Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA

Transkrypt

1 Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA Parlament przyjął ustawę, która pozwoli uruchomić procedury dystrybucji funduszy europejskich z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , wcześniej Rada Ministrów zatwierdziła szczegółowy harmonogram wdrażania tego programu. MRiRW zapowiedziało, że jako pierwsze ruszą nabory wniosków z trzech priorytetowych działań PROW: premie dla młodych rolników, modernizacja gospodarstw rolnych oraz inwestycje w infrastrukturę na wsi. W latach na do rolników, lokalnych firm i samorządów trafi 42,4 mld euro, w tym 13,5 miliarda euro w ramach PROW (8,6 mld euro z UE i 4,9 mld euro z budżetu krajowego). ARiMR wypłaciła już 61,8 mld zł z PROW na lata Polska transferuje fundusze unijne w najszybszym tempie spośród wszystkich państw członkowskich. Niemcy, które są na drugim miejscu, wypłaciły rolnikom i przetwórcom żywności o ok. 2,3 mld euro mniej niż Polska, a Francja o ok. 3,5 mld euro. W 2010 r. do beneficjentów trafiło 8,2 mld zł, w 2011 r. 10 mld zł, a w 2012 r. 11 mld zł. Wartość produkcji towarowej* rolnictwa polskiego oraz bezpośredniego wsparcia budżetowego i tytułem ONW w latach (mld zł) dopłaty bezpośrednie i z tytułu ONW skorygowana wartość produkcji towarowej *towarowa produkcja została skrygowana o dopłaty i subwencje bezpośrednio powiązane z danym rodzajem działalności Źródło: IERiGŻ 38 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

2 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich TRANSFER NA KONTA ARiMR przekazała 10,9 mld zł na konta bankowe 1,2 mln rolników w ramach dopłat bezpośrednich za 2014 r. Aplikacje o płatności złożyło 1,353 mln gospodarstw, do 30 czerwca 2015 r. agencja wypłaci z tego tytułu 14,2 mld zł. Pierwsi dopłaty bezpośrednie otrzymali rolnicy, którzy ponieśli straty z powodu rosyjskiego embarga, spowodowane afrykańskim pomorem świń, czy też w ich gospodarstwach powstały szkody wynikające z klęsk żywiołowych. W ramach dopłat wyrównawczych ONW do 648,5 tys. rolników trafiło 1,18 mld zł, o przyznanie tego wsparcia ubiega się 736 tys. gospodarstw, ARiMR ma do rozdysponowania 1,37 mld zł. Płatności rolno-środowiskowe za 2014 r. otrzymało już ok. 114 tys. rolników, na ich konta przekazano 965,7 mln zł z puli 1,54 mld zł. 15 marca br. ruszyła kolejna kampania przyjmowania dokumentów o dopłaty bezpośrednie oraz o wsparcie na działania związane z ochroną środowiska w 2015 r. UPRAWA ŚRODOWISKA Parlament uchwalił ustawę o odnawialnych źródłach energii, która zmienia system wsparcia dla mikroinstalacji z opartego o świadectwa pochodzenia na system aukcyjny. Ma on być tańszy dla budżetu państwa. Podczas aukcji, ogłaszanych osobno dla różnych technologii, różnej wielkości instalacji, wybierane będą najlepsze oferty, z najniższą ceną. W zamian wytwórca wygrywający aukcję uzyska gwarantowane wsparcie przez 15 lat. W trakcie prac legislacyjnych uchylono tzw. poprawkę prosumencką, która wprowadzała gwarantowane ceny energii elektrycznej przy jej odsprzedaży przez tzw. prosumenta. Zastąpiono ją zapisem wprowadzającym kompromisowy system wsparcia mikroinstalacji o mocy do 10 kw. Ustawa ma zapewnić osiągnięcie przez Polskę w 2020 r. unijny wymóg co najmniej 15-proc. udziału energii z odnawialnych źródeł w zużyciu energii finalnej brutto. Eksperci Instytutu Energii Odnawialnej wskazują jednak, że po przyjęciu nowych regulacji bardzo wątpliwa stanie się opłacalność inwestowania w mikroinstalacje OZE. Aby rentowne były przydomowe wiatraki i dachowe elektrownie słoneczne o najmniejszych mocach poniżej 3 kw, cena sprzedaży energii powinna wynosić co najmniej 340 proc. średniej ceny w poprzednim roku kalendarzowym, a w przypadku mikroinstalacji większych 3 10 kw odpowiedni mnożnik to minimum 300 proc. 3/

3 DOPŁATY DO WYRÓWNANIA Rada Ministrów wydała rozporządzenie, na mocy którego ARiMR będzie mogła polskim rolnikom zwrócić 36,4 mln euro celem wyrównania za zmniejszone dopłaty bezpośrednie z UE wypłacone w 2014 r. wskutek wprowadzenia finansowej dyscypliny. Zmniejszone kwoty dotyczyły płatności rolników, którzy otrzymywali płatności większe niż 2 tys. euro. Ze środków tych utworzono rezerwę, która nie została jednak wykorzystana. Decyzją KE rolnicy, którzy otrzymali płatności zmniejszone otrzymają zwrot z unijnego budżetu. Na podstawie rozporządzenia KE zwrócić trzeba ok. 868 mln euro, w tym rolnikom polskim ponad 36,4 mln euro. ARiMR: NOWA FORMUŁA WSPARCIA Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie pomocy państwa dla rolnictwa w formie: dopłat do oprocentowania kredytów częściowej spłaty kapitału do 60 proc. kwoty kredytu (maks. 70 tys. euro). Nowe przepisy obejmują zakup ziemi finansowany kredytem w części nieprzekraczającej 10 proc. kosztów inwestycji bądź w formule pomocy de minimis. Limity kredytów z dopłatą do oprocentowania: gospodarstwo rolne 5 mln zł i do 80 proc. wartości inwestycji dział specjalny (8 mln zł i do 70 proc.) przetwórstwo (16 mln zł i do 70 proc.). Oprocentowanie nie więcej niż stopa referencyjna WIBOR 3M + 2,5 pkt. proc., płacone przez: kredytobiorcę w wysokości 0,67, jednak nie mniej niż 3 proc., a w przypadku gdy wynosi poniżej 3 proc. w wysokości tego oprocentowania ARiMR w pozostałej części. MŁODZI ROLNICY Kwota kredytu do 90 proc. wartości nakładów inwestycyjnych na gospodarstwo rolne i nie więcej niż 5 mln zł. Wysokość pomocy do 60 proc. kwoty udzielonego kredytu i nie więcej niż 70 tys. euro. Kwota ta płacona będzie w dwóch ratach: I rata w wysokości 80 proc. po przedstawieniu dowodów wpłat za zakupione użytki rolne II rata po 5 latach od dnia zawarcia umowy kredytu, pod warunkiem, że nie został wcześniej spłacony. Warunki: dołączenie do wniosku o udzielenie kredytu planu inwestycji, którego realizacja powinna rozpocząć się w okresie 9 miesięcy od dnia zawarcia umowy posiadanie kwalifikacji rolniczych potwierdzonych świadectwem lub dyplomem. Osobom, które nie posiadają tych kwalifikacji można przyznać pomoc, jeżeli zobowiążą się do ich uzyskania w okresie 3 lat od dnia zawarcia umowy kredytu. 40 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

4 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich REKOMPENSATY ZA EMBARGO Producenci warzyw i owoców uzyskali trzecią już transzę dotacji z tytułu rosyjskiego embarga na import żywności z krajów UE. Pomoc finansowa przysługuje im za wycofanie owoców oraz warzyw z rynku i przeznaczenie ich na bezpłatną dystrybucję lub na inne cele np. paszę dla zwierząt lub spalanie w biogazowi. Zainteresowanie producentów owoców i warzyw unijnymi rekompensatami było tak duże, że w jeden dzień wyczerpany został limit środków przyznanych Polsce przez KE na ten cel poinformowała Agencja Rynku Rolnego. Najwyższe rekompensaty dostaną rolnicy, którzy przekażą produkty na cele charytatywne. Stawka ta wynosi ok. 70 groszy za kilogram jabłek, dostawca może liczyć także na ok. 70 gr za kg na pokrycie kosztów sortowania i pakowania oraz dodatkowo na pokrycie kosztów transportu. W 2013 r. nasz eksport do Rosji wyniósł 804 tys. ton owoców i warzyw, o wartości 336 mln euro. KREDYTY KLĘSKOWE Warunkiem udzielenia pomocy jest dołączenie do wniosku o udzielenie kredytu protokołu oszacowania szkód sporządzonego przez komisję powołaną przez wojewodę. W przypadku gdy szkody wyniosą 30 proc. i mniej średniej rocznej produkcji rolnej, kredyt może być udzielony, jeżeli pomoc zostanie przyznana jako de minimis. Wysokość pomocy w formie dopłat do oprocentowania na wznowienie produkcji nie może przekroczyć: 80 proc. kwoty obniżenia dochodu albo 80 proc. kwoty szkód w środkach trwałych 90 proc. kwoty obniżenia dochodu albo 90 proc. kwoty szkód w środkach trwałych dla działów specjalnych produkcji rolnej lub gospodarstw rolnych położonych na obszarach z ograniczeniami naturalnymi. Oprocentowanie nie więcej niż stopa referencyjna WI- BOR 3M + 2,5 pkt proc., płacone przez: kredytobiorcę w wysokości: 0,5 oprocentowania, jednak nie mniej niż 1,5 proc. w przypadku kredytów na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji, jeżeli w dniu wystąpienia tych szkód co najmniej 50 proc. powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50 proc. liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej było ubezpieczonych co najmniej od jednego z ryzyk, 0,67 oprocentowania ustalonego w sposób omówiony powyżej, jednak nie mniej niż 3 proc., a gdy oprocentowanie obliczone zgodnie z tym sposobem wynosi poniżej 3 proc., w wysokości tego oprocentowania w przypadku kredytów na sfinansowanie kosztów odtworzenia środków trwałych po wystąpieniu szkód, Agencję w pozostałej części. Bez umowy ubezpieczenia wysokość oprocentowania płaconego przez kredytobiorcę stanowi różnicę pomiędzy wysokością należnego bankowi oprocentowania i wysokością połowy oprocentowania płaconego przez ARiMR. ZAKUP AKCJI I UDZIAŁÓW Pomoc grupom producentów rolnych będzie stosowana w formule de minimis. Kwota kredytu nie może przekroczyć 80 proc. wartości udziałów lub akcji nabywanych przez: grupy producentów rolnych wpisanych do rejestru (do 5 mln zł) producentów rolnych (do 4 mln zł). GWARANCJE I PORĘCZENIA ARiMR udziela gwarancji spłaty kredytów inwestycyjnych do 2 mln zł oraz poręczeń do 1,5 mln zł. W przypadku pomocy na wznowienie produkcji po zniszczeniach, kwota gwarancji i poręczenia wynosi do 300 tys. zł. Pomoc w formie poręczenia spłaty kredytów studenckich może być udzielana do wysokości 80 proc. wykorzystanej kwoty kredytu bądź 100 proc. w przypadku kredytu dla studentów o dochodach na osobę w rodzinie do 1000 zł. 3/

5 WISIENKI DLA MŁODYCH W kolejnych 7 latach młodzi rolnicy uzyskają specjalną premię w ramach płatności bezpośrednich. Dopłaty te są komponentem obligatoryjnym dla wszystkich państw członkowskich, na który można wydatkować do 2 proc. koperty krajowej. Wysokość premii wyniesie 25 proc. średniej krajowej płatności na hektar, tj. ok. 60 euro/ha, do powierzchni nie większej niż 50 ha. Dotacja będzie wypłacana w dwóch ratach, pierwsza 80 proc. kwoty w ciągu 9 miesięcy od wydanej decyzji, pozostałe 20 proc. rolnik otrzyma po realizacji biznesplanu. Maksymalna wysokość premii (obydwu rat) wynosi 100 tys. zł. ARiMR uaktualniła listę rankingową pomocy z działania Ułatwianie startu młodym rolnikom w ramach PROW na lata Obecnie znajduje się na niej 8829 rolników, tj. o 961 więcej niż poprzednio. O wsparcie w starym PROW ubiegało się tys. młodych rolników, rozszerzenie listy było możliwe dzięki wyrażeniu zgody przez Komisję Europejską na przesunięcie do programu dodatkowych 23 mln euro. DOBRA MARTWEJ RĘKI Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu tzw. wspólnot gruntowych. Obecnie w Polsce jest około 107 tys. ha gruntów, które wpisane zostały do ewidencji gruntów i budynków jako 5100 wspólnot gruntowych. Jednak prawie 3500 z nich nie ma uregulowanego stanu prawnego, tzn. nie ustalono w drodze decyzji administracyjnych: wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej, wielkości przysługujących im udziałów oraz wykazu nieruchomości. W pierwszej kolejności ze względu na ochronę praw nabytych przewiduje się ustalenie uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej według obecnych zasad, tj. według stanu z 1963 r. stara grupa uprawnionych funkcjonująca na podstawie aktualnych przepisów ustawy. Będzie to następowało na wniosek zainteresowanych złożony do dnia 30 czerwca 2016 r. W sytuacji, gdy ustalenie to nie będzie możliwe, uprawnione do nieodpłatnego nabycia nieruchomości będą gminy lub Skarb Państwa. Projekt ustawy wprowadza także możliwość przekształcenia wspólnot gruntowych, bądź też przedmiot współużytkowania, we współwłasność w rozumieniu art. 195 Kodeksu cywilnego. 42 Nowo c z e s n y B a n k Sp ó łd z ie lc z y

6 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich CENY ZIEMI ROSNĄ DO NIEBA Źródło: ANR Agencja Nieruchomości Rolnych policzyła, że w 2014 r. średnia cena 1 ha gruntów państwowych na przetargach wyniosła zł i była wyższa o proc. niż rok wcześniej. ANR zawarła 13 tys. umów na sprzedaż ziemi. Rolnicy najczęściej nabywali do ha, korzystając z preferencyjnych zasad kredy towania, a zobowiązania rozkładano im na raty Ceny gruntów sprzedawanych przez ANR rosną od 2004 r., czyli od akcesji do UE. Ceny w najdroż szych województwach (opolskim i wielkopolskim) osiągnęły poziom 35 tys. zł/ha, natomiast na tereśrednia cena w 2014 r nie woj. podlaskiego i świętokrzyskiego były ponad za 1 ha: zł/ha dwukrotnie niższe (16,0 tys. zł/ha i 16,5 zł/ha). Najwyższe średnie ceny uzyskiwano w grupie obszarowej dla nieruchomości o pow. 300 ha i więcej 28,3 tys. zł/ha, a najniższe w grupie obszarowej 1 10 ha 21,2 tys. zł/1ha. Na wzrost cen miały wpływ m.in. zmniejszająca się podaż na rynku pierwotnym, wsparcie nabywania ziemi niskooprocentowanymi kredytami (3,75 proc. w skali roku), a także możliwość zakupu na raty. ANR sprzedaje co roku ok. 100 tys. ha gruntów. W 2014 r. najwięcej hektarów rolnicy zakupili w woj. zachodniopomorskim (21 tys. ha), warmińsko-mazurskim (17 tys. ha) i dolnośląskim (16 tys. ha), najmniej w woj. świętokrzyskim i małopolskim. Obecnie w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa pozostaje 1,5 mln ha, z czego 1,09 mln ha jest w dzierżawie, a 266 tys. ha oczekuje na rozdysponowanie. Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdził, że w latach średni poziom błędu w wydatkach na programy rozwojowe obszarów wiejskich wynosił 8,2 proc., a więc był ponad czterokrotnie wyższy niż próg istotności. Oznacza to, że co 12 złotówka wydana w PROW mogła zostać zmarnowana. ETO ocenia, że poziom błędu w dwóch trzecich był związany z działaniami inwestycyjnymi (głównie z dotacjami na zakup maszyn rolniczych i urządzeń w firmach przetwórstwa spożywczego), a w jednej trzeciej ze wsparciem obszarowym. W okresie programowania budżetu państwa członkowskie UE przeznaczyły ponad 150 mld euro na politykę rozwoju obszarów wiejskich, przy czym kwotę tę w niemalże równych częściach podzielono na działania inwestycyjne i pomoc obszarową. 3/2015 Zdjęcia: ETO: DOTACJE SĄ MARNOWANE 43