Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA ARIMR: TRANSFERY NA KONTA

Transkrypt

1 Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA MRiRW podało, że Polska wykorzystała 200 mld zł, tj. ponad 80 proc. środków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Nadal jednak opóźnione są płatności w tzw. w zadaniach delegowanych (ok. 52 proc.), za które odpowiadają marszałkowie województw. Ocenia się, że od 2004 r., tj. od akcesji do struktur unijnych, Polska uzyskała netto ponad 52 mld euro. Dla porównania: Niemcy, które są największym płatnikiem netto, w tym samym okresie odprowadziły do kasy UE netto 90,6 mld euro. Do 2020 r. tylko z tytułu dopłat bezpośrednich do polskich rolników trafi 23,7 mld euro. ARIMR: TRANSFERY NA KONTA Do 30 czerwca br. na kontach bankowych rolników znajdzie się 3,53 mld euro, tj. 14,91 mld zł z tytułu dopłat bezpośrednich za 2013 r. ARiMR zakończyła już przyjmowanie nowych wniosków o przyznanie tych dopłat w 2014 r. Rolnicy, którzy złożą swoje aplikacje po terminie, ale nie później niż do 9 czerwca br., otrzymają pomniejszone należne im płatności o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia. Tegoroczny nabór wniosków jest 11. z kolei, pierwszy został przeprowadzony w 2004 r. Na realizację nowych płatności ARiMR ma ok. 3,4 mld euro. Szacunkowa maksymalna stawka to ok. 219,87 euro na 1 hektar. 64 Nowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y

2 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich WISIENKI DLA MŁODYCH ARiMR uruchomiła nabór wniosków o dotacje ułatwiające start młodym rolnikom. Do wzięcia jest 189 mln euro, tj. ok 800 mln zł, z PROW Premię podwyższoną obecnie z 75 do 100 tys. zł uzyska osób z całego kraju. W nowej edycji konkursu wydłużono do 15 miesięcy okres od momentu rozpoczęcia działalności rolniczej do złożenia wniosku, ponadto ustanowiono minimalną liczbę punktów warunkującą przyznanie pomocy. ARiMR przeprowadziła do tej pory cztery nabory wniosków na premie dla młodych rolników (w latach ). Dotacje w łącznej wysokości 1,6 mld zł uzyskało ponad 23 tys. młodych rolników, najwięcej beneficjentów było w województwach mazowieckim i wielkopolskim. Dotację można wydać np. na budowę obiektów inwentarskich, zakup maszyn czy też na założenie sadu. Jeżeli rolnik sporządzi biznesplan i wywiąże się ze zobowiązań, nie będzie musiał zwracać ani złotówki. Za wydatki kwalifikowane nie są jednak uznawane wydatki na inwestycje poniesione przed dniem złożenia wniosku oraz na gruntach stanowiących przedmiot dzierżawy. Polska ma najwyższy w Unii Europejskiej odsetek młodych rolników (osób do 40 lat) ok. 13 proc. Średnia w UE to 7,5 proc. BIZNESY SPOD KWOKI PROW wprowadza premie w wysokości do zł dla rezygnujących z rolnictwa i stwarzających nowe miejsca pracy na obszarach wiejskich. Premia ma być wypłacana w ratach: pierwsza to 80 proc. kwoty wsparcia, druga pozostałe 20 proc. Przedstawiony biznesplan ma zakładać, że nastąpi utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy w przeliczeniu średniorocznym (również samozatrudnienie). Beneficjent ma zarejestrować działalność w odpowiednim rejestrze lub systemie nie później niż do dnia wypłaty drugiej raty premii i nie podlegać ubezpieczeniu w KRUS. Na polskiej wsi już tylko co dziesiąta osoba żyje wyłącznie z rolnictwa, 60 proc. mieszkańców nie ma żadnego związku z produkcją rolniczą ani nawet posiadaniem roli. Wciąż jednak setki tysięcy mieszkańców wsi, głównie tych starszych trzyma się ziemi, traktując to jako zabezpieczenie socjalne. 5/

3 PROW ODNOWIONY Przyjęty przez Radę Ministrów projekt PROW na lata , został przekazany do Komisji Europejskiej. MRiRW zapowiada, że o ile uda się skrócić czas negocjacji w Brukseli do czterech miesięcy, odnowiony program ruszy już pod koniec 2014 r., a w pełnym zakresie od 2015 r. Budżet PROW to 13,513 mld euro, w tym środki krajowe 4,915 mld euro (36,37 proc). Dodatkowe 5,2 mld euro na rozwój infrastruktury, reorientację zawodową rolników i rozwój przedsiębiorczości trafi na wieś z funduszy Polityki Spójności. PROW został podzielony na 16 działań, z 500 mln zł do 1 mld zł zwiększono środki na budowę lokalnych dróg (samorząd gminny otrzyma do 3 mln zł na jeden projekt), wodociągów i kanalizacji (do 2 mln zł na zadanie). Na rozwój usług rolniczych w latach resort rolnictwa chce przeznaczyć euro. Nawet 500 tys. zł (50 procent kosztów kwalifikowalnych) może otrzymać beneficjent poddziałania Rozwój przedsiębiorczości. Pomoc ta będzie udzielana w ramach de minimis. PRIORYTET: MODERNIZACJA W PROW na przedsięwzięcia modernizacyjne przeznaczono ponad 7 mld euro, w tym modernizację gospodarstw 2,8 mld euro. O dotacje mogą starać się rolnicy, których gospodarstwa uzyskają wielkość ekonomiczną od 6 do 250 tys. euro. Jeden beneficjent otrzyma do 3 mln zł, natomiast grupa producencka do 15 mln zł. Ponadto zmniejszeniu ulegnie z 1,5 mln zł do 900 tys. zł dotacja do chowu prosiąt. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi chce, aby przekazywanie gospodarstw rolnych następcom miało charakter trwały, tj. poprzez sprzedaż i umowę notarialną. Natomiast gospodarstwo nabywające grunty musi osiągnąć określoną wielkość produkcji i nie może zostać sprzedane przez okres 5 lat. 66 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

4 Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich GRANTY DLA MAŁYCH Drobni rolnicy przekazujący grunty innym rolnikom na powiększenie ich gospodarstw otrzymają rekompensaty w wysokości 120 proc. należnych im płatności bezpośrednich. W nowym PROW przeznaczono 750 mln euro na restrukturyzację rolnictwa. Małe gospodarstwo, które produkuje na rynek za kwotę pomiędzy 2 a 15 tys. euro rocznie, w 2015 r. otrzyma premię do 60 tys. zł, a w formie zaliczki 80 proc. tej kwoty pod warunkiem przedstawienia biznesplanu i projektu inwestycji np. powiązanego z tzw. sprzedażą bezpośrednią żywności. Dla drobnych producentów, o zyskach poniżej 2400 euro rocznie (2 esu) unijne dopłaty to główne źródło dochodów, w grupie tej jest klasyfikowanych ok. 75 proc. ogółu gospodarstw. ŚWIŃSKI DOŁEK ROSYJSKI Resort rolnictwa liczy, że straty związane z rosyjskim embargiem na mięso i przetwory wieprzowe pomoże odrobić eksport do Chin. Wartość eksportu wieprzowiny do Rosji w 2012 r. wyniosła 43,5 mln euro, a w 2013 r. 100 mln euro. Polska należała do największych dostawców mięsa na tamtejszy rynek. Eksperci twierdzą, że jeśli Rosja nie cofnie embarga, z rynku zniknie proc. przetwórni. Ocenia się, że efektem może być także załamanie produkcji towarowej ok. 20 proc. gospodarstw i wzrost cen dla konsumentów. UPRAWA ŚRODOWISKA Do rolników, którzy dbają o środowisko, w ramach PROW trafi 2 mld 329 mln euro. Dopłaty będą naliczane do 150 ha gruntów. Przy areale do 50 ha ekorolnicy dostaną pełne dopłaty; od 50 do 100 ha zredukowane do 50 proc., za grunty od 100 do 150 ha spadną do 25 proc. stawki podstawowej. W przypadku płatności do gruntów ONW pełne dotacje będą wypłacane tylko do 50 ha. Jeśli rolnik ma większe gospodarstwo, to za powierzchnię od 50 do 100 ha dostanie 70 proc. dopłat, a powyżej 100 ha tylko 40 proc. Obecnie wsparcie wynosi od 428 zł na ha do 1501 zł na ha i maleje w zależności od wzrostu areału. Gospodarstwa ekologiczne stanowią 1 proc. ogółu. 5/

5 KOŁDRA ZA KRÓTKA Krajowa Rada Izb Rolniczych chce, aby osoby, które z braku środków nie dostały dotacji na inwestycje, miały pierwszeństwo przy nowym podziale funduszy unijnych. Dotyczy to w szczególności działania modernizacja gospodarstw rolnych w PROW , gdzie część rolników nie uzyskała wsparcia na zakup maszyn czy budowę obory, bo wyczerpał się limit funduszy. KRIR proponuje, aby takie wnioski automatycznie zostały rozpatrzone pozytywnie w PROW , a rolnicy nie musieli składać nowych dokumentów. KOSZTOWNY LIMIT MLEKA Agencja Rynku Rolnego poinformowała, że w roku kwotowym 2013/2014 Polska przekroczyła unijny limit produkcji mleka o 170 mln kg, tj. o ok. 1,7 proc. Z tego tytułu zapłacimy Brukseli 195 mln zł. Agencja szacuje, że indywidualny limit produkcji przekroczyło 56 tys. producentów hurtowych. Będą oni musieli uiścić karne opłaty po ok. 30 groszy za każdy kilogram mleka ponad wspólnotowy limit. GŁÓD KAPITAŁU Z badań IERiGŻ wynika, że zaledwie 16 proc. spośród 2,27 mln rolników dostarcza na rynek aż 64 proc. żywności. Milion małych gospodarstw nie prowadzi produkcji towarowej, a 700 tys. jest na skraju bankructwa. W ostatnich latach tylko ok.10 proc. rolników wykazywało zdolność do akumulacji funduszy. Raport EFRWS wskazuje, że na wsi działa niespełna 900 firm. Ocenia się, że liczba ta mogłaby być co najmniej dwukrotnie wyższa, gdyby bezrobotni uzyskali wsparcie. Tymczasem z puli 4,5 mld zł będącej w dyspozycji ARiMR na zakładanie mikroprzedsiębiorstw wydano niewiele. Agencja odrzuciła aż 45 proc. wniosków. W innym działaniu dotyczącym różnicowania dochodów rolników, gdzie do wzięcia było 1,5 mld zł, z przyczyn formalnych do kosza trafiło 34 proc. wniosków. EFRWS policzył, że małe firmy z obszarów wiejskich stanowiły 27 proc. wszystkich, które uzyskały dofinansowanie w ramach regionalnych programów operacyjnych. Jest to zatem wynik zaskakująco dobry, zważywszy na to, że stanowią one ¼ ogółu podmiotów gospodarczych w kraju. W ujęciu wartościowym, przedsiębiorcy wiejscy uzyskali 37,5 proc. całości dofinansowania projektów firm w RPO, najwięcej w woj. wielkopolskim, podkarpackim i opolskim (ponad 40 proc. beneficjentów). 68 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

6 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich BANKI MASZYN W krajach UE-15 zrzeszenia producentów organizują średnio ok. 65 proc. obrotu żywności. W Niemczech trudno już sobie wyobrazić, żeby farmer nie przystąpił do grupy producenckiej. Jeżeli działa samopas, to prawdopodobnie coś przeskrobał i wyrzucono go z zespołu, albo jest skrajnym indywidualistą i nie potrafi współpracować z innymi. W Danii organizowane są tzw. banki wspólnych maszyn, spółdzielnie zespołowej uprawy zbóż, rolno-przetwórcze i sadownicze. Z reguły tylko część ziemi użytkowanej przez farmerów stanowi ich własność. Pozostałą dzierżawią od rodziny, sąsiadów bądź osób postronnych i traktują ją jako kapitał. Farmerzy, dzierżawiąc grunty od spółek ziemskich, ponoszą z tytułu płaconego czynszu niższe koszty od tych, jakie musieliby ponieść na spłacenie wraz z odsetkami kredytu zaciągniętego na zakup ziemi. Zasadą przy tworzeniu spółek jest nie tylko to, aby dawały one określony zysk wspólnikom. Każdy z członków musi zgodzić się na rezygnację z części dochodu niezbędnej dla wspólnych inwestycji. W Polsce jest zarejestrowanych 700 rolniczych grup producenckich, z których co czwarta funkcjonuje w formie spółdzielni. Łącznie zrzeszają rolników. Dotacje dla nich są udzielane w ramach PROW i mogą być przyznane w formie rocznych płatności przez pierwszych 5 lat od dnia wydania decyzji (wpisania do rejestru). Na pomoc dla grup w PROW na lata przewidziano 130 mln euro. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi obwieściło, że w sezonie 2012/2013 Polska była największym na świecie eksporterem jabłek, nawet przed Chinami. Eksport jabłek z Polski wyniósł tys. ton, osiągając wartość 438 mln euro. W 2013 r. wyeksportowaliśmy tys. ton jabłek, czyli około 1/3 naszej produkcji. Największymi odbiorcami polskich jabłek są: Federacja Rosyjska, Białoruś, Niemcy i Ukraina. Jesteśmy w Europie największym producentem pieczarek oraz pszenżyta i owsa. Zajmujemy drugie miejsce w produkcji żyta i ziemniaków, a trzecie pod względem produkcji cukru, rzepaku i drobiu oraz czwarte jako producenci pszenicy i mleka. Najwięcej żywności sprzedajemy do krajów Unii Europejskiej, głównie do Niemiec, od których inkasujemy ponad 4 mld euro. W 2013 r. nasz eksport rolny wzrósł do rekordowego poziomu 19,5 mld euro. 5/2014 Zdjęcia: JABŁKO LIDEREM 69