NAUKI O CZŁOWIEKU. Osteologia Kości zwierzęce

Transkrypt

1 NAUKI O CZŁOWIEKU Osteologia Kości zwierzęce

2 Pierwszy krok: Czy to naprawdę kość? ludzka kośd udowa fragment drewna mocno zwietrzała kośd

3 Pierwszy krok: Czy to naprawdę kość? kośd zabarwiona od miedzi kośd może zmienid zabarwienie pod wpływem różnych substancji z którymi miała kontakt w glebie, kolor NIE JEST wyznacznikem do odróżniania kości ludzkich od zwierzęcych od lewej: zwietrzała kośd, kośd zabarwiona od gleby, kośd wypreparowana

4 Podstawowe różnice pomiędzy kośdmi ludzkimi i zwierzęcymi: Wielkość

5 Wielkość Należy jednak pamiętad, że w przypadkach chorobowo zintensyfikowanego lub opóźnionego wzrostu wielkośd kości może byd myląca! ludzkie kości udowe, z prawej kośd achondroplastyczna (z przedwcześnie przyrośniętymi nasadami)

6 Podstawowe różnice pomiędzy kośdmi ludzkimi i zwierzęcymi: Budowa wewnętrzna i skład chemiczny

7 Budowa wewnętrzna i skład chemiczny jeleo U wielu gatunków osteocyty różnią się znacząco od osteocytów ludzkich. U parzystokopytnych np. osteony mają kształt wygiętych cegiełek a nie są okrągłe jak u ludzi. U innych zwierząt występują okrągłe osteony, ale reszta kości różni się budową mikroskopową. Podobne badania histologiczne wymagają jednak specjalistycznej wiedzy.

8 Podstawowe różnice pomiędzy kośdmi ludzkimi i zwierzęcymi: Morfologia

9 dwunożnośd vs. czworonożnośd bizon pies

10 kręgosłup czworonożne dwunożne ok. 30 kręgów + odcinek guziczny ok. 30 kręgów + odcinek guziczny wygięty w łuk wygięty w S Dłuższe, bardziej cylindryczne kręgi o zbliżonej długości od karku do ogona Krótsze, bardziej klinowate kręgi wyraźnie zwiększające się w kierunku dolnym Duże wyrostki kolczyste Małe wyrostki kolczyste

11 kręgosłup żyrafa

12 kręgosłup puma

13 kręgosłup bizon

14 klatka piersiowa czworonożne dwunożne Głęboka i wąska Płytka i szeroka Żebra bardziej proste Żebra bardziej wygięte

15 klatka piersiowa krowa

16 obręcz barkowa czworonożne dwunożne Często brak obojczyka lub uwsteczniony Obecny obojczyk Łopatka wydłużona z panewką k. ramiennej na dłuższej osi łopatki Łopatka trójkątna z panewką k. ramiennej ułożoną bocznie

17 kręgosłup łoś

18 czaszka czworonożne dwunożne Bardziej urzeźbiona potylica Mniej urzeźbiona potylica Wydłużony nos (związany ze zmysłem węchu, bądź rozbudowanym uzębieniem) Otwór wielki umiejscowiony tylnie Mały wyrostek sutkowaty Krótki nos Otwór wielki umiejscowiony centralnie w podstawie czaszki Duży wyrostek sutkowaty Czasem rogi lub poroże Brak rogów lub poroża

19 czaszka kojot

20 czaszka krowa

21 czaszka łoś

22 czaszka wilk

23 KOŚCI LUDZKIE I ZWIERZĘCE ROZRÓŻNIANIE jeleo czaszka owca kanadyjska

24 czaszka W przypadku wystąpienia wodogłowia u zwierzęcia jego czaszka przyjmuje bardziej okrągłą formę, co w przypadku braku części twarzowej czaszki może utrudniad identyfikację często kostne fragmenty skorupy żółwia bywają mylone z ludzką czaszką. Charakterystyczne dla nich są mniejsze szwy w stosunku do kości. skorupa żółwia cielę z wodogłowiem

25 uzębienie czworonożne Z reguły składające się z siekaczy, kłów przedtrzonowców i trzonowców, chod u roślinożerców niektórych typów zębów może brakowad, a u drapieżników mogą występowad dodatkowe zęby służące rozrywaniu i przytrzymywaniu mięsa U gryzoni siekacze rosną przez całe życie, podobnie trzonowce u niektórych przeżuwaczy dwunożne składające się z siekaczy, kłów przedtrzonowców i trzonowców Mogą występowad protezy dentystyczne

26 czaszka C I I P P I C P M C M M kojot koo

27 czaszka krowa

28 czaszka wilk

29 czaszka bóbr

30 czaszka niedźwiedź

31 czaszka świnia

32 miednica czworonożne dwunożne Długa i wąska Krótsza i szeroka

33 miednica świnia

34 miednica niedźwiedź

35 kooczyny czworonożne dwunożne Podobnej długości Górne krótsze niż dolne Często wydłużone niektóre kości U dużych zwierząt często zanika k. strzałkowa i/lub promieniowa uniemożliwiając ruch obrotowy Bardziej urzeźbione powierzchnie stawowe k. promieniowa i łokciowa oraz (w mniejszym stopniu) piszczelowa i strzałkowa są podobnej długości umożliwiając ruch obrotowy przedramienia i podudzia Mniej urzeźbione powierzchnie stawowe

36 kooczyny łoś

37 kooczyny łoś

38 kooczyny niedźwiedź

39 kooczyny niedźwiedź

40 dłonie i stopy czworonożne dwunożne Z reguły 5 palców, u dużych czworonożnych liczba może byd mniejsza Często częśd palców zredukowana i umiejscowiona wyżej od pozostałych Często przystowane do specyficznego trybu życia (lokomocja, zdobywanie pożywienia) 5 palców Wyraźne różnice w budowie stóp i dłoni

41 dłonie i stopy łoś

42 dłonie i stopy wilk

43 dłonie i stopy nietoperz skunks

44 dłonie i stopy niedźwiedź

45 dłonie i stopy niedźwiedź

46 w przypadku uszkodzonych i/lub mocno rozdrobnionych kości analiza makroskopowa może byd bardzo utrudniona lub wręcz niemożliwa