Ulubione słodycze młodzieży akademickiej

Transkrypt

1 Dział ekonomiczny Ulubione słodycze młodzieży akademickiej Popular sweets among students Dr inż. Marlena Piekut Politechnika Warszawska, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych, Płock Celem pracy było zbadanie popularności słodyczy i częstotliwości ich spożywania w wybranej grupie młodzieży akademickiej. Najbardziej preferowane i najczęściej spożywane były wyroby czekoladowe (czekolady i batony czekoladowe). Do słodyczy spożywanych najrzadziej zaliczono chałwę, galaretki oraz żelki. Najważniejszymi czynnikami przy wyborze słodyczy okazały się smak, cena i marka. Najbardziej preferowanymi markami słodyczy okazały się Wedel i Milka. The aim of the work was to search the popularity of sweets and the frequency of consuming sweets in the selected group of students. Chocolate product (chocolate and chocolate bars) have been the most preferred and the most frequently consumed. Halvah, jellies and jelly candies have been ranked as the least consumed. The taste, price and trade mark were found the most important factors when choosing sweets. The most preferred trade marks for sweets were found Wedel and Milka. Zachodzące przemiany społeczno-gospodarcze mają swoje odzwierciedlenie w modelach konsumpcji w gospodarstwach domowych. Jednym z obszarów tych zmian są zmiany w preferencjach konsumentów słodyczy. Zagadnienie to jest szczególnie istotne dla producentów słodyczy, dla których na skutek zachodzących zmian otwiera się możliwość zwiększania sprzedaży. Celem głównym pracy było więc określenie preferencji spożycia słodyczy oraz częstotliwości ich spożycia. O zachowaniach nabywczych konsumentów decyduje szereg czynników, m.in. związanych z produktem, takich jak: smak, wartość odżywcza, wartość kaloryczna oraz determinant związanych ze środowiskiem takich jak np. cena [1]. Ważność poszczególnych determinant wpływa na wybór określonych produktów, dlatego też pobocznym celem pracy było określenie ważności wybranych czynników warunkujących wybór słodyczy. Wyniki badań opracowano na podstawie materiału empirycznego zgromadzonego metodą badań ankietowych. Badania ankietowe przeprowadzono z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza wśród studentów Politechniki Warszawskiej w Płocku w czerwcu 2007 r. Badaną grupę stanowiło 169 studentów ekonomii Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych. Badane osoby studiowały w trybie dziennym (56%) i zaocznym (44%). Spośród ogółu ankietowanych studentów zdecydowanie większy odsetek badanych stanowiły kobiety (78%) niż mężczyźni (22%). Osoby zamieszkujące miasta stanowiły 57%, a osoby ze wsi 43% ogółu badanych. Analizie poddano następujące czynniki charakteryzujące zachowania badanej grupy konsumentów: preferencje i częstotliwość spożycia dziewiętnastu wybranych rodzajów słodyczy, uwarunkowania wyboru słodyczy oraz preferowane marki na rynku słodyczy. Stopień preferencji słodyczy określono, stosując pięciostopniową skalę z następującymi określeniami słownymi i przypisanymi im wartościami liczbowymi: bardzo lubię 5, lubię 4, ani lubię, ani nie lubię 3, nie lubię 2, bardzo nie lubię 1. Podobnie oznaczono średnią częstotliwości spożycia, posłużono się pięciostopniową skalą z następującymi sformułowaniami: bardzo często 5, często 4, rzadko 3, prawie wcale 2, nigdy 1. W celu oznaczenia ważności czynników determinujących wybór słodyczy również posłużono się pięciostopniową skalą z określeniami: bardzo ważne 5, ważne 4, ani ważne, ani nie ważne 3, mało ważne 2, zupełnie nieważne 1. Uzyskanym średnim wartościom liczbowym określającym stopień preferencji oraz częstotliwość spożycia słodyczy przypisano kolejne miejsca, tworząc na ich podstawie szeregi preferencyjne oraz szeregi częstotliwości spożycia oddzielnie dla studentów zaocznych i dziennych, dla kobiet i mężczyzn oraz dla osób zamieszkujących miasta i wsie. Do opracowania wyników zastosowano programy Excel i Statistica 6. Wyniki badań Preferencje i częstotliwość spożycia słodyczy. Spośród słodyczy objętych badaniami większość uzyskała stopień preferencji mieszczący się od 3,8 do 4,6, daje to podstawę do zakwalifikowania ich do produktów lubianych. Analiza średniego stopnia preferencji słodyczy wśród studentów ekonomii wykazała, że najbardziej preferowanymi produktami były produkty czekoladowe: czekolady z dodatkami (x = 4,6), czekolady nadziewane (x = 4,4), batony czekoladowe (x = 4,4) oraz czekolady mleczne (x = 4,4). Do lubianych słodyczy (x>4,0) zaliczono także: cukierki czekoladowe, ciastka słodkie, cukierki typu toffi i ciasta z kremem. Najmniej preferowanymi produktami cukierniczymi okazały się (x<3,5) galaretki oraz chałwa. 336 Gazeta Cukrownicza 10/2007

2 Tabela 1. Stopień preferencji i szereg preferencyjny oraz częstotliwość spożycia i szereg częstotliwości spożycia słodyczy dla ogółu badanych karmelki nadziewane, ciastka słone, chipsy, ciastka bez kremu. Różnice pomiędzy miejscami Stopień preferencji i szereg preferencyjny Częstotliwość spożycia i szereg częstotliwości w szeregach wynosiły od 5 do 6. ogół badanych (x) w szeregu (m) ogół badanych (x) w szeregu (m) Badanie stopnia preferencji słodyczy w zależności Czekolada z dodatkami 1) 4,57 1 3,66 3 od trybu studiów wykazało, że studenci Czekolada nadziewana 4,39 2 3,55 5 dzienni nieco bardziej preferowali aniżeli studenci Batony czekoladowe 4,36 3 3,86 1 zaoczni: czekoladę mleczną (odpowied- Czekolada mleczna 4,36 3 3,68 2 nio dzienni : zaoczni x = 4,5 : 4,2), ciastka Cukierki czekoladowe 4,23 5 3,36 9 słodkie (x = 4,3 : 4,1), czekoladę deserową Ciastka słodkie 4,19 6 3,61 4 (x = 3,9 : 3,7), sezamki (x = 3,8 : 3,6) oraz żelki Cukierki typu toffi 2) 4,16 7 3,16 12 (x = 3,8 : 3,5). Natomiast studenci studiów Ciasta z kremem 4,01 8 3,47 7 niestacjonarnych w porównaniu ze studentami Karmelki nadziewane 3,97 9 3,08 15 studiów stacjonarnych bardziej lubili kar- Karmelki twarde 3, ,09 14 melki nadziewane (odpowiednio zaoczni: Batony zbożowe 3, ,13 13 dzienni x = 4,1 : 3,9). Hierarchia ulubionych słodyczy w przypadku studentów dziennych Ciastka słone 3, ,49 6 kształtowała się następująco: czekolady z dodatkami (m = 1), czekolady mleczne (m = 2) Chipsy 3, ,39 8 Czekolada deserowa Ciasta bez kremu Sezamki 3,78 3,75 3, ,25 3,26 2, i czekolady nadziewane (m = 3), a dla studentów zaocznych ranking ten przedstawiał się następująco: czekolady z dodatkami (m = 1), Żelki 3, ,05 16 czekolady nadziewane (m = 2) oraz batony Galaretki 3, ,88 18 czekoladowe (m = 3). Średni stopień preferencji Chałwa 3, ,58 19 dla ogółu słodyczy w zależności od try- Średni stopień preferencji i średnia częstotliwość spożycia ogółu słodyczy 3,97-3,29 - bu studiów w obu przypadkach wynosił 4,0. Porównanie częstotliwości spożycia słodyczy x średni stopień preferencji/częstotliwości spożycia; m pozycja w szeregu preferencyjnym/częstotliwości spożycia; 1) pod pojęciem czekolada z dodatkami rozumiano czekolady z orzechami, wśród studentów dziennych i zaocz- nych wykazało, że ci pierwsi częściej spożywali: rodzynkami, wiórkami kokosowymi i innymi dodatkami; 2) pod pojęciem cukierki typu toffi rozumiano np. cukierki irysy, krówki czekolady mleczne (odpowiednio dzienni : zaoczni x = 3,8 : 3,6) i deserowe (x = 3,5 : 3,0). Natomiast studenci zaoczni Średni stopień preferencji ogółu wyróżnionych słodyczy kształtował się na poziomie 4,0 (tabela 1). Analiza średniej częstotliwości spożycia słodyczy wykazała, że słodyczami najczęściej spożywanymi były: batony czekoladowe (x = 3,9), czekolady mleczne (x = 3,7) i czekolady z dodatkami (x = 3,7). Do słodyczy często spożywanych zaliczono (x=>3,5): ciastka słodkie, czekolady nadziewane, ciasta z kremem (tab. 1). Zaobserwowano także, że chałwa, sezamki, galaretki i żelki miały zdecydowanych zwolenników, którzy bardzo lubili te słodycze i bardzo często lub często je spożywali lub zdecydowanych przeciwników, którzy bardzo ich nie lubili i sporadycznie lub nigdy ich nie konsumowali. W przypadku pozostałych słodyczy ankietowani stosowali szerszą ocenę od ocen zdecydowanych do bardziej obojętnych. Średnia częstotliwość spożycia ogółu słodyczy wynosiła 3,3. Z porównania stopnia preferencji z częstotliwością spożycia słodyczy wynika, że produkty czekoladowe najbardziej preferowane przez studentów były również najczęściej konsumowane. Zauważono także pewne różnice pomiędzy szeregiem preferencyjnym i częstotliwości. Różnice te dotyczyły następujących grup słodyczy: cukierki typu toffi, częściej niż studenci dzienni konsumowali: batony czekoladowe (odpowiednio zaoczni: dzienni x = 4,0 : 3,8), cukierki czekoladowe (x = 3,6 : 3,2), cukierki typu toffi (x = 3,3 : 3,1) oraz karmelki twarde i nadziewane (po x = 3,2 : 3,0). Pierwsze miejsca w szeregu częstotliwości spożycia w przypadku studentów dziennych zajęły następujące słodycze: czekolada mleczna, batony czekoladowe i czekolada z dodatkami. Natomiast najczęstszymi słodyczami spożywanymi przez studentów zaocznych były: batony czekoladowe, czekolada z dodatkami i ciastka słodkie. Średnia częstotliwość konsumpcji słodyczy w zależności od trybu studiów wynosiła po 3,3. Z porównania stopnia preferencji słodyczy z częstotliwością ich spożycia wynika, że produkty najbardziej preferowane przez studentów dziennych były również najczęściej konsumowane. Zauważono jednak pewne różnice pomiędzy szeregiem preferencyjnym i częstotliwości spożycia dla osób studiujących stacjonarnie. Różnice te dotyczyły następujących słodyczy: cukierki czekoladowe, cukierki typu toffi oraz ciastka słone. Różnice pomiędzy miejscami w szeregach wynosiły od 5 do 7. Największe różnice między szeregami preferencyjnym i częstotliwości w przypadku studentów zaocznych dotyczyły Gazeta Cukrownicza 10/

3 Tabela 2. Stopień preferencji i szeregi preferencyjne oraz częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości spożycia słodyczy w zależności od trybu studiów Stopień preferencji i szeregi preferencyjne Częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości studenci studenci studenci studenci dzienni (x) w szeregu (m) zaoczni (x) w szeregu (m) dzienni (x) w szeregu (m) zaoczni (x) w szeregu (m) Czekolada z dodatkami 4,63 1 4,51 1 3,65 3 3,68 2 Czekolada mleczna 4,48 2 4,24 5 3,78 1 3,57 4 Czekolada nadziewana 4,43 3 4,35 2 3,55 4 3,54 6 Batony czekoladowe 4,38 4 4,35 2 3,78 1 3,95 1 Ciastka słodkie 4,28 5 4,11 7 3,60 5 3,62 3 Cukierki czekoladowe 4,18 6 4,30 4 3, ,57 4 Cukierki typu toffi 4,08 7 4,24 5 3, ,27 11 Ciasta z kremem 4,00 8 4,03 9 3,50 6 3,43 8 Batony zbożowe 3,98 9 3, , ,14 14 Chipsy 3, , ,45 7 3,32 9 Karmelki twarde 3, , , ,19 12 Czekolada deserowa 3, , ,45 7 3,03 15 Karmelki nadziewane 3, ,08 8 3, ,16 12 Ciastka słone 3, , ,45 7 3,54 6 Sezamki 3, , , ,97 16 Żelki 3, , , ,97 16 Ciasta bez kremu 3, , , ,32 9 Galaretki 3, , , ,95 18 Chałwa 3, , , ,62 19 Średni stopień preferencji i średnia częstotliwość spożycia ogółu 3,99-3,95-3,27-3,31 - x średnia częstotliwość spożycia/stopień preferencji; m pozycja w szeregu częstotliwości spożycia/preferencji dotyczy tabel 2 6 cukierków typu toffi. Cukierki typu toffi znalazły się na dalszym miejscu w szeregu preferencyjnym niż w szeregu częstotliwości. Należy również dodać, że dla części uwzględnionych w badaniu produktów odnotowano istotne statystycznie zależności pomiędzy częstotliwością ich spożycia a trybem studiów. Najwyższe wartości współczynnika korelacji odnotowano dla czekolad deserowych (stosunek korelacyjny 0,22) i cukierków czekoladowych (0,20). Analiza średniego stopnia preferencji w zależności od płci ankietowanych wykazała, że kobiety najbardziej lubiły w kolejności czekolady z dodatkami (m = 1), batony czekoladowe (m = 2) oraz czekolady nadziewane (m = 3). Natomiast hierarchia ulubionych słodyczy dla mężczyzn przedstawiała się następująco: czekolady z dodatkami, nadziewane i mleczne. Kobiety nieco bardziej aniżeli mężczyźni preferowały: czekolady z dodatkami (odpowiednio kobiety : mężczyźni x = 4,6 : 4,4), batony czekoladowe (x = 4,4 : 4,2) oraz cukierki czekoladowe (x = 4,2 : 4,1). Mężczyźni natomiast bardziej lubili: ciastka słodkie (odpowiednio mężczyźni : kobiety x = 4,4 : 4,2), chipsy (x = 4,2 : 3,8) oraz żelki (x = 3,8 : 3,6) (tab. 3). Badanie średniej częstotliwości spożycia słodyczy w zależności od płci ankietowanych wykazało, że kobiety najczęściej konsumowały w kolejności: batony czekoladowe (m = 1), czekolady z dodatkami (m = 2) i czekolady mleczne (m = 3). Zaś mężczyźni najczęściej spożywali w kolejności: czekolady nadziewane (m = 1), czekolady mleczne, ciastka słodkie i słone (m = 2). Słodyczami najrzadziej spożywanymi przez kobiety były chałwa i galaretki, a przez mężczyzn chałwa i batony zbożowe. Kobiety częściej niż mężczyźni spożywały: czekolady z dodatkami (odpowiednio kobiety : mężczyźni x = 3,7 : 3,4), batony czekoladowe (x = 4,0 : 3,4), cukierki czekoladowe (x = 3,4 : 3,1), batony zbożowe (x = 3,3 : 2,7) i ciasta bez kremu (x = 3,3 : 3,1). Zaś mężczyźni częściej spożywali: cukierki typu toffi (odpowiednio mężczyźni : kobiety x = 3,3 : 3,1), żelki (x = 3,3 : 3,0) oraz chałwę (x = 2,8 : 2,5). Analiza wykazała także, że kobiety (x = 3,3) spożywały słodycze nieco częściej niż mężczyźni (x = 3,2) (tab. 3). Największe różnice pomiędzy szeregiem preferencyjnym a szeregiem częstotliwości spożycia dla kobiet dotyczyły następujących słodyczy: cukierki typu toffi, karmelki nadziewane, ciastka słone oraz ciasta bez kremu. Różnice pomiędzy miejscami w szeregach wynosiły od 5 do 6. Cukierki choć były bardziej preferowane, ale rzadziej konsumowane, natomiast ciastka uzyskały niższe miejsca w szeregu preferencji niż w szeregu częstotliwości. Jeśli chodzi o mężczyzn wykazano, że w szeregu preferencyjnym na znacznie wyższym miejscu niż w szeregu częstotliwości znalazły się czekolady 338 Gazeta Cukrownicza 10/2007

4 Tabela 3. Stopień preferencji i szeregi preferencyjne oraz częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości spożycia słodyczy w zależności od płci ankietowanych kobiety (x) Stopień preferencji i szeregi preferencyjne Częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości spożycia mężczyźni mężczyźni (x) kobiety (x) w szeregu (m) w szeregu (m) w szeregu (m) (x) w szeregu (m) Czekolada z dodatkami 4,61 1 4,44 1 3,74 2 3,38 7 Batony czekoladowe 4,41 2 4,19 6 3,97 1 3,44 5 Czekolada nadziewana 4,38 3 4,44 1 3,52 5 3,63 1 Czekolada mleczna 4,34 4 4,44 1 3,70 3 3,56 2 Cukierki czekoladowe 4,26 5 4,13 8 3,43 8 3,13 12 Ciastka słodkie 4,15 6 4,38 4 3,62 4 3,56 2 Cukierki typu toffi 4,13 7 4,25 5 3, ,31 9 Ciasta z kremem 4,00 8 4,06 9 3,48 6 3,44 5 Karmelki nadziewane 3,97 9 4, , ,06 13 Karmelki twarde 3, , , ,00 15 Batony zbożowe 3, , , ,69 19 Ciastka słone 3, , ,48 6 3,56 2 Chipsy 3, ,19 6 3,39 9 3,38 7 Czekolada deserowa 3, , , ,31 9 Ciasta bez kremu 3, , , ,06 13 Sezamki 3, , , ,88 17 Żelki 3, , , ,25 11 Galaretki 3, , , ,00 15 Chałwa 3, , , ,81 18 Średni stopień preferencji ogółu napojów bezalkoholowych 3,96-4,02-3,30-3,23 - z dodatkami i batony zbożowe. Natomiast mniej preferowane, ale częściej spożywane przez mężczyzn były ciastka słone. Ciastka więc choć mniej preferowane były częściej spożywane, ponieważ mogą stanowić szybką przekąskę dla studentów. Istotne statystycznie różnice między płcią a spożyciem słodyczy wykazano miedzy innymi dla takich produktów, jak: batony czekoladowe (stosunek korelacyjny 0,23) i czekolady z dodatkami (0,19). Kolejne badanie dotyczyło stopnia preferencji słodyczy w zależności od miejsca zamieszkania studentów. Studenci z miasta za najbardziej preferowane słodycze uznali czekolady z dodatkami, mleczne i nadziewane oraz batony czekoladowe, a studenci ze wsi wybrali czekolady z dodatkami i nadziewane oraz batony czekoladowe. Zaobserwowano, że studenci mieszkający na wsiach bardziej preferowali większość słodyczy. Nieco większe stopnie preferencji uzyskały w przypadku studentów z miasta jedynie żelki, galaretki i chałwa. Badanie średniego stopnia preferencji dla ogółu słodyczy wykazało, że mieszkańcy wsi ogólnie nieco bardziej preferowali słodycze (x = 4,1) niż studenci z miasta (x = 3,9) (tab. 4). Słodyczami najczęściej spożywanymi przez studentów z miasta były: batony czekoladowe (m = 1), czekolady z dodatkami (m = 2) i mleczne (m = 3), natomiast przez studentów zamieszkujących wsie: batony czekoladowe (m = 1), czekolady nadziewane (m = 2) i z dodatkami (m = 3). Studenci zamieszkujący miasta w porównaniu ze studentami ze wsi częściej konsumowali: żelki (odpowiednio studenci z miasta : studenci ze wsi x = 3,3 : 2,8) oraz galaretki (x = 3,0 : 2,8). Zaś studenci ze wsi częściej niż studenci z miasta spożywali większość słodyczy (tab. 4). Największe różnice między szeregami preferencyjnym i częstotliwości spożycia w przypadku studentów mieszkających w miastach odnotowano względem takich produktów jak: cukierki czekoladowe, ciastka słone, cukierki typu toffi, chipsy oraz karmelki twarde. Cukierki czekoladowe, toffi i karmelki twarde były bardziej preferowane, natomiast rzadziej spożywane, natomiast pozostałe produkty miały niższe stopnie w szeregu preferencyjnym, a wyższe w szeregu częstotliwości spożycia. W przypadku studentów ze wsi największe różnice między szeregiem preferencyjnym i częstotliwości spożycia dotyczyły ciast bez kremu, produkty te znalazły się znacznie dalej w szeregu preferencyjnym niż w szeregu częstotliwości spożycia. Różnice między pozycjami w szeregu preferencyjnym a częstotliwości spożycia wynosiły od 5 do 9. Istotne statystycznie zależności między częstotliwością spożycia poszczególnych rodzajów słodyczy a m zamieszkania odnotowano między innymi dla takich produktów jak: cukierki czekoladowe (stosunek korelacyjny 0,30), ciasta z kremem (0,18) oraz żelki (0,19). Gazeta Cukrownicza 10/

5 Tabela 4. Stopień preferencji i szeregi preferencyjne oraz częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości spożycia w zależności od miejsca zamieszkania ankietowanych miasto (x) Stopień preferencji i szeregi preferencyjne Częstotliwość spożycia i szeregi częstotliwości spożycia wieś (x) miasto (x) wieś (x) w szeregu (m) w szeregu (m) w szeregu (m) w szeregu (m) Czekolada z dodatkami 4,45 1 4,72 1 3,63 2 3,69 2 Czekolada nadziewana 4,23 3 4,58 2 3,40 5 3,69 2 Batony czekoladowe 4,23 3 4,53 3 3,90 1 3,81 1 Czekolada mleczna 4,30 2 4,44 4 3,63 2 3,72 4 Ciastka słodkie 3,98 7 4,44 4 3,60 4 3,61 8 Cukierki czekoladowe 4,10 6 4,39 6 3, ,67 5 Ciasta z kremem 3, ,32 7 3,33 8 3,64 6 Ciastka słone 3, ,22 8 3,38 6 3,64 6 Cukierki typu toffi 4,13 5 4,19 9 3, ,08 13 Chipsy 3, , ,38 6 3,42 9 Karmelki twarde 3, , , ,11 12 Karmelki nadziewane 3,95 8 4, , ,03 15 Czekolada deserowa 3, , , ,42 9 Ciasta bez kremu 3, , , ,42 9 Batony zbożowe 3,90 9 3, , ,06 14 Sezamki 3, , , ,97 16 Żelki 3, , ,25 9 2,83 17 Galaretki 3, , , ,75 18 Chałwa 3, , , ,69 19 Średni stopień preferencji i średnia częstotliwość spożycia ogółu słodyczy 3,87-4,09-3,26-3,33 - Ważkość wybranych czynników przy wyborze słodyczy. Analiza ważkości pięciu wybranych czynników przy wyborze słodyczy wskazała, że największe znaczenie dla ogółu badanych studentów miał smak (x = 4,6), a następnie cena słodyczy (x = 4,0) i ich marka (x = 3,9). Mniej ważnymi czynnikami były dodatki funkcjonalne (x = 3,6) oraz wartość kaloryczna (x = 3,4) (tab. 5). Analiza wykazała, że zmienna tryb studiów istotnie statystycznie wpływa na ważność czynników przy wyborze słodyczy, stosunek korelacyjny wynosił 0,15. Studenci dzienni przywiązywali większą uwagę do prawie wszystkich wymienionych czynników niż studenci zaoczni, jedynie wartość kaloryczna została wyżej oceniona przez studentów zaocznych (tab. 5). Kolejną zmienną istotnie statystycznie wpływającą na ważkość czynników przy wyborze słodyczy była płeć ankietowanych, wartość stosunku korelacyjnego ukształtowała się na poziomie 0,12. Porównanie ważności czynników determinujących wybór słodyczy w zależności od płci ankietowanych wykazało, że dla mężczyzn ważniejsze aniżeli dla kobiet były prawie wszystkie determinanty, z wyjątkiem wartości kalorycznej (tab. 6). Analiza ważkości czynników przy wyborze słodyczy w zależności od miejsca zamieszkania wykazała, że mieszkańcy miast bardziej zwracali uwagę na smak, markę i dodatki funkcjonalne, a studenci ze wsi Tabela 5. Ważkość wybranych czynników przy wyborze słodyczy dla ogółu badanych oraz w zależności od trybu studiów Ankietowani ogółem (x) Tryb studiów ankietowanych studenci dzienni (x) studenci zaoczni (x) Smak 4,64 4,73 4,54 Cena 3,97 4,10 3,84 Marka 3,91 4,00 3,81 Dodatki funkcjonalne 3,56 3,76 3,35 Wartość kaloryczna 3,38 3,32 3,46 Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego w 2007 r. na cenę. Stosunek korelacyjny między m zamieszkania a pięcioma wyszczególnionymi czynnikami wynosił 0,14 (tab. 6). Preferowane marki na rynku słodyczy. Prawie połowa ankietowanych studentów (49%) posiadała ulubioną markę słodyczy. Ulubioną marką słodyczy przez studentów był Wedel. Wyroby tej marki były najchętniej spożywanymi słodyczami przez 67% respondentów. Na drugiej pozycji znalazła się Milka, wybrało ją 10% ankietowanych. Na trzecim miejscu z 8-procentowym udziałem znalazła się marka Nestle. Na kolejnych pozycjach od 3% do 5% znalazły się marki: Lays, Werter s Originals, Jutrzenka, San i Alpen Gold. 340 Gazeta Cukrownicza 10/2007

6 Tabela 6. Ważkość wybranych czynników przy wyborze słodyczy w zależności od płci i miejsca zamieszkania ankietowanych Dyskusja Płeć ankietowanych Miejsce zamieszkania ankietowanych kobiety (x) mężczyźni (x) miasto (x) wieś (x) Smak 4,60 4,81 4,76 4,53 Cena 3,94 4,13 3,93 4,06 Marka 3,89 4,00 4,10 3,69 Dodatki funkcjonalne 3,75 3,43 3,66 3,44 Wartość kaloryczna 3,50 2,94 3,41 3,36 Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego w 2007 r. Inne badania potwierdzają wysokie stopnie preferencji słodyczy. Jeżewska-Zychowicz [2] wykazała, że słodycze są lubianymi produktami żywnościowymi, średnia wartość preferencji w skali 5-stopniowej wynosiła 3,9. Z badania dotyczącego preferencji smakowych czekolad wynikło, że konsumenci najczęściej wybierali czekoladę mleczną z nadzieniem (ocena 3,0 w skali 4-stopniowej, gdzie 1 oznacza nigdy, a 4 zawsze), czekoladę mleczną (ocena 2,8) oraz czekoladę mleczną z dodatkami (ocena 2,5). Najrzadziej respondenci wybierali czekoladę gorzką (ocena 1,5), naturalną (ocena 1,6), białą z dodatkami (ocena 1,6) i białą nadziewaną (ocena 1,4) [3]. Także badania Flaczyk i współpracowników [4] wskazują, że najbardziej lubianymi słodyczami były batony oraz czekolady mleczna z dodatkami i bez dodatków, najmniej preferowane były natomiast czekolady gorzkie i z nadzieniem kokosowym. Dziewczęta najbardziej lubiły czekoladę mleczną z dodatkami i bez dodatków, natomiast chłopcy czekoladę mleczną bez dodatków i deserową. Odnośnie do częstotliwości spożycia słodyczy w badaniach przeprowadzonych w Ciechanowie i Warszawie wykazano, że około 45% osób spożywało słodycze kilka razy w tygodniu, a raz w tygodniu konsumowało je 26% ankietowanych [5]. Analiza Kołłajtis-Dołowy i współpracowników [6] wykazała, że codziennie spożywało cukierki, cukier i miód około 41% młodzieży, czekolady i batony 27%, a ciasta i ciasteczka 20%. Kilka razy w tygodniu spożywało cukierki, cukier i miód 17% ankietowanej młodzieży, a czekolady i batony oraz ciasta i ciasteczka po 26% badanych. Natomiast rzadziej niż raz w tygodniu lub wcale nie spożywało cukru, cukierków i miodu 21% badanych, czekolady i batonów 25% ankietowanych a ciast i ciasteczek 26% respondentów. Według badań z terenu Warszawy ponad 20% badanych konsumowało czekoladę codziennie, a 31% od 2 do 3 razy w tygodniu. Niepełne 20% respondentów sięgało po czekoladę raz w tygodniu, natomiast 10% raz w miesiącu. Pozostała część ankietowanych spożywała czekoladę sporadycznie [7]. Wyniki badań dotyczące średniej częstotliwości spożycia przeprowadzone wśród uczniów szkół gastronomicznych w Poznaniu wykazały, ze młodzież konsumowała batony i czekolady rzadziej niż 2 3 razy w tygodniu [4]. Smak, cena i marka to najważniejsze czynniki wpływające na wybór słodyczy. Potwierdzają to inne badania. Z badania przeprowadzonego na terenie Warszawy w 2004 r. najważniejszym czynnikiem przy wyborze czekolady była cena (16% ankietowanych), różnorodność smaków (8%), przywiązanie do marki (7%) oraz tradycja (6%) [7]. Zaobserwowany wysoki odsetek osób najchętniej spożywających słodycze marki Wedel i Milka zgodny był z wynikami uzyskanymi przez szereg innych autorów [3, 8, 9]. Według analiz Ozimek i Smolińskiej [5] 93% respondentów wybierało markę Wedel. Na drugim miejscu znalazła się marka Milka, na którą wskazało 41% respondentów, a na kolejnych pozycjach znalazły się Goplana i Alpen Gold. W badaniach Górskiej-Warsewicz i Wronowskiej [7] respondenci spytani o markę ulubionej czekolady w większości wskazali Wedel (40%), a następnie Milkę (38%). Mniejsze grupy respondentów wskazały na markę Alpen Gold (8%), Lindt i Goplanę (po 4%) oraz Terravitę i Nestle (po 3%). Podsumowanie Na podstawie przeprowadzonej analizy wykazano, że słodycze są produktami lubianymi, w skali od 1 do 5 (1 bardzo nie lubię, 5 bardzo lubię) uzyskały wartość 4,0. Średnia częstotliwość spożycia dla ogółu słodyczy w skali od 1 do 5 (1 nigdy, 5 bardzo często) wynosiła 3,3. Wśród słodyczy najbardziej preferowanych i najczęściej spożywanych przez studentów były wyroby czekoladowe, tj. czekolady i batony czekoladowe. Wśród wyrobów czekoladowych najmniej preferowana była czekolada deserowa. Najmniej lubianymi i najrzadziej spożywanymi słodyczami były chałwa, galaretki, żelki i sezamki. Zaobserwowano, że studenci ze wsi w porównaniu ze studentami z miasta bardziej preferowali i nieco częściej spożywali większość słodyczy. Najważniejszymi determinantami przy wyborze słodyczy okazały się: smak, cena oraz marka. Prawie połowa ankietowanych posiadała ulubione marki słodyczy. Zdecydowanym liderem na rynku była marka Wedel. Preferowanymi markami były też Milka i Alpen Gold. Spis literatury [1] GUTKOWSKA K., OZIMEK I., ŻAKOWSKA-BIEMANS S.: Wpływ wybranych cech produktów żywnościowych na decyzje zakupu żywności przez konsumentów. (w) Fizjologiczne uwarunkowania postępowania dietetycznego. Międzynarodowa konferencja naukowa. Wydawnictwo SGGW 2004, Warszawa. [2] JEŻEWSKA-ZYCHOWICZ M.: Preferencje żywieniowe i ich uwarunkowania w świetle badania ankietowego. (w) Gutkowska K., Ozimek I. Konsument żywności i jego zachowania rynkowe. Wydawnictwo SGGW 2000, Warszawa. [3] GÓRSKA-WARSEWICZ H.: Preferencje względem marek jako jeden z elementów zachowań konsumenckich. (w) Gutkowska K., Ozimek I. Konsument żywności i jego zachowania rynkowe. Wydawnictwo SGGW 2000, Warszawa. [4] FLACZYK E., GÓRECKA D., SZCZEPANIAK B., KORCZAK J.: Ocena preferencji i częstotliwości spożycia wybranych słodyczy wśród młodzieży. (w) Brzozowska A., Gutkowska K. Wybrane problemy nauki o żywieniu człowieka u progu XXI wieku. Wydawnictwo SGGW 2004, Warszawa. [5] OZIMEK I., SMOLIŃSKA M.: Wybrane aspekty analizy zachowań Dokończenie na str. 352 Gazeta Cukrownicza 10/

7 Dokończenie ze str. 341 konsumentów na rynku słodyczy. (w) Gutkowska K., Ozimek I. Konsument żywności i jego zachowania rynkowe. Wydawnictwo SGGW 2000, Warszawa. [6] KOŁŁAJTIS-DOŁOWY A., KASIŃSKA M., PIETRUSZKA B.: Niektóre zachowania żywieniowe wybranej grupy młodzieży i ich uwarunkowania. (w) Fizjologiczne uwarunkowania postępowania dietetycznego. Międzynarodowa konferencja naukowa. Wydawnictwo SGGW 2004, Warszawa. [7] GÓRSKA-WARSEWICZ H., WRONOWSKA M.: Znaczenie marki na rynku czekolady (na przykładzie rynku warszawskiego). Handel Wewnętrzny 2006, nr specjalny, czerwiec, [8] KOLNY B., WOLNY R.: Postawy konsumentów wobec marek produktów żywnościowych. (w) Brzozowska A., Gutkowska K. Wybrane problemy nauki o żywieniu człowieka u progu XXI wieku. Wydawnictwo SGGW 2004, Warszawa. [9] KOWALCZUK I.: Wpływ marki na decyzje nabywcze konsumentów na rynku produktów żywnościowych. Handel Wewnętrzny 2006, nr specjalny, czerwiec, Informacje dla Autorów Redakcja przyjmuje do publikacji tylko prace oryginalne, nie publikowane wcześniej w innych czasopismach ani materiałach konferencji (kongresów, sympozjów), chyba że publikacja jest zamawiana przez redakcję. Artykuł przekazany do redakcji nie może być wcześniej opublikowany w całości lub części w innym czasopiśmie, ani równocześnie przekazany do opublikowania w nim. Fakt nadesłania pracy do redakcji uważa się za jednoznaczny z oświadczeniem Autora, że warunek ten jest spełniony. Przed publikacją Autorzy otrzymują do podpisania umowę z Wydawnictwem SIGMA-NOT Sp. z o.o.: o przeniesieniu praw autorskich na wyłączność wydawcy, umowę licencyjną lub umowę o dzieło do wyboru Autora. Ewentualną rezygnację z honorarium Autor powinien przesłać w formie oświadczenia (z numerem NIP, PESEL i adresem). Autorzy materiałów nadsyłanych do publikacji w czasopiśmie są odpowiedzialni za przestrzeganie prawa autorskiego zarówno treść pracy, jak i wykorzystywane w niej ilustracje czy zestawienia powinny stanowić własny dorobek Autora lub muszą być opisane zgodnie z zasadami cytowania, z powołaniem się na źródło cytatu. Z chwilą otrzymania artykułu przez redakcję następuje przeniesienie praw autorskich na Wydawcę, który ma odtąd prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i zwielokrotniania dowolną techniką, w tym elektroniczną oraz rozpowszechniania dowolnymi kanałami dystrybucyjnymi. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów i dokonywania streszczeń. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Warunki prenumeraty Gazety Cukrowniczej Zamówienia na prenumeratę Gazety Cukrowniczej można składać w dowolnym terminie. Mogą one obejmować dowolny okres czasu, tzn. dotyczyć dowolnej liczby kolejnych zeszytów czasopisma. Zamawiający po dokonaniu wpłaty może otrzymywać zaprenumerowany przez siebie tytuł począwszy od następnego miesiąca. Zamówienia na zeszyty sprzed daty otrzymania wpłaty będą realizowane w miarę możliwości z posiadanych zapasów magazynowych. Prenumerata roczna Gazety Cukrowniczej jest możliwa w dwóch wariantach: prenumerata wersji papierowej, prenumerata w pakiecie (pakiet zawiera całoroczną prenumeratę wersji papierowej + rocznik czasopisma na jednej płycie CD, wysyłany po zakończeniu roku wydawniczego). Prenumeratorzy, podpisujący z Wydawnictwem umowę prenumeraty ciągłej (odnawianej automatycznie co roku), otrzymują 10% bonifikaty od cen katalogowych czasopism. Członkowie stowarzyszeń naukowo-technicznych zrzeszonych w FSNT- -NOT oraz uczniowie szkół technicznych każdego szczebla mają prawo do zaprenumerowania 1 egz. czasopisma po cenie ulgowej pod warunkiem przesłania do Wydawnictwa formularza zamówienia (lub kserokopii blankietu wpłaty) ostemplowanych pieczęcią koła SNT lub szkoły. Prenumeratę można zamówić: faksem: , , mailem: kolportaz@sigma-not.pl przez Internet: listownie: Zakład Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o., ul. Ku Wiśle 7, Warszawa telefonicznie: lub Na życzenie klienta wysyłamy blankiety zamówień wraz z aktualną listą tytułów i cennikiem czasopism. Warunkiem przyjęcia i realizacji zamówienia jest otrzymanie z banku potwierdzenia dokonania wpłaty przez prenumeratora. Dokument wpłaty jest równoznaczny ze złożeniem zamówienia. Wpłat na prenumeratę można dokonywać na ogólnie dostępnych blankietach w urzędach pocztowych (przekazy pieniężne) lub bankach (polecenie przelewu), przekazując środki na konto: Wydawnictwo SIGMA-NOT Sp. z o.o.: ul. Ratuszowa 11, Warszawa, skr. pocz nr Na blankiecie wpłaty należy czytelnie podać nazwę zamawianego czasopisma, liczbę zamawianych egzemplarzy, okres, wersję i cenę prenumeraty oraz adres zamawiającego. Dla prenumeratorów pakietu na rok 2007 Wydawnictwo oferuje dodatkowo roczniki archiwalne prenumerowanych czasopism z lat na płytach CD w cenie 20 zł netto (+ 22% VAT) za każdy rocznik. Pojedyncze zeszyty archiwalne dostępne w wersji papierowej i od 2004 roku elektronicznej (cena 1 egz. netto wg aktualnego cennika). Na życzenie klienta wystawiamy faktury VAT. Sprzedaż zeszytów archiwalnych prowadzi: Zakład Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o. (adres jw.) Klub Prasy Technicznej Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o. Warszawa, ul. Mazowiecka 12, tel.: W przypadku zmiany cen w okresie objętym prenumeratą lub zmian stawki VAT, Wydawnictwo zastrzega sobie prawo do wystąpienia o dopłatę różnicy cen oraz prawo do realizowania prenumeraty tylko w pełni opłaconej. Cena 1 egz. Gazety Cukrowniczej wynosi 20,00 zł (w tym 0% VAT) Cena prenumeraty rocznej w wersji papierowej 240,00 zł (w tym 0% VAT) Cena prenumeraty rocznej w pakiecie 264,40 zł brutto Prenumerata ulgowa rabat 50% od ceny podstawowej 352 Gazeta Cukrownicza 10/2007