PLAN SZKOLEŃ. Newsletter II KONTAKT. Akademia Zrównoważonego Rozwoju Terenów Zurbanizowanych. w w w. az r tz.gig.e u

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PLAN SZKOLEŃ. Newsletter II KONTAKT. Akademia Zrównoważonego Rozwoju Terenów Zurbanizowanych. w w w. az r tz.gig.e u"

Artur Włodarczyk
8 lat temu
Przeglądów:

1 Newsletter II W drugim module, tematyka zajęd poświęcona była zagadnieniom zrównoważonego gospodarowania przestrzenią miejską, a w szczególności rewitalizacji przyrodniczej terenów zurbanizowanych, a także przeciwdziałaniu negatywnym zjawiskom występujących w obszarach gęstej zabudowy miejskiej oraz poprawie jakości życia mieszkaoców miast. Problem miejskich wysp ciepła Miejska wyspa ciepła to zjawisko meteorologiczne, które charakteryzuje się wyższą temperaturą panującą w mieście niż na innych okolicznych terenach. PLAN SZKOLEŃ Moduł III: Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa 9-10 października 2014 r. we Wrocławiu Moduł IV: Niskoemisyjna gospodarka miejska 4-5 listopada 2014 r. w Krakowie FORUM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU 9 grudnia 2014 r. w Warszawie Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej Projektu: w w w. az r tz.gig.e u Osoby zainteresowane szkoleniem prosimy o kontakt! rysunek na podstawie: Głównymi przyczynami powstawania i intensyfikacji tego zjawiska są: zabudowa wolnych przestrzeni w mieście - wzrost gęstości i wysokości zabudowy (zmniejszone przewietrzanie), udział nawierzchni gromadzących ciepło (kumulacja ciepła), spadek udziału terenów biologicznie czynnych, uszczelnienie zlewni miejskiej oraz nieracjonalne zarządzanie obiegiem wody w zlewni miejskiej, antropogeniczne źródła ciepła: emisja ciepła z procesów produkcji, systemów transportu, ogrzewania, etc., chaos przestrzenny i planowanie nie uwzględniające problematyki miejskich wysp ciepła, czynniki meteorologiczne: promieniowanie, temperatura, kierunki i prędkości wiatru. KONTAKT Kwestie merytoryczne: Zakład Ochrony Wód GIG Plac Gwarków Katowice Tel.: , , faks: sn@gig.eu Kwestie organizacyjne: Centrum Szkoleniowo-Informacyjne GIG Tel.: , faks: azrtz@gig.eu

Wybrane skutki występowania miejskich wysp ciepła Skutki przyrodnicze nadmierny wzrost temperatury powyżej komfortu termicznego ludzi i zwierząt, nasilenie ekstremalnych zdarzeo meteorologicznych (m.

2 Wybrane skutki występowania miejskich wysp ciepła Skutki przyrodnicze nadmierny wzrost temperatury powyżej komfortu termicznego ludzi i zwierząt, nasilenie ekstremalnych zdarzeo meteorologicznych (m.in. nawalnych deszczy), pogorszenie jakości powietrza (powstawanie smogu), pojawianie się ciepłolubnych gatunków fauny i flory, w tym inwazyjnych, wypierających gatunki rodzime. Skutki zdrowotne i dla komfortu życia mieszkaoców: wzrost temperatury powyżej komfortu termicznego i nasilenie stresu związanego z przegrzaniem organizmu (brak nocnego okresu regeneracji) może powodowad wzrost częstości zawału serca o 17,5% i udaru niedokrwiennego o 2,1%, obniżenie względnej wilgotności powietrza powoduje wzrost hospitalizacji z powodu chorób układu oddechowego i alergii, zwiększenie dawki promieniowania słonecznego powoduje częstsze występowanie zapalenia spojówek, rakowe zmiany skórne. Miejskie wyspy ciepła jak ograniczać ich negatywny wpływ? Działania minimalizujące obejmują m.in. zrównoważone zarządzanie wodami w zlewni miejskiej, działania na rzecz transportu: 1) promowanie ruchu pieszego i rowerowego, 2) budowa zintegrowanego i wydajnego systemu transportu publicznego, edukację mieszkaoców miast, rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne: rozwiązania szare, takie jak: 1) stosowanie materiałów budowlanych o dużej odbieralności i małej pojemności oraz przewodności cieplnej (ograniczanie ciemnych powierzchni, lepsza izolacja termiczna), 2) wykorzystanie pasywnych metod chłodzenia i ogrzewania (np. zapewnienie naturalnej wentylacji w pomieszczeniach, zastosowanie zewnętrznych zadaszeo, markiz etc.), wdrażanie zielono-niebieskiej infrastruktury drzewa skutecznie zmniejszają zjawisko wyspy ciepła. Skutki ekonomiczne: wzrost zużycia energii związany m.in. z użyciem klimatyzatorów w okresie letnim. Negatywne oddziaływanie tych czynników zwiększa się na skutek zmian klimatu. Źródło: Szczepanowska H.B., Korzyści z drzew, [w:] Tyszko-Chmielowiec P. [red.],jak zachowad aleje Poradnik ochrony drzew przydrożnych dla urzędnika i obywatela, Fundacja EkoRozwoju, Wrocław, 2010

3 Przykładowa analiza modelowania i wizualizacja wyników w przestrzeni 3D - przy pomocy pakietu Envi -met (Michael Bruse & Team). Analizie poddano wpływ wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska miejskiej wyspy ciepła na przykładzie istniejącego placu w centrum Warszawy. Wytypowany obiekt znajduje się w obszarze o intensywnej zabudowie. Analizą objęto centralną częśd placu o powierzchni 0,82 ha. Wyjściowy stan zagospodarowania analizowanego terenu to drogi z nawierzchnią asfaltową oraz chodniki i parkingi wykonane z materiałów granitowych. Teren charakteryzuje się procentowo znikomym udziałem zieleni (zidentyfikowano 3 drzewa). Zabudowa w części wschodniej analizowanego terenu ma wysokośd ok. 20 m, natomiast zabudowa w części wschodniej osiąga ok. 15 m. Analizowanym parametrem była temperatura powietrza na wysokości 1-2 m, dla warunków o niewielkich ruchach powietrza (wiatr z zachodu o prędkości 1m/s). Za wyjściową temperaturę w godzinach rannych przyjęto 20 o C. Najwyższe prognozowane temperatury powietrza dla stanu wyjściowego uzyskano dla godziny 15:00. Zakres temperatur na wysokości 1-2m wynosił 24,10-27,91 o C, przy czym temperatury przekraczające granice komfortu termicznego obejmowały wschodnią częśd analizowanego terenu. Rysunek 1. Rozkład temperatur dla stanu wyjściowego, dla godz. 15:00 Zakres prognozowanych temperatur dla projektowego zagospodarowania terenu dla godziny 15:00 wyniósł 22,7-25,77 o C. Najwyższa temperatura prognozowana wschodniej części placu (ściana budynku) była niższa o 2,14 o C. Rysunek 2. Rozkład temperatur dla projektowanego zagospodarowania terenu, dla godz. 15:00 Wprowadzenie zielonej infrastruktury w projektowanym kształcie przyczyni się do obniżenia temperatur, które w upalne dni mogą przekraczad granicę komfortu termicznego. Wprowadzanie zieleni przyczyni się zatem do ograniczenia negatywnego oddziaływania wyspy ciepła, a tym samym do poprawy jakości przestrzeni publicznej. W związku z ograniczaniem nagrzewania się ścian budynku o ekspozycji zachodniej możliwe jest także ograniczanie kosztów związanych z chłodzeniem budynku w okresie letnim.

4 Zielona infrastruktura (Green infrastructure GI) Zielona infrastruktura (GI) jest systemem powiązanych obszarów przyrodniczych, zróżnicowanych terenów zieleni, wody, pełniących różne funkcje: środowiskotwórcze, społeczne, komunikacyjne. Koncepcja GI kładzie także nacisk na funkcje społeczne przyrody, tj. rekreacji, edukacji, wypoczynku, zrównoważonej komunikacji i turystyki. Oprócz tworzenia sieci powiązanych przestrzennie i funkcjonalnie obszarów naturalnych i pół-naturalnych, zielona infrastruktura dotyczy także zazielenienia infrastruktury, czyli wprowadzania przyrody wszędzie tam, gdzie to możliwe, zwłaszcza w centrach miast. Potencjalne elementy zielonej infrastruktury: obszary chronione, takie jak obszary sieci Natura 2000; ekosystemy i tereny o wysokiej wartości przyrodniczej poza obszarami chronionymi, np.: tereny zalewowe, podmokłe, obszary przybrzeżne, lasy naturalne; naturalne cechy krajobrazu, takie jak małe cieki wodne, kępy drzew, żywopłoty, które mogą służyd jako korytarze ekologiczne lub ostoje dla dziko żyjących gatunków; odtworzone siedliska; sztuczne elementy, takie jak ekodukty i zielone mosty, pomagające zwierzętom w przekraczaniu barier dla nich nie do pokonania; elementy miejskie, takie jak tereny zielone, porośnięte roślinnością mury i dachy, sprzyjające różnorodności biologicznej; elementy krajobrazu sprzyjające adaptacji do zmiany klimatu i łagodzeniu jej skutków, takie jak moczary, lasy na terenach zalewowych oraz bagna służące ochronie przeciwpowodziowej, gromadzeniu wody i dwutlenku węgla, a także dające schronienie dziko żyjącym gatunkom, by mogły poradzid sobie ze zmieniającymi się warunkami klimatycznymi. Usługi ekosystemowe Usługi ekosystemowe- zestaw wytworów oraz funkcji ekosystemu (krajobrazu), które są przydatne dla społeczeostwa ludzkiego, czyli po prostu korzyści, jakie otrzymujemy dzięki środowisku. Mogą byd także interpretowane jako dochód wypływający z kapitału naturalnego. Potencjał przyrody do dostarczania usług zależy od stanu ekosystemów. Dlatego też, degradując środowisko, ograniczamy jego potencjał do dostarczania nam usług. Znając zakres usług, jakich dostarcza nam przyroda, jesteśmy w stanie przeprowadzid pełniejszą analizę każdej decyzji z punktu widzenia związanych z nią kosztów i korzyści. Tym bardziej, że korzyści z usług ekosystemowych często nie są odczuwane przez tych, którzy ponoszą koszty ochrony ekosystemu.

K o r z y ś c i z zielonej infrastruktury n a t l e k l a s y fikacji usług ekosystemowych Usługi siedliskowe (wspierające ekosystemy) 1. Ochrona bioróżnorodności/gatunków (m.in. ochrona siedlisk, możliwośd migracji gatunków, przestrzenna ciągłośd siedlisk) Usługi regulacyjne 1.

5 K o r z y ś c i z zielonej infrastruktury n a t l e k l a s y fikacji usług ekosystemowych Usługi siedliskowe (wspierające ekosystemy) 1. Ochrona bioróżnorodności/gatunków (m.in. ochrona siedlisk, możliwośd migracji gatunków, przestrzenna ciągłośd siedlisk) Usługi regulacyjne 1. Przystosowanie do zmian klimatu: (ograniczanie efektu miejskiej wyspy ciepła, zwiększenie zdolności adaptacji ekosystemów do zmian klimatu, zmniejszanie dynamiki odpływu wód retencjonowanie nadmiaru wody, zmniejszenie ryzyka powodzi) 2. Ograniczanie zmian klimatu (zatrzymywanie CO 2, zachęty do pro-ekologicznych sposobów podróżowania, ograniczanie zużycia energii dla ogrzewania i klimatyzacji budynków, zapewnienie przestrzeni dla energii odnawialnej) Usługi zaopatrujące 1. Gospodarka wodna: (bioinżynieryjne rozwiązania w gospodarce wodami deszczowymi łagodzenie odpływu, umożliwianie infiltracji wód do gruntu, usuwanie zanieczyszczeo z wody) 2. Produkcja żywności i ochrona gleby (produkcja żywności i surowców przemysłowych (np. włókienniczego) w przestrzeni rolniczej, ogrodach i ogródkach działkowych, podtrzymywanie potencjału przestrzeni rolniczej, tworzenie gleby i zapewnianie obiegu biogenów, ochrona przed erozją gleby) Usługi kulturowe 1. Rekreacja, dobre samopoczucie, zdrowie: (rekreacja, komfort kontaktu z przestrzenią i przyrodą, czystsze powietrze, turystyka/ekoturystyka) 2. Wartośd terenu (pozytywne oddziaływanie na teren i nieruchomości) 3. Kultura i społeczności: (lokalna marka, możliwości edukacji, szkolenia i interakcji społecznych, możliwości wynikające z rozwoju turystyki) Źródło: Green infrastructure and territorial cohesion. The concept of green infrastructure and its integration into policies using monitoring systems, EEA Zaangażowanie interesariuszy i decydentów w koncepcję usług ekosystemowych umożliwia zastosowanie nowego podejścia do przyrody w miastach, które będzie obejmowało identyfikację, sposoby wyceny i zarządzania usługami ekosystemów miejskich, jak również partycypację mieszkaoców w podejmowaniu decyzji w tym obszarze..

Podobne dokumenty

Modelowanie wpływu wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła

Modelowanie wpływu wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła dr Łukasz Pierzchała Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email: lpierzchala@gig.eu Patronat