Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia

Transkrypt

1 Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia: Kultura języka polskiego Nazwa w języku angielskim: Culture of the Polish language Język wykładowy: polski Kierunek studiów, dla którego przedmiot jest oferowany: Filologia polska Jednostka realizująca: Instytut Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej Rodzaj przedmiotu/modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny): obowiązkowy Poziom modułu kształcenia (np. pierwszego lub drugiego stopnia): pierwszego stopnia Rok studiów: drugi Semestr: trzeci Liczba punktów ECTS: 3 Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu: dr Joanna Kuć Symbol efektu W_01 W_02 W_03 U_01 U_02 U_03 U_04 U_05 K_01 K_02 K_03 Efekty kształcenia WIEDZA Student zna podstawową terminologię z zakresu kultury języka definiuje podstawowe terminy z zakresu językoznawstwa normatywnego i posługuje się nimi w ocenie zjawisk językowych ma wiedzę o słownikach, poradnikach i innych źródłach poprawnościowych, ich rodzajach i użyteczności UMIEJĘTNOŚCI rozpoznaje typy błędów językowych i mechanizmy ich powstawania, opisuje je z wykorzystaniem terminologii językoznawstwa normatywnego umiejętnie dokonuje analizy i oceny normatywnej tekstów współczesnej polszczyzny rozpoznaje podstawowe tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny w zakresie wymowy, fleksji, składni i słownictwa, ortografii i interpunkcji buduje teksty spełniające wymogi etyki i estetyki słowa, rozpoznaje zabiegi manipulacyjne i perswazję językową posługuje się językiem zgodnie z zasadami etykiety językowej KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student zna ograniczenia własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego kształcenia jest świadom kulturotwórczej i integracyjnej roli języka narodowego, co nie znaczy, że jest nacjonalistycznym purystą ma świadomość zagrożeń polszczyzny i powinien protestować wtedy, gdy spada jej ranga Symbol efektu kierunkowego Forma i typy zajęć: ćwiczenia (30 godz.) Wymagania wstępne i dodatkowe: 1. Umiejętność korzystania ze słowników.

2 2. Znajomość podstawowych zasad ortograficznych, interpunkcyjnych Treści modułu kształcenia: Teoretyczne zagadnienia kultury języka: Norma językowa a zwyczaj językowy Błąd a innowacja Kryteria oceny faktów językowych Klasyfikacje błędów językowych Puryzm i jego typy 3. Zagadnienia fonetyczne: Poprawność w zakresie wymowy Akcent wyrazowy i zdaniowy 4. Zagadnienia ortograficzne: Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna Najnowsze zmiany w przepisach polskiej ortografii Ustawa o języku polskim 5. Poprawność w zakresie fleksji nazw pospolitych: Przegląd najczęściej spotykanych błędów deklinacyjnych Stopniowanie proste i opisowe przymiotnika Odmiana liczebników wielowyrazowych 6. Poprawność w zakresie fleksji nazw własnych: Nazwy własne we współczesnej polszczyźnie norma i uzus Pisownia i wymowa obcych nazw własnych Nazwy i tytuły zawodowe kobiet Formy feminatywne we współczesnej polszczyźnie Odmiana nazwisk Nieodmienność nazwisk męskich, dwuczłonowe nazwiska męskie, gramatyka nazwisk Odmiana nazw miejscowych 7. Poprawność w zakresie koniugacji: wybór nieodpowiedniego wzorca koniugacyjnego odmiana według dwóch wzorców błędy w formach czasu przeszłego, bezokolicznika, trybu rozkazującego 8. Poprawność w zakresie składni: Przejawy tendencji do skrótu Poprawność w składni zgody i rządu Zasady użycia imiesłowowego równoważnika zdania

3 Konstrukcje z przyimkami Szyk wyrazów w zdaniu 9. Poprawność składniowa tekstu: Tekst jako specyficzna struktura Czynniki decydujące o poprawności stylistycznej tekstu Typy odchyleń tekstowych od normy stylistycznej Poprawność kompozycyjna i spójność tekstu 10.Teksty użytkowe Właściwości stylistyczne różnych typów tekstów użytkowych Zasady redagowania pism użytkowych, np.: listu motywacyjnego, podania, cv Próby redagowania pism użytkowych 11. Zmiany leksykalne współczesnej polszczyzny Typy błędów leksykalnych Łączliwość leksykalna Neologizmy Zapożyczenia, ich rodzaje i ocena 12. Związki frazeologiczne Pochodzenie i użycie frazeologizmów we współczesnej polszczyźnie Najczęściej popełniane błędy frazeologiczne Etyka i estetyka słowa Odpowiedzialność za słowo Grzeczność językowa Język reklamy Manipulacja językowa Brutalizacja języka publicznego 15. Podsumowanie i zaliczenie zajęć Literatura podstawowa: 1. Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego, Zagadnienia poprawności gramatycznej, t. 1., Warszawa Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime), t. 2., Warszawa Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. nauk. K. Kłosińska, Warszawa Jadacka H., Markowski A., Zdunkiewicz-Jedynak D., Poprawna polszczyzna. Hasła problemowe, Warszawa Jadacka H., Kultura języka. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa Łuczyński E., Współczesna interpunkcja. Norma a uzus, Gdańsk Markowski A., Kultura języka. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa Porayski-Pomsta J., Błędy językowe i ich rodzaje. W: Polszczyzna a/i Polacy u schyłku XX wieku. Zbiór studiów, red. K. Handke i H. Dalewska-Greń, Warszawa 1994, s Prawidła poprawnej wymowy, oprac. Z. Klemensiewicz, Kraków Ustawa o języku polskim. Literatura dodatkowa:

4 1. Bąba S., Innowacje frazeologiczne analiza, kryteria oceny, Poradnik Językowy 1995, z. 4, s Bąba S., Twardy orzech do zgryzienia, czyli o poprawności frazeologicznej, Poznań Bralczyk J., Język na sprzedaż, czyli o tym, jak język służy reklamie i jak reklama używa języka, wyd. 2., Gdańsk Bralczyk J., Manipulacja językowa, w: Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer i E. Chudziński, Kraków 2000, s Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce ( ), PWN Cegieła A., Norma wzorcowa i norma użytkowa komunikacji we współczesnej polszczyźnie, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny. Forum Kultury Słowa. Wrocław 1995, red. J. Miodek, Wrocław 1996, s Czarnecka K., Postawy młodzieży szkolnej wobec wulgaryzacji języka uczniowskiego, w: Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, red. J. Miodek, Wrocław 1999, s Dubisz S., Z historii puryzmu i liberalizmu językowego, w: Polszczyzna w komunikowaniu publicznym. Prace poświęcone Profesor Halinie Satkiewicz z okazji jubileuszu Jej i Jej Zakładu, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk i G. Majkowska, Warszawa 1999, s Dunaj B., Zasady poprawnej wymowy polskiej, Język Polski 2006, z. 3, s Frycie S., Jurkowski M., Sicińska K., Kultura języka polskiego, Warszawa Walczak B., Przegląd kryteriów poprawności językowej, Poradnik Językowy 1995, z. 9-10, s Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, PWN, Warszawa 2008 Podstawowe słowniki: 1. Nowy słownik wyrazów obcych i trudnych, A. Markowski, R. Pawelec, Warszawa Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, W. Lubaś, S. Urbańczyk, Warszawa Słownik eufemizmów polskich, A. Dąbrowska, Warszawa Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, PWN, t. 1-3, Warszawa Słownik nazw własnych, S. Grzenia, Warszawa Słownik polszczyzny potocznej, J. Anusiewicz, J. Skawiński, Warszawa Słownik synonimów i antonimów, Piotr Żmigrodzki, Warszawa Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa Słownik wymowy i odmiany nazwisk obcych, I. Bartmińska, J. Bartmiński, Bielsko-Biała Słownik wyrazów kłopotliwych, M. Bańko, M. Krajewska, Warszawa Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Piotr Műldner- Nieckowski, Warszawa Wielki słownik ortograficzny PWN wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa Wielki słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, PWN, Warszawa Wielki słownik skrótów i skrótowców, Piotr Műldner- Nieckowski, Warszawa Planowane formy/działania/metody dydaktyczne: Ćwiczenia oparte na pracy ze materiałem językowym do ćwiczeń, słownikami, wspomagane prezentacjami multimedialnymi. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta: Efekty U_01, U_03, W_1 sprawdzane będą na pierwszym kolokwium w pierwszej połowie listopada, pozostałe efekty na drugim kolokwium w drugiej połowie stycznia.. Forma i warunki zaliczenia:

5 Warunek uzyskania zaliczenia przedmiotu: co najwyżej dwie nieusprawiedliwione nieobecności na ćwiczeniach i spełnienie każdego z trzech niżej opisanych warunków 1. uzyskanie co najmniej 52 punktów z 2 kolokwiów (26 +26) Przedział punktacji Ocena 2,0 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 Sposób uzyskania punktów: 1. pierwsze kolokwium: 50 pkt. 2. drugie kolokwium: 50 pkt. Poprawy: Jednorazowa poprawa każdego kolokwium w trakcie zajęć w semestrze. Bilans punktów ECTS: Aktywność Udział w ćwiczeniach Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń Udział w konsultacjach godz. z przedmiotu Samodzielne przygotowanie się do kolokwiów Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za przedmiot Obciążenie studenta 30 godz. 20 godz. 5 godz. 30 godz. 85 godz. 3 ECTS