Zęby dentes. Budowa zęba. CEJ cemento- enamel junction

Transkrypt

1 Osteologia Zęby

2 Budowa zęba CEJ cemento- enamel junction

3 Płaszczyzny zębów

4 Rodzaje zębów siekacze dentes incisivi kły dentes canini przedtrzonowe dentes premolares trzonowe dentes molares

5 uzębienie mleczne dentes decidui

6 uzębienie stałe dentes permanenti

7 m 2 m 1 I 1 I 2 C 1 P 1 P 2 M 1 M 2 M 3 i 1 i 1 i 2 c 1 i 2 c 1 m 1 m 2 I 1 I 2 C 1 P 1 P 2 M 1 M 2 M 3

8 Uzębienie mleczne e d c b a a b c d e e d c b a a b c d e Uzębienie stałe

9 x obecny ząb w zębodole x brak zęba, obecny zębodół x obecny ząb, brak zębodołu X ząb utracony premortem x ząb jeszcze nie wyrżnięty x ząb prawdopodobnie wyrzynający się x ząb z ubytkiem próchniczym x ząb z ropniem zębodołowym

10 siekacze dentes incisivi: korony zębów płaskie i szuflowate zarys miazgi odsłoniętej podczas ścierania prostokątny lub kwadratowy

11 kły dentes canini korony zębów stożkowate i ciosowate zarys miazgi odsłoniętej podczas ścierania romboidalny korzenie kłów są dłuższe niż innych zębów mogą być mylone z siekaczami, ale inne są proporcje korony do korzenia, a przekrój poprzeczny jest romboidalny

12 przedtrzonowe dentes premolares korony zębów okrągłe, krótsze niż korony kłów, mniejsze od koron trzonowców, zwykle mają dwa guzki z reguły mają jeden korzeń

13 trzonowe dentes molares korony są większe, bardziej kwadratowe i mają więcej guzków niż inne zęby z reguły mają wiele korzeni małe M3 czasem są mylone z przetrzonowcami, trzeba więc zwrócić uwagę na proporcje korony do korzenia, okrągły lub owalny zarys i stosunkowo regularny wzór guzków w przedtrzonowcach

14 trzonowe dentes molares guzki: przyśrodkowa parakonus protokonus przyśrodkowa metakonid protokonid policzkowa językowa językowa policzkowa metakonus hypokonus boczna SZCZĘKA entokonid hypokonid hypokonulid boczna ŻUCHWA

15 Stałe czy mleczne? mleczne zęby są mniejsze w każdej kategorii mleczne mają cieńsze szkliwo w stosunku do wielkości korony korony mlecznych są bardziej obłe, często z charakterystyczną wypukłością nad CEJ korzenie mlecznych są cieńsze i krótsze, korzenie mlecznych trzonowców są także bardziej rozchylone korzenie mlecznych często są częściowo zresorbowane UWAGA! mleczne m 1 i m 1 mają dziwne kształty: m 1 jest trójkątny w zarysie z silnie wystającą policzkową powierzchnią guzka parakonusa m 1 ma niską piętkę talonid [boczną część zęba] i

16

17 Górne czy dolne? siekacze korony górnych siekaczy są szerokie (wydłużone przyśrodkowo-bocznie) w stosunku do wysokości; korony dolnych siekaczy są wąskie w porównaniu do wysokości korony g. siekaczy mają mocniejsze urzeźbienie od strony językowej; dolne mają porównywalnie słabszy relief górne siekacze są zwykle bardziej okrągłe w przekroju; korzenie dolnych siekaczy są z reguły bardziej przyśrodkowo-bocznie skrócone w przekroju

18 Górne czy dolne? siekacze

19 Górne czy dolne? kły korony górnych kłów są szerokie w stosunku do wysokości górne kły mają silniejsze urzeźbienie od strony językowej starcie na górnych kłach zaczyna się od strony językowej; na dolnych od wargowej

20 Górne czy dolne? kły

21 Górne czy dolne? przedtrzonowce górne przedtrzonowce mają oba guzki prawie równej wysokości; w dolnych policzkowy guzek dominuje nad językowym górne przedtrzonowce mają silne rowki ułożone przyśrodkowo-bocznie; w dolnych rowki są słabo wyrażone górne przedtrzonowce są bardziej owalne w widoku zgryzowym; dolne są bardziej okrągłe

22 Górne czy dolne? przedtrzonowce

23 Górne czy dolne? trzonowce górne trzonowce mają 3 lub 4 guzki; dolne mają 4 lub 5 guzków górne trzonowce mają guzki rozmieszczone asymetrycznie górne trzonowce mają zwykle 3 korzenie w różnym stanie rozdzielenia; dolne z reguły posiadają 2, choć mogą mieć 3

24 Górne czy dolne? trzonowce

25 I 1 czy I 2? I 1 ma większą koronę niż I 2 I 1 mają mniejszy stosunek szerokości do wysokości korony w widoku wargowym korzenie I 1 są krótsze i grubsze w stosunku do korony niż w przypadku I 2

26 I 1 czy I 2?

27 I 1 czy I 2? I 1 ma koronę nieco mniejszą niż I 2 I 1 mają mniejszy stosunek szerokości do wysokości korony w widoku wargowym I 1 są nieco bardziej symetryczne w widoku wargowym; krawędź boczna I 2 rozszerza się w widoku wargowym korzenie I 2 są krótsze całkowicie, jak i w porównaniu do wielkości korony

28 I 1 czy I 2?

29 P 1 czy P 2? korony P 1 mają guzki językowe mniejsze w porównaniu do guzka policzkowego; w P 2 oba guzki są porównywalnej wielkości P 1 jest mniej symetryczny, bardziej trójkątny niż P 2 jeśli spojrzymy na powierzchnię żującą korzenie P 1 są z reguły podwójne i rozdzielone przy wierzchołkach korzeni; korzenie P 2 są z reguły pojedyncze

30 P 1 czy P 2?

31 P 1 czy P 2? korony P 1 mają relatywnie mały guzek od strony językowej w porównaniu do dominującego guzka policzkowego; w P 2 oba guzki są porównywalnej wielkości, a duży guzek od strony policzkowej jest mniej ostro zakończony niż w P 1 P 1 jest mniej symetryczny niż P 2 jeśli spojrzymy na powierzchnię żującą

32 P 1 czy P 2?

33 M 1, M 2 czy M 3? M 1 ma 4 dobrze rozwinięte guzki ułożone w romboidalny kształt; M 3 z reguły są mniejsze i bardziej urzeźbione na powierzchni zgryzowej od M 1, z bardziej nieregularnym układem guzków; M 2 ma wygląd pośredni pomiędzy M 1 a M 3 M 1 mają długie i rozłożyste korzenie; M 3 mają zrośnięte korzenie; M 2 są pośrednie

34 M 1, M 2 czy M 3?

35 M 1, M 2 czy M 3? M 1 ma 5 dobrze rozwiniętych guzków ułożone we wzór Y; M 3 zwykle mają 4 lub mniej guzków ułożonych w mniej regularny wzór, M 3 są mniejsze i bardziej urzeźbione od od M 1 ; M 2 ma wygląd pośredni pomiędzy M 1 a M 3 M 1 mają 2 długie i rozłożyste korzenie; M 3 mają z reguły zrośnięte korzenie; M 2 są pośrednie

36 M 1, M 2 czy M 3?

37 Lewe czy prawe? górne siekacze należy najpierw oglądać powierzchnię wargową, układając zęby tak, jakby były ułożone w szczęce; korzenie odchylają się tylnio-bocznie w szczęce kąt boczny zgryzowy jest bardziej zaokrąglony niż przyśrodkowy powierzchnia boczna korzenia jest bardziej urzeźbiona niż przyśrodkowa

38 Lewe czy prawe? górne siekacze

39 Lewe czy prawe? dolne siekacze kąt boczny zgryzowy jest bardziej zaokrąglony niż przyśrodkowy należy najpierw oglądać powierzchnię wargową, układając zęby tak, jakby były ułożone w żuchwie; korzenie odchylają się bocznie w żuchwie starcie powierzchni zgryzowej najczęściej silniejsze jest bocznie i wewnętrznie

40 Lewe czy prawe? dolne siekacze

41 Lewe czy prawe? kły przyśrodkowa część powierzchni zgryzowej jest zwykle krótsza od bocznej korzenie odchylają się bocznie powierzchnia boczna korzenia jest bardziej urzeźbiona niż przyśrodkowa

42 Lewe czy prawe? kły

43 Lewe czy prawe? górne przedtrzonowce większy guzek językowy jest wyśrodkowany bocznie w stosunku do większego guzka policzkowego. Dla zębów startych należy przyjąć, że środek odsłoniętej miazgi wskazuje na położenie oryginalnego wierzchołka guzka guzek językowy jest mniejszy, mniej wyniosły na powierzchni zgryzowej i z reguły także bardziej starty niż guzek policzkowy oś długa korzenia skręca tylnio w stosunku do osi pionowej korony zęba

44 Lewe czy prawe? górne przedtrzonowce

45 Lewe czy prawe? dolne przedtrzonowce guzek policzkowy jest większy, bardziej wyniosły na powierzchni zgryzowej i z reguły także bardziej starty niż guzek policzkowy większy guzek językowy jest wyśrodkowany bocznie w stosunku do głównej osi policzkowo-językowej korony patrząc na powierzchnię żującą jeśli występuje talonid, położony jest bocznie oś długa korzenia skręca tylnio w stosunku do osi pionowej korony zęba

46 Lewe czy prawe? dolne przedtrzonowce

47 Lewe czy prawe? górne trzonowce protokonus jest największym, najbardziej startym guzkiem hypokonus jest najmniejszym [czasem nieobecnym] guzkiem guzki językowe są zwykle mniej wystające od guzków policzkowych i są bardziej starte w widoku zgryzowym powierzchnie językowa korony jest bardziej widoczna niż policzkowa największy z trzech korzeni jest często spłaszczony policzkowojęzykowo i umiejscowiony pod protokonusem i hypokonusem dwa mniejsze korzenie są bardziej okrągłe i umiejscowione policzkowo (jeden przyśrodkowo a drugi bocznie), z nich przyśrodkowo-policzkowy jest z reguły większy oś długa korzenia skręca tylnio w stosunku do osi pionowej korony zęba

48 Lewe czy prawe? górne trzonowce

49 Lewe czy prawe? dolne trzonowce protokonid jest największym, najbardziej startym guzkiem hypokonulid jest najmniejszym guzkiem [chyba, że występują mniejsze guzki dodatkowe] guzki policzkowe są zwykle mniej wystające od guzków językowych i są bardziej starte dwa największe korzenie są spłaszczone przyśrodkowo-bocznie i ułożone pod przyśrodkową i boczną połową korony najdłuższa oś korony to zwykle oś przyśrodkowo-boczna oś długa korzenia skręca tylnio w stosunku do osi pionowej korony zęba

50 Lewe czy prawe? dolne trzonowce

51 dodatkowe guzki guzek Carabelliego występuje bocznie-językowo, na M 1

52 dodatkowe guzki dens evaginatus głównie przedtrzonowce, zwykle występuje obustronnie, stożkowaty guzek wyrastający z głównej bruzdy na powierzchni żującej, może powodować niewłaściwą pozycję zęba, częściej występuje u odmiany żółtej

53 dodatkowe guzki Talon Cusp występuje na powierzchni językowej I 1, ząb w przekroju poprzecznym przyjmuje kształt litery T