PARAKAJAKARSTWO w drodze do Igrzysk Paraolimpijskich RIO Podstawowe informacje

Transkrypt

1 PARAKAJAKARSTWO w drdze d Igrzysk Paralimpijskich RIO 2016 Pdstawwe infrmacje Histria : W 2009 rku Międzynardwa Federacja Kajakarstwa (ICF) rzpczęła współpracę z Międzynardwą Federacją V a (IVF) aby zainaugurwać Prgram Rzwju Parakajakarstwa, a tym samym rzpwszechnić kajakarstw na skalę światwą wśród sób niepełnsprawnych. Parakajakarstw (ang. Paracane zwane wcześniej PaddleAbility) umżliwia sbm z dysfunkcjami narządu ruchu, uprawiać sprt wymiarze rekreacyjnym i wyczynwym. Nazwę parakajakarstw paralimpijskieg. przyjęt ficjalnie przez ICF aby ddawała ducha idei ruchu Prgram rzwju parakajakarstwa bjął m.in.: ustanwienie systemu klasyfikacji niepełnsprawnści (zawdnicy w zależnści d rdzaju dysfunkcji i sprawnści są klasyfikwani d jednej z trzech klas LTA, TA i A), przeszklenie klasyfikatrów z siedmiu krajów i dwóch kntynentów, zdefiniwanie knkurencji: 200m kbiet i mężczyzn K1 (kajak) i V1( kanu ze stabilizatrem ) w 3 klasach niepełnsprawnści, ustanwienie standardów dla łdzi (K1, K2 i V1, V2 ). W 2009 rku w Halifax w Kanadzie dbyły się pierwsze Mistrzstwa Świata w parakajakarstwie z udziałem 7 reprezentacji nardwych. Także w tym rku w Plsce za sprawą pznańskieg Stwarzyszenia START parakajakarstw zaczęł przybierać frmy zrganizwane. W 2010 rku ICF dnisła sukces, który miał decydujące znaczenie dla rzwju dyscypliny na całym świecie. W czasie drugich Mistrzstwa Świata w Pznaniu wystartwał pnad 60 zawdników z 27 krajów z pięciu kntynentów. Tym samym dyscyplina spełniła kryteria niezbędne d uznania jej za dyscyplinę paralimpijską. W grudniu 2010 r. Międzynardwy Kmitet Paralimpijski ( IPC ) nadał parakajakarstwu status takiej dyscypliny - wejdzie d prgramu Igrzysk Ri de Janeri Rk później Mistrzstwa Świata dbyły się na Węgrzech w Szeged, w klejnym rku w Pznaniu gdzie wystartwał już pnad 90 zawdników z 30 reprezentacji nardwych ( II m. Plski w punktacji limpijskiej). Przełmwym mmentem w histrii plskieg parakajarkarstwa jest kniec 2011 rku, kiedy Plski Związek Kajakwy ficjalnie włączył tę dyscyplinę w swje struktury. Szczególną cechą parakajakarstwa jest t, że zawdy rangi mistrzstw świata lub kntynentu rganizwane są wspólnie w zawdami pełnsprawnych. Dyscyplina paralimpijska przenika się z limpijską i bie nabierają charakteru integracyjneg, stając się bk wiślarstwa ewenementem w świecie sprtu. Włączenie parakajakarstwa d Igrzysk Olimpijskich 2016 w Ri de Janeir determinuje aktualnie plany i strategie jeg rzwju w wielu krajach świata. 1

2 Aby zrzumieć isttę parakajakarstwa niezbędne jest zapznanie się z gólnymi załżeniami sprtu sób niepełnsprawnych: Sprt sób niepełnsprawnych jest party na wzrach sprtu uprawianeg przez pełnsprawnych. Zmiany w spsbie rzgrywania danej dyscypliny, przepisach i sędziwaniu wprwadza się tylk dla zaadaptwania dyscypliny d dysfunkcji zawdników raz dla zwiększenia ich bezpieczeństwa. Rzróżnia się trzy grupy sprtu sób z niesprawnściami : 1 - narządu ruchu i wzrku, 2 narządu słuchu, 3 z niepełnsprawnścią intelektualną ( parakajakarstw w wymiarze wyczynwym bejmuje tylk sby z dysfunkcjami narządu ruchu) Obwiązuje pdział na grupy i klasy startwe, aby w sprcie mgli współzawdniczyć niepełnsprawni jednakwych lub zbliżnych mżliwściach funkcjnalnych System klasyfikacji W kajakarstwie wyczynwym sób niepełnsprawnych bwiązuje klasyfikacja medyczna tzn. pdział zawdników na 3 grupy ( LTA, TA i A ) w zależnści d stpnia i rdzaju dysfunkcji raz d pzimu sprawnści fizycznej. Najgólniej ujmując mżna stwierdzić, że Grupa A bejmuje sby z ciężkimi dysfunkcjami narządu ruchu gdzie zachwana zstała sprawnść kńczyn górnych, Grupa TA z lżejszymi dysfunkcjami narządu ruchu, gdzie zachwana zstała sprawnść kńczyn górnych i tułwia, Grupa LTA gdzie zachwana zstała sprawnść kńczyn górnych, tułwia i nóg dysfunkcje narządu ruchu występują w najmniejszym stpniu. Celem klasyfikacji jest umżliwienie sbm niepełnsprawnym sprawiedliwe uczestniczenie w rywalizacji sprtwej. Prces klasyfikacji składa się z 2 etapów: medyczneg raz techniczneg: na ergmetrze i bserwacji na wdzie. Aby uzyskać klasę trzeba spełniać dpwiednie warunki np. uzyskać dpwiednią ilść punktów w czasie medyczneg testu siły mięśniwej, ruchmści stawów i sprawnści funkcjnalnej. Dsyć częst, zdarza się że sba pmim widcznej niepełnsprawnści jest za zdrwa d uprawiania kajakarstwa wyczynweg i nie mże trzymać żadnej klasy. Klasy nie są przyznawane dżywtni! Od 2012 rku bwiązuje trzystpniwy system przyznawania statusu klas p pierwszej klasyfikacji zawdnik trzymuje klasę i jej status - New ( Nwa ). W klejnych zawdach zawdnik mże zstać pddany pwtórnej klasyfikacji, a status mże się zmienić na Review (tzw. Rewizja Klasy ), pdczas teg prcesu Klasa zstaje ptwierdzna lub zmienina. Ostatni status Klasy, jaki przysługiwać mże zawdnikwi, t status Cnfirmed ( ptwierdzna ). Chć nawet psiadanie takiej klasy nie znacza, że zawdnik ma ją przyznaną na zawsze. Wskutek pprawy sprawnści mże być dbierana lub zmieniana (tzw. reklasyfikacja np. z klasy TA na LTA). System zmiany klasy działa także w drugą strnę, kiedy sprawnść zawdnika pgarsza się ( np. w wyniku pstępującej chrby ) mże być reklasyfikwany d klasy wyższej np. z LTA d TA. Z pwdów etycznych jest bardz isttne pinfrmwanie zawdnika takiej prcedurze na samym pczątku przystępwania d sprtu wyczynweg. Taka jest prcedura i wytyczne ICF. 2

3 Regulamin ICF wyróżnia trzy klasy w parakajakarstwie (LTA, TA, A) : LTA Klasa LTA bejmuje niepełnsprawnych zawdników, którzy psiadają funkcjnalną sprawnść w ngach, tułwiu i raminach i wykrzystują ją pdczas wisłwania, są w stanie użyć siły mięśniwej aby ułatwić napędzanie łdzi pprzez nacisk na pdłgę lub siedzisk kajaka. Najczęstsze rdzaje niepełnsprawnści w tej klasie t: amputacja, upśledzenia neurlgiczne równznaczne z niepełnym uszkdzeniem rdzenia kręgweg w dcinku S1, dziecięce prażenie mózgwe klasa 8 (wg. CPISRA- Cerebral Palsy Internatinal Sprts and Recreatin Assciatin). Minimalne wymagania dtyczące niepełnsprawnści w grupie LTA: pełna utrata trzech palców jednej ręki, amputacja, c najmniej, stpy na pzimie stępu lub śródstpia, uzyskanie dpwiedniej liczby punktów pdczas międzynardweg testu klasyfikacji medycznej ICF. TA Klasa TA bejmuje zawdników ze sprawnym tułwiem i rękma, nie są ni jednak zdlni d wywierania stałej i kntrlwanej siły mięśniwej na pdłgę lub siedzisk, tak aby ułatwiał im t napędzanie łdzi (z pwdu słabinych funkcji/sprawnści kńczyn dlnych). Kajakarze w tej kategrii dznaczają się przynajmniej jedną z pniższych niepełnsprawnści (lub prównywalną): bustrnna amputacja w klicy klana upśledzny/uszkdzny mięsień czwrgłwy neurlgiczne upśledzenie równznaczne z pełnym uszkdzeniem rdzenia kręgweg w dcinku L3 lub z niepełnym uszkdzeniem rdzenia kręgweg w dcinku L1, dziecięce prażenie mózgwe klasa 5 ( wg CPISRA). A Klasa A bejmuje zawdników, u których nie ma sprawnści funkcjnalnej tułwia lub tych u których zachwana zstała jedynie sprawnść barków. Kajakarz w grupie A pdczas wisłwania, krzysta z siły rąk i/lub ramin. Zdarza się, że zachwana zstaje u nich zdlnść d utrzymania balansu tułwia. Kajakarze w tej kategrii dznaczają się przynajmniej jedną z pniższych niepełnsprawnści (lub prównywalną): dziecięce prażenie mózgwe klasa 4 (wg CPISRA) neurlgiczne upśledzenie dpwiadające pełnemu uszkdzeniu rdzenia kręgweg na pzimie T12 lub niepełnemu uszkdzeniu na pzimie T10 3

4 Standardy łdzi Pniższe standardy ( dla K1 i V1) zstały ustanwine przez ICF we współpracy z IVF. K1 Maksymalna Długść 520cm Minimalna Szerkść 50cm* mierzne 10cm d dna d kadłuba Minimalna waga V1 Max. długść Min. ciężar Max. długść stabilizatra 12kg 730 cm. 10 kg ( bez stabilizatra). 250 cm. Dtychczas zawdy międzynardwe ICF rzgrywane były wyłącznie w dyscyplinach K1 i V1. Mżna czekiwać, że K2 i V2 wejdą w najbliższym czasie d prgramu zawdów wyższej rangi. Nie jest również wykluczne pjawienie się w regulaminie nwych dystansów. Mistrzstwa świata W ramach mistrzstw świata rzgrywany jest sprint 200m : Mężczyźni K-1: LTA, TA & A V-1: LTA, TA & A łącznie 12 wyścigów. Kbiety K-1: LTA, TA & A V-1: LTA, TA & A Każdy rdzaj wyścigu jest twarty dla wszystkich trzech klas (LTA, TA, A). Aby uzyskać tytuł mistrzwski wymagany jest start w każdym wyścigu minimum sześciu zawdników reprezentacji nardwych w każdej klasie. Każdy kraj ma praw wystawienia jedneg zawdnika w każdej knkurencji i klasie. Bezpieczeństw Regulamin Mistrzstw Plski w Parakajarstwie na rk 2012 : W klasach A - raz we wszystkich klasach - LTA, TA i A w przypadku zawdników, którzy nie startwali w zawdach paracane - bwiązkwa jest kamizelka asekuracyjna ( także w czasie treningu). Wszyscy zawdnicy, którzy nie startują w kamizelkach muszą pdpisać świadczenie rezygnacji z używania kamizelki i przyjęcia dpwiedzialnści z teg tytułu. Każda łódź birąca udział w regatach pwinna psiadać urządzenia chrniące ją przed zatnięciem musi być niezatapialna. 4

5 Regulamin ICF : W klasach A - bwiązkwa jest kamizelka asekuracyjna. Wszyscy zawdnicy, którzy nie startuja w kamizelkach muszą pdpisać świadczenie rezygnacji z używania kamizelki i przyjęcia dpwiedzialnści z teg tytułu ( Waiver fr PFD use ) Regulamin nie zawiera zapisu wymagalnści niezatapialnści łdzi Regulamin dyscypliny : Obwiązują przepisy ICF Paracane RULES i ICF Paracane Classificatin Guidelines z 2011 rku ze zmianami na 2012 rk. Tłumaczenie : Anna Kmiecik Nadzór merytryczny : Pitr Urbański ( AWF Pznań) Rmuald Schmidt ( START-PZKaj) 5