Problem niepłodności w małżeństwie, a metoda in vitro

Transkrypt

1 Problem niepłodności w małżeństwie, a metoda in vitro

2 Definicja i skala zjawiska niepłodności na świecie i w Polsce Niepłodność rozpoznaje się u pary nie mogącej począć dziecka po 12 miesiącach regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji. Według statystyk przyjmuje się, że 10-15% populacji światowej (co daje milionów par), jest niepłodnych. Co roku przybywa 2 miliony nowych niepłodnych par i liczba ta ciągle wzrasta. W Polsce z problemem niepłodności boryka się co 6 para, a więc trudności z poczęciem dziecka ma prawie 1 milion par, tj. ponad 15% małżeństw.

3 Niepłodność całkowita i względna Niepłodność całkowita oznacza stan trwały, nieodwracalny. Może być ona spowodowana u kobiet wadami wrodzonymi (brak jajników, macicy lub pochwy, macica szczątkowa brak jajowodów lub ich wrodzone zrośnięcie) lub nabytymi w wyniku przebytych operacji, stanów zapalnych i innych uszkodzeń, a u mężczyzn wrodzonym lub nabytym brakiem jader. Niepłodność względna jest spowodowana przyczynami czasowo występującymi, a więc jest możliwa o wyleczenia.

4 Zawinione przyczyny obniżenia lub całkowitej utraty płodności Odkładanie poczęcia dziecka na okres późniejszy (zwłaszcza kraje wysoko rozwinięte). Okres maksymalnej płodności u kobiet przypada na rok życia, po 35 roku drastycznie się obniża, a po 45 roku życia jest bliski zeru. Uszkodzenie jajników, spowodowane najczęściej stosowaniem antykoncepcji hormonalnej, zwłaszcza w młodym wieku. Niewłaściwa dieta, nieregularny tryb życia, stres, niewysypianie się, używki, nikotyna. Urazy spowodowane przez spiralę domaciczną czy dokonane aborcje. Sztuczne pobudzanie organizmu do wyrzucania płynu nasiennego na zewnątrz (pornografia, masturbacja).

5 Niepłodność w małżeństwie Pragnienie dziecka ze strony małżonków jest czymś naturalnym. Wyraża powołanie do ojcostwa i macierzyństwa wpisanego w miłość małżeńską. Niespełnione pragnienie posiadania dziecka jest często wielkim dramatem i przyczyną głębokich kryzysów w małżeństwie. Osoby, które przez lata nie mogą się doczekać potomstwa, są psychicznie zszargane. Dowiadujemy się z mediów, że dzięki współczesnemu postępowi nauk biologiczno-medycznych, a zwłaszcza technice in vitro ci niepłodni małżonkowie są w stanie zrealizować swoje marzenia na posiadanie upragnionego dziecka.

6 Finansować czy nie??? Obecnie toczy się debata polityczna o możliwości dofinansowania zabiegów in vitro z budżetu państwa, argumentując, że jest to sposób na zwiększenie dzietności w Polsce.

7 Dziecko za wszelką cenę Wielu bezdzietnych małżonków zazwyczaj nie pyta, czy poczęcie dziecka metodą sztucznego zapłodnienia jest moralne czy nie, interesuje ich tylko, czy mogą mieć w ten sposób dziecko. Nie mają też często pojęcia, na czym polega proponowana im przez specjalistów inseminacja, czy metoda in vitro : oni po prostu chcą mieć dziecko. A skoro jest to możliwe, więc dlaczego nie wolno. Nie pytają, w jaki sposób do tego dochodzi. Ważny jest jedynie rezultat ich dziecko.

8 Sztuczne zapłodnienie Sztuczne zapłodnienie (zapłodnienie pozaustrojowe) to różne metody technicznie podjęte dla uzyskania poczęcia ludzkiego w inny sposób niż przez stosunek płciowy mężczyzny i kobiety (Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja Donum vitae nr 2). Metody sztucznego zapłodnienia dzielą się na dwie grupy: Sztuczne zapłodnienie pozaustrojowe ( in vitro w szkle, czyli w próbówce); Sztuczne zapłodnienie wewnątrzustrojowe ( in vivo na żywo ).

9 Pierwsze dziecko z probówki Pierwszego sztucznego zapłodnienia dokonali w 1978 r. dwaj angielscy naukowcy R. G. Edwards i P. C. Steptoe. Efektem ich wysiłków było urodzenie 25 lipca 1978 r. w Oldham koło Manchesteru Luizy Brown pierwszego w historii dziecka z próbówki. W Polsce pierwszego zapłodnienia in vtro dokonał w 1987 r. prof. Marian Szamatowicz z Kliniki Ginekologii Akademii Medycznej w Białymstoku (obecnie Uniwersytet Medyczny w Białymstoku). Luise Brown pierwsze dziecko z próbówki z rodzicami

10 Kliniki in vitro Oblicza się, że na całym świecie, jak dotąd, ok. 1-1,5 mln dzieci urodziło się wskutek zastosowania jednej z metod wspomaganej prokreacji. Obecnie zabiegi in vitro wykonuje się w ok. 30 ośrodkach na terenie całego kraju. Skuteczność metody in vitro w zależności od ośrodka wynosi 10-20%, czyli na 10 kobiet poddanych tej metodzie tylko najwyżej 2 z nich mogą urodzić dziecko.

11 Niechciane embriony sierocińce z ciekłego azotu Wskutek nieprzeniesienia do macicy wszystkich zapłodnionych komórek jajowych (zazwyczaj przenosi się 2-3 embriony) powstają tzw. embriony nadliczbowe. Są one niszczone albo zamrażane, aby wykorzystać je w przyszłości. Rzadko zdarza się tzw. adopcja embrionu, kiedy to inna para decyduje się na jego przyjęcie. W ciągu 30 lat stosowania metody in vitro powstało wiele milionów zamrożonych embrionów! Pojemniki, w których przechowuje się zarodki i komórki jajowe, zamrożone w ciekłym azocie.

12 Badania na zarodkach Rodzą się więc pytania: Czy można wykorzystać je do badań naukowych lub do produkcji embrionalnych komórek macierzystych, czy raczej powinno się je rozmrozić, pozwolić im umrzeć i godnie pochować? W większości krajów europejskich (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii) eksperymenty badawcze na embrionach są zakazane. Brytyjska placówka HFEA (The Human Fertilisation and Embryology Authority), regulująca badania naukowe nad ludzkim płodem i medyczne aspekty rozrodczości w 2007 wyraziła zgodę na tworzenie w celach badawczych zarodków ludzko-zwierzęcych.

13 Ryzyko zdrowotne Ryzyko to związane jest z zespołem hiperstymulacji jajników, powikłaniami terapii hormonalnej i ingerencji zabiegowej. Częstsza jest także ciąża wielopłodowa ponieważ po zapłodnieniu pozaustrojowym do jamy macicy przenosi się więcej niż jeden embrion i bywa, że wszystkie się rozwijają. Wśród dzieci poczętych w wyniku zapłodnienia in vitro statystycznie częściej pojawia się wcześniactwo, mózgowe porażenie dziecięce oraz niektóre wady wrodzone, zwłaszcza układu sercowo-naczyniowego.

14 Człowiek z selekcji neonazizm? Diagnostyka preimplantacyjna diagnostyka pod kątem stwierdzenia wad genetycznych, przeprowadzana w ramach procedur zapłodnienia pozaustrojowego w okresie przed implantacją embrionu do macicy. Mamy tu więc do czynienia z selekcją ludzkich embrionów, której następstwem jest skazanie niektórych z nich na śmierć. W tym wypadku, że jest to tak naprawdę uprzedmiotowienie płodów, powrót do teorii eugenicznych (nazizm), stwarza zagrożenie produkowania dzieci wybiórczo, by uzyskać ich wyższą jakość.

15 Dwóch ojców i trzy matki Poważnym problemem jest kwestia opiekuna prawnego dziecka sztucznie poczętego. Dotyczy to zwłaszcza zapłodnienia heterologicznego (gdy dawcą nasienia nie jest małżonek) i instytucji matki zastępczej. Może to doprowadzić do sytuacji, że dziecko będzie miało pięcioro żyjących rodziców : matka i ojciec biologiczni (dawcy gamet), matka i ojciec prawni (adoptujący i wychowujący urodzone dziecko) oraz matka zastępcza ( nosicielka dziecka w czasie ciąży). Zapłodnienie in vitro daje możliwość posiadania dzieci poza naturalną rodziną, np. przez pary homoseksualne lub przez osoby samotne albo przez kobiety po menopauzie.

16 Instytucja matki zastępczej Instytucja matki zastępczej polega na zawarciu umowy z kobietą, która godzi się na wszczepienie embrionu do swojej macicy, donoszenie do porodu i oddanie go parze zawierającej umowę. Od początku pojawiały się liczne problemy: jedna ze stron nie chciała wydać dziecka albo druga nie chciała go przyjąć z powodu np. wad genetycznych. Problematyczne jest także wynagradzanie matki zastępczej (ponieważ prawnie adoptuje ona dziecko na okres ciąży, a idea adopcji zakłada bezinteresowność) i istnienie prawa do adopcji pary zamawiającej.

17 Alternatywne rozwiązanie adopcja Bezpłodność fizyczna - oczywiście - może być dla małżonków okazją do podjęcia innych ważnych zadań w stosunku do życia osób ludzkich, takich jak na przykład adopcja, różne formy dzieł wychowawczych, pomoc innym rodzicom, dzieciom ubogim lub upośledzonym. Pary małżeńskie bezpłodne nie powinny zapominać, gdy rodzicielstwo nie jest możliwe, to życie małżeńskie nie traci wartości.

18 Dziękuję za uwagę Ks. Ryszard Sawicki KATECHEZY DLA DOROSŁYCH W ROKU WIARY Parafia św. Izydora w Markach