Program profilaktyki Zespołu Szkół Ekologiczno-Transportowych w Gdyni

Transkrypt

1 Program profilaktyki Zespołu Szkół Ekologiczno-Transportowych w Gdyni WSTĘP Program profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów klas I-IV Zespołu Szkół Ekologiczno- Transportowych. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Tworzy spójną całość z Programem Wychowawczym. Program przewidziany do realizacji począwszy od roku szkolnego 2016/ PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz. U. Z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm. ) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. Z 2009 r. nr 4, poz. 17) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. ( Dz. U. Z 2006 r. Nr 26 poz. 226) Ustawa z dnia 19 sierpnia o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. z 2011 r. nr 231 poz ze zm.) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( t.j Dz.U. z 2007 roku nr 70 po. 472 ze zm) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz.U. z 2012 r. poz. 124), Ustawa z dn. 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz.U. z 1996 r. nr 10 poz. 55 ze zm.) DIAGNOZA PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH W SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ Diagnozę zachowań problemowych sporządzono na podstawie rozmów, obserwacji, ankiety dla uczniów oraz wyników przeprowadzonej przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku ewaluacji zewnętrznej. Przeprowadzona analiza wykazała, że największymi problemami w szkole są: niska kultura osobista uczniów trudności w uczeniu się palenie papierosów przypadki stosowania przemocy wagary i niska frekwencja ZAŁOŻENIA PROGRAMU: 1

2 a) Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów i zjawisk, określanych jako przejaw patologii życia społecznego, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne dodatnie postawy uczniów toku wychowania, realizowania jest podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych. b) Tworzenie Programu Profilaktyki poprzedzone zostało diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia. c) Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących: rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną), wspomaganie rozwoju moralnego uczniów ( poszanowanie norm, wartości i autorytetów), stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych: kół zainteresowań zespołów sportowych, kółek teatralnych), wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych. d) Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym odgrywa istotną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia. Jest także pomocne w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowaniu wychowanków do dokonywania właściwych i przemyślanych wyborów życiowych. Aby profilaktyka odniosła właściwy skutek, szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: placówki kulturalno-oświatowe ( ośrodek kultury, biblioteka publiczna, kino, teatr, muzea i inne) : uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym, udział w spotkaniach poświęconym problemom zdrowotnym, udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno oświatowe, uczestnictwo w seansach o charakterze profilaktycznym. Placówki oświatowo-opiekuńcze ( poradnia iczno-pedagogiczna, poradnia uzależnień, miejski ośrodek pomocy społecznej): pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej udział w prelekcjach organizowanych przez ów, pedagogów oraz lekarzy specjalistów Wymiar sprawiedliwości ( sąd, kuratorzy, policja): współpraca z kuratorami, udział w zajęciach prowadzonych przez policję na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości CELE PROGRAMU: stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń, opracowanie bieżącego algorytmu działania dopasowanego do określonych przypadków występowania zdarzeń przestępczych na terenie placówki, zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania ; informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS, uzależnienia behawioralne, zapobieganie FAS, promocja zdrowego stylu życia kształtowanie właściwego zachowania uczniów, utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, zmiana 2

3 obiegowych przekonań na temat stosowanych środków psychoaktywnych ZOPERACJONALIZOWANE CELE PROGRAMU / CELE SZCZEGÓŁOWE Adresaci działań profilaktycznych zdobędą należytą wiedzę i umiejętności w trakcie realizacji programu. Uczniowie: cała społeczność szkolna: uczniowie nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności nauczyciele integrują społeczność szkolną oraz stwarzają system wsparcia dla młodzieży, który promowałby działania związane ze zdrowym stylem życia uczniowie posiadają umiejętność podejmowania i realizacji własnych pomysłów oraz trenowania samodzielności, uczniowie zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem, uczniowie potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby, uczniowie pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia, tj. : koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość, uczniowie zdobywają wiedzę i nabywają umiejętności dotyczące zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego, i duchowego: grupa podwyższonego ryzyka: uczniowie wykształcają podstawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu i środków odurzających, uczniowie rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: chronienie siebie w sytuacji nacisku grupowego, asertywność, otwartość, empatia, odreagowanie napięć i budowanie udanych relacji z ludźmi, uczniowie potrafią rozwiązywać problemy określają różnicę zdań, akceptują różnice, poszukują rozwiązań, uczniowie są przygotowani do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego; grupa najwyższego ryzyka: szkoła prowadzi autodiagnozę młodzieży mającej kontakt z alkoholem, narkotykami, nikotyną, i innymi środkami psychoaktywnymi; ukazywanie możliwości pomocy w specjalistycznych ośrodkach, grupach samopomocowych, szkoła podnosi świadomość młodzieży na temat skutków używania środków psychoaktywnych i podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących ich zażywania, nauczyciele ukazują możliwości stworzenia w środowisku alternatyw dla nadużywania alkoholu, narkotyków, a także innych destruktywnych zachowań, uczniowie uczą się umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z przemocą z zewnątrz. Rodzice pedagog szkolny, i organizują spotkania ze specjalistami, na których: poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające, uzyskują rzetelne informacje i zdobywają wiedzę o uzależnieniach ich wpływie na funkcjonowanie organizmu, poznają możliwości rozpoznawania, czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne, poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych, są wspomagani przez wychowawców i pozostałych nauczycieli w procesie wychowywania dzieci. 3

4 Nauczyciele: stanowią przykład dla uczniów, potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia, poznają sposoby interwencji w sytuacjach spożywania przez uczniów alkoholu czy zażywania narkotyków, potrafią postępować w kontaktach z uczniami w taki sposób, aby nie wyzwalać w nich złości, przekory i bezradności. TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYKI ZE WSKAZANIEM ADRESATA Uczniowie ( z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych ucznia oraz rodzaju grup ryzyka) urzeczywistnianie wartości i przestrzeganie norm społecznych, uczenie najważniejszych umiejętności icznych i społecznych, np.: umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej, rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia, motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień, uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania wolnego czasu, przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych. Rodzice: podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców, współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych, współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów pomiędzy uczniami, pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka. Nauczyciele: prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli (i innych pracowników szkoły), podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli, rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele-rodzice, wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli ( i innych pracowników szkoły) wobec nieprawidłowych zachowań uczniów. STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI Strategie informacyjne ( metody ): pogadanka podczas lekcji, konsultacje indywidualne, godziny wychowawcze, zajęć z iem lub pedagogiem, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 3 lub przez specjalistów z innych placówek wsparcia dziecka i rodziny, spotkanie ze specjalistą; prezentacja filmu, wycieczka tematyczna, praca w oparciu o tekst przewodni, prezentacja teatralna 4

5 Strategie edukacyjne (metody): realizacja znanych programów edukacyjnych, krąg uczuć, rysunek, przedstawienia, gazetki tematyczne burza mózgów, dyskusja, zajęcia Przygotowania do Życia w Rodzinie, technika uzupełniania zdań, praca w małych grupach, uroczystości ( obrzędowość szkolna itp.) Strategie działań alternatywnych ( metody) : koła zainteresowań, wycieczki, szkolne konkursy i olimpiady, zajęcia i zawody sportowe. Strategie interwencyjne ( metody ): interwencja w środowisku domowym ucznia prowadzona przez upoważnione osoby lub instytucje, interwencja w środowisku szkolnym ucznia, interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), pomoc iczna, pedagogiczna, terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa. OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ dyrektor/wicedyrektor szkoły, nauczyciele pozostałych przedmiotów, pedagog szkolny, szkolny, rodzice, pielęgniarka szkolna. EWALUACJA PROGRAMU ankieta ewaluacyjna skierowana do uczniów, obserwacje wywiad środowiskowy, rozmowy wychowawcze, opinie uczniów i rodziców, analiza dokumentów szkoły. SPODZIEWANE EFEKTY zmniejszenie zachowań agresywnych w szkole, utrwalenie zachowań asertywnych, 5

6 wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im, dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne, umiejętność organizowania czasu wolnego, świadome i umiejętne korzystanie z komputera, internetu, tv, prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia, zachowanie higieny osobistej, sukcesy uczniów w szkole. 6

7 .12 REALIZACJA ZAGADNIEŃ: PRZEMOC I AGRESJA L.P ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN ODPOWIEDZIALNI 1. Diagnozowanie sytuacji w zakresie agresji i przemocy Rozpoznanie środowiska ucznia; przeprowadzenie obserwacji dotyczącej stopnia zjawiska przemocy w szkole. pedagodzy; przewodniczący Zespołu Wychowawczego 2. Włączenie problematyki przestępczości i agresji do planu godzin z wychowawcą Zajęcia w ramach godzin z wychowawcą poruszające tematykę: - agresji i przestępczości (definicja zjawiska, rodzaje, konsekwencje, przeciwdziałanie), - norm i zasad zachowania się- w szkole i poza nią, - sposobów uzyskiwania pomocy w sytuacjach przemocy. Poruszanie tych zagadnień w kontekście innych tematów realizowanych przez wychowawców klas. 4. Promowanie zachowań prospołecznych Nagradzanie na forum klasy lub szkoły zachowań; koleżeńskich, tolerancyjnych, broniących słabszych. dyrektor szkoły biblioteka 7

8 5. Karanie za zachowania łamiące normy społeczne Rozmowy dyscyplinujące z uczniami, Stosowanie kar zgodnych ze Statutem Zespołu Szkół Ekologiczno- Transportowych. dyrektor szkoły 6. Otoczenie opieką uczniów klas pierwszych Organizowanie zajęć integracyjnych. Włączenie uczniów klas pierwszych do Samorządu Uczniowskiego, angażowanie ich do inicjatyw organizowanych w szkole. IX, X szkolny, 7. Dyżury nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych Kontrola miejsc szczególnie zagrożonych. nauczyciele 8. Utworzenie w szkole banku informacji o instytucjach wspierających ofiary przemocy Informowanie uczniów gdzie i do kogo mogą się zwrócić w sytuacjach kryzysowych. Rozpowszechnienie materiałów informacyjnych dotyczących miejsc uzyskiwania pomocy. dyrektor szkoły,, nauczyciele bibliotekarze 9. Prowadzenie pogadanek na temat bezpieczeństwa i skutków demoralizacji młodzieży Pogadanki prowadzone przez przedstawicieli policji, Straży Miejskiej, kuratorów sądowych pedagodzy szkolni 10. Prowadzenie edukacji - społeczno-prawnej Przekazywanie informacji o konsekwencjach prawnych dotyczących przemocy i agresji w szkole Pogadanki na temat współodpowiedzialności za spokój i porządek publiczny, pedagodzy 8

9 "Młodzi wobec prawa" Spotkania z policją, przedstawicielem Biura Porad Obywatelskich w Gdyni 11. Współpraca z rodzicami dotycząca problemu przemocy w szkole. Pedagogizacja rodziców podczas zebrań lub rozmów indywidualnych Zapoznanie rodziców ze zjawiskiem przemocy, literaturą fachową wychowawcy, WAGARY LP. ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN ODPOWIEDZIALNI 1. Poznanie przyczyn nieusprawiedliwionej nieobecności uczniów Monitoring frekwencji ucznia. Przeprowadzenie ankiety dotyczącej problemu wagarów. 2. Podejmowanie tematyki wagarów Zajęcia w ramach godzin z wychowawcą. 3. Systematyczna kontrola frekwencji uczniów Systematyczne podliczanie frekwencji za dany tydzień nauki. Przedstawianie na posiedzeniach Zespołu Wychowawczego działań mających na celu eliminowanie wagarów. Pedagodzy,, 4. Współpraca z rodzicami Informowanie o konieczności wypełniania obowiązku nauki. Dbałość o szybki przepływ informacji 9

10 rodzic - wychowawca, (systematyczne usprawiedliwienia nieobecności). Omawianie tematyki wagarów na zebraniach z rodzicami 5. Przeprowadzanie rozmów dyscyplinujących z uczniami Indywidualne rozmowy wychowawcy z uczniem na bieżąco 6. Współpraca z pedagogiem szkolnym i iem. Indywidualne rozmowy, objęcie uczniów wagarujących terapią pedagogiczną. na bieżąco 7. Współpraca z poradnią icznopedagogiczną, policją, Strażą Miejską Pogadanki, spotkania w ramach godzin z wychowawcą. Kierowanie uczniów na badania do poradni iczno-pedagogicznej. 8. Promowanie wzorowej frekwencji Nagradzanie uczniów za 100% frekwencję. VI 2016 dyrektor szkoły, 9. Współzawodnictwo klas w osiąganiu najwyższej frekwencji Systematyczne porównywanie semestralnej frekwencji wszystkich klas. dyrektor szkoły, 10

11 UZALEŻNIENIA: NIKOTYNIZM, ALKOHOLIZM, NARKOMANIA, DOPALACZE, KOMPUTER/INTERNET LP. ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN ODPOWIEDZIALNI 1. Diagnozowanie sytuacji w zakresie uzależnień Zgromadzenie danych na temat rozmiarów zagrożeń związanych z używaniem środków uzależniających. praca ciągła 2. Przeciwdziałanie paleniu papierosów przez uczniów Prowadzenie zajęć warsztatowych o charakterze profilaktycznym praca ciągła 3. Propagowanie zdrowego stylu życia; odpowiedzialności za własne zdrowie Spotkania z pielęgniarką szkolną, Spotkania z nauczycielem WDŻ, Pogadanki na lekcjach w-f, Pogadanki na godzinach z wychowawcą. praca ciągła nauczyciele WDŻ, nauczyciele wychowania fizycznego 4. Promowanie DNIA BEZ PAPIEROSA Wykorzystanie środków masowego przekazu, (ulotki, plakaty, broszury). Spotkania z pielęgniarką szkolną Cała społeczność szkolna 5. Poszerzenie wiedzy na temat choroby alkoholowej jej przyczyn i skutków Propagowanie idei abstynencji i trzeźwości w wychowaniu. 11

12 Objęcie opieką młodzieży pochodzącej z rodzin z problemem alkoholowym. Diagnozowanie środowiska wychowawczego uczniów z problemem alkoholowym. Kierowanie młodzieży i rodziców do specjalistów Kształtowanie umiejętności chroniących młodych ludzi przed sięganiem po narkotyki, dopalacze. Współpraca z rodzicami dotycząca problemów uzależnień. Przekazywanie informacji o aktach prawnych związanych z przeciwdziałaniem alkoholizmowi i narkomanii. 8. Przeciwdziałanie wirtualnemu uzależnieniu Szerzenie wśród młodzieży wiedzy na temat szkodliwości substancji uzależniających poprzez: szkolenia i pogadanki, prowadzenie przez uczniów lekcji na temat szkodliwości zażywania narkotyków, edukacja młodzieży i rodziców w zakresie zagrożenia uzależnieniami, uczenie zachowań asertywnych. Zapoznanie rodziców ze zjawiskiem uzależnień, literaturą fachową, formami pomocy. Pedagogizacja rodziców. Uświadomienie młodzieży zagrożeń związanych z obsesyjnym śledzeniem tego, co dzieje się w Internecie Podczas zebrań z rodzicami zajęcia psychoedukacyjne ZDROWY STYL ŻYCIA LP. ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN ODPOWIEDZIALNI 12

13 1. Pogłębienie wiedzy na temat zdrowego odżywiania, prawidłowych nawyków żywieniowych oraz dbania o higienę ciała Indywidualne rozmowy z uczniami, lekcje wychowawcze szkolny tydzień zdrowia, 2. Propagowanie profilaktyki onkologicznej. Spotkania z uczennicami klas 1-4- prezentacja multimedialna dotycząca profilaktyki raka szyjki macicy Spotkanie z chłopcami 1-4 prezentacja multimedialna dotycząca profilaktyki raka jądra I V 2016 B. Czubacka E. Jaszczerska 3. Wyrabianie nawyków zdrowego stylu życia, odrzucanie niekorzystnych przyzwyczajeń, zachowań, postaw Włączenie programów profilaktycznych dotyczących zapobiegania używania substancji psychoaktywnych do zadań szkoły. 4. Stwarzanie przyjaznego klimatu wspierającego zdrowie psychiczne 5. Uświadamianie współzależności miedzy zdrowiem fizycznym, psychicznym i Wskazywanie wartościowych ofert spędzania czasu, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. Osobowe relacje pomiędzy nauczycielami i uczniami. Traktowanie ucznia z życzliwością i szacunkiem. Udzielanie emocjonalnego wsparcia młodzieży, szczególnie w trudnych dla niej sytuacjach. Przestrzeganie podstawowych reguł i zasad obowiązujących w relacjach 13

14 duchowym. międzyludzkich. Uczenie sztuki porozumiewania się i rozwiązywania konfliktów. Doskonalenie umiejętności radzenia sobie z nadmiernym napięciem emocjonalnym. Dostępność pomocy pedagoga i a dla uczniów, nauczycieli i rodziców 14