Organizacja i edycja obrazów

Transkrypt

1 Rozdzia³ 18 Instalowanie skanera lub cyfrowego aparatu fotograficznego 534 Zapisywanie i edycja obrazów 535 Wybór w³aœciwego formatu plików 539 Kompresowanie i zmniejszanie plików graficznych 540 Drukowanie zdjêæ cyfrowych 543 Zarz¹dzanie obrazami w Eksploratorze Windows 547 Organizacja i edycja obrazów Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów Microsoft Windows XP w doskona³y sposób radzi sobie z wieloma rodzajami plików graficznych, do których zaliczaj¹ siê równie zdjêcia cyfrowe i zeskanowane dokumenty. Bez adnych dodatków potrafi obs³ugiwaæ setki urz¹dzeñ, dziêki czemu u³atwia konwertowanie zdjêæ i dokumentów ze skanera lub cyfrowego aparatu fotograficznego na format kompatybilny ze standardem Windows, umieszczanie uzyskanych plików w komputerze i utrzymanie porz¹dku. Podczas pracy z plikami graficznymi przydaj¹ siê nastêpuj¹ce narzêdzia: Kreator instalacji skanera i aparatu fotograficznego. Jeœli do twojego urz¹dzenia do³¹czono sterownik dla Windows XP, to sprawa jest rozwi¹zana. Ten prosty kreator bardzo u³atwia umieszczanie obrazów w komputerze. Dodatkowe kreatory. Wbudowane kreatory i okna dialogowe pomagaj¹ zmniejszaæ pliki, aby u³atwiæ ich wysy³anie em, publikowanie na stronach internetowych, zarz¹dzanie drukowaniem i zamawianie wydruków przez Internet. Rozszerzenia Eksploratora Windows. W ró - nych miejscach Eksploratora znajduj¹ siê funkcje u³atwiaj¹ce pracê z plikami graficznymi. Jest to miêdzy innymi widok Przezrocze, który ³¹czy miniatury i okno podgl¹du. Dodatki te s¹ od razu widoczne w folderze Moje obrazy, ale ka dy folder zawieraj¹cy pliki graficzne mo e byæ wyposa ony w nowe funkcje. Podgl¹d faksów i obrazów. To urz¹dzenie, równie bêd¹ce now¹ funkcj¹ Windows XP, pozwala w ³atwy sposób ogl¹daæ, a czasem opatrywaæ komentarzem pliki graficzne.

2 534 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Instalowanie skanera lub cyfrowego aparatu fotograficznego Aby wykorzystaæ nowe funkcje obs³ugi grafiki w Windows XP, nale y rozpocz¹æ od odpowiedniego sprzêtu. Przydatne mog¹ siê okazaæ zw³aszcza skaner i cyfrowy aparat fotograficzny, które dzia³aj¹ zgodnie ze standardem WIA (Windows Image Aquisition) i ³¹cz¹ siê z komputerem za pomoc¹ portu USB, SCSI lub kabla IEEE Po pod³¹czeniu urz¹dzenia zgodnego z WIA Windows automatycznie je rozpoznaje, instaluje w³aœciwe sterowniki i dodaje ikonê dla urz¹dzenia w sekcji Skanery i aparaty fotograficzne Panelu sterowania. Po klikniêciu ikony urz¹dzenia prawym przyciskiem myszy i otwarciu okna jego w³aœciwoœci mo esz zmieniaæ ustawienia urz¹dzenia, takie jak profile kolorów, reakcje na okreœlone zdarzenia itp. Okno to jest pokazane na rysunku Rysunek Korzystaj¹c z foldera Skanery i aparaty fotograficzne, mo na przypisaæ odpowiednie czynnoœci okreœlonym zdarzeniom, na przyk³ad naciœniêciu guzika Scan na skanerze. WSKAZÓWKA Daj nowe ycie staremu aparatowi Czy posiadasz starszy model cyfrowego aparatu fotograficznego, nie zawieraj¹cy sterowników zgodnych z WIA? Jeœli tylko robi dobre zdjêcia, nie nale y siê go pozbywaæ. Jeœli aparat korzysta ze standardowych noœników pamiêci (takich jak Compact Flash czy SmartMedia), mo na je odczytaæ za pomoc¹ czytnika pod³¹czanego do portu USB komputera. Jest kilku producentów (takich jak SanDisk czy Kingston którzy maj¹ w swojej ofercie niedrogie czytniki zgodne z Windows XP. Zamiast pod³¹czaæ aparat bezpoœrednio do komputera, przenosisz kartê pamiêci do czytnika. Windows rozpoznaje standardowe noœniki pamiêci jako urz¹dzenia z wymiennymi noœnikami danych (w oknie Mój komputer mo na znaleÿæ przeznaczony dla nich obszar) i pozwala pracowaæ z ich zawartoœci¹, tak jak z urz¹dzeniami zgodnymi z WIA. Czytnik równie przyczynia siê do oszczêdnoœci baterii aparatu cyfrowego, poniewa aparat nie bierze udzia³u w procesie transmisji danych.

3 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 535 Oprogramowanie potrafi¹ce wykorzystaæ WIA, takie jak Microsoft Office XP, Microsoft Picture It! 2000 i nowsze oraz Adobe Photoshop umiej¹ siê komunikowaæ bezpoœrednio z urz¹dzeniami zgodnymi z WIA. Dla programów zgodnych tylko z TWAIN, WIA posiada mechanizmy kompatybilnoœci, które umo liwiaj¹ przekazywanie obrazów bez instalowania dodatkowego oprogramowania. Kiedy Windows udostêpnia urz¹dzenie WIA za poœrednictwem mechanizmów kompatybilnoœci z TWAIN, nadaje mu nazwê rozpoczynaj¹c¹ siê od WIA-. Mechanizmy te nie s¹ doskona³e; miêdzy innymi, obs³uguj¹ tylko format BMP (Windows Bitmap) i nie pozwalaj¹ na wykorzystanie automatycznych podajników dokumentów, bêd¹cych wyposa eniem dro - szych modeli skanerów. W wypadkach starszych urz¹dzeñ, nie posiadaj¹cych sterowników WIA i porozumiewaj¹cych siê z systemem Windows przez port szeregowy, nie mo na wykorzystaæ adnych funkcji obs³ugi obrazów z Windows XP. Urz¹dzenia te zazwyczaj ³¹cz¹ siê z systemem przy u yciu standardowych interfejsów, a adne takie urz¹dzenie nie zostanie wyœwietlone w folderze Skanery i aparaty fotograficzne i nie da siê z nim pracowaæ przy u yciu kreatorów Windows XP. W niektórych przypadkach trzeba wybraæ miêdzy oprogramowaniem i sterownikami dostarczonymi z urz¹dzeniem a funkcjami Windows XP opartymi na WIA. Jeœli oprogramowanie producenta urz¹dzenia zawiera funkcje przydatne przy jego u ywaniu, na przyk³ad mo liwoœæ programowania funkcji przycisków skanera lub dostêp do opcji konfiguracji aparatu fotograficznego, mo e siê ono okazaæ lepszym wyborem. Byæ mo e stracisz mo liwoœæ pracy z Kreatorem instalacji skanera i aparatu fotograficznego, ale mo e siê to op³aciæ. WSKAZÓWKA Skorzystaj z Przywracania systemu, zanim zaczniesz eksperymentowaæ Prze³¹czanie siê miêdzy funkcjami obs³ugi obrazów Windows XP i oprogramowaniem dostarczonym przez producenta urz¹dzenia nie jest w³aœciwym zachowaniem. Jeœli urz¹dzenie dzia³a po pod³¹czeniu do Windows XP, lecz chcesz zainstalowaæ oprogramowanie producenta dla porównania funkcji i oceny przydatnoœci, skorzystaj z Punktu przywracania systemu przed instalacj¹ sterowników i oprogramowania. Jeœli zdecydujesz, e bardziej odpowiada ci obs³uga przez WIA, odinstaluj oprogramowanie i przywróæ system do poprzedniej konfiguracji. Wiêcej informacji znajdziesz w podrozdziale Usuwanie b³êdów konfiguracji za pomoc¹ Przywracania systemu, na stronie 722. Zapisywanie i edycja obrazów Najprostszym sposobem przenoszenia obrazów z urz¹dzenia cyfrowego do komputera jest u ycie Kreatora instalacji skanera i aparatu fotograficznego. Ka da klasa urz¹dzeñ ró ni siê od innych, wiêc konkretny wybór bêdzie zale a³ od punktu wyjœcia. W wypadku systemów z zainstalowanymi wieloma urz¹dzeniami kompatybilnymi z WIA, mo esz rozpocz¹æ od wyboru urz¹dzenia z menu Kreatora instalacji skanera i aparatu fotograficznego (Start, Wszystkie programy, Akcesoria). Zostanie wyœwietlone okno podobne do tego z rysunku Wybierz urz¹dzenie i kliknij OK, by przejœæ dalej.

4 536 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Rysunek Jeœli posiadasz kilka urz¹dzeñ do pozyskiwania obrazów, w tym oknie mo esz wybraæ któreœ z nich i regulowaæ jego ustawienia. DLA EKSPERTÓW Podczas skanowania zdjêæ warto wykorzystaæ kilka prostych sztuczek, pozwalaj¹cych unikn¹æ czasoch³onnego kadrowania. Warto na przyk³ad umieœciæ czyst¹ kartkê papieru w tle obrazu, aby s³u y³a jako t³o. Po dojœciu do kroku Wybór preferencji skanowania w Kreatorze, nie klikaj po prostu Dalej. Jeœli to zrobisz, skaner odczyta ca³y obszar skanowania i trzeba bêdzie rêcznie kadrowaæ powsta³y plik. Lepiej zawsze wybieraæ Podgl¹d. Po pocz¹tkowym skanowaniu Kreator wyœwietla wynik i automatycznie zaznacza obraz a u³atwia mu to bia³e t³o. Po stwierdzeniu, e zaznaczenie jest poprawne, kliknij Dalej, by skanowaæ obraz. Aby zeskanowaæ dokument lub zdjêcie, zacznij od dwukrotnego klikniêcia ikony urz¹dzania w oknie Mój komputer lub w folderze Skanery i aparaty fotograficzne w Panelu sterowania. (Jeœli korzystasz z widoku Kategorie Panelu sterowania, folder ten znajdziesz w kategorii Drukarki i inne urz¹dzenia). Jak pokazuje rysunek 18-3, urz¹dzenia dostêpne w oknie Wybór preferencji skanowania pozwalaj¹ wybraæ typ skanowanego obrazu, obejrzeæ podgl¹d obrazu i (jeœli zachodzi potrzeba) wykadrowaæ obraz. Jeœli korzystasz ze skanera z automatycznym podajnikiem dokumentów, mo esz te wybraæ Ÿród³o dokumentów i rozmiar strony. Jeœli korzystasz z cyfrowego aparatu fotograficznego, Kreator zachowuje siê nieco inaczej. Jak tylko Windows zorientuje siê, e pod³¹czono aparat do komputera, uruchamia Kreatora instalacji skanera i aparatu fotograficznego, odczytuje obrazy zapisane w pamiêci aparatu i wyœwietla ich miniatury, jak pokazano na rysunku Domyœlnie wszystkie zapisane obrazy s¹ zaznaczone. Jeœli chcesz skopiowaæ ca³¹ grupê na twardy dysk, kliknij Dalej. Jeœli na pierwszy rzut oka widaæ, e niektóre ze zdjêæ nie s¹ warte zachowania, mo esz wyczyœciæ pole wyboru nad ich miniaturami przed przejœciem do nastêpnego kroku. A jeœli chcesz przenieœæ do komputera tylko kilka obrazów spoœród dziesi¹tek zapisanych w pamiêci aparatu? Mo esz zaoszczêdziæ nieco czasu, klikaj¹c przycisk Wyczyœæ wszystkie w prawym dolnym rogu i zaznaczaj¹c tylko te obrazy, które chcesz przenosiæ. WSKAZÓWKA Kiedy masz w¹tpliwoœci kopiuj Trudno jest pracowaæ z maleñkimi obrazkami w oknie Kreatora. Czasem najlepiej przenieœæ wszystkie obrazy na dysk, sk¹d mo esz usun¹æ te, których nie chcesz zachowywaæ. Chocia okno Kreatora posiada przyciski pozwalaj¹ce obracaæ obrazy, takie operacje najlepiej pozostawiæ wiêkszemu oknu Podgl¹du.

5 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 537 Wybierz typ obrazu lub... Kliknij tu, by ustawiæ skaner rêcznie U yj uchwytów, by ustawiæ obszar skanowania Po przyciêciu kliknij tu, by powiêkszyæ zaznaczony obszar Rysunek To okno dialogowe daje szybki dostêp do obs³ugi skanera. Te pola wyboru pozwalaj¹ zaznaczyæ obrazy do przeniesienia na dysk Kliknij tu, by obróciæ obraz lub obejrzeæ jego w³aœciwoœci. Kliknij tu, by wyczyœciæ lub zaznaczyæ wszystkie pola wyboru obrazów Rysunek Skorzystaj z Kreatora przy przenoszeniu zdjêæ z pamiêci cyfrowego aparatu fotograficznego do komputera. Jeœli czêsto zapisujesz zdjêcia z aparatu cyfrowego, mo esz pomin¹æ Kreatora i automatycznie zapisywaæ wszystkie obrazy z jego pamiêci na dysk komputera po pod³¹czeniu aparatu. (Jeœli korzystasz z czytnika kart pamiêci pod³¹czonego do portu USB, taka funkcja nie jest dostêpna).

6 538 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Aby ustawiæ takie dzia³anie systemu, wykonaj poni sze czynnoœci: 1. Maj¹c pod³¹czony do komputera i uruchomiony aparat, otwórz folder Skanery i aparaty fotograficzne w Panelu sterowania. 2. Kliknij ikonê aparatu prawym przyciskiem myszy i wska polecenie W³aœciwoœci (Properties). 3. W oknie w³aœciwoœci kliknij kartê Zdarzenia (Events) i ustaw opcje. Po zaznaczeniu tych opcji Windows automatycznie tworzy podkatalog w folderze Moje obrazy, u ywaj¹c jako nazwy aktualnej daty, kopiuje do niego wszystkie obrazy z pamiêci aparatu i kasuje pamiêæ aparatu, przygotowuj¹c go do robienia nowych zdjêæ. W ostatnim kroku Kreatora instalacji skanera i aparatu fotograficznego podaje siê miejsce, w którym obrazy maj¹ byæ zapisywane. Jeœli uprzednio zaznaczono wiele obrazów, nale y teraz podaæ równie nazwê grupy. Kreator dodaje na koñcu nazwy grupy kolejne liczby i tak utworzone nazwy nadaje zapisywanym obrazom. WSKAZÓWKA Pomiñ Kreatora, by pracowaæ szybciej Jeœli nie odpowiada ci sposób pracy z kreatorem krok po kroku mo esz pracowaæ bezpoœrednio na obrazach zapisanych w pamiêci aparatu. Po pod³¹czeniu urz¹dzenia otwórz okno Mój komputer i kliknij dwukrotnie ikonê aparatu. Zdjêcia zapisane w jego pamiêci zostan¹ wyœwietlone w oknie Eksploratora Windows. Zaznacz jedno lub wiêcej zdjêæ i skorzystaj z polecenia Kopiuj zaznaczone elementy z okienka Zadania plików i folderów, aby skopiowaæ zaznaczone obrazy do wybranego folderu. Pliki bêd¹ mia³y takie nazwy, jakie nada³ im aparat. Mo esz te skanowaæ obrazy, korzystaj¹c bezpoœrednio z oprogramowania kompatybilnego z WIA. Na przyk³ad w Microsoft Paint nale y klikn¹æ Plik, Ze skanera lub aparatu fotograficznego, aby otworzyæ uproszczon¹ wersjê okna Kreatora instalacji skanera i aparatu fotograficznego. Zamiast zapisywaæ obraz do pliku, Paint wyœwietli go na ekranie, gdzie bêdziesz móg³ dokonaæ kadrowania i prostej edycji.

7 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 539 Wybór w³aœciwego formatu plików Jeœli robisz zdjêcia aparatem cyfrowym, oprogramowanie aparatu decyduje, jaki format plików zostanie u yty. Podczas przenoszenia zdjêæ do komputera równie nie masz mo liwoœci wyboru formatu plików. Jednak przy skanowaniu dokumentu Kreator wyœwietla okno, pokazane na rysunku Pola dla nazwy i lokalizacji pliku nie wymagaj¹ objaœnieñ, ale wybranie odpowiedniego formatu plików nie zawsze jest ³atwe. Rysunek Po zeskanowaniu obrazu zapisz go, nadaj¹c mu nazwê i wybieraj¹c jeden z czterech formatów. Do wyboru masz cztery formaty: BMP zapisuje plik w formacie Bitmapy Windows. Pliki w tym formacie nie s¹ skompresowane, wiêc czasem mog¹ byæ bardzo du e. Rzadko kiedy jest to odpowiedni format dla skanowanych obrazów. Mo e siê przydaæ, jeœli chcesz od razu otworzyæ plik w Microsoft Paint, popracowaæ nad nim i zapisaæ go w innym formacie. JPG to trzyliterowy skrót s³u ¹cy do opisania plików w formacie Joint Photographic Experts Group (JPEG). Pozwala on na siln¹ kompresjê wiêc jest jednym z dwóch formatów najchêtniej wykorzystywanych do publikacji grafiki w Internecie. (Drugi z nich to Graphics Interchange Format, czyli GIF). JPG to œwietny wybór, jeœli skanowany obraz ma byæ publikowany na stronie WWW. Jednak kompresja u yta w tym formacie powoduje trwa³¹ utratê jakoœci. Jeœli obrazy maj¹ mieæ wysok¹ jakoœæ, nale y skorzystaæ z innego formatu plików. TIF to trzyliterowy skrót nazwy formatu Tagged Interchange File Format, który jest kompatybilny z wieloma aplikacjami. Choæ TIFF mo e byæ kompresowany, kompresja nie wi¹ e siê z utrat¹ jakoœci. Z tego powodu pliki TIFF s¹ zazwyczaj wiêksze ni pliki GIF czy JPG. TIF jest najlepszym wyborem, jeœli plik ma byæ obrabiany w programach graficznych. Jest to te domyœlny format dla faksów odebra-

8 540 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe nych za pomoc¹ programu Faks w Windows XP. Przy skanowaniu wielu stron z wykorzystaniem automatycznego podajnika dokumentów TIF mo e siê przydaæ jako format pozwalaj¹cy zapisywaæ pliki wielostronicowe. PNG to skrót od Portable Network Graphics, formatu, który jest niezale ny od systemu, wysoce kompresowalny i mo e byæ bezpiecznie stosowany na stronach WWW, poniewa obs³uguj¹ go prawie wszystkie nowoczesne przegl¹darki. Choæ niektórzy eksperci przepowiadaj¹, e format ten zast¹pi nied³ugo GIF, w momencie publikacji tej ksi¹ ki nie jest on jeszcze zbyt popularny. Filtr PNG w Windows XP tworzy doœæ du e pliki bez utraty jakoœci. UWAGA Wczeœniejsze wersje Windows zawiera³y u yteczne oprogramowanie do przegl¹dania i edycji grafiki, zwane Kodak Imaging. Nie jest ono dostêpne w Windows XP, choæ jest zachowywane, jeœli uaktualniasz system z Windows 98, Windows Me czy Windows Jeœli czêsto pracujesz z wielostronicowymi plikami TIFF, bêdzie ci brakowaæ programu Imaging, poniewa Windows Picture And Fax Viewer nie pozwala dodawaæ, usuwaæ czy przemieszczaæ stron w takich plikach. Jeœli potrzebujesz takiej mo liwoœci, bêdziesz musia³ zastosowaæ program do obróbki grafiki innego producenta. Dobrym wyborem jest bogato wyposa- ony i ³atwy w obs³udze program IrfanView ( Jest on darmowy dla u ytkowników domowych, a dla innych jego cena wynosi 10 dolarów. Jeœli zajdzie potrzeba zmiany formatu pliku po jego zapisaniu na dysku, mo esz siê pos³u yæ programem Microsoft Paint (Start, Wszystkie programy, Akcesoria, Paint). W odró nieniu od wersji dostêpnej z Windows 95/98/Me, która dzia³a³a tylko z plikami BMP, wersja dostarczona z Windows XP jest nadzwyczaj rozbudowana. Obs³uguje wci¹ format BMP, ale mo na w niej te otwieraæ i zapisywaæ pliki JPEG, GIF, TIFF i PNG. (Jednak nie mo na dla tych formatów ustawiaæ zaawansowanych opcji, jak np. poziom kompresji). Kompresowanie i zmniejszanie plików graficznych Po sfotografowaniu lub zeskanowaniu obrazu rozmiar pliku mo e byæ ogromny. Nie jest to problem, jeœli masz wielki dysk i zamierzasz wys³aæ plik do druku w dobrej jakoœci na fotograficznej drukarce i papierze wysokiej jakoœci. Wiêkszy rozmiar oznacza lepsz¹ jakoœæ i wiêcej szczegó³ów w pliku graficznym. Jest to jednak powa ne utrudnienie, jeœli zamierzasz wys³aæ plik em lub opublikowaæ go na stronie WWW. Nale y wtedy popracowaæ nad zmniejszeniem rozmiarów pliku bez utraty jakoœci obrazu. Zmniejszanie plików graficznych do wysy³ki em Jeœli chcesz wysy³aæ zdjêcie em do przyjació³ czy rodziny, mo esz natkn¹æ siê na niespodziewane k³opoty, jeœli nie bêdziesz uwa nie planowaæ. Jeœli na przyk³ad adresat ma po³¹czenie telefoniczne, prawdopodobnie nie bêdzie chcia³ czekaæ pó³ godziny, a twój 6-megabajtowy plik przecieknie ca³y przez modem. Niektórzy us³ugodawcy internetowi automatycznie odrzucaj¹ za³¹czniki przekraczaj¹ce okreœlony

9 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 541 rozmiar. Innym problemem jest zajêcie ca³ej skrzynki przez kilka du ych za³¹czników, co spowoduje odrzucanie nastêpnych przeznaczonych dla niej wiadomoœci. Jeœli do³¹czasz plik do a rêcznie, Microsoft Outlook Express, Outlook 2000/2002 i inne programy pocztowe wysy³aj¹ oryginalny, nieskompresowany plik. Windows XP pomaga zmniejszyæ rozmiar pliku graficznego i przekonwertowaæ go do formatu, który ³atwo siê kompresuje. Aby skorzystaæ z tej funkcji, wykonaj nastêpuj¹ce czynnoœci: 1. Otwórz okno Mój komputer i zaznacz jeden lub kilka plików graficznych. 2. Kliknij Wyœlij zaznaczone elementy poczt¹ w okienku Zadania plików i folderów. Jeœli ta funkcja nie jest widoczna, kliknij zaznaczone elementy prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Wyœlij do, Adresat poczty z menu podrêcznego. 3. W oknie Wysy³anie obrazów w wiadomoœci zaznacz opcjê Zmniejsz wszystkie moje obrazy. Kliknij ³¹cze Poka wiêcej opcji. Zostanie wyœwietlona rozszerzona wersja okna, pokazana poni ej: Domyœlnie funkcja ta konwertuje obrazy w formatach BMP i TIFF na format JPG. Nastêpnie doœæ mocno kompresuje plik i zmienia rozmiar na 640x480 pikseli. Jeœli jesteœ gotów wysy³aæ wiêksze pliki, mo esz nakazaæ wysy³anie obrazów o rozmiarach 800x600 lub 1024x768 pikseli. 4. Wybierz opcje i kliknij OK. Windows otworzy program pocztowy, utworzy now¹ wiadomoœæ i za³¹czy wybrane pliki. 5. Wpisz tekst wiadomoœci i adres odbiorcy i kliknij przycisk Wyœlij, bez obaw, e zapchasz czyj¹œ skrzynkê. Wynik kompresji jest zauwa alny go³ym okiem. Tabela 18-1 pokazuje rozmiary plików przed i po kompresji. W ka dym przypadku skompresowany plik zajmuje mniej ni po³owê miejsca sprzed kompresji, a w przypadku du ych plików TIFF czy BMP stopieñ kompresji dochodzi do 99%.

10 542 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Tabela Wp³yw kompresji na rozmiar plików graficznych Pocz¹tkowe w³aœciwoœci plików Pocz¹tkowy rozmiar i format pliku Kompresja plików do rozmiarów 640x480 pikseli Kompresja plików do rozmiarów 1024x768 pikseli Zeskanowany dokument tekstowy. Czarno-bia³y, rozmiar A4, rozdzielczoœæ 150 dpi Zeskanowana strona z czasopisma. Skala szaroœci, A4, 150 dpi Kolorowe zdjêcie z aparatu fotograficznego. 24-bitowa g³êbia kolorów, 190 dpi, rozmiary 1280x960 pikseli Zeskanowane kolorowe zdjêcie. 24 bitowa g³êbia kolorów, 300 dpi, 7,5x12,5 cm 268 KB, JPEG 36 KB, JPEG 126 KB, JPEG 1,11 MB, TIFF 16 KB, JPEG (tekst nieczytelny) 85 KB, JPEG (tekst czytelny) 556 KB, JPEG 56 KB, JPEG 235 KB, JPEG 6 MB, BMP 12 KB, JPEG 66 KB, JPEG UWAGA Korzystanie z tego sposobu zmniejszania rozmiarów plików graficznych wi¹ e siê z utrat¹ danych. Jeœli wysy³asz okolicznoœciowe zdjêcie do rodziców, utrata jakoœci jest prawdopodobnie niewielk¹ cen¹ za szybsze przekazanie pliku. Jeœli jednak zeskanowany dokument zawiera tekst lub jeœli adresat chce drukowaæ plik w wysokiej jakoœci, warto sprawdziæ skompresowany obraz przed jego wys³aniem. W przypadku gdy jakoœæ obrazu jest wa na, lepiej skorzystaæ z formatu Zip do skompresowania pliku bez utraty danych. Mo esz te skorzystaæ z programu do obróbki obrazów innego producenta, na przyk³ad Paint Shop Pro ( który daje wiêcej kontroli nad procesem kompresji grafiki.= Przygotowanie grafiki dla stron WWW Zbyt du e pliki graficznie s¹ niemile widziane zarówno na stronach WWW, jak i w poczcie elektronicznej. Profesjonalni twórcy stron WWW maj¹ ca³e zasoby sposobów optymalizacji grafiki na u ytek serwerów WWW. Windows XP zawiera pewien zestaw narzêdzi s³u ¹cych kompresji plików graficznych i wysy³aniu ich do wybranych serwerów, m.in. MSN. Kreator publikacji w sieci Web dzia³a tylko z serwerami, które s¹ skonfigurowane do wspó³pracy z oknami dialogowymi kreatora. Jeœli twoja strona znajduje siê na innym serwerze, nie bêdziesz móg³ z niego skorzystaæ. Aby uruchomiæ Kreatora publikacji w sieci Web, nale y wskazaæ jedn¹ lub wiêcej ikon pliku graficznego (lub ca³y folder) i klikn¹æ ³¹cze Opublikuj ten plik w sieci Web w okienku Zadania plików i folderów. Po potwierdzeniu lub zmianie wyboru plików i wybraniu miejsca przeznaczenia w sieci zobaczysz okno dialogowe w którym, podobnie jak w oknie Wysy³anie obrazów w wiadomoœci , mo esz wybraæ spoœród trzech rozmiarów plików. Jeœli wolisz, by twoje pliki pozosta³y przy swoich oryginalnych rozmiarach, wyczyœæ pole wyboru Tak, zmieñ rozmiar moich plików na:. W innym przypadku zaznacz jedn¹ z trzech dostêpnych opcji i zakoñcz dzia³anie Kreatora, by skompresowaæ pliki i wys³aæ je do serwera w jednej operacji.

11 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 543 Kompresowanie zbiorów plików graficznych Windows XP nie posiada mechanizmów pozwalaj¹cych kompresowaæ pliki graficzne wewn¹trz komputera, ale mo esz obejœæ to ograniczenie, korzystaj¹c z kreatora, który zmniejszy je, aby mo na by³o je wys³aæ em. Jeœli na przyk³ad przygotowujesz siê do wys³ania folderu pe³nego zeskanowanych zdjêæ do serwera, który nie jest kompatybilny z Kreatorem publikacji w sieci Web, mo esz najpierw przekonwertowaæ pliki do formatu JPEG i zmniejszyæ ich rozmiary. A oto przepis: 1. Otwórz okno Mój komputer, przejdÿ do katalogu zawieraj¹cego pliki graficzne i zaznacz jeden lub wiêcej plików. 2. Kliknij ³¹cze Wyœlij zaznaczone elementy poczt¹ w okienku Zadania plików i folderów 3. W oknie Wysy³anie obrazów w wiadomoœci wybierz ¹dany rozmiar obrazów i kliknij OK. 4. Zostanie otwarta nowa wiadomoœæ. Nie zajmuj siê wpisywaniem adresu odbiorcy. Otwórz nowe okno Eksploratora Windows i przejdÿ do folderu, w którym chcesz umieœciæ skompresowane pliki (nie u ywaj pocz¹tkowego folderu). 5. Zaznacz wszystkie ikony za³¹czników w wiadomoœci i przeci¹gnij je do wybranego folderu. 6. Zamknij okno wiadomoœci. Pliki s¹ gotowe do wys³ania na serwer. Drukowanie zdjêæ cyfrowych Obrazy cyfrowe wygodnie ogl¹da siê na ekranie monitora, ale raczej nie nadaj¹ siê do powieszenia w ramkach na œcianie. W takiej chwili przychodzi z pomoc¹ Kreator drukowania fotografii Windows XP. Ten nowy dodatek do systemu pozwala zmieniaæ rozmiary, kadrowaæ i obracaæ obrazy, dziêki czemu wynik bêdzie dobrze wygl¹da³ na wydruku. Kreator ten przydaje siê zw³aszcza wtedy, gdy chcesz jak najlepiej wykorzystaæ drogi papier do wydruków fotograficznych, poniewa pozwala umieœciæ na jednej stronie kilka obrazów, w celu ca³kowitego wykorzystania powierzchni. Naj³atwiej zacz¹æ pracê z Kreatorem drukowania fotografii od klikniêcia ³¹cza Drukuj obrazy w okienku Zadania obrazów, pokazanym poni ej. (Jest ono dostêpne w oknie Moje obrazy i w ka dym innym folderze wyznaczonym na miejsce przechowywania obrazów). Jeœli okienko Zadania obrazów nie jest widoczne, dostêp do Kreatora nie jest specjalnie trudny. Wystarczy zaznaczyæ jeden lub wiêcej plików graficznych w oknie Eksploratora Windows, klikn¹æ prawym przyciskiem myszy i wskazaæ polecenie Drukuj

12 544 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe w menu podrêcznym. Jeœli chcesz najpierw obejrzeæ obraz w oddzielnym oknie, kliknij jego ikonê prawym przyciskiem myszy i wska polecenie Podgl¹d, aby otworzyæ obraz w Podgl¹dzie obrazów i faksów systemu Windows. Z tego okna mo esz uruchomiæ Kreatora drukowania obrazów, klikaj¹c przycisk Drukuj. Kreator poprowadzi ciê przez proces drukowania w kilku krokach: Wybór obrazu. To okno pokazuje pliki, które zaznaczy³eœ lub, jeœli nie zaznaczy³eœ adnego, pokazuje wszystkie obrazy z bie ¹cego katalogu. Obrazy do wydruku zaznacza siê, u ywaj¹c pól wyboru przy ich miniaturach. Opcje drukowania. Wybierz drukarkê z listy rozwijanej i kliknij Preferencje drukowania, aby ustawiæ opcje drukarki. Ten krok jest bardzo wa ny, jeœli zamierzasz u ywaæ papieru fotograficznego. Wybierz ustawienia dotycz¹ce koloru, rozdzielczoœci i liczby wydruków. Wybór uk³adu. W tym oknie mo esz ustaliæ, jak obrazy maj¹ byæ u³o one na stronie. Jak pokazuje rysunek 18-6, mo esz mieszaæ i dopasowywaæ fotografie w ka - dym uk³adzie. Najlepsze rezultaty osi¹gniesz, zaczynaj¹c od obrazów zapisanych w standardowych proporcjach fotograficznych: 4:3. Osiem z dziewiêciu dostêpnych uk³adów przycina obrazy w celu ich rozmieszczenia na stronie. W zale noœci od rozmiarów oryginalnych obrazów, mo e ciê czekaæ niemi³e zaskoczenie po zakoñczeniu drukowania. Tabela 18-2 wymienia wszystkie uk³ady i podaje zalecenia, jak je efektywnie wykorzystaæ. Rysunek Aby jak najdok³adniej wykorzystaæ drogi papier fotograficzny, u ywaj Kreatora drukowania fotografii do rozmieszczenia obrazów na stronie.

13 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 545 WSKAZÓWKA Unikaj marnowania papieru Zwracaj uwagê na rozmieszczenie obrazów na wydruku, bo mo esz niepotrzebnie marnowaæ papier. Pilnuj liczby obrazów przeznaczonych do druku. Jeœli zaznaczysz trzy obrazy i wybierzesz uk³ad 13x18 cm, mieszcz¹cy tylko dwa obrazy na stronie A4, jeden z obrazów zostanie wydrukowany na nastêpnej kartce. Zamiast marnowaæ po³owê arkusza papieru fotograficznego, lepiej znaleÿæ czwarte zdjêcie, mog¹ce wype³niæ pozosta³e miejsce. Mo esz równie podzieliæ pracê na dwa etapy: zaznaczyæ dwa obrazy i wydrukowaæ je na jednej stronie, a nastêpnie zaznaczyæ trzeci obraz, uruchomiæ Kreatora jeszcze raz i ustawiæ Liczbê razy u ycia ka dego obrazu na 2. Tabela Uk³ady Kreatora drukowania fotografii Uk³ad Wydruk faksu lub fotografii na ca³ej stronie Stykówka Wydruki 20x25 cm Wydruki 13x18 cm Wydruki 10x15 cm Jak z niego korzystaæ Wydruk faksu na ca³ej stronie to jedyny uk³ad, który nie przycina obrazów przy drukowaniu. Zamiast tego obraz jest umieszczony na œrodku strony i obrócony w razie potrzeby. Nieco pustej przestrzeni pozostaje na dwóch brzegach strony. Wydruk fotografii na ca³ej stronie przycina obraz delikatnie, aby zaj¹æ ca³e dostêpne miejsce. Ten uk³ad przydaje siê do drukowania miniatur wszystkich zaznaczonych obrazów, z nazw¹ pliku tu poni ej ka dej miniatury. Idealny uk³ad do tworzenia katalogów rozbudowanych bibliotek wydruków. Uk³ad podobny do uk³adów pe³nostronicowych, z nieco mocniejszym kadrowaniem. Powoduje on usuniêcie oko³o 6% powierzchni (po równo z krótszych boków obrazu) standardowych obrazów o proporcjach 4:3. Bardzo wydajne wykorzystanie powierzchni papieru, ze strat¹ oko³o 5%. Obraz jest przycinany wzd³u d³u szych boków. Kadrowanie powoduje usuniêcie ok. 10% powierzchni obrazu. Straty mog¹ byæ doœæ dotkliwe, poniewa ciêcia dokonywane s¹ wzd³u d³u szych krawêdzi obrazu czyli obraz poziomy traci du e kawa³ki z góry i z do³u. Dla najlepszego wykorzystania papieru wybierz uk³ad z trzema obrazami na stronie A4. Ten uk³ad najlepiej wykorzystuje powierzchniê papieru, stosuj¹c mniej inwazyjne kadrowanie ni uk³ad 10x15 cm. Wydruki 9x13 cm Wydruki portfelowe W tym uk³adzie kadrowanie praktycznie nie wystêpuje. Jeœli nie potrzebujesz dziewiêciu kopii jednego obrazu, mo esz wybraæ do druku trzy obrazy i wydrukowaæ ka dy z nich trzy razy. Korzystaj¹c z Kreatora drukowania fotografii, nale y uwa nie wybieraæ uk³ad wydruku i zwracaæ uwagê na kadrowanie obrazów. Przy zwyk³ych zdjêciach kadrowanie mo e byæ nie zauwa alne, lecz po dok³adnym skomponowaniu obrazu najlepiej ustaliæ jego proporcje przez w³asnorêczne kadrowanie.

14 546 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Porz¹dkowanie kolekcji obrazów cyfrowych Wiêkszoœæ ludzi wrzuca swoje cyfrowe obrazy do cyfrowego odpowiednika pude³ka po butach. Kreator skanera i aparatu fotograficznego potrafi automatycznie numerowaæ obrazy i wrzucaæ je do oddzielnych folderów, lecz na tym koñcz¹ siê jego umiejêtnoœci robienia porz¹dku. Jeœli wykonujesz du o zdjêæ, musisz poznaæ korzyœci wyp³ywaj¹ce z informacji dodatkowych, zwanych metadanymi, aby móc zapisywaæ wiêcej szczegó³ów. Dodatkowe informacje to niegraficzne dane zapisywane i przechowywane w pliku obrazu. Informacje te zazwyczaj obejmuj¹ rozmiary obrazu (w pikselach), rozdzielczoœæ (w dpi) i g³êbiê kolorów. W zale noœci od u ytego aparatu cyfrowego, informacje dodatkowe mog¹ zawieraæ równie informacje techniczne, takie jak model aparatu, tryb pracy lampy b³yskowej, ogniskow¹ i czas naœwietlania. Niektóre wysokiej klasy modele pozwalaj¹ nawet zapisywaæ informacje dÿwiêkowe i przechowywaæ je w tym samym pliku. Kilka bitów informacji dodatkowych zawiera podpowiedÿ ekranow¹, pojawiaj¹c¹ siê po zatrzymaniu kursora myszy nad ikon¹ pliku, jak widaæ na rysunku poni ej. Windows XP nie pozwala na edycjê informacji dodatkowych. Mo esz jednak korzystaæ z nich w Eksploratorze Windows do sortowania obrazów. Aby obejrzeæ wszystkie informacje dodatkowe zapisane w pliku, nale y klikn¹æ jego ikonê prawym przyciskiem myszy i wybraæ polecenie W³aœciwoœci. Na karcie Podsumowanie nale y klikn¹æ Zaawansowane. Zostanie wyœwietlone okno zawieraj¹ce dostêpne wartoœci informacji dodatkowych. Dane obrazu s¹ wyœwietlone nad opisem, jak pokazano na rysunku Rysunek Dane dodatkowe w pliku obrazu s¹ zapisywane przez aparat fotograficzny i przechowywane w ka dym pliku. Nie mo na ich zmieniaæ.

15 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 547 Aby naprawdê wykorzystaæ fakt istnienia informacji dodatkowych, nale y tak zmieniæ wygl¹d okna Eksploratora Windows, aby informacje te by³y wyœwietlane. Aby to uczyniæ, nale y prze³¹czyæ widok na Szczegó³y, klikn¹æ któryœ z nag³ówków kolumn i wybraæ nazwy dostêpnych pól, aby wyœwietliæ wybran¹ kategoriê informacji. Klikniêcie przycisku Wiêcej na dole listy wyœwietla okno zawieraj¹ce wszystkie dostêpne pola. Mo na w nim zaznaczyæ wiele nazw i ustawiæ ich kolejnoœæ. Rysunek 18-8 pokazuje wynik zmiany widoku Szczegó³y dla folderu zawieraj¹cego pliki obrazów. Najciekawsze jest pole Data zrobienia zdjêcia. Klikniêcie go spowoduje posortowanie listy plików wed³ug daty i zgrupowanie zdjêæ z tego samego dnia. Rysunek Wyœwietlanie informacji dodatkowych w oknie Eksploratora Windows pozwala szybko odnotowaæ datê zrobienia zdjêcia. Zarz¹dzanie obrazami w Eksploratorze Windows W Windows XP folder Moje obrazy jest oficjalnym miejscem przechowywania plików graficznych ró nego typu. Jeœli pozyska³eœ obraz za pomoc¹ urz¹dzenia kompatybilnego z WIA, obraz ten jest zapisywany w³aœnie tam. Wszelkie nowoczesne aplikacje korzystaj¹ce z plików graficznych bêd¹ u ywa³y tego folderu jako domyœlnego miejsca przechowywania plików. WSKAZÓWKA Nadaj now¹ nazwê katalogowi Moje obrazy Czy standardowa nazwa niezbyt ci odpowiada? Jeœli tak, mo esz j¹ zmieniæ. Windows œledzi po³o enie tego katalogu w Rejestrze, korzystaj¹c z wartoœci My Pictures w kluczu HKCU\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\ShellFolders. Mo esz zmieniæ nazwê folderu, klikaj¹c prawym przyciskiem myszy jego skrót w menu Start lub jego ikonê w oknie Moje dokumenty. Mo esz te przenieœæ folder w inne miejsce na dysku. Windows zanotuje now¹ nazwê i nowe miejsce i automatycznie odœwie y wpis w Rejestrze.

16 548 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe Choæ katalog Moje obrazy by³ obecny w kilku ostatnich wersjach Windows, wersja XP posiada nowe funkcje zarz¹dzania plikami, które u³atwiaj¹ pracê z plikami graficznymi: Widok Miniatury. Po wskazaniu tego widoku do wyœwietlania zawartoœci katalogu Moje obrazy Windows pokazuje miniaturowe obrazki zawartoœci plików graficznych. Ikona ka dego podkatalogu zawieraj¹cego obrazy wyœwietla miniatury czterech ostatnio zapisanych lub zmodyfikowanych obrazów z tego podkatalogu. Okienko Zadania obrazów. Jest to lista skrótów daj¹ca szybki dostêp do zadañ czêsto wykonywanych przy pracy z plikami graficznymi. Mo esz zamawiaæ odbitki i wydruki w trybie online, kopiowaæ grupy plików na CD, obejrzeæ wszystkie obrazy z katalogu jako pokaz slajdów lub uruchomiæ Kreatora drukowania fotografii. Widok Przezrocze. Ten nowy widok pozwala szybko wyœwietlaæ podgl¹d obrazów, obracaæ je o 90 stopni i wykonywaæ najprostsze operacje na obrazach. Rysunek 18-9 pokazuje ten widok w akcji. Pasek ikon na dole ekranu jest przewijany z lewej w praw¹ stronê, a okno podgl¹du pozostaje nieruchome. Korzystaj z tych przycisków, by obejrzeæ kolejny obraz w podgl¹dzie Te przyciski pozwalaj¹ obróciæ obraz o 90 stopni w prawo lub w lewo Rysunek W widoku Przezrocze mo esz przewijaæ miniatury na dole ekranu i wyœwietlaæ podgl¹d aktualnie zaznaczonego obrazu.

17 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 549 WSKAZÓWKA Zrób wiêcej miejsca na zdjêcia Jeœli chcesz ukryæ pasek tytu³u, menu, pasek adresu i inne elementy ekranu zajmuj¹ce miejsce, naciœnij [F11] klawisz skrótu widoku pe³noekranowego. Zostan¹ wtedy ukryte prawie wszystkie elementy zaœmiecaj¹ce miejsce nad oknem podgl¹du. Pozostanie tylko zmniejszony pasek narzêdzi. Aby powróciæ do normalnego widoku, naciœnij [F11] jeszcze raz. ROZWI¹ZYWANIE PROBLEMÓW Niektóre miniatury nie s¹ wyœwietlane Czasem mo esz napotkaæ pliki, które nie wyœwietl¹ miniatur w widokach Miniatury czy Przezrocze. Mo e to byæ spowodowane ca³ym mnóstwem problemów technicznych, a koñczy siê wyœwietleniem czerwonego znaku X lub zwyk³ej ikony pliku. Aby przywróciæ wyœwietlanie miniatury, mo esz wypróbowaæ któryœ z tych sposobów: Naciœnij [F5], aby odœwie yæ zawartoœæ okna. Kliknij ikonê obrazu prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Odœwie miniaturê. Obróæ obraz o 90 stopni, po czym przywróæ oryginalne po³o enie. Pozwoli to systemowi na ponowne odczytanie informacji o obrazie. Otwórz obraz w programie Microsoft Paint i zapisz pod inn¹ nazw¹ przy zachowaniu tego samego formatu. Jeœli aden z tych sposobów nie daje rezultatu, mo e to oznaczaæ, e plik wystêpuje w formacie, którego nie rozpoznaje kreator miniatur Eksploratora Windows, nawet jeœli mo na wyœwietliæ jego podgl¹d. W takim przypadku nale y otworzyæ plik w MS Paint i zapisaæ go pod now¹ nazw¹ w nowym formacie. Dostosowywanie folderów dla obrazów Po utworzeniu nowego podkatalogu w folderze Moje obrazy, automatycznie przejmuje on wszelkie narzêdzia Eksploratora Windows s³u ¹ce do obs³ugi obrazów. Jednak ka dy inny folder równie mo na wyposa yæ w te narzêdzia. Za³ó my, e przechowujesz kolekcjê znaków firmowych i fotografii produktów w podkatalogu na dysku D. Oto sposób na wyposa enie tego katalogu w widok Przezrocze i listê Zadania obrazów: 1. Kliknij ikonê folderu prawym przyciskiem myszy i wska polecenie W³aœciwoœci. 2. Na karcie Dostosowywanie wybierz pozycjê Obrazy z listy U yj tego typu folderu jako szablonu. 3. Jeœli podkatalogi tego folderu równie maj¹ tak dzia³aæ, zaznacz opcjê Zastosuj ten szablon tak e do wszystkich podfolderów. 4. Aby wskazaæ obraz, który ma byæ wyœwietlany na ikonie folderu w widoku Miniatury i Przezrocze, kliknij przycisk Wybierz obraz i zrób to, co napisane na przycisku. Jeœli pominiesz ten krok, Eksplorator Windows bêdzie wyœwietlaæ cztery ostatnio otwierane lub modyfikowane obrazy. Obraz, który tu wska esz, stanie siê czêœci¹ szablonu i bêdzie widoczny równie na wszystkich podfolderach. 5. Aby dodaæ niestandardow¹ ikonê w celu identyfikacji folderu w innych widokach, kliknij przycisk Zmieñ ikonê i wybierz plik ikony. (Aby zobaczyæ przyk³ad, spójrz na niestandardowe ikony katalogów Moja muzyka i Moje obrazy w folderze Moje dokumenty).

18 550 Czêœæ IV: Multimedia cyfrowe WSKAZÓWKA Utwórz w³asne ikony Tworzenie niestandardowych ikon nie jest specjalnie skomplikowanym zadaniem. Istniej¹ dziesi¹tki darmowych edytorów ikon. Mo na siê te obejœæ bez nich. Nale y tylko trzymaæ siê zasad: kwadrat o boku 32 piksele, zapisany w formacie BMP z rozszerzeniem.ico. Po zakoñczeniu okno dialogowe wyœwietli obraz, który wybra³eœ, jak w przyk³adzie na rysunku Kliknij OK, aby wprowadziæ zmiany w ycie. Rysunek Tych opcji mo na u yæ, by nadaæ jakiemukolwiek folderowi cechy pomagaj¹ce w obs³udze plików graficznych. DLA EKSPERTÓW Zmieniaj¹c w³aœciwoœci folderu, mo esz równie wskazaæ Album zdjêciowy na liœcie U yj tego typu folderu jako szablonu. Jaka to ró nica? W folderze stanowi¹cym Album zdjêciowy domyœlnym widokiem jest Przezrocze; folder zawieraj¹cy Obrazy otwiera siê z widokiem Miniatury. Poza tym te szablony siê nie ró ni¹. Ogl¹danie i opatrywanie komentarzem plików graficznych Je eli nie zainstalowa³eœ programu innego producenta do przegl¹dania grafiki, dwukrotne klikniêcie ikony pliku graficznego powoduje otwarcie Podgl¹du obrazów i faksów. To narzêdzie, nowoœæ w Windows XP, wyœwietla obrazy w oknie o zmiennych rozmiarach, zawieraj¹cym najpotrzebniejsze skróty. Po otwarciu zwyk³ego pliku graficznego pasek narzêdzi zawiera 14 przycisków, które pozwalaj¹ na zmianê rozmiarów obrazu, obracanie go o 90 stopni, usuwanie, drukowanie czy zapisywanie plików i otwieranie ich do edycji. Jak pokazuje rysunek 18-11, pasek narzêdzi znacznie siê powiêksza, gdy otworzysz plik TIFF. Pojawia siê dziewiêæ dodatkowych przycisków pozwalaj¹cych opatrywaæ obrazy komentarzami przy u yciu tekstu, prostych kszta³tów i linii, ó³tych przyklejanych karteczek i zakreœlacza. Zwróæ te uwagê na przyciski nawigacji w œrodku ekranu, pozwalaj¹ce przechodziæ miêdzy stronami dokumentów wielostronicowych, na przyk³ad faksów.

19 Rozdzia³ 18: Organizacja i edycja obrazów 551 Przyciski nawigacji pozwalaj¹ce przegl¹daæ kolejne strony wielostronicowych plików TIFF Narzêdzia s³u ¹ce do rysowania linii i prostok¹tów oraz wprowadzania kolorowych zaznaczeñ Narzêdzia pozwalaj¹ce dodawaæ tekst w polach tekstowych lub na przyklejanych karteczkach Rysunek Przyciski na dole okna podgl¹du pozwalaj¹ dodawaæ komentarze do plików TIFF. Aby otworzyæ plik w Podgl¹dzie obrazów i faksów, nale y dwukrotnie klikn¹æ jego ikonê lub miniaturê. Jeœli to nie zadzia³a, nale y klikn¹æ ikonê prawym przyciskiem myszy i wskazaæ Podgl¹d obrazów i faksów na liœcie Otwórz za pomoc¹.