Kryzys ekonomiczny a funkcjonowanie przedsiębiorstw - możliwości i sposoby radzenia sobie z kryzysem na szczeblu lokalnym

Transkrypt

1 Kryzys ekonomiczny a funkcjonowanie przedsiębiorstw - możliwości i sposoby radzenia sobie z kryzysem na szczeblu lokalnym Dokument sporządzony przez: dr Grażynę Majcher - Magdziak Prezes Zarządu Sp. z o.o. ul. Powązkowska Warszawa tel. (022) , fax. (022) baa@baa.ltd.com.pl 1

2 NARODZINY KRYZYSU W POLSCE WYSOKI KURS WALUT DROGI IMPORT F M I A E K S ENERGIA MEDIA DOSTAWCY KOOPERANCI FIRMY LEASINGOWE R M Y B T K I M KRYZYS P O R T E R Z Y F I U S Ł R U M G Y O W E BUDOWNICTWO BANKI GIEŁDA A A N T K K I I I Z N A W G E R S A T N O I KRYZYS R C OGRANICZENIE ZAMÓWIEŃ WOJSKOWYCH Z Y Z N I 2

3 PIERWSZE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE OSŁABIENIE DYNAMIKI SPRZEDAŻY SPADEK SPRZEDAŻY, ZWŁASZCZA EKSPORTU DZIAŁALNOŚĆ HANDLOWA 3

4 PIERWSZE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE OSŁABIENIE DYNAMIKI SPRZEDAŻY SPADEK SPRZEDAŻY, ZWŁASZCZA EKSPORTU WYDŁUŻENIE CYKLU PŁATNOŚCI NALEŻNOŚCI BARDZIEJ RESTRYKCYJNE PODEJŚCIE WIERZYCIELI DO ŚCIĄGANIA ZOBOWIĄZAŃ ZALEGANIE ZAPASÓW DZIAŁALNOŚĆ HANDLOWA KAPITAŁ OBROTOWY 4

5 PIERWSZE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE OSŁABIENIE DYNAMIKI SPRZEDAŻY SPADEK SPRZEDAŻY, ZWŁASZCZA EKSPORTU WYDŁUŻENIE CYKLU PŁATNOŚCI NALEŻNOŚCI BARDZIEJ RESTRYKCYJNE PODEJŚCIE WIERZYCIELI DO ŚCIĄGANIA ZOBOWIĄZAŃ ZALEGANIE ZAPASÓW POZYCJA WYCZEKIWANIA U PARTNERÓW I KOOPERATORÓW DZIAŁALNOŚĆ HANDLOWA KAPITAŁ OBROTOWY KONTRAKTY BIZNESOWE 5

6 PIERWSZE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE OSŁABIENIE DYNAMIKI SPRZEDAŻY SPADEK SPRZEDAŻY, ZWŁASZCZA EKSPORTU WYDŁUŻENIE CYKLU PŁATNOŚCI NALEŻNOŚCI BARDZIEJ RESTRYKCYJNE PODEJŚCIE WIERZYCIELI DO ŚCIĄGANIA ZOBOWIĄZAŃ ZALEGANIE ZAPASÓW POZYCJA WYCZEKIWANIA U PARTNERÓW I KOOPERATORÓW ZMNIEJSZENIE PRESJI PŁACOWEJ DZIAŁALNOŚĆ HANDLOWA KAPITAŁ OBROTOWY KONTRAKTY BIZNESOWE PRACOWNICY 6

7 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE 7

8 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE POJAWIENIE SIĘ STRAT LUB POGORSZENIE RENTOWNOŚCI 1 8

9 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE POJAWIENIE SIĘ STRAT LUB POGORSZENIE RENTOWNOŚCI UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ 1 2 9

10 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE SPADEK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY WYŻSZY KOSZT KREDYTU WYMAWIANIE FINANSOWANIA FIRM UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

11 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE SPADEK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY WYŻSZY KOSZT KREDYTU WYMAWIANIE FINANSOWANIA FIRM UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ WYMAWIANIE LEASINGÓW

12 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE SPADEK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY WYŻSZY KOSZT KREDYTU WYMAWIANIE FINANSOWANIA FIRM TRUDNOŚCI W UZYSKANIU KREDYTU ROZWOJOWEGO I OBROTOWEGO UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ WYMAWIANIE LEASINGÓW

13 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE SPADEK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY WYŻSZY KOSZT KREDYTU WYMAWIANIE FINANSOWANIA FIRM TRUDNOŚCI W UZYSKANIU KREDYTU ROZWOJOWEGO I OBROTOWEGO UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ WYMAWIANIE LEASINGÓW USZTYWNIENIE RYNKU PRACY

14 WTÓRNE OBJAWY KRYZYSU W FIRMIE SPADEK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY WYŻSZY KOSZT KREDYTU WYMAWIANIE FINANSOWANIA FIRM TRUDNOŚCI W UZYSKANIU KREDYTU ROZWOJOWEGO I OBROTOWEGO U P A D Ł O UTRATA LUB POGORSZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ WYMAWIANIE LEASINGÓW USZTYWNIENIE RYNKU PRACY Ś Ć

15 MODYFIKACJA ZAŁOŻEŃ ROZWOJOWYCH FIRMY PRZYCZYNY PRZYCZYNY BRAK ŚRODKÓW FINANSOWYCH NIEPRZEWIDYWALNE PODSTAWOWE PARAMENTY FINANSOWE (KURS EURO. KURS USD, STOPA PROCENTOWA), WSKAŹNIKI GIEŁDOWE Wstrzymywanie lub opóźnianie inwestycji już realizowanych Przesuwanie na okres późniejszy inwestycji jeszcze nie rozpoczętych Etapowanie dojścia inwestycji do zdolności docelowych (jeśli możliwe) Weryfikacja skali, przeznaczenia i sposobu realizacji inwestycji Zmiana źródeł finansowania inwestycji Szukanie partnerów przedsięwzięcia NIEPEWNOŚĆ RYNKU I TRAFNOŚCI ZAŁOŻEŃ INWESTYCJI STRACH PRZED BANKRUCTWEM 15

16 MAPA BRANŻ DOTKNIĘTYCH KRYZYSEM Obecnie kryzys odczuwają wszystkie firmy, ale dla niektórych kryzys zaczął się później lub też jest mniej dotkliwy. Pierwsze uderzenie kryzysu Reakcja wtórna Uderzenie trzecie Relatywnie mają się lepiej SPADEK EKSPORTU meblarstwo chemia motoryzacja spedycja/transport międzynarodowy górnictwo węglowe górnictwo miedzi przemysł gumowy petrochemia OGRANICZENIE KREDYTOWANIA hutnictwo przemysł metalowy i metalurgiczny przemysł maszynowy przemysł drzewny przemysł rafineryjny gazownictwo budownictwo developerka sektor finansowy kultura edukacja służba zdrowia produkcja i usługi zaliczane do grupy dóbr pierwszej potrzeby jak: przemysł spożywczy, produkcja podstawowych AGD, chemia gospodarcza, Produkty higieny osobistej, itp. DROGI IMPORT przemysł odzieżowy przemysł obuwniczy handel dobrami importowanymi energetyka OGRANICZENIE ZAMÓWIEŃ RZĄDOWYCH produkcja dla wojska działalność innowacyjna DOTACJE UE infrastruktura 16

17 DZIAŁANIA ZABEZPIECZAJĄCE FIRMĘ W SFERZE OPERACYJNEJ Priorytetem jest utrzymanie płynności, a nie zysk, wzrost obrotów, rozwój itp. Liczy się szybkość i elastyczność działania. Modyfikacje oferty handlowej stosownie do zmian rynku; zwiększanie lub wygaszanie produkcji wybranych dóbr; wejście w nowe produkty Zmniejszenie marż by nie wypaść z rynku; Sprzedaż po kosztach Wejście na rynki dotychczas mało rentowne, ale za to bezpieczne Bieżąca weryfikacja odbiorców pod kątem wypłacalności Bieżący monitoring płatności Restrukturyzacja kosztowa Poprawa obrazu bilansu dla zwiększenia wiarygodności Dywersyfikacja sposobu finansowania Partnerstwo z dużymi Przekształcenia; tworzenie spółek frontowych i spółek tyłowych zjawisko nietypowe Sprzedaż firmy lub wprowadzenie nowego partnera 17

18 RESTRUKTURYZACJA KOSZTÓW SPRZEDAŻ KOSZTY KOSZTY STAŁE KOSZTY ZMIENNE WERYFIKACJA PRACOWNIKÓW; PODZIAŁ NA KATEGORIE WG PRZYDATNOŚCI; ZWOLNIENIA REZYGNACJA Z USŁUG MNIEJ ISTOTNYCH REKLAMA, P-R, SZKOLENIA, ITD. OGRANICZENIE SPONSORINGU ZLECENIE PRODUKCJI INNYM FIRMOM TAŃSZE SUROWCE I MATERIAŁY CZASOWA OBNIŻKA PŁAC TAŃSZE USŁUGI SPRZEDAŻ ZBĘDNYCH NIERUCHOMOŚCI NEGOCJACJE Z PRACOWNIKAMI NEGOCJACJE; NOWI DOSTAWCY Właściwy podział kosztów na stałe i zmienne oraz określenie progów rentowności, a następnie stały monitoring kosztów daje szansę na sukces. 18

19 NOWE FORMY FINANSOWANIA FIRM DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA formy wykorzystywane przed kryzysem Leasing Kredyt dostawców Kredyt bankowy Leasing zwrotny Zamknięta emisja obligacji Fundusze UE Pakiet antykryzysowy rządu Poręczenie i kredyty z BGK Sprzedaż zbędnych aktywów Sprzedaż pakietu udziałów nowemu inwestorowi Ilość udziałów Dodatkowe uprawnienia nowego współwłaściciela Cena udziałów 19

20 POLSKIE FIRMY W CZASACH KRYZYSU Źródła sytuacji kryzysowych Kierunki działań obniżenie kosztów poszukiwanie nowych źródeł przychodów jedna i na druga sfera 24 20

21 PRZYGOTOWANIE SZEFÓW POLSKICH FIRM NA CZASY KRYZYSU Tylko 1 na 10 polskich menadżerów cechuje się wysoką odpornością na stres; Pozostali plasują się w pułapie średniej odporności na stres. 21

22 GŁÓWNE BŁĘDY SZEFÓW POLSKICH FIRM W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH brak planu działania uleganie emocjom szukanie winnych rutyna syndrom strusia reaktywność syndrom króla słońce 22

23 KREATYWNOŚĆ ORGANIZACJI wg modelu Łańcuch innowacji Tradycyjna wynalazczość: Innowacyjny model: Innowacja w zarządzaniu: Innowacja w modelu wartości: Własny dział B+R Własne patenty Słowo innowacja w misji/wizji Kapitał ludzki Partnerstwo Know-how Wdrażanie przełomowych rozwiązań Szukanie idei następnych generacji Dostarczanie produktów i usług jest zastępowane dostarczaniem emocji i doświadczeń 23

24 ŁAŃCUCH INNOWACJI W POLSKICH FIRMACH Innowacje w modelu wartości Innowacja w zarządzaniu Świat Innowacyjny model przedsiębiorstwa Polska Tradycyjna wynalazczość

25 CZYNNIKI STYMULUJĄCE INNOWACYJNOŚĆ WG POLSKICH FIRM zarządzanie wiedzą system motywacyjny sieci społeczne własne technologie eksperymentowanie Świat Polska kultura organizacji wsparcie menedżmentu