Jakich związków partnerskich chcemy w Polsce?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jakich związków partnerskich chcemy w Polsce?"

Urszula Rutkowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Jakich związków partnerskich chcemy w Polsce? Yga Kostrzewa Mariusz Kurc Krystian Legierski Tomasz Szypuła debaty przeprowadzone w 14 miastach w Polsce, październik 2009 marzec 2010

2 Plan spotkania 1. Przedstawienie grupy i jej celów 2. Prezentacja 3. Dyskusja

4 Jakie związki partnerskie w Polsce? Związki partnerskie w Europie Po co gejom i lesbijkom formalne związki? Jakie kwestie możemy rozwiązywać na gruncie obowiązującego prawa w Polsce? 4 główne modele uznawanych przez prawo związków jednopłciowych na świecie Co mówią przeciwnicy uregulowań prawnych związków jednopłciowych?

6 Dania Axel i Eigil Axgil pierwszy zarejestrowany związek partnerski na świecie,

7 Argentyna ślub Alexa Freyre i Jose Maria di Bello pierwszy w Am. Łacińskiej,

8 USA, San Francisco ślub Rosie O Donnell i Kelli Carpenter (gdy jeszcze były legalne w Kaliforni)

9 USA ślub Melissy Etheridge i Tammy Lynn, 2003 r.

10 Nie dla małżeństw gejowskich Nie dla małżeństw gejowskich Polacy przeciwni gejowskim adopcjom. Aż trzy czwarte Polaków nie chce, by pary homoseksualne mogły adoptować dzieci. Za możliwością zawierania przez nie związków małżeńskich opowiada się 3 proc. Sondaż GfK Polonia został przeprowadzony 4-8 marca 2010 r. na 979-osobowej próbie dorosłych Polaków. Źródło: Rzeczpospolita

11 Obecna sytuacja prawna orientacja seksualna w Kodeksie Pracy: zakaz dyskryminacji wprowadzony pod naciskiem UE w 2003 r. odwrócenie ciężaru dowodu (pracodawca musi udowodnić, że na poziomie rekrutacji, zatrudnienia lub zwolnienia nie dyskryminował i w taki sam sposób traktował innych pracowników)

12 Prawo a związki homoseksualne Ustawa o związkach partnerskich prof. M. Szyszkowskiej debata r. Wspólne rozliczenie podatkowe partnerek za rok 2008 sprawa pod opieką Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Precedensowy wyrok w Szczecinie w sprawie ochrony dóbr osobistych geja Ryszarda Giersza z Wolina (2009 r.) Pomoc społeczna na Śląsku (Chorzów) uznała, że choremu nie należy się zapomoga, ponieważ mieszka ze swoim partnerem i ich wspólny dochód przewyższa socjalne minimum urzędnicy uznali fakt istnienia gospodarstwa domowego pomiędzy partnerami tej samej płci (2007 r.) Sprawa Kozak vs. Polska ETPW w Strasburgu (2010 r.)

13 Po co gejom i lesbijkom formalne związki? odwiedziny w szpitalu, informacja o stanie zdrowia, podejmowanie decyzji o leczeniu w przypadku nieprzytomności (ustawa o zawodzie lekarza + karta pacjenta) uwaga na pułapki! (wg prawa małżonek nie jest tu uprzywilejowany) pochówek zmarłego (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych) odbiór korespondencji (uwaga) (prawo pocztowe)

14 Po co gejom i lesbijkom formalne związki? zakup nieruchomości (prawo własności) wspólny rachunek bankowy (prawo bankowe) brak zabezpieczeń socjalnych (prawo ubezpieczeniowe i odszkodowawcze, ZUS, renty, emerytury) brak ochrony w procesie karnym i cywilnym, (postępowanie sądowe) prawo spółdzielcze i lokalowe obywatelstwo RO dla cudzoziemca (ustawa o cudzoziemcach) adopcja dzieci tylko jako osoba samotna

15 Po co gejom i lesbijkom formalne związki? Korzystanie z klinik leczenia niepłodności kliniki odmawiają parom lesbijskim sztucznego zapłodnienia (inseminacji) ze względu na przekonania osobiste regulacje prawne nie istnieją w tym zakresie trzy projekty ustawy o zapłodnieniu in vitro zablokowanie dostępu do tego zabiegu dla lesbijek lub kobiet samotnych

16 Po co gejom i lesbijkom formalne związki? Dziedziczenie (prawo spadkowe) testament -!!! zachowek podatek spadkowy Prawo podatkowe niemożność wspólnego rozliczania się

17 Nasze postulaty POSTULAT 1: > Prawo do pochowania zmarłego partnera

18 Nasze postulaty POSTULAT 2: > Prawo do odmowy zeznań w procesie karnym, w postępowaniu podatkowym, administracyjnym i cywilnym

19 Nasze postulaty POSTULAT 3: > Prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym

20 Nasze postulaty POSTULAT 4: > Możliwość ubiegania się przez partnera obywatela RP, nie będącego obywatelem RP, o prawo pobytu na terytorium RP oraz o obywatelstwo RP

21 Nasze postulaty POSTULAT 5: > Prawo do adopcji dziecka partnera/partnerki

22 Nasze postulaty POSTULAT 6: > Prawo do udzielania informacji o stanie zdrowia i podejmowania decyzji związanej z leczeniem partnera/partnerki

23 Nasze postulaty POSTULAT 7: > Prawo do dziedziczenia ustawowego oraz zaliczenie partnera/partnerki do I grupy spadkowej

24 Nasze postulaty POSTULAT 8: > Prawo do wspólnego opodatkowania się

25 Nasze postulaty POSTULAT 9: > Prawo do korzystania z zabezpieczenia socjalnego, w tym świadczeń ZUS (ubezpieczenie zdrowotne, renta rodzinna, emerytura po zmarłym partnerze/partnerce)

26 Nasze postulaty POSTULAT 10: > Zagwarantowanie możliwości wstąpienia w stosunek najmu także partnera/partnerki w związku jednopłciowym (objęcie pojęciem osoby, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą także partnera/partnerki w związku jednopłciowym)

27 Nasze postulaty POSTULAT 11: > Zagwarantowanie prawa do ubiegania się o członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej i ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego po zmarłym partnerze/partnerce, byłym członku spółdzielni, przez objęcie pojęciem innej osoby bliskiej także partnera/partnerki w związku jednopłciowym)

28 Nasze postulaty POSTULAT 12: > Prawo do dysponowania wkładem pieniężnym na rachunku bankowym na wypadek śmierci na rzecz partnera/partnerki)

29 Modele związków małżeństwo związek partnerski PACS konkubinat stockxpert.com

30 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [1] instytucja prawa cywilnego kompleksowo reguluje zespół praw i obowiązków małżonków każdy z małżonków ma równe prawa i obowiązki

31 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [2] zawarcie małżeństwa oświadczenie woli złożone przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w formie uroczystego ślubowania jednocześnie przez nupturientów (kandydaci do małżeństwa)

32 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [3] prawa i obowiązki między małżonkami: prawa niemajątkowe prawo wspólnego pożycia obowiązek wierności prawo do wzajemnej pomocy obowiązek współdziałania dla dobra rodziny prawo noszenia wspólnego nazwiska prawa majątkowe obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny konieczność wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny

33 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [4] prawa i obowiązki wobec osób trzecich: prawa niemajątkowe prawo do adopcji wspólnej możliwość ubiegania się o prawo pobytu na terytorium RP przez małżonka obywatela polskiego prawo do odmowy składania zeznań prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym prawa majątkowe prawo dziedziczenia ustawowego zwolnienie z podatków od spadków i darowizn możliwość wspólnego opodatkowania prawo do korzystania z zabezpieczeń socjalnych prawo do wstąpienia w stosunek najmu, członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej prawo do dysponowania wkładem pieniężnym na wypadek śmierci

34 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [5] rozwiązanie małżeństwa: rozwód stwierdzenie nieważności śmierć

35 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki małżeństwo [6] rozwód: ustanie więzi duchowej ustanie więzi fizycznej ustanie więzi gospodarczej zakaz udzielenia rozwodu: sprzeciwia się temu dobro małoletnich dzieci sprzeciwiają się temu zasady współżycia społecznego

36 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki związek partnerski [1] instytucja prawa cywilnego kompleksowo reguluje zespół praw i obowiązków partnerów każdy partner ma równe prawa i obowiązki

37 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki związek partnerski [2] rejestracja związku: tak jak w przypadku małżeństw w inny sposób (u wójta gminy, w sądzie)

38 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki związek partnerski [3] prawa i obowiązki między partnerami: podobnie jak w małżeństwie prawa majątkowe i niemajątkowe okrojone np. o: brak obowiązku wierności prawa do wspólnego pożycia brak możliwości noszenia wspólnego nazwiska brak zmiany stanu cywilnego

39 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki związek partnerski [4] prawa i obowiązki wobec osób trzecich: podobnie jak w małżeństwie prawa majątkowe i niemajątkowe okrojone np. o: brak prawa do adopcji wspólnej brak prawa do zabezpieczenia socjalnego

40 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki związek partnerski [5] rozwiązanie związku partnerskiego: z chwilą śmierci z chwilą stwierdzenia nieważności z chwilą zgodnego oświadczenie woli stron lub po upływie określonego czasu albo przez orzeczenie sądu wydane na wniosek stron z chwilą upływu np. 12 miesięcy od oświadczenia złożonego przez jednego z partnerów

41 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki PACS [1] umowa cywilnoprawna pozwalająca partnerom uregulować wspólne prawa i obowiązki w codziennym życiu z mocy prawa (bez konieczności spisywania tego w umowie) regulująca pewne kwestie

42 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki PACS [2] zawarcie umowy: słownie pisemnie z rejestracją umowy w sądzie

43 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki PACS [3] prawa i obowiązki partnerów między sobą: partnerzy regulują je samodzielnie każdy PACS teoretycznie może być inny

44 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki PACS [4] prawa i obowiązki wobec osób trzecich: prawo do wspólnego opodatkowania się prawo do dziedziczenia po sobie

45 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki PACS [5] rozwiązanie umowy: z chwilą śmierci z chwilą zgodnego oświadczenia partnerów złożonego przed sądem z chwilą upływu 3 miesięcy od złożenia oświadczenia przez jednego z partnerów z chwilą zawarcia związku małżeńskiego

46 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki konkubinat [1] nie jest ani umową cywilnoprawną ani sformalizowaną instytucją cywilnoprawną są to poszczególne przepisy przyznające pewne uprawnienia partnerom

47 Modele związków sposoby zawarcia, rozwiązania, prawa i obowiązki konkubinat [2] prawo do korzystania z uprawnień: nabywa się przez oświadczenie złożone urzędnikowi dowód przeprowadzony przed urzędnikiem zarejestrowanie się w danym urzędzie

48 Dziękujemy za uwagę

Podobne dokumenty

Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej

Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej Dr Adam Bodnar Zakład Praw Człowieka WPiA UW Poznań, 27.10.2008 Zakaz dyskryminacji ze względu na orientację