Woda w instalacjach ogrzewania

Transkrypt

1 UKD 697.4: :543.3 P O L S K A N O R M A PN-93 C POLSKI KOMITET NORMALIZACJI, MIAR I JAKOCI Woda w instalacjach ogrzewania Wymagania i badania dotyczce jakoci wody Zamiast: Grupa katalogowa WSTP 1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy s wymagania i badania dotyczce jakoci wody w instalacjach ogrzewania wodnego niskotemperaturowego, obejmujce wartoci liczbowe wskaników majcych wpływ na korozyjno i osadotwórczo wody. Norma dotyczy wody do napełniania i uzupełniania instalacji centralnego ogrzewania oraz wody instalacyjnej Zakres stosowania normy. Norm naley stosowa przy projektowaniu i eksploatacji nowych i modernizacji istniejcych instalacji centralnego ogrzewania wodnego systemu otwartego lub zamknitego, z wzłami cieplnymi wymiennikowymi lub z kotłami dla których nie zostały okrelone przez wymagania dotyczce jakoci wody zasilajcej. Norma nie dotyczy instalacji z kotłami o mocy cieplnej do 25 kw Okrelenia woda instalacyjna - woda wypełniajca instalacj centralnego ogrzewania woda do napełniania i uzupełniania instalacji centralnego ogrzewania - woda wprowadzona do oprónionej czci lub całoci, oraz do uzupełniania strat, w instalacji centralnego ogrzewania korozyjno wody - właciwoci wody, powodujce korozj materiału instalacyjnego. Pojcie powysze nie obejmuje uszkodze spowodowanych erozj wskutek zbyt duej prdkoci wody i/lub mechanicznym oddziaływaniu zanieczyszcze osadotwórczo - skłonno wody do wytrcania trudno rozpuszczalnych produktów (głównie wglanu wapniowego) w wyniku zmiany składu chemicznego wody pod wpływem temperatury systematyka bada wody w instalacjach centralnego ogrzewania - wykaz bada, którym naley podda wod do napełniania i uzupełniania instalacji oraz wod instalacyjn Pozostałe okrelenia - wg PN-90/B-01430, PN-75/C-04618/ Woda do napełniania i uzupełniania instalacji 2. WYMAGANIA INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 1

2 Wskaniki organoleptyczne. Woda pod wzgldem barwy, mtnoci i zapachu powinna odpowiada warunkom okrelonym dla wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 1) Twardo ogólna. Dopuszcza si twardo ogóln nie wiksz ni 4 mval/l (2 mmol/l) jeeli producent wymienników lub kotłów nie okrelił innych wymaga Zawarto jonów agresywnych. Instalacje systemu zamknitego wykonane ze stali z grzejnikami stalowymi, eliwnymi lub aluminiowymi naley zasila wod o zawartoci jonów agresywnych poniej 150 mg/l (Cl - +, przy czym jonów chlorkowych nie moe by wicej ni 100 mg/l. W przypadku gdy zawarto jonów agresywnych jest 150 mg/l (Cl - + zaleca si stosowanie inhibitorów korozji, dopuszczonych do stosowania przez upowanion instytucj 2). Instalacje wykonane ze stali z grzejnikami eliwnymi lub aluminiowymi systemu otwartego naley zasila wod o zawartoci jonów agresywnych do 50 mg/l (Cl - +, przy czym jonów chlorkowych nie moe by wicej ni 30 mg/l. W przypadku gdy zawarto jonów agresywnych jest wiksza ni 50 mg/l (Cl - + zaleca si stosowanie inhibitorów korozji, dopuszczonych do stosowania przez upowanion instytucj 2). Instalacje wykonane z materiałów mieszanych stal/ mied naley zasila wod o zawartoci jonów agresywnych 50 mg/l (Cl - +, przy czym jonów chlorkowych nie moe by wicej ni 30 mg/l. Tablica 1. Wskaniki jakoci wody w instalacjach centralnego ogrzewania Wskanik jakoci wody Rodzaj materiałów uytych w instalacji System instalacji Twardo ogólna mval/l (mmol/l) do napełniania i uzupełniania instalacji Zawarto jonów agresywnych mg/l Zawarto azotu amonowego mg/l ( ) Stenie inhibitora Odczyn ph instalacyjnej Zawarto tlenu mg/l O 2 Stenie inhibitora INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 2

3 otwarty 50 Σ(Cl - + w tym 30 Cl - 9,5 Stal/ eliwo > 50 Σ(Cl - + SO 4 2- ) 150 Σ(Cl - + w tym < 100 Cl - 9,5 > 150 Σ(Cl - + SO 4 2- ) Stal/Mied 4,0 ( 2,0) 50 Σ(Cl - + w tym < 30 Cl - 0,5 9,0 Mied otwarty lub - 9,0 Stal/Aluminum otwarty 50 Σ(Cl - + w tym < 30 Cl Σ(Cl - + SO 4 2- ) w tym 100 Cl - 8,5 8,5 Tworzywa sztuczne otwarty lub - Znak oznacza, e wskanika nie okrela si Odczyn ph. Instalacje, w których nie stosuje si ochrony inhibitorowej naley napełnia i uzupełnia wod o odczynie ph 6,5, tak aby woda instalacyjna spełniała wymagania okrelone w Amoniak. Instalacje zawierajce elementy z miedzi lub jej stopów naley napełnia i uzupełnia wod o zawartoci azotu amonowego do 0,5 mg/l ( ). Nie dotyczy to wód, w których amoniak wystpuje okresowo Uzupełnianie instalacji wod sieciow. Dopuszcza si napełnianie i uzupełnianie wod z sieci ciepłowniczej instalacji centralnego ogrzewania wykonanych ze stali i eliwa. Woda ta powinna spełnia wymagania okrelone w PN-85/C Nie naley wprowadza wody z sieci ciepłowniczej do instalacji ogrzewania z elementami wykonanymi z miedzi lub aluminium Woda instalacyjna Wskaniki organoleptyczne. Woda powinna by klarowana, bezbarwna i bez widocznych zanieczyszcze. Dopuszcza si zmian barwy i zapachu w wyniku stosowania inhibitora Zawarto tlenu. W instalacjach centralnego ogrzewania systemu zamknitego z elementami stalowymi zawarto tlenu nie powinna by wiksza ni 0,1 mg/l O 2. W instalacjach, w których stosowany jest inhibitor korozji, zawartoci tlenu nie okrela si Odczyn ph. W instalacjach centralnego ogrzewania, w których nie stosuje si ochrony inhibitorowej odczyn ph wody powinien wynosi: INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 3

4 9,5 - w instalacjach ze stali i eliwa, 9,0 - w instalacjach z miedzi i materiałów mieszanych stal/mied, 8,5 - w instalacjach z grzejnikami aluminiowymi Wartoci liczbowe wskaników jakoci wody do napełnienia i uzupełniania instalacji centralnego ogrzewania oraz wody instalacyjnej, w zalenoci od rodzaju materiałów uytych w instalacji, zestawiono w tabl SYSTEMATYKA BADA WODY Oznaczania objte systematyk wg tabl. 2 naley wykonywa w celu kontroli jakoci wody uzupełniajcej i instalacyjnej, a wyniki tych bada wykorzystywa przy projektowaniu i w eksploatacji, w celu zapewnienia trwałoci i sprawnoci działania instalacji. Badania kontrolne naley wykonywa 1-2 razy w roku. Tablica 2. Systematyka bada wody w instalacjach centralnego ogrzewania Wskanik lub nazwa substancji Jednostka miary Rodzaj materiału uytego w instalacji Stal/ eliwo Stal/Mied Mied Stal/Aluminium U J U J U J U J Metoda oznaczania 1) wg Barwa (Pt) mg/l 0 0 2) 0 0 2) 0 0 2) 0 0 2) Metoda porównawcza PN-74/C p.3 Mtno mg/l 0 0 2) 0 0 2) 0 0 2) 0 0 2) PN-77/C-04583/02 PN-79/C-04583/03 Odczyn (ph) - PN-90/C-04540/01 Twardo ogólna mval/l PN-71/C-04554/02 Chlorki (Cl - ) mg/l PN-80/C-04617/04 Siarczany ( mg/l PN-74/C-04566/09 Azot amonowy mg/l PN-76/C-04576/01 Tlen (O 2 ) mg/l PN-76/C-04545/06 Inhibitor Znak 0 oznacza, e badanie obowizuje. Znak - oznacza, e badanie nie obowizuje. Znak oznacza, e badanie obowizuje na etapie projektowania. Znak oznacza, e badanie obowizuje w instalacjach bez ochrony inhibitrowej. Znak + oznacza, e badanie obowizuje w instalacjach z ochron inhibitrow. U - woda do napełniania instalacji. J - woda instalacyjna. 1) Dopuszcza si inne metody oznacze, dajce porównywaln dokładno. 2) Naley okreli wizualnie. KONIEC INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 4

5 INFORMACJE DODATKOWE 1. Instytucja opracowujca projekt normy: - Centralny Orodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL, Warszawa. 2. Normy i dokumenty zwizane PN-90/B Ogrzewnictwo. Instalacje centralnego ogrzewania. Terminologia. PN-90/C-04540/01 Woda i cieki. Badanie ph, kwasowoci i zasadowoci oznaczenie ph wód i cieków o przewodnoci elektrycznej właciwej 10 µs/cm i powyej metod elektrometryczn. PN-76/C-04545/06 Woda i cieki. Badanie zawartoci rozpuszczonego tlenu. Oznaczanie rozpuszczonego tlenu metod Winklera w modyfikacji rónicowej w zakresie 0,02-0,5 mg/dm 3. PN-71/C-04554/02. Woda i cieki. Badania twardoci. Oznaczanie twardoci ogólnej powyej 0,357 mval/dm 3 metod wersenianow. PN-74/C Woda i cieki. Oznaczanie barwy. PN-74/C-04566/09 Woda i cieki. Badanie zawartoci siarki i jej zwizków. Oznaczanie siarczanów metod wagow. PN-76/C-04576/01 Woda i cieki. Badanie zawartoci zwizków azotu. Oznaczanie azotu amonowego metod kolorymetryczn indofenolow. PN-77/C-04583/02 Woda i cieki. Badanie mtnoci i przezroczystoci. Oznaczanie mtnoci metod nefelometryczn. PN-79/C-04583/03 Woda i cieki. Badanie mtnoci i przezroczystoci. Oznaczenie mtnoci metod fotometryczn. PN-85/C Woda do celów energetycznych. Wymagania i badania jakoci wody dla kotłów wodnych i ch obiegów ciepłowniczych. PN-80/C-04617/04 Woda i cieki. Badanie zawartoci chlorków. Oznaczanie chlorków bezporedni metod potencjometryczn z uyciem elektrody jonoselektywnej. PN-75/C-04618/03 Woda i cieki. Nazwy i okrelenia. Analiza fizyczna i chemiczna. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 maja 1990 r. (Dz. U. Nr. 35 z 1990 r. poz. 205) 3. Normy zagraniczne RFN DIN Korrosionsverhalten von metallischen Werkstoffen gegenüber Wasser. RFN VDI - Richtlinien 2035 Verhütung von Schäden durch Korrosion und Steinbildung in Warmwasserheizungsanlagen. Austria ÖNORM H 5195 Verhütung von Schäden durch Korrosion und Steinbildung in geschlossenen Warmwasserheizungsanlagen mit Betriebstemperaturen bis 100 C. 4. Autorzy projektu normy: mgr in. Andrzej Rutkiewicz, dr in. Boenna Toczyłowska - Centralny Orodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL. 5. Instytucja upowaniona do wydawania dopuszcze do stosowania inhibitorów korozji w instalacjach sanitarnych - Centralny Orodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL. 6. Zalecenia dotyczce instalacji centralnego ogrzewania wynikajce z postanowie normy Hermetyczno instalacji. Przy projektowaniu nowych i modernizacji istniejcych instalacji centralnego ogrzewania naley stosowa rozwizanie zapewniajce hermetyczno obiegu (przeponowe naczynie wzbiorcze, pompy bezdławicowe itp.) 6.2. Straty wody. Wymagania dotyczce wartoci odczynu i zawartoci tlenu w wodzie instalacyjnej zostan spełnione, jeli straty wody w cigu roku nie bd wiksze ni: w instalacjach systemu zamknitego - 5% objtoci zładu w instalacjach systemu otwartego - 10% objtoci zładu 6.3. Instalacje z materiałów mieszanych. Nie naley łczy w jednej instalacji elementów wykonanych z miedzi i aluminium, kontaktujcych si z wod instalacyjn. Zastosowanie w instalacji centralnego ogrzewania tworzyw sztucznych nie powoduje dodatkowych wymaga dotyczcych jakoci wody, poza wymaganiami okrelonymi dla innych materiałów uytych w instalacji Armatura. Miejsca bezporedniego kontaktu stali z miedzi lub jej stopami naley zabezpiecza, stosujc przekładk dielektryczn, np. teflonow Warunki eksploatacji. Wymaga dotyczcych jakoci wody instalacyjnej naley przestrzega w cigu całego roku, nie tylko w sezonie grzewczym. Naley unika czciowego lub całkowitego opróniania instalacji na czas dłuszy ni to konieczne Wst pna obróbka wody do napełniania i uzupełniania instalacji c.o. a) Nie jest wymagana alkalizacja i odtlenianie wody do napełniania i uzupełniania instalacji c.o. W instalacjach prawidłowo zaprojektowanych i eksploatowanych wzrost odczynu ph 8,0 i odtlenienie O 2 mg/l wody instalacyjnej zostan samorzutnie osignite po pewnym okresie eksploatacji. b) Wymagania okrelajce dopuszczaln zawarto jonów agresywnych zaleca si stosowa jako podstaw wyboru INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 5

6 właciwych materiałów instalacyjnych, bd do okrelenia celowoci stosowania inhibitorów korozji. 7. Deskryptory woda, instalacje ogrzewcze, wymagania, badania, jako. INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 6