Monitory. Wady semafora

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Monitory. Wady semafora"

Transkrypt

1 Wady semafora Monitory Niestrukturalny mechanizm synchronizacji Nie ułatwia wykrywania błędów synchronizacyjnych w czasie kompilacji programu Idea Jądro systemu operacyjnego jako monolityczny monitor - praca w trybie uprzywilejowanym (wzajemne wykluczanie) - wyłączny dostęp do pewnych obszarów pamięci - wyłączność wykonywania pewnych instrukcji - pośrednik w komunikacji między procesami - przydział zasobów Strukturalne typy danych w językach programowania - typy danych w Pascalu - klasy w Simuli (dane oraz procedury definujące operacje) - moduły w Moduli i pakiety w Adzie Monitor - notacja językowa (strukturalna!) dla wyrażenia - modularyzacji - abstrakcyjnych typów danych - synchronizacji Historia - Warunkowe regiony krytyczne (Hoare 72, Brinch Hansen 73) var v: shared T region v do... await W;... end Zastosowania Concurrent Pascal (Brinch Hansen 1975, systemy operacyjne Mono, Solo, Trio); Concurrent Euklid (Holt 1982, system Tunis) Monitory str. 1

2 Definicja monitora (składnia z Pascala C) monitor nazwa_monitora; definicje stałych i typów; deklaracje zmiennych lokalnych monitora; deklaracje lokalnych procedur i funkcji; deklaracje eksportowanych procedur i funkcji; instrukcje inicjujące monitora; Deklaracja eksportowanej procedury lub funkcji: export <deklaracja procedury lub funkcji> Jako narzędzie synchronizacji monitor zapewnia: (a) wzajemne wykluczanie działań na zmiennych dzielonych - monitor jest sekcją krytyczną - zmienne dzielone są lokalne w monitorze - dostęp do nich jest możliwy tylko przez procedury i funkcje eksportowane <nazwa monitora>.<nazwa procedury> (b) możliwość wstrzymywania i wznawiania procesów - specjalny typ condition i operacje na nim wait(zmienna typu condition) - zawiesza proces w kolejce (FIFO) związanej ze zmienną typu condition; zwalnia monitor signal(zmienna typu condition) - wznawia pierwszy proces z kolejki związanej ze zmienną typu condition; zwalnia monitor empty(zmienna typu condition): boolean - ma wartość true, jeśli żaden proces nie oczekuje w kolejce związanej ze zmienną typu condition Monitory str. 2

3 Uwaga: nie należy mylić wait i signal z monitora z P i V (wait i signal) dla semafora - w monitorze nie ma licznika dla zmiennej typu condition - signal do kolejki pustej jest instrukcją pustą Problem: gdzie umieszczać signal? - tylko na końcu procedury monitora (i tylko jedno) - w dowolnym miejscu procedury monitora Inne notacje: - zamiast export: *, shared, entry, lista export - monitor jako typ: var M: monitor... - parametryzacja monitorów - wait z priorytetem Interpretacja Furtki wejściowe P1 P2 P5 op op op Przykład: dostęp do zasobu Ogrodzenie monitor zasób; var zajęty: Boolean; czekamy: condition; export procedure zdobądź; export procedure zwolnij; if zajęty then wait(czekamy); zajęty := false; zajęty := true signal(czekamy) zajęty:= false Przykład: czytelnicy i pisarze Monitory str. 3 Zmienne monitora P4 Wyjście c1 c2 P3 P6 P8

4 monitor czytelnia; var czytelnicy: integer; {liczba czytelników w czytelni} pisanie: boolean; {czy jest pisarz w czytelni} można_pisać: condition; można_czytać: condition; export procedure chcę_czytać; if pisanie or not empty(można_pisać) then wait(można_czytać); czytelnicy := czytelnicy + 1; signal(można_czytać) {chcę_czytać} export procedure chcę_pisać; if (czytelnicy<>0) or pisanie then wait(można_pisać); pisanie := true; {chcę_pisać} export procedure koniec_czytania; czytelnicy := czytelnicy - 1; if czytelnicy = 0 then signal(można_pisać) {koniec_czytania} export procedure koniec_pisania; pisanie := false; if not empty(można_czytać) then signal(można_czytać) else signal(można_pisać) {koniec_pisania} {monitor czytelnia} czytelnicy := 0; pisanie := false {czytelnia} Monitory str. 4

5 process czytelnik (i: integer); czytelnia.chcę_czytać; czytam(i); czytelnia.koniec_czytania end process pisarz (i: integer); czytelnia.chcę_pisać; piszę(i); czytelnia.koniec_pisania end co pisarz(1); pisarz(2); czytelnik(1); czytelnik(2); czytelnik(3); coend Przykład: prosty system wsadowy type bufor (T) =...; var buf_we: bufor(obraz_karty); buf_wy: bufor(obraz_wiersza); process czytnik; var karta:obraz_karty; czytaj kartę z czytnika kart; buf_we.włóż (karta) end ; process wykonawca; var karta: obraz_karty; wiersz: obraz_wiersza; buf_we.pobierz (karta); przetwórz kartę i utwórz wiersz; buf_wy.włóż (wiersz) end ; process drukarka; var wiersz: obraz_wiersza; Monitory str. 5

6 buf_wy.pobierz (wiersz); wydrukuj wiersz na drukarce end co czytnik; wykonawca; drukarka coend. type bufor (T) = monitor var pozycje: array [0..N-1] of T; przód, tył: 0..N-1; rozmiar: 0..N; niepusty, niepełny: condition; export procedure włóż (p:t); if rozmiar = N then wait(niepełny); pozycje[tył] := p; rozmiar := rozmiar + 1; tył := (tył+1) mod N; signal(niepusty) export procedure pobierz (var t: T); if rozmiar = 0 then wait(niepusty); t := pozycje[przód]; rozmiar := rozmiar - 1; przód := (przód + 1) mod N; signal(niepełny) rozmiar := 0; przód := 0; tył := 0 Monitory str. 6

7 Inne mechanizmy synchronizacji w systemach ze wspólną pamięcią: numerator i licznik zdarzeń [Reed & Kanodia 1979] S: sequencer E: eventcount v: integer; {lokalne} ticket(s): przekazuje liczbę dotychczas wykonanych operacji ticket na S await(e, v): if E < v then zawieś wywołujący proces w kolejce związanej z E w oczekiwaniu na E = v advance(e): E := E + 1; odwieś proces(y) czekający na to, by E osiągnęło bieżącą wartość Problem sekcji krytycznej await (E, ticket(s) ); sekcja_krytyczna; advance (E); Problem producenta i konsumenta var biletp, biletk: sequencer; We, Wy: eventcount; bufor: array [0..N-1] of komunikat; process Producent; process Konsument; var t: integer; var u: integer; k: komunikat; k: komunikat; utwórz_komunikat (k); u := ticket(biletk); t := ticket(biletp); await(wy, u); await(we, t); await(we, u+1); await(wy, t-n+1); k:= bufor(u mod N); bufor[t mod N] := k; advance(wy); advance(we); konsumuj(k); end ; end ; Monitory str. 7

Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post blokuje aplikację.

Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post blokuje aplikację. J. Ułasiewicz Programowanie aplikacji współbieżnych 1 11 11.1 abstrakcyjne Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post

Bardziej szczegółowo

Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post blokuje aplikację.

Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post blokuje aplikację. J. Ułasiewicz Programowanie aplikacji współbieżnych 1 11 Semafor nie jest mechanizmem strukturalnym. Aplikacje pisane z użyciem semaforów są podatne na błędy. Np. brak operacji sem_post blokuje aplikację.

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Zajęcia 11. Monitory

Systemy operacyjne. Zajęcia 11. Monitory Systemy operacyjne. Zajęcia 11. Monitory 1. Monitor to mechanizm zamykający całą pamięć wspólną i synchronizację w pojedynczym module. 2. Monitor posiada całą pamięć wspólną jako część 'prywatną': dostępu

Bardziej szczegółowo

Ingerencja w kod systemu operacyjnego (przerwania) Programowanie na niskim poziomie (instrukcje specjalne) Trudności implementacyjne (alg.

Ingerencja w kod systemu operacyjnego (przerwania) Programowanie na niskim poziomie (instrukcje specjalne) Trudności implementacyjne (alg. Wady mechanizmów niskopoziomowych Ingerencja w kod systemu operacyjnego (przerwania) Programowanie na niskim poziomie (instrukcje specjalne) Trudności implementacyjne (alg. Dekkera zależny od liczby synchronizowanych

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy komunikacji. spotkania symetryczne (język CSP) spotkania asymetryczne (Ada) przestrzenie krotek (Linda) potoki, komunikaty i kanały (Unix)

Mechanizmy komunikacji. spotkania symetryczne (język CSP) spotkania asymetryczne (Ada) przestrzenie krotek (Linda) potoki, komunikaty i kanały (Unix) Mechanizmy komunikacji spotkania symetryczne (język CSP) spotkania asymetryczne (Ada) przestrzenie krotek (Linda) potoki, komunikaty i kanały (Unix) Język CSP Hoare (1978r.) Communicating Sequential Processes

Bardziej szczegółowo

Monitory. Jarosław Kuchta

Monitory. Jarosław Kuchta Monitory Jarosław Kuchta Co to jest monitor Monitor to zebrane w jednej konstrukcji programowej zmienne i operacje na tych zmiennych. Część tych operacji jest udostępnianych na zewnątrz monitora. Tylko

Bardziej szczegółowo

Semafory. // G - globalna dla wszystkich. // Wada - aktywne oczekiwanie Test_and_Set(Li); exit when Li = 0; end loop sekcja_krytyczna(i); G := 0;

Semafory. // G - globalna dla wszystkich. // Wada - aktywne oczekiwanie Test_and_Set(Li); exit when Li = 0; end loop sekcja_krytyczna(i); G := 0; Semafory Rozwiązanie problemu wzajemnego wykluczania Bez dodatkowego wsparcia sprzętowego i programowego Zakładamy jedynie, że zapis do i odczyt z pamięci wspólnej są operacjami atomowymi (czyli istnieje

Bardziej szczegółowo

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd Synchronizacja procesów Proces producenta - zmodyfikowany (licznik) produkuj jednostka w nast_p while licznik =n do nic_nie_rob; bufor [we] := nast_p; we=we+1 mod n; licznik:=licznik+1; Zmodyfikowany proces

Bardziej szczegółowo

synchronizacji procesów

synchronizacji procesów Dariusz Wawrzyniak Definicja semafora Klasyfikacja semaforów Implementacja semaforów Zamki Zmienne warunkowe Klasyczne problemy synchronizacji Plan wykładu (2) Semafory Rodzaje semaforów (1) Semafor jest

Bardziej szczegółowo

synchronizacji procesów

synchronizacji procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja semafora Klasyfikacja semaforów Implementacja semaforów Zamki Zmienne warunkowe Klasyczne problemy synchronizacji (2) Semafory

Bardziej szczegółowo

Programowanie równoległe i rozproszone. Monitory i zmienne warunku. Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1

Programowanie równoległe i rozproszone. Monitory i zmienne warunku. Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1 Programowanie równoległe i rozproszone Monitory i zmienne warunku Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1 Problemy współbieżności Problem producentów i konsumentów: jedna grupa procesów

Bardziej szczegółowo

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd Synchronizacja procesów Proces producenta - zmodyfikowany (licznik) produkuj jednostka w nast_p while licznik =n do nic_nie_rob; bufor [we] := nast_p; we=we+1 mod n; licznik:=licznik+1; Zmodyfikowany proces

Bardziej szczegółowo

Programowanie Równoległe i Rozproszone

Programowanie Równoległe i Rozproszone Programowanie Równoległe i Rozproszone Lucjan Stapp Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechnika Warszawska (l.stapp@mini.pw.edu.pl) 1/30 PRiR MONITOR klasa z następującymi właściwościami: wszystkie

Bardziej szczegółowo

Komunikacja asynchroniczna w modelu rozproszonym

Komunikacja asynchroniczna w modelu rozproszonym Komunikacja asynchroniczna w modelu rozproszonym.odv\f]qhsureohp\zvsyáelh QR FL Problem wzajemnego wykluczania 1DMF] FLHMSRMDZLDM F\VL ZSUDNW\FH operacje lokalne; SURWRNyáZVW SQ\ rejon krytyczny; SURWRNyáNR

Bardziej szczegółowo

Semafory. - aktywne oczekiwanie =GRGDWNRZ\PZVSDUFLHPVSU]WRZ\P 6SHFMDOQDLQVWUXNFMDPDV]\QRZDUHDOL]XMFDDWRPRZ\]DSLVL odczyt, np.

Semafory. - aktywne oczekiwanie =GRGDWNRZ\PZVSDUFLHPVSU]WRZ\P 6SHFMDOQDLQVWUXNFMDPDV]\QRZDUHDOL]XMFDDWRPRZ\]DSLVL odczyt, np. Semafory 5R]ZL]DQLHSUREOHPXZ]DMHPQHJRZ\NOXF]DQLD %H]GRGDWNRZHJRZVSDUFLDVSU]WRZHJRLSURJUDPRZHJR =DNáDGDP\MHG\QLH*H]DSLVGRLRGF]\W]SDPLFLZVSyOQHMV RSHUDFMDPLDWRPRZ\PLF]\OLLVWQLHMHDUELWHUZVSyOQHMSDPLFL :UD]LHMHGQRF]HVQHJR]DSLVXLRGF]\WXUH]XOWDWHPEG]LH

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Synchronizacja (część II) Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB

Wykład 5. Synchronizacja (część II) Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Wykład 5 Synchronizacja (część II) Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Wady semaforów Jeden z pierwszych mechanizmów synchronizacji Generalnie jest to mechanizm bardzo

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do programowania współbieżnego

Wprowadzenie do programowania współbieżnego Wprowadzenie do programowania współbieżnego Marcin Engel Instytut Informatyki Uniwersytet Warszawski Zamiast wstępu... Zamiast wstępu... Możliwość wykonywania wielu akcji jednocześnie może ułatwić tworzenie

Bardziej szczegółowo

procesów Współbieżność i synchronizacja procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

procesów Współbieżność i synchronizacja procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Abstrakcja programowania współbieżnego Instrukcje atomowe i ich przeplot Istota synchronizacji Kryteria poprawności programów współbieżnych

Bardziej szczegółowo

Programowanie Współbieżne. Monitory

Programowanie Współbieżne. Monitory Programowanie Współbieżne Monitory Monitory Monitory są połączeniem dwóch idei. Monitor jako Wielki Brat. Stara koncepcja, gdzie system operacyjny był jednym programem i pełnił funkcję nadzorcy pośredniczącego

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja procesów

Synchronizacja procesów Synchronizacja procesów Proces producenta - zmodyfikowany (licznik) repeat... produkuj jednostka w nast_p... while licznik =n do nic_nie_rob; bufor [we] := nast_p; we=we+1 mod n; licznik:=licznik+1; until

Bardziej szczegółowo

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd

Proces z sekcją krytyczną. Synchronizacja procesów. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd. Synchronizacja procesów, cd Synchronizacja procesów Synchronizacja procesów, cd Proces producenta - zmodyfikowany (licznik) produkuj jednostka w nast_p while licznik =n do nic_nie_rob; bufor [we] := nast_p; we=we+1 mod n; licznik:=licznik+1;

Bardziej szczegółowo

Klasyczne problemy współbieżności. Problem producenta i konsumenta Problem czytelników i pisarzy Problem pięciu filozofów

Klasyczne problemy współbieżności. Problem producenta i konsumenta Problem czytelników i pisarzy Problem pięciu filozofów Klasyczne problemy współbieżności Problem producenta i konsumenta Problem czytelników i pisarzy Problem pięciu filozofów Wzajemne wykluczanie Zsynchronizować N procesów, z których każdy w nieskończonej

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta Mechanizmy pracy równoległej Jarosław Kuchta Zagadnienia Algorytmy wzajemnego wykluczania algorytm Dekkera Mechanizmy niskopoziomowe przerwania mechanizmy ochrony pamięci instrukcje specjalne Mechanizmy

Bardziej szczegółowo

dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA D-10 pokój 227 WYKŁAD 12 WSTĘP DO INFORMATYKI

dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA D-10 pokój 227 WYKŁAD 12 WSTĘP DO INFORMATYKI dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA Grazyna.Krupinska@fis.agh.edu.pl D-10 pokój 227 WYKŁAD 12 WSTĘP DO INFORMATYKI Systemy operacyjne 2 System operacyjny jest zbiorem ręcznych i automatycznych procedur, które pozwalają

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Zadanie numer 3 Monitory

Programowanie współbieżne Zadanie numer 3 Monitory Programowanie współbieżne Zadanie numer 3 Monitory Cel zadania Celem zadania jest poznanie monitorowego mechanizmu synchronizacji procesów i zasad jego działania. Podstawa zaliczenia 1. Zademonstrowanie

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Wykład 5. Rafał Skinderowicz

Programowanie współbieżne Wykład 5. Rafał Skinderowicz Programowanie współbieżne Wykład 5 Rafał Skinderowicz Monitory motywacje Mechanizmy synchronizacji takie jak blokady (zamki) semafory pozwalają efektywnie rozwiązywać dostępu do współdzielonych zasobów,

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Przetwarzanie tekstów

Informatyka 1. Przetwarzanie tekstów Informatyka 1 Wykład IX Przetwarzanie tekstów Robert Muszyński ZPCiR ICT PWr Zagadnienia: reprezentacja napisów znakowych, zmienne napisowe w Sun Pascalu, zgodność typów, operowanie na napisach: testowanie

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja procesów i wątków

Synchronizacja procesów i wątków SOE Systemy Operacyjne Wykład 12 Synchronizacja procesów i wątków dr inŝ. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Problem sekcji krytycznej Podstawowy problem synchronizacji

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja procesów

Synchronizacja procesów Synchronizacja procesów - Współbieżność i synchronizacja procesów - Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów Systemy operacyjne Wykład 7 1 Współbieżność i synchronizacja procesów Abstrakcja programowania

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia zaawansowane. Lech Kruś,

Zagadnienia zaawansowane. Lech Kruś, WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA WYDZIAŁ INFORMATYKI WIELODOSTĘPNE SYSTEMY OPERACYJNE II (SO2) Zagadnienia zaawansowane CZĘŚĆ 1 KONSPEKT WYKŁADÓW INFORMACJA O SPECJALIZACJI SIECI KOMPUTEROWE

Bardziej szczegółowo

Gdy kilka procesów czyta a przynajmniej jeden dokonuje zapisu wynik odczytu zależeć może od sposobu realizacji przeplotu.

Gdy kilka procesów czyta a przynajmniej jeden dokonuje zapisu wynik odczytu zależeć może od sposobu realizacji przeplotu. Komputery i Systemy Równoległe Jędrzej Ułasiewicz 1 9. Wzajemne wykluczanie 9.1 Przeplot i współużywalność zasobów Wyróżniamy dwa rodzaje zasobów: 1. Zasoby współużywalne - mogą być wykorzystane przez

Bardziej szczegółowo

SOP2 - semafory. grudzień

SOP2 - semafory. grudzień SOP2 - semafory grudzień 2010 1 Plan prezentacji Problem producent-konsument Problem czytelników i pisarzy Problem jedzących filozofów grudzień 2010 2 Producent-konsument var bufor: array [0..n-1] of produkt;

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Kula - wprowadzenie do Turbo Pascala i algorytmiki

Elżbieta Kula - wprowadzenie do Turbo Pascala i algorytmiki Elżbieta Kula - wprowadzenie do Turbo Pascala i algorytmiki Turbo Pascal jest językiem wysokiego poziomu, czyli nie jest rozumiany bezpośrednio dla komputera, ale jednocześnie jest wygodny dla programisty,

Bardziej szczegółowo

DIAGRAMY SYNTAKTYCZNE JĘZYKA TURBO PASCAL 6.0

DIAGRAMY SYNTAKTYCZNE JĘZYKA TURBO PASCAL 6.0 Uwaga: DIAGRAMY SYNTAKTYCZNE JĘZYKA TURBO PASCAL 6.0 1. Zostały pominięte diagramy: CYFRA, CYFRA SZESNASTKOWA, ZNAK i LITERA. Nie została uwzględniona możliwość posługiwania się komentarzami. 2. Brakuje

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Wykład 10 Synchronizacja dostępu do współdzielonych zasobów. Iwona Kochańska

Programowanie współbieżne Wykład 10 Synchronizacja dostępu do współdzielonych zasobów. Iwona Kochańska Programowanie współbieżne Wykład 10 Synchronizacja dostępu do współdzielonych zasobów Iwona Kochańska Mechanizm synchronizacji wątków/procesów Wykorzystanie semaforów zapobiega niedozwolonemu wykonaniu

Bardziej szczegółowo

Programowanie równoległe i rozproszone. W1. Wielowątkowość. Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1

Programowanie równoległe i rozproszone. W1. Wielowątkowość. Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1 Programowanie równoległe i rozproszone W1. Wielowątkowość Krzysztof Banaś Programowanie równoległe i rozproszone 1 Problemy współbieżności wyścig (race condition) synchronizacja realizowana sprzętowo (np.

Bardziej szczegółowo

Programowanie strukturalne. Opis ogólny programu w Turbo Pascalu

Programowanie strukturalne. Opis ogólny programu w Turbo Pascalu Programowanie strukturalne Opis ogólny programu w Turbo Pascalu STRUKTURA PROGRAMU W TURBO PASCALU Program nazwa; } nagłówek programu uses nazwy modułów; } blok deklaracji modułów const } blok deklaracji

Bardziej szczegółowo

Wzajemne wykluczanie i zakleszczenie

Wzajemne wykluczanie i zakleszczenie Wzajemne wykluczanie i zakleszczenie Wzajemne wykluczanie Wzajemne wykluczenie zapewnia procesom ochronę przy dostępie do zasobów, daje im np. gwarancję, że jako jedyne będą mogły z nich korzystać Typy

Bardziej szczegółowo

Programowanie wspóªbie»ne

Programowanie wspóªbie»ne 1 Programowanie wspóªbie»ne wiczenia 5 monitory cz. 1 Zadanie 1: Stolik dwuosobowy raz jeszcze W systemie dziaªa N par procesów. Procesy z pary s nierozró»nialne. Ka»dy proces cyklicznie wykonuje wªasnesprawy,

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Zadanie nr 4 Spotkania

Programowanie współbieżne Zadanie nr 4 Spotkania Programowanie współbieżne Zadanie nr 4 Spotkania Cel zadania. Celem zadania jest zapoznanie się mechanizmem spotkań służącym do synchronizacji i komunikacji zadań. Treść zadania. Należy zorganizować współpracę

Bardziej szczegółowo

Wstęp do programowania 2

Wstęp do programowania 2 Wstęp do programowania 2 wykład 10 Zadania Agata Półrola Wydział Matematyki UŁ 2005/2006 http://www.math.uni.lodz.pl/~polrola Współbieżność dotychczasowe programy wykonywały akcje sekwencyjnie Ada umożliwia

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej I NIC sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania

Bardziej szczegółowo

Systemy Operacyjne synchronizacja i komunikacja procesów

Systemy Operacyjne synchronizacja i komunikacja procesów Katedra Informatyki, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach Kielce, 1 grudnia 2006 1 1 Sytuacje hazardowe 2 Problem sekcji krytycznej 3 Warunki poprawności rozwiązania 4 Rozwiązanie programowe dla dwóch

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA W SZKOLE. Podyplomowe Studia Pedagogiczne. Dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA. D-10 pokój 227

INFORMATYKA W SZKOLE. Podyplomowe Studia Pedagogiczne. Dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA. D-10 pokój 227 INFORMATYKA W SZKOLE Dr inż. Grażyna KRUPIŃSKA grazyna@fis.agh.edu.pl D-10 pokój 227 Podyplomowe Studia Pedagogiczne Sortowanie Dane wejściowe : trzy liczby w dowolnym porządku Dane wyjściowe: trzy liczby

Bardziej szczegółowo

PoniŜej znajdują się pytania z egzaminów zawodowych teoretycznych. Jest to materiał poglądowy.

PoniŜej znajdują się pytania z egzaminów zawodowych teoretycznych. Jest to materiał poglądowy. PoniŜej znajdują się pytania z egzaminów zawodowych teoretycznych. Jest to materiał poglądowy. 1. Instrukcję case t of... w przedstawionym fragmencie programu moŝna zastąpić: var t : integer; write( Podaj

Bardziej szczegółowo

Pascal - wprowadzenie

Pascal - wprowadzenie Pascal - wprowadzenie Ogólne informacje o specyfice języka i budowaniu programów Filip Jarmuszczak kl. III c Historia Pascal dawniej jeden z najpopularniejszych języków programowania, uniwersalny, wysokiego

Bardziej szczegółowo

Modelowanie procesów współbieżnych

Modelowanie procesów współbieżnych Modelowanie procesów współbieżnych dr inż. Maciej Piotrowicz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych PŁ piotrowi@dmcs.p.lodz.pl http://fiona.dmcs.pl/~piotrowi -> Modelowanie... Literatura M.

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej Pamięć

Bardziej szczegółowo

JAVA W SUPER EXPRESOWEJ PIGUŁCE

JAVA W SUPER EXPRESOWEJ PIGUŁCE JAVA W SUPER EXPRESOWEJ PIGUŁCE Obiekt Obiekty programowe to zbiór własności i zachowań (zmiennych i metod). Podobnie jak w świecie rzeczywistym obiekty posiadają swój stan i zachowanie. Komunikat Wszystkie

Bardziej szczegółowo

Stan procesu. gotowy - czeka na przydział procesora, zakończony - zakończył działanie.

Stan procesu. gotowy - czeka na przydział procesora, zakończony - zakończył działanie. Procesy i wątki Proces Proces jest wykonywanym programem. Wykonanie procesu musi przebiegać w sposób sekwencyjny ( w dowolnej chwili na zamówienie naszego procesu może być wykonany co najwyżej jeden rozkaz

Bardziej szczegółowo

Proces y i y w i ąt ą ki

Proces y i y w i ąt ą ki Procesy i wątki Proces Proces jest wykonywanym programem. Wykonanie procesu musi przebiegać w sposób sekwencyjny ( w dowolnej chwili na zamówienie naszego procesu może być wykonany co najwyżej jeden rozkaz

Bardziej szczegółowo

3URJUDPRZDQLHZVSyáELH*QHZVWS

3URJUDPRZDQLHZVSyáELH*QHZVWS 3URJUDPRZDQLHZVSyáELH*QHZVWS Problem sortowania N liczb Algorytm sekwencyjny sortuj(1, N); NRV]WVRUWRZDQLDSU]H]SURVW]DPLDQN 2 SRUyZQD $OJRU\WPUyZQROHJá\ cobegin {wykonaj równolegle} VRUWXMSyáB1 VRUWXMSyáB11

Bardziej szczegółowo

Detekcja zakleszczenia (1)

Detekcja zakleszczenia (1) Detekcja zakleszczenia (1) Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Jacek Kobusiński Plan wykładu Procesy aktywne i pasywne Definicja zakleszczenia Problem detekcji wystąpienia zakleszczenia Detekcja zakleszczenia

Bardziej szczegółowo

Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja cz. 1

Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja cz. 1 Podstawy programowania Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja cz. 1 1 I. Składnia Składnia programu Program nazwa; Uses biblioteki; Var deklaracje zmiennych; Begin

Bardziej szczegółowo

Procesy i wątki. Blok kontrolny procesu. Proces. Proces - elementy. Stan procesu

Procesy i wątki. Blok kontrolny procesu. Proces. Proces - elementy. Stan procesu Proces Procesy i wątki Proces jest wykonywanym programem. Wykonanie procesu musi przebiegać w sposób sekwencyjny ( w dowolnej chwili na zamówienie naszego procesu może być wykonany co najwyżej jeden rozkaz

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie wielowątkowe przetwarzanie współbieżne. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1

Przetwarzanie wielowątkowe przetwarzanie współbieżne. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Przetwarzanie wielowątkowe przetwarzanie współbieżne Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Problemy współbieżności wyścig (race condition) synchronizacja realizowana sprzętowo (np. komputery macierzowe)

Bardziej szczegółowo

20. Pascal i łączenie podprogramów Pascala z programem napisanym w C

20. Pascal i łączenie podprogramów Pascala z programem napisanym w C Opublikowano w: WEREWKA J..: Podstawy programowana dla automatyków. Skrypt AGH Nr 1515, Kraków 1998 20. i łączenie podprogramów a z programem napisanym w Ze względu na duże rozpowszechnienie języka, szczególnie

Bardziej szczegółowo

Wstęp do programowania 2

Wstęp do programowania 2 Wstęp do programowania 2 wykład 1 rekordy z wyróżnikami Agata Półrola Wydział Matematyki UŁ 2005/2006 Egzamin z I roku - problemy Problemy z wczytywaniem danych: skip_line Problemy z obliczeniami: zerowanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy programowania. Wykład PASCAL. Zmienne wskaźnikowe i dynamiczne. dr Artur Bartoszewski - Podstawy prograowania, sem.

Podstawy programowania. Wykład PASCAL. Zmienne wskaźnikowe i dynamiczne. dr Artur Bartoszewski - Podstawy prograowania, sem. Podstawy programowania Wykład PASCAL Zmienne wskaźnikowe i dynamiczne 1 dr Artur Bartoszewski - Podstawy prograowania, sem. 1- WYKŁAD Rodzaje zmiennych Zmienne dzielą się na statyczne i dynamiczne. Zmienna

Bardziej szczegółowo

OPERACJE NA PLIKACH. Podstawowe pojęcia:

OPERACJE NA PLIKACH. Podstawowe pojęcia: OPERACJE NA PLIKACH Podstawowe pojęcia: plik fizyczny, zbiór informacji w pamięci zewnętrznej wykorzystywany do trwałego przechowywania danych lub jako przedłużenie pamięci operacyjnej w przypadku przetwarzania

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja procesów

Synchronizacja procesów Synchronizacja procesów Proces producenta - zmodyfikowany (licznik) repeat... produkuj jednostka w nast_p... while licznik =n do nic_nie_rob; bufor [we] := nast_p; we=we+1 mod n; licznik:=licznik+1; until

Bardziej szczegółowo

Programowanie wspóªbie»ne

Programowanie wspóªbie»ne 1 Programowanie wspóªbie»ne wiczenia 2 semafory cz. 1 Zadanie 1: Producent i konsument z buforem cyklicznym type porcja; void produkuj(porcja &p); void konsumuj(porcja p); porcja bufor[n]; / bufor cykliczny

Bardziej szczegółowo

Procesy i wątki. Blok kontrolny procesu. Proces. Proces - elementy. Stan procesu. Blok kontrolny procesu

Procesy i wątki. Blok kontrolny procesu. Proces. Proces - elementy. Stan procesu. Blok kontrolny procesu Proces Procesy i wątki Proces jest wykonywanym programem. Wykonanie procesu musi przebiegać w sposób sekwencyjny ( w dowolnej chwili na zamówienie naszego procesu może być wykonany co najwyżej jeden rozkaz

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania Przerwanie

Bardziej szczegółowo

Programowanie systemów czasu rzeczywistego laboratorium. Ćwiczenie 2. Temat zajęć: pakiety, zadania, synchronizacja czasowa, mechanizm spotkań

Programowanie systemów czasu rzeczywistego laboratorium. Ćwiczenie 2. Temat zajęć: pakiety, zadania, synchronizacja czasowa, mechanizm spotkań Programowanie systemów czasu rzeczywistego laboratorium Ćwiczenie 2 Temat zajęć: pakiety, zadania, synchronizacja czasowa, mechanizm spotkań Autor: dr inż. Sławomir Samolej Zagadnienie 1. (Przykładowe

Bardziej szczegółowo

Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja, - liczby losowe

Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja, - liczby losowe Podstawy programowania Wykład II PASCAL - podstawy składni i zmienne, - instrukcje wyboru, - iteracja, - liczby losowe 1 I. Składnia Składnia programu Program nazwa; Uses biblioteki; Var deklaracje zmiennych;

Bardziej szczegółowo

Visual Basic for Application (VBA)

Visual Basic for Application (VBA) Visual Basic for Application (VBA) http://dzono4.w.interia.pl Książka Visual Basic dla aplikacji w Office XP PL, autorzy: Edward C. Willett i Steve Cummings, Wyd. Helion Typy zmiennych Różne dane różnie

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Procedury i funkcje, struktura programu w Pascalu

Informatyka 1. Procedury i funkcje, struktura programu w Pascalu Informatyka 1 Wykład V Procedury i funkcje, struktura programu w Pascalu Robert Muszyński ZPCiR IIAiR PWr Zagadnienia: deklaracje procedury i funkcji, parametry procedur i funkcji, reguły użycia parametrów

Bardziej szczegółowo

Zasady Programowania Strukturalnego

Zasady Programowania Strukturalnego Zasady Programowania Strukturalnego Rafał Jakubowski Zespół Teoretycznej Biofizyki Molekularnej rjakubowski@fizyka.umk.pl www.fizyka.umk.pl/~rjakubowski Tel: 33 46 Konsultacje w sem. letnim 11/12: środa,

Bardziej szczegółowo

Informatyka 1. Wyrażenia i instrukcje, złożoność obliczeniowa

Informatyka 1. Wyrażenia i instrukcje, złożoność obliczeniowa Informatyka 1 Wykład III Wyrażenia i instrukcje, złożoność obliczeniowa Robert Muszyński ZPCiR ICT PWr Zagadnienia: składnia wyrażeń, drzewa rozbioru gramatycznego i wyliczenia wartości wyrażeń, operatory

Bardziej szczegółowo

Instrukcje podsumowanie. Proste: - przypisania - wejścia-wyjścia (read, readln, write, writeln) - pusta - po prostu ; (średnik) Strukturalne:

Instrukcje podsumowanie. Proste: - przypisania - wejścia-wyjścia (read, readln, write, writeln) - pusta - po prostu ; (średnik) Strukturalne: Instrukcje podsumowanie Proste: - przypisania - wejścia-wyjścia (read, readln, write, writeln) - pusta - po prostu ; (średnik) Strukturalne: - grupująca end - warunkowa if

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86

Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86 Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86 Spis treści Wprowadzenie... 11 1. Architektura procesorów rodziny x86... 17 1.1. Model procesorów

Bardziej szczegółowo

Programowanie RAD Delphi

Programowanie RAD Delphi Programowanie RAD Delphi Dr Sławomir Orłowski Zespół Fizyki Medycznej, Instytut Fizyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Pokój: 202, tel. 611-32-46, e-mial: bigman@fizyka.umk.pl Delphi zasoby Aplikacje

Bardziej szczegółowo

Pascal typy danych. Typy pascalowe. Zmienna i typ. Podział typów danych:

Pascal typy danych. Typy pascalowe. Zmienna i typ. Podział typów danych: Zmienna i typ Pascal typy danych Zmienna to obiekt, który może przybierać różne wartości. Typ zmiennej to zakres wartości, które może przybierać zmienna. Deklarujemy je w nagłówku poprzedzając słowem kluczowym

Bardziej szczegółowo

Struktury danych (I): kolejka, stos itp.

Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Letnie Warsztaty Matematyczno-Informatyczne Algorytmy i struktury danych Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Struktury danych (I): kolejka, stos itp. Struktura danych stanowi sposób uporządkowania

Bardziej szczegółowo

Delphi Laboratorium 3

Delphi Laboratorium 3 Delphi Laboratorium 3 1. Procedury i funkcje Funkcja jest to wydzielony blok kodu, który wykonuje określoną czynność i zwraca wynik. Procedura jest to wydzielony blok kodu, który wykonuje określoną czynność,

Bardziej szczegółowo

Współbieżność i równoległość w środowiskach obiektowych. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1

Współbieżność i równoległość w środowiskach obiektowych. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Współbieżność i równoległość w środowiskach obiektowych Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Java Model współbieżności Javy opiera się na realizacji szeregu omawianych dotychczas elementów: zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów

Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Celem wykładu jest przedstawienie mechanizmów synchronizacji, które mogą być implementowane zarówno na

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Zadanie 5 - Podstawowe problemy programowania współbieżnego

Programowanie współbieżne Zadanie 5 - Podstawowe problemy programowania współbieżnego 150875 Grzegorz Graczyk numer indeksu imię i nazwisko 151021 Paweł Tarasiuk numer indeksu imię i nazwisko Data 2011-11-07 Kierunek Informatyka Specjalizacja Inżynieria Oprgoramowania i Analiza Danych Rok

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Wykład 4. Rafał Skinderowicz

Programowanie współbieżne Wykład 4. Rafał Skinderowicz Programowanie współbieżne Wykład 4 Rafał Skinderowicz Semafory Algorytmy synchronizacyjne omawiane poprzednio opierały się na atomowych instrukcjach odczytu i zapisu do pamięci, ewentualnie dodatkowych

Bardziej szczegółowo

Modelowanie złożonych układów cyfrowych (1)

Modelowanie złożonych układów cyfrowych (1) Modelowanie złożonych układów cyfrowych () funkcje i procedury przykłady (przerzutniki, rejestry) style programowania kombinacyjne bloki funkcjonalne bufory trójstanowe multipleksery kodery priorytetowe

Bardziej szczegółowo

Wstęp do programowania. Drzewa. Piotr Chrząstowski-Wachtel

Wstęp do programowania. Drzewa. Piotr Chrząstowski-Wachtel Wstęp do programowania Drzewa Piotr Chrząstowski-Wachtel Drzewa Drzewa definiują matematycy, jako spójne nieskierowane grafy bez cykli. Równoważne określenia: Spójne grafy o n wierzchołkach i n-1 krawędziach

Bardziej szczegółowo

Synchronizacja procesów

Synchronizacja procesów Synchronizacja procesów Problem sekcji krytycznej. Sprzętowe środki synchronizacji. Semafory. Klasyczne problemy synchronizacji. Monitory. Bariery. Przykłady synchronizacji procesów: Solaris, Windows XP/Vista/7/8/10,

Bardziej szczegółowo

ForPascal Interpreter języka Pascal

ForPascal Interpreter języka Pascal Akademia Podlaska w Siedlcach Wydział Nauk Ścisłych Instytut Informatyki ForPascal Interpreter języka Pascal Przedmiot: Sieci i Systemy Wirtualne Informatyka IV Prowadzący: dr Krzysztof Trojanowski Grupa:

Bardziej szczegółowo

Wykład 15. Literatura. Kompilatory. Elementarne różnice. Preprocesor. Słowa kluczowe

Wykład 15. Literatura. Kompilatory. Elementarne różnice. Preprocesor. Słowa kluczowe Wykład 15 Wprowadzenie do języka na bazie a Literatura Podobieństwa i różnice Literatura B.W.Kernighan, D.M.Ritchie Język ANSI Kompilatory Elementarne różnice Turbo Delphi FP Kylix GNU (gcc) GNU ++ (g++)

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB

Wykład 4. Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Wykład 4 Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Procesy wykonują się współbieżnie Potrzeba synchronizacji Jeżeli w 100% są

Bardziej szczegółowo

typ zakres sposob zapamietania shortint integer bajty (z bitem znaku) longint byte word

typ zakres sposob zapamietania shortint integer bajty (z bitem znaku) longint byte word Pascal - powtórka Alfabet, Nazwy W odróŝnieniu do C w Pascal nie odróŝnia małych i duŝych liter. Zapisy ALA i ala oznaczają tę samą nazwę. Podobnie np. słowo kluczowe for moŝe być zapisane: FOR. W Pascalu

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB

Wykład 4. Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Wykład 4 Synchronizacja procesów (i wątków) cześć I Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Potrzeba synchronizacji Procesy wykonują się współbieżnie. Jeżeli w 100% są

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego I NIC Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej

Bardziej szczegółowo

Język programowania PASCAL

Język programowania PASCAL Język programowania PASCAL (wersja podstawowa - standard) Literatura: dowolny podręcznik do języka PASCAL (na laboratoriach Borland) Iglewski, Madey, Matwin PASCAL STANDARD, PASCAL 360 Marciniak TURBO

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA PUSTA. Nie składa się z żadnych znaków i symboli, niczego nie robi. for i := 1 to 10 do {tu nic nie ma};

INSTRUKCJA PUSTA. Nie składa się z żadnych znaków i symboli, niczego nie robi. for i := 1 to 10 do {tu nic nie ma}; INSTRUKCJA PUSTA Nie składa się z żadnych znaków i symboli, niczego nie robi Przykłady: for i := 1 to 10 do {tu nic nie ma}; while a>0 do {tu nic nie ma}; if a = 0 then {tu nic nie ma}; INSTRUKCJA CASE

Bardziej szczegółowo

Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia

Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Matematyki i Informatyki Instytut Informatyki i

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne Wzajemne wykluczanie i synchronizacja

Systemy operacyjne Wzajemne wykluczanie i synchronizacja Systemy operacyjne [2] Wyścigi w systemie operacyjnym IPC - komunikacja między procesami (ang. InterProcess Communication) W SO wykonujące się procesy często dzielą obszary wspólnej pamięci, pliki lub

Bardziej szczegółowo

Visual Basic for Application (VBA)

Visual Basic for Application (VBA) Visual Basic for Application (VBA) http://dzono4.w.interia.pl Książka Visual Basic dla aplikacji w Office XP PL, autorzy: Edward C. Willett i Steve Cummings, Wyd. Helion Typy zmiennych Różne dane różnie

Bardziej szczegółowo

Programowanie równoległe i rozproszone. Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz

Programowanie równoległe i rozproszone. Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz Programowanie równoległe i rozproszone Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz 23 października 2009 Spis treści Przedmowa...................................................

Bardziej szczegółowo

Przykład wystąpienia wyścigu. Systemy operacyjne / Wzajemne wykluczanie i synchronizacja str.4/33. Wyścigi w systemie operacyjnym.

Przykład wystąpienia wyścigu. Systemy operacyjne / Wzajemne wykluczanie i synchronizacja str.4/33. Wyścigi w systemie operacyjnym. Przykład wystąpienia wyścigu Systemy Operacyjne Wzajemne wykluczanie i synchronizacja dr inż. Tomasz Jordan Kruk T.Kruk@ia.pw.edu.pl Przykład void echo() chin = getchar(); chout = chin; putchar( chout

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BAZ DANYCH 13. PL/SQL

PODSTAWY BAZ DANYCH 13. PL/SQL PODSTAWY BAZ DANYCH 13. PL/SQL 1 Wprowadzenie do języka PL/SQL Język PL/SQL - rozszerzenie SQL o elementy programowania proceduralnego. Możliwość wykorzystywania: zmiennych i stałych, instrukcji sterujących

Bardziej szczegółowo

Podstawy programowania

Podstawy programowania Podstawy programowania Część piąta Proste typy danych w języku Pascal Autor Roman Simiński Kontakt roman.siminski@us.edu.pl www.us.edu.pl/~siminski Niniejsze opracowanie zawiera skrót treści wykładu, lektura

Bardziej szczegółowo

Języki opisu sprzętu VHDL Mariusz Rawski

Języki opisu sprzętu VHDL Mariusz Rawski CAD Języki opisu sprzętu VHDL rawski@tele.pw.edu.pl http://rawski.zpt.tele.pw.edu.pl/ Języki opisu sprzętu System cyfrowy może być opisany na różnych poziomach abstrakcji i z wykorzystaniem różnych sposobów

Bardziej szczegółowo

LibreOffice Calc VBA

LibreOffice Calc VBA LibreOffice Calc VBA LibreOffice Calc umożliwia tworzenie własnych funkcji i procedur przy użyciu składni języka VBA. Dostęp do edytora makr: Narzędzia->Makra->Zarządaj makrami->libreoffice Calc Aby rozpocząć

Bardziej szczegółowo