Zmiany w Prawie energetycznym art sierpnia 2014 r.

Transkrypt

1 Zmiany w Prawie energetycznym art sierpnia 2014 r. Bartosz Majda

2 Agenda 1 2 Wprowadzenie 2 Zakres wymogów art Wątpliwości aspekty praktyczne 4 5 Koncepcje rozwiązań/proponowane podejście Propozycje IGCP 2

3 Wprowadzenie 3

4 1 Wprowadzenie Od 1 stycznia 2014 r. zaczął obowiązywać zmieniony w dniu 11 września 2013 r. art. 44 Ustawy Prawo energetyczne, dotyczący obowiązku sporządzania przez Przedsiębiorstwa energetyczne sprawozdania finansowego zawierającego bilans oraz rachunek zysków i strat za okresy sprawozdawcze odrębnie dla poszczególnych rodzajów wykonywanej działalności gospodarczej wymienionych w tymże artykule. 4

5 1 Wprowadzenie (cd.) Zmianę wprowadzono mając między innymi na celu realizację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r., dotyczących wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu ziemnego. 5

6 1 Wprowadzenie (cd.) Zmieniony art. 44 nie został dotychczas uszczegółowiony w przepisach wykonawczych. Brak jest wytycznych w tym zakresie, np. ze strony ministerstw gospodarki czy finansów, czy Urzędu Regulacji Energetyki. Zbliża się czas przygotowywania sprawozdań finansowych za 2014 r., więc problem staje się coraz pilniejszy. Temat jest bardzo istotny dla każdego przedsiębiorstwa energetycznego, gdyż spełnienie wymogów art. 44 wiąże się bezpośrednio z procesem zatwierdzania taryf. 6

7 Zakres wymogów art. 44 7

8 2 Zakres wymogów art. 44 Zakres podmiotowy regulacji Zapisy w prawie energetycznym dotyczą wszystkich przedsiębiorstw energetycznych. Definicja Przedsiębiorstwo energetyczne to podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi albo przesyłania dwutlenku węgla. Wymogi art. 44 dotyczą szerszego grona przedsiębiorstw niż wymogi unijne (m.in. ciepłownictwo). 8

9 2 Zakres wymogów art. 44 (cd.) Cel regulacji w artykule 44: równoprawne traktowanie odbiorców. eliminowanie subsydiowania skrośnego. Definicja Subsydiowanie skrośne pokrywanie kosztów jednego rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej lub kosztów dotyczących jednej grupy odbiorców przychodami pochodzącymi z innego rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej lub od innej grupy odbiorców. 9

10 2 Zakres wymogów art. 44 (cd.) Obowiązek podziału rachunkowości Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane prowadzić ewidencję księgową w sposób umożliwiający odrębne obliczenie kosztów i przychodów, zysków i strat w zakresie: 1) dostarczania paliw gazowych lub energii, odrębnie dla wytwarzania, przesyłania, dystrybucji, obrotu paliwami gazowymi lub energią, magazynowania paliw gazowych, skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, a także w odniesieniu do grup odbiorców określonych w taryfie. 2) niezwiązanym z działalnością wymienioną w pkt 1. 10

11 2 Zakres wymogów art. 44 (cd.) Obowiązek podziału rachunkowości sprawozdanie Przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane do sporządzania i przechowywania, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o rachunkowości, sprawozdania finansowego zawierającego bilans oraz rachunek zysków i strat za okresy sprawozdawcze, odrębnie dla poszczególnych rodzajów wykonywanej działalności gospodarczej, o których mowa wyżej. 11

12 2 Zakres wymogów art. 44 (cd.) Obowiązek badania Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 2, podlega badaniu, zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie o rachunkowości, także w zakresie zapewnienia równoprawnego traktowania odbiorców oraz eliminowania subsydiowania skrośnego pomiędzy działalnościami, o których mowa wyżej. Obowiązek publikacji Przedsiębiorstwo energetyczne, które nie jest zobowiązane na podstawie odrębnych przepisów do publikowania sprawozdań finansowych, udostępnia te sprawozdania do publicznego wglądu w swojej siedzibie. 12

13 2 Zakres wymogów art. 44 (cd.) Zasady podziału pozycji sprawozdań finansowych Przedsiębiorstwa energetyczne dokonujące zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, są zobowiązane do zamieszczenia w sprawozdaniu finansowym informacji o tych zmianach wraz z uzasadnieniem; zmiany te muszą gwarantować porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych sporządzonych przed wprowadzeniem tych zmian oraz po ich wprowadzeniu. 13

14 Interpretacja wątpliwości 14

15 3 Interpretacja art. 44 wątpliwości Aspekty praktyczne Nowe wymogi rodzą duży problem dla przedsiębiorstw energetycznych zintegrowanych pionowo (np. zajmujących się jednocześnie wytwarzaniem i dystrybucją takich jak przedsiębiorstw ciepłownicze). - Zasady alokacji aktywów, pasywów, kosztów i przychodów z oczekiwaną szczegółowością (podział pozycji bilansu). - Brak dokładnych regulacji i wytycznych dotyczących sprawozdania i szczegółowości takiego sprawozdania oraz sposobu ujmowania dodatkowych ujawnień. Problem jest nowy w Polsce, ale nie jest zupełnie nowy w Unii Europejskiej. Z uwagi na to, że inne kraje unijne wcześniej wdrożyły wymagany dyrektywami unijnymi tzw. accounts unbundling (podział rachunkowości), pewna praktyka już powstała. 15

16 3 Interpretacja art. 44 wątpliwości (cd.) Nowe prawo rodzi wiele wątpliwości Dla jakich działalności należy przygotować osobny bilans i rachunek wyników? Jaki zakres ujawnień jest niezbędny w sprawozdaniu? Jak dokonać podziału pozycji sprawozdania finansowego? Ile sprawozdań przygotować? Jak prezentować bilans i rachunek wyników? 16

17 Koncepcje rozwiązań 17

18 4 Koncepcje rozwiązań Zastrzeżenie Niniejsze koncepcje oparte są głównie o rozwiązania stosowane w innych krajach Unii Europejskiej, gdyż praktyka w Polsce jeszcze się nie rozwinęła. Nie jest wykluczone, że przyszłe potencjalne doprecyzowanie Prawa energetycznego lub wytyczne instytucji rządowych ukierunkują praktykę odmiennie, w całości lub części. Monitorowanie regulacji prawnych oraz zastosowanie wszelkich rozwiązań szczegółowych w tym zakresie jest odpowiedzialnością kierownika jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe. 18

19 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Dla jakich działalności należy przygotować osobny bilans i rachunek wyników? Art. 44 ust. 1 wymienia tylko 6 rodzajów działalności, a dyrektywy unijne stanowiące podstawę regulacji krajowych mówią tylko o działalnościach na tym poziomie agregacji. Każde przedsiębiorstwo powinno określić działalności, na które będzie dzieliło swój bilans oraz rachunek zysków i strat, podając przy tym odpowiednie uzasadnienie. W kontekście definiowania działalności zwracają uwagę zapisy art. 44 ust. 4, mówiące o wykonywaniu prawa własności do sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych (np. wydzierżawienie). Zasadne wydaje się, że w zależności od przedmiotu dzierżawy, wydzierżawienie należy przypisać do danej działalności, a w informacji dodatkowej podać informację o przychodach z tytułu wykonywania prawa własności do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej. 19

20 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Art. 44. ust 2. wskazuje na działalności wymienione w ust. 1, czyli: - wytwarzanie energii, - przesyłanie paliw gazowych lub energii, - dystrybucja paliw gazowych lub energii, - obrót paliwami gazowymi lub energią, - magazynowanie paliw gazowych, Dla jakich działalności należy przygotować osobny bilans i rachunek wyników? - skraplanie gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego. 20

21 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Jak dokonać podziału pozycji sprawozdania finansowego? Art. 44 ust. 1 nakazuje prowadzenie ewidencji księgowej w sposób umożliwiający odrębne obliczenie kosztów i przychodów oraz zysków i strat dla poszczególnych rodzajów działalności. Mając na uwadze, że wymagany jest także podział pozycji bilansowych, takie same zasady ewidencji księgowej należałoby stosować do pozycji bilansowych. Można wyróżnić dwa podstawowe sposoby wyodrębnienie pozycji rachunku zysków i strat oraz bilansu dla poszczególnych działalności: - bezpośrednie przypisanie kont lub zapisów księgowych, - zastosowanie odpowiednich kluczy podziałowych do kont wspólnych. 21

22 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Jak dokonać podziału pozycji sprawozdania finansowego? Opracowanie w polityce rachunkowości. Możliwe rozważenie analogii do zasad podziału kosztów wspólnych wynikających z rozporządzeń Ministra Gospodarki dotyczących szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf przy zastosowaniu kluczy. Zastosowanie szczególnych rozwiązań do niektórych pozycji, takich jak usługi świadczone między poszczególnymi obszarami działalności czy podział kapitałów własnych. Stosowanie przyjętych zasad rachunkowości, w tym metod grupowania operacji gospodarczych w sposób ciągły (art. 5 ust. 1 Ustawy o rachunkowości). 22

23 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Ile sprawozdań przygotować? Art. 44 wskazuje bezpośrednio na konieczność ujęcia w sprawozdaniu finansowym bilansów oraz rachunków zysków i strat w podziale na działalności. Pojęcie sprawozdania finansowego zostało jednoznacznie definiowanie przez art. 45 Ustawy o rachunkowości. Praktyka innych sektorów gospodarki może wskazywać, że sprawozdania sporządzone na potrzeby regulatorów rynku stanowią często osobne dokumenty, nie ujmowane bezpośrednio w sprawozdaniu finansowym. 23

24 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Ile sprawozdań przygotować? Rozwiązania stosowane w różnych krajach Unii Europejskiej nie są jednolite można spotkać się z następującymi podejściami: - przygotowanie jednego rocznego sprawozdania finansowego, do którego są dodane noty z ujawnieniami wymaganymi przepisami o podziale rachunkowości. Dodane noty są w sprawozdaniu wyraźnie oddzielone; - przygotowanie osobnego rocznego sprawozdania finansowego nie uwzględniającego wymogów podziału oraz drugiego sprawozdania finansowego zawierającego dane bardzo podobne do rocznego sprawozdania finansowego, ale poszerzone o dodatkowe ujawnienia dotyczące podziału rachunkowości. Wydaje się, że dosłowna interpretacja wymogów art. 44 wskazuje na pierwsze z wyżej wymienionych rozwiązań. 24

25 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Jak prezentować bilans i rachunek wyników? Zasady określone w Ustawie o rachunkowości (porównaj art. 46 i 47 Ustawy o rachunkowości) powinny być stosowane do sporządzania bilansu oraz rachunku zysków i strat z poszczególnych obszarów działalności. Możliwość stosowania uproszczeń i wyboru opcji dopuszczonych przepisami rachunkowości. Spójne podejście do zasad prezentacji dla poszczególnych rodzajów działalności. Wymogi dotyczące przedstawienia danych porównawczych dla sprawozdań sporządzonych po raz pierwszy zgodnie z art. 44 zmiana zasad rachunkowości. 25

26 4 Koncepcje rozwiązań (cd.) Jaki zakres ujawnień jest niezbędny w sprawozdaniu? Art. 44 ust. 5 - przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane do zamieszczenia w informacji dodatkowej informacji o zmianach zasad (polityki) rachunkowości wraz z uzasadnieniem. Informacje te muszą gwarantować porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych przed i po ich wprowadzeniu. Do informacji dodatkowej mają jednak zastosowanie także przepisy Ustawy o rachunkowości, w szczególności wymogi dotyczące ujawnienia w sprawozdaniu finansowym przyjętych zasad (polityki) rachunkowości. 26

27 Propozycja IGCP 27

28 5 Propozycja IGCP Optymalne rozwiązania wg analiz prawnych i merytorycznych sporządzonych w ramach IGCP:* Sprawozdanie finansowe sporządza się zgodnie z ustawą o Rachunkowości dodatkowo sporządzając bilanse oraz sprawozdania z zysków i strat odrębnie dla rodzajów działalności, bez ich rozbijania na grupy taryfowe. Prezentacja tych dodatkowych elementów sprawozdania może być zawarta w Informacji Dodatkowej, bez konieczności sporządzania kilku osobnych sprawozdań finansowych. Poziom szczegółowości bilansów oraz rachunków wyników dla poszczególnych działalności powinien być dostosowany do minimalnych wymogów wynikających z Ustawy o rachunkowości i nie musi być zgodny ze szczegółowością prezentowania informacji w podstawowym sprawozdaniu finansowym sporządzonym dla całej firmy. *newsletter nr 73 z dnia 15 lipca 2014 r. 28

29 Dziękujemy za uwagę kontakt: Bartosz Majda Piotr Bejger Powyższa prezentacja została przygotowana wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i nie stanowi porady w rozumieniu polskich przepisów. Nie powinni Państwo opierać swoich działań/decyzji na treści informacji zawartych w tej prezentacji bez uprzedniego uzyskania profesjonalnej porady. Nie gwarantujemy (w sposób wyraźny, ani dorozumiany) prawidłowości, ani dokładności informacji zawartych w naszej prezentacji. Ponadto, w zakresie przewidzianym przez prawo polskie, PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., jej partnerzy, pracownicy, ani przedstawiciele nie podejmują wobec Państwa żadnych zobowiązań oraz nie przyjmują na siebie żadnej odpowiedzialności ani umownej, ani z żadnego innego tytułu - za jakiejkolwiek straty, szkody ani wydatki, które mogą być pośrednim lub bezpośrednim skutkiem działania podjętego na podstawie informacji zawartych w naszej prezentacji lub decyzji podjętych na podstawie tej prezentacji Wszystkie prawa zastrzeżone. 29