Szkolny Program Profilaktyki w Gimnazjum nr 7 im. H. Sienkiewicza w Sosnowcu na lata : IX VIII r.

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki w Gimnazjum nr 7 im. H. Sienkiewicza w Sosnowcu na lata : IX VIII r.

2 1. Wstęp Program profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów klas I -III Gimnazjum nr 7 im. H. Sienkiewicza w Sosnowcu. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Tworzy spójną część z Programem Wychowawczym Szkoły. Program przewidziany jest do realizacji na trzy lata, od roku szkolnego 2014/2015. Opracowany program sporządzony został o aktualne przepisy prawa oświatowego. 2.Podstawa Prawna Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r. przyjęta przez Naród Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (t.j. DZ.U z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. Z 2004 r. Nr 256 poz ze zm.) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. Z 2014 r. poz.191) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnie 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniom (Dz.U. Z 2003 r. Nr 26 poz.226) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U z 2011 r. Nr 231 poz ze zm.) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. Z 2012 r. poz ze zm.) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U z 2012 r. poz.124) Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. Z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm) 3. Założenia programu : 1) Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie niepożądanych procesów i zjawisk, określanych jako przejawy patologii życia społecznego, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów w toku wychowania, realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin

3 wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno edukacyjnych. 2) Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących : a) rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym b) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów) c) stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych : kół zainteresowań, zespołów sportowych, muzycznych itp. d) wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych e) stwarzanie sytuacji, które utrwalą zasady dobrego wychowania f) prowadzenie zajęć poświęconych utrwalaniu pozytywnych nawyków zdrowotnych oraz profilaktyce uzależnień 3) Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym odgrywa ono ważną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia. Jest także pomocne w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowaniu wychowanków do dokonania właściwych i przemyślanych wyborów życiowych. Aby profilaktyka odniosła właściwy skutek, Szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: a) Placówki kulturalno oświatowe (kino, teatr, muzea i inne) uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym udział w spotkaniach poświęconych problemom zdrowotnym udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno oświatowe b) placówki oświatowo opiekuńcze (poradnia psych.ped., MOPS) pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i niewydolnych wychowawczo udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej c) wymiar sprawiedliwości (Sąd, kuratorzy, Policja) współpraca z kuratorami informowanie o funkcjonowaniu w szkole,

4 postępach w nauce, zachowaniu uczniów którzy są pod ich nadzorem udział z spotkaniach z dzielnicowym na temat odpowiedzialność karna nieletnich 4. Cele programu : zwracanie się do Sądu z prośbą o interwencję lub wgląd w sytuację wychowawczą, rodzinną uczniów sprawiających problemy wychowawcze 1) stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania Szkoły 2) stworzenie warunków powstania Szkoły wolnej od zagrożeń 3) realizacja projektów edukacyjnych o charakterze profilaktycznym dotyczących promocji zdrowego trybu życia, dobrych nawyków żywieniowych, znaczenia ruchu w życiu młodzieży 4) zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak : alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania 5) promocja zdrowego stylu życia 6) kształtowanie właściwego zachowania uczniów 7) utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój 8) zmiana obiegowych przekonań na temat stosowania środków psychoaktywnych tj. dopalacze 5. Szczegółowe cele programu : Adresaci działań profilaktycznych zdobędą należytą wiedzę i umiejętności w trakcie realizacji programu Uczniowie : są zmotywowani do nauki, rozumieją potrzebę zdobywania wiedzy i umiejętności nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia tj. koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie

5 i uczciwość budują właściwe relacje w grupie, uczestniczą wspólnie w działaniach Szkoły, uczą się konstruktywnej współpracy przyjmują postawy asertywne wobec nakłaniania do spożywania alkoholu i palenia papierosów, rozumieją wynikające z zażywania środków odurzających rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: chronienie siebie w sytuacji nacisku grupowego, asertywność, otwartość, empatia, odreagowywanie napięć i budowanie udanych relacji z ludźmi, współpraca w zespole, zasady dobrego wychowania Rodzice Dyrekcja, pedagog szkolny, klas organizują spotkania ze specjalistami, na których rodzice uczniów : poznają motywy sięgania przez młodzież po środki uzależniające poznają instytucje wspomagające wychowanie młodzieży uczestniczą w prelekcjach organizowanych przez wychowawców, dotyczących bieżących problemów wychowawczych są wspomagani przez wychowawców i pozostałych nauczycieli w procesie wychowania dzieci Nauczyciele : stanowią przykład dla uczniów potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia wzbogacają własną wiedzę i umiejętności w zakresie zachowań ryzykownych poprzez uczestnictwo w szkoleniach, kursach, warsztatach 6. Treści programu profilaktyki ze wskazaniem adresata Uczniowie : urzeczywistnianie wartości i przestrzeganie norm społecznych, uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, np. umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej, rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia, motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień, uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego,

6 przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych. Rodzice: podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych, współudział rodziców w rozwiązywaniu konfliktów pomiędzy uczniami, pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka. Nauczyciele: prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli (i innych pracowników Szkoły), podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli, rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele rodzice, wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli (i innych pracowników Szkoły) w przypadku nieprawidłowych zachowań uczniów. 7. Strategie i metody realizacji programu profilaktyki: A. Strategie informacyjne (metody): pogadanka podczas lekcji, spotkanie ze specjalistą, prezentacja filmu pełnometrażowego, wycieczka tematyczna, praca w oparciu o tekst przewodni prezentacja teatralna, parateatralna itp. B. Strategie edukacyjne (metody): realizacja znanych programów edukacyjnych, rysunki, drama, przedstawienia, burza mózgów, dyskusja, symulacja różnych sytuacji życiowych, np. rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu, technika uzupełniania zdań, gry i zabawy dydaktyczne, praca w małych grupach, metody pedagogiki zabawy, happeningi, uroczystości (obrzędowość szkolna) itp.

7 C. Strategie działań alternatywnych (metody): koła zainteresowań, spotkania hobbystów, wycieczki, festyny, zajęcia i zawody sportowe itp. D. Strategie interwencyjne (metody): interwencja w środowisku domowym ucznia prowadzona przez upoważnione osoby lub instytucje, interwencja w środowisku szkolnym ucznia, interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), pomoc psychologiczno-pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę), terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę). 8. Osoby odpowiedzialne za realizację: Dyrektor/wicedyrektor Szkoły, klas, nauczyciele pozostałych przedmiotów, pedagog szkolny, rodzice, pielęgniarka szkolna. 9. Ewaluacja programu: ankieta ewaluacyjna skierowana do uczniów, obserwacje, rozmowy wychowawcze, opinie uczniów i rodziców, analiza dokumentów Szkoły. 10. Spodziewane efekty: 1. zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w Szkole, głównie agresji werbalnej, 2. utrwalenie zachowań asertywnych, 3. wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im, 4. dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne, 5. umiejętność organizowania czasu wolnego, 6. świadome i umiejętne korzystanie z komputera, internetu, TV, telefonu komórkowego 7. prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia,

8 8. zachowanie higieny osobistej, 9. sukcesy uczniów w Szkole.

9 12. Realizacja zagadnień na poszczególnych przedmiotach Treści Klasa Przedmiot 1. Higiena osobista i otoczenia: zasady pielęgnowania skóry i włosów, hałas, nadmierne nasłonecznienie, używanie kosmetyków 2. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc: przepisy bezpieczeństwa w domu, Szkole i w miejscu publicznym, pierwsza pomoc w najczęstszych sytuacjach zagrożenia życia, bezpieczeństwo w sieci zapoznanie lub przypomnienie uczniom procedur interwencyjnych szkoły w sytuacjach ryzykownych I III I, biologia, fizyka, edukacja dla bezpieczeństwa, informatyka 3. Żywność i żywienie: skład żywności, układanie jadłospisów, ich różnice ze względu na stan zdrowia, wiek, rodzaj wykonywanej pracy, higiena produkcji i przechowywania żywności, prawa konsumenta, reklama żywności 4. Aktywność ruchowa i umysłowa: aktywność fizyczna w różnych okresach życia i stanach zdrowia, zalety regularnego uprawiania sportu i kształtowanie sylwetki, wypoczynek bierny i czynny, jak się uczyć, sposoby, metody efektywnego uczenia się, higiena pracy umysłowej i snu, zapobieganie trudnościom w uczeniu się, organizacja czasu wolnego, osoby niepełnosprawne i ich potrzeby I - III I, technika, chemia, biologia, informatyka Biologia, godziny do dyspozycji Wychowanie fizyczne 5. Poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia, asertywność, emocje, empatia I

10 6. Przyczyny i skutki używania substancji psychoaktywnych: papierosy i e-papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, napoje energetyzujące, leki udział uczniów w spotkaniu z dzielnicowym na temat odpowiedzialność karna nieletnich 7. Formy pomocy dla osób eksperymentujących i uzależnionych. Sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych 8. Przeciwdziałanie agresji: kształtowanie postaw prospołecznych uczniów, zapewnienie bezpieczeństwa w Szkole, integracja zespołów klasowych, nauka rozwiązywania konfliktów, zapobieganie stresowi 9. Kultura osobista: propagowanie kulturalnych sposobów komunikowania się, walka z wulgaryzmami, zasady savoir-vivre u w różnych sytuacjach 10. Wagary i niska frekwencja procedury dotyczące obowiązku szkolnego, konsekwencje opuszczania zajęć, sukces szkolny 11. Umiejętność radzenia sobie z presją rówieśników zajęcia dotyczące asertywności, radzenia sobie w sytuacjach trudnych (rozwijanie poczucia własnej wartości) I III II III I I III I III I, biologia, wychowanie fizyczne, chemia wg ustalonych terminów, wszystkie przedmioty, wszystkie przedmioty 12. Kształtowanie umiejętności pracy w grupie Zajęcia z zakresu : komunikacji interpersonalnej budowania zaufania do innych poszanowania odmienność I 13. Kształtowanie postaw asertywnych zajęcia na temat prawidłowych relacji II

11 rówieśniczych, eliminowanie zachowań agresywnych realizacja na lekcjach wychowawczych tematów o systemie wartości, kształtowaniu charakteru 14. Rozwijanie predyspozycji zawodowych poprzez : kreowanie własnego wizerunku Autopromocja mówię o sobie, swoim wyglądzie, zainteresowaniach omówienie przykładowych zawodów 15. Szerzenie wśród młodzieży znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go zajęcia dotyczące obowiązków człowieka oraz odpowiedzialności za ich lekceważenie II III zajęcia z doradcą zawodowym spotkanie z przedstawicielem Policji 13. Działania skierowane do rodziców Zadania Formy realizacji Odp. Monitorowanie potrzeb i oczekiwań rodziców wobec systemu wychowawczego i profilaktycznego szkoły rozmowy i konsultacje indywidualne dyskusje podczas wywiadówek klasowych anonimowe sondaże ankietowe bieżąca współpraca z Radą Rodziców Dyrektor pedagog nauczyciele Profilaktyka uzależnień (alkohol, papierosy, środki odurzające, dopalacze, narkotyki) Rozmowy, pogadanki, warsztaty, prelekcje, zebrania, spotkania ze służbami mundurowymi dotyczące wiedzy o mechanizmach i skutkach uzależnień Dyrektor pedagog 14. Działania skierowane do nauczycieli Zadania Formy realizacji Odp. Bieżąca wiedzy z zakresu prawa oświatowego Monitorowanie potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych Informowanie o zmianach w prawie oświatowym Aktualizacja statutu szkoły Rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas rad pedagogicznych sondaże ankietowe bieżąca współpraca z zespołem Wychowawczym Dyrektor Komisja Statutowa Pedagog Dyrektor Psychoedukacja Umożliwienie udziału w różnych zewnętrznych formach szkoleniowych Lider WDN Dyrekcja

12 Profilaktyka uzależnień Kursy warsztaty rady szkoleniowe szkolenia organizowanie warsztatów umiejętności wychowawczych w ramach WDN Lider WDN Dyrekcja Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych Organizowanie spotkań mediacyjnych z rodzicami i uczniami pomoc w konstruowaniu kontraktów wychowawczych z klasą lub indywidualnych z uczniem i jego rodzicem Pedagog Realizatorami działań wychowawczych i profilaktycznych zawartych w niniejszym programie są wszyscy pracownicy pedagogiczni szkoły. Na bieżąco współpracują z rodzicami uczniów oraz z przedstawicielami instytucji wspierających szkołę w sferze wychowania i profilaktyki.