OEE dla Operatorów CAŁKOWITA EFEKTYWNOŚĆ WYPOSAŻENIA

Transkrypt

1 OEE dla Operatorów CAŁKOWITA EFEKTYWNOŚĆ WYPOSAŻENIA Opracowane przez THE PRODUCTIVITY PRESS DEVELOPMENT TEAM Opracowanie wersji polskiej Szymon Kubik

2 Tytu³ orygina³u: OEE FOR OPERATORS. OVERALL EQUIPMENT EFFECTIVENESS Redakcja: Szymon Kubik Przek³ad: Marcin W¹siel Grafika wersji polskiej: Magdalena Paryna Sk³ad i korekta: ProdPress.com Wydawnictwo: ProdPress.com wydawnictwo@prodpress.com Copyright 2009 for Polish edition and Polish translation by ProdPress.com Authorized translation from English language edition published by Productivity Press, part of Taylor & Francis Group LLC All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form. Wszystkie prawa zastrze one, ³¹cznie z prawem do reprodukcji ca³oœci lub czêœci w jakiejkolwiek formie. Wydanie pierwsze ProdPress.com 2009 Wroc³aw, czerwiec 2009 ISBN

3 Spis treści Nota od polskiego wydawcy v Od wydawcy vii Podziękowania X Wstęp Streszczenie rozdziału Cel książki Podstawa książki Dwa sposoby wykorzystania książki Jak najlepiej wykorzystać lekturę Poznanie całości książki Poszczególne rozdziały Strategia czytania Wykorzystanie wskazówek na marginesie Przegląd treści Rozdział 1. Wprowadzenie do TPM i OEE Streszczenie rozdziału Czym jest TPM? Czym jest OEE i dlaczego jest ważne? Wydajność to tylko część OEE Efektywność skupia się na sprzęcie, a nie na osobie Celem pomiaru jest doskonalenie Rola pracowników produkcyjnych w stosowaniu OEE Na zakończenie Podsumowanie Refleksje Rozdział 2. Straty związane ze sprzętem Streszczenie rozdziału Straty obniżają całkowitą efektywność wyposażenia Wizualizacja strat i OEE Dostępność Wydajność Jakość Dostępność: straty związane z wyłączeniem Awarie Czas przezbrojenia Inne straty obniżające dostępność Wydajność: straty związane z szybkością Zmniejszanie prędkości pracy Mikroprzestoje Jakość: straty związane z wadliwymi produktami Braki i poprawki Straty związane z rozruchem Na zakończenie Podsumowanie Refleksje III

4 Rozdział 3. Sposoby mierzenia OEE Streszczenie rozdziału Zamknięty krąg informacji zwrotnej Gromadzenie danych OEE Określamy, co mierzyć Proste sposoby gromadzenia danych Przetwarzanie danych OEE Obliczanie OEE Przechowywanie danych OEE Raportowanie wyników OEE Na zakończenie Podsumowanie Refleksje Rozdział 4. Doskonalenie OEE Streszczenie rozdziału Metoda 5 razy dlaczego Autonomiczne utrzymanie ruchu Skoncentrowana eliminacja strat związanych ze sprzętem i procesami Szybkie przezbrojenie Etap 1. Oddzielenie zewnętrznych i wewnętrznych operacji przezbrojenia Etap 2. Przekształcenie przezbrojenia wewnętrznego w przezbrojenie zewnętrzne Etap 3. Usprawnienie wszystkich operacji przezbrojenia Stuprocentowa jakość (zapobieganie błędom) Systemy poka-yoke Analiza P-M Na zakończenie Podsumowanie Refleksje Rozdział 5. Refleksje i wnioski Streszczenie rozdziału Refleksje na temat zdobytej wiedzy Możliwości dalszej nauki Wnioski Kilka słów o Productivity Press Development Team IV

5 Od wydawcy Sprawnie dzia³aj¹cy sprzêt jest niew¹tpliwie jednym z najistotniejszych elementów obecnej produkcji. W wiêkszoœci procesów to w³aœnie maszyny nadaj¹ towarom wartoœæ, za któr¹ p³ac¹ konsumenci. W dzisiejszych warunkach niezwykle ostrej konkurencji, bezawaryjna praca maszyn jest warunkiem niezbêdnym dla utrzymania pozycji firmy na rynku. Mimo tego w zak³adach na ca³ym œwiecie nieustannie pojawiaj¹ siê ró nego rodzaju problemy z tym zwi¹zane. Przedsiêbiorstwa, które chc¹ zajmowaæ dominuj¹c¹ pozycjê, musz¹ zrozumieæ, znaczenie k³opotów zwi¹zanych ze sprzêtem i poznaæ sposoby ich rozwi¹zywania. Kluczem do tego zrozumienia jest koncepcja ca³kowitej efektywnoœci wyposa enia. Ca³kowita Efektywnoœæ Wyposa enia (ang. Overall Equipment Effectiveness OEE) to narzêdzie, które pozwala okreœliæ, jak efektywnie dzia³aj¹ maszyny i urz¹dzenia. Pomaga ono ustaliæ nie tylko, ile maszyna wytwarza produktów, ale tak e przez ile czasu rzeczywiœcie pracuje i jaki procent produktów spe³nia normy jakoœciowe. OEE to bardzo wa ny wskaÿnik kondycji urz¹dzeñ w zak³adzie. Stan sprzêtu to obecnie nie tylko kwestia serwisowania. W metodzie nazywanej Totalnym Utrzymaniem Maszyn (ang. Total Productive Maintenance TPM), zadaniem samych operatorów sprzêtu jest zapobieganie problemom, co jest mo liwe dziêki ich wiedzy i znajomoœci u ytkowanych maszyn. Operatorzy równie monitoruj¹ elementy, wykorzystywane do wyznaczania OEE. W naszej ksi¹ ce chcemy przedstawiæ podstawowe wiadomoœci, które pomog¹ wam sprawnie uczestniczyæ w procesie wprowadzania w waszej firmie OEE, które bêdzie skutecznym narzêdziem w walce ze stratami spowodowanymi niew³aœciwym wykorzystaniem maszyn. W Rozdziale 1 prezentujemy najwa niejsze definicje zwi¹zane z koncepcjami Totalnego Utrzymania Maszyn i OEE. Dowiecie siê z niego, dlaczego powinniœmy raczej mierzyæ efektywnoœæ, ni wydajnoœæ sprzêtu. W Rozdziale 2 opisujemy trzy elementy OEE i ich zwi¹zek z najwa niejszymi rodzajami strat zwi¹zanych ze sprzêtem problemów i marnotrawstwa, które obni aj¹ efektywnoœæ urz¹dzeñ. W³aœnie ta wiedza stanowi podstawê dalszych dzia³añ s³u ¹cych VII

6 okreœlaniu i naprawianiu problemów sprzêtowych we wszystkich bran ach 1. W Rozdziale 3 omawiamy krok po kroku proces obliczania OEE 2. Jednym z podstawowych aspektów tego procesu jest zaanga owanie pracowników liniowych. Ich rola polega na zebraniu faktycznych informacji, a póÿniej wykorzystaniu ich w codziennej pracy, a nie tylko na przekazywaniu danych i wykonywaniu oderwanych od rzeczywistoœci za³o eñ z dzia³u planowania. W rozdziale tym powiemy wam tak e, jak okreœliæ, co nale y mierzyæ oraz w jaki sposób gromadziæ i przetwarzaæ dane zwi¹zane z OEE. Poka emy wam przyk³ady rozmaitych ekranów informacyjnych, opracowanych dziêki tym danym (du ¹ pomoc¹ w tym mo e byæ odpowiednie oprogramowanie komputerowe). W Rozdziale 4 opisujemy, w jaki sposób wykorzystaæ zebrane informacje, by rozwi¹zywaæ problemy z maszynami. Wprowadzamy metodê 5 razy dlaczego i takie terminy jak autonomiczne utrzymanie ruchu, skoncentrowana eliminacja strat, szybkie przezbrojenie, zapobieganie pomy³kom i analiza P-M. Rozdzia³ 5 zawiera podsumowanie przedstawionej wiedzy. W czasie lektury nale y ca³y czas pamiêtaæ, e wiedza zawarta w tej ksi¹ ce pozwoli wam tylko ogólnie zorientowaæ siê w bardzo z³o onym zagadnieniu. Opanowanie i zastosowanie koncepcji ca³kowitej efektywnoœci wyposa enia wymaga czêsto dok³adniejszego poznania i g³êbszego zrozumienia mechanizmów produkcyjnych. Najlepiej wprowadzaæ OEE przy pomocy doœwiadczonych konsultantów i trenerów, którzy pomog¹ wam dopasowaæ tê metodê do konkretnych warunków waszej firmy i poka ¹, jak rozwi¹zywaæ pojawiaj¹ce siê problemy. W ksi¹ ce znajdziecie wiele elementów, które pomog¹ wam w przyswajaniu wiedzy. Ka dy z rozdzia³ów zaczyna siê od streszczenia. Liczne ilustracje pokazuj¹ przyk³ady i u³atwiaj¹ zrozumienie 1 Sposób wyznaczania OEE i okreœlania strat wywo³anych problemami z maszynami odnosi siê bezpoœrednio do producentów czêœci bardziej ni bran procesowych, w których mog¹ siê pojawiæ nieco inne problemy. Wiêcej na ten temat mo ecie znaleÿæ w Suzuki, TPM in Process Industries (Productivity, 1994). 2 Niektóre tradycyjne metody obliczania OEE wykorzystuj¹ dwuczêœciowy wzór do obliczania wydajnoœci, w którym jednym z elementów jest czas cyklu. Chocia wzór ten zawiera informacje przydatne dla bardziej zaawansowanej analizy, wiêkszoœæ zespo³ów, które dopiero zaczynaj¹ wprowadzanie OEE nie potrzebuje a takiej dok³adnoœci. Dlatego w³aœnie zastosowaliœmy prostsz¹ metodê, wykorzystan¹ przez Arno Kocha z Blom Consultancy w jego oprogramowania OEE Toolkit. Porównuje ona rzeczywist¹ wielkoœæ produkcji i potencjaln¹ wielkoœæ produkcji maszyny pracuj¹cej z maksymaln¹ prêdkoœci¹. VIII

7 treœci. Na marginesie znajduj¹ siê symbole, które u³atwi¹ wam zapamiêtanie kluczowych punktów w ka dej czêœci. A pytania zawarte w Piêciominutowych zadaniach wplecionych w tekst pozwol¹ wam na bie ¹co dostosowywaæ zdobyt¹ wiedzê do warunków waszego miejsca pracy. Jednym z najskuteczniejszych sposobów wykorzystania tej ksi¹ ki jest przedyskutowanie jej po przeczytaniu z innymi pracownikami podczas warsztatów. Celowo zaprojektowaliœmy ksi¹ kê w sposób, który pozwala omawiaæ poszczególne fragmenty na kolejnych sesjach. Na koñcu ka dego rozdzia³u znajduj¹ siê refleksje, które warto przedyskutowaæ. Narzêdziem, które mo e wspomóc zrozumienie tego podrêcznika jest pakiet oprogramowania komputerowego OEE Toolkit (Productivity, 1999), opracowanego przez Arno Kocha z Blom Consultancy. Jest to prosty i elastyczny instrument, który pomaga zrozumieæ klientom istotê i sposób zastosowania OEE. OEE Toolkit to ³atwa w obs³udze aplikacja, umo liwiaj¹ca gromadzenie danych potrzebnych w OEE i tworzenie ró nego rodzaju zwi¹zanych z tym raportów. Do oprogramowania do³¹czony zosta³ podrêcznik, przydatny dla poznania i opanowania programu. Ca³kowita efektywnoœæ wyposa enia to prosta i uniwersalna metoda. Jest ona wykorzystywana do mierzenia i poprawiania kondycji maszyn w firmach na ca³ym œwiecie. Mamy nadziejê, e w naszej ksi¹ ce znajdziecie najwa niejsze informacje, które umo liwi¹ wam aktywny i satysfakcjonuj¹cy udzia³ we wdra aniu i stosowaniu OEE w waszej firmie. IX

8 Podziękowania Stworzenie i opracowanie OEE dla Operatorów to wynik pracy zespo³owej i chcielibyœmy za niego podziêkowaæ wszystkim zaanga owanym osobom. G³ówn¹ motywacj¹ by³a dla nas postawa Arno Kocha z Blom Consultancy oraz stworzony przez niego program OEE Toolkit. W sprawie treœci doradzali nam John Jacinto z Amtex i Bob Strout z Lemforder Co., a tak e nasz konsultant, John Monaco oraz Barry Shulak, redaktor naczelny TPM Report. Proces produkcji i druku nadzorowa³a Lorraine Millard, przy pomocy Pauline Sullivan. Wykresy s¹ dzie³em Guya Bostera i Lee Smitha, a ilustracje Guya Bostera i Hannah Bonner. Autorem projektu ok³adki jest Mark Weinstein z Productivity, a twórc¹ ilustracji na ok³adce Gary Ragaglia z Vision Group. Uk³adem ca³oœci i sk³adem ksi¹ ki zajmowa³ siê William H. Brunson z Typography Services. Pracownicy Productivity chcieliby równie wyraziæ uznanie dla wszystkich tych, którzy zaanga owali siê we wdra anie systemu Totalnego Utrzymania Maszyn i stosuj¹ metodê Ca³kowitej Efektywnoœci Wyposa enia we w³asnych organizacjach. Czekamy na wasze opinie o naszej ksi¹ ce i podpowiedzi, w jaki sposób mo emy nadal s³u yæ pomoc¹ w waszych dzia³aniach skierowanych na doskonalenie procesów. Steven Ott Prezes Karen Jones Zespó³ Rozwoju Productivity X