Regionalny System Innowacji w województwie opolskim

Transkrypt

1 Instytucje, uczestnicy i funkcje Pierwsze wyniki analiz & dyskusja Anna Likierski & Marie Oehme r.

2 Agenda 1. WSTĘP 2. PYTANI W WYWIADZIE 3. ELEMENTY REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI Szkoła wyższa Innowacja Klaster

3 Efektywny transfer wiedzy między nauką a gospodarką współdziałanie instrumentów i uczestników Cel Efektywny transfer wiedzy między nauką a gospodarką Obszary Polityka transportowa Polityka szkół wyższych Polityka innowacji Polityka klastrów Polityka fiskalna Instrumenty Infrastruktura Program nauczania Nauczanie przedsiębiorczości Systemy zachęt i oceniania Komunikacja & markeung Finansowanie/ dotacje Własność intelektualna/ prawo własności intelekt. Promocja inicjatyw klastrowych na poziomie krajowym i regionalnym np. wsparcie przez ulgi podatkowe Praktyki Wyposażenie w infrastrukturę Zorganizowanie pośrednictwa Promocja współpracy Uczestnicy Uniwersytety, studenci, personel naukowy, placówki badawcze Podmioty pośredniczące, przedsiębiorstwa, uniwersytety, placówki badawcze Organizacje z klastra, przedsię- biorstwa, uniwersytety, placówki badawcze Przedsiębiorstwa

4 Agenda 1. WSTĘP 2. PYTANI W WYWIADZIE 3. ELEMENTY REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI

5 Instytucje i pytani w wywiadzie Uniwersytety/ Placówki badawcze Klastry Instytucje badawcze Reprezentanci samorządu Parki technologiczne/ inkubatory Instytucje finansowe Przedsiębiorstwa

6 Instytucje i pytani w wywiadzie w województwie opolskim Szkoły wyższe/ Intytuty badawcze Reprezentanci samorządu Parki technologiczne/ inkubatory Instytucje finansowe Klastry Pozostałe instytucje naukowe Politycy Przedsiębiorstwa 1 Uniwersytet Opolski Opolskie Centrum Rozwoju Nauki Opolski Park Nauki i Techniki Sp. z o.o Regionalny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu Klastry świadczeń socjalnych CTC Polska Sp. z o.o. Opolska Izba Gospodarcza Piotr Wach senator w polskim Senacie KLER SA Dobrodzień 2 Techniczny Uniwersytet Opolski Urząd Miasta Opole Park Nauki i Techniki w Opolu Regionalny gwarantowany fundusz kredytowy w Opolu Sp. z o.o. Klastry chemiczne CHEM- STER - Kędzierzyn- Koźle Izba Gospodarcza Śląsk Ryszard Galla poseł w polskim Sejmie Mochnik Przedsiębiorstwohandl owo- produkcyjne Opole 3 Wyższa Szkoła Administracji i MarkeUngu Opolskie Centrum Badań regionalnych Dobroteka, meble z Dobrodzienia Fundacja ds.. Rozowju Śląska i wspierania inicjatyw lokalnych Ślaskie klastry dreniane GmbH - Tulowice Izba rzemieślniczo- handlowa w Opolu Kazimierz Szczygielski były poseł w Sejmie polskim Adamietz Sp. z o.o. Opole Szczepan Kusibab 4 Państwowa Wyższa Szkołą Specjalistyczna w Nysie Regionalne Centrum ds. transferu wiedzy i technologii innowacyjnych Kluczborski Inkubator Przedsiębiorczości Klastry budowania efektywnego energetycznie TERMOMAX Opolskie Centrum Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych Andrzej Buła Marszałek w Województwie Opolskim Przedsiębiorstwo usług technicznych DEMPOL- ECO Oppeln Marian Płaczek 5 Instytut ceramiki i materiałów budowlanych VOLPLANT Sp. z o.o. Energie odnawialne Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej Danuta Jazłowiecka posłanka europejska Stegu Sp. zo.o.- Jełowa 6 Instytut syntezy oprganicznej Blachownia Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Uniwersytetu Opolskiego Stowarzyszenie Promocji przedsiębiorczości FORMOPEX Sp. zo.o., 7 Techniczna Organicaja Główna Szkółka drzew i krzewów owocowych 8 Mexeo

7 Agenda 1. WSTĘP 2. PYTANI W WYWIADZIE 3. ELEMENTY REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI Szkoła wyższa Innowacja Klastry

8 Polityka szkół wyższych Systemy zachęt i oceniania Odpowiednie systemy zachęt i oceniania na poziomie indywidualnym i organizacyjnym sprzyjają transferowi wiedzy Zachęty i korzyści z transferu wiedzy zależą od wybranych kanałów transferu Ustalenie zachęt do transferu wiedzy poprzez docelowe środki lub motywację wewnętrzną Systemy zachęt i oceniania muszą być tak wyważone, aby łączyły z sobą naukę, badania i transfer wiedzy Wyniki wywiadu: Wykorzystanie różnych kryteriów oceny Wykorzystanie środków zewnętrznych pozyskane na dane badania Wykorzystanie elementów z transferu wiedzy (np. patenty) Ale: Ocena dokonywana jest głównie na podstawie wyników badań i nauki Silne skupienie personelu naukowego na nauce i badaniach Zainicjowanie zachęt działań z zakresu transferu wiedzy zależnie od obszaru badań

9 Polityka szkół wyższych Systemy zachęt i oceniania Wyciąg z kwesuonariusza Uniwersytetu Opolskiego Praktyka Punkty Badania i nauka Punkty Za uzyskany patent 25 Monografia autorska w języku angielskim 25 Za zgłoszenie patentowe 5 Monografia autorska w języku polskim 20 Za wdrożenie badań Za wykonanie ekspertyzy, badan zleconych, report z badan, raportów z grantów MNiSW i FNP Za umowę zawartą z innym podmiotem na wykonanie pracy badawczej (za każde 5000 zł - 1 pkt. za każdą umowę) Za każdy pozyskany grant dydakt., tech. lub inwestycyjny MNiSW (podzielony na członków zespołu) poniżej 150 tys. zł. Za każdy pozyskany grant dydakt. wsparcia tech. lub inwest. UE (podzielony na członków zespołu) powyżej 150 tys. zł Umowa zawarta z innym podmiotem na wykonanie zadania organizacyjnego (za każde 5000 zł - 1 pkt. za każdą umowę) 5 Źródło: Auszug aus Bewertungsbogen für didakusche und wissenschawliche Beschäwigte der Universität Oppeln (Arkusz oceny pracowniks dydaktycznego i naukowego UO) Artykuł w czasopiśmie w języku obcym (na liście filadelfijskiej) do 50 2 Artykuł w czasopiśmie na polskiej liście do 50 1 Referaty wygłoszone na konferencjach naukowych 25 Opracowanie skryptu do przedmiotu Opracowanie przewodnika do ćwiczeń 10 1 Za uzyskanie tytułu naukowego 30 3

10 Polityka szkół wyższych Systemy zachęt i oceniania Kanały transferu wiedzy Publikacje naukowe Nieformalne kontakty i sieci Mobilność pracowników Zachęty dla naukowców indywidualnych Podniesienie reputacji przez publikacje Publikacje jako kryterium sukcesu i czynnik napędzający rozwój kariery Uznanie społeczne Dostęp do zasobów Identyfikacja obszarów badań Podstawa przyszłego transferu wiedzy Wymóg praktycznego zastosowanie Zmiany w pracy/ Komplementarność zadań Dostęp do zasobów finansowych/ laboratoriów Identyfikacja obszarów badań Środki wsparcia ze strony uniwersytetu / placówki badawczej Planowanie budżetu i zasobów (wraz z pensum nauczania) Ustalanie kryterium oceniania Kryteria dalszego rozwoju zawodowego/ wymagania na danym stanowisku pracy Budżet na udział w konferencji/ na podróże Budżet na podróże Gościnne wykłady z sektora przemysłowego Możliwość zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin Kryteria dalszego rozwoju zawodowego Możliwość zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin Planowanie budżetu i zasobów (wraz z pensum nauczania) Programy zwiększajace mobilność pracowników Źródło: w oparciu o Bekkers & Freitas (2009): BACKGROUND PAPER - An evaluauon of incenuves and policies that affect research insutuuons knowledge transfer acuviues

11 Polityka szkół wyższych Systemy zachęt i oceniania Kanały transferu wiedzy Współpraca w zakresie badań & badania usługowe Spin- Offy Zachęty dla naukowców indywidualnych Środki na badania/ badania instytutu Dostęp do zasobów/ laboratoriów współpracujących partnerów Podniesienie reputacji Czynnik napędzający rozwój kariery Środki na badania/ badania instytutu Wymóg praktycznej stosowalności Przedsiębiorczość Osobista motywacja finansowa Środki wsparcia ze strony uniwersytetu / placówki badawczej Utworzenie TTO dla wsparcia Wsparcie współpracy Kryterium oceniania Planowanie budżetu i zasobów (wraz z pensum nauczania) Utworzenie TTO dla wsparcia Wsparcie spin- offów Możliwość zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin/ urlop okresowy Patenty/ Udzielanie licencji Podniesienie reputacji Osobiste korzyści finansowe Środki na własne badania/ badania instytutu Revenue Sharing Rules Kryteria dalszego kształcenia zawodowego Zasady publikacji Utworzenie TTO dla wsparcia Źródło: w oparciu o Bekkers & Freitas (2009): BACKGROUND PAPER - An evaluauon of incenuves and policies that affect research insutuuons knowledge transfer acuviues

12 Polityka szkół wyższych - Wielowymiarowe zaangażowanie szkół wyższych w regionie Szkoły wyższe Gospodarka regionalna Nauczanie Zdolności Badania Innowacje Służba publiczna Kultura i wspólnota Uniwersytecki obszar tworzenia wartości dodanej Interfejs Obszar gospodarki regionalnej tworzący wartość dodaną Źródło: w oparciu o Cha erton & Goddard (2000)

13 Polityka szkół wyższych Wielowymiarowe zaangażowanie szkół wyższych 3 założenia Nauczanie Badanie Służba publiczna Orientacja programu nauczania na wymagania regionalne Redukcja migracji narybku akademickiego z regionu Szkoły wyższe jako początek edukacyjnego łańcucha dostaw Aktywne wprowadzenie absolwentów na rynek & aktywne badanie rynku/ ustalanie wymogów rynkowych Lokalizacja nauki Oferta specyficznych dla regionu, elastycznych propozycji nauczania Kształcenie dorosłych Alternatywne formy nauczania Współpraca zewnętrzna celem poszerzenia wiedzy Ekspansja w centra naukowe i parki technologiczne mające swój sens istnienia w regionie Dostosowanie specjalności do wymogów regionalnych Region jako pole eksperymentowania Uzyskanie przewagi na rynku krajowym i międzynarodowym Inicjalizacja klastrów Wsparcie transferu technologicznego przez różne kanały Interfejsy do regionu inkubatory, spin- off y, start- up y, promocja, absolwenci Pozauniwersyteckie zaangażowanie zatrudnionych na stanowiskach naukowych i studentów nieodpłatne, ogólnie dostępne czynności (we współpracy z organizacjami użytku publicznego) Mentoring itp. Uniwersytety jako inicjatorzy kultury Wpływ na sieci społeczne Wymiana pomysłów & krzewienie kultury Wkład w umiędzynarodowienie regionu Współpraca z organizacjami użytku publicznego Otwarcie struktury uniwersyteckiej na społeczności Inicjator spędzania czasu wolnego Wpływ na kulturę popularną i reputację regionu

14 Wielowymiarowe zaangażowanie szkół wyższych założenia - nauczanie Nauczanie Orientacja programu nauczania na wymagania regionalne Redukcja migracji narybku akademickiego z regionu Szkoły wyższe jako początek edukacyjnego łańcucha dostaw Aktywne wprowadzenie absolwentów na rynek& aktywne badanie rynku/ ustalanie wymogów rynkowych Lokalizacja nauki Oferta specyficznych dla regionu, elastycznych propozycji nauczania Kształcenie dorosłych Alternatywne formy nauczania Input Studenci Projekty Wyniki wywiadu: Proces Uniwersytet Studenci Pomysły biznesowe Naukowcy Know- How Wynalazki Output Absolwenci Badanie Nauka Konsument Spółka/ gospodarka regionalna Zapotrzebowanie rynku Popyt Program nauczania w małym stopniu ukierunkowany na wymogi przedsiębiorstw z regionu ü Plany nauczania i własne interesy badawcze zapewniają mało miejsca do śledzenia współpracy naukowej

15 Polityka szkół wyższych Praktyki & praktyczne ukierunkowanie wykształcenia Praktyki Wyniki wywiadu Szerzenie praktyki studenckiej jest oceniane różnie Akademickie Biuro Karier politechniki wspiera studentów przy wyszukiwaniu praktyk Przedsiębiorstwa oferują coraz więcej miejsc do odbycia praktyk Praktyki nie odbywają się (praktyki ponadregionalne) Przedsiębiorstwa w województwie mają praktykantów z uniwersytetów z innych województw Praktyki bardzo często dopiero po zakończeniu studiów (post- graduate) Prace seminaryjne i końcowe Wyniki wywiadu: Prace seminaryjne i końcowe (we współpracy z przedsiębiorstwami regionalnymi) nie są zorientowane na praktyczne wykorzystanie Tylko 10% prac jest ukierunkowanych na wykorzystanie praktyczne Wskazane przyczyny: Niewielka wiedza z zakresu wymogów & zagadnień stawianych przez przedsiębiorstwa Brak tematyki zorientowanej na praktyczne wykorzystanie Kłopoty z opieką i nakłady na opiekę Ryzykowne, obawa o utratę reputacji Niepewność w odniesieniu do własności intelektualnej/ wykorzystania wyników pracy (dotyczy to w szczególności kwesui własności) Niewystarczające kwalifikacje studentów

16 Polityka szkół wyższych Entrepreneurial EducaUon and OrientaUon (kultura zakładania firmy) 3 filary wsparcia przedsiębiorczości Inspiracja Wykłady Imprezy Nauczanie/ wykształcenie Teoria & Nauczanie Praktyka Wsparcie Wiedza Sieci Promocja Pomysły założycielskie/ zamiar założenia działalności Osobowości przedsiębiorstwa & startegie Założenie firmy odnoszącej sukcesy w długim czasie Founder Talks Startup Lounge Startup Homecoming Imprezy związane z nauczeniem Prace kończące Prace seminaryjne Business Development Center Junior Accelerator Entrepreneurship Bootcamp Startup ConsulUng Online Community Entrepreneurship Club Inside the Venture Mentoring Inkubatory Promocja Finansowanie

17 Polityka szkół wyższych inkubatory Akademicki Inkubator Przedsiębior- czości Uniwersytetu Opolskiego Wyniki wywiadu: 13 miejsc pracy dla przedsiębiorstw Kursy i szkolenia w zakresie ekonomii Wsparcie nowozałożonych firm (doradztwo, dotacje na rozwój, zasiłek pomostowy) Pośredniczenie w praktykach Badania i rozwój (praca przy projektach) Rozbudowa współpracy z przedsiębiorstwami Akademicki Inkubator Przedsiębior- czości Politechniki Opolskiej Wyniki wywiadu 6 pomieszczeń biurowych Szkolenia dla przedsiębiorstw i absolwentów Doradztwo dla start- up ów Organizacja warsztatów i konf. Pośredniczenie w praktykach Doradztwo zawodowe dla studentów Inkubator Izby rzemieślniczej w Opolu Wyniki wywiadu 10 dogodnych pomieszczeń biurowych dla start- up ów i młodych przedsiębiorstw Przedsiębiorczość w regionie Wyniki wywiadu : Studenci są za mało mobilizowani do zakładania działalności Silna awersja do podejmowania ryzyka Brak odniesienia do rzeczywistości w przypadku start- up ów Nieprawidłowe wdrażanie projektów Niewystarczająca zdolność ekonomiczna do utrzymania się na rynku po zakończeniu dofinansowania na początek działalności/ wsparcia

18 Polityka szkół wyższych zadania inkubatorów Finansowanie/ Środki wsparcia/ Kapitał ryzyka Tani wynajem powierzchni biurowych, laboratoria, zakłady produkcyjne INKUBATOR Infrastruktura (Internet, pomieszczenia do organizowania imprez) Doradztwo i pomoc w planowaniu, zakładaniu i budowaniu firmy Kluby biznesowe Stworzenie biznesplanu Doradztwo markeungowe Doradztwo w zakresie współpracy Pośrednictwo w kontaktach tworzenie sieci Start- UP Anioły biznesu Doradztwo prawne Doradztwo gospodarcze Informacje dotyczące środków wsparcia Pomoc administra- cyjna/ administracja Przed- siębior- stwa Sieci założycieli Start- up y

19 Polityka szkół wyższych Wyposażenie techniczne Wyniki wywiadu Budowa i zakup odpowiedniej infrastruktury naukowej na uniwersytetach Obecna forma finansowania wyposażenia (laboratoria, instalacje techniczne) uniwersytetów nie pozwala na wykorzystanie w celach komercyjnych Wyposażenie warunkowo odpowiada wymaganiom przedsiębiorstw regionalnych Dobre wyposażenie w zakresie chemii & budowy maszyn Nieco gorsze wyposażenie np. w obszarze technologii obróbki drewna Wyposażenie techniczne Źródło: Uni Jena (2014)

20 Agenda 1. WSTĘP 2. PYTANI W WYWIADZIE 3. ELEMENTY REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI Szkoła wyższa Innowacja Klastry

21 Polityka innowacji Przypomnienie Wielowymiarowe zaangażowanie szkół wyższych w regionie Szkoły wyższe Gospodarka regionalna Nauczanie Zdolności Badania Innowacje Służba publiczna Kultura i wspólnota Uniwersytecki obszar tworzenia wartości dodanej Interfejs Obszar gospodarki regionalnej tworzący wartość dodaną Źródło: w oparciu o Cha erton & Goddard (2000)

22 Wielowymiarowe zaangażowanie szkół wyższych Założenia - Badania Badania Dopasowanie tematyki badań do wymagań regionalnych Region jako pole eksperymentalne Uzyskanie przewagi na rynku krajowym i międzynarodowym Inicjalizacja klastrów Wsparcie transferu technologii przez różne kanały Interfejsy do regionu inkubatory, spin- off y, wsparcie start- up ów, promocja, absolwenci Współpraca zewnętrzna celem poszerzenia wiedzy Ekspansja w centra naukowe i parki technologiczne mające swój sens istnienia w regionie Tematyka badań Wyniki wywiadu Silne skoncentrowanie się uniwersytetów na dydaktyce Praktyczna możliwość zastosowania np. transfer dokonań naukowych był przez długi czas poza centrum zainteresowania. Obecnie doszło do zmiany podejścia Tematyka badań tylko częściowo ukierunkowane na wymagania regionalnych przedsiębiorstw np. przemysł drzewny jest słabo objęty programem badań prowadzonym przez uniwersytety Wiele średnich, małych i mikroprzedsiębiorstw w regionie Niewystarczające ukierunkowanie na wymagania tych przedsiębiorstw Ale jakie właściwie mają one wymagania? W wyniku tego istnieje niewielki popyt na technologie ze strony przedsiębiorstw z regionu

23 Polityka innowacji współpraca i tworzenie powiązań Instytuty badawcze Szkoły wyższe Sieć regionalna Uniwersytety Przedsię- bioirstwa Izby/ Stowarzy- szenia Przedsię- biorstwa Współpraca i stworzenie sieci współpracy między podmiotami w obszarze regionalnego systemu innowacji mają główny wpływ na zdolność innowacji w regionie Struktura sieci i pozycja uczestników w sieciach współpracy wpływa na dyfuzję wiedzy, technologii i zdolność innowacji (Powell et al., 1996) Przedsiębiorstwa zakotwiczone mogą mieć główny wpływ na rozwój i utrzymanie sieci Korzyści aglomeracyjne (Feldman 2003; Feldman & Francis 2004; Saxenian 1990 and 1999) Przedsię- biorstwa Organizacje klastrowe Przedsię- biorstwa Reputacja & legalność (Dacin et al. 2007; Gnyawali & Madhavan 2001) Wspólne wartości (Granove er, 1992) Przedsię- biorstwa Przedsię- biorstwa Przepływ informacji (Moody et al. 2003) Tworzenie tożsamości (Dhanaraj et al., 2006)

24 Polityka innowacji współpraca i tworzenie powiązań Pokonywanie barier we współpracy Doświadczenia ze współpracy Szerokość kanałów interakcji Budowanie zaufania

25 Polityka innowacji współpraca i tworzenie powiązań Pokonywanie barier we współpracy Doświadczenia ze współpracy Częsta i powtarzająca się współpraca z partnerami z przemysłu Pozwala na przełamanie sprzecznej logiki badań Przedmiot badań Publikowanie i rozpowszechnianie wyników badań Umożliwia opracowanie procedur w celu zorganizowania współpracy, takich jak np. ustanowienie formalnych elementów procesu, a tym samym ułatwia rozwój współpracy z nowymi partnerami Doświadczenia ze współpracy - przedsiębiorstwa Wyniki wywiadu Wiele przedsiębiorstw rodzinnych Małe kompetencje w zakresie zarządzania/ innowacji Mała aktywność w zakresie badań i rozwoju Niedostateczne postrzeganie uniwersytetów jako centrów innowacji i partnerów do współpracy Mała wiedza na temat możliwości ochrony własności intelektualnej Doświadczenia ze współpracy - uniwersytety Wyniki wywiadu Pracownicy uniwersytetów mają małe doświadczenie w zakresie współpracy Wymagane ustanowienie procedur współpracy ułatwiających proces inicjowania współpracy Większe wsparcie pracowników uczelni przez odpowiednie podmioty (TTO, centralne zarządzanie współpracą) Hierarchiczne struktury organizacyjne utrudniają współpracę Wymagane wsparcie współpracy Źródło: w oparciu o Bruneel, J., d Este, P., & Salter, A. (2010). InvesUgaUng the factors that diminish the barriers to university industry collaborauon. Research Policy, 39(7),

26 Powiązania Regionalnego Systemu Innowacji Opole wstępne wyniki regionalne krajowe międzynarodowe Administracja publiczna TTO Inkubator Banki/ Instytucje finansowe Klaster Przedsiębiorstwa Uniwersytety/ Szkoły wyższe Izby Instytut badawczy Stowarzyszenia/Zrzeszenia Park technologiczny Nie sprecyzowano Organizacja pozarządowa 27 Uniwersytet Opolski 26 Politechnika Opolska 1 OCRG 11 Izba Rzemieślnicza w Opolu 31 Izba Gospodarcza Śląsk

27 Polityka innowacji współpraca i tworzenie powiązań Pokonywanie barier we współpracy Szerokość kanałów interakcji Interakcja poprzez różne kanały może przyczynić się do przezwyciężenia konfliktu Nauczanie poprzez formalne i nieformalne bezpośrednie lub pośrednie, a także krótkoterminowe i długoterminowe oddziaływanie Wykorzystanie efektu synergii pomiędzy różnymi kanałami Przez wypełnienie różnych kanałów interakcji, wydajność współpracy może być zwiększona Częste, bezpośrednie interakcje uzupełniają formalne, długoterminowe porozumienia w sprawie badań Zwiększenie zdolności uczestników do przezwyciężania konfliktów wywołanych różnicami w systemach zachęt dla nauki i gospodarki Szerokość kanałów interakcji Wyniki wywiadu Niska współpraca między przedsiębiorcami, a uniwersytetami Mało osobistych, nieformalnych kontaktów pomiędzy naukowcami, a osobami kontaktowymi ze strony przemysłu Źródło: w oparciu o Bruneel, J., d Este, P., & Salter, A. (2010). InvesUgaUng the factors that diminish the barriers to university industry collaborauon. Research Policy, 39(7),

28 Polityka innowacji współpraca i tworzenie powiązań Pokonywanie barier we współpracy Budowanie zaufania Współpraca wiąże się z ryzykiem i niepewnością Wielkie niewiadome jako centralna cecha procesu badawczego Oportunistyczne zachowanie / wykorzystanie stanowiska do uzyskania korzyści Zaufanie zmniejsza ryzyko oportunistycznych zachowań, wzmacnia wiarę w zdolności uczestników, wspiera uczciwe traktowanie się partnerów na równych prawach, Zaufanie umożliwia bardziej efektywne procedury rozwiązywania problemów i pokazuje gotowość do wzajemnego zrozumienia i wzajemnego dostosowania zachowań do wymagań i oczekiwań partnerów Budowanie zaufania Wyniki wywiadu Współpraca na równych prawach Uniwersytety muszą traktować przedsiębiorstwa jako partnerów na równych prawach. Nawet wtedy, gdy są to małe i średnie przedsiębiorstwa Wiara we współpracę uczestników Profesorowie boją się utraty reputacji, jeżeli przebieg współpracy nie jest zadowalający Jednak współpraca w zakresie badań niesie zawsze ryzyko

29 Polityka innowacji Prawo własności intelektualnej Zachęty i konflikty pomiędzy wiedzą publiczną i prywatną Różne standardy postępowania z wiedzą w nauce i gospodarce Nauka Stosunkowo otwarty charakter systemu nauki Generowanie chronionej i publicznej wiedzy jako główny cel uniwersytetów i czynnik stymulujący wzrost uniwersytetów Generowanie wiedzy finansowane ze środków publicznych Konkurencja między uniwersytetami i naukowcami Silny wpływ systemów zachęt Zwiększenie reputacji przez wydanie publikacji Publikacje jako kryterium sukcesu i czynnik napędzający rozwój kariery Chęć szybszego wydania publikacji Gospodarka Generowanie wiedzy w celu jej komercyjnego wykorzystania Wiedza prywatna nie jest dostępna dla ogółu i jest strzeżona Główną motywacją do generowania wiedzy jest jej komercyjne wykorzystanie i osiągnięcie zysków Zapewnienie ochrony poprzez patenty Ustanowienie tymczasowych monopoli Współpraca jako strategiczny mechanizm do uzyskania przewagi nad konkurencją Ø Różnice w systemach generowania wiedzy prowadzą do konfliktów pomiędzy przedsiębiorstwami, a naukowcami z uniwersytetów, które dotyczą przedmiotów i treści badań oraz publikowania wyników badań Źródło: w oparciu o Bruneel, J., d Este, P., & Salter, A. (2010)

30 Polityka innowacji IPR (prawo własności intelektualnej) Prawo własności intelektualnej Wyniki wywiadu Problemy z zachowaniem poufności lub z ograniczeniem publikowania Konieczne rozpowszechnienie wyników badań w przypadku projektów współfinansowanych przez UE Konflikt z logiką generowania wiedzy na własność w przypadku przedsiębiorstw Świadomość, że opatentowanie chroni własność intelektualną Profesorowie posiadają już niekiedy patenty Świadomość jest już wykształcona Deklaracja intencji? Protokół ustaleń? Umowa o dzieło? Umowa opcyjna? Badania usługowe? Na wyłączność/ Nie na wyłączność? Należne świadczenie? Dyrektywy dotyczące instytucji finansujących Forma umowy Porozumienie transferu materiału? Umowa zlecenie? Umowa o zachowaniu poufności?? Umowa licencyjna? Prawa do własności intelektualnej? Obszar objęty umową? Umowa o współpracy badawczo- rozwojowej? Know- how? Wspólnotowe zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną?

31 Polityka innowacji IPR i różne formy współpracy Badania usługowe Zdefiniowany cel Zdefiniowana ścieżka do realizacji Zorientowane na cel, otwarte na wyniki Sukces nie jest wymagany Cena = koszty globalne + rynkowe wynagrodzenie za przyznanie praw do własności intelektualnej (licencja, przekazanie praw) Nie zlecenie prac doktorskich Warianty prawne Umowy zlecenia i o dzieło Zdefiniowana ścieżka realizacji Jednoznaczny, znany cel Sukces jest wymagany Współpraca w zakresie badań Zastosowanie nie jest dokładnie znane Wspólne projektowanie i realizowanie, wkład od obydwu partnerów Wdrożenie nie jest dokładnie zdefiniowane Otwartość na cel i wynik Dzielone wyniki i ryzyko Możliwe prace doktorskie Cena zawiera koszty globalne lub pomoc finansowa na badania Prawa do wyników z badań i rozwoju uzyskanych przez pracowników uni- wersytetu stanowią własność uniwer. Udzielanie licencji/ Przekazywanie praw do własności intelektualnej na warunkach rynkowych Współpraca w zakresie badań wspierana ze środków publ. Szczególne formy współpracy w zakresie badań Otwartość na wynik Badania prowadzone we współpracy z jednym lub kilkoma partnerami Uniwersytet otrzymuje pomoc finansową na badania Przynajmniej jeden z partnerów otrzymuje środki publiczne Badanie przeprowadzane na podstawie wniosku projektowego, decyzji zatwierdzającej lub wytycz. Prawa do wyników z badań i rozwoju uzyskanych przez pracowników uni- wersytetu stanowią własność uniwer. Udzielanie licencji/ Przekazywanie praw do własności intelektualnej na warunkach rynkowych

32 Polityka innowacji Możliwości wsparcia i finansowania Unia Europejska Horizon 2020 Cel: Wsparcie innowacji, badań i rozwoju (dotyczy innowacyjnych MŚP) Działania : dotacje i venture capital (głównie w fazie początkowej fazie działalności) na projekty obejmujące badania i rozwój oraz innowacje (współfinansowanie) Metoda: bezpośrednie finansowanie przez roczne lub kwartalne przetargi EACI COSME Cel : Wsparcie konkurencyjności przedsiębiorstw (w szczególności dla MŚP) Działania : venture capital (gównie w fazie ekspansji i wzrostu) na projekty obejmujące innowacje, ekspansję i wejście na rynki zagraniczne; Finansowanie bezpośredniego wsparcia MŚP Metoda: bezpośrednie finansowanie na wezwanie EACI; pośrednie finansowanie przez pośredników finansowych Fundusze strukturalne UE Cel e: Wsparcie niwelowania różnic w poziomach rozwoju oraz zacofania regionów i pomoc słabym regionom Działania: Dotacje na projekty, przyczyniające się do rozwoju regionalnego poprzez zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności finansowanie tanich pożyczek Metoda: wezwanie urzędów krajów członkowskich w ramach programów operacyjnych; pośrednie finansowanie MŚP przez pośredników finansowych (banki, fundusze gwarancyjne i kapitałowe) Ważne programy strukturalne dla MŚP: EFRR: niwelowanie różnic w poziomach rozwoju regionów oraz wzmocnienie spójności terytorialnej i socjalnej w UE ESF = Poprawa spójności socjalnej i konkurencyjności w UE EFRROW = Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich

33 Polityka innowacji Możliwości wsparcia i finansowania Osadzenie projektu UNIA EUROPEJSKA wieloletnie ramy finansowe EUROPEJSKI FUNDUSZ STRUKTURALNY Cel Konwergencja EUROPEJSKI FUNDUSZ SOCJALNY (EFS) Poziom europejski PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI PRIORYTET VIII REGIONALNY KAPITAŁ LUDZKI DLA EKONOMII 8.2 Transfer wiedzy Poziom krajowy Wsparcie współpracy między nauką a gospodarką Skuteczny transfer wiedzy między nauką a gospodarką w regionie opolskim Poziom regionalny

34 Polityka innowacji Możliwości wsparcia i finansowania Polska Programy operacyjne dla Polski 1. Program Operacyjny Kapitał Ludzki (POKL): Zwiększenie konkurencyjności gospodarki 2. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG): Dla przedsiębiorstw prowadzących innowacyjne projekty w zakresie badań i rozwoju 3. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIS): Zwiększenie atrakcyjności polskich regionów dzięki zwiększeniu kohezji terytorialnej i budowie dróg Programy badań i rozwoju Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego względnie NBCR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju): 1. Kreator Innowacyjności: Zwiększenie kwalifikacji w dziedzinach zarządzania własnością intelektualną oraz komercyjnego wykorzystania wyników badań 2. Spin- Tech: Wsparcie firm typu spin- off (wydzielenie z uniwersytetów lub placówek badawczych) w celu komercyjnego wykorzystania wyników badań 3. BroTech: Wsparcie finansowe dla MŚP i placówek badawczych, uczestniczących w procesie poprawy transferu technologii między sferą nauki i gospodarką 4. Demonstrator+: Wsparcie transferu wyników badań do gospodarki poprzez wsparcie projektów zajmujących się rozwojem nowych technologii 5. GEKON: Wsparcie innowacyjności polskiej gospodarki dzięki rozwinięciu innowacyjnych technologii środowiskowych 6. KadTech: Narzędzie dla przedsiębiorstw w dotarciu do sfery naukowo- badawczej, w celu rozwoju technologii i jej komercjalizacji 7. Patent Plus: Dotacje na koszty wstępne rejestracji patentu na poziomie regionalnym, krajowym i międzynarodowym i dla pozyskania partnerów w celu wprowadzenia na rynek innowacji

35 Polityka innowacji Możliwości promocji i finansowania Bon na innowacje Treść: Przedsiębiorstwa otrzymują bon na inwestycje, który może być spożytkowany wyłącznie na zakup usług w zakresie wdrożenia lub rozwoju produktu albo technologii w instytucjach naukowych Cele: - inicjowanie kontaktów między mikro i małymi przedsiębiorstwami, a jednostkami naukowymi - zmniejszenia barier finansowych, blokujących współpracę nauki i biznesu - Możliwość dla mikro i małych przedsiębiorstw wdrażania pomysłów w zakresie badań i innowacji Podmioty uprawnione: na mikro i małe przedsiębiorstwa, które w roku złożenia wniosku lub 3 lata wcześniej nie korzystały usług jednostek naukowych; przedsiębiorstwa, które wykorzystały bon innowacje nie mogą ubiegać się o kolejny Zakres: zł w roku 2014; maksymalnie zł na przedsiębiorstwo (do 100 % wydatków klasyfikowanych) : 467 wniosków (227% dostępnych środków) : 826 wniosków, z czego zatwierdzono 451 projektów : 848 wniosków, z czego zatwierdzono 481 Instytucja wdrażająca: PARP (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości)

36 Polityka innowacji Finansowanie mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw Finansowanie wewnętrzne 92 % Źródła finansowania innowacji Kredyty bankowe 8 % Leasing 1% Prywatne pożyczki 5% Środki z UE 2% Środki krajowe 0% Pozostałe 0% Brak konieczności 46% Niechęć zadłużenia się 49% Przyczyny samofiansowania Niskie koszty finansowania wewnętrznego 15% Brak zdolności kredytowej 11% Brak informacji 4% Pozostałe 1% Źródło: Raport o sytuacji Mikro I Malych Firm W Roku Bank Pekao

37 Polityka innowacji Finansowanie i możliwości wsparcia Wyniki wywiadu Finansowanie/ Dotacje (dobra) dostępność środków Ograniczona dostępność dla przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa postrzegają je tylko w ograniczonym zakresie Trudne zabezpieczenie kredytu Kapitał własny przedsięborstwa jest częściej tańszy Przegląd instrumentów finansowych Instrumenty finansowe Klasyczne instrumenty finansowe Finansowanie wewnętrzne Finansowanie przez banki Dotacje Alternatywne instrumenty finansowe Factoring Leasing Kapitał udziałowy Mezzanine Capital etc

38 Polityka innowacji - Pośrednicy Miejsca transferu jako instytucje pośredniczące ( Pośrednicy ) Oferta z zakresu wiedzy i technologii Szkoły wyższe, placówki badawcze, przemysł, usługodawcy Transfer bezpośredni Produkujący pośrednicy Doradztwo Wsparcie Pośrednictwo Ø związane z badaniami Ø związane z ekonomią Ø samodzielne Ø formy specjalne Transfer pośredni Oferta z zakresu wiedzy i technologii Szkoły wyższe, placówki badawcze, przemysł, usługodawcy Źródło: Czarnitzki, Licht, Rammer, Spielkamp (2008)

39 Polityka innowacji - Założenia pośrednictwa w transferze wiedzy i technologii Założenia ( Zawodność rynku ) Duże asymetrie informacji Wysokie koszty poszukiwań Wysokie koszty realizacji transferu Duża niepewność i efekty zewnętrzne Niewystarczająca zdolność do transferu Przykłady usług pośredników Przedstawienie oferty badawczo- rozwojowej ze strony nauki (np. targi, Internet) Doradzanie przedsiębiorstwom w zakresie oferty badawczo- rozwojowej ze strony nauki Monitoring popytu technologicznego i trendów technologicznych Pośredniczenie w zapytaniach technologicznych Wyszukiwanie technologii i ekspertyz Oferta bezpośredniego kontaktu (np. giełda kontaktów, dni przedsiębiorstw, warsztaty) Wsparcie przy projektach transferu (np. doradztwo prawne, tworzenie umów, zarządzanie projektem) Doradztwo w zakresie możliwości wsparcia finansowego projektów transferu Budowa zaufania pomiędzy nauką a przedsiębiorstwami Przejecie wykorzystania patentów Wsparcie finansowe przy tworzeniu spin- off ów Oferty szkoleniowe dotyczące aspektów związanych z transferem Tworzenie zachęt dla placówek badawczych do działań wspierających transfer Doradzanie przedsiębiorstwom w zakresie zarządzania innowacjami Utworzenie instytucji badawczo- rozwojowych silnie zorientowanych na transfer Źródło: Czarnitzki, Licht, Rammer, Spielkamp (2001)

40 Polityka innowacji Wyzwania dla pośredników Wyzwania Różnorodność pozycji transferu i brak przej- rzystości dla potencjalnych użytkowników Różnorodność pozycji transferu i brak przejrzystości oferty Zakres zadań i dostępne zasoby Publiczne wsparcie instytucji pośredniczących i konkurencja wobec prywatnych dostawców (usługi biznesowe) Skuteczność pośredników w transferze wiedzy i technologii Pośrednicy Wyniki wywiadu Wymagane zwiększenie przejrzystości Różne punkty kontaktowe Należy skupić się na doradzaniu w sprawach dotacji Wymagalne utworzenie odpowiednich instytucji do transferu Instytucje pośredniczące muszą posiadać kompetentnych pracowników (kompetencje technologiczne, wiedza w zakresie programów wsparcia, wiedza o instytucjonalnych i naukowych start- up ach w regionie) Wsparcie administracyjnego zarządzania współpracą i wnioskowania o dotacje

41 Pośrednicy: Dział Współpracy i Rozwoju (DWiR) Akademickie Biuro Karier Biuro Rozwoju i Strategii pomoc studentom oraz absolwentom w rozpoczęciu pracy zawodowej Kontakt z pracodawcami i pośredniczenie w praktykach i ofertach pracy Analizowanie rynku pracy Wsparcie Politechniki Opolskiej w zakresie transferu i komercjalizacji nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań Koordynowanie związanych z tym zleceń realizowanych przez politechnikę Biuro Funduszy Strukturalnych Biuro Współpracy i Transferu Technologii Wsparcie i współpraca przy szukaniu źródeł finansowania dla badań i rozwoju Analiza możliwości uzyskania zewnętrznych środków finansowych na rozwój uniwersytetu Informacje, wsparcie i doradztwo przy projektach realizowanych w ramach EFS

42 Pośrednicy: OCRG Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki (OCRG) Utworzone w 2007 r. Jednostka budżetowa Samorządu Województwa Opolskiego Zarządza Regionalnym Programem Operacyjnym (RPO) dla województwa opolskiego Punkt Informacyjny UE Europe Direct Cele Tworzenie warunków rozwoju gospodarczego Kreowanie rynku pracy Pobudzanie aktywności gospodarczej Podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności Działania na rzecz wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej regionu Zadania/Oferta Aktywne wsparcie działań aktywizujących przedsiębiorczość np. pomoc przy powstaniu parków naukowych, technologicznych, inkubatorów, klastrów Budowa regionalnej sieci informacji gospodarczej dla biznesu Informacje o możliwościach inwestowania (Centrum Obsługi Inwestora) Wsparcie przedsiębiorstw planujących ekspansję zagraniczną

43 Polityka innowacji Komunikacja i markeung Komunikacja i markepng Wyniki wywiadu Przedsiębiorstwa posiadają zbyt małą wiedzę o kompetencjach uniwersytetów Niewiedza ze strony przedsiębiorstw o osobach kontaktowych po stronie uniwersytetów Strony internetowe uniwersytetów nie są dostosowane do wymagań przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa nie mają prawie żadnych możliwości pozyskania samodzielnie informacji lub pozyskanie informacji jest zbyt kosztowne Informowanie o historiach sukcesu Uniwersytety niedostatecznie poinformowane o potrzebach rynku MARKETING TECHNOLOGII BUSINESS DEVELOPMENT Fazy markepngu technologii Faza rozproszenia z elementami dialogu - Research to Business Targi Internet Giełdy technologii Biuletyn Faza dialogu ze znaną grupą docelową Mailing Targi dla określonych technologii Faza odpowiedzi Analiza Inicjacja projektu

44 Agenda 1. WSTĘP 2. PYTANI W WYWIADZIE 3. ELEMENTY REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI Szkoła wyższa Innowacja Klastry

45 Polityka klastrów - Klastry w Opolu Klaster Budowlany Opolski Dom Regionalny Opolski Klaster Senioralny Klaster Rzemieślniczy Opolski E- Rzemieślnik (WKR) Klaster Drzewny Śląski Klaster Drzewny Klaster Turystyczny Kraina Mlekiem i Miodem Płynąca Klaster Chemiczny Innowacyjna Chemia Klaster Przetwórstwa Spożywczego Zielona Dolina Klaster Informatyczny OPINFO Klaster Energii Odnawialnych Ekoenergia Opolszczyzny Klaster w zakresie budownictwa energooszczędnego klaster Termomax Śląski Klaster Przedsiębiorstw Dorzecza Górnej Odry Opolski Klaster Medyczny Klaster Dobrej Żywności Oleski Koszyk Klaster uczestników z branży szkoleniowej i doradczej ConsorUum Man (rozwiazany w 2010 r.) 9% 9% 9% 9% 9% 0% Branża 9% 28% 18% turystyczna budowlana chemiczna ekoenergetyczna doradcza i szkoleniowa IT

46 Polityka klastrów - Klastry w Opolu 1. Klaster Informatyczny OPINFO (od 2010 r.) Liczba członków: 14 przedsiębiorstw z branży IT Koordynator klastra: Opolskie Stowarzyszenie Gospodarczo Społeczne w Opolu i Business AcceleraUon Center (BAC) Cele: tworzenie i upowszechnianie nowych technologii, które wspierają współpracę między biznesem a nauką, pomoc przy wnioskowaniu o dotacje, promocja innowacyjnych form kształcenia, organizacja kursów i konferencji, współpraca z instytucjami, uczelniami i stowarzyszeniami, organizowanie inkubatorów gospodarczych 2. Klaster Rzemieślniczy Opolski E- Rzemieślnik (WKR) (od 2009 r.) Liczba członków: 41 zakłady rzemieślnicze Koordynator klastra: Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej (kierownik projektu), Śląska Izba Gospodarcza, Opolska Izba Gospodarcza, CTC Polska, Cele: Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Informatycznego i Politechnicznego, Wojewódzki Zakład Doskonalenia Zawodowego (Projekt EFS) podwyższenie kwalifikacji zawodowych pracowników, zwiększenie obrotów, współpraca w dziedzinie badań i rozwoju, kierunek studiów w regionalnej wyższej szkole technicznej odpowiadający wymaganiom rzemiosła, polepszenie komunikacji między członkami klastra i ich poziomu wiedzy 3. Klaster Turystyczny Kraina Mlekiem i Miodem Płynąca (od 2008 r.) Liczba członków: 31 przedsiębiorstw (m.in. Uniwersytet Opolski i Opolski Park Naukowo- Technologiczny) Koordynator klastra: Kluczborsko- Oleska Lokalna OrganizacjaTurystyczna Cele: rozwój turystyki w regionie, tworzenie i poszerzanie oferty turystycznej wokół atrakcji turystycznych i jej reklama, zbieranie aktualnych informacji na temat imprez i ofert turystycznych, działania na rzecz ochrony środowiska, koordynacji zadań, analizy markeungowe turystyki lokalnej, stworzenie lokalnego centrum informacji turystycznej, wsparcie inicjatyw klastrowych z branży turystycznej w zakresie zarządzania, markeungu, kapitału ludzkiego, innowacji, finansów, internacjonalizacji

47 Polityka klastrów - Klastry w Opolu 4. Klaster Energii Odnawialnych Ekoenergia Opolszczyzny (od 2008 r.) Liczba członków: 78 Koordynator klastra: Fundacja Promocji Innowacji Gospodarczych w porozumieniu z urzędem marszałkowskim, OCRG i Opolskim Parkiem Naukowo- Technologicznym Cele: budowa plaˆormy współdziałania przedsiębiorstw, samorządów lokalnych, uczelni wyższych, instytutów badawczo- rozwojowych, instytucji otoczenia biznesu, organizacji prywatnych oraz lokalnych mediów w zakresie energii odnawialnej szkolenia i upowszechnianie informacji dotyczących energii odnawialnych, stworzenie współpracy pomiędzy producentami, handlowcami i klientami, polepszenie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i sferą nauką w dziedzinie badań i innowacji 5. Klaster Chemiczny Innowacyjna Chemia (od 2008 r.) Liczba członków: 13 (m.in. Opolski Park Naukowo- Technologiczny, Politechnika, Uniwersytet Opolski, OCRG, Mexeo, Atmoterm) Koordynator klastra: porozumienie między przedsiębiorstwami chemicznymi Cele: rozwój i umocnienie przedsiębiorstw chemicznych, wykorzystanie potencjału spółek regionalnych w dziedzinie nowych technologii i produktów, maksymalne wykorzystanie surowców i możliwości produkcyjnych regionu, zmniejszenie negatywnych skutków spowolnienia gospodarczego, nowe pomysły, zwiększenie potencjału rozwoju przedsiębiorstw, pozyskanie nowych rynków, wspólne badania rynkowe, podział kosztów produkcji 6. Klaster w zakresie budownictwa energooszczędnego klaster Termomax (od 2008 r.) Liczba członków: 11 Koordynator klastra: Naczelna Organizacja Techniczna Cele: współpraca między przedsiębiorstwami i szkołami wyższymi w następujących obszarach: tworzenie i wdrażanie innowacji w budownictwie energooszczędnym, systemy ogrzewania w budownictwie, wykorzystanie ekologicznych materiałów budowlanych i systemów grzewczych, wykorzystanie i upowszechnianie technologii słonecznej i innych innowacyjnych technologii w budownictwie

48 Polityka klastrów - Klastry w Opolu 7. Klaster Przetwórstwa Spożywczego Zielona Dolina (od 2004 r.) Liczba członków: brak danych Koordynator klastra : Opolski Park Naukowo- Technologiczny Cele: wzmocnienie konkurencyjności w sektorze artykułów spożywczych i rolniczych, zwiększenie rentowności produkcji rolnej, ścisłe powiązanie producentów, handlowców i dostawców 8. Opolski Klaster Medyczny (od 2011 r.) Liczba członków: 14 z obszaru medycyny i rehabilitacji (m.in. Opolski Park Naukowo- Technologiczny, Politechnika Opolska, OCRG) Koordynator klastra : brak danych Cele: wspólny rozwój usług medycznych 9. Regionalny Opolski Klaster Senioralny (od 2014 r.) Liczba członków: brak danych Koordynator klastra : 2 prywatne firmy, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Caritas Diecezji Opolskiej, Samodzielny Publiczny Zespół Szpitali Kup- Pokój i Towarzystwo Społeczno- Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim Cel: opracowanie innowacyjnych rozwiązań w związku ze świadczeniem usług zdrowotnych i usług opieki dla seniorów 10. Klaster Turystyczny Klaster Gór Opawskich (od 2012 r.) Liczba członków: 15 Koordynator klastra : Stowarzyszenie Kopa Biskupia Cel:stworzenie całorocznej atrakcyjnej ofertę dla turystów i osób przyjeżdżających w celach biznesowych w rejonie Gór Opawskich, innowacyjne rozwiązania w zakresie usług turystycznych

49 Polityka klastrów Klastry w Opolu 11. Klaster Dobrej Żywności Oleski Koszyk Liczba członków: 12 przedsiębiorstw z branży spożywczej (m.in. również OCRG) Koordynator klastra: brak danych Cele: wspólne strategie markeungowe, efektywne wykorzystanie wspólnego potencjału 12. Klaster Budowlany Opolski Dom (od 2010 r.) Liczba członków: 15 (m.in. Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Opolski Park Naukowo- Technologiczny) Koordynator klastra : brak danych Cele: kontakt pomiędzy przedsiębiorcami, wspólne projekty (np. analizy, spotkania)

50 Śląski Klaster Drzewny Założenie: 2007 Ilość członków: 56 przedsiębiorstw z branży drzewnej i meblarskiej Koordynator klastra: Izba Gospodarcza Śląsk Cele: - bliższy kontakt pomiędzy członkami - organizacja branżowych imprez informacyjnych, szkoleń i konferencji - wspólne wystawienie się na targach - reprezentowanie na zewnątrz wspólnych interesów - udostępnienie informacji o dotacjach Współpraca: - wewnątrz klastra: zakup wspólnej instalacji do termowania drewna, wspólne prezentowanie się/wystawianie się na targach Budma w Poznaniu, wspólne inicjatywy - z innymi przedsiębiorcami z branży drzewnej: Morawsko- Śląski Klaster Drzewny - z jednostkami samorządu terytorialnego: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, powiat Oleski, gmina Chrząstowice - z instytutami i placówkami badawczymi: Politechnika Opolska, Instytut Technologii Drewna w Warszawie, Opolski Park Naukowo- Technologiczny

51 Zalety i problemy klastrów w Opolu Zalety: - podział kosztów - koordynacja i współpraca pomiędzy przedsiębiorcami z jednej branży - ważne przede wszystkim dla MŚP - wspólne wnioski o dotacje - wymiana wiedzy - zwiększenie innowacyjności Problemy: - słaba własna inicjatywa przedsiębiorstw przy tworzeniu klastra - często zainicjowane publicznie i rozwiązane po zakończeniu dofinansowania à rzadko posiadają potencjał do samodzielnego utrzymania się na rynku - po części kilka klastrów z jednej branży, które razem nie współpracują

52 Kontakt Izby Opolska Izba Gospodarcza Izba Rzemieślnicza w Opolu Izba Gospodarcza "Śląsk"

53 Kontakt: OCRG Przedsiębiorstwa Klastry OCRG Klub 150 i podobne grupy Izby

54 Na pytania z chęcią odpowiedzą: Anna Likierski Pracownik naukowy likierski@ifm.uni- mannheim.de Marie Oehme Pracownik naukowy oehme@ifm.uni- mannheim.de

55 Przegląd węzłów sieci regionalna sieć współpracy Opole ID Nazwa 1 OCRG 2 Dział Współpracy i Rozwoju Politechniki Opolskiej 3 Agencja ochrony Środowiska 4 Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Uniwersytetu Opolskiego 5 Urząd Pracy 6 Banki 7 Klaster Chemiczny 8 CTC Polska 9 Wydział Chemii Uniwersytetu Opolskiego 10 Izba Skarbowa 11 Izba Rzemieślnicza w Opolu 12 Heidelberg Cement 13 Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu 14 Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Politechniki Opolskiej 15 Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych 16 Klub Mexeo 18 PARP 19 Prywatne szkoły wyższe w Opolu 20 Prof. Foltys Wydział Ekonomii i Zarządzania Politechniki Opolskiej 21 Przedsiębiorstwa regionalne 22 Regionalne fundusze gwarancji kredytowych 23 Śląski Klaster Drzewny 24 Szkółki Konieczko 25 Opolski Park Naukowo- Technologiczny 26 Politechnika Opolska 27 Uniwersytet Opolski 28 Uniwersytet Opolski profesor Nowak Wydział Przyrodniczo - Techniczny 29 Opolski Park Naukowo- Technologiczny 30 Opolska Izba Gospodarcza ID Nazwa 30 Opolska Izba Gospodarcza 31 Izba Gospodarcza Śląsk 32 Wojewódzkie centrum Gospodarcze w Opolu 33 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska 34 Instytut Technologii Drewna w Poznaniu 35 Polskie przedsiębiorstwa 36 Uniwersytet Wrocławski 37 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 38 Różne ponadregionalne intytuty badawcze 39 Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach 40 Izba Rzemieślnicza Węgier 41 Politechnika Częstochowska 42 Zagraniczne szkoły wyższe (nie sprecyzowano) 43 Szkółki leśne w Niemczech 44 Szkółki leśne na Ukrainie 45 Szkółki leśne na Węgrzech 46 BIT Group 47 Niemieccy partnerzy (nie sprecyzowano) 48 DHBW Mannheim 49 Finnischer Technologiepark Quopio 50 Handwerkskammer Mannheim 51 Izba Rzemieślnicza Słowacji 52 Handwerkskammern Deutschland 53 Partnerzy międzynarodowi 54 Instytut badania żywności w Brukseli 55 Czeskie instytuty badawcze 56 Czeski Uniwersytet w Ostrawie 57 Różni partnerzy międzynarodowi 58 Instytut na rzecz zrównoważonego rozwoju 59 Dom Współpracy Polsko- Niemieckiej 60 Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych 61 Uniwersytet Mateja Bela 62 Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej 63 Klaster Drzewny Dobrodzien

56 Literatura Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Bekkers, R., & Bodas Freitas, I. M. (2009): BACKGROUND PAPER - An evaluauon of incenuves and policies that affect research insutuuons knowledge transfer acuviues. Bruneel, J., d Este, P., & Salter, A. (2010). InvesUgaUng the factors that diminish the barriers to university industry collaborauon. Research Policy, 39(7), Cha erton, P., & Goddard, J. (2000): The response of higher educauon insutuuons to regional needs. European Journal of EducaUon, 35(4), Czarnitzki, D., Licht, G., Rammer, C., & Spielkamp, A. (2001): Rolle und Bedeutung von Intermediären in Wissens- und Technologietransfer. ifo Schnelldienst, 54(04), Dacin, T. M., Oliver, C., & Roy, J.- P The legiumacy of strategic alliances: An insutuuonal perspecuve. Strategic Management Journal, 28: Dhanaraj, C. & Parkhe, A OrchestraUng innovauon networks. Academy of Management Review, 31(3): Fahrenberg, J. & Wi er, L. (2013): GeisUges Eigentum erfolgreich verwerten: Technologietransfer und InnovaUon aus der Wissenschaw. Log X Verlag GmbH, Ludwigsburg. Feldman, M. & Francis, J. (2004): Homegrown soluuons: fostering cluster formauon. Economic Development Quarterly, 18: Feldman, M. (2003): The locauonal dynamicy of the US Biotech industry: Knowledge externaliues and the anchor hypothesis. Industry and InnovaUon, 10(3): Gnyawali, D. R. & Madhavan, R. (2001): CooperaUve networks and compeuuve dynamics: A structural embeddedness perspecuve. Academy of Management Review, 26(3): Granove er, M. (1992): Problems of explanauon in economic sociology. In N. Nohria & R. Eccles (Eds.), Networks and organizauons: structure, form, and acuon: Cambridge: Harvard Business School. Moody, J. & White, D Structural cohesion and embeddedness: A hierarchical concept of social groups. American Sociological Review, 68(1): Polska Agencja Rozwoju Przedsiebiorczosci (2012): Klastry w wojewodztwie Opolskim. Powell, W., Koput, K., & Smith- Doerr, L. (1996): InterorganizaUonal collaborauon and the locus of innovauon: Networks of learning in biotechnology. AdministraUve Science Quarterly, 41: Raport o sytuacji Mikro I Malych Firm W Roku Bank Pekao Saxenian, A. (1990): Regional networks and the resurgence of Silicon Valley. California Management Review, 33(1): Saxenian, A. (1999): Comment on Kenney and von Burg "Technology, entrepreneurship and path dependence: Industrial clustering in Silicon Valley and Route 128". Industrial and Corporate Change, 8(1):