PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ

Transkrypt

1 PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ Nazwa Kierownik Miejsce realizacji Czas realizacji Liczba i rodzaj odbiorców Cele i opis SPRAWOZDANIE Z PROJEKTU PROFILAKTYCZNEGO PROGRAM PROFILAKTYCZNY NOE Grzegorz Paź pedagog Gimnazjum im. Ks. Józefa Poniatowskiego ul. Szkolna Michałowice Rok szkolny 2009/ uczniów klas I gimnazjalnych. Promowanie postaw i kształtowanie umiejętności zdrowego stylu Ŝycia młodzieŝy Kształtowanie wśród młodzieŝy prawidłowych przekonań normatywnych dotyczących środków psychoaktywnych Uświadomienie natychmiastowych i odroczonych konsekwencji uŝywania środków psychoaktywnych Dostarczenie uczestnikom rzetelnej wiedzy na temat środków psychoaktywnych, odpowiedniej do ich etapu rozwojowego i wydobycie na światło dzienne istoty uzaleŝnienia i współuzaleŝnienia Kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczanie wzorców asertywnych oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu Ŝycia Animowanie i wzmacnianie środowisk abstynenckich w szkole Istotną cechą programu jest jego otwarty charakter, nastawiony na asymilacje wszystkich elementów pozwalających na skuteczne wejście do środowiska młodych ludzi. Program ukazuje problemy wynikające z uŝywania substancji psychoaktywnych o wiele głębiej niŝ tylko w sferze biologicznej. Przedstawia uzaleŝnienie, jako stan całego człowieka, jego intelektu, zmysłów, woli i uczuć. Nie zapominając o jego rodzinie i bliskich mu osobach. Forma programu powoduje zaskoczenie, szczególnie dla tej części młodzieŝy, która będąc przygotowana na prelekcję, niespodziewanie staje się współrealizatorem programu i aktywnie uczestniczy w spotkaniu. W trakcie jego trwania uczestnicy mogą usłyszeć świadectwa osób uzaleŝnionych od alkoholu, współuzaleŝnionych, dorosłych dzieci alkoholików, jak i

2 Osiągnięte efekty Diagnoza uczestników abstynentów. Dzięki temu powstaje więź między uczniami a prowadzącymi, co powoduje, Ŝe z zaciekawieniem uczestniczą w programie i doświadczają, Ŝe to, o czym mówią prowadzący jest autentyczne. Praca w duŝych grupach nie zakłada, iŝ powyŝsze cele programowe zostaną osiągnięte względem wszystkich uczestników, ale u znaczącej części osób. Ugruntowanie uczestników w rzetelnej wiedzy na temat środków psychoaktywnych zgodnie z ich etapem rozwojowym Zmniejszenie ryzyka natychmiastowych i odroczonych konsekwencji uŝywania środków psychoaktywnych Wzmocnienie zachowań abstynenckich wśród młodych ludzi Zmniejszenie tendencji do ryzykownych zachowań podejmowanych przez młodzieŝ Uświadomienie młodzieŝy z rodzin dysfunkcyjnych, Ŝe mogą zmienić swoje Ŝycie Na pytanie zadane w anonimowej ankiecie na koniec programu: Czy chcesz spotkać się z osobami bawiącymi się na trzeźwo?", twierdząco odpowiedziało stosunkowo duŝo uczestników. Ukazuje to poniŝsza tabela: Rok szk. 2009/2010r 71% 47% Rok szk. 2008/2009r 68% 48% Tabela1. Odpowiedzi twierdzące na pytanie: Czy chcesz spotkać się z osobami bawiącymi się na trzeźwo? Wykres 1. Odpowiedzi twierdzące na pytanie: Czy chcesz spotkać się z osobami bawiącymi się na trzeźwo? % 4 2 Nastolatek bada jak reagują na niego rówieśnicy, obserwuje ich zachowania, próbuje

3 naśladować, porównuje siebie z tymi, którzy pod względem danej cechy wydają mu się liderami. Chcąc zyskać akceptację innych często podporządkowuje się normom grupowym (styl ubierania, poglądy, język, muzyka, stosunek do nauki), aby nie narazić się na izolacje społeczną. Wpływ grupy jest tym większy, im bardziej młodemu człowiekowi na niej zaleŝy. JeŜeli w grupie rówieśniczej funkcjonują niekorzystne normy, istnieje klimat przyzwolenia do palenia, picia lub agresji, moŝe to skłaniać niektórych członków szczególnie tych, którzy nie maja silnej więzi z rodzicami do podejmowania zachowań ryzykownych. Jak widać na powyŝszym wykresie, większość młodzieŝy wykazuje duŝe zainteresowanie sposobami bawienia się na trzeźwo i spotkaniem osób, którzy w ten sposób bawią się i Ŝyją. Często, w rzeczywistości błędne, przekonania normatywne związane z piciem są bezpośrednim impulsem do inicjacji alkoholowej. W wypełnianej ankiecie występuje pytanie Czy jesteś abstynentem (nigdy nie piłeś)? Odpowiedzi pokazują nam, jaka jest prawdziwa sytuacja uczestników programu (w ich rozumieniu pełnej abstynencji) twierdząco odpowiadało na powyŝsze pytanie: Rok szk. 2009/2010r 35% 53% Rok szk. 2008/2009r Tabela 2. Pozytywne odpowiedzi na pytanie: Czy jesteś abstynentem? 53% 35%

4 Wykres 2. Podsumowanie abstynencji w szkole 8 45% 4 2 Niepijąca młodzieŝ to swoisty kapitał lokalnej społeczności. Warto o tym pamiętać z uwagi na zachodzące szerzej zmiany kulturowe i obyczajowe, zmierzające do zwiększenia konsumenckiego udziału kobiet w spoŝyciu alkoholu. To, co jest waŝne w nowoczesnej profilaktyce to zakwestionowanie niekorzystnych i fałszywych norm, oczekiwań i przekonań oraz umoŝliwienie zbudowania norm i oczekiwań prawdziwych i pozytywnych. Myślę, Ŝe przedstawienie najskuteczniejszej strategii profilaktycznej jest cennym wkładem w propagowaniu nowoczesnej profilaktyki. Wykres 3. Zaznaczone przez młodzieŝ pozytywne odpowiedzi na pytanie Chcę uczestniczyć w innych spotkaniach dotyczących tej tematyki % 43%

5 Wykres ukazuje nam, Ŝe udział w zajęciach był dla nich waŝnym doświadczeniem i Ŝe chcą poruszać tego typu zagadnienia. Uczniowie klas I ocenili program na 4,8 w skali szkolnej (chłopcy 4,4 dziewczęta 4,9). Zainteresowanie spotkaniami o podobnej tematyce wskazuje na to, Ŝe są otwarci na to, co mogą im powiedzieć dorośli w temacie uŝywania substancji psychoaktywnych i Ŝe szukają nowych wzorców do naśladowania. MłodzieŜ Ŝywo reagowała na treści programu. Bardzo zaskoczeni faktem, Ŝe mogą współtworzyć zajęcia, a nie tylko słuchać chętnie brali w nich udział. Z duŝym zdziwieniem wśród uczniów spotkał się fakt, Ŝe większość z nich w klasach I (68%) na nasze pytanie: czy twoje Ŝycie moŝe być Ŝyciem bez alkoholu i narkotyków odpowiedziało TAK. Zdziwienie było tym większe, Ŝe głosowanie odbyło się w sposób tajny. Widać, Ŝe przekonania normatywne dotyczące tej grupy są błędne. W trakcie programów dochodzi często do rozpoznania przez młodzieŝ problemu we własnym domu. Wbrew pozorom nie jest to proste, gdyŝ mechanizmy psychologiczne dzieci alkoholików blokują właściwe rozpoznawanie sytuacji. Ta grupa młodzieŝy, która budzi nasze współczucie ma szczególnie trudne zadanie. Jest naraŝona na kontynuowanie uzaleŝnienia w stopniu cztery razy większym niŝ inni rówieśnicy. Fakt, Ŝe osoby te dostrzegają problem i proszą o pomoc jest niezwykle znaczący dla zapobiegania problemom alkoholowym na dziś i na jutro. Młodzi ludzie informują nas o dramatycznej sytuacji w swoich domach. Dla tych uczestników przedstawiona została w ramach programu oferta wstępu do terapii. PoniewaŜ widać bardzo duŝe zainteresowanie młodzieŝy tym tematem wydaje się, Ŝe naleŝy wspierać takiego rodzaju działania. Być moŝe przyczyni się to w większym stopniu do lepszych relacji pomiędzy dzieckiem a rodzicem oraz da młodym osobom wiedzę, w jaki sposób moŝna podtrzymywać dobre kontakty w rodzinie i wychodzić ze współuzaleŝnienia. MłodzieŜ chętnie brała udział w dyskusji, oraz brała udział w scenkach. Na ostatniej godzinie nastąpiło lekkie rozpręŝenie, ale uczniowie uszanowali prowadzących ciszą. Kulturalnie zachowali się w momencie świadectw.