(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) C1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) C1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) IntCl5: C09B 67/22 (54)Środek barwiący do barwienia na kolor brunatny (43) Zgłoszenie ogłoszono: (73) Uprawniony z patentu: BUP 05/91 Instytut Barwników i Produktów Organicznych, Zgierz, PL (72) Twórcy wynalazku: Chrystian Przybylski, Łódź, PL Anna Polka, Łódź, PL Maria Antonowicz, Łódź, PL (45) Oudzieleniu patentu ogłoszono: Maria Rola, Łódź, PL WUP 2/94 Marian Przybytek, Bydgoszcz, PL Roman Pytlik, Bydgoszcz, PL Bohdan Baniewicz, Bydgoszcz, PL PL C1 (57)1. Środek barwiący do barwienia na kolor brunatny wyrobów, włókien proteinowych i/lub pollamidowych oraz poliuretanow ych, w łókien tych w mieszankach z innymi rodzajami włókien, drewna, papieru, a także futer i skóry, w skład którego wchodzi barwnik chromo kompleksowy o wzorze 1, w którym X, X1,X2 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy, oraz barwnik chromokompleksowy o wzorze 2, w którym Y, Y1 i Y2 są jednakowe lub różne 1 oznaczają bezbarwne kationy, znamienny tym, ze zawiera części wagowych barwnika o wzorze 1, 60-20,5 części wagowych barwnika o wzorze 2, części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 3, w którym Z, Z1 i Z2 są jednakowe względnie różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-20 części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 4, w którym Q, Q1i Q2 są jednakowe lub różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-10 części wagowych mieszaniny azowych żółcieni kwasowych, zawierającej barwnik o wzorze 5 1 barwnik o wzorze 6 w proporcji molowej Jak , przy czym we wzorach 5 i 6 symbole M, M1, M2 i M3 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-10 części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 7. w którym R, R1 ir2 są jednakowe względnie różne 1 oznaczają bezbarwne kationy, obok ewentualnych niewielkich ilości substancji organicznych i nieorganicznych pochodzących z syntezy barwników o wzorze 1, 2, 4, 5, 6 oraz 7 Wzór 1 W z ó r 2 W z ó r 3

2 ŚRODEK BARWIĄCY DO BARWIENIA NA KOLOR BRUNATNY Z a s t r z e ż e n i a p a t e n t o w e 1. Środek barwiący do barwienia na kolor brunatny wyrobów i włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz poliuretanowych, włókien tych w mieszankach z innymi rodzajami włókien, drewna, papieru, a także futer i skóry, w skład którego wchodzi barwnik chromokompleksowy o wzorze 1, w którym x1 i X2 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy, oraz barwnik chromokompleksowy o wzorze 2, w którym Y, Y1 i Y2 są jednakowe lub różne i oznaczają bezbarwne kationy, z n a m i e n n y tym, że zawiera części wagowych barwnika o wzorze 1, 60-20,5 części wagowycn barwnika o wzorze 2, 0,5-15 części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 3, w którym Z, Z 1 i Z 2 są j ednakowe względnie różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-20 części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 4, w którym Q, Q1iQ2 są jednakowa lub różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-10 części wagowych mieszaniny azowych żółcieni kwasowych, zawierającej barwnik o wzorze 5 i barwnik o wzorze 6 w proporcji molowej jak 5-30:95-70, przy czym we wzorach 5 i 6 symbole M, M1, M2 i M3 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy, 0-10 części wagowych barwnika chromokompleksowego o wzorze 7, w którym R, R 1 i R 2 są jednakowe względnie różne i oznaczają bezbarwne kationy, obok ewentualnych niewielkich ilości substancji organicznych i nieorganicznych pochodzących z syntezy barwników o wzorach 1, 2, 4, 5 i 6 oraz Środek barwiący według zastrz. 1, z n a m i e n n y tym, że zawiera części wagowych barwnika o wzorze 1, części wagowych barwnika o wzorze 2, 0, 5-10 części wagowych barwnika o wzorze 3, 0-15 części wagowych barwnika o wzorze 4 oraz 0-5 części w agowych mieszaniny azowych żółcieni kwasowych o wzorach 5 i 6 w proporcji molowej jak 5-30: Środek według zastrz. 1 albo 2, z n a m i e n n y tym, że w postaci proszku bądź granulatu zawiera dodatkowo środki wypełniające i/lub środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym i/lub środki o działaniu antypiennym i/lub środki antypylące obok ewentualnych naturalnych zanieczyszczeń wprowadzonych z tymi środkami. 4. Środek według zastrz. 1, albo 2, z n a m i e n n y tym, ze w postaci płynu zawiera dodatkowo wodę i/lub rozpuszczalniki organiczne jak; alkohole mono-, i wielowodo- rotlenowe, glikole monodi- bądź trletylenowe, ich etery względnie estry, mono-, dl- albo t n e t a n o l o a m i n ę, N- metylopirolidon, dimetyloformamid, dioksan, lub mieszaniny tych rozpuszczalników oraz ewentualnie środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym i/lub środki antypieniące i/lub środki biobójcze i/lub substancje hydrotropowe i/lub środki stabilizujące ph, a także ewentualne naturalne zanieczyszczenia wprowadzone z wymienionymi rozpuszczalnikami bądź środkami. * * * Przedmiotem wynalazku jest środek barwiący do barwienia na kolor brunatny wyrobów i włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz poliuretanowych, włókien tych w mieszankach z innymi rodzajami włókien, drewna, papieru, a także futer i skóry. Znany jest asymetryczny barwnik chromokompleksowy 1:2, o wzorze 1, w którym x, X1 i X2 są j ednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy. Znany sposób wytwarzania tego barwnika polega na otrzymaniu kompleksu chromowego 1:1 barwnika monoazowego o wzorze 8, a następnie reakcji uzyskanego kompleksu z orenżowym barwnikiem monoazowym o wzorze 9. Barwnik chromokompleksowy o wzorze 1 Jest przeznaczony do barwienia w e łny, j edwabiu, poliamidu oraz skóry na kolor brunatny o odcieniu niebieskim, jednak uzyskiwane wybar-

3 wienia, zwłaszcza wełny oraz mieszanek włókienniczych wełna - poliamid, charakteryzują się niską użytecznością praktyczną ze względu na to, iż są nierówne i chropowate oraz posiadają tępy i pusty odcień koloru brunatnego o zmiennej intensywności odcienia błękitnego. Według polskiego opisu patentowego nr stosując do barwienia włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz skóry środek barwiący, zawierający części wagowych brunatu o wzorze 1 oraz 20-1 części wagowej szkarłatnego barwnika chromokompleksowego 1:2 o wzorze 2, w którym Y, Y1 i Y 2 są jednakowe lub różne i oznaczają bezbarwne kationy, uzyskuje się znaczny wzrost wydajności kolorystycznej, a otrzymane wybarwienia są równe i posiadają żywy oraz pełny, nieco czerwieńszy odcień koloru brunatnego. Podano, że barwniki o wzorach 1 i 2 w określonej wyżej proporcji wykazują zgodność w barwieniu włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz skóry, co pozwala otrzymywać wybarwienia o tym samym odcieniu niezależnie od realizowanego wariantu metody barwienia. W praktyce okazało się jednak, iż przy stosowaniu do barwienia włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz skóry wyżej określonego środka barwiącego, wytworzonego w oparciu o technicznie otrzymywany brunat o wzorze 1, niekiedy uzyskuje się wybarwienia nierównomierne, a efekt nierównomiernego rozkładu mieszanki barwników pogłębia się przy barwieniu gradalnym techniką kontrolowanego zanurzenia w kąpieli barwiącej oraz przy barwieniu różnicowym z jednej kąpieli barwiącej wyrobów zawierających włókna tego samego rodzaju o różnej wybarwialności, zwłaszcza przy barwieniu wykładzin dywanowych wykonywanych z włókien poliamidowych o różnicująco zmodyfikowanej strukturze. Nierównomierny rozkład barwników, wchodzących w skład znanej kompozycji, obserwuje się również przy barwieniu ton w ton" mieszanek włókienniczych wełna/poliamid oraz wyrobów o niejednorodnej strukturze chemicznej lub fizykochemicznej /skóra - lico i mizdra, futra - włos i rzemień oraz drewno - powierzchnia o różnym ustawieniu słojów/. Ponadto przy barwieniu włókien poliuretanowych w temperaturze C przy użyciu znanego środka barwiącego, otrzymanego na bazie produktów technicznych, uzyskuje się wybarwienia o niejednakowym rozmieszczeniu składowych barwników, czego rezultatem jest wrażenie niespokojnego malanżu. Szczegółowe badania wykazały, że przyczyną tych niekorzystnych zjawisk jest obecność w technicznie wytwarzanym brunecie o wzorze 1 szaro - czarnego składnika chromokompleksowego 1:2 o wzorze 3, w którym Z, Z 1iZ2 i są jednakowe lub różne i oznaczają bezbarwne kationy, powstającego już w etapie otrzymywania kompleksu chromowego 1:1 barwnika monoezowego o wzorze 8. Ilość tego zanieczyszczenia w trakcie przemysłowo realizowanej kondensacji kompleksu 1:1 z oranżowym barwnikiem monoazowym o wzorze 9 wzrasta tak, ze w finalnym produkcie zawartość składnika o wzorze 3 jest w granicach 0, 5-15% wagowych, najczęściej 2-8% wagowych. Ustalono, iż w barwieniu wełny i wyrobów poliamidowych barwnik o wzorze 3 wyczerpuje szybciej z kąpieli farbiarskich oraz gorzej migruje z wybarwionych wyrobów w porównaniu z barwnikami o wzoracn 1 i 2 posiadając ogólnie niezgodne właściwości farbisrskie ze szkarłatnym barwnikiem o wzorze 2. IV wyniku dalszych badań nieoczekiwanie okazało się, iż przy zwiększeniu udziału w kompozycji /w odniesieniu do znanego jej składu/ szkarłatnego barwnika o wzorze 2 jako składnika czerwonego uzyskuje się efekt kolorystycznego zneutralizowania szaro-czarnego zanieczyszczenia o wzorze 3 w kierunku brunatnym, a w rezultacie pozorną zgodność tego zanieczyszczenia z brunatnym składnikiem o wzorze 1 oraz szkarłatnym składnikiem o w z o - rze 2, przy czym otrzymywane środki barwiące stanowią brunaty o odcieniu czerwonym. Ustalono, ze w niektórych przypadkach dla osiągnięcia zamierzonego odcienia czerwonego koloru brunatnego korzystny j est ewentualny dodatek bądź ekwiwalentne wprowadzenie w miejsce części składnika szkarłatnego następujących barwników metalokompleksowych w udziałach ilościowo określonych: oranżowego barwnika chromokompleksowego 1 :2 o wzorze 4, w którym Q 1 i Q2 są jednakowe względnie różne i oznaczają bezbarwne kationy i/lub mieszaniny azowych żółcieni kwasowych zawierającej barwnik o wzorze 5 i barwnik o wzorze 6, przy czym we wzorach 5 i 6 symbole M, M 1, M2 i M3 są jednakowe albo różne i oznaczają bezbarwne kationy, i/lub bordowego barwnika chromokompleksowego 1:2 o wzorze 7, w którym R 1, R i R2 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy. Opra-

4 cowany środek barwiący wykazuje pełną zgodność, mimo obecności w Jego składzie zanieczyszczenia o wzorze 3, w barwieniu różnymi metodami wyrobów i włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz poliuretanowych, włókien tych w mieszankach z innymi rodzajami włókien, drewna, papieru, a także futer i skóry. Środek barwiąc y według wynalazku zawiera części wagowych barwnika o wzorze 1, 60-20,5 części wagowych barwnika o wzorze 2, 0,5-15 części wagowych barwnika o wzorze 3, 0-20 części wagowych barwnika o wzorze 4, 0-10 części wagowych mieszaniny azowych żółcieni kwasowych, zawierającej barwnik o wzorze 5 i barwnik o wzorze 6 w proporcji molowej jak 5-30 : 95-70, 0-10 części wagowych barwnika o wzorze 7, obok ewentualnych niewielkich ilości substancji organicznych i nieorganicznych pochodzących z syntezy barwników o wzorach 1, 2, 4, 5 i 6 oraz 7. Szkarłatny barwnik chromokompleksowy 1 :2 o wzorze 2 oraz sposób jego wytwarzania j est znany z polskiego opisu patentowego nr , oranżowy barwnik chromokompleksowy 1:2 o wzorze 4 oraz sposób jego otrzymywania Jest znany z polskiego opisu patentowego nr , a barwnik chromokompleksowy 1 :2 o wzorze 7 jest znany Jako C. I Acid V iolet 90, C. I i może być zsyntetyzowany metodę podaną w polskim opisie patentowym nr Natomiast mieszaniny azowych żółcieni kwasowych, zawierajęce barwniki o wzorach 5 i 6 w proporcji molowej jak 5-30 : oraz sposób ich wytwarzania są znana z polskiego opisu patentowego nr Stwierdzono, że środek barwiący według wynalazku ma korzystne właściwości, gdy zawiera części wagowych barwnika o wzorze 1, części wagowych barwnika o wzorze 2, 0,5-10 części wagowych barwnika o wzorze 3, 0-15 części wagowych barwnika o wzorze 4 oraz 0-5 części wagowych mieszaniny azowych żółcieni kwasowych o wzorach 5 i 6 w proporcji molowej jak 5-30 : Ś rodek barwiący według wynalazku może być otrzymany przez zmieszanie w określonej wyżej proporcji barwników o wzorze 1 i o wzorze 2 oraz ewentualnie barwników o wzorach 4, 7 względnie 5 i 6 w postaci proszków i/lub past i/lub mas poreakcyjnych po wytworzeniu tych barwników, a uzyskane tę drogę mieszaniny barwników o wzorach 1, 2 i 3 oraz ewentualnie barwników o wzorach 4, 7 albo 5 i 6 mogę służyć do wytwarzania środka barwiącego według wynalazku w postaci handlowej proszku, granulatu bądź płynu o ustalonej koncentracji farbiarskiej. Ś rodek barwiący według wynalazku w postaci handlowej proszku bądź granulatu obok wyżej wymienionych barwników zawiera dodatkowo środki wypełniające i/lub środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym i/lub środki o działaniu antypiennym i/lub środki antypylące oraz ewentualne naturalne zanieczyszczenia wprowadzone z tymi środkami. J ako środki wypełniające przykładowo mogą być zastosowane: chlorek sodowy, siarczan sodowy, siarczan potasowy, fosforan sodowy, heksametafosforan sodowy znany jako Polifos, mocznik, dekstryna lub glukoza albo mieszaniny tych związków. J ako środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym mogą byc użyte np. mieszanina soli sodowych produktów kondensacji formaldehydowej kwasów arylosulfonowych znana Jako Oyspergator NNO, produkt dwuetapowej kondensacji mieszaniny o-, m- i p-krezoli z formaldehydem i kwasem 2-naftolo- -6-sulfonowym znany jako Dyspergator S-65, produkt uboczny otrzymywania celulozy metodą siarczynowania zawierający sole sodowe kwasów ligninosulfonowych, produkty przyłączenia tlenku etylenu do alkoholi tłuszczowych znane jako Rokanole, sól sodowa sulfobursztynianu 2-etyloheksylowego znana jako Zwilżacz SBO. J ako środki antypienne mogą być przykładowo zastosowane preparaty silikonowe, np. niejonowa emulsja związków polidimetylosiloksanowych znana pod nazwę Antifoam RD. J ako środki o działaniu antypylącym przykładowo mogą być użyte środki oparte na olejach mineralnych bądź silikonowych, w tym mieszanina oleju wrzecionowego z emulgatorem niejonowym, znana pod nazwą Olan G. Środek barwiący według wynalazku w postaci proszku o ustalonej koncentracji farbiarskiej przykładowo może być wytworzony w wyniku postępowania polegającego na tym, że do masy poreakcyjnej po kondensacji kompleksu chromowego 1:1 barwnika monoazowego o wzorze 8 z oranżowym barwnikiem monoazowym o wzorze 9 dodaje się w określonej proporcji barwnik

5 o wzorze 2 oraz ewentualnie barwniki o wzorach 4, 7 względnie 5 i 6 w postaci proszku bądź masy poreakcyjnej po oddzielnym ich otrzymaniu, następnie wprowadza się ś rodki wypełniające i/lub środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym i/lub środki o działaniu antypiennym i/lub środki antypylące, po czym całość homogenizuje się i suszy, korzystnie w suszarni rozpyłowej. Środek barwiący według wynalazku może być sporządzony w postaci płynu, który stanowi roztwór lub dyspersja w układzie wodnym, wodno-rozpuszczalnikowym bądź rozpuszczalnikowym. Ś rodek barwiący w formie płynu obok wymienionych barwników zawiera dodatkowo wodę i/lub rozpuszczalniki organiczne jak; alkohole mono- i wielowodorotlenowe, glikole mono-, di- albo trietylenowe, ich etery względnie estry, mono-, di- bądź trietanoloaminę, N-metylopirolidon, dimetyloformamid, dioksan albo mieszaniny tych rozpuszczalników. Omawiane środki płynne mogą ponadto ewentualnie zawierać środki o działaniu dyspergującym i zwilżającym i/lub środki antypieniące i/lub środki biobójcze i/lub substancje hydrotropowe i/lub środki stabilizujące ph, a także ewentualne naturalne zanieczyszczenia wprowadzone z wymienionymi rozpuszczalnikami bądź środkami. J ako środki biobójcze mogą być użyte pochodne krezoli, np. p-chloro-m-krezol znany pod nazwą Raschid. 3ako substancje hydrotropowe mogą być stosowane przykładowo: mocznik, tiomocznik, ich pochodne metylowe, kaprolaktam, ksylenosulfonian sodowy, amiay kwasowe. Środek barwiący według wynalazku posiada dobrą rozpuszczalność w zimnej i gorącej wodzie oraz wysoką moc t i n k t o n a l n ą. Barwi on w dowolnym stadium przerobu włókna proteinowa i/lub poliamidowe oraz poliuretanowe, włókna w mieszankach z włóknami poliestrowymi i poliakrylonitrylowymi dobrze rezerwując te ostatnie, a takie drewno, papier, futra i skórę na drodze wyczerpywania z obojętnych lub korzystniej ze słabo kwaśnych kąpieli na kolor brunatny o odcieniu czerwonym. Uzyskiwane wybarwienia, również przy barwieniu gradalnym bądź różnicowym, są równe, charakteryzują się atrakcyjnym - żywym i pełnym odcieniem czerwonym koloru brunatnego i odznaczają dobrymi lub bardzo dobrymi odpornościami na czynniki mokre, tarcie i światło. Przy ocenie wzrokowej barwniki wchodzące w skład środka według wynalazku są równomiernie rozłożone w wybarwionym wyrobie, w tym w wyrobach włókienniczych z mieszanek wełna-poliamid oraz w wyrobach niewłókienniczych barwionych "ton w ton", także przy pogłębianiu barwy nie obserwuje się zmian odcienia wybarwień. Wynalazek ilustrują niżej podane przykłady, w których części i procenty oznaczają części i procenty wagowe, a stopnie temperatury podano w stopniach Celsjusza. P r z y k ł a d I. 70 części produktu technicznego, zawierającego 92% brunatnego barwnika o wzorze 1, 3% szaro-czarnego barwnika o wzorze 3, 1% Olanu G, 0,5% Zwilżacza SBO oraz 3,5% siarczanu sodowego, miesza się w mieszalniku Nauta z 30 częściami produktu handlowego, zawierającego 98% szkarłatnego barwnika o wzorze 2, 1% Olanu G, 0,5% Zwilżacza SBO i 0,5% siarczanu sodowego. Otrzymuje się 100 części środka barwiącego, w skład którego wchodzi 64,4 części brunatnego barwnika o wzorze 1, 29,4 części szkarłatnego barwnika o wzorze 2, 2,1 części szaro-czarnego barwnika o wzorze 3, 1,0 część Olanu G, 0,5 części Zwilżacza SBO oraz 2,6 części siarczanu sodowego. Wytworzony środek barwi wełnę, jedwab, wyroby z włókien poliamidowych i poliuretanowych, drewno, papier i skórę na kolor brunatny o odcieniu czerwonym, a uzyskiwane wybarwienia są równomierne i charakteryzują się żywym i pełnym odcieniem oraz dobrymi odpornościami na czynniki mokre, tarcie i światło. P r z y k ł a d II. 70 części produktu technicznego, zawierającego 92% brunatnego barwnika o wzorze 1, 3% szaro-czarnego barwnika o wzorze 3, 1% Olanu G, 0,5% Zwilżacza SBO oraz 3,5% siarczanu sodowego, miesza się z 25 częściami produktu handlowego, zawie-r ającego 98% szkarłatnego barwnika o wzorze 2, 1% Olanu G, 0,5% Zwilzacza SBO i 0,5% siarczanu sodowego oraz z 5 częściami oranzowego barwnika o wzorze 4. Otrzymuje się 100 części środka barwiącego, w skład którego wchodzi 64,4 części barwnika o wzorze 1, 24,5 części barwnika o wzorze 2, 2,1 części barwnika o wzorze 3, 5 części barwnika o wzorze 4 oraz 0,95 części Olanu G, 0,48 części Zwilżacza SBO i 2,57 części siarczanu sodowego. Wytworzonym środkiem uzyskuje się równomierne wybarwienia w kolorze brunatnym

6 o odcieniu czerwonym, przy czym odcień wybarwień jest cokolwiek mniej czerwony i nieco tępszy w porównaniu z odcieniem wybarwień otrzymanych przy użyciu środka barwiącego według przykładu I. P r z y k ł a d III. Do 70 części produktu technicznego, zawierającego brunatny barwnik o wzorze 1, szaro-czarny barwnik o wzorze 3, Olan G, Zwilżacz SB0 oraz siarczan sodowy w ilościach podanych w przykładzie II, dodaje się 27 części produktu handlowego, zawierającego szkarłatny barwnik o wzorze 2, Olan G, Zwilżacz SBO i siarczan sodowy w ilościach określonych w przykładzie II i wprowadza 3 części mieszaniny azowych żółcieni kwasowych, zawierającej barwnik o wzorze 5 i barwnik o wzorze 6 w proporcji molowej jak 1 0: 90. Całość miesza się otrzymując 100 części środka barwiącego, w skład którego wchodzi 64,4 części barwnika o wzorze 1, 26,5 części barwnika o wzorze 2, 2,1 części barwnika o wzorze 3, 3,0 części mieszaniny barwników o wzorach 5 i 6 oraz 0,97 części Olanu G, 0,47 części Zwilżacza SBO i 2,56 części siarczanu sodowego. Wytworzonym środkiem barwięcym uzyskuje się równomierne wybarwienia w kolorze brunatnym o odcieniu czerwonym, przy czym odcień wybarwień Jest nieco mniej czerwony w porównaniu z odcieniem wybarwień otrzymanych przy użyciu środka według przykładu I. P r z y k ł a d IV. Do masy poreakcyjnej po kondensacji kompleksu chromowego 1:1 barwnika m onoezowago o wzorze 8 z oranżowym barwnikiem monoezowym o wzorze 9, zawierającej 62 części suchej masy dodaje się 29,4 części surowego szkarłatu o wzorze 2 oraz 4,6 części surowego borda o wzorze 7, a następnie wprowadza 1,0 część Olanu G, 0,5 części Zwilżacza SBO i 2,3 siarczanu sodowego. Po homogenizacji całość suszy się rozpyłowo otrzymując środek barwiący zawierający 59 części brunatu o wzorze 1, 29,4 szkarłatu o wzorze 2, 3,0 części szaro-czarnego barwnika o wzorze 3 oraz 4,8 części borda o wzorze 7, obok Olanu G, Zwilzacza SBO i siarczanu sodowego. Wytworzony środek barwi równomiernie wyroby włókiennicze i niewłókiennicze na kolor brunatny o odcieniu z o e c y d o w a m e czerwieńszym w porównaniu ze ś rodkiem opisanym w przykładzie I. P r z y k ł a d V. 70 części produktu technicznego, zawierającego 94% brunatu o wzorze 1 i 6% szaro-czarnego barwnika o wzorze 3, oraz 30 części szkarłatu o wzorze 2 rozprowadza się w mieszaninie 80 części wody, 20 części glikolu etylenowego i 5 części kaprolaktamu. Całość miesza się ogrzewając do rozpuszczenia osadu i ewentualnie filtruje dla oddzielenia nierozpu szczelnych zanieczyszczeń. O trzymuje się około 2U0 części środka barwiącego w postaci płynu, przy użyciu którego uzyskuje się równomierne wybarwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych oraz poliuretanowych, drewna, papieru, futer i skóry w kolorze brunatnym o odcieniu czerwonym.

7 wzór 8 wzór 9 wzór 5 w z ó r 6 wzór 7

8 WZÓR 3 W Z Ó R 1 WZÓR2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena zł