i uczę Przewodnik metodyczny Część 5

Transkrypt

1 Bawię się i uczę Przewodnik metodyczny Część 5

2 Autor Wiesława Żaba-Żabińska Współpraca Czesław Cyrański Opracowanie scenariuszy ćwiczeń gimnastycznych Renata Gałuszka Kierownik projektu Ewelina Sęk Redakcja merytoryczna Jolanta Bieniek Projekt okładki Tomasz Kozłowski Redakcja językowa Beata Pędziwilk Skład, łamanie i rysunki Dariusz Szczerek Grupa Edukacyjna S.A ISBN Wydawca oświadcza, że dołożył wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli i dysponentów praw autorskich. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie publikacji w całości lub fragmentach bez zgody wydawnictwa zabronione. Grupa Edukacyjna S.A Kielce, ul. Łódzka 308 tel ; faks mac@mac.pl; infolinia

3 Plan pracy wychowawczo-dydaktycznej MAJ CZERWIEC Umieszczone w przewodniku metodycznym nazwy i piktogramy oznaczają: zajęcia wynikające z realizacji zadań programowych zajęcia wynikające z realizacji treści wychowania zdrowotnego Karty pracy Karty pracy rozwijające sprawność manualną Bawię się i uczę Karty pracy, cz. 1, 2, 3, 4 Ćwiczenia dodatkowe nie są umieszczone w przewodniku. O tym, z którymi dziećmi i kiedy pracować, korzystając z ćwiczeń dodatkowych, decyduje nauczyciel. 3

4 4 Treści programowe W świecie sztuki. Muzyka Gra na instrumentach perkusyjnych wykonywanie akompaniamentu do piosenek na instrumentach perkusyjnych oraz innych przedmiotach indywidualnie lub grupowo (tworzenie orkiestry) wykonywanie prostych, jedno-, dwutaktowych tematów rytmicznych na instrumentach perkusyjnych wykonywanie instrumentów perkusyjnych z różnych materiałów Słuchanie i śpiewanie piosenek zbiorowe i indywidualne śpiewanie piosenek Wyrażanie muzyki ruchem uczestniczenie w zabawach rytmicz nych, ruchowych, pląsach przy muzyce Rozwijanie wrażliwości słuchowej rozpoznawanie wybranych instrumentów po wydawanych przez nie dźwiękach i wyglądzie; nazywanie muzyków grających na tych instrumentach dostrzeganie zmian w wysokości dźwięków słuchanie utworów wokalnych lub instrumentalnych, np. muzyki filmowej, poważnej, o różnym tempie, dynamice i nastroju (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 8.2., 8.3., 8.4., 9.2., 13.2., 14.2., 14.3., 14.5., 14.6.) Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień pierwszy: Muzyka jest wszędzie 1 Gdzie ukrywa się muzyka? 2 Znamy instrumenty 3 Czy to jest muzyka? 4 Muzyczny dzień 5 Śpiewamy, bo lubimy Słuchanie wiersza L. Marjańskiej Muzyka. Wykonanie grzechotki z kubeczka po jogurcie. Zabawy przy piosence Rozśpiewany blok. Zabawa dydaktyczna Jaki to instrument? Słuchanie wiersza E. Żylińskiej Muzyka. Malowanie ilustracji do miniatury fortepianowej F. Rybickiego Kot i mysz. Ćwiczenia muzyczne Przygody bębna i dzwonków. Zabawa dydaktyczna W sklepie muzycznym. Słuchanie opowiadania Z. Chmurowej O trębaczu z wieży mariackiej. Konkurs pod hasłem Śpiewam, bo lubię.

5 Cele główne ćwiczenie prawidłowej wymowy Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień pierwszy: Muzyka jest wszędzie Dziecko: mówi wyraźnie s. 14, 15 Ćwiczenia poranne zestaw XXX (ułożone przez autora). zachęcanie do wykonania instrumentów perkusyjnych rozwijanie umiejętności rytmicznego poruszania się ćwiczenie prawidłowej wymowy rozwijanie zainteresowań muzycznych rozwijanie ekspresji twórczej wykonuje grzechotkę porusza się przy muzyce mówi wyraźnie tworzy muzykę ilustruje utwór muzyczny s. 16, 17 nr 39 s. 18 Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (J. Jastrząb Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, s. 118). Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (A. i M. Kniessów) zestaw XII (opracowane przez R. Gałuszkę). rozwijanie percepcji słuchowej odróżnia dźwięki wysokie od niskich s. 19 rozwijanie umiejętności liczenia liczy w zakresie dziesięciu zainteresowanie legendami wymienia wybrane legendy rozwijanie umiejętności wokalnych śpiewa piosenki 5

6 Treści programowe Nasze rodziny Podawanie informacji na temat swojej rodziny podawanie informacji: jakie zawody wykonują rodzice, czym się zajmują Nasza miejscowość, nasz region Poznanie osób pracujących w bliskim otoczeniu przedszkola poznawanie czynności, jakie wykonują osoby z najbliższego otoczenia, nazywanie narzędzi pracy, zwrócenie uwagi na ich ubiór (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.5., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 9.2., 13.1., 13.3., 14.2., 14.3., 14.5., 14.6.) Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień drugi: Zawody rodziców 1 W piekarni 2 Pan kolejarz 3 Poznajemy zawody rodziców 4 Należy do tej rodziny Słuchanie opowiadania A. Ga licy Bajeczka piekarska. Wykonanie domków z herbatników. Zabawy przy piosence Pan kolejarz. Malowanie mamy lub taty w pracy. Rozwiązywanie zagadek na temat różnych zawodów. Wycieczka do przedszkolnej kuchni. Zabawa dydaktyczna Czego potrzebują do pracy zegarmistrz, pielęgniarka i fryzjer? Zabawa dydaktyczna Co należy do tej rodziny? 5 Kim będą? Słuchanie wiersza T. Kubiaka Kim będą? Zgaduj-zgadula Co wiemy o zawodach? 6

7 Cele główne poznawanie różnego rodzaju pieczywa zachęcanie do wykonania prostych potraw Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień drugi: Zawody rodziców Dziecko: wymienia nazwy różnego rodzaju pieczywa wykonuje prosty deser rozwijanie umiejętności rytmicznego poruszania się rozwijanie umiejętności plastycznych rozwijanie mowy i myślenia poznanie miejsca pracy kucharek rozwijanie umiejętności liczenia porusza się przy muzyce maluje sceny realne wymienia nazwy narzędzi, przyborów potrzebnych do wykonywania określonych zawodów wie, na czym polega praca kucharki porównuje liczbę przedmiotów s. 20, 21 Ćwiczenia poranne zestaw XXXI (ułożone przez autora). s. 22 s. 23, 24 nr 40 Zabawa ruchowo- -naśladowcza Pracujemy razem (ułożona przez autora). Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (A. i M. Kniessów) zestaw XII (opracowane przez R. Gałuszkę). rozwijanie słownictwa poznanie nazw zawodów poznanie narzędzi i przyborów potrzebnych w danym zawodzie wymienia nazwy przedmiotów, roślin należących do danej grupy stosuje słowa: lekarz, nauczyciel, krawcowa, architekt wymienia nazwy narzędzi potrzebnych do wykonywania danego zawodu s. 25 7

8 Treści programowe Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień trzeci: Nasza miejscowość, nasz kraj Nasza miejscowość, nasz region 1 Zwiedzamy Poznawanie swojej miejscowości nazywanie swojej miejscowości, pozna- naszą wanie jej historii, ważniejszych instytucji, zabytków i miejsc miejscowość podawanie adresu zamieszkania, adresu przedszkola poznawanie legend, opowieści związanych ze swoją miejscowością, regionem 2 Nasz wskazywanie lokalizacji swojej miejscowości na mapie Polski album Jesteśmy Polakami Rozwijanie poczucia przynależności narodowej stosowanie zwrotów: Jestem Polakiem. Mieszkam w Polsce. Mówię po polsku 3 Warszawa podawanie nazwy naszego kraju, symboli narodowych: flagi, godła, hymnu poznawanie poprzez literaturę pochodzenia nazwy stolicy Polski Warszawy, lica sto- jej herbu i ważniejszych miejsc Polski nazywanie największych rzek Polski Wisły i Odry, morza Bałtyku, gór Tatr oraz większych miast Polski 4 To Polska w Europie nasze Zainteresowanie Unią Europejską wyjaśnienie znaczenia zdań: Jesteśmy symbole Polakami. Jesteśmy Europejczykami wyjaśnianie, jakie znaczenie dla Polski ma przynależność do Unii Europejskiej 5 Jesteśmy poznawanie nazw wybranych państw należących do Unii Europejskiej Polakami, (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci jesteśmy Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 8.2., pejczy- Euro- 9.1., 9.2., 13.4., 14.2., 14.3., 14.5., 14.6., kami 15.2., 15.3., 15.4.) 8 Wycieczka po swojej miejscowości. Wykonanie albumu Moja miejscowość. Zabawy muzyczne pod hasłem Zabawy z wykorzystaniem krzeseł. Słuchanie opowiadania W. Chotomskiej Wars i Sawa. Zabawy przy piosence Na warszawskim moście. Wykonanie papierowej flagi Polski. Zabawa dydaktyczna Po lewej stronie, po prawej stronie. Zabawa dydaktyczna Podróż po Polsce. Rozmowa na temat Poz najemy inne kraje.

9 Cele główne poznanie ważniejszych miejsc znajdujących się w swojej miejscowości Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień trzeci: Nasza miejscowość, nasz kraj Dziecko: wymienia nazwę swojej miejscowości i ważniejsze miejsca znajdujące się w niej rozwijanie umiejętności plastycznych rozwijanie percepcji słuchowej poznanie nazwy stolicy Polski rozwijanie umiejętności rytmicznego poruszania się poznanie symboli narodowych rozwijanie orientacji przestrzennej poznanie wybranych regionów Polski zapoznanie z Unią Europejską wykonuje album reaguje na sygnały akustyczne wymienia nazwę stolicy Polski porusza się przy muzyce rozpoznaje flagę Polski, godło, hymn stosuje słowa: na prawo od, na lewo od wymienia wybrane regiony Polski wie, co to jest Unia Europejska s. 26 Ćwiczenia poranne zestaw XXXII (ułożone przez autora). s. 27 s. 28, 29 nr 41 s. 30 s. 31 Zabawa orientacyjno-porządkowa Idziemy na spacer (ułożona przez autora). Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (A. i M. Kniessów) zestaw XII (opracowane przez R. Gałuszkę). 9

10 10 Treści programowe Nasze rodziny Podawanie informacji na temat swojej rodziny opisywanie wyglądu rodziców, dostrzeganie ich charakterystycznych cech (wygląd, charakter) określanie czynności domowych wykonywanych przez poszczególnych członków rodziny wyjaśnianie wieloznaczności słowa dom dzielenie się wiadomościami na temat życia w rodzinie, np. sposobów wspólnego spędzania czasu, pojawienia się nowego potomka Organizowanie święta o charakterze rodzinnym przygotowywanie programu artystycznego, samodzielne (lub z pomocą nauczyciela) wykonanie upominków, wspólna zabawa z przybyłymi gośćmi Wzmacnianie więzów w rodzinie szanowanie domowników, ich przyzwyczajeń, nieprzeszkadzanie im w wypoczynku, pracy wzajemne okazywanie sobie uczuć, mówienie o nich tworzenie wzajemnych relacji opartych na szacunku, akceptacji i miłości szanowanie odmowy uczestnictwa w niechcianych sytuacjach (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 8.2., 9.2., 13.5., 14.2., 14.3., 14.4., 14.5., 14.6.) Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień czwarty: Nasi rodzice 1 Serduszka dla rodziców 2 Co lubi mama? Co lubi tata? 3 Kwiaty dla wróżki 4 Odwiedzili nas rodzice 5 Dom to nie tylko mieszkanie Słuchanie wiersza S. Grabowskiego Nie jestem sama. Wykonanie kółka z kwiatkiem na serwetkę. Ćwiczenia słuchowe pod hasłem Co lubi mama? Co lubi tata? Wykonanie miseczki na łakocie. Nauka piosenki Najlepiej jest u mamy. Mierzenie długości za pomocą kroków. Spotkanie z rodzicami dzieci z grupy. Słuchanie opowiadania D. Wawiłow Kiedy byłam mała. Zabawa twórcza Mój dom, moja rodzina.

11 Cele główne Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień czwarty: Nasi rodzice Dziecko: mówi rozwiniętymi zdaniami rozwijanie mowy rozwijanie umiejętności plastycznych rozwijanie percepcji słuchowej wykonuje formę przestrzenną dzieli na głoski nazwy obrazków s. 32 Ćwiczenia poranne zestaw XXXIII (ułożone przez autora). s. 33 Zabawa ruchowa przy muzyce Układamy serduszko (ułożona przez autora). ćwiczenia drobnych ruchów rąk rozwijanie umiejętności wokalnych rozwijanie umiejętności mierzenia wzmacnianie więzi rodzinnych wykonuje formę użytkową śpiewa piosenkę mierzy długość krokami bawi się z rodzicami s. 34, 35 s. 36 Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (A. i M. Kniessów) zestaw XII (opracowane przez R. Gałuszkę). rozwijanie poczucia upływającego czasu wzmacnianie więzi uczuciowej w rodzinie stosuje słowa: przeszłość, przyszłość wymienia znaczenia słowa dom s

12 Treści programowe Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień piąty: Podajemy sobie ręce w zabawie i w piosence Nasza grupa 1 Kogo Współdziałanie w grupie uczestniczenie we wspólnych zabawach, np.: ruchowych, prowadzonych metodą R. Labana, W. Sherborne wspólne wykonywanie prac plastycznych, układanie gier matematycznych, nazywamy przyjacielem? Słuchanie opowiadania J. A. Hockuby O tym, jak pluszowy zajączek szukał przyjaciela. Wykonanie zakładki do książki dla kolegi (lub koleżanki). organizowanie zabaw 2 Ulu- Nauka piosenki Przyja- twórczych, np. tworzenie scenek biony cielem być. z wykorzystaniem pantomimy, kolega, dramy ulubiona kole- ulubionego kolegi lub Malowanie portretu Nasza Ziemia Poznawanie świata żanka ulubionej koleżanki. nazywanie ludzi różnych ras, 3 Wszystkimiotów stopa za stopą. Mierzenie długości przed- określanie miejsc ich zamieszkania, warunków klimatycznych, w jakich dzieci żyją lubią Rozmowa na temat dzieci poznawanie zwyczajów ludzi się żyjących na innych kontynentach. różnych ras (ubiór, mieszkanie) bawić zwracanie uwagi na zabawy dzieci z różnych regionów świata szanowanie odrębności narodowych, etnicznych, językowych 4 Świętujemy na szych i młodszych dzieci Wspólne zabawy star- ludzi innych ras (zwracanie uwagi na równość praw wszystkich ludzi) łące na łące. (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 8.2., 8.3., 9.2., 13.3., 13.5., 14.2., 14.3., 14.4., 14.5., 14.6.) 5 Bawimy się wspólnie Ćwiczenia słuchowe. Wspólne zabawy laskami i obręczami. 12

13 Cele główne poznanie wartości przyjaźni, tolerancji Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień piąty: Podajemy sobie ręce w zabawie i w piosence Dziecko: s. 38, 39 wymienia cechy nr 42 przyjaciela Ćwiczenia poranne zestaw XXXIV (ułożone przez autora). zachęcanie do wykonania form użytkowych rozwijanie umiejętności wokalnych malowanie z zachowaniem podobieństwa rozwijanie umiejętności mierzenia poznanie zwyczajów charakterystycznych dla różnych kultur zachęcanie do wspólnej zabawy wykonuje zakładkę śpiewa piosenkę maluje portret mierzy długość przedmiotów stopa za stopą wymienia różnice pomiędzy dziećmi żyjącymi w różnych częściach świata bawi się z innymi nr 43 s. 40 nr 44 Zabawa ruchowa Rząd szereg (J. Jastrząb Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, s. 96). Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (C. Orffa) zestaw XIII (opracowane przez R. Gałuszkę). rozwijanie percepcji słuchowej rozwijanie postaw twórczych dzieli słowa na głoski wymyśla zabawę z wykorzystaniem danego przyboru s

14 Treści programowe Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień szósty: Zabawy w lesie i na łące 1 Poznajemy drzewa Poznajemy przyrodę Lato obserwowanie, w sposób bezpośredni lub pośredni, zmian zachodzących w przyrodzie w wybranych środowiskach (np.: lesie, na łące) określanie charakterystycznych cech lata, np.: długie dni, wyższa temperatura; poznanie zjawisk atmosferycznych występujących o tej porze roku, np.: burzy, tęczy poznanie wybranych roślin zielnych, np.: wrotczynu, rumianku, mniszka lekarskiego, i ich znaczenia dla ludzi (herbaty, syropy, preparaty kosmetyczne) zachęcanie do tworzenia zielnika obserwowanie roślin, zwierząt przy użyciu lupy poznanie wybranych owadów, np.: pszczół, mrówek, ich pożyteczności dla przyrody i ludzi poznawanie owoców (truskawki, poziomki, czereśnie, porzeczki) dojrzewających latem; opisywanie ich wyglądu, smaku (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 8.1., 8.2., 9.2., 12.1., 12.2., 13.1., 13.3., 14.2., 14.3., 14.4., 14.5., 14.6.) 2 Śpiewaj tak jak on 3 Zabawy na łące 4 Liczymy owady 5 Zakładamy zielnik Słuchanie opowiadania H. Zdzitowieckiej W letni dzień. Poznajemy drzewa rosnące w sąsiedztwie. Zabawa dydaktyczna Młode i dorosłe zwierzęta. Zabawy przy piosence Śpiewaj tak jak on. Zabawa dydaktyczna Na letniej łące. Wykonanie obrazka Kolorowa łąka. Ćwiczenia w liczeniu Łąkowe rachunki. Wykonanie biedronek. Zabawy z mrówkami i komarami. Założenie pierwszej karty zielnika. 14

15 Cele główne zachęcanie do obserwacji przyrody poznanie nazw wybranych leśnych drzew poznanie dorosłych zwierząt i ich młodych Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień szósty: Zabawy w lesie i na łące Dziecko: stosuje słowa: jagody, poziomki, stokrotki, sarna, jelonek wymienia nazwy wybranych leśnych drzew, rozpoznaje je po wyglądzie rozwijanie umiejętności rytmicznych poznanie owadów zachęcanie do stosowania różnych technik plastycznych rozwijanie umiejętności liczenia wykonywanie form użytkowych rozwijanie ekspresji ruchowej zachęcanie do obserwowania przyrody wymienia nazwy dorosłych zwierząt i ich młodych porusza się przy muzyce wymienia nazwy wybranych owadów, określa ich wygląd wykonuje pracę plastyczną liczy do dziesięciu wykonuje formę użytkową interpretuje treść wiersza ruchem tworzy pierwszą kartę zielnika s. 42 nr 45, 46 s. 43 s. 44 s. 45 Ćwiczenia poranne zestaw XXXV (ułożone przez autora). Zabawa ruchowo- -naśladowcza Jestem zwierzątkiem (ułożona przez autora). Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (C. Orffa) zestaw XIII (opracowane przez R. Gałuszkę). 15

16 Treści programowe Jesteśmy Polakami Rozwijanie poczucia przynależności narodowej poznawanie ważniejszych regionów Polski, znajdujących się tam bogactw naturalnych nazywanie największych rzek Polski Wisły i Odry, morza Bałtyku, gór Tatr oraz większych miast Polski oglądanie zdjęć, ilustracji, słuchanie wierszy, opowiadań; odwoływanie się do własnych obserwacji w celu zwrócenia uwagi na piękno naszego kraju Nasza grupa Współdziałanie w grupie wspólne planowanie i przygotowywanie uroczystości na terenie przedszkola i poza nim (Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009) (Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 3.1., 3.2., 5.4., 7.1., 8.1., 8.2., 9.2., 13.1., 13.4., 14.1., 14.2., 14.3., 14.4., 14.5., 14.6.) Dzień tygodnia Temat dnia Aktywność i działalność dziecka Tydzień siódmy: Pożegnania nadszedł czas 1 Wakacje nad morzem 2 Szukamy skarbu 3 Czy powietrze jest czyste? 4 Pożegnanie tuż-tuż 5 Żegnamy przedszkole Słuchanie opowiadania H. Łochockiej Jak to mały Elemelek w wielkim morzu brał kąpiele. Wykonanie latających rybek. Szukanie skarbu na placu przedszkolnym. Zabawa dydaktyczna Czym pojedziemy na wakacje? Rozmowa na temat wakacji w górach. Doświadczenie i obserwacja Czy powietrze jest czyste? Przypomnienie poznanych piosenek i zabaw. Wykonanie podkładki pod napoje. Montaż słowno-muzyczny na pożegnanie przedszkola. 16

17 Cele główne poznanie nazwy polskiego morza Cele operacyjne Bawię się i uczę, cz. 4, karty pracy Zajęcia ruchowe Tydzień siódmy: Pożegnania nadszedł czas Dziecko: s. 46, 47 wymienia nazwę nr 47 polskiego morza Ćwiczenia poranne zestaw XXXVI (ułożone przez autora). rozwijanie umiejętności wycinania uczestniczenie w zabawach tropiących rozwijanie aparatów artykulacyjnych rozwijanie słownictwa rozwijanie zainteresowania czystością własnego środowiska rozwijanie umiejętności rytmicznego poruszania się rozwijanie umiejętności plastycznych prezentowanie własnych umiejętności wycina proste kształty uczestniczy w zabawach tropiących mówi wyraźnie stosuje słowa: hala, kolejka górska, baca wie, że powietrze nie jest czyste porusza się przy muzyce wykonuje formę użytkową prezentuje własne umiejętności s. 48, 49 nr 48 s. 50, 51 Zabawa ruchowo- -naśladowcza Letnie zabawy (ułożona przez autora). 17

18 Scenariusze zajęć na maj TYDZIEŃ PIERWSZY MUZYKA JEST WSZĘDZIE Cele operacyjne Dziecko: mówi wyraźnie, wykonuje grzechotkę. 1. dzień Gdzie ukrywa się muzyka? Środki dydaktyczne: wiersz L. Marjańskiej Muzyka, ilustracje do wiersza, foliowe woreczki, gazeta, plastikowe butelki, instrumenty perkusyjne, J. Jastrząb Gry i zabawy w terapii pedagogicznej, skakanki, kubki po jogurtach, bibuła, gumki, flet, kartki pomalowane na niebiesko, różne grzechotki, ziarna ryżu, fasolki, kukurydzy, grochu, klej do tapet, Bawię się i uczę, cz. 4, s. 14, 15. PRZEBIEG DNIA 18 I 1. Kończenie ozdabiania grzechotki (marakasa) Bawię się i uczę, cz. 4, s Zabawa Skąd dochodzi dźwięk? Dzieci siedzą w kole z zamkniętymi oczami. Nauczyciel porusza się po sali, wydając różne odgłosy (mruczenie, nucenie, pstrykanie...). Dzieci wskazują ręką kierunek, z którego dochodzi dźwięk. Ćwiczenia poranne zestaw XXX. Zabawa orientacyjno-porządkowa Figurki. Dzieci biegają po sali. Na hasło Figurki zatrzymują się i tworzą z ciała figurkę (stają nieruchomo w pozycji, w jakiej zastało je hasło). Zabawa ruchowo-naśladowcza Gramy na... Dzieci naśladują grę na instrumencie, którego nazwę podał nauczyciel. Wystukiwanie podanych przez nauczyciela rytmów o podłogę, uda, ścianę... Bieg cwałem Drobna kaszka. Dzieci stają parami przodem do siebie i podają sobie skrzyżnie ręce. Następnie wirują w kole w lewą i w prawą stronę. Dźwięk trójkąta oznacza zmianę kierunku wirowania. Marsz po kole przy śpiewie nauczyciela. II Słuchanie wiersza L. Marjańskiej Muzyka.

19 1. Rytmiczne mówienie tekstu za nauczycielem. Śpiewanie o według podanego wzoru Bawię się i uczę, cz. 4, s Zabawa Natężenie dźwięku i barwy. Nauczyciel pokazuje kartki w kształcie prostokąta, o wymiarach 15 x 40 cm, pomalowane na niebiesko (od jasnoniebieskiego do ciemnoniebieskiego) ze wzrastającym natężeniem barwy. Następnie porusza wskaźnikiem od jasnej do ciemnej barwy niebieskiej na kartce, a dzieci głosem stopniowo wzmagają siłę wydawanego dźwięku. Potem to samo ćwiczenie wykonują z różnymi instrumentami perkusyjnymi. 3. Ćwiczenia słuchowe. Nauczyciel przygotował: foliowe woreczki, gazetę, plastikowe butelki, instrumenty perkusyjne. Dzieci zamykają oczy i słuchają odgłosów wydawanych przez te przedmioty. Gdy dany dźwięk ustanie, dzieci określają, co go wydawało. 4. Tworzenie wiosennej muzyki z przygotowanych materiałów. Dzieci dzielą się przygotowanymi materiałami. Kolejno wydają z nich dźwięki, a potem robią to wspólnie. 5. Słuchanie wiersza. Nauczyciel mówi, że przyroda też może tworzyć muzykę. W złoty gąszcz wleciał chrząszcz, buczy. Słowik śpiewać się uczy. W stawie ochoczo żaby rechoczą, nad nimi komar bzyka... I oto jest właśnie muzyka. 6. Rozmowa na temat wiersza. Jakie zwierzęta wymienione są w wierszu? Co robią: chrząszcz, słowik, żaby, komar? Czy to jest muzyka? 7. Wymawianie słów: chrząszcz, gąszcz, rechoczą, żaby, ochoczo... na przemian: cicho głośno. 8. Naśladowanie głosów zwierząt, tworzenie łąkowej muzyki. Dzieci wybierają sobie z wiersza zwierzę, które będą naśladować. Potem wszystkie naraz naśladują głosy wybranych zwierząt. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (według J. Jastrząb). Na podłodze nauczyciel układa ze skakanek duży prostokąt (symbolizuje on dywan). Dzieci poruszają się w jego obrębie w takt muzyki, podczas przerwy w muzyce szybko go opuszczają. Wykonanie grzechotki z kubeczka po jogurcie. 1. Zabawa Ręce czy nogi? 19

20 Dzieci ustawiają się w rzędzie naprzeciwko nauczyciela. Gdy usłyszą dźwięki kołatki, robią krok do przodu, gdy grzechotkę poruszają się do przodu na czworakach. 2. Zabawa grzechotką. Dzieci maszerują po kole w rytmie akompaniamentu nauczyciela wykonywanego na grzechotce. Podczas przerwy każde dziecko przyjmuje dowolną pozę. To dziecko, które się poruszy, odchodzi z zabawy. 3. Zapoznanie z grzechotką. Nauczyciel pokazuje różne wersje grzechotki (grzechotki i marakasy), przypomina sposób gry na niej i zachęca dzieci do zrobienia własnej grzechotki. 4. Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy. Wypełnianie kubeczka grochem (ryżem, fasolką, kukurydzą...). Zasłanianie otworu kubeczka bibułą przymocowaną za pomocą gumki. Rwanie reszty bibuły na kawałki. Przygotowanie kleju do tapet. Pokrywanie kubeczka i zamykającej go bibułki klejem do tapet. Oklejanie kubeczka drobnymi kawałkami bibuły. Po zużyciu wszystkich kawałków odstawienie grzechotki do wyschnięcia. 5. Wykonanie prac. 6. Wykonanie akompaniamentu na grzechotkach (po ich wyschnięciu) do znanej piosenki. Ćwiczenia gimnastyczne metodą twórczą (A. i M. Kniessów) zestaw XII (opracowane przez R. Gałuszkę). Cel ćwiczeń: Kształtowanie sprawności ruchowej poprzez muzykę, ruch, zastosowanie różnych przyborów. Pomoce: magnetofon, nagrania znanych piosenek, dzwonki z pałeczką, bębenek, woreczki z piaskiem, grzechotki (muzyczne bądź wykonane przez dzieci), szarfy. 20 Elementy zajęć Czynności organizacyjno- -porządkowe Zabawa ożywiająca Ćwiczenia kształtujące orientację i koordynację słuchowo- -ruchową Nazwa i opis ćwiczeń, zabaw i gier Zbiórka w kole, przywitanie się, przedstawienie celu zajęć, umotywowanie i zachęcenie do ćwiczeń. Deszczyk wybrane dzieci trzymają w rękach dzwonki i pałeczkę. Naśladują deszcz, biegając po sali na palcach i uderzając co jakiś czas delikatnie w dzwonki. Potem dzwonki dostają inne dzieci. Nauczyciel na zmianę (co ok. 10 sekund) uderza w dzwonki lub bębenek. Słysząc dźwięk dzwonków, dzieci wykonują skoki pajaca, a dźwięk bębenka maszerują w miejscu. Czas, ilość 2 min 5 min 5 min

21 Ćwiczenia uspokajające Podsumowanie zajęć Dzieci w kole, w klęku prostym, na sygnał dzwonków wykonują skłon tułowia w prawo, na sygnał bębenka wykonują skłon tułowia w lewo. Dzieci w kole, w siadzie klęcznym, w dłoniach trzymają grzechotki. Na sygnał nauczyciela wstają, wznoszą ręce do góry i potrząsają grzechotkami. Potem siadają. W tle delikatna muzyka. Dzieci w siadzie skrzyżnym kreślą rękami fale i jednocześnie wykonują delikatne skłony tułowia do przodu i do tyłu. W tle muzyka. Dzieci w siadzie skrzyżnym, parami naprzeciwko siebie, rzucają woreczkami z piaskiem. W przerwie muzyki przestają rzucać i opierają się z tyłu dłońmi o podłoże. W tle muzyka. Dzieci w leżeniu tyłem, poprzez wznos bioder do góry przesuwają woreczek z piaskiem pod biodrami. W przerwie muzyki leżą płasko tyłem. Dzieci w pozycji stojącej, w dłoniach trzymają szarfy. Podczas swobodnego oddychania kreślą powoli rękami fale. Zbiórka w szeregu, przypomnienie celów zajęć, ocena aktywności ćwiczących. 5 min 5 min 5 min 5 min 5 min 5 min 3 min III 1. Zabawa graficzna Muzyczna biedronka. Nauczyciel gra na flecie długo brzmiący dźwięk (wcześniej dzieci oglądały instrument), a dzieci siedzące przy stolikach rysują w tym czasie kontur biedronki. Gdy usłyszą krótko grane, urywane dźwięki dorysowują biedronce kropki tyle kropek, ile dźwięków. Kolejny długi dźwięk to sygnał do rysowania kolejnej biedronki itd. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). 2. Zabawa Zimno ciepło. Chętne dziecko szuka schowanego przedmiotu, pozostałe dzieci pomagają, klaszcząc. Wzrastające natężenie dźwięku oznacza zbliżanie się do ukrytego przedmiotu, a malejące natężenie oddalanie się od niego. 21

22 Cele operacyjne Dziecko: porusza się przy muzyce, mówi wyraźnie. 2. dzień Znamy instrumenty Środki dydaktyczne: piosenka Rozśpiewany blok, M. Dąbrowska, J. Grafczyńska Zabawy rytmiczne i umuzykalniające w przedszkolu, napis nuty, drewniane klocki, skakanki, nagrane dźwięki różnych instrumentów, instrumenty perkusyjne, kolorowe szarfy, Bawię się i uczę, cz. 4, s. 16, 17, Karta pracy nr 39. PRZEBIEG DNIA I 1. Czytanie całościowe wyrazu nuty. (Odszukanie poszczególnych liter wyrazu we wcześniej poznanych wyrazach). 2. Łączenie linią dwóch takich samych zapisów nutowych Karta pracy nr 39. Ćwiczenia poranne zestaw XXX (przewodnik, s. 18). II Zabawy przy piosence Rozśpiewany blok. 1. Zabawa Orkiestra. Każde dziecko bierze dwa drewniane klocki. Biega z nimi lub spaceruje, trzymając je w zamkniętych dłoniach. Akompaniament w rytmie marsza jest sygnałem do zatrzymania się i rytmicznego uderzania klockami o siebie. 2. Ćwiczenia emisyjne. Śpiewanie na sylabach: ma, mo, mu, me coraz wyższych, a potem coraz niższych dźwięków. 3. Słuchanie piosenki Rozśpiewany blok (sł. D. Gellner, muz. W. Kaleta). 22

23 I. Gdy zostaję w domu sam, wtedy własny koncert mam, bo z każdego kącika wyskakuje muzyka. Ref.: Stuka okno, skrzypią drzwi, każda rura śpiewa mi, w kranie słychać gruby głos i za ścianą kicha ktoś! Stuka okno, skrzypią drzwi, każda rura śpiewa mi, szczeka pies i miauczy kot, rozśpiewany jest nasz blok. II. Gdy zostaję w domu sam, to muzykę sobie gram. Siedzę sobie cichutko, łapię nutkę za nutką. Ref.: Stuka okno Rozmowa na temat piosenki. Czy podobała się wam piosenka? Z ilu zwrotek się składa? Czy ma refren? Gdzie chłopiec słyszy muzykę? Dlaczego uważa, że jego blok jest rozśpiewany? 5. Zabawa przy piosence. Podczas trwania I i II zwrotki dzieci spacerują po sali. Podczas refrenu zatrzymują się i wystukują rytm na różnych przedmiotach znajdujących się w sali, np.: kaloryferze, podłodze, stoliku, drzwiach Układanie w małych zespołach podkładów rytmicznych, z wykorzystaniem dowolnych przedmiotów (mogą być instrumenty perkusyjne), do rymowanki: Na bębenku gram inne instrumenty znam. 7. Spacer po sali przy piosence Rozśpiewany blok śpiewanej przez nauczyciela. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). Zabawa dydaktyczna Jaki to instrument? 1. Ćwiczenia pantomimiczne. 23

24 Nauczyciel naśladuje grę na wybranych instrumentach. Dzieci powtarzają za nim ruchy i podają nazwę instrumentu, który naśladuje. 2. Ćwiczenia słuchowe. Dzieci słuchają nagranych dźwięków wydawanych przez różne instrumenty. Starają się nazwać instrumenty, które wydają te dźwięki. 3. Zabawa Naśladujemy instrumenty. Dzieci dzielą się na kilka 5-, 6-osobowych grup. Każda grupa dostaje jeden instrument perkusyjny, np.: trójkąt, kołatkę, grzechotkę, bębenek. Członkowie danej grupy naśladują dźwięki wydawane przez ich instrument, a dzieci z pozostałych grup są echem i powtarzają podane dźwięki, ale ciszej. Dźwięki instrumentu i echa, jakkolwiek różnią się głośnością, to są wyraźne. Bębenek bum, bum... Trójkąt dzyń, dzyń... Kołatka pam, pam... Grzechotka grum, grum Zabawa Podaj nazwę instrumentu. Nauczyciel dzieli na głoski nazwy instrumentów, dzieci starają się zsyntezować głoski i podać nazwy, np.: f-l-e-t (flet), g-i-t-a-r-a (gitara)... Potem samodzielnie dzielą wybrane nazwy instrumentów na głoski. 5. Zabawa Czy słyszymy to samo? Dzieci kolejno wydają różne dźwięki: klaszczą, tupią, mlaszczą, kląskają... Potem te same odgłosy wydają z zatkanymi uszami. Po skończeniu ćwiczenia próbują porównać swoje wrażenia. 6. Kolorowanie rysunków przedstawiających znane dzieciom instrumenty. Nazywanie muzyków, którzy na nich grają Bawię się i uczę, cz. 4, s. 16. Ćwiczenia gimnastyczne zestaw XII (przewodnik, s ). III 1. Nazywanie zwierząt przedstawionych na obrazku. Wskazanie tych, które wydają określone dźwięki. Nucenie znanej piosenki o wiośnie ich głosem. Pokazanie, jak przy tej piosence tańczyłyby zające, motyle i biedronka Bawię się i uczę, cz. 4, s. 17. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). 2. Zabawa przy muzyce Gaptuś (według M. Dąbrowskiej, J. Grafczyńskiej). Dzieci otrzymują kolorowe szarfy. Poruszają się po sali w rytmie muzyki. Podczas przerwy w muzyce każde dziecko szybko siada w kole. Kto usiądzie ostatni, jest Gaptusiem i musi oddać szarfę. Wygrywają te dzieci, które nie stracą szarf. 24

25 Cele operacyjne Dziecko: tworzy muzykę, ilustruje utwór muzyczny. 3. dzień Czy to jest muzyka? Środki dydaktyczne: A. Boguszewska, A. Weiner 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane w klasach I III. Edukacja plastyczno-muzyczna, wiersz E. Żylińskiej Muzyka, nagranie miniatury fortepianowej F. Rybickiego Kot i mysz, obrazki, sylwety kota i myszy, farby plakatowe, pędzle, garnek, pokrywka, mała i duża łyżka, tarka, napis muzyka, skakanki, gazeta, Bawię się i uczę, cz. 4, s. 18. PRZEBIEG DNIA I 1. Zabawa Cicho głośno (według A. Boguszewskiej, A. Weiner). Dzieci śpiewają znane im piosenki raz cicho, raz głośno. Próbują określić, kiedy mają ochotę śpiewać głośno, a kiedy cicho. Potem w parach śpiewają wybraną piosenkę: jeden fragment cicho, a drugi głośno. Ćwiczenia poranne zestaw XXX (przewodnik, s. 18). II Słuchanie wiersza E. Żylińskiej Muzyka. 1. Czytanie całościowe wyrazu muzyka. 2. Próby określenia, co to jest muzyka. Nauczyciel przygotował obrazki (grająca orkiestra, śpiewająca pani; padający deszcz; drzewa pochylone wiatrem; pianista...). Dzieci starają się określić, co jest, a co nie jest muzyką. Podają też własne propozycje. 3. Słuchanie wiersza. Czy śpiewanie czajnika to też muzyka? A mruczenie kota, a granie na płotach? A płacz niegrzecznych dzieci? A szelest śmieci? Nie dowiesz się z wierszyka, gdzie chowa się muzyka... Może w tobie jest właśnie? Zanuć, zanim zaśniesz. 4. Rozmowa na temat wiersza. Czy wymienione rzeczy, zwierzęta wykonujące daną czynność tworzą muzykę? Czy dowiemy się z wiersza, gdzie chowa się muzyka? 25

26 Czy czujecie w sobie muzykę? Jak można ją przedstawić (wyrazić)? 5. Tworzenie domowej muzyki. Nauczyciel przygotował: garnek, dużą łyżkę, gazetę, pokrywkę, łyżeczkę, tarkę. Dzieci próbują w różny sposób wydobyć dźwięki z tych przedmiotów. Próbują zagrać na nich według ułożonego przez nauczyciela zapisu muzycznego, np.: garnek (uderzenia dłońmi) duża łyżka (stukanie w podłogę) łyżeczka (uderzenie w stolik) gazeta (gniecenie) pokrywka (uderzenie w stolik) tarka (pocieranie drewnianym klockiem) 1)... 2)... 3)... 4)... Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). Malowanie ilustracji do miniatury fortepianowej F. Rybickiego Kot i mysz. 1. Słuchanie utworu inscenizowanego przez nauczyciela sylwetami kota i myszy. 26

27 2. Ponowne słuchanie utworu połączone z naśladowaniem rękami ruchów kota i myszy (skradanie się, uciekanie). 3. Zabawa ze śpiewem Uciekaj, myszko, do dziury. 4. Ilustrowanie utworu. Dzieci wybierają sobie kredki lub farby plakatowe (i pędzle). Słuchając miniatury fortepianowej, ilustrują ją. 5. Oglądanie prac, słuchanie wypowiedzi autorów na temat przedstawionych scen. 6. Umieszczenie prac na wystawie. Zabawa na placu przedszkolnym. III 1. Ćwiczenia słuchowe rozpoznawanie piosenki po melodii nuconej przez nauczyciela. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). 2. Uważne oglądanie zdjęcia. Odszukiwanie na nim fragmentów znajdujących się na dole strony Bawię się i uczę, cz. 4, s. 18. Nazywanie muzyków przedstawionych na zdjęciu. 27

28 28 4. dzień Muzyczny dzień Cele operacyjne Dziecko: odróżnia dźwięki wysokie od niskich, liczy w zakresie dziesięciu. Środki dydaktyczne: M. Dąbrowska, J. Grafczyńska Zabawy rytmiczne i umuzykalniające dla dzieci, E. Wagner Patrzeć słyszeć czuć, bęben, dzwonki, skakanki, instrumenty perkusyjne w większej ilości, balon, listek, kartoniki z kołami (od 1 do 10), obrazki, butelka z tworzywa, Bawię się i uczę, cz. 4, s. 19. PRZEBIEG DNIA I 1. Zabawa Tajemniczy głos (według M. Dąbrowskiej, J. Grafczyńskiej). Dzieci, podzielone na pięć grup, siadają w pięciu kołach. W środku każdego koła znajduje się inny instrument perkusyjny, np.: bębenek, grzechotka, kołatka, tamburyn i talerze. Nauczyciel siada tak, aby dzieci nie widziały, na jakim instrumencie gra. Ma przed sobą pięć takich samych instrumentów perkusyjnych jak dzieci w poszczególnych kołach. Gra na instrumentach, zmieniając je co jakiś czas. Gdy dzieci usłyszą dźwięki swojego instrumentu, wstają i poruszają się zgodnie z wystukiwanym na nim rytmem. Ćwiczenia poranne zestaw XXX (przewodnik, s. 18). II Ćwiczenia muzyczne Przygody bębna i dzwonków (według E. Wagner). 1. Muzyczne powitanie. Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel (a po nim dzieci) śpiewa imiona kolejnych dzieci. 2. Zabawa Wysokie dźwięki, niskie dźwięki. Kiedy nauczyciel gra niskie dźwięki, wszystkie dzieci poruszają się jak najniżej (czołgają się, chodzą na czworakach...), a gdy gra wysokie dźwięki, wszystkie dzieci wyciągają się do góry (chodzą na palcach, unoszą ręce...). Nauczyciel za pomocą skakanek dzieli salę na część wysoką i niską. Kiedy dzieci usłyszą wysokie dźwięki, poruszają się w wysokiej części sali, chodząc na palcach. Kiedy usłyszą niskie dźwięki, poruszają się w niskiej części czołgając się. 3. Opowiadanie Dlaczego zepsuł się bęben z akompaniamentem na instrumentach perkusyjnych. Nauczyciel opowiada, akompaniując sobie na wymienionych instrumentach (dzwonki, bęben).

29 W każdym przedszkolu, w każdej sali jest wiele instrumentów. Mamy tam metalowe: talerzyki, trójkąty, dzwonki, drewniane drewienka, skórzane bębny i grzechoczące grzechotki różnego rodzaju. W dzień na instrumentach grają dzieci, a nocą, kiedy dzieci śpią w domach, w swoich wygodnych łóżeczkach, instrumenty czasem same grają, jak prawdziwa orkiestra. Grzechotka marakas gra drewienkami do rytmu wybijanego przez bębenek, talerzyki grają na trójkącie, a akompaniują im dzwonki. Pewnej nocy grały dzwonki w towarzystwie bębna, który żalił się, że nie może wydawać tak wysokich dźwięków jak one. Dzwonkom wydawało się to bardzo proste, poradziły bębnowi, aby próbował. Bęben próbował, ale nic z tego nie wychodziło. Dzwonki mówiły, żeby nie rezygnował z prób, i grały przy tym najpiękniejsze wysokie dźwięki. Bęben próbował raz, drugi, trzeci, aż wreszcie... traaach! Pękła skóra w bębnie! Dzwonki zasmuciły się bardzo, ale przecież one tego wcale nie chciały. Pani oddała bęben do naprawy i przez wiele dni nie było go w przedszkolu. Gdy powrócił, wydawał się jakby inny, już nie chciał, aby go uczyć wysokich dźwięków. Pewnego dnia powiedział dzwonkom: Nie potrafię wydawać wysokich dźwięków, ponieważ nie jestem jak wy z metalu. Ale zawsze mogę wam towarzyszyć w grze. Dzwonki ucieszyły się bardzo (bo bały się, że bęben gniewa się na nie) i zgodziły się na propozycję bębna. Odtąd często grają razem dzwonki wysokie dźwięki, a bęben niskie. Jest im ze sobą dobrze. 4. Zabawa na zakończenie. Nauczyciel ma nadal dzwonki i bęben. Dzieci siedzą na dywanie. Gdy nauczyciel gra wysokie dźwięki na dzwonkach, wówczas wskazane dzieci kolejno opuszczają dywan, schodząc z niego na palcach (pozostałe dzieci poruszają się na palcach). Przy niskich dźwiękach granych na bębnie dzieci poruszają się na czworakach. Wskazywane przez nauczyciela, kolejno opuszczają w tej pozycji dywan itd. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). Zabawa dydaktyczna W sklepie muzycznym. Nauczyciel przygotowuje po dziesięć różnych instrumentów perkusyjnych. Na dywanie zaznacza skakankami półki. Na półkach układa instrumenty: na każdej półce instrumenty jednego rodzaju, ale w różnej liczbie (np.: pięć tamburynów, trzy grzechotki, dwie pary dzwonków, sześć kołatek, jeden trójkąt). Pozostałe instrumenty (uzupełnienie do dziesięciu) trzyma z boku. Półki ułożone są symetrycznie i oznaczone kartonikami z odpowiednią liczbą kół. 29

30 Pierwsze zadanie polega na uzupełnieniu instrumentów na półkach tak, aby wszędzie było ich dziesięć. Dzieci wybierają dany instrument, np. tamburyn. Liczą, ile ich jest na półce, a potem mówią, ile tamburynów muszą dołożyć, aby było ich razem dziesięć (pięć). Dokładają na półkę pięć tamburynów. Powinny przy tym określić, która jest to półka, z której strony (np. druga półka z lewej strony). Analogicznie postępują przy pozostałych instrumentach. Drugie zadanie polega na kupowaniu instrumentów przez każde dziecko. Kupujący nie podaje nazwy instrumentu, tylko naśladuje dźwięki, jakie on wydaje. Dzieci mogą pomóc sobie także ruchem. (Np. dziecko prosi o instrument, który wydaje dźwięki dzyń, dzyń... i pokazuje, naśladuje ruch uderzania pałeczką w dzwonki). Analogicznie postępuje przy zakupie innych instrumentów. Gdy wszystkie dzieci mają już instrumenty, wówczas próbują akompaniować przy śpiewie znanej im piosenki. Ćwiczenia gimnastyczne zestaw XII (przewodnik, s ). III 1. Zabawa tekstem. Słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela. Wymawianie przez dzieci tekstu: Jestem muzyką. Chowam się w wierszach, wietrze, strumykach tak, jak wskazują miny dzieci przedstawionych na rysunkach (ze smutkiem, z radością, ze złością, ze strachem). Określanie, który sposób wypowiadania tekstu podobał im się najbardziej. Kolorowanie odpowiedniego rysunku Bawię się i uczę, cz. 4, s. 19. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). 2. Ćwiczenia oddechowe. Dmuchanie na różne przedmioty, rośliny, które wydają dźwięki, np.: butelkę z tworzywa, ściśnięty w dłoniach listek, balon Dzielenie na głoski nazw obrazków. Cele operacyjne Dziecko: wymienia wybrane legendy, śpiewa piosenki dzień Śpiewamy, bo lubimy Środki dydaktyczne: opowiadanie Z. Chmurowej O trębaczu z wieży mariackiej, ilustracje do opowiadania, wiersz T. Kubiaka Nutki, wiersz W. Zechentera Krakowski hejnał, instrumenty perkusyjne, mikrofon, magnetofon, nagranie hejnału z wieży mariackiej, obrazek i rysunek przedstawiający trąbkę, słodkie upominki, pocięte na części obrazki przedstawiające znane dzieciom instrumenty muzyczne, skakanki, B. Podolska Bawiło się lato z wiosną.

31 PRZEBIEG DNIA I 1. Ćwiczenie umożliwiające znalezienie indywidualnej wypowiedzi na instrumencie (według K. Lewandowskiej). Dzieci siedzą w kręgu. Przekazują sobie z rąk do rąk bębenek. Każde dziecko stara się zademonstrować na nim jakiś inny rodzaj gry. 2. Słuchanie w ciszy wiersza T. Kubiaka Nutki. Potok szumi, liść szeleści, ptak śpiewa. Posłuchaj, potoku, posłuchaj ptaka w drzewach. Udzielanie odpowiedzi na pytanie: Gdzie są te nutki, ta muzyka? Naśladowanie na wybranych instrumentach głosu ptaka, szumiącego potoku, szeleszczącego liścia. Ćwiczenia poranne zestaw XXX (przewodnik, s. 18). II Słuchanie opowiadania Z. Chmurowej O trębaczu z wieży mariackiej. 1. Słuchanie opowiadania. Dzień był letni, skwarny. Upał ciągle wzrastał. Strażnicy krakowscy nie strzegli dziś miasta. Wszyscy w cieniu murów zasnęli snem twardym, odkładając na bok ciężkie halabardy. Drzemią więc strażnicy, słońce z nieba praży... a tu się do miasta zbliżają Tatarzy. Choć upał, w czapczyskach futrzanych na głowach. Chcą bogaty Kraków spalić i zrabować? I co teraz będzie? Kto ludzi ostrzeże? Szczęściem trębacz wchodzi na mariacką wieżę. Zaraz zagra hejnał w cztery świata strony. Wtem dostrzegł Tatarów na koniach spienionych. Trębacz przerażony ścisnął trąbkę w garści. Trzeba zawiadomić miasto o napaści! Uniósł trąbkę w górę i wnet z całej mocy zaczął grać rozgłośnie hejnał za hejnałem. Tym graniem ostrzegł wszystkich ludzi w mieście. Strażnicy na murach ocknęli się wreszcie. Zawrzały ulice jak hucząca rzeka. Pobici Tatarzy musieli uciekać. Wszyscy gnali wroga: i młodzi, i starzy. Hura! Gdzie pieprz rośnie uciekli Tatarzy. A trąbka wciąż grała swój hejnał dopóty, póki nie umilkła, przerwawszy w pół nuty... Zwycięstwo! Gdzie trębacz? Sprowadzić go z wieży! Wiwat, wiwat trębacz! 31

32 Lecz trębacz już nie żył. Dosięgła go mściwa Tatarzyna strzała. Dlatego to trąbka swą nutę przerwała... Brzmi hejnał krakowski srebrnym echem co dnia, gdy nagle w pół tonu ustaje melodia jakby ją ktoś nagle nożycami przeciął. Dlaczego? Już teraz wiadomo jest dzieciom: na pamiątkę chwili, gdy grał trębacz chwacki swój ostatni hejnał na wieży mariackiej. 2. Rozmowa na temat opowiadania. Czy strażnicy pilnowali Krakowa? Kto ostrzegł mieszkańców? Czy obronili miasto? Co stało się z trębaczem? Jak krakowianie upamiętnili to wydarzenie? 3. Słuchanie nagrania hejnału z wieży mariackiej. 4. Oglądanie obrazka przedstawiającego trąbkę, zwrócenie uwagi na jej budowę. Naśladowanie gry na trąbce. 5. Zabawa taneczna z wykorzystaniem kroków krakowiaka, przy piosence Krakowiak wiosenny (przewodnik, cz. 4, s ). 6. Przedstawienie hejnału (nagrania) za pomocą wiersza W. Zechentera Krakowski hejnał i instrumentów perkusyjnych (według B. Podolskiej). Nauczyciel, recytując wiersz na tle nagrania hejnału, akompaniuje sobie na instrumentach perkusyjnych Kolorowanie rysunku przedstawiającego trąbkę. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). Konkurs pod hasłem Śpiewam, bo lubię. Nauczyciel przygotowuje mikrofon oraz widownię. Chętne dzieci śpiewają wybrane przez siebie piosenki. Pozostałe dzieci z grupy nagradzają je brawami, a nauczyciel drobnym, słodkim upominkiem. Nauczyciel nagrywa wystąpienia dzieci.

33 Zabawy na placu przedszkolnym. III 1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej. Składanie w całość pociętych obrazków przedstawiających różne, znane dzieciom instrumenty muzyczne. Po złożeniu obrazka dzieci dzielą nazwę danego instrumentu na sylaby, a potem na głoski. Zabawa ruchowa przy muzyce Muzyczny dywan (przewodnik, s. 19). 2. Rysowanie ilustracji do opowiadania Z. Chmurowej O trębaczu z wieży mariackiej. TYDZIEŃ DRUGI ZAWODY RODZICÓW 1. dzień W piekarni Cele operacyjne Dziecko: wymienia nazwy różnego rodzaju pieczywa, wykonuje prosty deser. Środki dydaktyczne: opowiadanie A. Galicy Bajeczka piekarska, piosenka Pychotka- -smakotka, U. Barff, K. Burkhard, J. Maier Każde dziecko to potrafi, kółka od sersa, herbatniki, cukier puder, cytryna, ptasie mleczko, misie żelki, miseczki, pędzle, fartuszki, obrazki przedstawiające bułki i rogaliki, sitko, różne rodzaje pieczywa, Bawię się i uczę, cz. 4, s. 20, 21. PRZEBIEG DNIA I 1. Odszukanie we wkładce zdjęć przedmiotów potrzebnych do pracy kucharzowi, krawcowi i ogrodnikowi. Naklejenie ich na odpowiednich figurach (przedmioty potrzebne kucharzowi na kwadracie, potrzebne krawcowi na trójkącie, a ogrodnikowi na kole) Bawię się i uczę, cz. 4, s. 20. Ćwiczenia poranne zestaw XXXI. 33

34 Zabawa z elementem podskoku Szycie. Nauczyciel rozkłada kółka od sersa (w rzędach, z odstępami pomiędzy nimi). Dzieci kolejno przeskakują przez nie. Zabawa Przygotowujemy posiłek. Dzieci dobierają się w pary. Jedno leży przodem (na brzuchu) na dywanie, drugie naśladuje krojenie warzyw, lekko uderzając ustawionymi pionowo rękami w plecy partnera. Następnie naśladują ucieranie rozcierając pięścią plecy partnera. Potem następuje zmiana ról. Zabawa Kierowca różnych pojazdów. Nauczyciel wypowiada różne liczby, a dzieci naśladują kierowanie różnymi pojazdami. Gdy powie jeden, dzieci jeżdżą na rowerach, dwa dobierają się w pary, tworzą rzędy i jadą motocyklem, trzy tworzą zaprzęgi, a cztery dłuższe rzędy, pociągi. Marsz po kole przy piosence śpiewanej przez nauczyciela. II Słuchanie opowiadania A. Galicy Bajeczka piekarska. 1. Ćwiczenia drobnych ruchów rąk Zabawy ciastem. Dzieci naśladują: wyrabianie ciasta (jak na babkę drożdżową), wałkowanie ciasta, formowanie kulek, posypywanie makiem, kruszonką. 2. Słuchanie opowiadania. Dawno, dawno temu, za górami, za lasami, aż na Śląsku w mieście Piekary, żył sobie piekarz pan Mączka. Codziennie wstawał o świcie i piekł chleb, biały podłużny i czarny podłużny, biały i czarny, z mąki białej i razowej. Musiał się spieszyć i uwijać, bo już od rana pod piekarnią stali ludzie i czekali na świeży i pachnący chleb. I gdy tylko piekarz Mączka sprzedał wszystkie białe chleby i razowe chleby, musiał się znowu zabierać do pracy i piec chleb biały i razowy na kolację dla swojej rodziny. Pewnego dnia przyszły do piekarni dzieci pana Mączki miał ich aż sześcioro i zaczęły marudzić: Tato, już nam się znudził ten chleb. Jak może znudzić się chleb zdziwił się piekarz taki pyszny, pachnący i chrupiący? Ale zawsze jest taki sam marudziły dzieci. A co będziecie jeść na kolację? spytał piekarz Mączka. Upiecz nam jakiś inny chleb prosiły dzieci. Pan Mączka przyjrzał się swoim dzieciom, które bardzo kochał, pomyślał chwilkę i powiedział: Dobrze, dla każdego z was upiekę coś innego i zabrał się do roboty. A dzieci przyglądały się uważnie, co robi ich tata. Dla Bartka zrobię chlebek okrągły jak jego buzia mruczał Mączka. A dla Zosi upiekę chałkę zaplecioną tak jak jej warkoczyk. Po chwili chałka była gotowa, a pan Mączka zaczął z ciasta robić wałeczki, a z wałeczków kółka. 34

35 To będą obwarzanki dla Martysi strojnisi, może je sobie zawiesić na szyi jak korale. Martysia była bardzo zadowolona z rumianych obwarzanków na sznurku. A ja, a dla mnie? dopytywał się Antoś. Dla ciebie zrobię bułkę paluszek, bo jesteś chudy jak paluszek i mały jak paluszek powiedział pan Mączka ale gdy zjesz dużo takich paluszków, to na pewno urośniesz. A teraz zrobię coś dla Zuzi, popatrzcie, jak się pięknie do mnie uśmiecha z wózeczka. I pan Mączka zrobił dla Zuzi słodki rogalik podobny do uśmiechniętej buzi, a Zuzia zaraz się zabrała do chrupania rogalika. Tato pisnął piegowaty Maciuś a o mnie zapomniałeś? Czy spotkałeś kiedyś tatę, który zapomniałby o swoim synku? uśmiechnął się pan Mączka i raz-dwa ulepił okrągłą bułeczkę posypaną makiem. Tato, ta bułka jest piegowata tak jak ja uśmiechnął się Maciuś. Ale piekarz Mączka już tego nie słyszał, bo zmęczony usnął przy piecu. 3. Rozmowa na temat opowiadania. Jak nazywał się znany piekarz? Gdzie mieszkał? Kto odwiedził piekarza? Co upiekł pan Mączka dla swoich dzieci? Czy praca piekarza jest trudna? 4. Nazywanie czynności, jakie wykonuje pan Mączka. Nauczyciel pomaga dzieciom, pokazując (pantomima) dane czynności, np.: wyrabia ciasto, formuje, wkłada do pieca, wyciąga z pieca, posypuje makiem. 5. Stosowanie liczby mnogiej. Nauczyciel przygotował po dziesięć obrazków przedstawiających bułki i rogaliki. Na każdym obrazku jest o jedną bułkę lub rogalik więcej. Mamy więc: jedną bułkę, dwie bułki... dziesięć bułek; analogicznie rogalików. Zadaniem dzieci jest prawidłowe stosowanie liczby mnogiej. Nauczyciel pokazuje obrazki, a dzieci mówią, podając liczebnik i rzeczownik w odpowiedniej formie. Zabawa ruchowo-naśladowcza Pracujemy razem. Dzieci wspólnie naśladują czynności osób wykonujących dany zawód. Nazwę zawodu podaje nauczyciel. Wykonanie domków z herbatników (według U. Barff, I. Burkhard, J. Maier). 1. Słuchanie piosenki Pychotka-smakotka (sł. A. Woy-Wojciechowska, muz. K. Kwiatkowska). 35

36 I. Mam pomysł znakomity na nasze apetyty, zapraszam was do kuchni, gdzie pachnie szarlotka. Idź, mamo, na wagary, zrobimy czary-mary. A z czarów tych powstanie pychotka-smakotka. Ref.: Pychotka-smakotka, smakotka-pychotka dla miśka, dla lalki i dla kotka. A jak się troszeczkę lepiej postaramy, to będzie pychotka i dla mamy. II. To mogą być ciasteczka, kanapka jak łódeczka, sałatka z niespodzianką schowaną do środka. Bo tak najbardziej w świecie smakuje wszystkim dzieciom zrobiona własnoręcznie pychotka-smakotka. Ref.: Pychotka-smakotka Rozmowa na temat piosenki. Co to jest pychotka-smakotka? Co najbardziej lubicie jeść? 3. Zabawa Mój ulubiony deser. Dzieci kolejno mówią, jakie słodkie rzeczy lubią jeść najbardziej. Nauczyciel zapisuje je sobie. Potem pyta inne dzieci o przysmak wskazanego dziecka, sprawdzając, czy pamiętają. 4. Oglądanie przygotowanych produktów: cukru pudru, herbatników, cytryny, ptasiego mleczka, żelków. Dzieci zastanawiają się, co z tego można zrobić. 5. Przygotowanie się do pracy. Mycie rąk. Włożenie fartuszków. 6. Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy. 36