Szkolenie dla nauczycieli w ramach projektu AU. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Transkrypt

1 1 Szkolenie dla nauczycieli w ramach projektu AU Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Założenia programu Pracujemy w parach przedmiotowych. Planujemy lekcję i obserwujemy zgodnie z poznanymi na szkoleniu procedurami. Przeprowadzamy lekcję w swoich szkołach, poddając obserwacji i analizie w parach. Poprawiamy scenariusz na podstawie wniosków i planujemy kolejną lekcję osadzoną w ścieżce. Produktem są dwa konspekty lekcji oraz prace uczniów z pierwszej lekcji wraz z arkuszami analizy i wnioskami do wdrożenia, mile widziane nagrania lekcji. 2

3 Cele szkolenia Cele: Poznanie wybranych praktyk współpracy nauczycieli - procedur doskonalenia uczenia się i nauczania w pracy nauczyciela planowanie lekcji, ok-obserwacji i analizy prac uczniów. Opracowanie konspektu lekcji w parach przedmiotowych. Zaplanowanie dalszej pracy nad doskonaleniem konspektu. 3

4 Nacobezu Wymienisz procedury widocznego nauczania i uczenia się. Dokonasz OK-obserwacji nagranej lekcji. Udzielisz i przyjmiesz IZ po obejrzanej lekcji. Zanalizujesz prace uczniów. Poznasz wielkoformatowe praktyki przydatne w planowaniu lekcji. Przeanalizujesz model konspektu lekcji. Zredagujesz konspekt ze swojego przedmiotu we współpracy z innym nauczycielem. Stworzysz razem z partnerem/partnerką z pary harmonogram współpracy nad planowaniem lekcji. 4

5 Najlepsze efekty w nauczaniu osiągniemy wtedy, gdy spojrzymy na uczenie się oczami uczniów. prof. John Hattie 5

6 Profesjonalizacja zawodu nauczyciela Nauczanie nie jest indywidualną sprawą nauczyciela, jest wspólną sprawą całej szkoły. 6

7 Procedury widocznego nauczania i uczenia się Praca nad scenariuszem lekcji/planowanie. OK obserwacja. Nagrywanie lekcji. Obserwacja wybranych uczniów. Analiza prac uczniów. Spacer edukacyjny. 7

8 OK-obserwacja 8

9 OK-obserwacja hospitacja lekcja otwarta Korzyść z OK-obserwacji ma mieć obserwowany 9

10 Część I Planowanie 10

11 Procedura OK-obserwacji 1. Obserwator i obserwowany przed obserwacją ustalają, co będzie obserwowane. 2. Podczas obserwacji obserwator notuje: co z tego, co miał obserwować zaobserwował, dowody do swoich obserwacji, czego nie udało mu się zaobserwować. Dzienniczek pkt 1. 11

12 Procedura OK-obserwacji cd. 3. W czasie rozmowy po obserwacji: Obserwator przekazuje obserwowanemu swoje obserwacje co z tego co zakładaliśmy udało mi się zaobserwować i jakie mam na to dowody. Czego nie udało mu się zaobserwować. Obserwowany zadaje pytania obserwującemu, możliwa dyskusja. Obserwowany określa - nad czym chciałby w przyszłości pracować i co chciałby osiągnąć? Jakie działania podejmie, aby osiągnąć założony cel? 12

13 CZĘŚĆ II PLANOWANIE 13

14 ROZMOWA PO OBSERWACJI Wspólne w grupie ustalenia na temat obserwacji Omawiamy to co udało nam się zaobserwować i zaznaczamy w tabeli poświęconej dowodom i wskaźnikom Dzienniczek p

15 PYTANIA DZIENNICZEK 4 1. Pytania powinny dotyczyć raczej konkretów i nie wprowadzać rozmówcę w zakłopotanie Nie Jak myślisz, jak ci poszło? Tak Co było dobrego w Twojej lekcji i skąd o tym wiesz? 2. Pytać raczej co, a nie dlaczego? Nie Dlaczego użyłeś tej metody? Tak Co chciałeś osiągnąć stosując tę metodę? 3.Unikać słówka ale Nie Doceniłeś pracę Marka, ale zapomniałeś o Jurku. Tak Z reguły pamiętasz o docenieniu pracy uczniów, jak myślisz co może ci pomóc w pamiętaniu o docenieniu wszystkich uczniów? 15

16 PYTANIA DZIENNICZEK 4 4. Zaczynać pytanie od własnej obserwacji działań wykonanych przez nauczyciela Nie Uczniowie byli przestraszeni, jak zamierzasz to zmienić w przyszłości? Tak - Zauważyłem, że powiedziałeś, co chciałeś przez to osiągnąć? 5. Pytać o przyszłość, a nie rozliczać przeszłość i starć się w tym nie doradzać. Nie Zauważyłem, że uczniowie byli znudzeni, co powinieneś zrobić inaczej, aby nie byli znudzeni. Tak Część uczniów straciła zainteresowanie, co następnym razem zrobisz, aby je utrzymać? Rozmowa w parach o pytaniach 16

17 ROZMOWA PO OBSERWACJI Dzienniczek p. 5. Dobre rady dla obserwatora Słuchaj. Doceniaj. Daj przestrzeń rozmówcy (postaraj się, aby nauczyciel sam doszedł do tego co chciałby zmienić w swojej pracy). Nie doradzaj. Pytaj tylko o konkret (pytaj tylko o to, co nauczyciel i uczniowie robili podczas lekcji). NIE KRYTYKUJ i nie bądź ekspertem. Odnoś się tylko do tego co ustaliliście wcześniej. Rozmawiaj z obserwowanym jak najszybciej po obejrzeniu lekcji i przygotowaniu IZ w uzgodnionym wcześniej czasie. Miej ze sobą notatki z obserwacji. W OK obserwacji najważniejsze jest zaufanie. 17

18 CZĘŚĆ III PRZEKAZANIE INFORMACJI ZWROTNEJ 18

19 RAFY OK-OBSERWACJI Ograniczenie obserwacji do obserwowania stażysty przez doświadczonego nauczyciela i udzielania mu porad. Obserwacja czyniona przez kilku nauczycieli razem. Konieczność prowadzenia obserwacji przez całe 45 minut (brak czasu). Obserwacja tylko nauczyciela, a nie uczniów. Dzienniczek 8. Zapisz inne rafy 19

20 ANALIZA PRAC UCZNIÓW Obserwacja lekcji + analiza prac uczniów = pełniejsze wnioski 20

21 ANALIZA PRAC UCZNIÓW Czego uczniowie mogą się nauczyć na tej lekcji? (wiedza, umiejętności, kompetencje). Jakie zadanie otrzymali uczniowie? (jakiego rodzaju myślenie uruchamia to zadanie, jakich kompetencji wymaga jego rozwiązanie, czy jest to problem do rozwiązania, czy zadanie jest wieloetapowe, jak wpływa na uczenie się). W jaki sposób i kiedy zostało przedstawione polecenie? Jakie to miało znaczenie? Jakie są cechy dobrej pracy ucznia? Na jakiej podstawie uczniowie mogą ocenić, że są to procedury (ich uczenie się) wysokiej jakości? (nacobezu). Co robi nauczyciel, by uczenie się uczniów było widoczne? (dobór zadań, wykorzystanie na lekcji pracy w grupach, stosowanie dyskusji, sprawdzanie stopnia zrozumienia tematu i osiągnięcia celów). 21

22 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 1 Krok 1. nauczyciel, który przynosi zadanie opisuje swoje polecenie 22

23 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 2 Krok 2. opis wiedzy i umiejętności (Co chciał nauczyciel? Co zrobili uczniowie?) 23

24 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 3 Krok 3. przygotowanie tabeli 4 poziomów oceny wykonania zadania. 24

25 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 4 Krok 4. Ocena prac w grupach, wg zapisanych kryteriów nauczyciela 25

26 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 5 Krok 5. Porównanie i uwspólnienie ocen/poziomów. 26

27 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 6 Krok 6. Refleksja: Gdybyśmy tę lekcję poprowadzili jeszcze raz, to co zmienilibyśmy, aby stopień osiągnięcia celów był wyższy? 27

28 ANALIZA PRAC UCZNIÓW KROK 7 Krok 7. Refleksja: do jakiej zmiany we własnej pracy zainspirowała mnie procedura analizy prac uczniów? 28

29 PLANOWANIE LEKCJI 29

30 Procedura Planowanie lekcji opata jest na pracach: CPRE, Teachers College Wakasa Nagakura, Ph.D CPRE, Teachers College 30

31 CO TO JEST PLANOWANIE LEKCJI Na bazie japońskiego modelu lekcji: Stała współpraca dużej grupy nauczycieli w celu projektowania możliwie skutecznych lekcji, osadzonej w konkretnej ścieżce nauczania, z uwzględnieniem świadomie wybranego modelu pracy i świadomie wybranych typów zadań. 31

32 CO TO JEST PLANOWANIE LEKCJI Dwa aspekty: Współpraca nauczycieli. Pojedyncza lekcja jako część całości. 32

33 PRAKTYKI NAUCZYCIELSKIE, DAJĄCE DUŻE EFEKTY Skuteczne planowanie lekcji. Zwracanie uwagi na intelektualne wymogi zadań. Ukierunkowane nauczanie. Uczenie się w małych grupach. Uczniowskie dyskusje. Ocenianie kształtujące. Meta-poznanie. 33

34 SKUTECZNE PLANOWANIE LEKCJI Zbadaj, co uczniowie już wiedzą. Zastanów się nad możliwymi błędami. Ustal wyraźny cel lekcji. Ulokuj lekcję na krzywej postępów w uczeniu się. Modelowanie przez nauczyciela. Czas na niezależną pracę uczniów (i dyskusję). Dokonaj wyraźnego podsumowania lekcji. 34

35 UKIERUNKOWANE NAUCZANIE Nauczyciel skupia się na konkretnych pojęciach i umiejętnościach. Nauczyciel uwzględnia potrzeby pojedynczych uczniów lub małych grup uczniów. Nauczyciel zadaje pytania, daje wskazówki i podpowiedzi, które pomogą pojedynczym uczniom i grupom w osiągnięciu konkretnych celów. 35

36 ZADANIA NA ODPOWIEDNIM POZIOMIE Buduj lekcje wokół zadań, które stanowią intelektualne wyzwanie. Korzystaj z zadań, które pokazują myślenie i rozumowanie uczniów. Angażuj uczniów w zadania o różnych poziomach umiejętności, miej w zanadrzu zadania dodatkowe. 36

37 UCZENIE SIĘ W MAŁYCH GRUPACH Zadanie/praca przeznaczone dla grupy. Każda grupa pracuje według określonego protokołu. Każdy uczeń ma określoną rolę/wkład i musi przyczynić się do pracy grupy. Grupa ma czas na wspólną dyskusję. Jest element refleksji, który pozwoli sprawdzić, w jaki sposób praca poszczególnych członków grupy pomogła zbudować zrozumienie. 37

38 UCZNIOWSKIE DYSKUSJE Inicjuj dyskusje, które będą dotyczyć kluczowych pojęć w danej dziedzinie naukowej. Stwarzaj uczniom okazje do wzajemnego tłumaczenia sobie sposobów dochodzenia do rozwiązań. Rozwijaj w klasie kulturę dyskusji, w której uczniowie otwarcie dzielą się swoimi pomysłami. Dawaj uczniom okazję do zadawania pytań oraz znajdowanie problemów i pomyłek. 38

39 OCENIENIE KSZTAŁTUJĄCE Planuj lekcje, podczas których uczniowie będą tworzyć dowody wskazujące na uczenie się. Pozwól uczniom wziąć odpowiedzialność za swoją naukę. Udzielaj uczniom konkretnej informacji zwrotnej, tak by doprowadzić ich do zrozumienia i osiągnięcia celów uczenia się. W razie potrzeby modyfikuj lekcje w odpowiedzi na potrzeby uczniów. 39

40 META - POZNANIE Podawaj czytelne i spójne cele uczenia się. Włącz kryteria sukcesu i samoocenę do procesu uczenia się. Daj uczniom przestrzeń na pytania dlaczego to robimy? i co uzyskaliśmy robiąc to?. Stwórz uczniom okazję do refleksji nad tym skąd coś wiedzą i co wiedzą. 40

41 KROKI SKUTECZNEGO PLANOWANIA W jakim miejscu umieścimy lekcję? Jaka jest uprzednia wiedza uczniów? Wybieramy zadanie, na podstawie którego nauczymy danego pojęcia. Wybieramy model, na podstawie którego przedstawimy pojęcie. 41

42 TAKSONOMIA BLOOMA 42

43 TAKSONOMIA SOLO Structure of Observed Learning Outcomes. czyli: Struktura Obserwowalnych Wyników Uczenia się. Przykład na kolejnych slajdach Jan Potworowski. 43

44 CO TO JEST LEGO? Etap prestrukturalny: To chyba są takie znaki na samochodach lub kamizelkach piłkarzy (nie wiem nic) 44

45 CO TO JEST LEGO? Etap jednej struktury /monostrukturalny/jednego wątku: To jest taka czerwona plastikowa cegiełka (znam jedno pojęcie) 45

46 CO TO JEST LEGO? Etap wielu struktur: To są takie klocki plastykowe w różnych kolorach i różnych rozmiarów (znam kilka pojęć) 46

47 CO TO JEST LEGO? Poziom/etap relacyjny: To są klocki z którymi mogę zbudować różne rzeczy, choć potrzebuje pomocnej instrukcji (znam kilka pojęć i ich połączenia) 47

48 CO TO JEST LEGO? Poziom wyższej abstrakcji/etap abstrakcji i transferu: Mogę wymyślić fantastyczne budynki z schodami do nieba i je zbudować. A może następnym razem złożę rakietę! ŚWIAT (znam odpowiednie pojęcie, które łączą się w całość oraz dodatkowe pojęcia poszerzające obraz.) 48

49 MODEL KONSPEKTU Temat lekcji. Wymagania szczegółowe podstawy programowej (cytat). Cele lekcji. Cele w języku ucznia. Kryteria sukcesu dla ucznia. Informacja o tym co uczniowie już wiedzą z poprzednich lekcji ( powiązanie z wcześniejszą wiedzą. 49

50 MODEL KONSPEKTU Przebieg lekcji - aktywności uczniów prowadzące do osiągnięcia celów. Pytanie kluczowe dla uczniów. Sposób podsumowania lekcji z uwzględnieniem celów. Zadanie domowe do wyboru. Zakończenie. Wykorzystane materiały. 50