Adaptacja małych i średnich miast do zmian klimatu

Transkrypt

1 Adaptacja małych i średnich miast do zmian klimatu dr inż. Krystian Szczepański Konin, 22 marca 2018 r.

2 Adaptacja Adaptacja jest dostosowaniem się człowieka i przyrody do obserwowanych i prognozowanych zmian klimatu i ich skutków. Miasta ze względu na zagęszczenie populacji, infrastruktury i zabudowy oraz pełnione funkcje gospodarcze są szczególnie wrażliwe na zmiany klimatu. W miastach dodatkowo skutki zmian klimatu są potęgowane poprzez negatywne oddziaływanie antropopresji na środowisko.

3 Adaptacja w miastach małych i średnich W stosunku do dużych miast i aglomeracji małe i średnie miasta cechują się: mniejszą wrażliwością na zmiany klimatu, mniejszą skalą skutków zmian klimatu, a tym samym mniejszym ryzykiem związanym ze zmianami klimatu, ale mniejszym potencjałem adaptacyjnym, niemniejszą presja na środowisko, większymi problemami demograficznymi i gospodarczymi.

4 Climcities Adaptacja w miastach małych i średnich Cel: Adresaci: Działania: Źródła finansowania: rozwijanie zdolności adaptacji do zmian klimatu małych i średnich miast Polski poprzez zapewnienie podmiotom na poziomie lokalnym dostępu do wiedzy na temat adaptacji do zmian klimatu miasta o liczbie mieszkańców od ok. 50 tys. do 99 tys. oraz mniejsze cykl szkoleń dla przedstawicieli administracji samorządowej, organizacji społecznych oraz lokalnych liderów opracowanie strategii adaptacji miasta do zmian klimatu w pięciu miastach Fundusz Współpracy Dwustronnej Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata (85 proc.) oraz budżet państwa (15 proc.)

5 Climcities Adaptacja w miastach małych i średnich Miasta partnerzy projektu: Bełchatów - 58,3 tys. mieszkańców Nowy Sącz - 83,9 tys. mieszkańców Ostrołęka - 52,7 tys. mieszkańców Siedlce - 76,5 tys. mieszkańców Tomaszów Mazowiecki - 63,7 tys. mieszkańców

6 Problemy miast związane z zagrożeniami klimatycznymi występowanie podtopień w wyniku intensywnych deszczy występowanie powodzi rzecznych i podtopień (z wyjątkiem Siedlec) przekształcanie klimatu miasta w kierunku klimatu miejskiego mimo stosunkowo dużego udziału powierzchni biologicznie czynnej (intensyfikacja zjawiska miejskiej wyspy ciepła)

7 Bełchatów Liczba dni z temperaturą maksymalną większą niż 30 C Liczba dni z opadem większym bądź równym 20 mm Źródło: Źródło:

8 Nowy Sącz Liczba dni z temperaturą maksymalną większą niż 30 C Liczba dni z opadem większym bądź równym 30 mm Źródło: powodz-nowy-sacz/ Źródło:

9 Ostrołęka Liczba dni z temperaturą maksymalną większą niż 30 C Liczba dni z opadem większym bądź równym 10 mm Źródło:

10 Siedlce Liczba dni z temperaturą maksymalną większą niż 30 C Liczba dni z opadem większym bądź równym 10 mm Źródło: Źródło:

11 Liczba dni Tomaszów Mazowiecki y = 0,2773x + 2, Liczba dni z temperaturą maksymalną większą niż 30 C 5 0 Liczba dni z opadem większym lub równym 10, 20 i 30 mm Źródło:

12 Prognozowane zmiany klimatu Liczba dni z temperaturą maksymalną >30 o C w roku RCP4.5 niebieska linia RCP8.5 czerwona linia 21,0 21,0 19,0 21,0 16,0 17,0 15,0 16,0 13,0 11,0 11,0 9,0 11,0 6,0 7,0 5,0 6,0 1,0 IMGIW ,0 1,0 IMGIW ,0 IMGIW Bełchatów Nowy Sącz Ostrołęka 21,0 21,0 16,0 16,0 11,0 11,0 6,0 6,0 1,0 IMGIW ,0 IMGIW Siedlce Tomaszów Mazowiecki

13 Prognozowane zmiany klimatu Liczba dni z opadem 20 mm w roku RCP4.5 niebieska linia RCP8.5 czerwona linia 11,0 11,0 11,0 9,0 9,0 9,0 7,0 7,0 7,0 5,0 5,0 5,0 3,0 3,0 3,0 1,0 1,0 1,0 IMGIW IMGIW IMGIW Bełchatów Nowy Sącz Ostrołęka 11,0 9,0 7,0 5,0 3,0 1,0 11,0 9,0 7,0 5,0 3,0 IMGIW ,0 IMGIW Siedlce Tomaszów Mazowiecki

14 Działania adaptacyjne Bełchatów Nowy Sącz Ostrołęka Siedlce Tomaszów Mazowiecki

15 Błękitno-zielona infrastruktura Działania związane z infrastrukturą błekitno-zieloną i ekosystemami w mieście Zaplanowane działa adaptacyjne 5 0 Bełchatów Nowy Sącz Ostrołęka Siedlce Tomaszów Mazowiecki Spośród 57 działań adaptacyjnych zaplanowanych w pięciu Strategiach, 39 z nich to działania związane bezpośrednio z błękitno-zieloną infrastrukturą (bez działań edukacyjnych oraz dotyczących planowania przestrzennego).

16 Błękitno-zielona infrastruktura Projektowanie nowych terenów zieleni jako przestrzeni publicznych sprzyjających integracji społecznej oraz łagodzących skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych w mieście Przebudowa istniejących skwerów i placów w kierunku tzw. skwerów i placów klimatycznych Zaprojektowanie w parkach miejskich i na terenach zieleni osiedlowej zbiorników retencyjnych na wodę opadową (z możliwością wykorzystania jej do podlewania) Przebudowa zieleni przyulicznej na struktury gatunkowe odporne na zjawiska klimatyczne i jej utrzymanie Zwiększanie udziału powierzchni biologicznie czynnej na obszarach zabudowanych przez tworzenie zielonych dachów i ścian i innych rozwiązań z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury Budowa systemu błękitno-zielonej infrastruktury (infiltracja, retencja, oczyszczanie) dla zagospodarowania wody opadowej w ogólnodostępnej przestrzeni miejskiej Adaptacja istniejących i tworzenie nowych terenów zieleni o wysokiej bioróżnorodności i z roślinnością przystosowaną do warunków miejskich, połączonych z systemami retencji wód opadowych Budowa małych zbiorników retencyjnych na wody opadowe

17 Bełchatów

18 Nowy Sącz Pył PM 10. Stężenie średnie roczne Pył PM 10. Stężenie 24-godzinne Benzo(a)piren (mierzony w pyle PM10)

19 Ostrołęka a) b) Oszacowane obszary przekroczeń norm dla: a) stężeń dobowych PM10 w 2015 roku; b) stężeń średnich rocznych B(a)P w 2016 roku (kolor czerwony),

20 Siedlce Pył PM10 Średnia 24-godzinna. Źródło:

21 Tomaszów Mazowiecki Pył PM 10. Stężenie średnie roczne Pył PM 10. Stężenie 24-godzinne Benzo(a)piren (mierzony w pyle PM10)

22 Działania adaptacyjne Uwzględnienie potrzeb regeneracji powietrza w mieście w planowaniu przestrzennym Wsparcie dla zrównoważonej mobilności: rozbudowa sieci ścieżek rowerowych z infrastrukturą (stojaki, wiaty) w miejscach publicznie dostępnych i ograniczenie ruchu samochodowego w śródmieściu Rozbudowa floty niskoemisyjnych autobusów miejskich wyposażonych w klimatyzację Współpraca z przedsiębiorcami i przedstawicielami sektora przemysłu w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do środowiska i wsparcia dla inwestycji w OZE Likwidacja w budynkach publicznych konwencjonalnych źródeł ciepła lub wymiana na inne, w tym zastosowanie OZE Wdrażanie systemów sprzyjających efektywności energetycznej, w tym zarządzania energią Termomodernizacje obiektów użyteczności publicznej, placówek służby zdrowia, budynków mieszalnych (w tym socjalnych) i wprowadzanie zieleni posiadającej właściwości izolujące (zmniejszającej nagrzewanie a zimą utratę ciepła)

23 Synergia Adaptacja do zmian klimatu w mieście opiera się na naturalnych funkcjach ekosystemów. Rozwój błękitno-zielonej infrastruktury jest głównym narzędziem adaptacji w miastach. Adaptacja w takim modelu służy także poprawie klimatu lokalnego i jakości powietrza. Włączenie w strategię adaptacji działań służących poprawie jakości powietrza daje szansę na osiągnięcie synergicznych pozytywnych efektów dla jakości życia w mieście.

24 Dziękuję za uwagę