Raport dla inwestorów na temat inwestycji w zakresie czystej energii i wydajności energetycznej w województwie wielkopolskim

Transkrypt

1 WIELKOPOLSKA AGENCJA ZARZĄDZANIA ENERGIĄ SP. Z O.O. Raport dla inwestorów na temat inwestycji w zakresie czystej energii i wydajności energetycznej w województwie wielkopolskim Jadwiga Twardowska, Stefan Pawlak marzec 2013 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską (w ramach Programu Inteligentna Energia Europa)

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Inwestycje związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz instalacjami OZE w Wielkopolsce stan dotychczasowy Instalacje związane z odnawialnymi źródłami energii w Wielkopolsce stan aktualny Dostępne mechanizmy wsparcia stan na rok Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny Krajowe programy operacyjne Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Rozwoju Obszarów Wiejskich Inne europejskie środki finansowe Krajowe środki finansowe oraz EBOR Kredyty bankowe Podsumowanie Bibliografia

3 1. Wstęp W opracowaniu przedstawione zostały dostępne mechanizmy wsparcia dla inwestycji związanych z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych oraz działań związanych z podnoszeniem efektywności energetycznej. Realizacja powyższych celów wynika m.in. ze zobowiązań ekologicznych jakie Unia Europejska wyznaczyła sobie na rok 2020 (tzw. 3x20). Wsparcie dla inwestycji związanych z OZE oraz efektywnością energetyczną przyczyniać się będzie do wypełnienia powyższych zobowiązań przyjętych przez Polskę. Działania takie zostały wskazane w dokumencie Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. 2. Inwestycje związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz instalacjami OZE w Wielkopolsce stan dotychczasowy W przypadku przedsiębiorstw, działania związane z podnoszeniem efektywności energetycznej zazwyczaj związane są z wymianą parku maszynowego i urządzeń, obniżaniem strat związanych z przesyłem i dystrybucją nośników energii oraz termomodernizacją budynków. W przypadku pozostałych podmiotów przeważają działania związane z termomodernizacją oraz wymianą systemów grzewczych na układy o wyższej sprawności energetycznej. W tabeli 1 przedstawiono dane Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, nt. kwot udzielonych pożyczek i dotacji w latach na inwestycje związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz w instalacje odnawialnych źródeł energii. Tabela 1. Wsparcie udzielone przez WFOŚiGW w Poznaniu na inwestycje związane z OZE oraz efektywnością energetyczną Rodzaj wsparcia oraz Rok ilość przedsięwzięć dotacje pożyczki wsparcia [PLN] Całkowita wartość projektów [PLN]

4 Wśród zrealizowanych projektów przeważały: termomodernizacja budynków (docieplanie ścian i stropów), modernizacja systemów grzewczych, zmiana ogrzewania z węglowego na gazowe lub na biomasę, wymiana stolarki okiennej, budowa solarnych systemów przygotowania c.w.u., montaż pomp ciepła i modernizacja systemów wentylacji. 3. Instalacje związane z odnawialnymi źródłami energii w Wielkopolsce stan aktualny Elektronie wodne W Wielkopolsce funkcjonują 32 małe elektrownie wodne, produkujące średniorocznie ok. 34 GWh energii elektrycznej. Sumaryczny potencjał energetyczny wszystkich cieków województwa wielkopolskiego szacowany jest ponad 60 GWh, niemniej uważa się że z tytułu wykorzystania najatrakcyjniejszych pod kątem posadowienia elektrowni wodnych lokalizacji, w kolejnych latach nie jest przewidywany znaczący przyrost zainstalowanych mocy z energetyki wodnej w województwie wielkopolskim. Najwięcej elektrowni wodnych zlokalizowanych jest w powiatach złotowskim (9) i pilskim (7). Instalacje do spalania biomasy Inwestycje związane ze spalaniem biomasy dotychczas związane były głównie ze współspalaniem biomasy (zazwyczaj z węglem lub miałem węgla kamiennego) i przeważnie dotyczyły systemów grupowego zaopatrzenia w ciepło. Na koniec marca 2013 r. liczba instalacji do spalania biomasy mieszanej (agrobiomasa i biomasa leśna) na terenie Wielkopolski, które wytwarzają energię elektryczną do sieci wynosiła 3, a ich łączna moc to 105,5 MW. Największe obiekty zlokalizowane są w elektrowni Konin oraz w PEC Dalkia w Poznaniu Karolin. Wielkość upraw agro-biomasy przeznaczonej do spalania w Wielkopolsce szacowana jest na około 6 tys. ha. Elektronie wiatrowe w Wielkopolsce na koniec marca 2013 funkcjonowało 107 instalacji wiatrowych, o łącznej zainstalowanej mocy 282 MW. Największa instalacja o mocy 120 MW zlokalizowana jest koło Margonina w powiecie chodzieskim. Instalacje biogazowe Na terenie Wielkopolski (dane URE, stan na dzień ) łącznie funkcjonuje 19 instalacji: 7 instalacji wytwarzających energię elektryczną z biogazu z oczyszczalni ścieków o łącznej mocy 5,88 MW: 3 biogazownie rolnicze o zainstalowanej mocy 2,8 MW oraz 9 instalacji wytwarzających energię elektryczną z biogazu składowiskowego o łącznej mocy 5,8 MW. 4

5 4. Dostępne mechanizmy wsparcia stan na rok 2013 Obecny Raport jest kontynuacją i uaktualnieniem Raportu z roku 2012, w którym dokonano weryfikacji środków dostępnych na sfinansowanie działań związanych ze wsparciem odnawialnych źródeł energii i efektywnością energetyczną. Poniższe opracowanie oparte jest na zaktualizowanych informacjach o dostępności środków finansowych w poszczególnych programach europejskich oraz środków krajowych. Informacje uzyskano w odpowiednich instytucjach wdrażających poszczególne programy oraz dysponujących innymi środkami finansowymi na ww. działania. W związku ze zbliżającym się zakończeniem obecnej perspektywy finansowej w Unii Europejskiej , ilość środków finansowych w programach operacyjnych jest praktycznie wyczerpana. Przegląd możliwości współfinansowania ze środków europejskich rozpoczyna się od poziomu regionalnego, poprzez ogólnokrajowy, inne europejskie i kończy się przeglądem środków krajowych udostępnianych przez banki Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny W regionalnym programie operacyjnym środki finansowe zapisano na projekty polegające na budowie i modernizacji systemów zaopatrzenia w energię (elektryczną, cieplną, gazową), poza poprawą zaopatrzenia mieszkańców regionu w nośniki energii, przyczyniły się znacząco do zwiększania efektywności energetycznej oraz ograniczyły negatywne skutki środowiskowe. Środki z działań na inwestycje związane z OZE i efektywnością energetyczną zostały wyczerpane w roku Krajowe programy operacyjne Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko , podobnie jak regionalny program operacyjny nie dysponuje już środkami finansowymi w działaniach z Priorytetu IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska, Priorytetu IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna oraz Priorytetu X: Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii Program Operacyjny Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW to program, który poprzez wsparcie unijne oferuje wsparcie na inwestycje w rolnictwie i przetwórstwie, poprawiające konkurencyjność sektora rolno-spożywczego. W programie tym są również środki finansowe na udzielenie pomocy inwestorom, którzy tworzą nowe miejsca pracy na obszarach wiejskich, na rozwój ekologicznych metod gospodarowania oraz na przedsięwzięcia chroniące naturalne środowisko i walory wiejskiego krajobrazu. Działania PROW na lata takie jak: Modernizacja gospodarstw rolnych, Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej, Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiebiorstw czy 5

6 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej, realizują cele wymienionych wyżej nowych wyzwań. Działania te zostały zapisane w Osi priorytetowej 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego oraz Osi 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. Działanie z trzeciej osi priorytetowej 311. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej ma na celu skierowanie uwagi rolników, małżonków rolników i domowników na działalność pozarolniczą lub związaną z rolnictwem w celu tworzenia pozarolniczych źródeł dochodu. Projekty w tym działaniu obejmują inwestycje z tytułu podjęcia lub rozwoju działalności w zakresie m.in. wytwarzania produktów energetycznych z biomasy np. brykietów. Kolejnym działaniem w tej osi jest działanie 312. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, którego celem jest rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy skutkujący wzrostem zatrudnienia na obszarach wiejskich. Projektami objęte są inwestycje związane z tworzeniem lub rozwojem mikroprzedsiębiorstw działających m.in. w zakresie wytwarzania produktów energetycznych z biomasy. Obecnie jedynie w działaniach 311. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej i 312. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw z Osi 3, jest możliwość pozyskania środków na wspólfnansowanie projektów Inne europejskie środki finansowe Norweski Mechanizm Finansowy/ Mechanizm Finansowy EOG Środki finansowe dla Polski w postaci dwóch instrumentów: Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy pochodzą z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Poprzednia perspektywa finansowa dla Norweskiego Mechanizmu Finansowego/ Mechanizmu Finansowego EOG obejmowała lata Zgodnie z systemem wdrażania ustalonym przez państwadarczyńców, w obecnej perspektywie finansowej dla każdego obszaru tematycznego zostały przygotowywane programy operacyjne. Programy operacyjne precyzują m.in.: szczegółowy opis obszarów priorytetowych, katalog beneficjentów, zasady naboru i oceny wniosków, koszty kwalifikowane itp. W Norweskim Mechanizmie Finansowym na obszar programowy: Technologie wychwytywania i składowania CO2 (CCS), przeznaczono największą w całym obszarze alokację w wysokości EUR. Program operacyjny Wsparcie rozwoju i szerokiego stosowania technologii CCS w Polsce ma na celu osiągniecie następujących rezultatów: wychwycony i bezpiecznie zmagazynowany CO2 oraz pogłębiona wiedza i międzynarodowa współpraca w obszarze technologii CCS. W programie tym zapisano projekt predefiniowany Wsparcie budowy instalacji CCS w Elektrowni Bełchatów oraz zwiększenie świadomości społecznej w zakresie technologii CCS. Poza projektem dla Elektrowni Bełchatów środki finansowe będą dostępne w ramach ogłaszanych konkursów. Przewidywany termin naboru wniosków to druga połowa 2013 roku. 6

7 W ramach Mechanizmu Finansowego EOG dla obszaru programowego Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii, przewidziano również najwięcej środków EURO. Do tego obszaru programowego został już przygotowany program operacyjny Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii, który jest aktualnie weryfikowany przez kraje Darczyńców. Celem programu jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Założone rezultaty programu to: Polepszona efektywność energetyczna w budynkach, Zwiększona produkcja energii ze źródeł odnawialnych, Rozbudowane strategie w celu polepszenia wykorzystania schematu zielonych inwestycji, Polepszona zdolność do tworzenia rozwiązań dla odnawialnych źródeł energii na poziomach: krajowym, regionalnym i lokalnym, Wzrost świadomości społecznej i edukacji w zakresie odnawialnych źródeł energii, Wzrost świadomości społecznej i edukacji w zakresie kwestii dotyczących efektywności energetycznej. W ramach przygotowanego przez operatora programu Programu Operacyjnego przewiduje się realizację następujących rodzajów projektów inwestycyjnych zgłaszanych przez wnioskodawców w trybie naboru otwartego wniosków aplikacyjnych: 1. Projekty lokalne mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, obejmujące swoim zakresem termomodernizację budynków użyteczności publicznej, przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, oświaty, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, turystyki, sportu. 2. Projekty mające na celu modernizację lub zastąpienie istniejących źródeł ciepła zaopatrujących budynki użyteczności publicznej nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji). 3. Przez źródła ciepła lub energii elektrycznej wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych należy rozumieć: kolektory słoneczne (także dla budynków mieszkalnych); układy fotowoltaiczne; instalacje do wykorzystania biogazu; pompy ciepła; instalacje do wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł geotermalnych; kotły na biomasę; 4. Projekty mające na celu instalację, modernizację lub wymianę węzłów cieplnych o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, zaopatrujących budynki użyteczności publicznej. Przewidywane ogłoszenie naboru wniosków to II połowa 2013 roku Krajowe środki finansowe oraz EBOR Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 7

8 Wśród programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na rok 2013 znajduje się program Efektywne wykorzystanie energii, którego celem jest zarówno przeprowadzenie audytów energetycznych oraz elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach dla określenia możliwości oszczędności energii, przeliczalnej na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz przeprowadzenie działań inwestycyjnych służących poprawie efektywności energetycznej jak i wzrost efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Wzrost ten będzie polegał na działaniach inwestycyjnych, obejmujących mechanizm wsparcia i prowadzących do efektywnego wykorzystania energii lub uzyskania wymiernych oszczędności energii. W celu realizacji ww celów Program Priorytetowy został podzielony i będzie realizowany w formie dwóch oddzielnych, niezależnych od siebie części. Na lata dla obu części Programu Priorytetowego zarezerwowano łączną kwotę 820 mln zł mln zł na dofinansowanie audytów energetycznych i elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach, mln zł na dofinansowanie zadań prowadzących do oszczędności energii lub wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Część 1 - Dofinansowanie audytów energetycznych i elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach, będzie udzielane na przedsięwzięcie (audyt), które nie zostało zakończone przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Dofinansowanie w formie dotacji, w wysokości do 70% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia (audytu), będzie udzielane zgodnie warunkami pomocy de minimis po spełnieniu określonych warunków. Działania objęte dotacją: audyty energetyczne procesów technologicznych, audyty elektroenergetyczne budynków i wewnętrznych sieci przemysłowych, audyty energetyczne źródeł energii ciepła, energii elektrycznej i chłodu, audyty energetyczne wewnętrznych sieci ciepłowniczych i budynków. Program będzie wdrażany w okresie: r r. Część 2 - Dofinansowanie zadań inwestycyjnych prowadzących do oszczędności energii lub wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Dofinansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych rekomendowanych w przeprowadzonym audycie, wskazujących na możliwość oszczędności w zużyciu energii o co najmniej 7%. Dofinansowanie będzie udzielane w formie pożyczek pokrywających do 70% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, w wysokości od 3,5 do 42 mln zł, zaś wysokość oprocentowania ustalono na poziomie WIBOR 3M + 50 pkt. bazowych. Minimalny koszt kwalifikowany przedsięwzięcia wynosi 5 mln zł. Zakończenie wdrażania Programu 31 grudnia 2015 r. Kolejnym programem priorytetowym jest Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Celem programu jest zwiększenie produkcji energii z OZE i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Wśród przedsięwzięć mogących uzyskać dofinansowanie są m.in.: 8

9 wytwarzanie energii cieplnej przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy nie wyższej niż 20 MW t ), wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy nie wyższej niż 3 MWe), wytwarzanie energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych, budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej, elektrownie wiatrowe o mocy nie wyższej niż 10 MWe, pozyskiwanie energii z wód geotermalnych, elektrownie wodne o mocy nie wyższej niż 5 MWe, wysokosprawna kogeneracja bez użycia biomasy. Formą dofinansowania w tym programie jest pożyczka. Koszty kwalifikowane obejmują wyłącznie budowę lub modernizację (przebudowę) OZE lub źródła wysokosprawnej kogeneracji wraz z podłączeniem do sieci przesyłowej energii cieplnej lub elektrycznej. Również koszty poniesione na przygotowania niezbędnych projektów i dokumentacji są kosztami kwalifikowanymi. Udzielenie dofinansowania może być poprzedzone promesą pożyczki. Dofinansowanie nie może być udzielane na przedsięwzięcia, które uzyskały dofinansowanie ze środków NFOŚiGW w ramach innych programów. W ramach 3. części tego programu: dopłat na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych, którego celem jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 poprzez zwiększenie produkcji ciepła ze źródeł odnawialnych, możliwe jest uzyskanie dopłat na spłaty raty kapitałowej kredytu. Dotacja na częściową spłatę kapitału realizowana jest za pośrednictwem banku na podstawie zawartej umowy o współpracy. Programem priorytetowym dedykowanym OZE i efektywności energetycznej jest System Zielonych Inwestycji (GIS Green Investment Scheme). Krajowy system zielonych inwestycji jest związany ze znakowaniem środków finansowych pozyskanych ze zbycia nadwyżki jednostek emisji w celu zagwarantowania przeznaczenia ich na realizację ściśle określonych celów związanych z ochroną środowiska w państwie zbywcy jednostek. Program System Zielonych Inwestycji obejmuje 5 części: Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej, Biogazownie rolnicze, Elektorciepłownie i ciepłownie na biomasę, Budowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej, Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych. Forma dofinansowania jest różna w różnych obszarach tematycznych i może stanowić dotacje lub dotacje z pożyczką. Wysokość dofinansowania jest zależna od warunków zapisanych dla danej części programu i może wynosić od 100% dotacji w części 5 dla inwestycji 9

10 w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych do 30% dotacji i 45% pożyczki w częściach dotyczących inwestycji w biogazowniach rolniczych i elektrociepłowniach i ciepłowniach na biomasę. Szczegółowe informacje na stronie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Aktualnie Regionalny fundusz nie dysponuje już środkami na program Priorytetowy NFOSiGW Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji część 2. Część ta jest wdrażana przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Środki finansowe na realizację konkursu pochodzić będą z pożyczki zaciągniętej przez WFOŚiGW w NFOŚiGW w ramach w/w Programu. Wnioski przyjmowane są w trybie ciągłym, a uzyskanie nowych środków finansowych umożliwi rozpatrzenie kolejnych wniosków. Celem konkursu jest wyłonienie spośród zgłoszonych przedsięwzięć inwestycyjnych tych, których realizacja charakteryzuje się najkorzystniejszym wskaźnikiem efektywności kosztowej, przyniesie najlepsze efekty wyrażone obniżoną emisją do powietrza w odniesieniu do technologii wykorzystujących paliwa konwencjonalne i/lub przyrostem mocy pochodzącej z technologii odnawialnych źródeł energii, a następnie dofinansowanie ich realizacji w formie pożyczki. Do konkursu mogą być zgłaszane przedsięwzięcia: a. zakładające wykorzystanie odnawialnych źródeł energii lub wysokosprawnej kogeneracji w następującym zakresie: 1. Wytwarzanie energii cieplnej przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy poniżej 20 MWt). 2. Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy poniżej 3 MWe). 3. Wytwarzanie energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu, powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych. 4. Elektrownie wiatrowe o mocy poniżej 10 MWe. 5. Pozyskiwanie energii z wód geotermalnych. 6. Elektrownie wodne o mocy poniżej 5 MWe. 7. Wysokosprawna kogeneracja bez użycia biomasy. 8. Wytwarzanie energii cieplnej w pompach ciepła. 9. Wytwarzanie energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych 10. Wytwarzanie energii cieplnej w instalacjach solarnych. b. dotyczące obiektów nowobudowanych, c. realizowane wyłącznie na gruntach i w obiektach, do których wnioskodawcy posiadają tytuł prawny, d. przygotowane do realizacji pod względem formalnym, tj. posiadające wymagane prawem, kluczowe dla swojej kategorii pozwolenia, decyzje i opinie. Na etapie 10

11 składania wniosku dopuszczalne jest złożenie kopii potwierdzającej złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę. Więcej informacji na stronie internetowej WFOŚiGW pod adresem Kredyty bankowe Bank Ochrony Środowiska Bank Ochrony Środowiska udziela kredytów termomernizacyjnych i remontowych w oparciu o Ustawę o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r., gdzie przedmiotem kredytowania są: 1. przedsięwzięcia termomodernizacyjne, tj. przedsięwzięcia, których przedmiotem jest: ulepszenie prowadzące do zmniejszenia zapotrzebowania na energię zużywaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach, ulepszenie powodujące zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych i lokalnych źródłach ciepła, wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją źródła lokalnego, całkowita lub częściowa zamiana źródła energii na odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. 2. przedsięwzięcia remontowe, tj. przedsięwzięcia związane z termomodernizacją, których przedmiotem jest: remont, wymiana okien lub remont balkonów, przebudowa, w wyniku której następuje ulepszenie budynku, wyposażenie w instalacje i urządzenia wymagane dla budynków mieszkalnych oddawanych do użytkowania. 3. remonty budynków jednorodzinnych - jedynie przy ubieganiu się o premię kompensacyjną. W roku 2010 Bank Ochrony Środowiska uruchomił 4 nowe linie kredytowe, umożliwiające wsparcie inwestycji związanych z rozwojem odnawialnych źródeł energii. Pierwszy z nich to Kredyt z Dobrą Energią, który umożliwia sfinansowanie realizacji przedsięwzięć z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Środki finansowe przeznaczone są na sfinansowanie projektów polegających na budowie: biogazowni, farm wiatrowych, instalacji energetycznego wykorzystania biomasy, innych projektów z zakresu energetyki odnawialnej. Kredyt oferowany jest: jednostkom samorządu terytorialnego, spółkom komunalnym, dużym, średnim i małym przedsiębiorstwom. 11

12 Kolejnym kredytem z tej serii jest Kredyt z Klimatem udzielany ze środków rządowego banku niemieckiego KfW Bankengruppe w ramach Mechanizmu Wspólnych Wdrożeń (Joint Implementation), polegającego na uzyskaniu jednostek redukcji emisji CO2 poprzez inwestycje przyjazne środowisku. Przedmiotem kredytowania mogą być: termomodernizacja budynków mieszkalnych lub obiektów usługowych i przemysłowych, instalacja kolektorów słonecznych, instalacja pomp ciepła, modernizacja systemów grzewczych, Podmioty uprawnione do ubiegania się o kredyt: jednostki samorządu terytorialnego, wspólnoty oraz spółdzielnie mieszkaniowe, mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Następnym tego typu kredytem jest Kredyt EnergoOSZCZĘDNY przeznaczony na realizację przedsięwzięć przyczyniających się do zmniejszenia zużycia energii, mających wymierne efekty energooszczędne. Przedmiotem kredytowania są inwestycje prowadzące do ograniczenia zużycia energii elektrycznej, a w tym: wymiana i/lub modernizacja, w tym rozbudowa, oświetlenia ulicznego, wymiana i/lub modernizacja oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego obiektów użyteczności publicznej, przemysłowych, usługowych itp., wymiana przemysłowych silników elektrycznych, wymiana i/lub modernizacja dźwigów, w tym dźwigów osobowych w budynkach mieszkalnych, modernizacja technologii na mniej energochłonną, wykorzystanie energooszczędnych wyrobów i urządzeń w nowych instalacjach. Procedura spłaty tego kredytu daje możliwość spłaty kredytu z oszczędności wynikających ze zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, uzyskanych dzięki realizacji inwestycji. W takim przypadku do wniosku o udzielenie kredytu należy dołączyć wyliczenie oszczędności energii elektrycznej i oszczędności finansowych. Bank Ochrony Środowiska oferuje również Słoneczny EKOkredyt, kredyt z dopłatą NFOŚiGW w ramach Programu priorytetowego pt. Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji (część 3) Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych. Przedmiotem kredytowania może być: Zakup i montaż kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej albo do ogrzewania wody użytkowej i wspomagania zasilania w energię innych odbiorników ciepła w budynkach przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe. 12

13 Wysokość kredytu objętego dotacją wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem, że jednostkowy koszt kwalifikowany przedsięwzięcia nie może przekroczyć zł/m2 powierzchni całkowitej kolektora. Kwota kredytu może przewyższać wysokość kosztów kwalifikowanych, z tym że dotacją objęta jest wyłącznie część kredytu wykorzystana na koszty kwalifikowane. Beneficjentami kredytu są: osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym lub budynkiem mieszkalnym w budowie, wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych, którym to budynkom mają służyć instalowane kolektory z wyłączeniem odbiorców ciepła z miejskiej sieci cieplnej do podgrzewania wody użytkowej. Kredyt z dotacją nie może być udzielony w ramach prowadzonej przez beneficjenta działalności gospodarczej. Szczegółowe informacje na stronie Banku Bank Gospodarstwa Krajowego Na mocy Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów utworzono w Banku Gospodarstwa Krajowego Fundusz Termomodernizacji. Podstawowym celem tego Funduszu jest pomoc finansowa dla inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne przy pomocy kredytów zaciąganych w bankach komercyjnych. Pomoc ta zwana "premią termomodernizacyjną" stanowi źródło spłaty 20% zaciągniętego kredytu na wskazane przedsięwzięcia. W ramach obsługi Funduszu Bank Gospodarstwa Krajowego podejmuje decyzje o przyznaniu premii termomodernizacyjnej oraz - po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia - przekazuje przyznaną premię do banku kredytującego na spłatę pozostałej części kredytu zaciągniętego przez inwestora. Kredyty na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych z premią termomodernizacyjną są udzielane przez banki, które podpisały umowę o współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Podstawowym warunkiem formalnym ubiegania się o premię jest przedstawienie audytu energetycznego. Audyt taki powinien być dołączony do wniosku o przyznanie premii składanego wraz z wnioskiem kredytowym w banku kredytującym. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) Z początkiem 2011 roku Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju uruchomił Program Finansowania Rozwoju Energii Zrównoważonej w Polsce (PolSEFF). PolSEFF jest programem Finansowania Rozwoju Energii Zrównoważonej w Polsce, z linią kredytową o wartości150 milionów EURO utworzonym przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Kwota ta przeznaczona na finansowanie inwestycji realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa w podnoszenie efektywności zużycia energii oraz w wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych. Dodatkowo, PolSEFF jest wspierany przez Unię Europejską w formie funduszu o wysokości 28 mln EURO przeznaczonego na bezpłatne doradztwo techniczne oraz premie inwestycyjne dla pożyczkobiorców. 13

14 Projekty realizowane w ramach programu PolSEFF można podzielić na trzy grupy: Inwestycje bazujące na urządzeniach i rozwiązaniach z listy LEME / Lista zakwalifikowanych materiałów i urządzeń jest rewolucyjnym rozwiązaniem w obszarze unijnych programów wspierających polskich przedsiębiorców. Sfinansowanie w ramach PolSEFF inwestycji w urządzenia i materiały z listy oznacza w wysokości 10% lub 15% wartości kredytu / leasingu w zależności od zrealizowanego projektu inwestycyjnego, który inwestor otrzymuje z banku po zakończeniu inwestycji/ Projekty dużej skali z obszaru Efektywności Energetycznej, Energii Odnawialnej oraz Budynków Projekty inwestycyjne Dostawców Dofinansowanie może mieć formę kredytu lub leasingu w wysokości do 100% kosztów inwestycji. Na projekty dotyczące OZE można uzyskać dofinansowanie o wysokości do 1 miliona euro. Na zakup samej technologii i wyposażenia (LZU), wysokość kredytu wynosi do 250 tys. euro Podsumowanie Realizacja programów operacyjnych w obecnej perspektywie finansowej zbliża się ku końcowi i w wielu przypadkach środki zapisane na niektóre działania są już wyczerpane. Taka sytuacja ma miejsce m.in. w działaniach proekologicznych IV Priorytetu, IX Priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko W ramach dotychczasowych konkursów wyczerpane zostały środki dedykowane na działania związane z termomodernizacją i odnawialnymi źródłami energii w Wielkopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym Podobna sytuacja ma miejsce w większości wymienionych działań z Programu Operacyjnego Rozwoju Obszarów Wiejskich Bibliografia Zarząd Województwa Wielkopolskiego, Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny , Szczegółowy opis priorytetów programu operacyjnego, Poznań, grudzień 2010r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Szczegółowy opis priorytetów, Wersja 3.5, Warszawa, 3 lutego 2011 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH na lata (PROW ), Warszawa, marzec 2011 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny, SZCZEGÓŁOWY OPIS PRIORYTETÓW PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI , Warszawa, 1 czerwca 2010 r. 14