PRZEGLĄD WYNIKÓW EKSPERYMENTU MAGIC. Dorota Sobczyńska Uniwersytet Łódzki

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRZEGLĄD WYNIKÓW EKSPERYMENTU MAGIC. Dorota Sobczyńska Uniwersytet Łódzki"

Transkrypt

1 PRZEGLĄDWYNIKÓW EKSPERYMENTUMAGIC DorotaSobczyńska UniwersytetŁódzki Kraków

2 PLAN I. II. III. IV. Metodapomiarupromieniowaniaγ EksperymentMAGIC Niektórewyniki Przyszłość

3 Metodapomiarupromieniowaniaγ γ Detektory umieszczone na satelitach Atmosfera ziemska Detektory naziemne R.A.Ong Aug2005

4 Metodapomiarupromieniowaniaγ γ Detektory umieszczone na satelitach Atmosfera ziemska θ ~ 1.5o Emisjaświatła R.A.Ong Aug2005

5 Budowateleskopu

6 MajorAtmosphericGamma Ray ImagingCherenkovTelescope Współpraca:~150fizyków,24instytutów,10krajów: IFAEBarcelona,UABBarcelona,...,U.C.Davis,U. Dortmund,U.Lodz,UCMMadrid,MPIMünchen, INFN&U.Padua,INFN&U.Siena,Sofia, TuorlaObservatory,YerevanPhys.Institute, INFN&U.Udine,U.Würzburg,ETHZürich

7 EksperymentMAGIC 2200mpowyżejp.m.~800g/(cm2) 28stopniszerokościgeograficznejpółnocnej 17stopnidługościgeograficznejzachodniej

8 REFLEKTOR Parabolicznykształt ogniskowa17m 236panelio powierzchni1m*m 4zwierciadła sferycznewkażdym panelu AMC jedenlaser napanel 85m IIteleskopma239 zwierciadeł opowierzchni1m2

9 KAMERA 395PMTośrednicy30mm= 0.1stopnia 180PMTośrednicy 60mm=0.2stopnia CentralnyPMTpoza systemem mamierzyć pulsarywzakresieświatła widzialnym 1039jednakowychPMT(0.1deg) QEpeak=32 35% Powiększeniepowierzchnitriggeraz 0.95do1.25deg. Łatwowymienialneklastrypo7pixeli

10 Triggeridane Standardowytriggerdla MAGICto4NN(może być3nn,5nn) FADC2GHz Specjalnytriggerdo obserwacjipulsarów sumasygnałówz kilkunastu sasiadującychpixeli powyżejprogu

11 Parametryobrazu(ów) Θ

12 Znaneeksperymentyczerenkowskie MAGIC(2004) HESS(2003) VERITAS(2006) CANGAROO III(2004) Martinez2005

13 DLACZEGOMAGIC? Największyobecniedziałajacypojedynczy teleskop najmniejszemierzoneenergie Możliwośćobserwacjipulsarów (sumtrigger) Obserwacjepodczasnawetwtedykiedy księżycwidoczny Szybkazmianaustawienia obserwacje GRB

14 NIEKTÓREWYNIKI zmagici

15 MAPANIEBA źródełgalaktycznych,28źródełpozagalaktycznych

16 ŹRÓDŁAGALAKTYCZNE Pulsaryiichmgławice, Pozostałościposupernowych, Układypodwójne IC443,CygnusX 1,CrabPulsar,LSI+61303

17 Pulsaryiichmgławice(Crab) Radiowe podczerwonewidzialnepromieniow.x Crabtopozostałoścpowybuchu Supernowejw1054roku

18 CRAB:E<100GeV Możliwakalibracjateleskopu porównaniezdanymzfermi Albertetal.,ApJ674, (2008)

19 PULSARCRAB PierwszeźródłoTeVodkrytew1989 (Whipple) sygnałstaływczasie WidmopulsarazmierzoneprzezCGRO (EGRET)wzakresieenergiido5GeV Pierwszypomiar(napoziomie2.9σ)w zakresiewyższychenergii(alberet al.,astrophys.journ.674,2008)

20 PULSARCRAB Specjalnytriggerdorejestracji niskoenergetycznychkwantówγ(energia progowa25gevzamiast50gev) Obserwacjepomiędzy a hobserwacjiwdobrychwarunkach pogodowych Zmierzonysygnałodpulsarajestna poziomie6.4σ(wcałymprzedzialeenergii) Dlaenergiipowyżej60GeV 3.4σ Aliuetal.,Science322,1221,(2008)

21 PULSARCRAB P1/P2zmieniasięwzależności odenergii Możliwakalibracjateleskopu porównaniezdanymzfermi Aliuetal.,Science322,1221,(2008)

22 PULSARCRAB danemagica Aliuetal.,Science322,1221,(2008)

23 MAGICJ (IC443) SNRIC443wodległości~1.5kpc Średnica45 ŹródłoX Źródłoγoenergiach100MeV (3EGJ ) UpperlimitpodawanyprzeWhipple andcat Albertetal.,ApJ664,L87(2007)

24 MAGICJ (IC443) Gwiazdka pulsarcxouj linia 20cm,X γ EGRET,EmisjazCO Albertetal.,ApJ664,L87(2007)

25 Układypodwójne Mirabel2006

26 LSI XRB układpodwójnywodległości 2kpc Okres~26.5dnia Peryastronwdlafazy PierwszeobserwacjeX2005 III 2006;54h Albertetal.,Science312,1221(2006)

27 LSI σ Albertetal.,Science312,1221(2006)

28 LSI <Φ<0.6 Γ= <Φ<0.7 Γ= 2.6 Poprzedniapraca Albertetal.,ApJ693,303(2009)

29 LSI Albertetal.,ApJ684,1351(2008) KorelacjepomiędzyXaγ

30 ŹRÓDŁA POZAGALAKTYCZNE AGN(blazary, kwazary,radiogalaktyki) 1ES ,PG ,Mkn180,BLLac, 1ES ,3C279,MAGICJ

31 M87 Radiogalaktyka(FRI)wgwiazdozbiorzePanny Odległości16.7Mpc SMBH~6*109masSłońca BraksygnałuwdanychEGRET WdanychHEGRYśladsygnału(2003) RejestracjaprzezHESSw2003(>250GeV), zmiennośćwskaliczasowej~2dni(2006) Albertetal.,ApJ685,l23(2008)

32 M87 Aktywnanapoczątkulutego2008 ObserwacjeprzezMAGIC22.8h Sygnałnapoziomie5.6σ(jednegodnia) Albertetal.,ApJ685,l23(2008)

33 M87 Obserwacjewtym samymczasie HESS,MAGIC, VERITAS(γ), Chandra(X),VLBI (radio):i V2008 Acciarietal.,Science325,(2009)

34 M87 BardzoaktywnawII2008, wspólneobserwacjepo sygnalezmagica Skalaczasowazmienności< 1dzieńdlaE>350GeV Wradiostrumieńwiększyz centrum WXzkierunkuHST 1niema wzrostusygnału EmisjafotonówTeVz centrum Acciarietal.,Science325,(2009)

35 3C279 FSRQKwazar(z=0.536 ponad5mld latświetlnych) oczekiwaneobcięcie zpowodurozpraszanianaebl 200GeV Silniezmiennewewszystkich obserwowanychzakresachczęstości

36 3C279 Danez Albertetal.,Science320,1752,(2008) Obserwacjewzakresie WidzialnymprzezKVA(R)

37 3C279 Albertetal.,Science320,1752,(2008)

38 3C279 Horyzontpromieniγ Albertetal.,Science320,1752,(2008)

39 3C279 Danez potwierdzeniewTeV, KVApowyżejśredniej Bergeretal.,ICRC2009,Łódź

40 MAPANIEBA pozagalaktyczne2009 KilkaodkrytychźródełprzezMAGIC informacjaoaktywności zteleskopukva

41 PRZYSZŁOŚĆ stereo(odx2009) Poprawienie dokładności wyznaczeniakierunku źródła(~30%) Dokładność wyznaczeniaenergii (od~25%do~15%) Wzrostczułości detektora(~2krotnie) Pierwszeobserwacje Mkn421

42

43

NOWE WYNIKI MAGIC'A. Dorota Sobczyńska Uniwersytet Łódzki

NOWE WYNIKI MAGIC'A. Dorota Sobczyńska Uniwersytet Łódzki NOWEWYNIKIMAGIC'A DorotaSobczyńska UniwersytetŁódzki Kraków04.03.2013 PLAN ObserwatoriumMAGIC Wynikiobserwacjiźródełgalaktycznych Wynikiobserwacjiźródeł pozagalaktycznych Podsumowanie Współpraca Współpraca

Bardziej szczegółowo

CTA - obserwatorium astronomii gamma najwyższych energii

CTA - obserwatorium astronomii gamma najwyższych energii Współpraca nauki z przemysłem - projekt "Cherenkov Telescope Array" CTA - obserwatorium astronomii gamma najwyższych energii Michał Ostrowski Koordynator Polskiego Konsorcjum Projektu "Cherenkov Telescope

Bardziej szczegółowo

gdyby Kopernik żył w XXI w.

gdyby Kopernik żył w XXI w. Elementy fizyki cząstek elementarnych Grzegorz Wrochna Kosmiczna przyszłość fizyki cząstek czyli gdyby Kopernik żył w XXI w. astronomia cząstek elementarnych (astroparticle physics) kosmiczne akceleratory

Bardziej szczegółowo

Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43)

Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43) Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN Jacek Niemiec (NZ-43) Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN: dr Jacek Niemiec dr Michał Dyrda - badania teoretyczne

Bardziej szczegółowo

Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ

Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ INTEGRAL - International Gamma-Ray Astrophysical Laboratory prowadzi od 2002 roku pomiary promieniowania γ w Kosmosie INTEGRAL 180 tys km Źródła

Bardziej szczegółowo

gdyby Kopernik żył w XXI w.

gdyby Kopernik żył w XXI w. Elementy fizyki cząstek elementarnych Grzegorz Wrochna Kosmiczna przyszłość fizyki cząstek czyli gdyby Kopernik żył w XXI w. astronomia cząstek elementarnych (astroparticle physics) kosmiczne akceleratory

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 2 Tomasz Kwiatkowski 12 październik 2009 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 2 1/21 Plan wykładu Promieniowanie ciała doskonale czarnego Związek temperatury

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp

Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp M. Barej 1 K. Wójcik 2 1 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 2 Uniwersytet Śląski w Katowicach 16 września 2016 M. Barej,

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 7 Tomasz Kwiatkowski 17 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 7 1/33 Plan wykładu Budowa teleskopów Refraktory Reflektory Parametry teleskopów

Bardziej szczegółowo

Pi of the Sky: teleskopy-roboty w poszukiwaniu kosmicznych bªysków

Pi of the Sky: teleskopy-roboty w poszukiwaniu kosmicznych bªysków Pi of the Sky: teleskopy-roboty w poszukiwaniu kosmicznych bªysków Lech Wiktor Piotrowski Wydziaª Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego IFJ PAN, 26.V.2011 1 Bªyski gamma Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 7 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, OA UAM Wstęp do astrofizyki I, Wykład

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 9 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, OA UAM Wstęp do astrofizyki I, Wykład

Bardziej szczegółowo

2.9. Kinematyka typowych struktur manipulatorów

2.9. Kinematyka typowych struktur manipulatorów Politechnika Poznańska, Katedra Sterowania i Inżynierii Systemów str. 1 2.9. Kinematyka typowych struktur manipulatorów 2.9.1. Manipulator planarny 3DOF Notacja DH Rys. 28 Tablica 1 Parametry DH Nr ogniwa

Bardziej szczegółowo

Poszukiwania optycznych odpowiedników błysków gamma. Marcin Sokołowski IPJ

Poszukiwania optycznych odpowiedników błysków gamma. Marcin Sokołowski IPJ Poszukiwania optycznych odpowiedników błysków gamma Marcin Sokołowski IPJ Plan Seminarium Błyski Gamma Odpowiednki błysków gamma ( ang. Afterglow ) Eksperymenty poszukujące afterglow-ów Eksperyment π οf

Bardziej szczegółowo

Emisja blazarów w wysokoenergetycznym zakresie promieniowania gamma

Emisja blazarów w wysokoenergetycznym zakresie promieniowania gamma Emisja blazarów w wysokoenergetycznym zakresie promieniowania gamma Krzysztof Katarzyński Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu XXXIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego,

Bardziej szczegółowo

Kinematyka relatywistyczna

Kinematyka relatywistyczna Kinematyka relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład VI: Prędkość światła historia pomiarów doświadczenie Michelsona-Morleya prędkość graniczna Teoria względności Einsteina Dylatacja czasu Prędkość światła

Bardziej szczegółowo

Projekt π of the Sky. Katarzyna Małek. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN

Projekt π of the Sky. Katarzyna Małek. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Projekt π of the Sky Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Zespół π of the Sky Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, Warszawa, Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa i Świerk, Instytut Fizyki Doświadczalnej

Bardziej szczegółowo

Jak daleko moŝemy popatrzeć z Ziemi - czyli w jaki sposób podglądać powstawianie Wszechświata? Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN

Jak daleko moŝemy popatrzeć z Ziemi - czyli w jaki sposób podglądać powstawianie Wszechświata? Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Jak daleko moŝemy popatrzeć z Ziemi - czyli w jaki sposób podglądać powstawianie Wszechświata? Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN KsięŜyc Ziemia KsięŜyc ~ 384403 km Fot. NASA 1.3 sekundy świetlnej

Bardziej szczegółowo

Obserwacje TeV'owych źródeł promieniowania gamma - obserwatorium H.E.S.S.

Obserwacje TeV'owych źródeł promieniowania gamma - obserwatorium H.E.S.S. HESS = High Energy Stereoscopic System Obserwacje TeV'owych źródeł promieniowania gamma - obserwatorium H.E.S.S. Michał Ostrowski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytet Jagielloński HESS = High Energy

Bardziej szczegółowo

GWIEZDNE INTERFEROMETRY MICHELSONA I ANDERSONA

GWIEZDNE INTERFEROMETRY MICHELSONA I ANDERSONA GWIEZNE INTERFEROMETRY MICHELSONA I ANERSONA Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zestawienie i demonstracja modelu gwiezdnego interferometru Andersona oraz laboratoryjny pomiar wymiaru sztucznej gwiazdy.

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki cząstek III. Eksperymenty nieakceleratorowe Krzysztof Fiałkowski

Podstawy fizyki cząstek III. Eksperymenty nieakceleratorowe Krzysztof Fiałkowski Podstawy fizyki cząstek III Eksperymenty nieakceleratorowe Krzysztof Fiałkowski Zakres fizyki cząstek a eksperymenty nieakceleratorowe Z relacji nieoznaczoności przestrzenna zdolność rozdzielcza r 0.5fm

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie A źródło B oddziaływanie z atmosferą C obiekt, oddziaływanie z obiektem D detektor E zbieranie danych F analiza A D G zastosowania POWIERZCHNIA ZIEMI Satelity lub ich układy wykorzystywane są również do

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD grudnia 2009

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD grudnia 2009 STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 10 14 grudnia 2009 PARAMETRY POŁOŻENIA Przypomnienie: Model statystyczny pomiaru: wynik pomiaru X = µ + ε 1. ε jest zmienną losową 2. E(ε) = 0 pomiar nieobciążony, pomiar

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 5 Tomasz Kwiatkowski 3 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 5 1/41 Plan wykładu Podstawy optyki geometrycznej Załamanie światła, soczewki Odbicie

Bardziej szczegółowo

Kinematyka relatywistyczna

Kinematyka relatywistyczna Kinematyka relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład V: Prędkość światła historia pomiarów doświadczenie Michelsona-Morleya prędkość graniczna Teoria względności Einsteina Dylatacja czasu Prędkość światła

Bardziej szczegółowo

Pi of the Sky. Roboty w poszukiwaniu błysków na niebie. Aleksander Filip Żarnecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

Pi of the Sky. Roboty w poszukiwaniu błysków na niebie. Aleksander Filip Żarnecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Pi of the Sky Roboty w poszukiwaniu błysków na niebie Aleksander Filip Żarnecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Gdańsk, Plan prezentacji Wprowadzenie błyski gamma i strategie ich obserwacji Pi

Bardziej szczegółowo

Detektor promieniowania kosmicznego

Detektor promieniowania kosmicznego Detektor promieniowania kosmicznego Kamil Chłopek i Adrian Chochuł Opiekun projektu: dr hab. Krzysztof Woźniak poszukiwanie optymalnej konstrukcji Spis Treści 1. Wprowadzenie do tematyki 2. Projekty CREDO

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 2 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, shortinst Wstęp do astrofizyki I,

Bardziej szczegółowo

Projekt małego teleskopu SST DC i prowadzone prace konstrukcyjne

Projekt małego teleskopu SST DC i prowadzone prace konstrukcyjne Projekt małego teleskopu SST DC i prowadzone prace konstrukcyjne J. Michałowski, M. Dyrda, W.Kochański, J. Niemiec, K.Skowron, M. Stodulski, P. Ziółkowski, P. Żychowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN im.

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne z głębin kosmosu

Cząstki elementarne z głębin kosmosu Cząstki elementarne z głębin kosmosu Grzegorz Brona Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych, Uniwersytet Warszawski 24.09.2005 IX Festiwal Nauki Co widzimy na niebie? - gwiazdy - planety - galaktyki

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania elektrosłabe

Oddziaływania elektrosłabe Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz

Bardziej szczegółowo

STATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA

STATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie STATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Skręcanie pręta występuje w przypadku

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 9 Tomasz Kwiatkowski 1 grudnia 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 1/1 Plan wykładu Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 2/1 Odkrycie

Bardziej szczegółowo

Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii. Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN

Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii. Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN Promienie kosmiczne najwyższych energii Widmo promieniowania kosmicznego rozciąga się na

Bardziej szczegółowo

Optyka. Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat. Równania zwierciadeł i soczewek. Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018

Optyka. Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat. Równania zwierciadeł i soczewek. Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018 Optyka Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Równania zwierciadeł i soczewek Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018 Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Plan Równanie zwierciadła sferycznego i

Bardziej szczegółowo

Przyspieszanie cząstek w źródłach kosmicznych

Przyspieszanie cząstek w źródłach kosmicznych Przyspieszanie cząstek w źródłach kosmicznych Jacek Niemiec Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków Nietermiczne promieniowanie obiektów astronomicznych Supernowa Keplera szok nierel. The image cannot be

Bardziej szczegółowo

O ŚREDNIEJ ARYTMETYCZNEJ I MEDIANIE

O ŚREDNIEJ ARYTMETYCZNEJ I MEDIANIE Ryszard Zieliński, IMPAN Warszawa O ŚREDNIEJ ARYTMETYCZNEJ I MEDIANIE XXXIX Ogólnopolska Konferencja Zastosowań Matematyki Zakopane-Kościelisko 7-14 września 2010 r Model statystyczny pomiaru: wynik pomiaru

Bardziej szczegółowo

ostatnia aktualizacja 4 maja 2015

ostatnia aktualizacja 4 maja 2015 ostatnia aktualizacja 4 maja 2015 strona 1 Ziemia nie jest sztywna! Jest elastyczna, lepka, sprężysta... strona 2 punktu Początkowy potencjał w punkcie A W A strona 3 punktu Początkowy potencjał w punkcie

Bardziej szczegółowo

CZĘŚCIOWE ZAĆMIENIE SŁOŃCA CZY WARTO POŚWIĘCAĆ MU UWAGĘ?

CZĘŚCIOWE ZAĆMIENIE SŁOŃCA CZY WARTO POŚWIĘCAĆ MU UWAGĘ? Mariusz Krukar Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Krośnie CZĘŚCIOWE ZAĆMIENIE SŁOŃCA CZY WARTO POŚWIĘCAĆ MU UWAGĘ? Materiały własne z obserwacji: Prawie całkowitego zaćmieni Słońca w Szkocji

Bardziej szczegółowo

Kosmiczne rozbłyski w odległych galaktykach. Katarzyna Małek

Kosmiczne rozbłyski w odległych galaktykach. Katarzyna Małek Kosmiczne rozbłyski w odległych galaktykach Katarzyna Małek From Stettin in the Baltic to Trieste in the Adriatic an iron curtain has descended across the Continent. Winston Churchill 5 marca 1946 Od Szczecina

Bardziej szczegółowo

Metody badania kosmosu

Metody badania kosmosu Metody badania kosmosu Zakres widzialny Fale radiowe i mikrofale Promieniowanie wysokoenergetyczne Detektory cząstek Pomiar sił grawitacyjnych Obserwacje prehistoryczne Obserwatorium słoneczne w Goseck

Bardziej szczegółowo

Statystyka Matematyczna Anna Janicka

Statystyka Matematyczna Anna Janicka Statystyka Matematyczna Anna Janicka wykład X, 9.05.206 TESTOWANIE HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH II: PORÓWNYWANIE TESTÓW Plan na dzisiaj 0. Przypomnienie potrzebnych definicji. Porównywanie testów 2. Test jednostajnie

Bardziej szczegółowo

Zdjęcia satelitarne MSG Detektory - SEVIRI

Zdjęcia satelitarne MSG Detektory - SEVIRI IV Konferencja naukowo-techniczna WYKORZYSTA IE WSPÓŁCZES YCH ZOBRAZOWA SATELITAR YCH, LOT ICZYCH I AZIEM YCH DLA POTRZEB OBRO OSCI KRAJU I GOSPODARKI ARODOWEJ Geometryczne aspekty przekształceń zdjęć

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL

ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL X L Rys. 1 Schemat układu doświadczalnego. Fala elektromagnetyczna (światło, mikrofale) po przejściu przez dwie blisko położone (odległe o d) szczeliny

Bardziej szczegółowo

Sprzęt do obserwacji astronomicznych

Sprzęt do obserwacji astronomicznych Sprzęt do obserwacji astronomicznych Spis treści: 1. Teleskopy 2. Montaże 3. Inne przyrządy 1. Teleskop - jest to przyrząd optyczny zbudowany z obiektywu i okularu bądź też ze zwierciadła i okularu. W

Bardziej szczegółowo

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów

Bardziej szczegółowo

mgr Mateusz Wojtaszek, dr Dagmara Sokołowska Dodatek A Promień światła zawsze wraca do punktu, z którego został wysłany.

mgr Mateusz Wojtaszek, dr Dagmara Sokołowska Dodatek A Promień światła zawsze wraca do punktu, z którego został wysłany. Poniższe dodatki są przeznaczone dla nauczycieli. Kolorem czerwonym na rysunkach zaznaczono bieg promieni padających na lustra, zwierciadła i soczewki. Proponowane dodatki są rozszerzeniem nieobowiązkowym

Bardziej szczegółowo

Grawitacja + Astronomia

Grawitacja + Astronomia Grawitacja + Astronomia Matura 2005 Zadanie 31. Syriusz (14 pkt) Zimą najjaśniejszą gwiazdą naszego nocnego nieba jest Syriusz. Pod tą nazwą kryje się układ dwóch gwiazd poruszających się wokół wspólnego

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 7 Tomasz Kwiatkowski 17 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 7 1/1 Plan wykładu Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 7 2/1 Refraktory

Bardziej szczegółowo

Satelitarny system optoelektronicznej obserwacji Ziemi

Satelitarny system optoelektronicznej obserwacji Ziemi Opracowanie studium wykonalności dla programu strategicznego na rzecz bezpieczeństwa i obronności państwa pn.: Satelitarny system optoelektronicznej obserwacji Ziemi. dr inż. Marcin SZOŁUCHA Warszawa dnia,

Bardziej szczegółowo

Metoda Monte Carlo. Jerzy Mycielski. grudzien Jerzy Mycielski () Metoda Monte Carlo grudzien / 10

Metoda Monte Carlo. Jerzy Mycielski. grudzien Jerzy Mycielski () Metoda Monte Carlo grudzien / 10 Metoda Monte Carlo Jerzy Mycielski grudzien 2012 Jerzy Mycielski () Metoda Monte Carlo grudzien 2012 1 / 10 Przybliżanie całek Powiedzmy, że mamy do policzenia następującą całkę: b f (x) dx = I a Założmy,

Bardziej szczegółowo

Wczesna obserwacja najjaśniejszego optycznie błysku gamma GRB080319b wykonana przez detektor "Pi of the Sky"

Wczesna obserwacja najjaśniejszego optycznie błysku gamma GRB080319b wykonana przez detektor Pi of the Sky Wczesna obserwacja najjaśniejszego optycznie błysku gamma GRB080319b wykonana przez detektor "Pi of the Sky" Marcin Sokołowski Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana Seminarium Struktura Jądra Atomowego,

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu Astronomia ogólna 2 Kod modułu 04-A-AOG-90-1Z 3 Rodzaj modułu obowiązkowy 4 Kierunek studiów astronomia 5 Poziom studiów I stopień

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu kształcenia Astronomia ogólna 2 Kod modułu kształcenia 04-ASTR1-ASTROG90-1Z 3 Rodzaj modułu kształcenia obowiązkowy 4 Kierunek studiów

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Mateusz Bednarski nr albumu 228973 1 Teleskop kosmiczny Teleskop wyniesiony w przestrzeń kosmiczną w celu zwiększenia precyzji lub umożliwienia

Bardziej szczegółowo

Astrofizyka Wysokich Energii dla Fizyków

Astrofizyka Wysokich Energii dla Fizyków Astrofizyka Wysokich Energii dla Fizyków Fizyka, V rok, wykład kursowy 30h Prof. Bronisław Rudak konsultacje: czwartki, 12:00 13:00 CAMK PAN, ul.rabiańska 8 Syllabus Wprowadzenie: - jednostki, terminologia,

Bardziej szczegółowo

PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW

PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW ZADANIE PIONÓW: ustawienie instrumentu i sygnału centrycznie nad punktem. ZADANIE PIONOWNIKOW: badanie pionowości,

Bardziej szczegółowo

ZDALNA REJESTRACJA POWIERZCHNI ZIEMI

ZDALNA REJESTRACJA POWIERZCHNI ZIEMI Zdalne metody (teledetekcję) moŝna w szerokim pojęciu zdefiniować jako gromadzenie informacji o obiekcie bez fizycznego kontaktu z nim (Mularz, 2004). Zdalne metody (teledetekcję) moŝna w szerokim pojęciu

Bardziej szczegółowo

Wycieczka po Załęczańskim Niebie

Wycieczka po Załęczańskim Niebie Wycieczka po Załęczańskim Niebie Strona 1 z 25 Prezentowana kolekcja zdjęć została wykonana przez uczestników tegorocznych letnich obozów astronomicznych (w dniach 28.07 25.08.2002) zorganizowanych przez

Bardziej szczegółowo

Wydajność konwersji energii słonecznej:

Wydajność konwersji energii słonecznej: Wykład II E we Wydajność konwersji energii słonecznej: η = E wy E we η całkowite = η absorpcja η kreacja η dryft/dyf η separ η zbierania E wy Jednostki fotometryczne i energetyczne promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka

Prawdopodobieństwo i statystyka Wykład XI: Testowanie hipotez statystycznych 12 stycznia 2015 Przykład Motywacja X 1, X 2,..., X N N (µ, σ 2 ), Y 1, Y 2,..., Y M N (ν, δ 2 ). Chcemy sprawdzić, czy µ = ν i σ 2 = δ 2, czyli że w obu populacjach

Bardziej szczegółowo

Nasz kawałek nieba. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Pi of the Sky. Warszawa, 27 kwietnia 2009

Nasz kawałek nieba. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Pi of the Sky. Warszawa, 27 kwietnia 2009 Nasz kawałek nieba Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Pi of the Sky Warszawa, Plan seminarium Błyski gamma Projekt Pi of the Sky błysk na który czekaliśmy 4 lata...

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez statystycznych

Weryfikacja hipotez statystycznych Weryfikacja hipotez statystycznych Przykład (wstępny). Producent twierdzi, że wadliwość produkcji wynosi 5%. My podejrzewamy, że rzeczywista wadliwość produkcji wynosi 15%. Pobieramy próbę stuelementową

Bardziej szczegółowo

Termowizja. Termografia. Termografia

Termowizja. Termografia. Termografia Termowizja Energia w budynku Z czego wynika rozpraszanie energii z budynku? oziębianie elementów konstrukcji budynku (opór na przenikanie ciepła) bezpośrednia wymiana powietrza (szczelność) http://www.termowizja.eu/

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D. Katarzyna Goplańska

Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D. Katarzyna Goplańska Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D Plan prezentacji Metody pomiaru kształtu Deflektometria Zasada działania Stereo-deflektometria Kalibracja Zalety Zastosowania Przykład Podsumowanie Metody

Bardziej szczegółowo

Reakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2

Reakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2 Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie

Bardziej szczegółowo

Światło widzialne a widmo elektromagnetyczne

Światło widzialne a widmo elektromagnetyczne Światło widzialne a widmo elektromagnetyczne 10 3 λ [nm] λ 10 6 10 12 fale radiowe 1 mm 10 9 10 12 10 9 10 6 mikrofale 100 µm 10 µm 10 15 10 18 10 21 10 3 1 10 3 widmo optyczne prom. X promienie gamma

Bardziej szczegółowo

Elementy fizyki czastek elementarnych

Elementy fizyki czastek elementarnych Źródła czastek Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład II Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze Promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek Akceleratory elektrostatyczne, liniowe i kołowe

Bardziej szczegółowo

ogarnia wszystko co piękne?

ogarnia wszystko co piękne? Spośród d róŝnorodnych r nauk ( )( ) tym przede wszystkim poświ więcać się naleŝy y ( ),( które obracają się w kręgu rzeczy najpiękniejszych i najbardziej godnych poznania. Takimi zaś są nauki, które zajmują

Bardziej szczegółowo

Estymatory regresji rangowej oparte na metodzie LASSO

Estymatory regresji rangowej oparte na metodzie LASSO Estymatory regresji rangowej oparte na metodzie LASSO Wojciech Rejchel UMK Toruń Wisła 2013 Z = (X, Y ), Z = (X, Y ) - niezależne wektory losowe o tym samym rozkładzie P X, X X R m, Y, Y R Z = (X, Y ),

Bardziej szczegółowo

Soczewki. Ćwiczenie 53. Cel ćwiczenia

Soczewki. Ćwiczenie 53. Cel ćwiczenia Ćwiczenie 53 Soczewki Cel ćwiczenia Pomiar ogniskowych soczewki skupiającej i układu soczewek (skupiająca i rozpraszająca), obliczenie ogniskowej soczewki rozpraszającej. Obserwacja i pomiar wad odwzorowań

Bardziej szczegółowo

Wojskowa Akademia Techniczna Zakład Teledetekcji i Fotogrametrii ul. Kaliskiego Warszawa 49

Wojskowa Akademia Techniczna Zakład Teledetekcji i Fotogrametrii ul. Kaliskiego Warszawa 49 Wojskowa Akademia Techniczna Zakład Teledetekcji i Fotogrametrii ul. Kaliskiego 2 00-908 Warszawa 49 Opracowanie cyfrowej ortofotomapy terenów niedostępnych z wysokorozdzielczych danych satelitarnych Michał

Bardziej szczegółowo

Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego

Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego W projektowaniu zostanie wykorzystana analityczno-graficzna metoda

Bardziej szczegółowo

D. OPIS PROJEKTU BADAWCZEGO, METODYKA BADAŃ ORAZ CHARAKTERYSTYKA OCZEKIWANYCH WYNIKÓW

D. OPIS PROJEKTU BADAWCZEGO, METODYKA BADAŃ ORAZ CHARAKTERYSTYKA OCZEKIWANYCH WYNIKÓW D. OPIS PROJEKTU BADAWCZEGO, METODYKA BADAŃ ORAZ CHARAKTERYSTYKA OCZEKIWANYCH WYNIKÓW 1. Cel naukowy projektu (jaki problem wnioskodawca podejmuje się rozwiązać, co jest jego istotą, dokładna charakterystyka

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4. WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH X - cecha populacji, θ parametr rozkładu cechy X.

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4. WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH X - cecha populacji, θ parametr rozkładu cechy X. STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4 WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH X - cecha populacji, θ parametr rozkładu cechy X. Wysuwamy hipotezy: zerową (podstawową H ( θ = θ i alternatywną H, która ma jedną z

Bardziej szczegółowo

Neutrina (2) Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IX

Neutrina (2) Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IX Neutrina (2) Wykład IX Elementy fizyki czastek elementarnych Oscylacje neutrin atmosferycznych i słonecznych Eksperyment K2K Eksperyment Minos Eksperyment Kamland Perspektywy badań neutrin Neutrina atmosferyczne

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W POWŁOKACH ZBIORNIKÓW OSIOWO SYMETRYCZNYCH

OBLICZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W POWŁOKACH ZBIORNIKÓW OSIOWO SYMETRYCZNYCH OBLICZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W POWŁOKACH ZBIORNIKÓW OSIOWO SYMETRYCZNYCH Sporządził: Bartosz Pregłowski Grupa : II Rok akadem: 2004/2005 OBLICZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W POWŁOKACH ZBIORNIKÓW OSIOWO SYMETRYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

Pi of the Sky. Aleksander Filip Żarnecki Warsztaty fizyki i astrofizyki cząstek. Warszawa, 16 października 2009

Pi of the Sky. Aleksander Filip Żarnecki Warsztaty fizyki i astrofizyki cząstek. Warszawa, 16 października 2009 Pi of the Sky Aleksander Filip Żarnecki Warsztaty fizyki i astrofizyki cząstek Warszawa, Plan seminarium Błyski gamma Projekt Pi of the Sky błysk na który czekaliśmy 4 lata... Nasz kawałek nieba weryfikacja

Bardziej szczegółowo

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Leszek Adamczyk (KOiDC WFiIS AGH) Seminarium WFiIS March 9, 2018 Fizyka do przodu w oddziaływaniach proton-proton Fizyka do przodu: procesy dla których obszar

Bardziej szczegółowo

2.1 Przykład wstępny Określenie i konstrukcja Model dwupunktowy Model gaussowski... 7

2.1 Przykład wstępny Określenie i konstrukcja Model dwupunktowy Model gaussowski... 7 Spis treści Spis treści 1 Przedziały ufności 1 1.1 Przykład wstępny.......................... 1 1.2 Określenie i konstrukcja...................... 3 1.3 Model dwupunktowy........................ 5 1.4

Bardziej szczegółowo

AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE

AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 AKCJE POSZUKIWAWCZO - RATOWNICZE ROZPOZNAWANIE ZAGROśEŃ ANALIZA SKAśEŃ PATROLOWANIE OCENA ZAGROśEŃ I ZNISZCZEŃ WSPOMAGANIE DOWODZENIA IDENTYFIKACJA OBIEKTÓW OBSERWACJA WSPOMAGANIE

Bardziej szczegółowo

Struktura małego teleskopu typu Daviesa-Cottona oraz prototyp zwierciadeł w opracowaniu IFJ PAN

Struktura małego teleskopu typu Daviesa-Cottona oraz prototyp zwierciadeł w opracowaniu IFJ PAN Struktura małego teleskopu typu Daviesa-Cottona oraz prototyp zwierciadeł w opracowaniu IFJ PAN J. Michałowski, M. Dyrda, J. Niemiec, M. Stodulski, P. Ziółkowski, P. Żychowski Instytut Fizyki Jądrowej

Bardziej szczegółowo

Pierwsze światło największego na świecie teleskopu promieniowania gamma

Pierwsze światło największego na świecie teleskopu promieniowania gamma Pierwsze światło największego na świecie teleskopu promieniowania gamma 26 lipca 2012 r. pracę w Namibii rozpoczął teleskop H.E.S.S. II. Przeznaczony do obserwacji Wszechświata w zakresie promieniowania

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE TECHNIKI OBSERWACYJNE Obserwacje: - kierunkowe - odległości - prędkości OBSERWACJE KIERUNKOWE FOTOGRAFIA Metody fotograficzne używane były w 1964 do 1975. Dzięki

Bardziej szczegółowo

Sfera niebieska firmament sklepienie niebieskie

Sfera niebieska firmament sklepienie niebieskie Sfera niebieska Sfera niebieska (firmament, sklepienie niebieskie) - abstrakcyjna sfera o nieokreślonym promieniu otaczająca obserwatora znajdującego się na Ziemi, utożsamiana z widzianym przez niego niebem.

Bardziej szczegółowo

Egzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko

Egzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko 1. Na podstawie poniższego wykresu uziarnienia proszę określić rodzaj gruntu, zawartość głównych frakcji oraz jego wskaźnik różnoziarnistości (U). Odpowiedzi zestawić w tabeli: Rodzaj gruntu Zawartość

Bardziej szczegółowo

- 1 - Belka Żelbetowa 3.0 A B C 0,30 5,00 0,30 5,00 0,25 1,00

- 1 - Belka Żelbetowa 3.0 A B C 0,30 5,00 0,30 5,00 0,25 1,00 - - elka Żelbetowa 3.0 OLIZENI STTYZNO-WYTRZYMŁOŚIOWE ELKI ŻELETOWEJ Użytkownik: iuro Inżynierskie SPEUD 200-200 SPEUD Gliwice utor: mgr inż. Jan Kowalski Tytuł: Poz.7.3. elka żelbetowa ciągła SZKI ELKI:

Bardziej szczegółowo

Analiza danych z nowej aparatury detekcyjnej "Pi of the Sky"

Analiza danych z nowej aparatury detekcyjnej Pi of the Sky Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Bartłomiej Włodarczyk Nr albumu: 306849 Analiza danych z nowej aparatury detekcyjnej "Pi of the Sky" Praca przygotowana w ramach Pracowni Fizycznej II-go stopnia pod

Bardziej szczegółowo

Estymacja przedziałowa - przedziały ufności dla średnich. Wrocław, 5 grudnia 2014

Estymacja przedziałowa - przedziały ufności dla średnich. Wrocław, 5 grudnia 2014 Estymacja przedziałowa - przedziały ufności dla średnich Wrocław, 5 grudnia 2014 Przedział ufności Niech będzie dana próba X 1, X 2,..., X n z rozkładu P θ, θ Θ. Definicja Przedziałem ufności dla paramertu

Bardziej szczegółowo

Statystyka aktuarialna i teoria ryzyka, rozkłady szkód

Statystyka aktuarialna i teoria ryzyka, rozkłady szkód Statystyka aktuarialna i teoria ryzyka, rozkłady szkód Agata Boratyńska SGH, Warszawa Agata Boratyńska (SGH) SAiTR wykład 7 1 / 16 ROZKŁADY WARTOŚCI SZKÓD Podstawowe własności: rozkłady skupione na dodatniej

Bardziej szczegółowo

przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji

przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji system nawigacji składa się z satelitów umieszczonych na orbitach okołoziemskich, kontrolnych stacji naziemnych oraz odbiorników satelity wysyłają sygnał

Bardziej szczegółowo

teleskopy.pl Teleskop Orion StarSeeker IV MAK 127 mm GoTo ( 13163) - oferta teleskopy.pl

teleskopy.pl Teleskop Orion StarSeeker IV MAK 127 mm GoTo ( 13163) - oferta teleskopy.pl Teleskop Orion StarSeeker IV MAK 127 mm GoTo ( 13163) - oferta teleskopy.pl teleskopy.pl Teleskop Orion StarSeeker IV MAK 127 mm GoTo ( 13163) - oferta teleskopy.pl Po³±czenie wietnej optyki, niezawodnego

Bardziej szczegółowo

KOSMICZNY TELESKOP HUBBLE A

KOSMICZNY TELESKOP HUBBLE A KOSMICZNY TELESKOP HUBBLE A Niewiele istnieje urządzeń tak zasłuŝonych dla współczesnej astronomii jak Kosmiczny Teleskop Hubble a. Jego początki sięgają przełomu lat 60 i 70 ubiegłego wieku, a więc kiedy

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 3: Wyznaczanie współczynników TEC (Total Electron Content) i ZTD (Zenith Total Delay) z obserwacji GNSS. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej

Bardziej szczegółowo

Metamorfozy neutrin. Katarzyna Grzelak. Sympozjum IFD Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW. K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23

Metamorfozy neutrin. Katarzyna Grzelak. Sympozjum IFD Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW. K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23 Metamorfozy neutrin Katarzyna Grzelak Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Sympozjum IFD 2008 6.12.2008 K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23 PLAN Wprowadzenie Oscylacje neutrin Eksperyment MINOS

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 3 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2013/14

Bardziej szczegółowo

Optyka geometryczna. Podręcznik zeszyt ćwiczeń dla uczniów

Optyka geometryczna. Podręcznik zeszyt ćwiczeń dla uczniów Podręcznik zeszyt ćwiczeń dla uczniów Optyka geometryczna Politechnika Gdańska, Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, tel. +48 58 348 63 70 http://e-doswiadczenia.mif.pg.gda.pl

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS Katarzyna Kraszewska, Marcin Jagoda, Miłosława Rutkowska STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

Obliczanie głębokości i średnicy krateru na Księżycu

Obliczanie głębokości i średnicy krateru na Księżycu Obliczanie głębokości i średnicy krateru na Księżycu Remigiusz Pospieszyński Obserwatorium Astronomiczne UAM ul. Słoneczna 36, Poznań 17 czerwca 2006 1 Spis treści 1 Wstęp 3 2 Błędy pomiarowe 3 2.1 Niepewność

Bardziej szczegółowo

Specjalistyczne Instrumenty W Pomiarach Inżynieryjnych S I W P I

Specjalistyczne Instrumenty W Pomiarach Inżynieryjnych S I W P I Specjalistyczne Instrumenty W Pomiarach Inżynieryjnych S I W P I NIWELATORY LASEROWE Niwelatory z wiązką obrotową lasera (obrót ruchomej głowicy) wyznaczają płaszczyznę odniesienia (poziomą, pionową lub

Bardziej szczegółowo