KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologia KOD WF/I/st/8

Transkrypt

1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologia KOD WF/I/st/8 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15/15 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 :y/ 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): brak 11. CEL PRZEDMIOTU: Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego, a w szczególności z: 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

2 - budową i funkcjonowaniem komórek i tkanek, - podstawowymi zagadnieniami z embriologii człowieka, - mechanizmem oddziaływania hormonów na komórki docelowe, - molekularnymi podstawami i mechanizmami dziedziczenia u człowieka. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Ma podstawową wiedzę o budowie i funkcjonowaniu komórek, tkanek i narządów oraz potrafi scharakteryzować podstawowe ich właściwości. P_W02. Zna okresy w rozwoju embrionalnym człowieka i potrafi je opisać. P_W03. Zna podstawowe prawa i mechanizmy dziedziczenia u człowieka oraz genetyczne uwarunkowania motoryczności. P_U01. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu budowy i funkcjonowania komórek, tkanek i narządów do oceny prawidłowego funkcjonowania własnego organizmu. P_U02. Potrafi wskazać na istnienie zależności pomiędzy genotypem człowieka a jego uzdolnieniami ruchowymi.. Rozumie potrzebę ustawicznego pogłębiania wiedzy z zakresu budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego oraz praktycznego wykorzystania genetyki. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W01 K_W02 K_W06 K_W01 K_W09 K_U01 K_U10 K_U10 K_U15 K_K06 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_W04 M1_W05 SN_Wd SN_We SN_Wf M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_U02 M1_U05 M1_U08 M1_U12 M1_U13 SN_Ud SN_Uo M1_U02 M1_U05 M1_U06 M1_U09 M1_U10 M1_U12 SN_Ud SN_Uo M1_K01 M1_K02 M1_K06 M1_K09 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).

3 13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji P_W01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W03 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_ U01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_ U02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_ K01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć 1. Etapy rozwoju biologii. Właściwości i pojęcie życia. Poziomy organizacji żywej materii. 2. Cechy organizacji strukturalnej komórek. Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej. Kształty i rozmiary komórek. 3. Różne teorie budowy błony komórkowej. Rodzaje transportu przez błony biologiczne. 4. Energetyka komórki: przemiany energii w komórce, procesy prowadzące do gromadzenia energii, wykorzystanie energii w procesach zachodzących w komórce. 5. Mechanizmy regulacji homeostazy wewnątrzustrojowej ze szczególnym uwzględnieniem roli hormonów. Hormony przysadki mózgowej i Forma zajęć 7 (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01 P_W01 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca. 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

4 podwzgórza. 6. Hormony wydzielane przez korę i rdzeń nadnerczy, tarczycę, przytarczyce i trzustkę. 7. Hormony wydzielane przez szyszynkę, grasicę i gonady. Hormony tkankowe. Mechanizm oddziaływania hormonów na komórki docelowe. 8. Rozwój embrionalny człowieka. Budowa i rodzaje komórek jajowych. Zaplemnienie i zapłodnienie. Rodzaje i przebieg bruzdkowania. 9. Sposoby wczesnej i późnej gastrulacji. Tworzenie się narządów pierwotnych. Powstawanie i rola błon płodowych i łożyska u ssaków. 10. Komórki uczestniczące w obronie immunologicznej organizmu. Przeciwciała i antygeny. 11. Odpowiedź humoralna i komórkowa. Pamięć immunologiczna. 12. Typy i warianty dziedziczenia cech u człowieka. Dziedziczenie jednogenowe i wielogenowe. 13. Zmienność organizmów żywych. Czynniki mutagenne. Mutacje genowe, chromosomowe i genomowe. Choroby genetyczne. 14. Genetyka populacyjna. Pula genowa populacji i jej zmiany. Prawo Hardy`ego i Weinberga. P_W02 P_W02 P_W03, P_U02 P_W03, P_U02 P_W03, P_U Mechanizmy starzenia się. Przejawy starzenia się na poziomie molekularnym i komórkowym. 1. Budowa i zasada działania mikroskopu świetlnego. Chemiczne składniki komórki. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki. Cytoplazma i jej skład chemiczny. Budowa i funkcje organelli komórkowych. 3. Tkanka nabłonkowa: ogólne cechy tkanki nabłonkowej, podział morfologiczny i czynnościowy tkanki nabłonkowej. P_W01, P_W01

5 4. Tkanka łączna właściwa: charakterystyka i klasyfikacja tkanki łącznej, rodzaje komórek i budowa substancji międzykomórkowej. 5. Tkanka łączna oporowa: charakterystyka tkanki chrzęstnej i kostnej. 6. Tkanki płynne: krew i limfa. Budowa i funkcje krwi. Skład i rola osocza. Elementy morfotyczne krwi. Skład i rola limfy. 7. Tkanka mięśniowa. Charakterystyka i podział tkanki mięśniowej. 8. Tkanka nerwowa. Budowa, rodzaje i miejsce występowania komórek nerwowych. Włókna nerwowe i ich rodzaje. Budowa i rodzaje synaps. 9. Kwasy nukleinowe - ich budowa i funkcje. Składniki kwasów nukleinowych. Struktura podwójnego heliksu DNA. Replikacja DNA w komórkach eukariotycznych. Struktura RNA oraz formy występowania naturalnego RNA. 10. Chemiczna i strukturalna organizacja chromosomów. Budowa, rodzaje i liczba chromosomów. Omówienie kariotypu człowieka. 11. Podziały komórek. Interfaza. Podział pośredni komórki (mitoza). Podział redukcyjny (mejoza) 12. Reprodukcja organizmu. Proces spermatogenezy i spermiogenezy. Owogeneza. 13. Pierwotna funkcja genu. Struktura genów i ich klasyfikacja. Cechy kodu genetycznego. Ekspresja genów; proces transkrypcji i translacji. 14. Podstawy procesów dziedziczenia. Reguły dziedziczenia według Mendla. Modyfikacje praw dziedziczenia ustalone przez Mendla. Chromosomowa teoria dziedziczenia Thomasa Morgana. 15. Sprawdzian końcowy. P_W03, P_W03, P_U02, P_W03, P_U02, P_W01, P_W02, P_W03, P_U01, P_U02,

6 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Mikroskop świetlny; 2. Komputer z rzutnikiem multimedialnym, filmy dydaktyczne; 3. Plansze biologiczne. 16. WARUNKI ZALICZENIA: kontrola obecności, zaliczenie pisemne 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA: 1. Opisz budowę i funkcje komórki. 2. Wymień i omów rodzaje transportu przez błony biologiczne. 3. Omów oddziaływanie hormonów na komórki docelowe. 4. Scharakteryzuj proces bruzdkowania. 5. Omów budowę i funkcje tkanki łącznej właściwej. 6. Opisz rodzaje zmienności organizmów. 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Cichocki T., Litwin J.A., Mirecka J. (2002). Kompendium histologii. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. 2. Gajewski A.K., Skierska E. (red.) (1990). Biologia dla studentów AWF. AWF, Warszawa. 3. Jarowaja J.M., Jarygin W.N., Ulissowa T.N. (2003). Biologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych (red. Jarygin W.N.), PZWL, Warszawa. 4. Kuśko A. (1997). Biologia rozwoju człowieka. AWF, Katowice. 5. Sawicki W. (2009). Histologia, PZWL, Warszawa. 6. Friedman J., Dill F.J., Hayden M.R., McGillivray B.C. (2000). Genetyka. Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław. 7. Kawiak J., Mirecka J., Olszewska M., Warchoł J. (1995). Podstawy cytofizjologii. PWN, Warszawa. 8. Winter P.C., Hickey G.J., Fletcher H.L. (2002). Genetyka, PWN, Warszawa. 8 Dostępna w czytelni lub bibliotece.

7 Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 18. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: y Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: 15 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 0 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 10 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 15 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES , KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. dr hab. Helena Popławska, helena.poplawska@awf-bp.edu.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, pokój 235) 2. dr Agnieszka Dmitruk, agnieszka.dmitruk@awf-bp.edu.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, pokój 235)