NAUKI O CZŁOWIEKU. Określanie wieku

Transkrypt

1 NAUKI O CZŁOWIEKU Określanie wieku

2 wiek zębowy

3 wiek zębowy

4 wiek zębowy

5 wiek zębowy

6 nasady kości długich

7 nasady kości długich

8 nasady kości długich

9 szwy czaszkowe

10 szwy czaszkowe

11 szwy czaszkowe Site Name Description 1 Midlambdoid Midpoint of L. lambdoid suture 2 Lambda Intersection of sagittal and lambdoidal 3 Obelion At obelion 4 Anterior Sagittal One-third the distance from bregma to lambda 5 Bregma At bregma 6 Midcoronal Midpoint of left coronal suture 7 Pterion Usually where parietosphenoid suture meets the frontal 8 Sphenofrontal Midpoint of left sphenofrontal suture 9 Inferior Sphenotemporal Intersection between left sphenotemporal suture and line between articular tubercles of the temporomandibular joint 10 Superior Sphenotemporal On left sphenotemporal suture 2 cm below junction with parietal 11 Incisive Suture Incisive suture separating maxilla and premaxilla 12 Anterior Median Palatine 13 Posterior Median Palatine Score entire length 14 Transverse Palatine Score entire length Score entire length on paired maxillae between incisive foramen and palatine bone 15 Sagittal (endocr.) Entire sagittal suture endocranially 16 Left Lambdoidal (endocr.) Score indicated portion 17 Left Coronal (endocr.) Score indicated portion

12 szwy czaszkowe Composite Score Mean Age Standard Deviation punkty 1-7 Composite Score Mean Age Standard Deviation punkty 6-10

13 powierzchnia uchowata

14 Zmiany powierzchni uchowatej z wiekiem. Fazy opisane przez Lovejoy et al. (1985b): Faza 1: Wiek 20-24; powierzchnia pofalowana o bardzo drobnej ziarnistości Faza 2: Wiek 25-29; zmniejszone pofalowanie ale zachowany młody wygląd Faza 3: Wiek 30-34; ogólna brak pofalowania zastąpionego przez zmarszczki, większa ziarnistośd Faza 4: Wiek 35-39; jednorodna gruba ziarnistośd Faza 5: Wiek 40-44; przejście od grubej ziarnistości to zbitej powierzchni, może pojawiad się w formie wysp po jednej lub po obu stronach Faza 6: Wiek 45-49; zupełna utrata ziarnistości, zbita powierzchnia Faza 7: Wiek 50-59; zbita nieregularna powierzchnia i średnia do zaawansowanej aktywnośd w obszarach sąsiadujących Faza 8: Wiek 60+; zniszczenie powierzchni z pojawieniem się osteofitów na krawędziach powierzchni uchowatej, mikroporowatośd, zwiększona nieregularnośd i zaawansowana aktywnośd w obszarach

15 Faza 1: Wiek 20-24; powierzchnia pofalowana o bardzo drobnej ziarnistości powierzchnia uchowata

16 Faza 2: Wiek 25-29; zmniejszone pofalowanie ale zachowany młody wygląd powierzchnia uchowata

17 Faza 3: Wiek 30-34; ogólna brak pofalowania zastąpionego przez zmarszczki, większa ziarnistość powierzchnia uchowata

18 Faza 4: Wiek 35-39; jednorodna gruba ziarnistość powierzchnia uchowata

19 Faza 5: Wiek 40-44; przejście od grubej ziarnistości to zbitej powierzchni, może pojawiać się w formie wysp po jednej lub po obu stronach powierzchnia uchowata

20 Faza 6: Wiek 45-49; zupełna utrata ziarnistości, zbita powierzchnia powierzchnia uchowata

21 Faza 7: Wiek 50-59; zbita nieregularna powierzchnia i średnia do zaawansowanej aktywność w obszarach sąsiadujących powierzchnia uchowata

22 Faza 8: Wiek 60+; zniszczenie powierzchni z pojawieniem się osteofitów na krawędziach powierzchni uchowatej, mikroporowatość, zwiększona nieregularność i zaawansowana aktywność w obszarach sąsiadujących powierzchnia uchowata

23 Określenie wieku po spojeniu łonowym metodą Sucheya/Brooksa. Opisy faz mogą byd stosowane dla obu płci, lecz należy zwrócid szczególną uwagę na rysunki odpowiadające fazom wieku u kobiet przy określaniu miednicy kobiecej. Opisy faz według Brooksa i Sucheya (1990, z zachowaną pisownią), rysunki P. Walker z Buikstra, Ubelaker Standards (1994). Faza 1: Powierzchnia spojenia jest pofalowana (grzbiety i rowki) i z reguły rozciąga się do guzka łonowego. Poziome grzbiety są dobrze wyrażone. Mogą pojawid się guzki kostne na górnej granicy lecz podstawowym wyróżnikiem tej fazy jest brak granic górnej i dolnej. Faza 2: Powierzchnia spojenia może nadal byd pofalowana. Rozpoczyna się kształtowanie granicy dolnej i/lub górnej powierzchni z lub bez guzkami kostnymi. Krawędź brzuszna może się zacząd kształtowad. Faza 3: Powierzchnia spojenia posiada dolną granicę i krawędź brzuszna zostaje ukształtowana. Guzki kostne na górnej granicy i krawędzi brzusznej mogą się zlewad i łączyd. Powierzchnia spojenia jest gładka lub nadal może byd mocno grzbetowa jest ukooczona. Brak osteofitów na granicy grzbietowej, brak skostniałych więzadeł.

24 Faza 4: Powierzchnia jest pokryta drobną ziarnistością, chod nadal mogą byd widoczne pozostałości falowania. Zwykle w tej fazie powierzchnia przyjmuje ostateczny, owalny kształt, lecz może pojawid się przerwa w górnej części brzusznej krawędzi. Guzek łonowy jest całkowicie oddzielony od powierzchni spojenia przez ukształtowaną górną granicę. Powierzchnia może byd otoczona wyraźną krawędzią. Po stronie brzusznej mogą pojawid się skostniałe więzadła na powierzchni kości łonowej w pobliżu spojenia łonowego. Jeżeli pojawiają się osteofity, są niewielkie i ulokowane na granicy grzbietowej. Faza 5: Powierzchnia spojenia jest całkowiecie otoczona przez krawędź z widocznym lekkim zagłębieniem samej powierzchni w stosunku do krawędzi. Średnie osteofity są zwykle ulokowane na grzbietowej granicy, z bardziej widocznymi skostniałymi więzadłami na granicy brzusznej. Prawie nie występuje erozja krawędzi. Może pojawid się przerwa na górnej brzusznej granicy. Faza 6: Powierzchnia spojenia może nadal zagłębiad się wraz z erozją krawędzi. Brzuszne skostniałe więzadła są widoczne. U wielu osobników guzek łonowy wydaje się osobnym kostnym występem. Powierzchnia może byd pokryta wgłębieniami lub porowata. Często kształt powierzchni w tej fazie jest nieregularny.

25 Phase Female (n =273) Male (n = 739) Mean Standard Dev. 95% Range Mean Standard Dev. 95% Range

26

27

28 Określenie wieku po spojeniu łonowym metodą Todda Faza Wiek w latach Opis powierzchni spojenia łonowego powierzchnię przecinają poziome grzebienie pooddzielane przez głębokie bruzdy, brzegi nie są zaznaczone bruzdy zaczynają się wypełniać poczynając od tylnego brzegu, który zaczyna się już zaznaczać bruzdy coraz bardziej zarastające, brzeg tylny zaznacza się wyraźniej, brzeg przedni jest lekko skośnie ścięty brzeg tylny wyraźnie ograniczony przez grzbietową płaszczyznę; skośnie ścięty brzeg przedni wykazuje zauważalne rozszerzenie z jednoczes nym pojawieniem się dolnej krawędzi sporadycznie występują początki brzusznego wału, brzeg tylny i dolny stają się coraz silniej zaznaczone, zaczyna się pojawiać brzeg górny górny i dolny brzeg są wyraźnie zaznaczone, wał brzuszny osiąga ostatecznie stadium swojego wykształcenia ziarnista powierzchnia spojenia staje się mniejsza, pojawiają się na niej pierwsze oznaki osyfikacji więzadeł powierzchnia staje się gładka, całkowicie otoczona brzegami brzeg tylny staje się bardziej wystający i widoczny niż reszta brzegów x powierzchnia posiada wygląd zerodowany, robi wrażenie następstwa chaotycznej osyfikacji, brzegi zaczynają zanikać

29 I lat

30 II lat

31 III lat

32 IV lat

33 V lat

34 VI lat

35 VII lat

36 VIII lat

37 IX lat

38 X 50+ lat

39 Określenie wieku metodą mikroskopową w metodzie mikroskopowej wykorzystuje się proces starzenia kości widoczny poprzez stopniowe zastępowanie kości blaszkowatej systemem osteonów pierwotnych a następnie osteonów wtórnych oblicza się liczbę występujących elementów w szlifie kostnym pobranym z podanych miejsc na kościach długich i ich wzajemne proporcje pozwalają określid przybliżony wiek osobnika

40 Określenie wieku metodą mikroskopową

41

42 Osteon pierwotny

43 Pozostałości osteonu pierwotnego

44 kość blaszkowata

45 kanały nie-haversa, kość blaszkowata i osteony wtórne