SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. KONFEDERACJI TYSZOWIECKIEJ W TYSZOWCACH

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. KONFEDERACJI TYSZOWIECKIEJ W TYSZOWCACH

2 I. WSTĘP Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami poprzez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania ryzykownych zachowań. Obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Program jest opracowany na podstawie diagnozy obszarów problemowych szkoły i dotyczy części aspektów szkolnego programu wychowawczego między innymi działań prozdrowotnych, współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym. II. CHARAKTERYSTYKA OKRESU ROZWOJOWEGO 1. Spośród wszystkich faz rozwojowych okres dojrzewania stanowi szczególną fazę w życiu człowieka. Z perspektywy społecznej dokonują się w nim zmiany w obrazie siebie, formują się nowe wzorce relacji interpersonalnych, wzrasta liczba i jakość nowych doświadczeń osobistych i społecznych. Rozwijane są w tym czasie umiejętności pozwalające na kształtowanie poczucia własnej kompetencji. Młody człowiek osiąga nowy status społeczny, zwiększają się jego możliwości osiągania celów, otrzymywania wzmocnień i kształtowania nowych zachowań. 2. Wiek lat określa się jako okres ryzyka ze względu na podejmowanie przez młodzież zachowań problemowych. Szkoła, ze względu na spędzanie w niej znacznej części aktywnego życia młodzieży, jest głównym terenem działań profilaktycznych. Tu spotykają się najważniejsze dla młodego człowieka osoby dorosłe: rodzice i nauczyciele. III. PODSTAWY PRAWNE 1. Podstawą prawną programu profilaktyki są następujące akty prawne: 1) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, 2) Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, 3) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, 4) Konwencja o Prawach Dziecka,

3 5) Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995 roku, 6) Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku, 7) Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jednolity) z dnia 9 listopada 1995roku, 8) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii ( tekst jednolity) z dnia 24 kwietnia 1997 roku, 9) Europejski Plan Działań Dotyczących Alkoholu opracowany przez Światową Organizację Zdrowia na lata , 10) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, 11) Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity) z dnia 26 października 1982 roku, 12) Ustawa o Systemie Oświaty z dn. 7 września 1991roku, 13) Statut Gimnazjum, 14) Program Wychowawczy, 15) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U z dnia z późn. zm.), 16) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, 17) Narodowy Program Zdrowia, 18 ) Nowelizacja Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 8 października 2010 roku dotycząca dopalaczy. IV. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń, zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania, dopalacze ; informowanie o zagrożeniach min. HIV i AIDS, promocja zdrowego stylu życia, kształtowanie właściwego zachowania uczniów,

4 utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy wśród młodzieży, usprawnienie komunikacji wśród młodzieży, oraz zachowań asertywnych. CELE ZOPERACJONALIZOWANE PROGRAMU Adresaci działań profilaktycznych nabędą wiedzę i umiejętności w trakcie realizacji programu. A. UCZNIOWIE Uczniowie nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności, Uczniowie posiadają umiejętność podejmowania i realizacji własnych pomysłów oraz trenowanie samodzielności, Uczniowie zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji i podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem, Uczniowie potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby, Uczniowie pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia tj.: koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość, Uczniowie zdobywają wiedzę i nabywają umiejętności dotyczące zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego i duchowego, Uczniowie wykształcają postawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu i środków odurzających, Uczniowie rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: chronienie siebie w sytuacji nacisku grupowego, otwartość, sympatia, odreagowanie napięć i budowanie udanych relacji z ludźmi, Uczniowie potrafią rozwiązywać problemy, określać różnice zdań, akceptują różnice, poszukują rozwiązań, Uczniowie są przygotowani do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego, Szkoła podnosi świadomość młodzieży odnośnie skutków używania środków psychoaktywnych i podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących ich zażywania, Nauczyciele ukazują możliwości stworzenia alternatyw w środowisku dla nadużywania alkoholu, narkotyków a także innych destruktywnych zachowań, Uczniowie uczą się umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz przemocą z zewnątrz.

5 B. RODZICE Szkoła zorganizuje spotkanie ze specjalistami, na którym: Rodzice poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające, Rodzice poznają rzetelne informacje i wiedzę o uzależnieniach i ich wpływie na funkcjonowanie organizmu, Rodzice poznają możliwości rozpoznawania czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne, Rodzice poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych, Rodzice są wspomagani przez wychowawców i nauczycieli w procesie wychowania dzieci. C. NAUCZYCIELE Nauczyciele stanowią swoją osobą przykład dla uczniów, Nauczyciele potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia, Nauczyciele znają sposoby interwencji w sytuacjach spożywania przez uczniów alkoholu czy zażywaniu narkotyków, Nauczyciele potrafią postępować w kontaktach z w taki sposób, aby nie wyzwalać w nich złości, przekory i bezradności. V. DIAGNOZA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH 1. Przy tworzeniu szkolnego programu profilaktyki uwzględnione zostały dotychczasowe działania podejmowane przez szkołę, rozmowy z nauczycielami i rodzicami, obserwacje zachowań uczniów. Przeprowadzona w poprzednim roku szkolnym diagnoza zachowań problemowych, obejmująca młodzież oraz całe środowisko wychowawcze, wskazuje na pewne obszary problemowe istotne dla podejmowania działań profilaktyczno wychowawczych. - młodzież sporadycznie używa alkoholu, część jest więc po inicjacji alkoholowej, - młodzież pali papierosy, - młodzież wagaruje, - młodzież ma dostęp do środków uzależniających: leki, narkotyki, dopalacze, co stanowi zagrożenie uzależnieniem, - w szkole istnieje problem agresji słownej, fizycznej i zastraszania. 2. Raz w roku przeprowadzana jest ankieta diagnostyczna obejmująca losowo wybraną grupę uczniów, rodziców i nauczycieli. Na diagnozę środowiska szkolnego składają się ponadto: - analiza ankiet

6 - obserwacja zachowania uczniów - analiza frekwencji w dziennikach lekcyjnych - analiza zeszytów uwag - analiza frekwencji rodziców na zebraniach organizowanych przez szkołę - wywiady z nauczycielami,, rodzicami. VI. SZCZEGÓŁOWY PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Lp. Cel operacyjny Zadania do zrealizowania Formy realizacji zadań 1 Uczeń zna własne prawa, potrafi ich bronić 2 Uczeń potrafi skutecznie odmawiać (asertywność) 3 Uczeń potrafi współdziałać w zespole 4 Uczeń potrafi realizować własne pomysły i być samodzielnym. 5 Uczeń potrafi efektywnie 1. Poszerzenie wiedzy uczniów na temat własnych praw i obowiązków. 2. Wprowadzenie fragmentów ważnych, opisujących prawa człowieka 3. Promowanie postaw asertywnych w stosunkach międzyludzkich. 4. Wyrabianie nawyku poszukiwania kompromisu w sytuacjach gorących tematów (kształcenie postaw asertywnych) 5. Organizowanie imprez szkolnych, zajęć sportowych, wycieczek międzyklasowych. 6. Przygotowanie przez uczniów materiałów pomocniczych do lekcji. 7. Popularyzowanie i wspieranie pomocy koleżeńskiej. 8. Przygotowanie uroczystości klasowych i szkolnych. 9. Pełnienie funkcji w samorządzie klasowym lub szkolnym. 10. Doskonalenie umiejętności rozwiązywania Zaznajomienie uczniów z Prawami i Obowiązkami Ucznia, elementami Statutu. Praca z tekstem przewodnim (Konstytucja RP, Prawa Człowieka, Prawa Dziecka, itp.) Prowadzenie zajęć na godzinie wychowawczej. Zajęcia na lekcjach wychowawczych: drama, burza mózgów, dyskusje. Wycieczki, konkursy, imprezy Tworzenie materiałów według pomysłów uczniów. Tworzenie systemu pomocy koleżeńskiej Tworzenie uroczystości według pomysłów uczniów. Pełnienie funkcji Lekcje wychowawcze, lekcje Osoba odpowiedzialna klas Nauczyciele historii, WOS-u, klas nauczyciele języka polskiego. nauczyciele w-f, Organizatorzy wycieczek. SU. nauczyciel plastyki, nauczyciel świetlicy, wychowawcy klas. organizatorzy uroczystości, nauczyciel plastyki i muzyki, nauczyciel świetlicy szkolnej. Ewaluacja Rozmowa z Sprawdzenie wiedzy uczniów Ankieta Rozmowa z, Wyłonienie laureatów. Prezentacja dzieła końcowego. Sprawdzenie wyników uczniów. Prezentacja dzieła końcowego.

7 komunikować się, podejmować decyzje, radzić sobie ze stresem konfliktów, komunikacji (sztuka negocjacji i prowadzenia rozmów). 11. Planowanie przyszłości dotyczącej dalszego kształcenia, wyboru zawodu. 12. Stosowanie ćwiczeń ułatwiających radzenie sobie ze stresem. językowe Charakterystyka zawodów nauczyciele języków (polskiego i obcych) poradnia psychologiczno pedagogiczna. Sondaże 6 Uczeń pogłębia i wzmacnia naturalne systemy wsparcia: koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość. 7 Uczeń prowadzi zdrowy i higieniczny styl życia. 8 Uczeń potrafi podejmować racjonalne decyzje związane z zażywaniem alkoholu i środków odurzających. 9 Uczeń posiada umiejętności interpersonalne: chronienie siebie w sytuacji nacisku grupowego, empatia, budowanie udanych relacji z ludźmi 10 Uczeń potrafi radzić sobie z trudnościami wieku młodzieńczego 13. Przedstawienie pozytywnych i negatywnych postaci. 14. Stosowanie wartości moralnych zgodnie z obowiązującymi prawami i tradycją. 15. Wzbogacenie wiedzy na tematy związane z higieną pracy i nauki, higieną psychiczną i osobistą. 16. Promowanie aktywnych form wypoczynku. 17. Poszerzanie wiedzy o środkach psychoaktywnych, w tym o dopalaczach jako mieszankach różnych substancji o działaniu psychoaktywnym 18. Uświadomienie o konsekwencjach zażywania środków odurzających, w tym dopalaczy 19. Kształtowanie asertywnych postaw wobec środków uzależniających 20. Uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, np. umiejętność radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpieranie presji otoczenia i grupy rówieśniczej. 21. Wprowadzenie wybranych elementów Programu Wychowania Zdrowotnego podczas godzin wychowawczych. 22. Stworzenie systemów wsparcia dla młodzieży Charakterystyka postaci, lekcje wychowawcze, przedmiotowe Lekcje wychowawcze, przedmiotowe. Wycieczki, sport Pogadanki, podanie ciekawych pozycji, programów, stron WWW. Zajęcia warsztatowe, lekcje wychowawcze Zajęcia warsztatowe Mobilne Centrum Informacji Zawodowej nauczyciele: języka polskiego, historii, religii. nauczyciele: techniki, biologii, w-f. nauczyciel informatyki nauczyciele biologii, pielęgniarka szkolna. Rozmowa z Ankiety, rozmowy z. Ankiety, rozmowy z. Ankiety, rozmowy z.

8 11 Uczeń potrafi rozwijać własne zainteresowania, znajdować w środowisku alternatywy dla nadużywania środków psychoaktywnych 12 Uczeń potrafi radzić sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z przemocą z zewnątrz. 13 Uczeń potrafi podejmować właściwe decyzje odnośnie uczęszczania na zajęcia szkolne 14. Uczeń potrafi poszanować szkolne mienie 15. Uczeń umiejętnie korzysta z informacji zawartych w Internecie poprzez zintegrowanie szkolnej społeczności. 23. Uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego. 24. Nawiązanie współpracy z organizacjami pozaszkolnymi: SCK, PPP, MOPS, Kościół, Policja. 25. Stworzenie systemu wsparcia dla młodzieży poprzez zintegrowanie szkolnej społeczności. 26. Ukazanie możliwości i miejsc pomocy w środowisku lokalnym 27. Ukazanie negatywnych skutków wagarowania. 28. Zwiększenie wiedzy na temat prawnej odpowiedzialności nieletnich w kwestii wypełniania obowiązku szkolnego. 29. Stworzenie możliwości pomocy w nauce uczniom najsłabszym 30. Zapewnienie uczniom udziału w zajęciach pozalekcyjnych 31. Uświadomienie uczniom i rodzicom treści Statutu Szkoły dotyczących praw i obowiązków oraz zasad usprawiedliwiania nieobecności 32. Monitorowanie absencji uczniów w szkole 33. Wypracowanie norm postępowania wobec uczniów niszczących mienie szkoły. 34.Informowanie rodziców o przejawach demolowania mienia szkoły. 35. Ponoszenie kosztów naprawy zniszczonego sprzętu 36.Uświadomienie uczniom zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu (uzależnienia, dostęp do materiałów pornograficznych obrót danymi osobowymi) Udział w kołach zainteresowań według projektów prowadzących. Zapraszanie na uroczystości szkolne, prelekcje, sporządzenie opinii na tematy uczniów. Zajęcia w zespołach. Przekazywanie informacji w formie ulotek, adresów. Prowadzenie zajęć wychowawczych Sporządzanie zestawienia frekwencji uczniów Pogadanki, dyskusje, apel szkolny Lekcje wychowawcze, zajęcia z Informatyki, z Wos-u Organizatorzy kół zainteresowań Dyrektor szkoły, wychowawcy pozostali nauczyciele. klas. klas. Dyrektor szkoły Nauczyciel informatyki klas. Nauczyciele Dyrektor szkoły, klas. Nauczyciele Informatyki, Wos-u Prezentacja dzieła końcowego Rozmowy, sondaże.. Pogadanki i rodzicami Analiza dzienników szkolnych Pogadanki, dyskusje, apel szkolny Pogadanki

9 VII. Instytucje wspierające szkołę w podejmowanych działaniach profilaktycznych: - NZOZ Przychodnia w Tyszowcach, - Komisja do rozwiązywania problemów alkoholowych przy Urzędzie Miasta i Gminy w Tyszowcach, - Policja, - Samorządowe Centrum Kultury w Tyszowcach, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Tomaszowie Lubelskim, - Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Tomaszowie Lubelskim. VIII. Ewaluacja programu: Cel ogólny: podniesienie efektywności pracy szkoły, wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów Cele szczegółowe: uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktycznego, poznanie ewentualnych trudności i braków, które występują w trakcie realizacji, określenie nastawienia uczestników (uczniów, nauczycieli, rodziców) do realizacji programu, dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu profilaktycznego, uzyskanie opinii (od uczestników, od przedstawicieli środowiska lokalnego) o wartości zrealizowanego programu profilaktycznego, zmniejszenie ilości zachowań (patologicznych, ryzykownych) u młodzieży, poprawa klimatu szkoły (w zakresie przewidzianym w programie), wzrost kompetencji wychowawczych u nauczycieli, rodziców. IX. Formy Ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki: dyskusje na posiedzeniach Rady Pedagogicznej, dyskusje zespołu wychowawczego, dyskusje z udziałem Rady Rodziców, dyskusje z udziałem rodziców na zebraniach klasowych, lekcje wychowawcze w formie dostępnej dla ucznia.

10 Szkolny Program Profilaktyczny został przedstawiony i przyjęty do realizacji na mocy uchwały Rady Pedagogicznej z dnia r. oraz pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu r... (podpis dyrektora)