Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Grudziądzu. za 2015 rok 10 LISTOPADA POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Grudziądzu za 2015 rok 10 LISTOPADA 2016 POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

2 Spis treści 1. Wstęp Podstawa prawna Obowiązujące zalecenia metodyczne Podstawowe definicje, cele monitoringu Definicje stosowanych wskaźników Wykorzystywane źródła danych Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia Skala bezrobocia Napływ do bezrobocia Osoby wyłączone z ewidencji Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Bezrobotni według elementarnych grup zawodów Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Zawody zrównoważone Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw

3 6.1 Założenia badawcze Charakterystyka próby Zmiany w zatrudnieniu Pozyskiwanie nowych pracowników Współpraca z powiatowym urzędem pracy Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie Aneks statystyczny SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW

4 1. Wstęp 1.1 Podstawa prawna Na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz. U poz. 645 z późn. zm.) prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz powiatu w zakresie polityki rynku pracy. 1.2 Obowiązujące zalecenia metodyczne W roku 2015 wprowadzona została Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Nowa metodologia przygotowana została na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich przez Instytut Nauk Społeczno-Ekonomicznych z Łodzi. Zgodnie z tym dokumentem, monitoring zawodów, podobnie jak dotychczas, prowadzony jest na trzech poziomach terytorialnych: powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Jednakże wprowadzonych zostało szereg nowych rozwiązań metodologicznych, do których zaliczyć należy przede wszystkim zmianę sposobu definiowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych, zakresu wykorzystywanych źródeł danych i sposobu prezentacji wyników monitoringu. 1.3 Podstawowe definicje, cele monitoringu Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych ma na celu: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, 3

5 korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód to zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności, przynoszący dochód zbiór zdań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki: np. prawo jazdy kat. B. Kwalifikacje to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych, co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej 4

6 pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu znalezienia odpowiedniego pracownika. Oferta pracy to jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. Długotrwale bezrobotny to bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Bezrobotny absolwent rozumiany jest jako bezrobotny do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych odbywa się poprzez łączne zastosowanie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia i płynności bezrobotnych. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody Wskaźnik dostępności oferty pracy (𝑩/𝑶 𝒌𝒕) 𝑘 < 0,9 𝑡 deficytowe 𝐵/𝑂 zrównoważone 0,9 𝐵/𝑂 nadwyżkowe 𝑘 1,1 𝑡 𝑘 > 1,1 𝑡 lub brak wartości 𝐵/𝑂 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia (𝑾𝑫𝑩 𝒌𝒕) Wskaźnik płynności bezrobotnych (𝑾𝑷𝑩 𝒌𝒕) 𝑘 𝑀𝑒1 𝑡 lub brak wartości 𝑘 1 𝑡 lub brak wartości 𝑘 𝑀𝑒 𝑡 lub brak wartości 𝑘 1 𝑡 lub brak wartości 𝑊𝐷𝐵 𝑊𝐷𝐵 𝑊𝐷𝐵 𝑘 > 𝑀𝑒 𝑡 𝑊𝑃𝐵 𝑊𝑃𝐵 𝑊𝑃𝐵 𝑘 <1 𝑡 Źródło: Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy Powyższe założenia powodują, że tylko nieznaczna część zawodów (ok. 10%-15%) przynależy do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Pozostałe zawody mają status nieokreślony. Do 2014 r. stosowany był tylko jeden wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu2, a każdy z zawodów przypisany był do jednej z ww. grup. 1 Me Mediana (warność środkowa 50% obserwacji ma wartość mniejszą, a 50% wartość większą). Wskaźnik liczony jako: iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w danym zawodzie, w badanym okresie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym okresie. 2 5

7 1.4 Definicje stosowanych wskaźników Wskaźnik dostępności ofert pracy: gdzie: B/O k t = B k t O k t B k t O k t średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t. Wskaźnik liczony jako: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Wskaźnik przyjmuje wartości z przedziału od zera do nieskończoności. Wskaźnik = 0 brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. Wskaźnik < 1 przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. Wskaźnik > 1 dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a cecha k jest maksymalnie nadwyżkowa. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: WDB k t = DB k t B k t 100 gdzie: DB k t liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, B k liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t. t 6

8 Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotnym). Wskaźnik płynności bezrobotnych: gdzie: WPB k t = OB k t NB k t OB k t NB k t odpływ bezrobotnych w grupie zawodników k w okresie t, napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik < 1 napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik = 1 odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. Wskaźnik > 1 odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości napływ jest równy zeru. 7

9 1.5 Wykorzystywane źródła danych Zakres tematyczny monitoringu dotyczy zawodów i specjalności określonych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 1145). Podstawowym źródłem informacji odnośnie bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i specjalności są dane gromadzone w systemie Syriusz przez powiatowe urzędy pracy. W celu pełniejszej analizy lokalnego rynku pracy dodane zostały dwa nowe źródła danych realizowane przez WUP badanie ofert pracy publikowanych w Internecie oraz prowadzone przez PUP badanie lokalnych pracodawców. Dodatkowo, na poziomie lokalnym, wykorzystywane są dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN o absolwentach i uczniach szkół ponadgimnazjalnych. Na potrzeby wdrożenia nowej metodologii przygotowane zostały narzędzia informatyczne wspomagające proces prowadzenia monitoringu: serwis ogólnopolski na którym publikowane są dane wynikowe dla kraju oraz wszystkich województw i powiatów, moduł w systemie Syriusz do badania lokalnych pracodawców, moduł w systemie WUP Viator do badania ofert pracy dostępnych w Internecie. 1.6 Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Począwszy od 2015 r. w ramach monitoringu dostępne są informacje sygnalne za I i II półrocze danego roku, które zawierają rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Informacje te generowane są automatycznie, a następnie publikowane w ogólnopolskim serwisie Dodatkowo przygotowywane są raporty roczne, które zawierają część opisową oraz roczne rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Terminy publikowania informacji sygnalnych: koniec sierpnia informacja sygnalna za I półrocze danego roku kalendarzowego, koniec lutego informacja sygnalna za II półrocze minionego roku kalendarzowego. Terminy publikowania raportów rocznych: marzec raporty powiatowe, czerwiec raporty wojewódzkie oraz raport krajowy. 8

10 2. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy 2.1 Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia W dniu 31 grudnia 2015 r. stopa bezrobocia w Grudziądzu kształtowała się na poziomie 14,2%. W stosunku do województwa kujawsko-pomorskiego wskaźnik stopy bezrobocia jest większy o 1 pkt procentowy, natomiast w odniesieniu do całego kraju stopa bezrobocia w powiecie grodzkim jest wyższa o 4,5 pkt. procentowego. W stosunku do 31 grudnia 2014 roku 3 stopa bezrobocia w Grudziądzu spadła o 2,2 pkt. procentowego. W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się wskaźnika stopy bezrobocia w mieście Grudziądz na tle województwa kujawsko-pomorskiego i Polski w 2015 roku. Tabela 1 Stopa bezrobocia w Grudziądzu w 2014 i 2015 roku STOPA BEZROBOCIA (w %) WOJEWÓDZTWO Wyszczególnienie POLSKA KUJAWSKO-POMORSKIE GRUDZIĄDZ Styczeń 13,9 11,9 18,8 16,1 21,7 17,5 Luty 13,9 11,9 18,8 16,0 21,5 17,3 Marzec 13,5 11,5 18,3 15,5 21,0 16,7 Kwiecień 13,0 11,1 17,4 14,9 19,9 15,8 Maj 12,5 10,7 16,8 14,2 19,2 14,9 Czerwiec 12,0 10,2 16,3 13,6 18,4 14,3 Lipiec 11,8 10,0 16,0 13,4 17,4 13,8 Sierpień 11,7 9,9 15,8 13,1 17,1 13,4 Wrzesień 11,5 9,7 15,7 13,0 16,5 13,4 Październik 11,3 9,6 15,3 12,8 16,3 13,6 Listopad 11,4 9,6 15,4 12,9 16,6 13,6 Grudzień 11,4 9,7 15,5 13,2 16,4 14,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 3 Uwzględniono korektę GUS za 2014 rok 9

11 Rysunek 1 Stopa bezrobocia w Grudziądzu w 2015 roku 17,5 17,3 16, ,7 15,5 15,8 14,9 14,9 14,2 14,3 13,6 13,8 13,4 13,4 13,4 13,6 13,6 13, ,8 12,9 14,2 13,2 11,9 11,9 11,5 11,1 10,7 10,2 10 9,9 9,7 9,6 9,6 9,7 STYCZEŃ LUTY MARZEC KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC LIPIEC SIERPIEŃ WRZESIEŃ PAŹDZIERNIK LISTOPAD GRUDZIEŃ Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Skala bezrobocia POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE GRUDZIĄDZ W stosunku do 31 grudnia 2014 roku liczba bezrobotnych w Grudziądzu spadła o 958 osób tj. o 16,34 %, natomiast liczba kobiet spadła o 459 osób tj. o 14,34%. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w dniu 31 grudnia 2015 roku wynosił 55,91%. W tabeli 2 przedstawiono liczbę bezrobotnych w Grudziądzu w 2015 roku wraz z udziałem kobiet. Tabela 2 Liczba bezrobotnych w mieście Grudziądz w 2015 roku Liczba bezrobotnych miasto Grudziądz Ogółem Kobiety wskaźnik udziału kobiet styczeń ,29% luty ,68% marzec ,68% kwiecień ,16% maj ,07% czerwiec ,54% lipiec ,88% sierpień ,56% wrzesień ,32% październik ,04% listopad ,98% grudzień ,91% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 10

12 Rysunek 2 Skala bezrobocia w Grudziądzu w 2015 roku Ogółem Kobiety Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Napływ do bezrobocia W roku 2015 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowało się mieszkańców Grudziądza. Liczba nowych rejestracji była wyższa od wartości z roku 2014 o 515 osób. Najwięcej rejestracji miało miejsce w grudniu 1469 osób. W porównaniu do analogicznych miesięcy roku 2014 w styczniu, sierpniu, październiku i listopadzie 2015 występował spadek liczby nowych rejestracji. Liczba noworejestrowanych bezrobotnych w pozostałych miesiącach rosła, porównując do roku poprzedniego. Największy spadek napływu do bezrobocia w powiecie grodzkim zaobserwowano w sierpniu (o 159 osób), największy wzrost napływu do bezrobocia w stosunku do roku poprzedniego widoczny był w grudniu (o 267 osób). Tabela 3 Liczba nowo zarejestrowanych osób w Grudziądzu w latach Liczba nowych rejestracji Wyszczególnienie Zmiana (r/r) styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 11

13 2.1.4 Osoby wyłączone z ewidencji W 2015 roku z ewidencji bezrobotnych wyłączono w sumie osób. W porównaniu z rokiem poprzednim wyrejestrowań było mniej. Główne przyczyny wyłączeń z ewidencji bezrobotnych i liczbę osób wyrejestrowanych z poszczególnych powodów przedstawiono w tabeli 4. Tabela 4 Przyczyny wyrejestrowania z ewidencji bezrobotnych Przyczyna Ogółem % Ogółem % podjęcie pracy ,0% ,4% rozpoczęcie szkolenia 779 6,4% ,7% rozpoczęcie stażu 981 8,1% ,5% skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych ,3% rozpoczęcie prac społecznie użytecznych niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy ,1% ,3% dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 735 6,0% 704 5,9% odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy inne (m.in. nabycie praw emerytalnych lub rentowych, nabycie praw do świadczenia przedemerytalnego, podjęcie nauki itp.) 895 7,4% 841 7,0% 737 6,1% 573 4,8% Ogółem ,0% ,0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych W 2015 roku wśród bezrobotnych w Grudziądzu przeważały osoby długotrwale bezrobotne, które stanowiły 56,04 % ogółu bezrobotnych. 34,58 % ogółu bezrobotnych stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych, a 34,69 % to osoby powyżej 50 roku życia. Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w Grudziądzu prezentuje tabela 5. Tabela 5 Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w latach Wyszczególnienie grudzień 2014 grudzień 2015 zmiana Długotrwale bezrobotni Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych Bezrobotni powyżej 50. roku życia Bezrobotni do 30. roku życia Bezrobotni posiadający do najmniej jedno dziecko do 6 roku życia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 12

14 2.1.6 Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu wpłynęło 4599 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. W stosunku do roku ubiegłego liczba zgłoszonych wolnych stanowisk pracy wzrosła o 1002 oferty. Wśród zgłoszonych wolnych stanowisk pracy 2900 ofert dotyczyło zatrudnienia subsydiowanego, co stanowi 63,1 % ogółu zgłoszonych ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy subsydiowanej w stosunku do roku poprzedniego wzrosła o 32,3 % tj. o 708 ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy niesubsydiowanej w stosunku do 2014 roku wzrosła o 294 oferty tj. o 20,93 %. Tabela 6 Miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w latach Wyszczególnienie Liczba miejsc pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Zmiana (+/-) % styczeń ,80% luty ,30% marzec ,50% kwiecień ,60% maj ,60% czerwiec ,10% lipiec ,80% sierpień ,30% wrzesień ,30% październik ,80% listopad ,30% grudzień ,40% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 13

15 2.2 Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Źródłem informacji o strukturze bezrobotnych oraz wolnych miejscach pracy są dane zamieszczone w ogólnopolskim serwisie internetowym Do przygotowania zamieszczonych tam zestawień posłużyły dane z systemu Syriusz oraz przygotowane przez WUP w Toruniu dane o liczbie ofert pracy zamieszczanych w Internecie Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż w końcu grudnia 2015 roku najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w wielkiej grupie zawodowej Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1246 osób oraz Pracownicy usług i sprzedawcy 1136 osób. Najmniej bezrobotnych było w grupach wielkich Siły zbrojne 2 osoby oraz Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 15 osób Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu odnotowano 86 bezrobotnych absolwentów, w tym najwięcej w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 33 osoby oraz Technicy i inny średni personel 21 osób. W grupach zawodów Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy oraz Siły zbrojne na koniec 2015 roku absolwenci nie występowali. Najwięcej osób długotrwale bezrobotnych według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku zarejestrowanych było w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 686 oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 627 osób. W grupie zawodów Siły zbrojne długotrwale bezrobotni nie występowali. 4 Badaniem objęte są oferty pracy dostępne na portalu Zielona Linia (zielonalinia.gov.pl). Dane z każdego poniedziałku i środy kwietnia oraz października danego roku gromadzone są w ogólnopolskim systemie WUP Viator. Zweryfikowane przez WUP ogłoszenia automatycznie uogólniane są dla I i II półrocza danego roku. 14

16 Rysunek 3 Bezrobotni według wielkich grup zawodowych w Grudziądzu w dniu 31 grudnia 2015 roku BEZROBOTNI OGÓŁEM DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI BEZROBOTNI ABSOLWENCI

17 W 2015 roku najwięcej osób bezrobotnych wyłączonych z ewidencji mieściło się w wielkiej grupie zawodów Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3014 osoby oraz Pracownicy usług i sprzedawcy 2638 osób. Najmniej bezrobotnych wyłączonych z ewidencji było w grupie zawodów Siły zbrojne 2 osoby. Najwięcej nowych rejestracji bezrobotnych w 2015 roku było w grupie zawodów Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 2708 osób oraz Pracownicy usług i sprzedawcy 2344 osoby. Najmniej bezrobotnych zarejestrowało się w grupie zawodów Siły zbrojne 3 osoby. W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu najwięcej ofert pracy wpłynęło w grupach zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 1152 ofert, Pracownicy biurowi 1049 ofert, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 695 ofert oraz Pracownicy wykonujący prace proste 632 oferty. W grupie zawodów Siły zbrojne nie wpłynęła żadna oferta pracy. W 2015 roku w Internecie najwięcej ofert pracy dostępnych było w grupach zawodów Technicy i inny średni personel 124 oferty, Specjaliści 102 oferty oraz Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 55 ofert. Najmniej ofert pracy w Internecie dotyczyło grup zawodów Pracownicy wykonujący prace proste 25 oferty. W grupach zawodów Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz Siły zbrojne oferty pracy w Internecie nie występowały.

18 Rysunek 4 Napływ i odpływ bezrobotnych oraz oferty pracy w 2015 roku odpływ bezrobotnych napływ bezrobotnych napływ ofert pracy do PUP napływ ofert pracy w Internecie

19 2.2.2 Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Analizując dane dotyczące struktury ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie można wysnuć wnioski, iż 100 % ofert w grupach zawodów Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń oraz Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy w 2015 roku było zgłaszanych do PUP, natomiast oferty pracy w grupie zawodów Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi kierownicy i urzędnicy (78,57 %). częściej dostępne były w Internecie. Tabela 7 Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 100,00% 0,00 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 0,00 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 97,05% 2,95% PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 96,19% 3,81% ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 94,56% 5,44% PRACOWNICY BIUROWI 95,02% 4,98% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 74,11% 25,89% SPECJALIŚCI 66,11% 33,89% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI KIEROWNICY I URZĘDNICY 21,43% 78,57%

20 2.2.3 Bezrobotni według elementarnych grup zawodów W dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu najwięcej osób było zarejestrowanych w grupie zawodów Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), Kucharze oraz Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne. Tabela 8 Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych w 2015 roku jest największa Kod 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 5120 Kucharze Elementarne grupy zawodów 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 7222 Ślusarze i pokrewni 7112 Murarze i pokrewni 4110 Pracownicy obsługi biurowej 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 9329 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 5141 Fryzjerzy 7512 Piekarze, cukiernicy i pokrewni 5153 Gospodarze budynków 7533 Szwaczki, hafciarki i pokrewni 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 7131 Malarze budowlani i pokrewni 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 7522 Stolarze meblowi i pokrewni 8219 Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 7126 Hydraulicy i monterzy rurociągów Liczba bezrobotnych (stan na koniec 2015 r.)

21 2.2.4 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowanych było 2748 długotrwale bezrobotnych. W stosunku do poprzedniego roku liczba bezrobotnych długotrwale spadła o 800 osób tj. o 22,55 %. Wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynoszący 100 oznacza, iż 100 % bezrobotnych należących do danej grupy zawodowej w końcu grudnia 2015 roku posiadało status długotrwale bezrobotnych. W 2015 roku z uwagi na wysoki wskaźnik długotrwałego bezrobocia i znaczną liczbę zarejestrowanych, do elementarnych grup najbardziej zagrożonych długotrwałym bezrobociem zaliczamy: Maszyniści kotłów parowych i pokrewni 82,61 % (długotrwale bezrobotni 19 osób) Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów 80,95 % (długotrwale bezrobotni 34 osoby) Pomoce kuchenne 76,67% (długotrwale bezrobotni 23 osoby) Ogrodnicy 76,47% (długotrwale bezrobotni 26 osób) Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 73,68% (długotrwale bezrobotni 98 osób) Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewni 71,05% (długotrwale bezrobotni 27 osób) Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 70,64% (długotrwale bezrobotni 77 osób) Rolnicy upraw polowych 69,57 % (długotrwale bezrobotni 16 osób) Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 67,14% (długotrwale bezrobotni 47 osób) Gospodarze budynków 68,24% (długotrwale bezrobotni 58 osób) Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 67,57% (długotrwale bezrobotni 25 osób) Kelnerzy 65,22% (długotrwale bezrobotni 30 osób) 20

22 2.2.5 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej grupie elementarnej. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika to przeciętna liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów. Najmniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 492,50 (79 zarejestrowanych bezrobotnych) Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych wskaźnik dostępności ofert pracy 374,50 (110 zarejestrowanych bezrobotnych) Fotografowie wskaźnik dostępności ofert pracy 224 (15 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy mechanicy wskaźnik dostępności ofert pracy 195 (46 zarejestrowanych bezrobotnych) Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów wskaźnik dostępności ofert pracy 190 (42 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy elektrycy wskaźnik dostępności ofert pracy 153 (24 zarejestrowanych bezrobotnych) Monterzy sprzętu elektronicznego wskaźnik dostępności ofert pracy 138 (10 zarejestrowanych bezrobotnych) Praczki ręczne i prasowacze wskaźnik dostępności ofert pracy 121 (8 zarejestrowanych bezrobotnych) Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 97,20 (70 zarejestrowanych bezrobotnych) Dekarze wskaźnik dostępności ofert pracy 96 (16 zarejestrowanych bezrobotnych) Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji wskaźnik dostępności ofert pracy 92 (18 zarejestrowanych bezrobotnych) Pomoce domowe i sprzątaczki wskaźnik dostępności ofert pracy 74 (7 zarejestrowanych bezrobotnych) Specjaliści do spraw administracji i rozwoju wskaźnik dostępności ofert pracy 73,33 (16 zarejestrowanych bezrobotnych) Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji wskaźnik dostępności ofert pracy 72 (10 zarejestrowanych bezrobotnych) Ślusarze i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 66,52 (130 zarejestrowanych bezrobotnych) 21

23 2.2.6 Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Największe szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Agenci i administratorzy nieruchomości wskaźnik dostępności ofert pracy 0,04 (63,64% ofert subsydiowanych) Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food wskaźnik dostępności ofert pracy 0,05 (64,29% ofert subsydiowanych) Operatorzy maszyn do szycia wskaźnik dostępności ofert pracy - 0,06 (78,57% ofert subsydiowanych) Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej wskaźnik dostępności ofert pracy 0,15 (brak ofert subsydiowanych) Szklarze wskaźnik dostępności ofert pracy 0,15 (61,54% ofert subsydiowanych) Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 0,17 (brak ofert subsydiowanych) Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym wskaźnik dostępności ofert pracy 0,25 ( brak ofert subsydiowanych) Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej/ internetowej wskaźnik dostępności ofert pracy 0,42 (6,45% ofert subsydiowanych) Kasjerzy i sprzedawcy biletów wskaźnik dostępności ofert pracy 0,70 (63,53% ofert subsydiowanych) Projektanci grafiki i multimediów wskaźnik dostępności ofert pracy 0,77 (57,14% ofert subsydiowanych) Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży wskaźnik dostępności ofert pracy 0,82 (100% ofert subsydiowanych) Kosmetyczki i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 0,89 (54,76% ofert subsydiowanych) Doradcy finansowi i inwestycyjni wskaźnik dostępności ofert pracy 0,93 (50% ofert subsydiowanych) Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjnokomunikacyjnych wskaźnik dostępności ofert pracy 0,95 (71,43% ofert subsydiowanych) Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków wskaźnik dostępności ofert pracy 0,95 (66,67% ofert subsydiowanych) Monterzy i konserwatorzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych wskaźnik dostępności ofert pracy 1,00 (91,30% ofert subsydiowanych) 22

24 Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi wskaźnik dostępności ofert pracy 1,13 (93,75% ofert subsydiowanych) Tynkarze i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 1,17 (16,67% ofert subsydiowanych) Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 1,22 (67,80% ofert subsydiowanych) Sekretarki (ogólne) wskaźnik dostępności ofert pracy 1,28 (72,86% ofert subsydiowanych) Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Bezrobotnych bez zawodu, a więc bezrobotnych, którzy nie posiadali świadectwa (dyplomu) ukończenia szkoły lub kursu i nie posiadali udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w jednym zawodzie były 574 osoby. W stosunku do analogicznego momentu ubiegłego roku liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 322 osoby tj. o 35,9 %. Odsetek bezrobotnych bez zawodu stanowił 11,7 %. Największy odsetek osób bez zawodu to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej - 22,39 % osób z tym wykształceniem nie posiadało zawodu. Duża liczba osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym to również osoby bez zawodu aż 20,70 % osób z tym poziomem wykształcenia to osoby bez zawodu. Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia bezrobotnych bez zawodu ich liczba i struktura przedstawia się następująco: Tabela 9 Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Udział bezrobotnych bez zawodu Liczba bezrobotnych bez Poziom wykształcenia w ogóle bezrobotnych z danym zawodu wykształceniem gimnazjalne i poniżej ,39% średnie ogólnokształcące ,70% policealne i średnie zawodowe 25 2,86% zasadnicze zawodowe 26 1,89% wyższe 3 0,91% 23

25 3. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3.1 Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Jako zawody deficytowe wskazane zostały profesje, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych (B/O k t < 0,9), odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny (WDB k t Me), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym (WPB k t 1). Powyższe warunki spełniło tylko 12 elementarnych grup zawodów. Do deficytowych należą następujące elementarne grupy zawodów: Operatorzy maszyn do szycia Agenci i administratorzy nieruchomości Szklarze Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Specjaliści do spraw rynku nieruchomości Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr Kierownicy w gastronomii Lekarze weterynarii bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Pracownicy obsługi technicznej, biur, hoteli i innych obiektów Pomocnicy biblioteczni. Dodatkowo zidentyfikowane zostały grupy maksymalnie deficytowe czyli takie, w których dostępne były miejsca pracy, a nie było zarejestrowanych osób bezrobotnych (B/O k = 0, a pozostałe wskaźniki nie przyjmują żadnej wartości). t Tylko 8 elementarnych grup zawodowych zidentyfikowano jako maksymalnie deficytowe. Do zawodów tych należą: Operatorzy wprowadzania danych Asystenci nauczycieli Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży Archiwiści i muzealnicy Operatorzy urządzeń pakujących, znakujących i urządzeń do napełniania butelek 24

26 Układacze towarów na półkach Administratorzy systemów komputerowych Analitycy systemów komputerowych. 3.2 Zawody zrównoważone Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych (0,9 B/O k t 1,1), odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny (WDB k t Me), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym (WPB k t 1). W powiecie grudziądzkim grodzkim wyodrębniono 3 elementarne grupy zawodów występujące w grupie zawodów zrównoważonych, należą do nich: Robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Monterzy i konserwatorzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych. 3.3 Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Zawody nadwyżkowe charakteryzują się niższym zapotrzebowaniem niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie (B/O k t > 1,1), relatywnie wysokim poziomem długotrwałego bezrobocia (WDB k t > Me) oraz napływem bezrobotnych wyższym niż odpływ bezrobotnych (WPB k t < 1). Powyższe warunki spełniło 11 elementarnych grup zawodów: Cieśle i stolarze budowlani Opiekunowie dziecięcy Pracownicy ochrony osób i mienia Technicy weterynarii Konduktorzy i pokrewni Księgowi Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni Sortowacze odpadów Tynkarze i pokrewni Inżynierowie mechanicy. 25

27 Zawodami maksymalnie nadwyżkowymi są natomiast profesje, w których zarejestrowani byli bezrobotni nie było natomiast miejsc pracy (B/O k t nie przyjmuje wartości). Do elementarnych grup zawodów maksymalnie nadwyżkowych należy 5 grup: Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych Pomocniczy personel medyczny Operatorzy centrali telefonicznych Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna Operatorzy sieci i systemów komputerowych. 4. Analiza umiejętności i uprawnień Pracodawcy zgłaszając oferty pracy najczęściej oczekiwali następujących umiejętności i uprawnień: Pracownicy biurowi komunikacja ustna/komunikatywność, współpraca w zespole, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu Pracownicy usług i sprzedawcy obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, komunikacja ustna/komunikatywność, planowanie i organizacja pracy własnej, wykonywanie obliczeń Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna. 26

28 5. Analiza rynku edukacyjnego 5.1 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia W roku 2015 na terenie powiatu miasto Grudziądz szkoły ponadgimnazjalne ukończyło 1864 osób. Najliczniejszą grupę stanowili absolwenci liceum ogólnokształcącego 999 osób, tj. 53,6%. W dniu 31 grudnia 2015 roku w ewidencji PUP pozostawało 109 bezrobotnych absolwentów z wykształceniem ponadgimnazjalnym, wśród których największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Najwięcej absolwentów w 2015 roku ukończyło następujące szkoły działające w powiecie: Prywatne liceum ogólnokształcące dla dorosłych na podbudowie gimnazjum 195 osób I Liceum ogólnokształcące 193 osoby II Liceum Ogólnokształcące 163 osoby III Liceum Ogólnokształcące 107 osób IV Liceum Ogólnokształcące 90 osób Liceum Ogólnokształcące 89 osób Technikum wchodzące w skład Zespołu Szkół Ekonomicznych 93 osoby Policealna Szkoła TEB Edukacja 83 osób Policealna Szkoła dla Młodzieży ATS w Grudziądzu 54 osób Zasadnicza Szkoła Zawodowa wchodząca w skład Zespołu Szkół Gastronomiczno- Hotelarskich 81 osoby Technikum wchodzące w skład Zespołu Szkół Rolniczych 89 osób Technikum wchodzące w skład Zespołu Szkół Technicznych 111 osób Technikum wchodzące w skład Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich 88 osób Trzyletnie Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych ATS 74 osoby Zaoczna Policealna Szkoła Zawodowa "PASCAL" w Grudziądzu 67 osób Zasadnicza Szkoła Zawodowa wchodząca w skład Zespołu Szkół Budowlanych i Plastycznych im. Mikołaja Kopernika 62 osoby Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna 54 osoby Szkoła Policealna Grudziądzkiej Szkoły Wyższej 52 osoby. 27

29 5.2 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Absolwenci szkół z terenu powiatu najczęściej kończyli naukę w zawodach: Pomocniczy personel medyczny 95 osób Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 86 osób Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej nieskalsyfikowany 71 osób Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 60 osób Technicy fizjoterapii i masażyści 46 osób Kucharze 45 osób Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 44 osoby Spedytorzy i pokrewni 36 osób Technicy weterynarii 35 osób Pracownicy ochrony mienia i osób 29 osób Recepcjoniści hotelowi 27 osób Technicy mechanicy 27 osób Kosmetyczki i pokrewni 26 osób Technicy budownictwa - 26 osób Fryzjerzy 20 osób Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 20 osób. Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów gdzie: WBA k t = BA k t A k 100 t 1 BA k liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki t bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na koniec grudnia), A k - liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup t 1 zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny/akademicki. 28

30 Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartości od 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji ) do 100% (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. Największy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów - 60% dotyczył absolwentów w elementarnej grupie zawodów Elektromechanicy i elektromonterzy. Tabela 10 Absolwenci oraz bezrobotni absolwenci według elementarnej grupy zawodów w 2015 roku Nazwa elementarnej grupy zawodów Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym Liczba bezrobotnych absolwentów w dniu Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) w dniu Pomocniczy personel medyczny ,26% Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu ,49% Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany ,00% Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych ,00% Technicy fizjoterapii i masażyści ,00% Kucharze ,89% Technicy wsparcia informatycznego i technicznego ,09% Spedytorzy i pokrewni ,00% Technicy weterynarii ,86% Technicy mechanicy ,11% Recepcjoniści hotelowi ,70% Technicy budownictwa ,69% Kosmetyczki i pokrewni ,00% Fryzjerzy ,00% Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) ,00% Pracownicy ochrony osób i mienia ,00% Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani ,56% Murarze i pokrewni ,25% Technicy elektronicy i pokrewni ,00% Asystenci dentystyczni ,00% Technicy rolnictwa i pokrewni ,33% Mechanicy pojazdów samochodowych ,00% Piekarze, cukiernicy i pokrewni ,11% Technicy elektrycy 8 0 0,00% 29

31 Konsultanci i inni pracownicy biur podróży 6 0 0,00% Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 6 0 0,00% Elektromechanicy i elektromonterzy ,00% Fotografowie 5 0 0,00% Stolarze meblowi i pokrewni 3 0 0,00% Elektrycy budowlani i pokrewni 2 0 0,00% Hydraulicy i monterzy rurociągów 2 0 0,00% Lakiernicy 2 0 0,00% Ogrodnicy 2 0 0,00% Ślusarze i pokrewni 2 0 0,00% Technicy archiwiści i pokrewni 2 0 0,00% 6. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw 6.1 Założenia badawcze Na potrzeby monitoringu we wrześniu 2015 r. przeprowadzone zostało badanie lokalnych pracodawców. Badanie miało na celu diagnozę sytuacji na rynku pracy w 2015 r. oraz planowanych zmian w wielkości, a także strukturze zatrudnienia w 2016 r. Badaniem objęte zostały podmioty zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Jako operat losowania zastosowana została Baza Jednostek Statystycznych, której podstawą jest rejestr REGON, jednak w odróżnieniu od niego jest ona aktualizowana w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz o informacje pochodzące ze źródeł administracyjnych. Wielkość próby do badania została wyznaczona w oparciu o poniższy wzór. gdzie: P - oszacowana proporcja w populacji, P(1 P) n = e 2 P(1 P) Z2 + N e - dopuszczalny błąd (zaleca się, aby błąd był nie większy niż 10%), n - wielkość próby, N - wielkość populacji, Z - wartość Z wynikająca z przyjętego poziomu ufności (zakłada się przyjęcie 95% poziomu ufności, dla którego wartość Z= 1,96). Zgodnie z założeniami próba cechuje się reprezentatywnością na poziomie klas wielkości przedsiębiorstw, wyrażoną liczbą zatrudnionych (do 9 osób, od 10 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej). Określenie minimalnej liczby wywiadów dla poszczególnych klas wielkości przedsiębiorstw, zostało oparte o wskaźniki struktury, wyliczane jako procentowy udział danej klasy wielkości firmy w populacji. 30

32 6.2 Charakterystyka próby Badanie prowadzone było metodą CATI wspomaganego komputerowo wywiadu telefonicznego. Ostatecznie w badaniu uczestniczyło 73 pracodawców z terenu powiatu, z których 54,8 % stanowiły podmioty o liczbie pracujących do 9 osób. Rysunek 5 Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników W zależności od rodzaju prowadzonej działalności najliczniejszą grupę stanowili pracodawcy prowadzący działalność w zakresie: pozostałe usługi. Rysunek 6 Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności 31

33 6.3 Zmiany w zatrudnieniu W 2015 r. zwiększenie zatrudnienia zadeklarowało 26,98% badanych. W tym samym czasie redukcję zatrudnienia dokonało 7,19% badanych. W analizowanym okresie większość pracodawców nie dokonała zmian w zatrudnieniu (65,83%). W celu oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy zastosowany został wskaźnik zatrudnienia netto (WZ), obliczany jako różnica udziału odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Wskaźnik przyjmuje wartości od -100 do 100. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Przykładowo wartość -100 uzyskiwana jest w przypadku kiedy 100% firm biorących udział w badaniu sygnalizuje w danym pytaniu redukcję poziomu zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Przykładowo, wartość 100 dla indeksu zatrudnienia oznacza, że wszystkie badane przedsiębiorstwa potwierdzają wzrost liczby pracujących w badanym okresie. Dodatnia wartość indeksu (różna od 100) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Wartość miernika równa 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie lub wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. W 2015 r. wśród pracodawców zlokalizowanych na terenie powiatu wskaźnik zatrudnienia netto osiągnął wartość 19,80, co oznacza że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia był wyższy o tyle pkt. proc. od odsetka firm, które zredukowały zatrudnienie. Wskaźnik zatrudnienia netto był zróżnicowany w zależności od wielkiej grupy zawodów. Największą wartość (7,64) wskaźnik ten osiągnął dla grupy wielkiej Specjaliści. W przypadku grupy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń oraz Pracownicy usług i sprzedawcy wskaźnik zatrudnienia netto przyjął wartość ujemną co oznacza, że odsetek podmiotów deklarujący przyjęcia w tej grupie był mniejszy od odsetka firm, które deklarowały zwolnienia w tej grupie zawodów. Zgodnie z deklaracjami pracodawców w 2015 r najczęściej zatrudniano pracowników w zawodach: Kierowca samochodu dostawczego (wymagane umiejętności: obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna) 32

34 Kierownik działu informatyki (obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność, współpraca w zespole, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Kierownik działu kadr i płac (obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność, współpraca w zespole, wywieranie wpływu, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, zarządzanie ludźmi) Księgowy (obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność, współpraca w zespole, wykonywanie obliczeń, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, zarządzanie ludźmi) Nauczyciel języka obcego (znajomość języków obcych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, wywieranie wpływu) Nauczyciel matematyki (sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, wywieranie wpływu, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Operator wtryskarki (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Pozostali nauczyciele szkół podstawowych (wywieranie wpływu, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych) Przedstawiciel handlowy (obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność) Sprzedawca (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawno0ść psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole Strażak (sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Szwaczka maszynowa (współpraca w zespole) Technik farmaceutyczny (obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Technik prac biurowych (współpraca w zespole, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu) Ponadto we wszystkich zawodach, w których zatrudniano pracowników pracodawcy wymagali doświadczenia zawodowego, planowania i organizacji pracy własnej oraz komunikatywności (poza szwaczką maszynową). W większości wymienionych zawodów pracodawcy wysoko ocenili przygotowanie kandydatów do pracy w zawodzie. Najsłabiej ocenione zostało przygotowanie osób z zawodem Kierowca samochodu dostawczego. 33

35 Tabela 11 Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w 2015 roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Kierowca samochodu dostawczego 70,30% 0,00% Kierownik działu informatyki 100,00% 0,00% Kierownik działu kadr i płac 100,00% 0,00% Księgowy 100,00% 0,00% Nauczyciel języka obcego 100,00% 0,00% Nauczyciel matematyki 100,00% 0,00% Operator wtryskarki 100,00% 0,00% Pozostali nauczyciele szkół podstawowych 100,00% 0,00% Pozostali pracownicy wykonujący prace proste 100,00% 0,00% gdzie indziej niesklasyfikowani Przedstawiciel handlowy 100,00% 0,00% Sprzedawca 100,00% 0,00% Strażak 100,00% 0,00% Szwaczka maszynowa 100,00% 0,00% Technik farmaceutyczny 100,00% 0,00% Technik prac biurowych 100,00% 0,00% 6.4 Pozyskiwanie nowych pracowników W 2015 roku problemy z pozyskaniem nowych pracowników deklarowało 21,06 % pracodawców. Rysunek 7 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku 34