Program profilaktyki 1

Transkrypt

1 Program profilaktyki 1

2 I. Uwagi wstępne: Program profilaktyki powstał jako modyfikacja poprzedniego programu obowiązującego w placówce. W niektórych punktach przypomina on poprzedni, ale zawarte są w nim doświadczenia wyciągnięte z dotychczasowej praktyki. Tworzeniu Programu profilaktyki towarzyszyło przekonanie, że: Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom., w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcaniu do abstynencji. Program profilaktyki to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju i interwencji w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Program profilaktyki obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu wychowawczego szkoły, gdy realizowane są ogólne zadania szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki. II. Diagnoza W roku szkolnym 2014/2015 przeprowadzono ewaluację programu profilaktyki dotyczące efektywności jego oddziaływania. Przeprowadzone badania pozwoliły na analizę dotychczasowych działań profilaktycznych. Diagnozę opracowano w oparciu o obserwację, ankiety, wywiady, analizę dokumentów szkolnych. Przeprowadzona analiza wskazuje na istnienie następujących zagadnień wymagających działań profilaktycznych: - agresja słowna - trudności w polubownym rozwiązywaniu konfliktów - coraz mniejsza pomoc ze strony rodziców. 2

3 Ze względu na przedstawioną diagnozę działania profilaktyczne uwzględniać będą następujące strategie: - informacyjno-edukacyjna nastawiona na przekazywanie informacji o zagrożeniach oraz ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych - alternatywna umożliwiająca uczniom zaspokajanie potrzeb aktywności i osiągnięć poprzez angażowanie się w jakąś pozytywną działalność - specjalistyczna pomoc dla uczniów z grup ryzyka, podjęcie działań interwencyjnych. III. Zasady oddziaływań profilaktycznych. Należą do nich: 1. Bezpieczeństwo uczestników: - respektowanie podmiotowości uczestników - poszanowanie ich godności i indywidualności - ochrona prywatności i zapewnienie dyskrecji - uwzględnianie wieku i poziomu rozwoju uczestników - uwzględnianie systemu wartości i stopnia wrażliwości uczestników - niestosowanie technik, które naruszają mechanizmy obronne osobowości (terapeutycznych, psychomanipulacyjnych) - realizatorzy działań profilaktycznych powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne. 2. Adekwatność oddziaływań: - działania profilaktyczne powinny być maksymalnie dostosowane do potrzeb i problemów odbiorców oraz mieć wyraźnie określonego adresata. 3. Skuteczność: - działania powinny być zgodne z aktualnym stanem wiedzy z dziedziny, której dotyczą - działania powinny wykorzystywać wiedzę dotyczącą sprawdzonych strategii, form i metod oddziaływania - działania powinny uwzględniać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej. 3

4 4. Rzetelność: - informacje powinny być rzetelne - informacje powinny być dostosowane do poziomu rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego adresata, do jego możliwości percepcyjnych - informacje powinny uwzględniać poziom już posiadanej wiedzy (zbyt wczesne wkraczanie z informacjami na temat zagrożeń może podsuwać pomysły na niepożądane zachowania) - informacje powinny być rzeczowe (oddziaływanie się do emocji, np. straszenie, może powodować obronne odrzucenie zagrażających informacji lub też pobudzać ciekawość) - informacje dotyczące zagrożeń nie powinny być zbyt szczegółowe (aby nie stanowiły instruktażu nieprawidłowych zachowań). 5. Głębokość i czas trwania: - we współczesnej profilaktyce proponuje się, jako bardziej skuteczny, model głębokiego oddziaływania oparty o koncepcję czynnika ryzyka i czynników chroniących - najbardziej skuteczne są działania zintegrowane z programem szkolnym (dydaktycznym i wychowawczym) - czas trwania oddziaływań i ich intensywność zależą od zdiagnozowanego wcześniej stopnia zagrożenia. IV. Rozpoznane czynniki ryzyka. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nimi szkód. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju problemu objętego profilaktyką (od kilkunastu do ponad stu, w zależności od typu problemu). Do zbadanych czynników ryzyka należą: Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. Słabe wyniki w nauce. 4

5 Brak celów życiowych. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych. Wczesna inicjacjach w zachowaniach ryzykownych. V. Czynniki chroniące. Czynniki chroniące, to wszystkie elementy osłabiające oddziaływanie czynników ryzyka. Wymienia się w tym kontekście: silną więź z rodzicami, opiekę dorosłych zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawczą praktyki religijne zakorzenienie w tradycji społecznej i szacunek do jej norm konstruktywną grupę rówieśniczą, autorytety. VI. Cele profilaktyki szkolnej. 1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami. 2. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 3. Zapobieganie patologiom. 4. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. 5. Poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel-uczeń, nauczyciel-rodzic, uczeńrodzic, uczeń-uczeń. W ramach programu profilaktyki są realizowane: - program MEN WYPRAWKA SZKOLNA - program OWOCE W SZKOLE - program MLEKO W SZKOLE - program UCZYMY RATOWAĆ - program NIE PAL PRZY MNIE PROSZĘ - program CZYSTE POWIETRZE - program TRZYMAJ FORMĘ - program BEZPIECZEŃSTWO W SIECI 5

6 VII. Oddziaływania profilaktyczne. CZYNNIKI SPOSÓB ODPOWIE- ZADANIA RYZYKA REALIZACJI DZIALNY I. Środowisko społeczne normy w nim występujące, promujące dane formy zachowań: 1. Negatywne 1. Uczyć Wychowanie do życia w - Mariola Jankowska wzorce w mediach. krytycznego stosunku do mediów. rodzinie 2. Fałszywe przekonanie o 2. Przekształcać przekonania - dlaczego ludzie piją alkohol i biorą narkotyki? - Mariola Jankowska rzeczywistości. normatywne na - dlaczego młodzi ludzie - Maria Sautycz prawne. nie powinni pić alkoholu? - uzależnienie wpływa na całą rodzinę II. Modelowanie negatywnych zachowań w domu i w szkole: 1. Stan wiedzy psychicznej i - podnieść stan wiedzy i Spotkania z psychologiem i pedagogiem. - M. Sautycz - M. Dąbrowska pedagogicznej. rozszerzać zakres tej wiedzy 2. Brak poszanowania dla norm prawnych. - egzekwować przestrzeganie norm prawa wewnątrzszkolneg o i oświatowego - narada wszystkich pracowników szkoły - stosować statutowy system nagród i kar - dyrektor III. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dyscyplinarne: 1. Uległość wobec grupy. - eliminować istnienie negatywnych grup rówieśniczych - integrować zespoły klasowe - WDŻ - Każdy wychowawca posiada program wychowawczy - Klasowe przedsięwzięcia. - M. Jankowska - M. Sautycz świetlica socjoterapeut. - wych. klas 6

7 2. Przemoc i agresja. ograniczyć zjawiska agresji wśród uczniów - podnieść umiejętności i wiedzę nauczycieli - zdiagnozować miejsce oraz sytuacje występowania agresji (ankieta) - Rada Pedagogiczna Dostarczyć WDŻ uczniom wiedzę z Świetlica socjoterapeuty. zakresu radzenia sobie z emocjami i stresami. IV. Dostęp do środków i substancji aktywnych. 1. Brak umiejętności Upowszechniać 1. Lekcje WDŻ, S. zachowań wśród uczniów 2. Lekcje wychowawcze. asertywnych. znajomość 3. Rada Pedagogiczna. zachowań asertywnych. Zespół profilaktyki Dyrektor M. Jankowska M. Sautycz M. Sautycz M. Jankowska Dyrektor 7