Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania funduszy Unii Europejskiej przez gospodarstwa rolne w Polsce

Transkrypt

1 Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania funduszy Unii Europejskiej przez gospodarstwa rolne w Polsce Bogucki Wydawnictwo Naukowe Poznań 2010

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Cel i zakres analizy Metodyka badań, ocena literatury i materiałów źródłowych Uwarunkowania zewnętrzne oraz cechy wewnętrzne procesu wykorzystania środków wspólnej polityki rolnej przez gospodarstwa rolne Warunki zewnętrzne Uwarunkowania historyczne Uwarunkowania urbanizacyjne Cechy wewnętrzne rolnictwa Użytkowanie i jakość ziemi Cechy agrarno-społeczne rolnictwa Wyposażenie techniczne rolnictwa Sytuacja produkcyjno-dochodowa gospodarstw rolnych Ogólny poziom rolnictwa Program przedakcesyjny SAPARD - piewsze doświadczenia polskich rolników w zakresie pozyskiwania funduszy Unii Europejskiej Gospodarstwa rolne jako beneficjenci SAPARD - analiza według działań i schematów programu Restrukturyzacja produkcji mleka (schemat 2.1) Modernizacja gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierząt rzeźnych (schemat 2.2) Zwiększenie różnorodności produkcji gospodarstw rolnych (schemat 2.3) Tworzenie źródeł dodatkowego dochodu na obszarach wiejskich (schemat 4.1) Struktura udziału gospodarstw rolnych według schematów programu SAPARD Gospodarstwa rolne jako beneficjenci programu SAPARD - ujęcie syntetyczne Poziomy aktywności i absorpcji gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania środków SAPARD Ocena wykorzystania środków SAPARD i oddziaływania tego programu na rolnictwo 86

3 6 Spis treści 4. Płatności bezpośrednie do gruntów rolnych Płatności bezpośrednie jako instrument Wspólnej Polityki Rolnej - charakterystyka formalnoprawna Jednolita płatność obszarowa (JPO) Płatności uzupełniające Płatności wypłacane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Płatności wypłacane przez Agencję Rynku Rolnego Płatności obszarowe jako instrument wsparcia finansowego gospodarstw rolnych w latach ujęcie syntetyczne Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) Renty strukturalne Zróżnicowanie przestrzenne działania PROW Ocena oddziaływania na rolnictwo Wspieranie gospodarstw nisko towarowych Zróżnicowanie przestrzenne działania PROW Ocena oddziaływania na rolnictwo Wsparcie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Kategorie ONW Zróżnicowanie przestrzenne działania PROW Wsparcie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt Pakiety horyzontalne i dotyczące stref priorytetowych Zróżnicowanie przestrzenne działania PROW (ujęcie całościowe) Zróżnicowanie przestrzenne działania PROW (ujęcie wg poszczególnych pakietów programu rolnośrodowiskowego) Ocena proekologicznego oddziaływania na rolnictwo Zalesianie gruntów rolnych Zróżnicowanie przestrzenne działania Wybrane elementy oceny zalesień w ramach PROW Struktury obszarowe gruntów zalesionych oraz gospodarstw uczestniczących w działaniu PROW Zalesianie gruntów rolnych" Dostosowanie gospodarstw do standardów Unii Europejskiej Zróżnicowanie przestrzenne działania Ocena oddziaływania na rolnictwo PROW - ujęcie syntetyczne 218

4 Spis treści 1 6. Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich" Inwestycje w gospodarstwach rolnych Zróżnicowanie przestrzenne działania Ocena oddziaływania na rolnictwo Inwestycje w gospodarstwach rolnych - zmiany przestrzenne między SAPARD i SPO Rolnictwo Ułatwienie startu młodym rolnikom Zróżnicowanie przestrzenne działania Ocena oddziaływania na rolnictwo Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów Zróżnicowanie przestrzenne działania Ocena oddziaływania na rolnictwo Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem Zróżnicowanie przestrzenne działania Ocena oddziaływania na rolnictwo SPO Rolnictwo - ujęcie syntetyczne Fundusze Wspólnej Polityki Rolnej jako czynnik przemian struktury przestrzennej rolnictwa Bierne i aktywne formy oddziaływania funduszy UE na rolnictwo Wpływ projektów PROW i SPO Rolnictwo na strukturę przestrzenną rolnictwa Analiza według grup cech wewnętrznych rolnictwa Syntetyczna ocena wpływu środków finansowych WPR na rolnictwo Oddziaływanie na poziom i strukturę przestrzenną rolnictwa Wnioski PROW i SPO Rolnictwo według kierunków oddziaływania na strukturę przestrzenną rolnictwa Użytkownicy gospodarstw rolnych jako beneficjenci Wspólnej Polityki Rolnej w latach ujęcie syntetyczne Programy i działania Wspólnej Polityki Rolnej Aktywność gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania środków WPR Poziom absorpcji środków WPR Wskaźnik wykorzystania funduszy WPR i jego ocena na tle ogólnego poziomu rolnictwa 322

5 8 Spis treści Porównanie wykorzystania funduszy WPR (lata ) i programu przedakcesyjnego SAPARD (lata ) Struktura środków unijnych pozyskanych przez gospodarstwa rolne według działań i programów WPR Struktura według celów działań operacyjnych PROW i SPO Rolnictwo Pozyskane przez gospodarstwa rolne fundusze WPR na tle wybranych wskaźników oceny sytuacji ekonomicznej rolnictwa oraz gmin i regionów Pozyskane fundusze UE na tle wybranych wskaźników oceny sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych Pozyskane fundusze UE na tle dochodów własnych gminnych jednostek samorządu terytorialnego oraz wielkości produktu krajowego brutto Badania ankietowe gospodarstw rolnych Liczba ankietowanych gospodarstw i zrealizowanych wniosków oraz wybrane cechy respondentów Cechy wewnętrzne badanych gospodarstw rolnych Opinia na temat funduszy UE w rolnictwie Podsumowanie 373 Literatura 377 Spatial differences in the use of European Union funds by agricultural holdings in Poland (summary) 385 Załącznik - wzór ankiety 388