Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA OSTATKI W PROW

Transkrypt

1 Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA Środki unijne mogą stać się podobnym impulsem do rozwoju Europy Środkowej i Wschodniej, jak plan Marshalla dla Europy w latach powojennych wynika z raportu Erste Group, na który powołuje się agencja Newseria. Budżet całej polityki spójności, przeznaczony przede wszystkim dla najbiedniejszych obszarów w UE, przekroczy 350 mld euro. Najwięcej 77,6 mld euro dostanie Polska. To 288 euro rocznie na każdego Polaka i niemal 3 proc. wielkości PKB, a także ponad dwukrotnie więcej niż drugi, największy beneficjent, Włochy, które otrzymają 32,8 mld euro. W latach na tereny wiejskie trafi 177 mld zł, tj. o 20 mld zł więcej niż w obecnej perspektywie budżetu. Do 2020 r. z tytułu dopłat bezpośrednich dotrze do rolników 23,7 mld euro. Od akcesji w 2004 r. do Unii Europejskiej Polska otrzymała netto ponad 52 mld euro. Dla porównania Niemcy, które są największym płatnikiem netto, w tym samym okresie wpłaciły do kasy UE netto 90,6 mld euro. OSTATKI W PROW Środki na projekty inwestycyjne PROW to 13,5 mld euro, w tym 8,6 mld euro trafi do rolników i przedsiębiorców z Brukseli, a 4,9 mld euro z budżetu krajowego. ARiMR zakontraktowała już ponad 90 proc. z portfela 75 mld zł PROW , przyjęła 421 tys. wniosków o udzielenie wsparcia, a przekazała rolnikom i przedsiębiorcom 42,7 mld zł. Blisko 10 mld zł przeznaczono na bieżącą edycję PROW, a część funduszy jest zarezerwowana na wypłatę wieloletnich zobowiązań, np. rent strukturalnych. ARiMR obsługuje 16 tzw. działań PROW i ma na ten cel prawie 13,7 mld euro, pozostałymi w ramach tzw. zadań delegowanych zajmują się samorządy wojewódzkie, ARR, FAPA (3,5 mld euro). MRiRW ocenia, że wszystkie środki zostaną wykorzystane do końca 2015 r. 34 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

2 Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich ARIMR: TRANSFERY NA KONTA Do 15 maja br. oddziały ARiMR przyjmują wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich, płatności ONW, płatności rolnośrodowiskowych oraz wnioski o wypłatę pomocy na zalesianie gruntów w 2014 r. Rolnicy, którzy złożą swoje wnioski po terminie, ale nie później niż do 9 czerwca br., otrzymają pomniejszone należne im płatności o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia. ARiMR przekazała już na konta bankowe 802 tys. rolników 6,5 mld zł z tytułu dopłat bezpośrednich za 2013 r., pozostałe środki trafią do gospodarstw do 30 czerwca br. Łączna kwota dopłat wynosi 3,53 mld euro, tj. 14,91 mld zł. EURO NA HEKTAR Szacunkowa maksymalna stawka jednolitej płatności obszarowej w 2014 r. wyniesie ok. 219,87 euro na 1 hektar. Dopłaty obszarowe w poszczególnych krajach UE wahają się od 500 euro od hektara w Grecji i na Malcie do 100 euro na Łotwie, we Francji jest to 250 euro, w Niemczech ok. 300 euro przy średniej unijnej 250 euro. W krajach UE funkcjonują różne modele subwencji rolnych. Instrument płatności bezpośrednich w ramach WPR jest stosowany od czasów tzw. reformy Macsharry ego w 1992 r. Przykładowo: we Francji ustala się płatności na bazie historycznej, w powiązaniu procentowym z produkcją towarową (w uprawie zbóż w 25 proc., w opasie bydła w 40 proc. itd.). Farmerzy w Wielkiej Brytanii otrzymują dotacje składające się z części obliczanej na podstawie danych historycznych oraz obszarowej płatności GOSPODARZ MA LOGIN ARiMR zachęca rolników do składania wniosków o płatności za pośrednictwem formularza na stronie internetowej agencji. Umożliwia on wprowadzenie danych do systemu oraz ich zatwierdzenie. Aby złożyć wniosek o przyznanie płatności, rolnik musi posiadać login i kod dostępu do systemu teleinformatycznego (można go pobrać ze strony internetowej ARiMR). Uprawnienia do systemu nadawane są bezterminowo. 4/

3 PRIORYTET: MODERNIZACJA MRiRW chce, aby małe gospodarstwo, które produkuje na rynek za kwotę pomiędzy 2 a 15 tys. euro rocznie, w 2015 r. otrzymało premię 60 tys. zł, a w formie zaliczki 80 proc. tej kwoty, pod warunkiem przedstawienia biznesplanu i realizacji inwestycji. Dla gospodarstw małych, o zyskach rocznych poniżej 2400 euro rocznie (2 ESU) unijne dopłaty to główne źródło dochodów, ponieważ produkują one wyłącznie na własne potrzeby. W grupie tej jest klasyfikowanych ok. 75 proc. ogółu gospodarstw. WISIENKI DLA MŁODYCH HAJDA CHŁOPY DO EUROPY Z analiz IERiGŻ wynika, że koniunkturę w polskim rolnictwie wzmacniają unijne dopłaty, zwłaszcza dla gospodarstw największych, których dochody przekraczają 100 ESU. Dotacje stanowią dla nich średnio powyżej 20 proc. dochodów. W ostatnich latach zaledwie ok.10 proc. gospodarstw w Polsce wykazywało zdolność do akumulacji kapitału. Wskaźnik wsparcia rolnictwa PSE (Producer Subsidy Estimate) służący do pomiaru wielkości transferu środków pieniężnych od konsumentów do producentów rolnych wynosi w Polsce 9 proc. wobec 37 proc. w krajach UE-15. Liczbę rolników prowadzących dodatkowo działalność pozarolniczą ocenia się na ok. 115 tys., tj. ok. 4,8 proc. ogółu gospodarstw. W kwietniu, a najpóźniej w maju br. zostanie uruchomiony nabór wniosków o dotacje dla młodych rolników jeszcze ze środków na działanie Ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW na lata Premia dla młodego rolnika wyniesie 100 tys. zł, tj. tyle, ile w kolejnych programach z nowych funduszy w latach Dotację uzyska osoba w wieku do 40 lat, która po raz pierwszy rozpocznie prowadzenie gospodarstwa i ma odpowiednie kwalifikacje. Załącznikiem do wniosku winien być biznesplan rozwinięcia produkcji rolniczej. 36 Nowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y

4 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich ODNAWIALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Nawet do 50 tys. zł dopłaty uzyskają prywatni inwestorzy, zaciągając kredyt na budowę lub zakup domu w podwyższonym standardzie energooszczędności. Na realizację programu NFOŚiGW chce przeznaczyć 300 mln zł. Alokacja środków (kwota dotacji w planowanych do zawarcia umowach kredytu) wyniesie 100 mln zł w latach oraz 200 mln zł w latach Program zaplanowano do 2018 r., ponieważ dwa lata później budowanie domów o niemal zerowym zużyciu energii stanie się obowiązkiem wszystkich inwestorów w kraju (na podstawie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r.). Wielka Brytania zapowiedziała wprowadzenie tego obowiązku już w 2016 r. Fundusz chce przygotować inwestorów, projektantów, wykonawców i producentów materiałów budowlanych do zaostrzonych wymagań dyrektywy. Dużym zainteresowaniem cieszą się dopłaty do kolektorów słonecznych. O ile w 2010 r., pierwszym roku programu, NFOŚiGW odnotował około 8 mln zł wypłat, to w 2011 r. już ponad 100 mln zł. W 2014 r. do rozdysponowania na zakup i montaż solarów pozostało jeszcze 60 mln zł. Skorzysta z nich ok 15 tys. rodzin i wspólnot mieszkaniowych. WBREW JASKÓŁKOM Wbrew powiedzeniu: mówiły jaskółki, że niedobre są spółki, zachodni farmerzy nie boją się zakładać zespołów, w których trzech, pięciu lub piętnastu wspólników zarządza jedną dużą farmą. Spółdzielnie postrzegane są jako najbardziej przyjazna forma działania rolników na rynku, w UE-15 organizują średnio ok. 65 proc. rynku rolnego. Farmerzy mają za sobą wieloletnie tradycje w prowadzeniu różnych spółek mechanizacyjnych, usługowych i handlowych. Spółki mogą dzielić pewną część zysku (zwolnioną od podatku) w formie bonifikaty zwrotnej pomiędzy swoich członków. W Polsce jest zarejestrowanych 700 rolniczych grup producenckich, z których co czwarta funkcjonuje w formie spółdzielni. Łącznie zrzeszają rolników. Dotacje dla nich są udzielane w ramach PROW i mogą być przyznane w formie rocznych płatności przez pierwszych 5 lat od dnia wydania decyzji (wpisania do rejestru). Na pomoc dla grup w PROW na lata przewidziano 130 mln euro. Najbardziej popularne są zespoły producenckie w sadownictwie, które dzięki współpracy mogą wynegocjować np. z supermarketami lepsze warunki sprzedaży owoców i warzyw. 4/

5 BIZNESY SPOD KWOKI Raport EFRWP wskazuje, że aż 60 proc. osób mieszkańców wsi nie ma bezpośredniego związku z pracą na roli, a ich życiową szansą może być sięgnięcie po unijne fundusze i założenie własnej firmy. Małe firmy z obszarów wiejskich stanowią 27 proc. wszystkich, które uzyskały dofinansowanie w ramach RPO. Jest to zatem wynik zaskakująco dobry, zważywszy na to, że stanowią one ¼ ogółu podmiotów MŚP. W ujęciu wartościowym przedsiębiorcy wiejscy uzyskali 37,5 proc. całości dofinansowania projektów, najwięcej w woj. wielkopolskim, podkarpackim i opolskim (ponad 40 proc. beneficjentów). UPRAWA ŚRODOWISKA Do rolników, którzy dbają o środowisko, w ramach PROW trafi ponad 2 mld euro. Gospodarstwa ekologiczne stanowią 1 proc. ogółu. ARiMR wypłaca wsparcie w ramach programu rolno-środowiskowego, do 24 stycznia br. aplikację złożyło 118,5 tys. rolników na kwotę 1,63 mld zł. Producent żywności ze specjalnym logotypem eko jakości może liczyć na wsparcie PROW: od 996 zł do 3200 zł na hektar. Dotychczas skorzystało na tym 16 tys. rolników. W myśl priorytetów unijnej WPR od 2015 r. gospodarstwa niespełniające norm proekologicznych uzyskają niższe o 30 proc. kwoty dopłat bezpośrednich. Przygotowana w MRiRW nowela ustawy umożliwi stosowanie odstępstw od norm środowiskowych. Minister rolnictwa będzie mógł złagodzić wymogi produkcji tzw. zdrowej żywności. Takim odstępstwem może być np. zgoda na trzymanie bydła na uwięzi w małym gospodarstwie. FARMER MA POD GÓRKĘ Dopłaty dla farmerów w krajach OECD zmalały o połowę w ciągu ostatnich 40 lat, osiągając najniższy poziom od połowy lat 80. Ocenia się, że wsparcie dla producentów żywności wynosi ponad 252 mld dolarów (182 mld euro) rocznie, co odpowiada 19 proc. przychodów rolniczych brutto w 34 krajach. 38 Nowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y

6 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich MÓJ RYNEK Z DOBRYM SMAKIEM Dzięki realizacji programu budowy nowoczesnych targowisk w miejscowościach do 50 tys. mieszkańców rolnicy będą mogli sprzedawać swoje produkty w komfortowych warunkach, a klienci kupować świeżą i tańszą żywność bezpośrednio od producenta. Inwestycje muszą spełniać unijne standardy: być utwardzone, oświetlone, podłączone do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, wyposażone w zadaszone stoiska oraz miejsca parkingowe. W latach samorządy gmin mogły uzyskać na ten cel nawet 1 mln zł (maksymalnie 75 proc. kosztów). Ocenia się, że dotację otrzymało 300 gmin, powstanie 100 nowych targowisk, a 200 zostanie zmodernizowanych. Dotychczas realizację programu zakończono w 26 powiatach. POLSKA SZYNKA MNIAM, MNIAM! Komisja Europejska przyjęła projekt kampanii promującej polską wieprzowinę i wołowinę w Korei Płd., Wietnamie i Stanach Zjednoczonych. Budżet trzyletniego programu, w połowie sfinansowany przez Brukselę, wynosi prawie 5 mln euro. Polska jest trzecim największym w Unii eksporterem wieprzowego mięsa. Z danych FAPA wynika, że więcej wieprzowiny na rynki pozaunijne niż my sprzedają tylko Niemcy i Dania. Wśród krajów, do których eksport wieprzowiny z UE rósł najszybciej, były Chiny. W 2013 r. eksport polskiej żywności do Chin zwiększył się trzykrotnie, do 112 mln euro. MANNA Z ZIEMI Zdjęcia: Od akcesji do UE w 2004 r. cena gruntów rolnych w kraju wzrosła o ponad 300 proc., jednak różnice między ceną gruntów w Polsce i w innych krajach Unii są wciąż bardzo duże, np. w porównaniu do Niemiec nawet dziesięciokrotne. Według firmy Lion s House wysoki popyt na grunty rolne jest w dużym stopniu efektem zakupów o charakterze inwestycyjnym. Nabywcy wybierają ziemię jako bezpieczną lokatę kapitału, i to z wysoką stopą zwrotu. W 2016 r. rynek ziemi rolnej zostanie w pełni otwarty dla obcokrajowców, co zdaniem ekspertów może wywołać spekulacyjny wzrost cen. 4/