ziemniaków - czy utrzyma się na niskim poziomie? Autor: Ewa Ploplis Data: 12 grudnia 2017 Jaka może być cena ziemniaków na krajowym rynku w najbliższych miesiącach? Jakich cen
Bardziej szczegółowoBranża cukrownicza w Polsce w obliczu zmian w 2017 r.
Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Konferencja surowcowa "Postęp w uprawie buraków i gospodarce surowcowej", Toruń, 25 czerwca 2015 r. Plan prezentacji 1. Sytuacja w branży UE / świat 2. Branża
Bardziej szczegółowoZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka
ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE Jan Kuś Mariusz Matyka Warszawa, kwiecień, 2014 Plan prezentacji 1. Specjalizacja w produkcji rolniczej i jej konsekwencje środowiskowe:
Bardziej szczegółowoZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/28 Anna Grzybek Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie ZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW Streszczenie Przedstawiono
Bardziej szczegółowoTabela 1. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych w latach
Tabela 1. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych w latach 2006-2007 Liczba badanych gospodarstw Powierzchnia uprawy Plon Cena sprzedaży: produkt główny produkt uboczny Wartość produkcji
Bardziej szczegółowoWYNIKI POREJESTROWYCH DOŒWIADCZEÑ ODMIANOWYCH
P O R E J E S T R O W E D O Œ W I A D C Z A L N I C T W O O D M I A N O W E CENTRALNY OŒRODEK BADANIA ODMIAN ROŒLIN UPRAWNYCH WYNIKI POREJESTROWYCH DOŒWIADCZEÑ ODMIANOWYCH Ziemniak 2007 S UPIA WIELKA,
Bardziej szczegółowoPozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych
Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, 12 listopad 2012 r. Definicja biomasy w aktach prawnych Stałe lub ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoRys. 1. Ceny zbóż w Polsce w zł/t (wg IERiGŻ)
Jerzy Grabiński Produkcja zbóż w Polsce-stan obecny i perspektywy Według szacunków GUS produkcja zbóż w Polsce w 29 roku wyniosła 29,8 mln ton i była o 7,8% wyższa niż w roku poprzednim. Taka produkcja
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA
MAZOWIECKI OŚRODEK DORADZTWA RONICZEGO ODDZIAŁ POŚWIĘTNE W PŁOŃSKU CHARAKTERSTKA ODMIAN ZIEMNIAKA Opracowanie: mgr inż. Janusz Sychowicz Charakterystykę odmian ziemniaka opracowano w oparciu o istę opisową
Bardziej szczegółowoNasiennictwo i odmianoznawstwo
4 Ziemniak Polski 2015 nr 1 Nasiennictwo i odmianoznawstwo ANALIZA STRUKTURY ODMIANOWEJ NASIENNICTWA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2013 ROKU mgr inż. Irena Stypa IHAR PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA GMINY BEJSCE
POTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA GMINY BEJSCE Andrzej Pacocha Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach ZASOBY GRUNTOWE CZYLI CZYM
Bardziej szczegółowoWdrożenie postępu hodowlanego ziemniaka wyniknie z rozwiązania problemów nasiennictwa
Wdrożenie postępu hodowlanego ziemniaka wyniknie z rozwiązania problemów nasiennictwa Ewa Zimnoch-Guzowska IHAR-PIB Oddział Młochów, Zakład Genetyki i Materiałów Wyjściowych Ziemniaka, 05-832 Młochów,
Bardziej szczegółowoproporcji (1:1:1,5), natomiast w doświadczeniach nawożenie było zwiększone proporcjonalnie o 30%. Do nawadniania używano deszczowni
WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w roku 2010, na tle wyników roku 2009. Celem badań jest sprawdzenie aktualnej wartości gospodarczej
Bardziej szczegółowoRolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce
Konferencja Biopaliwa - rozwój czy stagnacja? Rolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce Jarosław Wiśniewski Naczelnik Wydziału Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament
Bardziej szczegółowoWYNIKI POREJESTROWYCH DOŚWIADCZEŃ ODMIANOWYCH
P OREJESTROWE DOŚ WIADCZALNICTWO ODMIANOWE CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH WYNIKI POREJESTROWYCH DOŚWIADCZEŃ ODMIANOWYCH Ziemniak 2006 SŁUPIA WIELKA, styczeń 2007 Numer 43 Centralny Ośrodek
Bardziej szczegółowoDLACZEGO ZBOŻA... Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy POTENCJAŁ
POTENCJAŁ Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy DLACZEGO ZBOŻA... Prosta technologia uprawy, względnie niskie koszty produkcji
Bardziej szczegółowoZachodniopomorskie rolnictwo w latach
Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Bardziej szczegółowoGORZELNIA ZINTEGROWANA Z BIOGAZOWNIĄ
PANEL EKSPERTÓW PILOTAŻ - Wsparcie mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców na pierwsze wdrożenie wynalazku GORZELNIA ZINTEGROWANA Z BIOGAZOWNIĄ w m. Piaszczyna, gm. Miastko, pow. bytowski
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ PRODUKCYJNY BIOPALIW RZEPAKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM
Tomasz Szul Katedra Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2007 POTENCJAŁ PRODUKCYJNY BIOPALIW RZEPAKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Streszczenie Określając
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba
Bardziej szczegółowoXX Dni Pola KPODR: doświadczenie i praktyka procentuje
.pl https://www..pl XX Dni Pola KPODR: doświadczenie i praktyka procentuje Autor: Tomasz Kodłubański Data: 22 czerwca 2016 18 i 19 czerwca 2016 r. na terenie Zakładu Rolnego w Grubnie odbyły się XX, jubileuszowe
Bardziej szczegółowoŚwiatowa produkcja ziemniaka: prognozy są dobre!
.pl https://www..pl Światowa produkcja ziemniaka: prognozy są dobre! Autor: Ewa Ploplis Data: 2 grudnia 2016 Zwiększa się produkcja ziemniaka na świecie. Prognozy na najbliższe lata globalnej produkcji
Bardziej szczegółowoAgrotechnika i mechanizacja
Ziemniak Polski 2011 nr 3 1 Agrotechnika i mechanizacja ROLA WYBRANYCH ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH W KSZTAŁTOWANIU WIELKOŚCI I STRUKTURY PLONU ZIEMNIAKÓW UPRAWIANYCH W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM dr Krystyna Zarzyńska,
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska
Bardziej szczegółowoLZO Listy zalecanych odmian ziemniaka do uprawy na terenie Lubelszczyzny w 2015 roku
LZO Listy zalecanych odmian ziemniaka do uprawy na terenie Lubelszczyzny w 2015 roku Lista zalecanych odmian ziemniaka jadalnego została opracowana dla województwa lubelskiego na podstawie wyników uzyskanych
Bardziej szczegółowoPodstawy polityki energetycznej UE Komisja Europejska 10 stycznia 2008 przyjęła pakiet działań w obszarze energii i zmian klimatu dla UE do 2020 r. Gł
PRODUKCJA ROLNICZA CELE ENERGETYCZNE Jan Kuś Warszawa- 2011 Podstawy polityki energetycznej UE Komisja Europejska 10 stycznia 2008 przyjęła pakiet działań w obszarze energii i zmian klimatu dla UE do 2020
Bardziej szczegółowoNr Informacja. Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. Wrzesień 2004 Dorota Stankiewicz Informacja
Bardziej szczegółowodr Wojciech Nowacki Kierownik tematu: IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie
Zadanie nr 5.2. realizowane w ramach Prrogramu Wieloletniego IHAR w latach 2008-2013 pt. Monitoring odmian ziemniaka pod względem utrzymywania trwałości cech użytkowych i przechowalniczych (synteza wyników
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoMODEL ENERGETYCZNY GMINY. Ryszard Mocha
MODEL ENERGETYCZNY GMINY Ryszard Mocha PAKIET 3X20 Załącznik I do projektu dyrektywy ramowej dotyczącej promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii : w 2020 roku udział energii odnawialnej w finalnym
Bardziej szczegółowoOdmiany kukurydzy wydajne i szybkoschnące. Sprawdź nowości na rynku!
.pl https://www..pl Odmiany kukurydzy wydajne i szybkoschnące. Sprawdź nowości na rynku! Autor: Małgorzata Srebro Data: 1 lutego 2018 Odmiany kukurydzy w zależności od kierunku ich użytkowania mogą różnić
Bardziej szczegółowoZNACZENIE EKONOMICZNE UPRAWY ZIEMNIAKÓW JADALNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W LATACH
1 ZNACZENIE EKONOMICZNE UPRAWY ZIEMNIAKÓW JADALNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W LATACH 2005-2008 mgr Mariusz Dziwulski IERiGŻ PIB, ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa, tel. 22 505 44 72 e-mail: dziwulski@ierigz.waw.pl
Bardziej szczegółowoOcena potencjału biomasy stałej z rolnictwa
Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa dr Zuzanna Jarosz Inżynieria rolnicza w ochronie i kształtowaniu środowiska Lublin, 23-24 września 2015 Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także Polski,
Bardziej szczegółowo3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...
Bardziej szczegółowoBURAK CUKROWY 2019/2020 BETASEED. SIMPLY DIFFERENT.
BURAK CUKROWY 2019/2020 www.betaseed.pl POCHODZI Z USA ROŚNIE W EUROPIE W Stanach Zjednoczonych jest jedenaście regionów, w których uprawia się około 500 tysięcy hektarów buraków cukrowych przerabianych
Bardziej szczegółowoDziałania prowadzone w ramach zadania
ZAD. 7.1 ANALIZA FUNKCJONOWANIA RYNKU NASIENNEGO ORAZ TWORZENIE SYSTEMÓW INFORMACJI WSPIERAJĄCYCH PODEJMOWANIE STRATEGICZNYCH DECYZJI W SEKTORZE HODOWLANO NASIENNYM ROŚLIN UPRAWNYCH. PW Ulepszanie Roślin
Bardziej szczegółowoRolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół
Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół aspekt ekonomiczny i społeczny, wykorzystanie środków produkcji, ujęcie przyrodnicze Wnioski. Fot. 1. Rośliny arniki
Bardziej szczegółowoOCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMÓW PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW JADALNYCH
Ziemniak Polski 29 nr 3 1 OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMÓW PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW JADALNYCH dr Wojciech Nowacki IHAR Oddział w Jadwisinie, 514 Serock email: w.nowacki@ihar.edu.pl W procesie decyzyjnym każdego
Bardziej szczegółowoI: WARUNKI PRODUKCJI RO
SPIS TREŚCI Część I: WARUNKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ Rozdział 1. Uwarunkowania produkcyjne XXI wieku 1.1. Potrzeby i ograniczenia technologii produkcji roślinnej 1.1.1. Nowe kierunki produkcji rolnej 1.1.2.
Bardziej szczegółowoMateriał i metody. Słowa kluczowe: nasiennictwo ziemniaka, udział odmian, ziemniak
STRUKTURA ODMIANOWA NASIENNICTWA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2015 ROKU mgr inż. Irena Stypa, dr inż. Janusz Urbanowicz IHAR-PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie e-mail: irenastypa@wp.pl urbanowicz@ziemniak-bonin.pl
Bardziej szczegółowoHurtownia Materiałów Przemysłowych. FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno30A Kutno
Hurtownia Materiałów Przemysłowych FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno30A 99-300 Kutno OFERTA : KUKURYDZA Odmiany na ziarno i na kiszonkę średniowczesne, średniopóźne Producent : Pioneer 2 SPIS
Bardziej szczegółowoGROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uprawa grochu siewnego w Polsce ma długą tradycję. Gatunek ten odgrywa główną rolę w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Dużą wartość odżywczą białka
Bardziej szczegółowoRegionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoWyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach i Typ rolniczy gospodarstwa rolnego jest określany na podstawie udziału poszczególnych
Bardziej szczegółowoJaki jęczmień ozimy wybrać? Kluczowe elementy przy doborze odmian
Jaki jęczmień ozimy wybrać? Kluczowe elementy przy doborze odmian Autor: Karol Bogacz Data: 3 sierpnia 2017 Jęczmień ozimy należy do zbóż o dużym znaczeniu gospodarczym. W naszym kraju ustępuje co prawda
Bardziej szczegółowoEmisja CO2 z upraw biopaliw
Emisja CO2 z upraw biopaliw Autor: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 6-7/2013) Kraje Unii Europejskiej podjęły w 2009 roku zobowiązanie o zwiększeniu do 10% udziału biokomponentów
Bardziej szczegółowoPszenice ozime siewne
Pszenice ozime siewne 2017 www.dabest.pl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Pszenica o najgrubszym ziarnie, do wszechstronnego wykorzystania! Pszenica BOGATKA Nagrodzona Złotym Medalem Międzynarodowych Targów
Bardziej szczegółowoMikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1
Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej
Bardziej szczegółowoGeoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne
Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Anna Jędrejek Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych GEOINFORMACJA synonim informacji geograficznej; informacja uzyskiwana poprzez interpretację danych
Bardziej szczegółowoPodsumowanie. Kompleksowa informacja na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014
Kompleksowa informacja na temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014 dokument przyjęty przez Radę Ministrów 26 stycznia 2010 r. Podsumowanie
Bardziej szczegółowoProwadzenie działalności rolniczej Warunki województwa lubuskiego
Prowadzenie działalności rolniczej Warunki województwa lubuskiego Krystyna Maciejak 04.10.2016 r. Spis rolny z 2010 roku - woj. Lubuskie na tle kraju Rolnictwo lubuskie na tle kraju w 2010 roku. Dane powszechnego
Bardziej szczegółowoMateriał siewny: PSZENŻYTO Odmiany : JARE I OZIME Producent : Hodowla Roślin Strzelce. Hurtownia Materiałów Przemysłowych
Hurtownia Materiałów Przemysłowych FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno 30A 99-300 Kutno Materiał siewny: PSZENŻYTO Odmiany : JARE I OZIME Producent : Hodowla Roślin Strzelce 2 SPIS : Odmiany jare:
Bardziej szczegółowoWydział Mechaniczno-Energetyczny
Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej
Bardziej szczegółowoOcena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.
Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.2 Tadeusz Oleksiak, ZNiN IHAR-PIB Radzików Wojciech Nowacki
Bardziej szczegółowoOpracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE
Opracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE Agro-Centrum Innowacyjnych Technologii Unia Europejska zamierza do 2030 roku
Bardziej szczegółowoSorgo: czy jest szansa na wprowadzenie uprawy w Polsce?
.pl https://www..pl Sorgo: czy jest szansa na wprowadzenie uprawy w Polsce? Autor: prof. dr hab. inż. Józef Sowiński Data: 17 lutego 2016 W okresie ostatnich kilku tygodni podzieliliśmy się z Wami wiedzą
Bardziej szczegółowoPielęgnacja plantacji
PRODUKCJA ROŚLINNA CZĘŚĆ III TECHNOLOGIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ Podręcznik dla uczniów szkół kształcących w zawodzie technik rolnik Praca zbiorowa pod redakcją prof. Witolda Grzebisza WYDANIE I HORTPRESS
Bardziej szczegółowoI A. Cykl rozwojowy buraka cukrowego B. Odmiany hodowlane buraka - krótka charakterystyka C. Jakie rodzaje dojrzałości można rozróżnić u buraka
I A. Cykl rozwojowy buraka cukrowego B. Odmiany hodowlane buraka - krótka charakterystyka C. Jakie rodzaje dojrzałości można rozróżnić u buraka cukrowego D. Wymagania klimatyczne i glebowe buraka cukrowego
Bardziej szczegółowoRolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego
Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego Marek Kalkowski 21.2.213 VI Polsko Niemiecki Dzień Rolnika Konferencja: Wymiana doświadczeń na temat zintegrowanej uprawy roślin Pasewalk, 21 luty
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce. Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy
Zrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy Strategia rozwoju UE Uwarunkowania WPR Środowiskowe aspekty nawożenia
Bardziej szczegółowoLISTA ZALECANYCH ODMIAN DO UPRAWY NA TERENIE WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIEGO NA ROK 2008/2009
LISTA ZALECANYCH ODMIAN DO UPRAWY NA TERENIE WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIEGO NA ROK 2008/2009 PSZENICA OZIMA LEGENDA (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Mrozoodporność dość duża. Odporność na septoriozę plew -
Bardziej szczegółowoHISTORIA ROZWOJU I NAUKOWEGO WSPARCIA HODOWLI, UPRAWY I PRODUKCJI KUKURYDZY W POLSCE
NAUKA Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Dyrektor Instytutu Adiunkt, specjalista Przewodniczący Rady Ekspertów ds. ekonomiki hodowli Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych Instytut
Bardziej szczegółowoPrognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste wielkości zbiorów w tym samym okresie
Warszawa, 10 stycznia 2017 r. BAS- WASGiPU - 2404/16 Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste
Bardziej szczegółowoGROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny ma duże znaczenie w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Odgrywa bardzo ważną rolę w płodozmianie, jako roślina przerywająca częste następstwo
Bardziej szczegółowowww.terrasorbfoliar.pl 115% plonu Terra Sorb foliar to stymulator rozwoju roślin, zawierający w swoim składzie wolne aminokwasy w formie biologicznie aktywnej (L-α), które zwiększają w roślinach aktywność
Bardziej szczegółowoEfektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej
Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej dr inż. Magdalena Król Spotkanie Regionalne- Warsztaty w projekcie Energyregion, Wrocław 18.02.2013 1-3 Biomasa- źródła i charakterystyka 4 Biomasa jako
Bardziej szczegółowo4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE
4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wywarło duży wpływ na całą gospodarkę Polski, szczególnie na rolnictwo. Dzięki członkostwu w strukturach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoCena rzepaku, co czeka rolników w tym sezonie?
.pl https://www..pl Cena rzepaku, co czeka rolników w tym sezonie? Autor: Ewa Ploplis Data: 23 maja 2017 Relatywnie wysoka cena rzepaku w minionym roku przełożyła się na istotny wzrost zainteresowania
Bardziej szczegółowo