Teoria literatury. Lektury obowiązkowe:

Transkrypt

1 Teoria literatury 1. Teoria literatury a inne dyscypliny 2. Literatura (literackość, istota i budowa dzieła literackiego, genologia, tradycja) 3. Mowa i pismo 4. Mimesis 5. Poezja a proza 6. Znak i tekst. Intertekstualność. Intersemiotyczność 7. Autor, podmiot literacki, bohater. Biografia i autobiografia 8. Narracja i świat przedstawiony (fabuła, czas, przestrzeń, postać, fikcja) 9. Czytelnik 10. Komunikacja literacka 11. Mit, archetyp, topos 12. Retoryczność, tropy. Metafora i symbol 13. Wyobraźnia poetycka 14. Podstawowe kategorie estetyczne: piękno i wzniosłość, groteska, tragizm, komizm. Ironia 15. Sacrum 16. Interpretacja Lektury obowiązkowe: 1. Auerbach E.: Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu. Przeł. Z. Żabicki. Warszawa 1968; wydanie drugie z przedmową M.P. Markowskiego. Warszawa 2004 (Blizna Odyseusza + tekst do wyboru). 2. Bachelard G.: Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Przeł. A. Tatarkiewicz. Wybór H. Chudak. Przedmową opatrzył J. Błoński. Warszawa 1975 (przedmowa J. Błońskiego + tekst do wyboru). 3. Bachtin M.: Słowo w poezji i słowo w prozie. Przeł. J. Walicka. Literatura na Świecie 1973, nr Bachtin M.: Twórczość Franciszka Rabelais go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Przeł. A. i A. Goreniowie. Kraków 1975, s , 78 92, , Przedruk w: Bachtin. Red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski. Warszawa 1983, s , Barthes R.: Od dzieła do tekstu. Przeł. M.P. Markowski. Teksty Drugie 1998, nr Barthes R.: Śmierć autora. Przeł. M. P. Markowski. Teksty Drugie 1999, z. 1/2. 7. Baudrillard J.: Precesja symulakrów. W: Postmodernizm. Antologia przekładów. Red. R. Nycz. Kraków Bergson H.: O komizmie w ogólności. W: Idem: Śmiech. Przeł. S. Cichowicz. Warszawa Cixous H.: Śmiech Meduzy. Przeł. A. Nasiłowska. Teksty Drugie 1993, nr 4/5/6 lub W: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie antologia szkiców. Red. A. Nasiłowska. Warszawa 2001.

2 10. Curtius E.R.: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Przeł. i oprac. A. Borowski. Kraków 1997 (Retoryka; Topika). 11. Deleuze G., Guattari F.: Kłącze. Przeł. B. Banasiak. Colloquia Communia 1988, nr Derrida J.: Farmakon. Przeł. K. Matuszewski. W: Idem: Pismo filozofii. Wybór i przedmowa B. Banasiak. Kraków Eco U., Rorty R., Culler J., Brookes-Rose Ch.: Interpretacja i nadinterpretacja. Kraków Foucault M.: Kim jest autor? Przeł. M. P. Markowski. W: Idem: Szaleństwo i literatura. Powiedziane, napisane. Warszawa Freud S.: Pisarz a fantazjowanie. Przeł. M. Leśniewska. W: Teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 2: Od przełomu antypozytywistycznego do roku Cz. 1: Orientacje poetocentryczne i kulturocentryczne. Oprac. S. Skwarczyńska. Kraków Frye N.: Archetypy literatury. Przeł. A. Bejska. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 2. Red. H. Markiewicz. Kraków Gadamer H.-G.: Koło jako struktura rozumienia. W: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki. Wybór G. Sowiński. Kraków Głowiński M.: Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej. Kraków Groteska. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2003 (tekst do wyboru, np. : W. Kayser: Próba określenia istoty groteskowości). 20. Heidegger M.: Hölderlin i istota poezji. W: Teoria badań literackich za granicą. Oprac. i wstęp S. Skwarczyńska. T. 2. Cz. 2. Kraków Huizinga J.: Zabawa i poezja. W: Idem. Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza. Warszawa Ingarden R.: Z teorii dzieła literackiego. W: Problemy teorii literatury. Oprac. H. Markiewicz. Seria 1. Wyd. 2 poszerz. Wrocław Ironia. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2002 (tekst do wyboru, np.: B. Allemann: O ironii jako o kategorii literackiej). 24. Jakobson R.: W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism. T. 1. i 2. Wybór, red. i wstęp M.R. Mayenowa. Warszawa 1989 (Poetyka w świetle językoznawstwa, Magia dźwięków mowy + tekst do wyboru). 25. Jung C.G.: O stosunku psychologii analitycznej do dzieła poetyckiego; Psychologia i literatura. W: Idem: Archetypy i symbole. Przeł. J. Prokopiuk. Warszawa Lejeune Ph.: Pakt autobiograficzny. Przeł. A. Labuda. Teksty 1975, nr Łotman J.: Struktura tekstu artystycznego. Przeł. A. Tanalska, Warszawa 1984

3 28. Miller J. H.: Krytyk jako gospodarz/żywiciel. Przeł. W. Kalaga. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprac. H. Markiewicz. T. 4. Cz. 2. Kraków Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2004 (M. Głowiński: Wokół narratologii + tekst do wyboru). 30. Ong W. J.: Oralność i piśmienność. Przeł. J. Japola. Lublin 1992 (Nieco o psychodynamice oralności, s ). 31. Opacki I.: Odwrócona elegia. O przenikaniu się postaci gatunkowych w poezji. Katowice 1999 (Krzyżowanie się postaci gatunkowych jako wyznacznik ewolucji poezji + tekst do wyboru). 32. Man P. de: Autobiografia jako od-twarzanie. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz. Gdańsk Pfister M.: Koncepcje intertekstualności. Przeł. M. Łukasiewicz. Pamiętnik Literacki 1991, z Ricoeur P.: Symbol daje do myślenia. W: Idem: Egzystencja i hermeneutyka. Oprac. S. Cichowicz. Warszawa Scheler M.: O zjawisku tragiczności. W: O tragedii i tragiczności. Oprac. W. Tatarkiewicz. Kraków Sławiński J.: Prace wybrane. T. 2: Dzieło. Język. Tradycja. Kraków 1998 (O kategorii podmiotu lirycznego; Synchronia i diachronia w procesie historycznoliterackim, Semantyka wypowiedzi narracyjnej + tekst do wyboru). 37. Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos. Przeł., wstępem i objaśnieniami opatrzył T. Sinko. Wyd. 2 zm. Wrocław Lektury uzupełniające (należy przeczytać 10 wybranych tekstów): 1. Autobiografia. Red. M. Czermińska. Gdańsk 2009 (tekst do wyboru, np.: J. Sturrock: Nowy wzorzec autobiografii). 2. Barthes R.: Mitologie. Przeł. A. Dziadek. Wstępem opatrzył K. Kłosiński. Warszawa 2000 (Mit dzisiaj i wybrane felietony z rozdziału zatytułowanego Mitologie). 3. Barthes R.: Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Przeł. Jacek Trznadel. Warszawa Barthes R.: Teoria tekstu. Przeł. A. Milecki. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 4. Cz. 2. Red. H. Markiewicz. Kraków Bloom H.: Lęk przed wpływem. Teoria poezji. Przeł. A. Bielik-Robson, M. Szuster. Kraków 2002 (H. Bloom: Wprowadzenie: Medytacja nad pierwszeństwem i streszczenie; Międzyrozdział: Manifest krytyki antytetycznej; A. Bielik-Robson: Sześć dni stworzenia. Harolda Blooma mitologia twórczości).

4 6. Bourdieu P.: Dystynkcja. Wstęp. Przeł. P. Biłos. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków Culler J.: Literatura w teorii. W: Idem: Literatura w teorii. Przeł. M. Maryl. Kraków Dembińska-Pawelec J.: Poezja jest sztuką rytmu : o świadomości rytmu w poezji polskiej dwudziestego wieku (Miłosz - Rymkiewicz - Barańczak). Katowice 2010 (Wprowadzenie). 9. Derrida J.: Che cos è la poesia? Literatura na Świecie 1998, nr Derrida J.: Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych. W: Idem: Pismo i różnica. Przeł. K. Kłosiński. Warszawa Drzewo poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach. Red. P. Bogalecki, A. Mitek-Dziemba. Katowice 2012 (rozdziały wstępne T. Sławka oraz P. Bogaleckiego i A. Mitek-Dziemby). 12. Dziadek A.: Anagramy Ferdinanda de Saussure'a historia pewnej rewolucji. Teksty Drugie 2001 nr Dziadek A.: Teoretyczne ujęcie rytmu i podmiotu (Henri Meschonnic i Julia Kristeva). W: Idem: Rytm i podmiot w liryce Jarosława Iwaszkiewicza i Aleksandra Wata. Katowice Eagleton T: Koniec teorii. Przeł. B. Kuźniarz. Warszawa Eco U.: Poetyka dzieła otwartego. W: Idem: Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Przeł. J. Gałuszka, L. Eustachiewicz, A. Kreisberg, M. Oleksiuk. Warszawa Escarpit R.: Literatura a społeczeństwo. W: W kręgu socjologii literatury. Red. A. Mencwel. T. 1. Warszawa 1977 lub W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 3. Kraków Fish S.: Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Red. A. Szahaj. Kraków 2008, 18. Foucault M. : Sobąpisanie. Przeł. M.P. Markowski. W: Idem: Szaleństwo i literatura. Powiedziane, napisane. Warszawa Foucault M.: Proza świata. W: Idem: Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych. Przeł. T. Komendant. T. 1. Gdańsk Freud S.: Niesamowite. Przeł. R. Reszke. W: Idem: Dzieła. T. 3. Pisma psychologiczne. Warszawa Frye N.: Krytyka widzialna i niewidzialna. Przeł. A. Fulińska. Znak 1998, nr Frye N.: Mit, fikcja, przemieszczenie. Przeł. E. Muskat-Tabakowska. W: Studia z teorii literatury. T. 1. Red. M. Głowiński i H Markiewicz. Wrocław Fulińska A.: Dlaczego literatura popularna jest popularna?. Teksty Drugie 2003, nr Girard R.: Pragnienie trójkątne. W: Prawda powieściowa i kłamstwo romantyczne. Przeł. K. Kot. Warszawa Iser W.: Zmienne funkcje literatury. Przeł. A. Sierszulska. W: Odkrywanie modernizmu. Red. R. Nycz. Kraków Jameson F.: Logika kulturowa późnego kapitalizmu. W: Idem: Postmodernizm czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu. Przeł. M. Płaza. Kraków Janion M.: Projekt krytyki fantazmatycznej. W: Eadem: Projekt krytyki fantazmatycznej: szkice o egzystencjach ludzi i duchów. Warszawa 1991.

5 28. Jauss H.: Czytelnik jako instancja nowej historii literatury. Pamiętnik Literacki 1980, z. 1 lub W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów Pamiętnika Literackiego. T. 2. Red. K. Bartoszyński. Wrocław Kłosińska K.: Kobieta autorka. W: Eadem: Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków 1999 lub W: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie. Antologia szkiców. Red. A. Nasiłowska. Warszawa Kłosiński K.: Wstęp W: Idem: Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej. Katowice Lévi-Strauss C.: Struktura mitów. Przeł. W. Kwiatkowski. Pamiętnik Literacki 1968, z. 4 lub W: Idem: Antropologia strukturalna. Przeł. K. Pomian. Warszawa Man P. de: Pojęcie ironii. Przeł. A. Sosnowski. Literatura na Świecie 1999, nr Man P. de: Retoryka tropów (Nietzsche). Teksty Drugie 1999, z. 4 lub W: Idem: Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzchego, Rilkego i Prousta. Przeł. A. Przybysławski. Kraków Markowski M. P.: Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków Markowski M.P.: Literatura jako objawienie. W: N. Frye: Wielki Kod: Biblia i literatura. Przeł. A. Fulińska. Bydgoszcz Miller N. K.: Arachnologie: kobieta, tekst i krytyka. Przeł. K. Kłosińska i K. Kłosiński. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków Miniatura i mikrologia. T.1, 2., 3. Red. A. Nawarecki. Katowice Mitosek Z.: Mimesis. Zjawisko i problem. Warszawa 1997 rozdz.: Mimesis, Mimesis krytyczna. 39. Na boku. Pisarze teoretykami literatury? T. 1.,2.,3. Red. J. Olejniczak, M. Bogdanowska, A. Szawerna-Dyrszka, przy współudziale R. Knapka. Katowice Nasiłowska A.: Herezje wokół biografizmu i antybiografizmu. Teksty Drugie 2010, nr Nussbaum M.: Czytać, aby żyć. Przeł. A. Bielik-Robson. Teksty Drugie 2002, nr 1/ Opacka A.: Zmienność i trwanie. Katowice Pawelec D.: Świat jako Ty: poezja polska wobec adresata w drugiej połowie XX wieku. Katowice 2003 (rozdz.: Kim jesteś Ty?; Adresat jako zagadnienie komunikacyjnej teorii dzieła literackiego). 44. Polska genologia literacka. Zagadnienia i problemy współczesnej genologii. Red. R. Cudak, D. Ostaszewska. Warszawa Poulet G.: Metamorfozy koła. Przeł. D. Eska. W: Idem: Metamorfozy czasu. Szkice krytyczne. Wybór. J. Błoński i M. Głowiński, przedmowa J. Błoński. Warszawa Praz M.: Mnemozyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych. Warszawa Propp V.: Morfologia bajki (przekł. skrócony). Pamiętnik Literacki 1968, z Rancière J.: Estetyka jako polityka. W: Idem: Estetyka jako polityka. Wstęp A. Żmijewski, posłowie S. Žižka. Przeł. J. Kutyła, P. Mościcki. Warszawa Ricoeur P.: Budowanie intrygi. Lektura Poetyki Arystotelesa. W: Czas i opowieść. T. 1: Intryga i historyczna opowieść. Przeł. M. Frankiewicz. Kraków 2008.

6 50. Sławek T.: Vita femina. Dekonstrukcja jako styl krytyki. W: Interpretacje i style krytyki. Red. W. Kalaga, T. Sławek. Katowice Sontag S.: Przeciw interpretacji i inne eseje. Przeł. M. Pasicka, A. Skucińska, D. Żukowski. Kraków 2012 (tekst do wyboru, np.: Przeciw interpretacji). 52. Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Red. W. Bolecki i R. Nycz. Warszawa Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacquesem Derridą rozmawia Derek Attridge. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz. Gdańsk Tatarkiewicz W.: Dzieje sześciu pojęć. Warszawa Teoria nad-interpretacją? Red. J. Olejniczak, M. Baron, P. Tomczok. Katowice Ut pictura poesis. Red. M. Skwara, S. Wysłouch. Gdańsk 2006 (S. Wysłouch: Ut pictura poesis stara formuła i nowe problemy + tekst do wyboru). 57. White H.: Poetyka pisarstwa historycznego. Przeł. E. Domańska. Kraków 2000 Podręczniki: 1. Burzyńska A., Markowski M. P.: Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków 2006 (Burzyńska A.: Wprowadzenie). 2. Burzyńska A.: Anty-teoria literatury. Kraków Compagnon A.: Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek. Przeł. T. Stróżyński. Gdańsk Culler J.: Teoria literatury. Przeł. M. Basaj. Warszawa Eagleton T.: Jak czytać literaturę. Przeł. A. Kunicka. Warszawa Janion M.: Humanistyka: poznanie i terapia. Warszawa Kulawik A.: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Kraków Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red. M.P. Markowski, R. Nycz. Kraków Markiewicz H.: Wymiary dzieła literackiego. Kraków Miller J. H.: O literaturze. Przeł. K. Hoffmann. Poznań Nycz R.: Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze. Warszawa Wellek R., Warren A.: Teoria literatury. Przekład pod red. M. Żurowski. Warszawa 1976.