Przemysłowe Sieci Informatyczne. Sieć CAN (Controller Area Network)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przemysłowe Sieci Informatyczne. Sieć CAN (Controller Area Network)"

Transkrypt

1 Przemysłowe Sieci Informatyczne Sieć CAN (Controller Area Network)

2 Powstanie sieci CAN W początku lat dziewięćdziesiątych, międzynarodowy przemysł samochodowy stanął przed dwoma problemami dotyczącymi rozwoju samochodów prywatnych i pojazdów dostawczych: poprawienia komfortu pojazdów: elektrycznie podnoszonych, szyb, regulacji siedzeń i lusterek, podgrzewanych siedzeń, elektronicznego sterowania klimatyzacją, jak również wyposażenia audiowizualnego i satelitarnie sterowanych, systemów nawigacyjnych (GPS - Global Positioning System).

3 Drugim i ważniejszym był problem bezpieczeństwa pojazdów, nie tylko z indywidualnego punktu widzenia, ale również dla spełnienia coraz surowszych międzynarodowych przepisów odnośnie bezpieczeństwa: centralnego zamka drzwi, systemów antykradzieżowych, ABS (systemów przeciwdziałających poślizgowi kół), jak również ekonomicznego i przyjaznego Dla środowiska sterowania pracą silnika.

4 Obu problemom stawiono czoła poprzez intensywną elektronizację komunikacji wewnątrz pojazdu zawierającego wiele urządzeń. Oszacowano, że pojazdy wyprodukowane około roku 2005 będą zawiera do 100 mikrokontrolerów i wszystkie powinny mieć możliwość komunikowania się ze sobą. Jest oczywiste, że rezultatem wszystkich tych połączeń będzie jeszcze większa i bardziej rozgałęziona plątanina kabli. Na przykład, w nowoczesnym, dobrej jakości samochodzie jest do 2000 metrów kabli.

5 Oczywiście, system magistrali stosowanych w tym przemyśle, wymagał adaptacji dla zastosowania w pojazdach, przedewszystkim z następujących powodów: - przenoszenia danych z małą i dużą szybkością w zakresie od 5kb/s do 1Mb/s, - bezbłędnego przenoszenia danych, - optymalnego przenoszenia mikrostrumieni danych, takich jak uzyskiwane z czujników lub urządzeń wykonawczych, to jest złożonych z 0..8 bajtów na komunikat, - łatwości utrzymania, - niskich kosztów w masowej produkcji, - prostoty konstrukcji magistrali (media magistrali, topologia magistrali) dla łatwej integracji w pojeździe.

6 Niestety, wielcy producenci samochodów opracowali już swoje własne magistrale, które nie są kompatybilne z odpowiednikami u innych producentów. Wszyscy prűbowali doprowadzić do przyjęcia swoich systemów jako systemu międzynarodowego, to jest do zaakceptowania ich jako międzynarodowego standardu i uzyskania dla siebie wszystkich oczywistych korzyści ekonomicznych i komercyjnych. Nie wszystkie systemy mogły być łatwo zestandaryzowane. Zasadniczo, przyjęły się cztery z nich: CAN (w wersjach o małej i dużej szybkości), VAN, J1850CP J1850DLC. Dziś system CAN jest światowym liderem na polu magistrali dla pojazdów.

7 Jako taki jest obecnie stosowany nie tylko w samochodach takich marek jak Mercedes, Lexus, Jaguar i Chrysler, Opel, Fiat i Volkswagen. Nie tylko przemysł samochodowy odkrył zalety magistral, ale również przemysły automatyzacji i przetwórczy. Przemysły te wykorzystują pomysł CAN dla pomiarów, kontroli i sterowania, w robotach i silnikach. Pomysł ten jest również stosowany w budownictwie, w sterowaniu windami, systemami automatyzacji laboratoriów, systemami czujnikowo-wykonawczymi i innymi.

8 Jeśli struktura systemu komunikacyjnego ma być powszechnie akceptowana, należy znaleźć odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących standardu: - Jak fizycznie (elektrycznie, logicznie) będą zorganizowane różne części sieci? - Jak będzie wyglądać wynikowa topologia sieci? - Jak dane będą porządkowane i przesyłane poprzez odpowiednie medium (kabel czy światłowód lub powietrze za pomocą podczerwieni)? - Jakie są reguły wymiany danych pomiędzy różnymi częściami? - Jak zapobiegać, rozpoznawać, korygować błędy przesyłania danych? - Jak jest sformowany protokół przesyłania danych? - Jak jest zorganizowany dostęp do medium przesyłania danych dla wszystkich elementów (stacji) związanych z ich przesyłaniem? - Jak są rozstrzygane konflikty, gdy kilka elementów zechce przesyłać dane w tym samym czasie? (dotyczy to dostępu do medium, czyli tak zwanego arbitrażu).

9 Model OSI - CAN W początkach lat dziewięćdziesiątych International Standard Organisation (ISO) zaczęła układać międzynarodową normę dla magistral pojazdów, kiedy to magistrala CAN znacząco ugruntowała swoją mocną pozycję. Podstawą procesu standaryzacji komunikacji danych, jest Siedmiowarstwowy model odniesienia ISO/OSI. W przypadku niektórych systemów komunikacyjnych, włącznie z systemem magistrali dla pojazdów, warstwy ISO 3..6 są puste, tak że dla magistrali CAN tylko warstwy 1, 2 i 7 są wyspecyfikowane szczegółowo.

10 Warstwa 1 (Fizyczna) CAN W tej warstwie znajdują się specyfikacje medium transmisji danych, złączy, poziomów przesyłania oraz elementów nadawczych i odbiorczych. Dwoma standardami związanymi z CAN są: ISO : CAN o małej szybkości. Jej podstawą jest opracowanie zapoczątkowane przez firmę Bosch we wczesnych latach osiemdziesiątych i kontynuowane, przy silnym wsparciu Intela, aż do zintegrowania protokołu w układzie scalonym. Mała szybkość odnosi się do szybkości przesyłania od 5kb/s do 125kb/s. ISO11898: CAN o dużej szybkości. Ten standard dotyczy szybkości przesyłania danych do 1Mb/s.

11 Warstwa 2 (Łącza danych) Warstwa ta określa jak staje się dostępne medium przesyłania danych, gdy jakaś część systemu chce wysłać dane, jak jest tworzony komunikat (adres, sterowanie, dane i zabezpieczenie przed błędami) i jaki jest protokół przesyłania danych. Normy te można również znaleźć w ISO Ponadto, specyfikacja CAN 1991w Warstwie 2 była modyfikowana, tak że występują jej dwie wersje: CAN2.0A i CAN2.0B.

12 Zależność długości magistrali od prędkość transmisji

13 Magistrala Stan recesywny może być nadpisywany przez stan dominujący! Wartość logiczna 0 stan dominujący Wartość logiczna 1 stan recesywny

14

15 Pakiety danych Ramka danych Ramka zdalnego wywołania Ramka sygnalizacji błędu Ramka przpełnienia

16 Ramka CAN 20A (telegram) CAN 20A 11bitowe pole 2032 możliwych ramek CAN 20B 29 bitowe pole adresowe w arbitrażu EFF Extended Frame Format ramek Start Of Frame (SOF) Remote Transmission Request (RTR) do konketnej stacji Identifier Extension (IDE) określa wersję 11 czy 29 bitów Data Length Code (DLC) ile bajtów danych w polu danych Cyclic Redundant Check (CRC) kod sumy kontrolnej ACKnowledge (ACK) field pole potwierdzenia nadpisywane przez End Of Frame (EOF) koniec ramki czas na przetworzenie lub zapamiętanie danych Intermission Frame Space (IFS) pole przerwy

17

18 Arbitraż w CAN

19 Wywołanie zdalne Identyfikator stacji, do której jest wysyłane żądanie jest podawany w polu identyfikatora. Liczba użytecznych bajtów zawartych w wywoływanej wiadomości jest podawana w polu DLC. - Bit zdalnego żądania transmisji RTR (Remote Transmission Request), który jest bitem dominującym (0) w ramce danych jest tworzony i transmitowany recesywnie (1). Jest to typowy sposób identyfikacji stacji, która żąda danych bezpośrednio z innej określonej identyfikatorem stacji. - Nie ma pola danych w ramce zdalnego żądania transmisji (RRF): pole DLC jest bezpoúrednio przed polem CRC. Inaczej mówiąc, ramka zdalnego żądania transmisji (RRF) jest skomponowana podobnie do ramki danych, ale z liczbą 0 bajtów danych.

20 Kontrola błędów w CAN

21 Podsumowanie Sieć przemysłowa zaprojektowana na potrzeby przemysłu motoryzacyjnego, obecnie popularna również w zastosowaniach przemysłowych, Transmisja danych jest zgodna ze strukturą modelu ISO/OSI na poziomie warstwy fizycznej i łącza danych, Popularne rozszerzenia sieci CAN to CANOpen idevicenet, Sieć o topologii szyny lub gwiazdy, Szybkość przesyłania danych od 5kb/s do 1Mb/s, Maksymalna długość magistrali od 40 metrów do 5000 metrów (z repeaterami), Maksymalna liczna węzłów 64 (DeviceNet), 99 (CANOpen), Dwie podstawowe normy dotyczące sieci CAN ISO (prędkości transmisji do 1Mb/s) oraz ISO (prędkości transmisji do 125kb/s), Brak adresowania węzłów komunikaty opatrzone identyfikatorami, Możliwe dołączanie urządzeń do sieci bez wyłączania zasilania, Wykrywanie błędów i automatyczna retransmisja błędnych komunikatów.

22

23 Opel Vectra Opla Vectra wyposażono w trzy sieci CAN łączące 25 urządzeń. Różne urządzenia wymagają różnej prędkości przesyłania bitów, zatem sieć CAN podzielona jest na 3 sieci pracujące z różnymi prędkościami. Najszybszy transfer 500 kb/s osiąga sieć przeznaczona do sterowania najważniejszymi elementami samochodu wymagającymi krótkiego czasu przesyłania informacji takimi jak system ABS, ESP, sterowanie silnika. Druga sieć o transferze danych 95,2 kb/s obsługuje takie urządzenia jak radio, system nawigacyjny, klimatyzacja. Sieć ta odpowiada za przesyłanie informacji z tych urządzeń na wyświetlacze. Oddzielenie sieci CAN obsługującej część informacyjną samochodu miałona celu skrócenie czasu przesyłania informacji na wyświetlacze oraz łatwiejsze dołączanie nowych urządzeń. Szybkość przesyłania informacji do takich urządzeń jak centralny zamek, kontrola oświetlenia, elektryczne sterowanie podnoszeniem szyb i regulacją lusterek nie musi być duża. Samochód ten posiada również specjalne elektroniczne panele kontrolne ECU (Electronic Control Units), które łączą 3 sieci z 30 systemami czujników. W celu zredukowania poboru mocy wszystkie ECU's wyposażone są w tryb pracy oszczędnej. W tym trybie pracy samochód będzie sprawny stojąc przez 40 dni bez ładowania akumulatora.

24 Mecedes SL W produkcie Mercedesa zastosowano podobnie jak w Oplu Vectra 3 sieci CAN,które połączone są ze sobą za pomocą 2 bramek. Redukują one długość okablowania oraz liczbę łączy elektrycznych o 20%. Mimo to długość przewodów wynosi 2110 m. Z wykorzystaniem CAN sterowany jest system EHB (Electro-hydraulic Braking). Działanie systemu EHB polega na tym, że ciśnienie płynu hamulcowego uzyskuje się poprzez specjalną elektryczną pompę wysokiego ciśnienia. System rozdziela również siłę hamowania na poszczególne koła. Komunikację między kontrolerem a elementami EHB zapewnia sieć CAN, która może łączyć również ten system z innymi systemami np. ESP (Electronic Stability Program), ACC (Adaptive Cruise Control), ABS. Samochód wyposażono w ECU's, które są jednymi z najbardziej energooszczędnych.

25 Bibliografia Elektronika Praktyczna 1/2000 cz. I, II CAN in Automation BOSCH Automatyka B2B can-zdobywa-popularnosc-w-przemysle BOSCH CAN Specification Version 2.0

Na początku lat dziewięćdziesiątych międzynarodowy przemysł samochodowy stanął przed dwoma problemami dotyczącymi rozwoju samochodów: jak poprawić kom

Na początku lat dziewięćdziesiątych międzynarodowy przemysł samochodowy stanął przed dwoma problemami dotyczącymi rozwoju samochodów: jak poprawić kom Politechnika Gdańska Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Katedra Systemów Geoinformatycznych Aplikacje Systemów Wbudowanych Magistrala CAN (Contorller Area Network) Gdańsk, 2018 Na początku

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz.

Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz. Systemy wbudowane - wykład 8 Przemek Błaśkiewicz 17 maja 2017 1 / 82 Dla zabicia czasu Bluetooth Terminal HC-05, urządzenie...:8f:66, kod 1234 2 / 82 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit 3 /

Bardziej szczegółowo

TEMPERATURE CONTROL SYSTEM BY THE CAN BUS UKŁAD REGULACJI TEMPERATURY POPRZEZ MAGISTRALĘ CAN

TEMPERATURE CONTROL SYSTEM BY THE CAN BUS UKŁAD REGULACJI TEMPERATURY POPRZEZ MAGISTRALĘ CAN Mateusz Niedziółka V rok Koło Naukowe Techniki Cyfrowej dr inż. Wojciech Mysiński opiekun naukowy TEMPERATURE CONTROL SYSTEM BY THE CAN BUS UKŁAD REGULACJI TEMPERATURY POPRZEZ MAGISTRALĘ CAN Keywords:

Bardziej szczegółowo

Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle

Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle Cezary MAJ Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Interfejsy komunikacyjne Interfejs Urządzenie elektroniczne lub optyczne pozwalające na komunikację

Bardziej szczegółowo

Wykład 3. Interfejsy CAN, USB

Wykład 3. Interfejsy CAN, USB Wykład 3 Interfejsy CAN, USB Interfejs CAN CAN Controller Area Network CAN Controller Area Network CAN - podstawy Cechy: - różnicowy protokół komunikacji zdefiniowany w ISO11898 - bardzo niezawodny - dostępna

Bardziej szczegółowo

Problematyka sieci miejscowej LIN

Problematyka sieci miejscowej LIN Problematyka sieci miejscowej LIN Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska 1.08.07 Zygmunt Kubiak 1 Wprowadzenie Przykładowe rozwiązanie sieci LIN Podsumowanie 1.08.07 Zygmunt Kubiak

Bardziej szczegółowo

PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW ANALIZY STRUKTURY NAGŁÓWKA RAMKI CAN POD KĄTEM WPŁYWU POSZCZEGÓLNYCH PÓL NA LICZBĘ WSTAWEK BITOWYCH

PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW ANALIZY STRUKTURY NAGŁÓWKA RAMKI CAN POD KĄTEM WPŁYWU POSZCZEGÓLNYCH PÓL NA LICZBĘ WSTAWEK BITOWYCH Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (33) nr 2, 2013 Dariusz CABAN Paweł MOROZ PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW ANALIZY STRUKTURY NAGŁÓWKA RAMKI CAN POD KĄTEM WPŁYWU POSZCZEGÓLNYCH PÓL NA LICZBĘ WSTAWEK BITOWYCH Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

2010-04-12. Magistrala LIN

2010-04-12. Magistrala LIN Magistrala LIN Protokoły sieciowe stosowane w pojazdach 2010-04-12 Dlaczego LIN? 2010-04-12 Magistrala LIN(Local Interconnect Network) została stworzona w celu zastąpienia magistrali CAN w przypadku, gdy

Bardziej szczegółowo

Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI

Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI Organizacja ISO opracowała Model Referencyjny Połączonych Systemów Otwartych (model OSI RM - Open System Interconection Reference Model) w celu ułatwienia realizacji otwartych

Bardziej szczegółowo

CAN BUS IN MOTORIZATION. MAGISTRALA CAN W MOTORYZACJI.

CAN BUS IN MOTORIZATION. MAGISTRALA CAN W MOTORYZACJI. Mateusz Niedziółka IV rok Koło Naukowe Techniki Cyfrowej dr inż. Wojciech Mysiński opiekun naukowy CAN BUS IN MOTORIZATION. The topic of this article will be using CAN bus in motorization. This is a very

Bardziej szczegółowo

PRZEWODOWE I ŚWIATŁOWODOWE MAGISTRALE TELEINFORMATYCZNE STOSOWANE W POJAZDACH

PRZEWODOWE I ŚWIATŁOWODOWE MAGISTRALE TELEINFORMATYCZNE STOSOWANE W POJAZDACH PRZEWODOWE I ŚWIATŁOWODOWE MAGISTRALE TELEINFORMATYCZNE STOSOWANE W POJAZDACH Przygotował: mgr inż. Tomasz Widerski Foto: Mercedes - Benz 1 Plan prezentacji Wprowadzenie Magistrala CAN Magistrale optyczne

Bardziej szczegółowo

Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak

Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak OSI (ang. Open System Interconnection) lub Model OSI to standard zdefiniowany przez ISO oraz ITU-T, opisujący strukturę komunikacji sieciowej.

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALA CAN (CONTROLLER AREA NETWORK) KONFIGURACJA I TRANSMISJA DANYCH CAN BUS (CONTROLLER AREA NETWORK) CONFIGURATION AND DATA TRANSMISSION

MAGISTRALA CAN (CONTROLLER AREA NETWORK) KONFIGURACJA I TRANSMISJA DANYCH CAN BUS (CONTROLLER AREA NETWORK) CONFIGURATION AND DATA TRANSMISSION mgr Marian MENDEL Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia MAGISTRALA CAN (CONTROLLER AREA NETWORK) KONFIGURACJA I TRANSMISJA DANYCH Streszczenie:W artykule przedstawiono ogólne zasady komunikacji mikrokontrolerów

Bardziej szczegółowo

Interfejsy systemów pomiarowych

Interfejsy systemów pomiarowych Interfejsy systemów pomiarowych Układ (topologia) systemu pomiarowe może być układem gwiazdy układem magistrali (szyny) układem pętli Ze względu na rodzaj transmisji interfejsy możemy podzielić na równoległe

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe Krótka charakterystyka protokołu MODBUS

Materiały dodatkowe Krótka charakterystyka protokołu MODBUS Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Materiały dodatkowe Krótka charakterystyka protokołu MODBUS Opracowali: mgr inż. Tomasz Karla Data: Luty, 2017 r. Dodatkowe informacje Materiały dodatkowe mają charakter

Bardziej szczegółowo

OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI

OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI KLASYFIKACJA SIECI wielkość -odległość między najdalej położonymi węzłami sieć lokalna (LAN - Local Area Network) o zasięgu do kilku kilometrów sieć miejska

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALA CAN STRUKTURA RAMKI CAN

MAGISTRALA CAN STRUKTURA RAMKI CAN MAGISTRALA CAN Informacje zawarte w opisie maja wprowadzić szybko w tematykę CAN w pojazdach samochodowych. Struktura ramki jest dla bardziej dociekliwych ponieważ analizatory CAN zapewniają odczyt wszystkich

Bardziej szczegółowo

Paweł MOROZ Politechnika Śląska, Instytut Informatyki pawel.moroz@polsl.pl

Paweł MOROZ Politechnika Śląska, Instytut Informatyki pawel.moroz@polsl.pl Rozdział Biblioteka funkcji komunikacyjnych CAN Paweł MOROZ Politechnika Śląska, Instytut Informatyki pawel.moroz@polsl.pl Streszczenie W rozdziale zaprezentowano bibliotekę funkcji komunikacyjnych CAN,

Bardziej szczegółowo

Model OSI. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Model OSI. mgr inż. Krzysztof Szałajko Model OSI mgr inż. Krzysztof Szałajko Protokół 2 / 26 Protokół Def.: Zestaw reguł umożliwiający porozumienie 3 / 26 Komunikacja w sieci 101010010101101010101 4 / 26 Model OSI Open Systems Interconnection

Bardziej szczegółowo

Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 UNIWERSALNY ZESTAW POMIAROWY W ZASTOSOWANIACH MOBILNYCH

Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 UNIWERSALNY ZESTAW POMIAROWY W ZASTOSOWANIACH MOBILNYCH Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Tadeusz MARTYNIAK Piotr ŚWISZCZ UNIWERSALNY ZESTAW POMIAROWY W ZASTOSOWANIACH MOBILNYCH Streszczenie: W artykule omówiono podstawowe zalety cyfrowej szeregowej

Bardziej szczegółowo

Pytania na kolokwium z Systemów Teleinformatycznych

Pytania na kolokwium z Systemów Teleinformatycznych Pytania na kolokwium z Systemów Teleinformatycznych Nr Pytanie 1 Podaj maksymalną długość jaką może osiągać datagram protokołu IP w wersji 4. 5 2 Podaj ile adresów może maksymalnie obsłużyć protokół IP

Bardziej szczegółowo

Rywalizacja w sieci cd. Protokoły komunikacyjne. Model ISO. Protokoły komunikacyjne (cd.) Struktura komunikatu. Przesyłanie między warstwami

Rywalizacja w sieci cd. Protokoły komunikacyjne. Model ISO. Protokoły komunikacyjne (cd.) Struktura komunikatu. Przesyłanie między warstwami Struktury sieciowe Struktury sieciowe Podstawy Topologia Typy sieci Komunikacja Protokoły komunikacyjne Podstawy Topologia Typy sieci Komunikacja Protokoły komunikacyjne 15.1 15.2 System rozproszony Motywacja

Bardziej szczegółowo

Protokoły sieciowe - TCP/IP

Protokoły sieciowe - TCP/IP Protokoły sieciowe Protokoły sieciowe - TCP/IP TCP/IP TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) działa na sprzęcie rożnych producentów może współpracować z rożnymi protokołami warstwy

Bardziej szczegółowo

I 2 C BUS (1) 1 L.Łukasiak: Podstawy Techniki Mikroprocesorowej (materiały pomocnicze)

I 2 C BUS (1) 1 L.Łukasiak: Podstawy Techniki Mikroprocesorowej (materiały pomocnicze) I 2 C BUS (1) Protokół komunikacyjny I 2 C BUS został opracowany przez firmę Philips w celu umożliwienia komunikacji między układami scalonymi Magistrala (bus) składa się z dwóch linii dwukierunkowych:

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy bezpieczeństwa w przemysłowych sieciach komputerowych na przykładzie sieci CAN.

Mechanizmy bezpieczeństwa w przemysłowych sieciach komputerowych na przykładzie sieci CAN. Rozdział 99 Mechanizmy bezpieczeństwa w przemysłowych sieciach komputerowych na przykładzie sieci CAN. Andrzej KWIECIEŃ Politechnika Śląska, Instytut Informatyki andrzej.kwiecien@polsl.pl Paweł MOROZ Politechnika

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny Konwerter Protokołów

Uniwersalny Konwerter Protokołów Uniwersalny Konwerter Protokołów Autor Robert Szolc Promotor dr inż. Tomasz Szczygieł Uniwersalny Konwerter Protokołów Szybki rozwój technologii jaki obserwujemy w ostatnich latach, spowodował że systemy

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE SIECI LAN

TECHNOLOGIE SIECI LAN TECHNOLOGIE SIECI LAN Rodzaje technologii sieci LAN ArcNet; Ethernet; Token Ring; FDDI. ArcNet Standardową topologią jest gwiazda z węzłami (stacjami) przyłączonymi do urządzeń rozdzielczych zwanych hubami.

Bardziej szczegółowo

TCP/IP. Warstwa łącza danych. mgr inż. Krzysztof Szałajko

TCP/IP. Warstwa łącza danych. mgr inż. Krzysztof Szałajko TCP/IP Warstwa łącza danych mgr inż. Krzysztof Szałajko Modele odniesienia 7 Aplikacji 6 Prezentacji 5 Sesji 4 Transportowa 3 Sieciowa 2 Łącza danych 1 Fizyczna Aplikacji Transportowa Internetowa Dostępu

Bardziej szczegółowo

Ethernet. Ethernet odnosi się nie do jednej, lecz do wielu technologii sieci lokalnych LAN, z których wyróżnić należy cztery podstawowe kategorie:

Ethernet. Ethernet odnosi się nie do jednej, lecz do wielu technologii sieci lokalnych LAN, z których wyróżnić należy cztery podstawowe kategorie: Wykład 5 Ethernet IEEE 802.3 Ethernet Ethernet Wprowadzony na rynek pod koniec lat 70-tych Dzięki swojej prostocie i wydajności dominuje obecnie w sieciach lokalnych LAN Coraz silniejszy udział w sieciach

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane - wykład 7

Systemy wbudowane - wykład 7 Systemy wbudowane - wykład 7 Przemek Błaśkiewicz 11 kwietnia 2019 1 / 76 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit 2 / 76 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit używa dwóch linii przesyłowych

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka. Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Kod przedmiotu: TS1C

Politechnika Białostocka. Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Kod przedmiotu: TS1C Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Kod przedmiotu: TS1C 622 388 Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA SAMOCHODOWA Temat: M a gistra

Bardziej szczegółowo

Protokół IEC

Protokół IEC Protokol_IEC_870_5_103_vSZR 15.02.10 Protokół IEC 870-5-103. 1 PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY IEC 870 5 103 W ZABEZPIECZENIACH....2 2 CHARAKTERYSTYKA IMPLEMENTACJI PROTOKOŁU.... 2 3 PODSTAWOWE FUNKCJE WARSTWY

Bardziej szczegółowo

Protokół CAN-bus PKP.

Protokół CAN-bus PKP. Protokol_CANBUS_UTXvTR 18.12.09 Protokół CAN-bus PKP. 1 ADRES URZĄDZENIA CAN-BUS.... 2 2 POLECENIE RESETU I POLECENIE KONTROLNE....2 3 BLOKADY....2 4 KODY BŁĘDÓW WYKONANIA POLECEŃ....2 5 LISTA POLECEŃ

Bardziej szczegółowo

Rozproszone przewodowe systemy pomiarowe

Rozproszone przewodowe systemy pomiarowe Rozproszone przewodowe systemy pomiarowe 7.1. System interfejsu CAN 7.1.1. Dane ogólne interfejsu CAN Interfejs szeregowy CAN (ang. Controller Area Network) opracowano w firmach Bosch i Intel na zamówienie

Bardziej szczegółowo

OSI Data Link Layer. Network Fundamentals Chapter 7. ITE PC v4.0 Chapter 1 2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

OSI Data Link Layer. Network Fundamentals Chapter 7. ITE PC v4.0 Chapter 1 2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved. OSI Data Link Layer Network Fundamentals Chapter 7 1 Objectives Explain the role of Data Link layer protocols in data transmission. Describe how the Data Link layer prepares data for transmission on network

Bardziej szczegółowo

UKŁADY HYDRAULICZNE BOSCH REXROTH STEROWANE MAGISTRALĄ CAN

UKŁADY HYDRAULICZNE BOSCH REXROTH STEROWANE MAGISTRALĄ CAN Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (22) nr 2, 2007 Mirosław MARKOWSKI UKŁADY HYDRAULICZNE BOSCH REXROTH STEROWANE MAGISTRALĄ CAN Streszczenie: W referacie przedstawiono sposób konfigurowania magistrali CAN

Bardziej szczegółowo

Przesyłania danych przez protokół TCP/IP

Przesyłania danych przez protokół TCP/IP Przesyłania danych przez protokół TCP/IP PAKIETY Protokół TCP/IP transmituje dane przez sieć, dzieląc je na mniejsze porcje, zwane pakietami. Pakiety są często określane różnymi terminami, w zależności

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera Architektura komputerów Układy wejścia-wyjścia komputera Wspópraca komputera z urządzeniami zewnętrznymi Integracja urządzeń w systemach: sprzętowa - interfejs programowa - protokół sterujący Interfejs

Bardziej szczegółowo

Elektronika samochodowa (Kod: ES1C )

Elektronika samochodowa (Kod: ES1C ) Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Elektronika samochodowa (Kod: ES1C 621 356) Temat: Magistrala CAN Opracował:

Bardziej szczegółowo

Topologie sieciowe. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Topologie sieciowe. mgr inż. Krzysztof Szałajko Topologie sieciowe mgr inż. Krzysztof Szałajko Graficzna prezentacja struktury sieci komp. Sieć komputerowa może być zobrazowana graficznie za pomocą grafu. Węzły grafu to urządzenia sieciowe i końcowe

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i naprawa samochodowych instalacji elektrycznych

Diagnostyka i naprawa samochodowych instalacji elektrycznych Biblioteka Sekcji Instalacji Diagnostyka i naprawa samochodowych instalacji elektrycznych Samochody z grupy VAG SKODA P r o f e s j o n a l n e e B o o k i Wstęp Drogi Czytelniku! Coraz większe wymagania

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA ZAJĘĆ WSTĘP DO SIECI

ORGANIZACJA ZAJĘĆ WSTĘP DO SIECI DR INŻ. ROBERT WÓJCIK DR INŻ. JERZY DOMŻAŁ ORGANIZACJA ZAJĘĆ WSTĘP DO SIECI WSTĘP DO SIECI INTERNET Kraków, dn. 3 października 2016r. PLAN WYKŁADU Organizacja zajęć Modele komunikacji sieciowej Okablowanie

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface

Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki dr inż. Piotr Markowski Na prawach rękopisu. Na

Bardziej szczegółowo

Protokół CAN-bus PKP.

Protokół CAN-bus PKP. Protokol_CANBUS_UTXvSZR 13.07.09 Protokół CAN-bus PKP. 1 ADRES URZĄDZENIA CAN-BUS.... 2 2 POLECENIE RESETU I POLECENIE KONTROLNE.... 2 3 BLOKADY.... 2 4 KODY BŁĘDÓW WYKONANIA POLECEŃ.... 2 5 LISTA POLECEŃ

Bardziej szczegółowo

Ogólne informacje na temat CAN. Informacje ogólne. Więcej informacji na temat CAN zamieszczono w następujących dokumentach:

Ogólne informacje na temat CAN. Informacje ogólne. Więcej informacji na temat CAN zamieszczono w następujących dokumentach: Informacje ogólne Jednostki sterujące często muszą wymieniać między sobą informacje. Zazwyczaj jednostki sterujące, które mogą komunikować się ze sobą bezpośrednio, są połączone. W związku z tym, jeżeli

Bardziej szczegółowo

Współpraca procesora ColdFire z urządzeniami peryferyjnymi

Współpraca procesora ColdFire z urządzeniami peryferyjnymi Współpraca procesora ColdFire z urządzeniami peryferyjnymi 1 Współpraca procesora z urządzeniami peryferyjnymi Interfejsy dostępne w procesorach rodziny ColdFire: Interfejs równoległy, Interfejsy szeregowe:

Bardziej szczegółowo

Sieć Interbus. Automatyzacja przed 20 laty z PLC. dr inŝ. Stefan Brock. Wprowadzone PLC zastąpiły układy logiki stykowej.

Sieć Interbus. Automatyzacja przed 20 laty z PLC. dr inŝ. Stefan Brock. Wprowadzone PLC zastąpiły układy logiki stykowej. Sieć Interbus dr inŝ. Stefan Brock Automatyzacja przed 20 laty z PLC Wprowadzone PLC zastąpiły układy logiki stykowej. PLC oferowało: elastyczność przy zmianach przyjazne właściwości serwisowe mniejszą

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne Technologie pracy z komputerem Funkcje systemu operacyjnego Przykłady systemów operacyjnych Zarządzanie pamięcią Zarządzanie danymi

Bardziej szczegółowo

Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT. Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014

Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT. Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014 Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014 SYNERIFT Tylne koła napędzane silnikiem spalinowym (2T typu pocket bike ) Przednie

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów PCI EXPRESS Rozwój technologii magistrali Architektura Komputerów 2 Architektura Komputerów 2006 1 Przegląd wersji PCI Wersja PCI PCI 2.0 PCI 2.1/2.2 PCI 2.3 PCI-X 1.0 PCI-X 2.0

Bardziej szczegółowo

Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI)

Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Protokół MODBUS Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Kierunek: Automatyka i Robotyka Studia stacjonarne I stopnia: rok II, semestr IV Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Zadania warstwy łącza danych. Ramka Ethernet. Adresacja Ethernet

Sieci komputerowe. Zadania warstwy łącza danych. Ramka Ethernet. Adresacja Ethernet Sieci komputerowe Zadania warstwy łącza danych Wykład 3 Warstwa łącza, osprzęt i topologie sieci Ethernet Organizacja bitów danych w tzw. ramki Adresacja fizyczna urządzeń Wykrywanie błędów Multipleksacja

Bardziej szczegółowo

PROBLEMATYKA ANALIZY DANYCH W MAGISTRALI CAN W POJAZDACH SAMOCHODOWYCH THE ISSUE OF DATA ANALYSIS ON THE CAN AUTOMOTIVE VEHICLES

PROBLEMATYKA ANALIZY DANYCH W MAGISTRALI CAN W POJAZDACH SAMOCHODOWYCH THE ISSUE OF DATA ANALYSIS ON THE CAN AUTOMOTIVE VEHICLES TOMASZ JAROSZ *1 PROBLEMATYKA ANALIZY DANYCH W MAGISTRALI CAN W POJAZDACH SAMOCHODOWYCH THE ISSUE OF DATA ANALYSIS ON THE CAN AUTOMOTIVE VEHICLES Streszczenie Abstract Artykuł zawiera opis magistrali danych

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych Architektura Systemów Komputerowych Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych 1 Transmisja szeregowa Idea transmisji szeregowej synchronicznej DOUT Rejestr przesuwny DIN CLK DIN Rejestr

Bardziej szczegółowo

ISO/OSI warstwach 2 i 1 Standardy IEEE podwarstwy

ISO/OSI warstwach 2 i 1 Standardy IEEE podwarstwy Ethernet Standard Ethernet zorganizowany jest w oparciu o siedmiowarstwowy model ISO/OSI. Opisuje funkcje toru komunikacyjnego, umieszczonego w modelu ISO/OSI w warstwach 2 i 1 (fizyczna i łącza danych).

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do sieci komputerowych

Wprowadzenie do sieci komputerowych Sieci komputerowe i bazy danych Wykład 2. Wprowadzenie do sieci komputerowych 1 Idea sieci komputerowej Sieć, czyli zbiór autonomicznych komputerów połączonych wzajemnie podsiecią komunikacyjną; umożliwia

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Dr inż. Robert Banasiak. Sieci Komputerowe 2010/2011 Studia niestacjonarne

Sieci komputerowe. Dr inż. Robert Banasiak. Sieci Komputerowe 2010/2011 Studia niestacjonarne Sieci komputerowe Dr inż. Robert Banasiak Sieci Komputerowe 2010/2011 Studia niestacjonarne 1 Sieci LAN (Local Area Network) Podstawowe urządzenia sieci LAN. Ewolucja urządzeń sieciowych. Podstawy przepływu

Bardziej szczegółowo

Protokół IEC

Protokół IEC Protokol_IEC_870_5_103_UTXvTR 15.11.10 Protokół IEC 870-5-103. 1 PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY IEC 870 5 103 W ZABEZPIECZENIACH....2 2 CHARAKTERYSTYKA IMPLEMENTACJI PROTOKOŁU.... 2 3 PODSTAWOWE FUNKCJE WARSTWY

Bardziej szczegółowo

TCP/IP formaty ramek, datagramów, pakietów...

TCP/IP formaty ramek, datagramów, pakietów... SIECI KOMPUTEROWE DATAGRAM IP Protokół IP jest przeznaczony do sieci z komutacją pakietów. Pakiet jest nazywany przez IP datagramem. Każdy datagram jest podstawową, samodzielną jednostką przesyłaną w sieci

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Plan wykładu 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Urządzenia peryferyjne Komputer klasy PC musi zapewniać możliwość podłączenia różnorakich

Bardziej szczegółowo

PI-12 01/12. podłączonych do innych komputerów, komputerach. wspólnej bazie. ! Współużytkowanie drukarek, ploterów czy modemów

PI-12 01/12. podłączonych do innych komputerów, komputerach. wspólnej bazie. ! Współużytkowanie drukarek, ploterów czy modemów PI-12 01/12 Dostęp do jak największej ilości danych przez jak największa liczbę użytkowników. Połączenie komputerów zwiększenie zasobów i możliwość korzystania z nich przez wielu użytkowników jednocześnie.

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska. Zygmunt Kubiak 1

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska. Zygmunt Kubiak 1 Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak 1 Kierunki rozwoju sieci sensorowych Wprowadzenie do sieci WSN Protokół EnOcean Rozwiązania sprzętowe w systemie EnOcean Przykłady

Bardziej szczegółowo

Sieci Komputerowe Mechanizmy kontroli błędów w sieciach

Sieci Komputerowe Mechanizmy kontroli błędów w sieciach Sieci Komputerowe Mechanizmy kontroli błędów w sieciach dr Zbigniew Lipiński Instytut Matematyki i Informatyki ul. Oleska 48 50-204 Opole zlipinski@math.uni.opole.pl Zagadnienia Zasady kontroli błędów

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA MAGISTRALI CAN W POJAZDACH

DIAGNOSTYKA MAGISTRALI CAN W POJAZDACH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 79 Electrical Engineering 2014 Jarosław JAJCZYK* Krzysztof MATWIEJCZYK* DIAGNOSTYKA MAGISTRALI CAN W POJAZDACH Artykuł zawiera informacje na temat

Bardziej szczegółowo

Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci

Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci mgr inż. Rafał Watza Katedra Telekomunikacji AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska tel. +48 12 6174034, fax +48 12 6342372 e-mail: watza@kt.agh.edu.pl Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN

MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy SEM 04.2010 Str. 1/5 MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN W wyświetlaczach LDN protokół MODBUS RTU wykorzystywany

Bardziej szczegółowo

Smart home managing by Ethernet micro server. Zarządzanie systemem inteligentnego domu za pomocą mikro serwera Ethernet. 1. Cele

Smart home managing by Ethernet micro server. Zarządzanie systemem inteligentnego domu za pomocą mikro serwera Ethernet. 1. Cele Bartłomiej Czado, Andrzej Samiec, Marcin Stanowski IV rok Koło Naukowe Techniki Cyfrowej dr inż. Wojciech Mysiński opiekun koła Smart home managing by Ethernet micro server Zarządzanie systemem inteligentnego

Bardziej szczegółowo

W standardzie zarządzania energią ACPI, dopływ energii do poszczególnych urządzeń jest kontrolowany przez:

W standardzie zarządzania energią ACPI, dopływ energii do poszczególnych urządzeń jest kontrolowany przez: Zadanie 61 W standardzie zarządzania energią ACPI, dopływ energii do poszczególnych urządzeń jest kontrolowany przez: A. chipset. B. BIOS. C. kontroler dysków. D. system operacyjny. Zadanie 62 Przesyłanie

Bardziej szczegółowo

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO (International Organization for Standarization) opracowała model referencyjny

Bardziej szczegółowo

INSTALACJA W SYSTEMIE KNX/EIB. Komunikacja. Dr hab. inż. Antoni KLAJN Politechnika Wrocławska, Instytut Energoelektryki

INSTALACJA W SYSTEMIE KNX/EIB. Komunikacja. Dr hab. inż. Antoni KLAJN Politechnika Wrocławska, Instytut Energoelektryki INSTALACJA W SYSTEMIE KNX/EIB Komunikacja Dr hab. inż. Antoni KLAJN Politechnika Wrocławska, Instytut Energoelektryki Komunikacja Graficzna ilustracja transmisji szeregowej asynchronicznej Nadajnik Przewody

Bardziej szczegółowo

Protokół CAN-bus. C omputers & C ontrol, Katowice, ul. Porcelanowa 11. 1/8

Protokół CAN-bus. C omputers & C ontrol, Katowice, ul. Porcelanowa 11. 1/8 Protokol_CANBUS_UTXvL 15.01.10 Protokół CAN-bus. 1 ADRES URZĄDZENIA CAN-BUS.... 2 2 POLECENIE RESETU I POLECENIE KONTROLNE.... 2 3 BLOKADY.... 2 4 KODY BŁĘDÓW WYKONANIA POLECEŃ.... 2 5 LISTA POLECEŃ NORMALNYCH

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet

Sieci komputerowe. Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet Sieci komputerowe Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet Zadania warstwy łącza danych Organizacja bitów danych w tzw. ramki Adresacja fizyczna urządzeń Wykrywanie błędów Multipleksacja

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

Kurs Certyfikowany Inżynier Sieci PROFIBUS DP. Spis treści. Dzień 1

Kurs Certyfikowany Inżynier Sieci PROFIBUS DP. Spis treści. Dzień 1 Spis treści Dzień 1 I Sieć PROFIBUS wprowadzenie (wersja 1405) I-3 FMS, DP, PA - 3 wersje protokołu PROFIBUS I-4 Zastosowanie sieci PROFIBUS w automatyzacji zakładu I-5 Architektura protokołu PROFIBUS

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Podstawy Informatyki Inżynieria Ciepła, I rok Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Topologie sieci magistrali pierścienia gwiazdy siatki Zalety: małe użycie kabla Magistrala brak dodatkowych urządzeń

Bardziej szczegółowo

MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE

MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE Liczba magistral szeregowych jest imponująca RS232, i 2 C, SPI, 1-wire, USB, CAN, FireWire, ethernet... Równie imponująca jest różnorodność protokołow komunikacyjnych. Wiele mikrokontrolerów ma po kilka

Bardziej szczegółowo

Szukasz przyrządu z obsługą samochodów azjatyckich? To narzędzie spełni Twoje oczekiwania.

Szukasz przyrządu z obsługą samochodów azjatyckich? To narzędzie spełni Twoje oczekiwania. Ref. : 0XNTCSVCIEU Koreańska firma Nextech, producent testerów Carmanscan, od wielu lat znajduje się w czołówce światowych producentów narzędzi diagnostycznych. W produkcji testerów do samochodów japońskich

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5

SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5 SIECI KOMPUTEROWE wykład dla kierunku informatyka semestr 4 i 5 dr inż. Michał Sajkowski Instytut Informatyki PP pok. 227G PON PAN, Wieniawskiego 17/19 Michal.Sajkowski@cs.put.poznan.pl tel. +48 (61) 8

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów Uczeń: 1) rozróżnia metody diagnostyki układów elektrycznych 2) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne pojazdów samochodowych; elektrycznych ROZDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

5R]G]LDï %LEOLRJUDğD Skorowidz

5R]G]LDï %LEOLRJUDğD Skorowidz ...5 7 7 9 9 14 17 17 20 23 23 25 26 34 36 40 51 51 53 54 54 55 56 57 57 59 62 67 78 83 121 154 172 183 188 195 202 214... Skorowidz.... 4 Podręcznik Kwalifikacja E.13. Projektowanie lokalnych sieci komputerowych

Bardziej szczegółowo

Rozdział 99. Wpływ konstrukcji nagłówka na jego długość przy stosowaniu mechanizmu wstawiania bitów. 1. Wprowadzenie LBD CDR

Rozdział 99. Wpływ konstrukcji nagłówka na jego długość przy stosowaniu mechanizmu wstawiania bitów. 1. Wprowadzenie LBD CDR Rozdział 99 Wpływ konstrukcji nagłówka na jego długość przy stosowaniu mechanizmu wstawiania bitów. Andrzej KWIECIEŃ Politechnika Śląska, Instytut Informatyki andrzej.kwiecien@polsl.pl Paweł MOROZ Politechnika

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire Wykład 4 Interfejsy USB, FireWire Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB Interfejs USB

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Administrowanie szkolną siecią komputerową. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl

Wykład I. Administrowanie szkolną siecią komputerową. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl Administrowanie szkolną siecią komputerową dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl Wykład I 1 Tematyka wykładu: Co to jest sieć komputerowa? Usługi w sieciach komputerowych Zasięg sieci Topologie

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS

Akademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS Akademickie Centrum Informatyki PS Wydział Informatyki PS Akademickie Centrum Informatyki Instytut Informatyki P.S. Topologie sieciowe: Sieci pierścieniowe Sieci o topologii szyny Krzysztof Bogusławski

Bardziej szczegółowo

1. Sieć komputerowa - grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów.

1. Sieć komputerowa - grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów. Sieci komputerowe 1. Sieć komputerowa - grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów. 2. Podział sieci ze względu na rozległość: - sieć

Bardziej szczegółowo

Podstawy Transmisji Danych. Wykład IV. Protokół IPV4. Sieci WAN to połączenia pomiędzy sieciami LAN

Podstawy Transmisji Danych. Wykład IV. Protokół IPV4. Sieci WAN to połączenia pomiędzy sieciami LAN Podstawy Transmisji Danych Wykład IV Protokół IPV4 Sieci WAN to połączenia pomiędzy sieciami LAN 1 IPv4/IPv6 TCP (Transmission Control Protocol) IP (Internet Protocol) ICMP (Internet Control Message Protocol)

Bardziej szczegółowo

ARP Address Resolution Protocol (RFC 826)

ARP Address Resolution Protocol (RFC 826) 1 ARP Address Resolution Protocol (RFC 826) aby wysyłać dane tak po sieci lokalnej, jak i pomiędzy różnymi sieciami lokalnymi konieczny jest komplet czterech adresów: adres IP nadawcy i odbiorcy oraz adres

Bardziej szczegółowo

Model ISO/OSI opis Laboratorium Numer 7

Model ISO/OSI opis Laboratorium Numer 7 Model ISO/OSI opis Laboratorium Numer 7 Model OSI/ISO to sposób realizacji otwartych połączeń systemów komputerowych. Rys. Przepływ danych w modelu OSI/ISO między warstwami. [2] Open System Interconection

Bardziej szczegółowo

Protokoły internetowe

Protokoły internetowe Protokoły internetowe O czym powiem? Wstęp Model OSI i TCP/IP Architektura modelu OSI i jego warstwy Architektura modelu TCP/IP i jego warstwy Protokoły warstwy transportowej Protokoły warstwy aplikacji

Bardziej szczegółowo

Opis czytnika TRD-80 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną

Opis czytnika TRD-80 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną TRD-80 CLASSIC Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V zintegrowana antena 4 formaty danych wyjściowych wyjście BEEP wyjście PRESENT zasięg odczytu

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Politechnika Poznańska 1 Sieć Modbus w dydaktyce Protokół Modbus Rozwiązania sprzętowe Rozwiązania programowe Podsumowanie 2 Protokół Modbus Opracowany w firmie Modicon do tworzenia

Bardziej szczegółowo

Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI)

Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Protokół MODBUS Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Kierunek: Automatyka i Robotyka Studia stacjonarne I stopnia: rok II, semestr IV Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym).

Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym). Sieci komputerowe Dwa lub więcej komputerów połączonych ze sobą z określonymi zasadami komunikacji (protokołem komunikacyjnym). Zadania sieci - wspólne korzystanie z plików i programów - współdzielenie

Bardziej szczegółowo

PROFIBUS RAMKA DANYCH

PROFIBUS RAMKA DANYCH PROFIBUS RAMKA DANYCH Wstęp. W poniższym dokumencie została przedstawiona budowa ramki danych wykorzystywana w standardzie Profibus DP i PA. Opisany został także pokrótce model OSI oraz warstwy komunikacyjne

Bardziej szczegółowo

Universal MIDI controller. Uniwersalny sterownik MIDI

Universal MIDI controller. Uniwersalny sterownik MIDI Tomasz Kuźma II rok Koło Naukowe Techniki Cyfrowej dr inż. Wojciech Mysiński opiekun naukowy Universal MIDI controller Uniwersalny sterownik MIDI Keywords: MIDI controller, MIDI, control device Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

SM210 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM102E. Æ Instrukcja obsługi

SM210 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM102E. Æ Instrukcja obsługi SM210 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM102E Æ Instrukcja obsługi Æ Spis treści Przygotowanie... 1 Informacje ogólne... 1 Montaż... 2 Programowanie... 3 Wejście w tryb programowania (COde= 100)... 3 Adres komunikacji...

Bardziej szczegółowo

Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006

Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006 Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006 nie jest używany 200A 80A 50A 100A 80A 40A F F F 1 2 3 F F F F 4 5 6 7 Alternator (150A również stosowane) Układ wspomagania

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA SZKOLEŃ TECHNICZNYCH

TEMATYKA SZKOLEŃ TECHNICZNYCH TEMATYKA SZKOLEŃ TECHNICZNYCH Szkolenia odbywają się na warsztacie. Szkolenia podzielone jest na dwie części teoretyczną i praktyczną na warsztacie. Pierwszą częścią jest wykład teoretyczny trwający ok.

Bardziej szczegółowo