Przedmowa Wykaz skrótów

Transkrypt

1 Spis treści Przedmowa Wykaz skrótów V XIII Rodzice - dzieci Rozdział I. Pochodzenie dziecka. Wstępna charakterystyka l 1. Ustalenie pokrewieństwa i statusu rodzinnego 2 I. Uwagi wstępne 2 II. Ustalenie stanu cywilnego 3 III. Standard międzynarodowy 4 2. Macierzyństwo 5 I. Rola aktu urodzenia 5 II. Sądowe ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa 7 3. Charakter prawny orzeczenia rozstrzygającego o pochodzeniu dziecka 11 I. Przedmiot orzekania 11 II. Charakter orzeczenia 13 Rozdział II. Dowody biologiczne w procesach dotyczących pochodzenia dziecka Uwagi wstępne Dowód z badań DNA 22 I. Aspekt medyczny 22 II. Aspekt prawny Dowód z grupowego badania krwi 71 I. Aspekt medyczny 71 II. Aspekt prawny Dowód z badania układu HLA (dowód z badań antygenów zgodności tkankowej HLA) 81 I. Aspekt medyczny 81 II. Aspekt prawny Dowód z porównania daty obcowania cielesnego stron ze stopniem rozwoju dziecka po urodzeniu (dowód z ustalenia najbardziej prawdopodobnego okresu poczęcia) 84 I. Aspekt medyczny 84 II. Aspekt prawny Dowód z badania (andrologicznego) mężczyzny w kierunku oceny jego zdolności do zapłodnienia (impotencja) 88

2 I. Aspekt medyczny 88 II. Aspekt prawny Dowód z badań antropologicznych 90 I. Aspekt medyczny 90 II. Aspekt prawny Inne dowody biologiczne w aspekcie biologicznym i prawnym 93 I. Uwagi ogólne 93 II. Dowód z badania śliny 93 III. Dowód z badania właściwości smakowych 93 IV. Dowód oparty na teorii okresowej niepłodności kobiety 94 Rozdział III. Ustalenie ojcostwa dziecka małżeńskiego Domniemanie 98 I. Istnienie związku małżeńskiego 98 II. Urodzenie dziecka przez kobietę zamężną 104 III. Macierzyństwo Zaprzeczenie ojcostwa 106 I. Uwagi wstępne 106 II. Obalenie domniemania z art. 62 KRO 107 III. Przesłanki zaprzeczenia ojcostwa Charakter prawny wyroku i jego skutki 118 I. Charakter wyroku 118 II. Skutki wyroku 120 Rozdział IV. Uznanie dziecka Pojecie 124 I. Uwagi wstępne 124 II. Charakter prawny oświadczenia Przesłanki i skutki uznania dziecka 127 I. Uwagi ogólne 127 II. Dziecko 127 III. Uznający mężczyzna 129 IV. Matka dziecka 130 V. Wymagania formalne 133 VI. Skutki prawne uznania dziecka Unieważnienie uznania 135 I Uwagi wstępne 135 II Podstawy unieważnienia uznania Zagadnienie bezwzględnej nieważności uznania dziecka Postępowanie i skutki wyroku 143

3 I. Postępowanie 143 II. Wyrok 143 Rozdział V. Sądowe ustalenie ojcostwa Uwagi wprowadzające Domniemanie ojcostwa pozamałżeńskiego 150 I. Uwagi ogólne o domniemaniach prawnych 150 II. Rodzaj i funkcja domniemania ojcostwa pozamałżeńskiego 151 III. Podstawa domniemania ojcostwa pozamałżeńskiego i jej wpływ na przemieszczanie się ciężaru dowodu w procesie o ustalenie ojcostwa Sądowe ustalenie ojcostwa mężczyzny, który obcował z matką dziecka poza okresem koncepcyjnym Exceptio plurium concumbentium jako jeden ze sposobów obalenia domniemania ojcostwa pozamałżeńskiego 160 I. Sposoby obalenia domniemania ojcostwa pozamałżeńskiego 160 II. Praktyczne możliwości wykorzystania zarzutu plurium concumbentium przez pozwanego w procesie o ustalenie ojcostwa 161 III. Zamierzenia ustawodawcy odnośnie do zarzutu plurium concumbentium i próba znalezienia sposobu ich realizacji Proces o ustalenie ojcostwa 184 I. Legitymacja czynna 184 II. Legitymacja bierna 189 III. Tradycyjny i postulowany model procesu o ustalenie ojcostwa Dochodzenie roszczeń majątkowych związanych z sądowym ustaleniem ojcostwa Charakter wyroku ustalającego ojcostwo i jego skutki 196 I. Charakter i skutki wyroku 196 II. Normatywny, empiryczny i postulowany model władzy rodzicielskiej pozamałżeńskiego ojca, którego ojcostwo zostało ustalone w wyroku 197 Rozdział VI. Pochodzenie dziecka poczętego w wyniku zabiegu medycznie wspomaganej prokreacji Wprowadzenie Status moralny płodu ludzkiego Status prawny płodu ludzkiego 214 I. Zagadnienie zdolności prawnej 214 II. Nasciturus jako podmiot roszczeń odszkodowawczych Ustalenie pochodzenia dziecka 219 I. Uwagi wstępne 219 II. Inseminacja homologiczna 220

4 III. Inseminacja heterologiczna 221 IV. Zagadnienie macierzyństwa w razie zapłodnienia in vitro i implantacji zarodka 222 Rozdział VII. Władza rodzicielska Pojęcie, podmioty i charakter prawny władzy rodzicielskiej 227 I. Podstawowe funkcje władzy rodzicielskiej 227 II. Wieloznaczność terminu władza rodzicielska" 230 III. Podmioty władzy rodzicielskiej 236 IV. Stosunki prawne wynikające z władzy rodzicielskiej Treść władzy rodzicielskiej 259 I. Elementy treści władzy rodzicielskiej w ogólności 259 II. Osobowy element treści władzy rodzicielskiej (piecza nad dzieckiem) 261 III. Piecza nad majątkiem dziecka 278 IV. Przedstawicielstwo Wykonywanie władzy rodzicielskiej i odpowiedzialność rodziców 287 I. Obowiązek wykonywania władzy rodzicielskiej 287 II. Zasada samodzielności działania (autonomii) rodziców 288 III. Zasada pomocy organów państwowych 294 IV. Posłuszeństwo dziecka 299 V. Reguły uzupełniające 302 VI. Kryteria należytego wykonywania władzy rodzicielskiej i ich hierarchia 306 VII. Odpowiedzialność rodziców Modyfikacje władzy rodzicielskiej i jej ustanie 315 I. Zmiany w zakresie władzy rodzicielskiej 315 II. Ustanie władzy rodzicielskiej Stosunki między rodzicami a dziećmi niezależne od władzy rodzicielskiej 353 I. Systematyka stosunków między rodzicami a dziećmi niezależnych od władzy rodzicielskiej 353 II. Wzajemny obowiązek wspierania się rodziców i dzieci 354 III. Nazwisko dziecka 356 IV. Udział dziecka w zaspokajaniu potrzeb rodziny 362 Rozdział VIII. Piecza zastępcza Pojęcie pieczy zastępczej 366 I. Uwagi wstępne 366 II. Piecza zastępcza a inne formy sprawowania pieczy nad dzieckiem przebywającym poza rodziną 367 III. Spory terminologiczne 369

5 37. Prawna regulacja pieczy zastępczej a prawo rodzinne 372 I. Uwagi wstępne 372 II. Postulat jednolitej regulacji pieczy zastępczej 375 III. Regulacje dotyczące pieczy zastępczej jako normy prawa dotyczącego rodziny Piecza zastępcza - standardy międzynarodowe 380 I. Prawo międzynarodowe i orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka 380 II. Kierunki rozwoju pieczy zastępczej w Europie i Ameryce Północnej Piecza zastępcza jako element systemu pomocy społecznej 395 I. Przyczyny reformy pieczy zastępczej w latach II. Konsekwencje włączenia pieczy zastępczej do systemu pomocy społecznej Piecza zastępcza a piecza rodzicielska 408 I. Uprawnienia, obowiązki i kompetencje rodziny zastępczej i placówki opiekuńczo-wychowawczej a rodzice dziecka 408 II. Sprawowanie pieczy zastępczej a styczność dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi Rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo-wychowawcze 416 I. Rodzinne a instytucjonalne formy pieczy zastępczej 416 II. Przesłanki utworzenia rodziny zastępczej 419 III. Rodzaje rodzin zastępczych 422 IV. Rodziny zastępcze w powiatowym systemie opieki nad dzieckiem i rodziną 425 V. Placówki opiekuńczo-wychowawcze Umieszczanie dzieci w instytucjach pieczy zastępczej Socjalne i ekonomiczne wsparcie wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych 435 I. Uwagi ogólne 435 II. Świadczenia pieniężne na częściowe pokrycie kosztów utrzymania wychowanka rodziny zastępczej 435 III. Spór o zasady wypłacania świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania wychowanka rodziny zastępczej 436 IV. Świadczenia na rzecz dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo- -wychowawczych (standardy usług) 441 V. Usamodzielnienie 442 Rozdział IX. Przysposobienie Ogólna charakterystyka instytucji przysposobienia 452 I. Pojęcie instytucji przysposobienia w obecnie obowiązującym polskim prawie 452

6 II. Kształtowanie się instytucji przysposobienia w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r Strony stosunku przysposobienia 475 I. Przysposabiający 475 II. Przysposabiany Organizacja pośrednictwa adopcyjnego - ośrodki adopcyjno-opiekuńcze 499 I. Stan poprzedzający wejście w życie rozp. Min. Edukacji Narodowej z r. 500 II. Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze według rozp. Min. Edukacji Narodowej z r. 501 III. Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze w resorcie pracy i polityki społecznej Analiza stanu faktycznego prowadzącego do powstania stosunku przysposobienia 506 I. Żądanie przysposobienia 506 II. Wpływ woli dziecka i innych osób na dopuszczalność orzeczenia przysposobienia 508 III. Dobro osoby przysposabianej 531 IV. Osobista styczność stron przed orzeczeniem wnioskowanego przysposobienia Przysposobienie, którego orzeczenie powoduje zmianę dotychczasowego miejsca zamieszkania dziecka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania za granicą (art KRO) 546 I. Przysposobienie powodujące przeniesienie dziecka do innego kraju orzekane przed wejściem w życie ustawy nowelizującej normy o przysposobieniu z r. 546 II. Zasada subsydiarności przysposobień międzynarodowych po wejściu w życie ustawy z r. nowelizującej instytucję przysposobienia 558 III. Zobowiązania Rzeczypospolitej Polskiej wynikające z Konwencji haskiej o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego 567 IV. Adopcje zagraniczne" w świetle badań Rodzaje przysposobienia. Osobiste i majątkowe skutki ich orzeczenia 581 I. Przysposobienie pełne 582 II. Przysposobienie niepełne 594 III. Przysposobienie całkowite (pełne nierozwiązywalne) Tajemnica przysposobienia 605 I. Tajemnica przysposobienia w stosunkach wewnętrznych - pomiędzy stronami przysposobienia 606 II Tajemnica przysposobienia wobec rodziców osoby przysposobionej 608

7 III. Środki ochrony tajemnicy przysposobienia w stosunku do osób trzecich 610 IV. Tajemnica przysposobienia jako dobro osobiste Rozwiązanie przysposobienia 631 I. Rozwiązywalność przysposobienia 631 II. Przesłanki rozwiązania przysposobienia przez sąd według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego 637 III. Alternatywne do rozwiązania stosunku przysposobienia formy jego ustania ( cofnięcia") w obecnie obowiązującym polskim prawie 659 IV. Skutki rozwiązania stosunku przysposobienia 667 Rozdział X. Obowiązek alimentacyjny Pojęcie i funkcja obowiązku alimentacyjnego 685 I. Pojęcie 685 II. Funkcja 691 III. Standard międzynarodowy Zakres podmiotowy i kolejność obowiązków alimentacyjnych 693 I. Krąg osób uprawnionych i zobowiązanych 693 II. Kolejność Przesłanki i treść obowiązku alimentacyjnego 698 I. Przesłanki powstania roszczenia 698 II. Niegodność alimentacji 712 III. Treść i zakres obowiązku alimentacyjnego 717 IV. Rola świadczeń z zakresu zabezpieczenia społecznego Wykonanie obowiązku alimentacyjnego i ochrona roszczeń 726 I. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego 726 II. Ochrona roszczeń alimentacyjnych 730 III. Fundusz alimentacyjny Roszczenia zwrotne 742 I. Uwagi wstępne 742 II. Roszczenia zwrotne z tytułu dostarczania środków utrzymania małżonkowi 743 III. Roszczenia zwrotne z tytułu alimentacji dziecka 744 IV. Zagadnienie roszczenia zwrotnego z tytułu dostarczenia świadczeń socjalnych 746 V. Charakter prawny roszczenia z art. 140 KRO Wygaśnięcie obowiązku i przedawnienie roszczenia 750 I. Wygaśnięcie 750 II. Przedawnienie 750

8 Prawo opiekuńcze Rozdział XI. Opieka Ogólna charakterystyka prawa opiekuńczego 758 I. Zagadnienia terminologiczne 758 II. Cel i charakter prawny opieki 759 III. Cechy prawa opiekuńczego 761 IV. Organy opieki Opieka nad małoletnim 763 I. Ustanowienie opieki nad małoletnim 763 II. Treść i sprawowanie opieki 781 III. Nadzór nad sprawowaniem opieki 798 IV. Zwolnienie opiekuna i ustanie opieki Opieka nad całkowicie ubezwłasnowolnionym 818 I. Cel i ustanowienie opieki 818 II. Swoiste unormowania opieki nad ubezwłasnowolnionym 820 III. Ustanie opieki 821 Rozdział XII. Kuratela Pojęcie i funkcje kurateli 823 I. Pojęcie 823 II. Funkcje Typy i rodzaje kurateli 826 I. Typ kurateli trwałej, o znacznym zakresie 827 II. Typ kurateli z ograniczonym zakresem pieczy Ustanie kurateli 832 Indeks rzeczowy 833