Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie grudziądzkim. za 2016 rok 14 KWIETNIA POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie grudziądzkim za 2016 rok 14 KWIETNIA 2017 POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

2 Spis treści 1. Wstęp Podstawa prawna Obowiązujące zalecenia metodyczne Podstawowe definicje, cele monitoringu Definicje stosowanych wskaźników Wykorzystywane źródła danych Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia Skala bezrobocia Napływ do bezrobocia Osoby wyłączone z ewidencji Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Bezrobotni według elementarnych grup zawodów Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Zawody zrównoważone Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw

3 6.1 Założenia badawcze Charakterystyka próby Zmiany w zatrudnieniu Pozyskiwanie nowych pracowników Współpraca z powiatowym urzędem pracy Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie Aneks statystyczny SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW

4 1. Wstęp 1.1 Podstawa prawna Na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz. U poz. 645 z późn. zm.) prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz powiatu w zakresie polityki rynku pracy. 1.2 Obowiązujące zalecenia metodyczne W roku 2015 wprowadzona została Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Nowa metodologia przygotowana została na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich przez Instytut Nauk Społeczno-Ekonomicznych z Łodzi. Zgodnie z tym dokumentem monitoring zawodów, podobnie jak dotychczas, prowadzony jest na trzech poziomach terytorialnych: powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Jednakże wprowadzonych zostało szereg nowych rozwiązań metodologicznych, do których zaliczyć należy przede wszystkim zmianę sposobu definiowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych, zakresu wykorzystywanych źródeł danych i sposobu prezentacji wyników monitoringu. 1.3 Podstawowe definicje, cele monitoringu Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych ma na celu: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, 3

5 usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód to zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności, przynoszący dochód zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki: np. prawo jazdy kat. B. Kwalifikacje to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych, co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu znalezienia odpowiedniego pracownika. Oferta pracy to jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. 4

6 Długotrwale bezrobotny to bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Bezrobotny absolwent rozumiany jest jako bezrobotny do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych odbywa się poprzez łączne zastosowanie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia i płynności bezrobotnych. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody Wskaźnik dostępności oferty pracy ( ) Wskaźnik długotrwałego bezrobocia ( ) Wskaźnik płynności bezrobotnych ( ) 1 deficytowe lub brak wartości lub brak wartości lub brak wartości lub brak wartości zrównoważone nadwyżkowe lub brak wartości Źródło: Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Powyższe założenia powodują, że tylko nieznaczna część zawodów (ok. 10%-15%) przynależy do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Pozostałe zawody mają status nieokreślony. Do 2014 r. stosowany był tylko jeden wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu2, a każdy z zawodów przypisany był do jednej z ww. grup. 1.4 Definicje stosowanych wskaźników Wskaźnik dostępności ofert pracy: 1 Me Mediana (wartość środkowa 50% obserwacji ma wartość mniejszą, a 50% wartość większą). Wskaźnik liczony jako: iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w danym zawodzie, w badanym okresie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym okresie. 2 5

7 gdzie: średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t. Wskaźnik liczony jako: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Wskaźnik przyjmuje wartości z przedziału od zera do nieskończoności. Wskaźnik = 0 brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. Wskaźnik < 1 przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. Wskaźnik > 1 dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a cecha k jest maksymalnie nadwyżkowa. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: gdzie: liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t. Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. 6

8 Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotnym). Wskaźnik płynności bezrobotnych: gdzie: odpływ bezrobotnych w grupie zawodników k w okresie t, napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik < 1 napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik = 1 odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. Wskaźnik > 1 odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości napływ jest równy zeru. 1.5 Wykorzystywane źródła danych 7

9 Zakres tematyczny monitoringu dotyczy zawodów i specjalności określonych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 1145). Podstawowym źródłem informacji odnośnie bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i specjalności są dane gromadzone w systemie Syriusz przez powiatowe urzędy pracy. W celu pełniejszej analizy lokalnego rynku pracy dodane zostały dwa nowe źródła danych realizowane przez WUP badanie ofert pracy publikowanych w Internecie oraz prowadzone przez PUP badanie lokalnych pracodawców. Dodatkowo, na poziomie lokalnym, wykorzystywane są dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN o absolwentach i uczniach szkół ponadgimnazjalnych. Na potrzeby wdrożenia nowej metodologii przygotowane zostały narzędzia informatyczne wspomagające proces prowadzenia monitoringu: serwis ogólnopolski na którym publikowane są dane wynikowe dla kraju oraz wszystkich województw i powiatów, moduł w systemie Syriusz do badania lokalnych pracodawców, moduł w systemie WUP Viator do badania ofert pracy dostępnych w Internecie. 1.6 Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Począwszy od 2015 r. w ramach monitoringu dostępne są informacje sygnalne za I i II półrocze danego roku, które zawierają rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Informacje te generowane są automatycznie, a następnie publikowane w ogólnopolskim serwisie Dodatkowo przygotowywane są raporty roczne, które zawierają część opisową oraz roczne rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Terminy publikowania informacji sygnalnych: koniec sierpnia informacja sygnalna za I półrocze danego roku kalendarzowego, koniec lutego informacja sygnalna za II półrocze minionego roku kalendarzowego. Terminy publikowania raportów rocznych: kwiecień raporty powiatowe, czerwiec raporty wojewódzkie oraz raport krajowy. 8

10 2. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy 2.1 Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia W dniu 31 grudnia 2016 r. stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim kształtowała się na poziomie 16,3%. W stosunku do województwa kujawsko-pomorskiego wskaźnik stopy bezrobocia był większy o 4,2 pkt procentowego, natomiast w odniesieniu do całego kraju stopa bezrobocia w powiecie grodzkim była wyższa o 8,0 pkt. procentowych. W stosunku do 31 grudnia 2015 roku3 stopa bezrobocia w powiecie ziemskim spadła o 0,2 pkt. procentowego. W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się wskaźnika stopy bezrobocia w powiecie grudziądzkim na tle województwa kujawsko-pomorskiego i Polski w 2016 roku. Tabela 1 Stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2015 i 2016 roku STOPA BEZROBOCIA (w %) WOJEWÓDZTWO POLSKA Wyszczególnienie KUJAWSKO-POMORSKIE Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień POWIAT GRUDZIĄDZKI ,9 11,9 11,5 11,1 10,7 10,2 10,0 9,9 9,7 9,6 9,6 9,7 10,2 10,2 9,9 9,4 9,1 8,7 8,5 8,4 8,3 8,2 8,2 8,3 16,1 16,0 15,5 14,9 14,2 13,6 13,4 13,1 13,0 12,8 12,9 13,2 13,8 13,9 13,5 13,0 12,6 12,2 11,9 11,8 11,7 11,6 11,7 12,1 21,4 21,0 20,2 19,2 17,9 17,1 16,9 16,5 15,8 15,5 15,8 16,5 17,3 17,2 16,8 16,8 16,7 16,3 15,7 15,8 15,8 15,2 15,6 16,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 3 Uwzględniono korektę GUS za 2015 rok 9

11 Rysunek 1 Stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2016 roku 17,3 13,8 10,2 STYCZEŃ 17,2 16,8 13,9 13,5 10,2 LUTY 9,9 16,8 16, ,6 9,4 9,1 MARZEC KWIECIEŃ MAJ 16,3 12,2 15,7 15,8 15,8 11,9 11,8 8,4 8,7 8,5 CZERWIEC LIPIEC 16,3 15,2 15,6 11,7 11,6 11,7 12,1 8,3 8,2 8,2 8,3 SIERPIEŃ WRZESIEŃPAŹDZIERNIK LISTOPAD GRUDZIEŃ POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu POWIAT GRUDZIĄDZKI Skala bezrobocia W stosunku do 31 grudnia 2015 roku liczba bezrobotnych w powiecie grudziądzkim spadła o 9 osób tj. o 0,38 %, natomiast liczba kobiet wzrosła o 36 osób tj. o 2,59%. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w dniu 31 grudnia 2016 roku wynosi 59,76%. W tabeli 2 przedstawiono liczbę bezrobotnych w powiecie grudziądzkim w 2016 roku wraz z udziałem kobiet. Tabela 2 Liczba bezrobotnych w powiecie grudziądzkim w 2016 roku Liczba bezrobotnych Powiat grudziądzki Ogółem Kobiety wskaźnik udziału kobiet styczeń ,75% luty ,21% marzec ,24% kwiecień ,11% maj ,64% czerwiec ,29% lipiec ,54% sierpień ,87% wrzesień ,52% październik ,84% listopad ,95% grudzień ,76% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 10

12 Rysunek 2 Skala bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2016 roku powiat grudziądzki powiat grudziądzki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Napływ do bezrobocia W roku 2016 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowały się 4972 osoby z powiatu grudziądzkiego. Liczba nowych rejestracji była niższa od wartości z roku 2015 o 792 osoby. Najwięcej rejestracji miało miejsce w marcu 509 osób. W porównaniu do analogicznych miesięcy roku 2015 jedynie w lutym i w marcu występował wzrost liczby nowych rejestracji. Największy wzrost napływu do bezrobocia w powiecie grudziądzkim zaobserwowano w marcu (o 91 osób). Tabela 3 Liczba nowo zarejestrowanych osób w powiecie grudziądzkim w latach Liczba nowych rejestracji Wyszczególnienie Zmiana (r/r) styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 11

13 2.1.4 Osoby wyłączone z ewidencji W 2016 roku z ewidencji bezrobotnych wyłączono w sumie 4981 osób zamieszkałych w powiecie grudziądzkim. W porównaniu z rokiem poprzednim wyrejestrowań było więcej. Główne przyczyny wyłączeń z ewidencji bezrobotnych i liczbę osób wyrejestrowanych z poszczególnych powodów przedstawiono w tabeli 4. Tabela 4 Przyczyny wyrejestrowania z ewidencji bezrobotnych Przyczyna Ogółem % Ogółem % podjęcie pracy ,4% ,1% rozpoczęcie szkolenia 491 7,8% 459 9,2% rozpoczęcie stażu 614 9,7% 307 6,2% skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych 261 4,1% 23 0,5% rozpoczęcie prac społecznie użytecznych 72 1,1% 105 2,1% niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy 529 8,4% 373 7,5% dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 512 8,1% 450 9,0% 219 3,5% 111 2,2% 254 4,0% 308 6,2% ,0% ,0% odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy inne (m.in. nabycie praw emerytalnych lub rentowych, nabycie praw do świadczenia przedemerytalnego, podjęcie nauki itp.) Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych W 2016 roku wśród bezrobotnych w powiecie grudziądzkim przeważały osoby długotrwale bezrobotne, które stanowiły 58,42 % ogółu bezrobotnych. 38,53 % ogółu bezrobotnych stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych, 30,49 % stanowiły osoby do 30. roku życia, a 23,87 % to osoby powyżej 50. roku życia. Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie grudziądzkim prezentuje tabela 5. Tabela 5 Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w latach grudzień 2015 grudzień 2016 zmiana Długotrwale bezrobotni Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych Bezrobotni do 30. roku życia Bezrobotni posiadający do najmniej jedno dziecko do 6 roku życia Bezrobotni powyżej 50. roku życia Wyszczególnienie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 12

14 2.1.6 Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej W 2016 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu wpłynęło 1745 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej z powiatu grudziądzkiego. W stosunku do roku ubiegłego liczba zgłoszonych wolnych stanowisk pracy spadła o 216 ofert. Wśród zgłoszonych wolnych stanowisk pracy 977 ofert dotyczyło zatrudnienia subsydiowanego, co stanowi 55,99 % ogółu zgłoszonych ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy subsydiowanej w stosunku do roku poprzedniego spadła o 18,65 % tj. o 224 oferty. Liczba zgłoszonych ofert pracy niesubsydiowanej w stosunku do 2015 roku wzrosła o 8 ofert tj. o 1,05 %. Tabela 6 Miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w latach Wyszczególnienie styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Liczba miejsc pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Zmiana (+/-) % ,0% -18,3% 24,4% -34,7% -25,5% -5,1% -3,5% 7,2% -33,9% -11,1% -5,4% -11,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 13

15 2.2 Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Źródłem informacji o strukturze bezrobotnych oraz wolnych miejsc pracy są dane zamieszczone w ogólnopolskim serwisie internetowym Do przygotowania zamieszczonych tam zestawień posłużyły dane z systemu Syriusz oraz przygotowane przez WUP w Toruniu dane o liczbie ofert pracy zamieszczanych w Internecie Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż w końcu grudnia 2016 roku najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w wielkiej grupie zawodowej Pracownicy usług i sprzedawcy 646 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 486 osób. W wielkich grupach zawodów Siły zbrojne nie było zarejestrowanych bezrobotnych. Według stanu w dniu 31 grudnia 2016 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu odnotowano 51 bezrobotnych absolwentów z powiatu grudziądzkiego, w tym najwięcej w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 17 osób oraz Technicy i inny średni personel 13 osób. W grupach zawodów Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, Siły zbrojne oraz Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń na koniec 2016 roku absolwenci nie występowali. Najwięcej osób długotrwale bezrobotnych według stanu w dniu 31 grudnia 2016 roku zarejestrowanych było w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 418 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 267 osób. W grupie zawodów Siły zbrojne długotrwale bezrobotni nie występowali. 4 Badaniem objęte są oferty pracy dostępne na portalu Zielona Linia (zielonalinia.gov.pl). Dane z każdego poniedziałku i środy kwietnia oraz października danego roku gromadzone są w ogólnopolskim systemie WUP Viator. Zweryfikowane przez WUP ogłoszenia automatycznie uogólniane są dla I i II półrocza danego roku. 14

16 Rysunek 3 Bezrobotni według wielkich grup zawodowych w powiecie grudziądzkim w dniu 31 grudnia 2016 roku BEZROBOTNI OGÓŁEM DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI BEZROBOTNI ABSOLWENCI

17 W 2016 roku najwięcej osób bezrobotnych wyłączonych z ewidencji mieściło się w wielkiej grupie zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 1235 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1012 osób. W grupie zawodów Siły zbrojne nie wyłączono z ewidencji żadnej osoby. Najwięcej nowych rejestracji bezrobotnych w 2016 roku było w grupie zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 1221 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 985 osób. W grupie zawodów Siły zbrojne nie zarejestrowała się żadna osoba. W 2016 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu najwięcej ofert pracy wpłynęło w grupach zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 857 ofert, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 233 oferty oraz Pracownicy biurowi 150 ofert, Pracownicy wykonujący prace proste 147 ofert oraz Technicy i inny średni personel 144 oferty. W grupie zawodów Siły zbrojne nie wpłynęła żadna oferta pracy. W 2016 roku w Internecie najwięcej ofert pracy dostępnych było w grupach zawodów Technicy i inny średni personel 15 ofert, Specjaliści 15 ofert oraz Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 11 ofert oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 11 ofert. W grupach zawodów Pracownicy wykonujący prace proste, Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz Siły zbrojne oferty pracy w Internecie nie występowały.

18 Rysunek 4 Napływ i odpływ bezrobotnych oraz oferty pracy w 2016 roku odpływ bezrobotnych napływ bezrobotnych napływ ofert pracy do PUP napływ ofert pracy w Internecie

19 2.2.2 Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Analizując dane dotyczące struktury ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie można wysnuć wnioski, iż 100 % ofert w grupach zawodów Pracownicy wykonujący prace proste oraz Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy w 2016 roku było zgłaszanych do PUP, natomiast oferty pracy w grupie zawodów Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (78,57 %) częściej dostępne były w Internecie. Tabela 7 Oferty pracy w 2016 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 0,00% PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 100,00% 0,00% PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 99,65% 0,35% PRACOWNICY BIUROWI 97,40% 2,60% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 96,15% 3,85% ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 95,49% 4,51% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 90,57% 9,43% SPECJALIŚCI 68,75% 31,25% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 21,43% 78,57%

20 2.2.3 Bezrobotni według elementarnych grup zawodów W dniu 31 grudnia 2016 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu najwięcej było zarejestrowanych osób z powiatu grudziądzkiego w grupie zawodów Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), Gospodarze budynków oraz Kucharze. Tabela 8 Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych w 2016 roku jest największa Liczba Kod Elementarne grupy zawodów bezrobotnych (stan na koniec 2016 r.) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Gospodarze budynków Kucharze Murarze i pokrewni Mechanicy pojazdów samochodowych Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni Rolnicy upraw polowych Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni Piekarze, cukiernicy i pokrewni Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Fryzjerzy Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Ślusarze i pokrewni Stolarze meblowi i pokrewni Technicy rolnictwa i pokrewni Malarze budowlani i pokrewni Pracownicy obsługi biurowej 27 19

21 2.2.4 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Według stanu w dniu 31 grudnia 2016 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowanych było 1177 długotrwale bezrobotnych z powiatu grudziądzkiego. W stosunku do poprzedniego roku liczba bezrobotnych długotrwale spadła o 192 osoby tj. o 14,01%. Wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynoszący 100 oznacza, iż 100 % bezrobotnych należących do danej grupy zawodowej w końcu grudnia 2016 roku posiadało status długotrwale bezrobotnych. W 2016 roku z uwagi na wysoki wskaźnik długotrwałego bezrobocia i znaczną liczbę zarejestrowanych, do elementarnych grup najbardziej zagrożonych długotrwałym bezrobociem zaliczamy: Malarze budowlani i pokrewni 82,14% (długotrwale bezrobotni 23 osoby) Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 77,55% (długotrwale bezrobotni 38 osób) Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 71,43% (długotrwale bezrobotni 30 osób) Gospodarze budynków 69,48% (długotrwale bezrobotni 107 osób) Rolnicy upraw polowych 66,67% (długotrwale bezrobotni 32 osoby) Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni 65,91% (długotrwale bezrobotni 29 osób) Piekarze, cukiernicy i pokrewni 65,12% (długotrwale bezrobotni 28 osób) Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 64,21% (długotrwale bezrobotni 192 osób) Kucharze 62,96% (długotrwale bezrobotni 51 osób) Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 62% (długotrwale bezrobotni 31 osób) Fryzjerzy 60% (długotrwale bezrobotni 24 osoby). 20

22 2.2.5 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej grupie elementarnej. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika to przeciętna liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika, tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów. Najmniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 556 (44 zarejestrowanych bezrobotnych) Fryzjerzy wskaźnik dostępności ofert pracy 480 (40 zarejestrowanych bezrobotnych) Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych wskaźnik dostępności ofert pracy 351 (37 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy mechanicy wskaźnik dostępności ofert pracy 114 (7 zarejestrowanych bezrobotnych) Kucharze wskaźnik dostępności ofert pracy 103,10 (81 zarejestrowanych bezrobotnych) Malarze budowlani i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 95,75 (28 zarejestrowanych bezrobotnych) Hydraulicy i monterzy rurociągów wskaźnik dostępności ofert pracy 87 (15 zarejestrowanych bezrobotnych) Mechanicy pojazdów samochodowych wskaźnik dostępności ofert pracy 86,75 (57 zarejestrowanych bezrobotnych) Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji wskaźnik dostępności ofert pracy 85 (9 zarejestrowanych bezrobotnych) Dekarze wskaźnik dostępności ofert pracy 80 (7 zarejestrowanych bezrobotnych) Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 70,44 (50 zarejestrowanych bezrobotnych) Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej wskaźnik dostępności ofert pracy 67,50 (11 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy budownictwa wskaźnik dostępności ofert pracy 63,50 (12 zarejestrowanych bezrobotnych) Pracownicy ochrony osób i mienia wskaźnik dostępności ofert pracy 61,50 (10 zarejestrowanych bezrobotnych). 21

23 2.2.6 Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Największe szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Asystenci nauczycieli wskaźnik dostępności ofert pracy 0,12 (61,54% ofert subsydiowanych) Operatorzy wprowadzania danych wskaźnik dostępności ofert pracy 0,29 (64,71% ofert subsydiowanych) Archiwiści i muzealnicy wskaźnik dostępności ofert pracy 0,75 (50% ofert subsydiowanych) Kasjerzy i sprzedawcy biletów wskaźnik dostępności ofert pracy 0,91 (45,10% ofert subsydiowanych) Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków wskaźnik dostępności ofert pracy 1,00 (72,41% ofert subsydiowanych) Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej wskaźnik dostępności ofert pracy 1,45 (70% ofert subsydiowanych). Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 1,70 (21,62% ofert subsydiowanych). Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany wskaźnik dostępności ofert pracy 1,98 (50% ofert subsydiowanych) Opiekunowie dziecięcy wskaźnik dostępności ofert pracy 2,00 (62,50% ofert subsydiowanych) Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 2,70 (95,24% ofert subsydiowanych) Gospodarze budynków wskaźnik dostępności ofert pracy 2,85 (62,83% ofert subsydiowanych) Pomoce kuchenne wskaźnik dostępności ofert pracy 3,12 (53,85% ofert subsydiowanych) Maszyniści kotłów parowych i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 3,13 (45,16% ofert subsydiowanych) Magazynierzy i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 3,28 (54,84% ofert subsydiowanych) Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 3,60 (46,67% ofert subsydiowanych) Największe szanse na znalezienie zatrudnienia na niesubsydiowanym rynku pracy mają zatem osoby z grup zawodów Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni oraz Kasjerzy i sprzedawcy biletów. 22

24 2.2.7 Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Bezrobotnych bez zawodu, a więc bezrobotnych, którzy nie posiadali świadectwa (dyplomu) ukończenia szkoły lub kursu i nie posiadali udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w jednym zawodzie było 356 osób. W stosunku do analogicznego momentu ubiegłego roku liczba bezrobotnych wzrosła o 6 osób tj. o 1,71 %. Odsetek bezrobotnych bez zawodu stanowił 14,93 %. Największy odsetek osób bez zawodu to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej - 21,89% osób z tym wykształceniem to osoby bez zawodu. Ponadto aż 29,07% osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym to osoby bez zawodu. Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia bezrobotnych bez zawodu, ich liczba i struktura przedstawia się następująco: Tabela 9 Bezrobotni bez zawodu w 2016 roku Poziom wykształcenia Liczba bezrobotnych bez zawodu Udział bezrobotnych bez zawodu w ogóle bezrobotnych z danym wykształceniem gimnazjalne i poniżej ,89% średnie ogólnokształcące 75 29,07% policealne i średnie zawodowe 40 11,08% zasadnicze zawodowe 23 3,53% wyższe 0 0,00% 23

25 3. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3.1 Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Jako zawody deficytowe wskazane zostały profesje, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych (, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny (, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Powyższych warunków nie spełniła żadna elementarna grupa zawodów. Zidentyfikowane zostały grupy maksymalnie deficytowe czyli takie, w których dostępne były miejsca pracy a nie było zarejestrowanych osób bezrobotnych (. Tylko 14 elementarnych grup zawodowych zidentyfikowano jako maksymalnie deficytowe. Do zawodów tych należą: Urzędnicy do spraw podatków Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej Administratorzy systemów komputerowych Operatorzy urządzeń energetycznych Tynkarze i pokrewni Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży Sekretarze medyczni i pokrewni Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Pomocnicy biblioteczni Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów Czyściciele pojazdów Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie Prowadzący pojazdy ciągnięte przez zwierzęta 24

26 3.2 Zawody zrównoważone Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych (, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny (, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. W powiecie grudziądzkim grodzkim nie wyodrębniono żadnej elementarnej grupy zawodów w grupie zawodów zrównoważonych. 3.3 Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Zawody nadwyżkowe charakteryzują się niższym zapotrzebowaniem niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie ( ), relatywnie wysokim poziomem długotrwałego bezrobocia oraz napływem bezrobotnych wyższym niż odpływ bezrobotnych (. Powyższe warunki spełniło 20 elementarnych grup zawodów: Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Pracownicy ochrony osób i mienia Tapicerzy i pokrewni Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Technicy elektronicy i pokrewni Robotnicy leśni i pokrewni Stolarze meblowi i pokrewni Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna Cieśle i stolarze budowlani Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) Technicy wsparcia informatycznego i technicznego Ogrodnicy Planiści produkcyjni Pomoce kuchenne Gospodarze budynków 25

27 Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni. Zawodami maksymalnie nadwyżkowymi są natomiast profesje, w których zarejestrowani byli bezrobotni, nie było natomiast miejsc pracy (. Do elementarnych grup zawodów maksymalnie nadwyżkowych należy 7 grup: Rolnicy upraw polowych Rolnicy upraw mieszanych Nauczyciele szkół podstawowych Robotnicy wykonujący prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie Monterzy izolacji Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów Operatorzy centrali telefonicznych. 26

28 4. Analiza umiejętności i uprawnień Pracodawcy zgłaszając oferty pracy najczęściej oczekiwali następujących umiejętności i uprawnień: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy planowanie i organizacja pracy własnej, znajomość języków obcych, współpraca w zespole, zarządzanie ludźmi/przywództwo, Specjaliści znajomość języków obcych, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu Technicy i inny średni personel komunikatywność, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, planowanie i organizacja pracy własnej Pracownicy biurowi obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, planowanie i organizacja pracy własnej, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, wywieranie wpływu Pracownicy usług i sprzedawcy komunikatywność, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Pracownicy wykonujący prace proste sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna. 27

29 5. Analiza rynku edukacyjnego 5.1 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia W roku 2016 na terenie powiatu grudziądzkiego szkoły ponadgimnazjalne ukończyło 78 osób. Najliczniejszą grupę stanowili absolwenci liceum uzupełniającego 28 osób, tj. 35,90%, oraz liceum ogólnokształcącego 20 osób, tj. 25,64%. W dniu 31 grudnia 2016 roku w ewidencji PUP pozostawało 64 bezrobotnych absolwentów z wykształceniem ponadgimnazjalnym, wśród których największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i technicznym. Obserwując wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów można zauważyć, że w niektórych typach szkół wynosi on ponad 100 %(zasadnicza szkoła zawodowa 225 %, technikum 175%, liceum ogólnokształcące), co wskazuje, że znaczna część osób z takim wykształceniem kształciła się poza teren powiatu. Najwięcej absolwentów w 2016 roku ukończyło następujące szkoły działające w powiecie: Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych 28 osób Liceum Ogólnokształcące 20 osób Technikum 15 osób Zasadnicza Szkoła Zawodowa o 3 letnim cyklu kształcenia 15 osób 28

30 5.2 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Absolwenci szkół z terenu powiatu kończyli naukę w zawodach: Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 11 osób Murarze i pokrewni 3 osoby Stolarze meblowi i pokrewni 2 osoby Blacharze 1 osoba Fryzjerzy 1 osoba Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 2 osoba Mechanicy pojazdów samochodowych 1 osoba Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów gdzie: liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na koniec grudnia), - liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny/akademicki. Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartości od 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji ) do 100% (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik 29

31 przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. Obserwując wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów można zauważyć, że w niektórych typach szkół wynosi ponad 100%, co wskazuje, że znaczna część osób z takim typem wykształcenia kształciła się poza terenem powiatu. Największy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów - 300% dotyczył absolwentów w elementarnej grupie zawodów Fryzjerzy. Tabela 10 Absolwenci oraz bezrobotni absolwenci według elementarnej grupy zawodów w 2016 roku Nazwa elementarnej grupy zawodów Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym Liczba bezrobotnych absolwentów w dniu Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) w dniu ,27% Murarze i pokrewni 3 0 0,00% Stolarze meblowi i pokrewni 2 0 0,00% Blacharze 1 0 0,00% Fryzjerzy ,00% Mechanicy pojazdów samochodowych ,00% Technicy wsparcia informatycznego i technicznego ,00% 30

32 6. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw 6.1 Założenia badawcze Na potrzeby monitoringu we wrześniu 2016 r. przeprowadzone zostało badanie lokalnych pracodawców. Badanie miało na celu diagnozę sytuacji na rynku pracy w 2016 r. oraz planowanych zmian w wielkości, a także strukturze zatrudnienia w 2017 r. Badaniem objęte zostały podmioty zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Jako operat losowania zastosowana została Baza Jednostek Statystycznych, której podstawą jest rejestr REGON, jednak w odróżnieniu od niego jest ona aktualizowana w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz o informacje pochodzące ze źródeł administracyjnych. Wielkość próby do badania została wyznaczona w oparciu o poniższy wzór. gdzie: P - oszacowana proporcja w populacji, e - dopuszczalny błąd (zaleca się, aby błąd był nie większy niż 10%), n - wielkość próby, N - wielkość populacji, Z - wartość Z wynikająca z przyjętego poziomu ufności (zakłada się przyjęcie 95% poziomu ufności, dla którego wartość Z= 1,96). Zgodnie z założeniami próba cechuje się reprezentatywnością na poziomie klas wielkości przedsiębiorstw, wyrażoną liczbą zatrudnionych (do 9 osób, od 10 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej). Określenie minimalnej liczby wywiadów dla poszczególnych klas wielkości przedsiębiorstw, zostało oparte o wskaźniki struktury, wyliczane jako procentowy udział danej klasy wielkości firmy w populacji. 31

33 6.2 Charakterystyka próby Badanie prowadzone było metodą CATI wspomaganego komputerowo wywiadu telefonicznego. Ostatecznie w badaniu uczestniczyło 51 pracodawców z terenu powiatu, z których 82,83% stanowiły podmioty o liczbie pracujących od 10 do 49 osób. Rysunek 5 Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników W zależności od rodzaju prowadzonej działalności najliczniejszą grupę stanowili pracodawcy prowadzący działalność w zakresie: pozostałe usługi. Rysunek 6 Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności 32

34 6.3 Zmiany w zatrudnieniu W 2016 r. zwiększenie zatrudnienia zadeklarowało 25,82% badanych. W tym samym czasie redukcję zatrudnienia dokonało 20,71% badanych. W analizowanym okresie większość pracodawców nie dokonała zmian w zatrudnieniu (53,48%). W celu oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy zastosowany został wskaźnik zatrudnienia netto (WZ), obliczany jako różnica udziału odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Wskaźnik przyjmuje wartości od -100 do 100. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Przykładowo wartość -100 uzyskiwana jest w przypadku kiedy 100% firm biorących udział w badaniu sygnalizuje w danym pytaniu redukcję poziomu zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Przykładowo, wartość 100 dla indeksu zatrudnienia oznacza, że wszystkie badane przedsiębiorstwa potwierdzają wzrost liczby pracujących w badanym okresie. Dodatnia wartość indeksu (różna od 100) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Wartość miernika równa 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie lub wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. W 2016 r. wśród pracodawców zlokalizowanych na terenie powiatu wskaźnik zatrudnienia netto osiągnął wartość 6,11, co oznacza że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia był wyższy o tyle pkt. proc. od odsetka firm, które zredukowały zatrudnienie. Wskaźnik zatrudnienia netto był zróżnicowany w zależności od wielkiej grupy zawodów. Największą wartość (6,64) wskaźnik ten osiągnął dla grupy wielkiej Pracownicy biurowi. W przypadku grupy Pracownicy usług i sprzedawcy wskaźnik zatrudnienia netto przyjął wartość ujemną co oznacza, że odsetek podmiotów deklarujący przyjęcia w tej grupie był mniejszy od odsetka firm, które deklarowały zwolnienia w tej grupie zawodów. 33

35 Zgodnie z deklaracjami pracodawców w 2016 r najczęściej zatrudniano pracowników w zawodach: Asystent nauczyciela przedszkola (wymagane umiejętności: komunikatywność, wywieranie wpływu) Formierz odlewnik (wymagane umiejętności: obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, współpraca w zespole) Kierowca ciągnika siodłowego (wymagane umiejętności: dodatkowe uprawnienia, komunikatywność) Monter stolarki budowlanej (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, planowanie i organizacja pracy własnej) Nauczyciel historii (wywieranie wpływu, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, komunikatywność) Piekarz (wyuczony zawód) Pozostali nauczyciele szkół podstawowych (wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, komunikatywność, znajomość języków obcych) Spawacz (dodatkowe uprawnienia, współpraca w zespole) Specjalista analizy i rozwoju rynku (komunikatywność, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu,, wykonywanie obliczeń, współpraca w zespole, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Specjalista do spraw controllingu (komunikatywność, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu,, wykonywanie obliczeń, współpraca w zespole, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Technik analityk* (współpraca w zespole, planowanie i organizacja pracy własnej, komunikatywność) Ślusarz (dodatkowe uprawnienia, planowanie i organizacja pracy własnej, wyuczony zawód) Ponadto we wszystkich zawodach, w których zatrudniano pracowników pracodawcy wymagali doświadczenia zawodowego i sprawności psychofizycznej i psychomotorycznej. 34

36 We wszystkich wymienionych zawodach poza Kierowcą ciągnika siodłowego pracodawcy wysoko ocenili przygotowanie kandydatów do pracy w zawodzie. Tabela 11 Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w 2016 roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Asystent nauczyciela przedszkola 100,00% 0,00% Formierz odlewnik 100,00% 0,00% Kierowca ciągnika siodłowego 0,00% 0,00% Monter stolarki budowlanej 100,00% 0,00% Nauczyciel historii 100,00% 0,00% Piekarz* 100,00% 0,00% Pozostali nauczyciele szkół podstawowych 100,00% 0,00% Spawacz 100,00% 0,00% Specjalista analizy i rozwoju rynku 100,00% 0,00% Specjalista do spraw controllingu 100,00% 0,00% Technik analityk* 100,00% 0,00% Ślusarz* 100,00% 0,00% 35

37 6.4 Pozyskiwanie nowych pracowników W 2016 roku problemy z pozyskaniem nowych pracowników deklarowało 9,59 % pracodawców. Rysunek 7 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2016 roku Problemy z rekrutacją pracowników dotyczyły następujących elementarnych grup zawodów: Kierowcy samochodów ciężarowych (brakujące umiejętności i uprawnienia: obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna) Lakiernicy (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych) Maszyniści kotłów parowych i pokrewni (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych) 36

38 Pracodawcy z terenu powiatu najczęściej poszukiwali nowych pracowników poprzez polecenia znajomych (28,73%, ogłoszenia w Powiatowym Urzędzie Pracy (19,57%) oraz analizę ofert przychodzących do firmy, gdzie potencjalni pracownicy sami się zgłaszają (15,19%). Popularnymi formami rekrutacji było też poszukiwanie poprzez ogłoszenia w Internecie (13,31%) oraz ogłoszenia przed zakładem pracy (12,63%). Rysunek 8 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników 37