PRESS info. 100-lecie autobusów Scania w służbie drogowego transportu publicznego. P11403PL Czerwiec 2011 r.
|
|
- Przybysław Andrzej Stankiewicz
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRESS info P11403PL Czerwiec 2011 r. 100-lecie autobusów Scania w służbie drogowego transportu publicznego Korzenie Scania sięgają wstecz do 1891 r. Początkowo produkcja koncentrowała się na wagonach kolejowych, ale z uwagi na coraz większe zainteresowanie transportem drogowym, w pierwszych latach XX w. firma wkroczyła do branży motoryzacyjnej, rozpoczynając produkcję samochodów osobowych i ciężarowych. W 1911 r. ofertę poszerzono o pojazdy dla transportu publicznego. Wszystko zaczęło się w roku Philip Wersén, który wżenił się w rodzinę Ekenbergów, czołowych przemysłowców z Södertälje, miasta położonego na południe od Sztokholmu, zgłosił się do Surahammars Bruk z propozycją wspólnego założenia firmy, która miałaby produkować wagony kolejowe. Surahammars Bruk, kilkusetletnia huta stali, była wiodącym szwedzkim dostawcą kół i materiałów walcowanych. Propozycja została zaakceptowana i w grudniu 1891 r. podpisano dokument założycielski nowej firmy. Z kolei na drogę W 1897 r. Gustaf Erikson zaprojektował pierwszy szwedzki samochód. Scania i Vabis wyprodukowały swoje pierwsze samochody ciężarowe w 1902 r. W latach Vabis wyprodukowała 3172 wagony kolejowe. Przed fuzją obie firmy: Scania i Vabis, wyprodukowały łącznie 65 samochodów ciężarowych i 100 samochodów osobowych. Chociaż żadna z nich nie zabrała się za omnibusy, kilka samochodów ciężarowych dostarczono z platformami, na których z łatwością można było zamontować ławki i zadaszenie chroniące pasażerów przed nieoczekiwanymi zjawiskami atmosferycznymi. Zdjęcie: wpisz Bus w pole wyszukiwania. Ciężkie czasy Po fuzji obydwu firm w 1911 r. produkcję samochodów ciężarowych pozostawiono w Malmö, podczas gdy, w Södertälje produkowano silniki i mniejsze pojazdy. W 1911 r. powstał pierwszy szwedzki autobus, który został skierowany do regularnej eksploatacji na zachodzie kraju. Silnik o mocy 34 KM i nadwozie zbudowano w Södertälje, zaś podwozie z napędem łańcuchowym w Malmö, gdzie odbył się także montaż końcowy. Nordmark, bo o nim mowa, oferował miejsca siedzące dla 12 pasażerów, którzy wchodzili do wnętrza po schodkach znajdujących się z tyłu pojazdu. Bogato przeszklone, eleganckie nadwozie posadowiono za otwartym stanowiskiem kierowcy, osłoniętym od góry zadaszeniem. Swój dziewiczy kurs odbył na trasie Åmotfors Årjäng w zachodniej Szwecji. Scania Polska S.A. Al. Katowicka 316 Tel Nadarzyn Fax Polska
2 2 (13) Jednak pojawiały się poważne problemy, gdy autobusy i inne pojazdy silnikowe napotykały na wąskich drogach zaprzęgi konne. Autobusy płoszyły konie, które często ponosiły, więc kilkukrotnie zdarzyło się, że rozzłoszczeni robotnicy rolni urządzili zasadzkę na drodze. Wskutek gniewu woźniców, operator autobusowy został zmuszony do zawieszenia kursów w 1914 r. W tym czasie autobus służył do regularnego przewozu pasażerów, także jako autokar turystyczny podczas letnich wycieczek. W końcu drogi zebrały tragiczne żniwo, a z pojazdu zaczęły odpadać niektóre części. Po kilku latach zdemontowano nadwozie, a pojazd, z jego mocnym silnikiem, przerobiono na specjalistyczny samochód ciężarowy do transportu dłużycy drzewnej. W tym celu przednie koła zastąpiono 3-calowymi płozami z brzozowego drewna, zaś w drewniane obręcze kół tylnych wkręcono, przewiercając się przez opony, duże kołki, zapewniające większą przyczepność kół zimą. Ostatecznie, na początku lat dwudziestych samochód został zezłomowany przez swojego ówczesnego właściciela, który ustawił go zimą na zamarzniętej tafli jeziora. Wraz z nadejściem wiosny lód się załamał i samochód zatonął. Chociaż Szwecja uniknęła okropieństw pierwszej wojny światowej, działania wojenne załamały gospodarkę kraju i pod koniec dekady Scania-Vabis mocno podupadła. Problemy firmy pogłębiła nadmierna dywersyfikacja, podsycana innowacyjnością i pomysłowością. W związku z tym, w 1921 r. firma przeszła reorganizację. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Ostrożnie do przodu Nowy zarząd zdał sobie sprawę z konieczności opracowania opłacalnych produktów, unikając jednocześnie błędów przeszłości. Brakowało podstawowych surowców, a zakres produkcji obejmował stare modele, wytwarzane z materiałów pochodzących z pierwotnej firmy. W 1927 r. zamknięto fabrykę w Malmö, zaś w 1929 r. zakończono produkcję samochodów osobowych. Scania-Vabis stała się stabilnym przedsiębiorstwem, które skutecznie odzyskało zaufanie klientów. Na szczęście, po upadku firmy, odpowiedzialność za prace projektowe w Scania-Vabis przejął nowatorski inżynier August Nilsson. W latach dwudziestych i trzydziestych miał on istotny wpływ na wszystkie aspekty działalności. Kierowały nim dwie zasady: funkcjonalność i opłacalność eksploatacji, które zresztą pozostają w mocy również dzisiaj. Na szwedzkim rynku pojawiła się konkurencja ze strony kilku europejskich i amerykańskich producentów autobusów. Jesienią 1922 r. Nilsson i jego zespół rozpoczęli pionierski projekt we współpracy z Pocztą Szwedzką. Jego rezultatem był ważny niszowy produkt. Nowy autobus pocztowy przez okrągły rok dostarczał pocztę na rzadko zaludnionych terenach północnej Szwecji. W zimie na przednie koła zakładano płozy, a z tyłu montowano gąsienice. Pojazd zdołał przełamać zimową izolację odległych rejonów kraju i był produkowany przez resztę dekady. Zapoczątkował również stałą produkcję autobusów w firmie. Komunikacja autobusowa została uznana jako ważny element dla funkcjonowania społeczeństwa. W 1923 r. wprowadzono w Szwecji pierwsze przepisy ruchu drogowego, narzucające ograniczenie prędkości do 20 km/h na niektórych obszarach. Konsekwentne prace rozwojowe w Scania-Vabis zaowocowały opracowaniem w połowie lat dwudziestych szeregu nowych produktów, w tym nowych silników górnozaworowych i nowych typów podwozi. W roku 1923 dokonała się także mała rewolucja pod względem komfortu jazdy. Scania- Vabis wprowadziła na rynek opatentowane zawieszenie z progresywnymi resorami piórowymi (o zmiennej charakterystyce), które pod małym obciążeniem były stosunkowo miękkie, zaś w miarę wzrostu obciążenia, ich sztywność rosła. Nowe zawieszenie
3 3 (13) zwiększało również trwałość pojazdu i w prawie niezmienionej formie pozostało w użyciu aż do lat pięćdziesiątych. Kolejną innowacją było nowego typu niskie podwozie autobusowe, zaprezentowane w 1923 r. Zamiast konwencjonalnej, prostej ramy, podobnej jak w samochodzie ciężarowym, Scania-Vabis zaprojektowała ramę z podłużnicami wznoszącymi się łukowo nad przednimi i tylnymi kołami, co pozwoliło na znaczne obniżenie poziomu podłogi. W 1924 r. sztokholmskie przedsiębiorstwo transportu publicznego kupiło swój pierwszy autobus Scania-Vabis, zapoczątkowując tym samym współpracę, stale rozwijaną przez następne dziesięciolecia. Wzorując się na zagranicznym autobusie Leyland, w 1930 r. firma zbudowała London bus, wyposażony w małą kabinę kierowcy, umieszczoną obok silnika. Konfiguracja ta, w przeciwieństwie do układu ze stanowiskiem kierowcy za silnikiem, pozwoliła wydłużyć przestrzeń pasażerską aż do samego silnika. Sukces przyszedł natychmiast. Między rokiem 1930, a 1937 sprzedano 276 londyńczyków. August Nilsson uświadomił sobie, że także przestrzeń po drugiej stronie silnika można przeznaczyć dla pasażerów znakomity pomysł, który przerodził się w Scania-Vabis Bulldog. Wprowadzony na rynek w 1932 r. Bulldog szybko stał się wzorcem nowoczesnego autobusu. W tym czasie autobusy znacznie urosły. W 1923 r. ich pojemność wynosiła skromne pasażerów, podczas gdy pod koniec lat trzydziestych nierzadko ponad 60 osób. W latach trzydziestych dokonał się przełom w konstrukcji silników. W roku 1932 Scania- Vabis zastosowała silnik Hesselmana. Zaprojektowana przez szwedzkiego inżyniera Jonasa Hesselmana w 1925 r. jednostka napędowa miała co prawda zapłon iskrowy, lecz była zasilana olejem napędowym, więc można ją uznać za prekursora nowoczesnego silnika wysokoprężnego. Swój pierwszy prawdziwy silnik wysokoprężny Scania-Vabis wprowadziła na rynek w 1936 r. Opracowano go we współpracy z niemiecką firmą Magirus, która to współpraca okazała się owocna dla obydwu stron. Nowy silnik natychmiast zyskał popularność wśród klientów. Był montowany zarówno w samochodach ciężarowych, jak i autobusach. Napędzał także np. wagony silnikowe. W 1932 r. sprzedaż autobusów Scania-Vabis przewyższyła sprzedaż samochodów ciężarowych tej marki, osiągając w ciągu całej dekady poziom 1602 sztuk, wobec 970 w przypadku tych drugich. Autobus przestał być nieco tylko zmodyfikowanym samochodem ciężarowym, lecz stał się pojazdem samym w sobie, o odrębnym statusie społecznym. W trzeciej dekadzie ubiegłego stulecia Scania-Vabis powoli odzyskiwała stabilność finansową, w dużej mierze dzięki geniuszowi Augusta Nilssona i jego współpracowników, i zdołała uniknąć najgorszych skutków kryzysu finansowego i późniejszej recesji. Wyniki finansowe firmy były zazwyczaj dodatnie. Ostatni raz czerwone liczby, oznaczające stratę, pojawiły się w księgach w 1934 r. Od tego czasu firma przynosiła zyski. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Strategiczne zmiany Wysokie tempo produkcji w latach trzydziestych doprowadziło do znacznego zużycia oprzyrządowania. Nie podjęto przy tym żadnej poważniejszej racjonalizacji. Ponadto, geniusz jednego człowieka Augusta Nilssona już nie wystarczał. Firma nie opracowała strategii handlowej, a działy administracyjne cierpiały na braki kadrowe.
4 4 (13) Właściciele firmy (rodzina Wallenbergów i sztokholmski bank Enskilda Bank) zauważyli, że podczas gdy Volvo zapewniło sobie mocną pozycję na rynku, Scania-Vabis stała w miejscu lub co najwyżej zrobiła niewielki postęp. Ponieważ wiedza techniczna i jakość produktów Södertälje były niekwestionowane, istniał potencjał, którego wykorzystanie wymagało jednak zastrzyku kapitału i podjęcia działań rozwojowych. W lutym 1939 r. na stanowisko asystenta dyrektora powołano specjalistę od racjonalizacji Carla-Bertela Nathhorsta, powierzając mu zadanie szybkiego przygotowania długofalowego programu rozwojowego dla Scania-Vabis. Jeszcze w tym samym roku jego śmiały plan, obejmujący rozwój produktów, standaryzację podzespołów, poprawę jakości i znaczne zwiększenie eksportu, został przyjęty przez zarząd firmy. 1 września 1939 r., gdy nowy program właśnie był wdrażany, wybuchła druga wojna światowa. W styczniu 1940 r. Nathhorst objął stanowisko dyrektora zarządzającego, z zamiarem kontynuowania realizacji swojego planu. Mimo że Szwecja pozostała państwem neutralnym, Scania-Vabis musiała przestawić się na produkcję na potrzeby wojska. Proporcja autobusów do samochodów ciężarowych uległa odwróceniu. W latach wyprodukowano ich odpowiednio: 369 i Wojna nie spowodowała zahamowania prac projektowych i badawczych. Fabryka została rozbudowana, dzięki czemu w chwili zakończenia wojny dysponowała znacznie większymi mocami produkcyjnymi. Pierwszym rzeczywiście modułowym podzespołem Scania-Vabis był unitarny silnik, przedstawiony w 1939 r. Tak naprawdę była to kompletna gama silników, obejmująca rzędowe jednostki cztero-, sześcio- i ośmiocylindrowe. Opracowano całkowicie nowych serie samochodów ciężarowych i podwozi autobusowych, do napędu których zastosowano nowe silniki. Od tego czasu koncepcja modułowych produktów Scania jest stale doskonalona. Nowe serie pojazdów weszły na rynek bezpośrednio po ogłoszeniu pokoju. Samochody ciężarowe i autobusy współdzieliły wiele głównych podzespołów. Wielkość produkcji była większa niż kiedykolwiek wcześniej do roku 1947 trzykrotnie przewyższyła produkcję sprzed wojny. Szwedzki rynek stał się zbyt mały. Z całkowicie odnowionym portfolio produktów Scania- Vabis zaczęła szukać możliwości handlowych poza granicami Szwecji: w Europie, a także w Ameryce Łacińskiej, podobnie jak kilka innych firm kontrolowanych przez Wallenbergów. W 1945 r. z Norwegii i Holandii otrzymano zamówienia na setki podwozi autobusowych, zaś w roku 1948 pierwsze podwozie wysłano do Brazylii. W Szwecji autobusy projektowano w ścisłej współpracy z głównymi klientami. Serię autobusów miejskich B31 zaprojektowano z przeznaczeniem dla przedsiębiorstwa transportu publicznego w Sztokholmie. Modułowy rzędowy, ośmiocylindrowy silnik z 1939 r. połączono ze skrzynią biegów Lysholm-Smith, wyposażoną w przekładnię hydrokinetyczną. Autobusy posiadały drzwi w układzie 1-1-2, podest wejściowy i stanowisko konduktora z tyłu. Były dość wysokie i, wspólnie z trolejbusami T31, przez wiele lat były charakterystycznym elementem miejskiego krajobrazu stolicy Szwecji. Jeden z klientów posunął się aż tak daleko, że określił umiejscowienie jednostki napędowej. W rezultacie wyprodukowano małą serię autobusów z leżącymi silnikami brytyjskiej firmy Leyland, zamontowanymi pośrodku. Z kolei sztokholmskie przedsiębiorstwo autobusowe chciało zamówić autobusy w stylu amerykańskim, z silnikiem zamontowanym za tylną osią decyzja ta miała mieć długofalowe skutki dla Scania-Vabis. W 1949 r. firma postanowiła zbudować autobus podmiejski na
5 5 (13) licencji firmy Mack z USA. Do jego napędu zastosowano modułową 10,5-litrową, rzędową ósemkę, zamontowaną poprzecznie z tyłu. Począwszy od 1949 r. modułowe silniki wysokoprężne Scania-Vabis były wyposażane w układ wtrysku bezpośredniego. Nowe jednostki napędowe pod każdym względem przewyższały swoich poprzedników z komorą wstępną, zdobywając doskonałą reputację za trwałość, a także osiągi. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Producent kompletnych autobusów Carl-Bertel Nathhorst przeszedł na emeryturę po dwunastu latach, w czasie których Scania- Vabis przeszła gruntowną transformację. Oparty na konstrukcji Mack, przełomowy model Scania-Vabis Metropol trafił na rynek w 1953 r., radykalnie zmieniając wyobrażenie o autobusie podmiejskim w Szwecji. W 1955 r. do oferty dołączyła jego mniejsza, miejska odmiana Capitol, która nieco później otrzymała zawieszenie pneumatyczne. Pojazdy te były z powodzeniem użytkowane do lat osiemdziesiątych. Do zabudowy za tylną osią nadawały się standardowe silniki, przez co uniknięto konieczności opracowywania ich specjalnych, leżących wersji. Tak duża gama produktów przekształciła Scania-Vabis w pełnoprawnego producenta autobusów. Metropol i Capitol w całości powstawały na wydziale produkcji autobusów w Södertälje. Ponieważ wielu operatorów nadal preferowało autobusy przedniosilnikowe, ich konstrukcja została poddana dalszej modernizacji, polegającej m.in. na zastosowaniu drzwi przed przednią osią, co umożliwiło wprowadzenie obsady jednoosobowej, z kierowcą, który także sprzedawał bilety. Pod względem technicznym rozwój autobusów przedniosilnikowych szedł w parze z rozwojem samochodów ciężarowych. Pojazdy te wyposażono m.in. w pneumatyczny układ hamulcowy i układ wspomagania kierownicy. Stale modernizowane były układy napędowe. Trwało to, aż do wczesnych lat osiemdziesiątych, kiedy to zostały zastąpione przez nowy typoszereg. Tymczasem eksport podwozi autobusowych rozwinął się na tyle, że w 1959 r. rozpoczęto montaż podwozi autobusowych i samochodowych w Brazylii, zapoczątkowując historię sukcesu komfortowych i trwałych autobusów dalekobieżnych w Brazylii i krajach ościennych. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Przejście na prawą stronę Pod wpływem sukcesu pojazdów Metropol i Capitol Scania-Vabis podjęła decyzję o wybudowaniu nowej fabryki autobusów w Södertälje, której działalność zainaugurowano w 1960 r. Moce produkcyjne wzrosły trzykrotnie. Zbiegło się to w czasie z premierą rynkową pierwszego przedniosilnikowego autobusu z nadwoziem samonośnym, serii CF. Był to pojazd wytrzymały, a jednocześnie lekki, dzięki zastosowaniu podwozia przyspawanego do szkieletu nadwozia i poszycia z aluminium. W latach wyprodukowano blisko 1000 autobusów serii CF. W roku 1955 odbyło się w Szwecji referendum dotyczące zmiany ruchu lewostronnego na prawostronny. Przeważająca większość głosujących (83%) opowiedziała się przeciw. Mimo to w 1963 r. szwedzki parlament uchwalił ustawę o zmianie z dniem 3 września 1967 r. Decyzja ta wymusiła ogromną aktywność wśród budowniczych dróg, planistów ruchu drogowego, przedsiębiorstw autobusowych oraz oczywiście producentów autobusów. Niektóre miasta zdecydowały się wycofać tramwaje i trolejbusy, co wygenerowało dodatkowy popyt na nowe autobusy napędzane silnikami spalinowymi. Żeby zapewnić
6 6 (13) ciągłość przewozów pasażerskich, operatorzy autobusowi częściowo kupowali nowe pojazdy, by z dnia na dzień zastąpić nimi stare, zaś częściowo decydowali się na przebudowę posiadanego taboru, polegającą na zamontowaniu drzwi po drugiej stronie autobusu. W sumie przejście na ruch prawostronny wymagało wymiany około 3500 autobusów, z czego 2000 dostarczyła Scania-Vabis. W szczytowym okresie tego zamieszania, w 1965 r., Scania-Vabis zaprezentowała nowy model CR76 następcę modelu Metropol. W ciągu pierwszego roku dostarczono blisko 500 (!) autobusów CR76 do 25 miast w Szwecji, a także innych klientów w Skandynawii. Podobnie jak jego poprzednik, CR76 był wyposażony w silnik zamontowany porzecznie za tylną osią. Jednak nadwozie zawierało kilka innowacji, dzięki którym osiągnięto dwa cele: niżej umieszczoną podłogę i mniejszą masę własną. Wytrzymałe nadwozie samonośne z aluminiowym poszyciem pełniło również funkcję ramy nośnej pojazdu, co pozwoliło wyeliminować podłużnice oraz zamontować podłogę o 20 cm niżej, w porównaniu z autobusem Capitol, a także zredukować masę własną o 1200 kg. 190-konny, 11-litrowy silnik zapewniał wystarczające osiągi i był zestrojony pod kątem jak najmniejszego zadymienia spalin. Żeby móc zdobywać nowe rynki eksportowe, zwłaszcza krajów Unii Europejskiej, w 1964 r. rozpoczęto montaż samochodów ciężarowych w nowej fabryce w Zwolle, w Holandii. Dwa lata później rynek samochodów ciężarowych sięgnął dna, lecz sytuację ratował duży popyt na autobusy w Szwecji. Ze zrozumiałych powodów przez kilka lat od przejścia na ruch prawostronny szwedzki rynek autobusowy przeżywał trudności, zaś rynek samochodów ciężarowych odradzał się w bardzo wolnym tempie. Mimo to Scania-Vabis kontynuowała swoją strategię ekspansji, uwalniając zasoby z myślą o zwiększeniu produkcji samochodów ciężarowych w Södertälje. W ramach tej strategii nastąpiło przejęcie Svenska Karosseri Verkstäderna, firmy produkującej nadwozia autobusowe w oddalonym o około 100 km od Södertälje mieście Katrineholm. Od 1967 r. w nowej fabryce produkowano model CR76. Kilka lat później przeniesiono tam również produkcję podwozi. O dziwo, firma zdołała przetrwać ten trudny okres nie ponosząc strat finansowych. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Pionier postępu technicznego W roku 1968 zrezygnowano z członu Vabis w oznaczeniach produktów. Na rynek wprowadzono nowe serie samochodów ciężarowych, a dotychczasowe modele otrzymały nowe oznaczenia. Na przykład, autobus Scania-Vabis CR76 przemianowano na CR110, gdzie cyfra 11 oznaczała pojemność skokową silnika. W 1969 r. Wallenbergowie połączyli kontrolowane przez siebie firmy motoryzacyjne i lotnicze, Saab i Scania, tworząc nową grupę Saab-Scania. Ponadto, Scania zaskoczyła rynek, prezentując swój nowy 14-litrowy silnik V8 o mocy 350 KM, zastosowany później w kilku modelach autobusów. Rok 1971 to czas premiery dwóch ważnych produktów, które pozostały w ofercie do 1978 r. Jednym z nich była Scania CR111, cichy autobus wyznaczający nowy standard jeżeli chodzi o poziom hałasu zewnętrznego: 77 db(a) o całe 10 db(a) mniej niż we wcześniejszych konstrukcjach. W odniesieniu do autobusów miejskich w Europie poziom ten obowiązuje do chwili obecnej. Poprzez pełne obudowanie komory silnika, zastosowanie dwóch tłumików i sterowanych termostatycznie wentylatorów chłodzących osiągnięto skuteczną izolację akustyczną jednostki napędowej. Drugim pojazdem, wprowadzonym na rynek w 1971 r., był pierwszy w historii firmy tylnosilnikowy autokar z nadwoziem samonośnym, napędzany 8-litrowym, sześciocylindrowym silnikiem rzędowym (CR85) lub 14-litrowym, wolnossącym silnikiem V8 o mocy 260 KM (CR145). W obydwu wariantach autobusu silnik był montowany wzdłużnie za tylną osią. CR145 zyskał opinię spokojnego turystyka, oferującego wyjątkowy komfort podróży. Dostarczano również podwozia autobusowe innym producentom autobusów. 800
7 7 (13) sztuk wysłano m.in. do Metro-Cammel Weymann w Wielkiej Brytanii, która to firma budowała na ich bazie jedno- i dwupokładowe autobusy miejskie. W 1978 r. CR111 został zastąpiony przez model CR112 nazywany Shoebox ( pudełko na buty ) mający wszystkie zalety swojego poprzednika, a dodatkowo wyposażony w łatwiejsze w naprawie i nowocześniejsze nadwozie o kanciastym kształcie. Po zmianie zaledwie kilku detali konstrukcja ta stała się bazą dla wszystkich autobusów miejskich Scania z gamy Scania OmniCity, zaprezentowanego w 1996 r. W latach wyeksportowano blisko 250 tych pojazdów do USA. Rok 1978 to także czas premiery podwozia autobusu turystycznego BR116, napędzanego turbodoładowanym silnikiem o pojemności 11 litrów. Model ten zastąpił autobusy i podwozia CR85 i CR145. Jednocześnie kończył okres produkcji autobusów w Katrineholm. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Ekspansja na globalnym rynku Wysoce zunifikowana, globalna gama samochodów ciężarowych, przedstawiona w 1981 r., posłużyła za bazę dla nowej serii podwozi autobusowych, wprowadzonych na rynek rok później. Obydwie kategorie pojazdów wykorzystywały wiele tych samych kluczowych podzespołów. Scania serii K, z zamontowanym z tyłu silnikiem 8- lub 11-litrowym, natychmiast zyskała popularność wśród firm nadwoziowych na całym świecie, kontynuując tym samym sukces swojego poprzednika, BR116. Od tego czasu kolejne wersje podwozi serii K są bestsellerami. Również w 1982 r. pojawia się solidna przedniosilnikowa platforma Scania serii F, zastępująca oferowane od wielu lat podwozie BF z 1959 r. Jej uniwersalny charakter, wynikający z podobieństwa do podwozi samochodów ciężarowych, powoduje, że jest chętnie wykorzystywana do budowy zarówno autokarów, jak i autobusów miejskich i jest klasą samą w sobie, jeżeli chodzi o użytkowanie w trudnych warunkach drogowych. Po pięciu latach zaprzestano produkcji siostrzanego modelu, serii S o krótkim przednim zwisie. W 1984 r. typoszereg CR112 został uzupełniony o autobus przegubowy. Z samonośnym nadwoziem i układem napędowym umieszczonym w członie tylnym (tzw. napęd pchający), w sposób identyczny, jak w autobusie jednoczłonowym, jest to pierwszy pojazd, w którym zastosowano nowoczesny, elektroniczny układ sterowania przegubem, zapobiegający złożeniu się obydwu członów. W tym samym roku firma prezentuje także trzyosiowe podwozie autobusu turystycznego. Jako uzupełnienie oferty autobusów miejskich, w 1987 r. Scania rozpoczęła produkcję autobusu międzymiastowego CK112, bazującego na podwoziu serii K. W roku 1989 wszystkie modele 112 zmodernizowano do 113, m.in. nadając im nowy styl, nawiązujący do samochodów ciężarowych serii 3. Do oferty dołącza model CL113, z pochyłym silnikiem umieszczonym wzdłużnie za tylną osią, co pozwoliło na obniżenie poziomu podłogi. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Torowanie drogi dla nowych paliw W latach osiemdziesiątych coraz większego znaczenia nabierają kwestie dotyczące ochrony środowiska. Scania już w 1972 r. poradziła sobie z problemem hałasu, wprowadzając do produkcji ciche autobusy, jednak zaczęły się również pojawiać opinie dotyczące konieczności poprawy jakości powietrza. Pod koniec dekady w Europie przedstawiono normy ograniczające poziom emisji spalin. Mimo że nie obowiązujące, te wczesne normy zostały dobrowolnie zaakceptowane przez producentów pojazdów użytkowych. Niektóre miasta zaczęły wprowadzać obowiązek wyposażania autobusów miejskich z silnikami wysokoprężnymi w filtry cząstek stałych.
8 8 (13) Przedsiębiorstwo komunikacji publicznej w Sztokholmie chciało pójść o krok dalej, postulując zastąpienie silnika zasilanego olejem napędowym bardziej ekologiczną jednostką napędową. Rozmowy ze Scania zaowocowały podjęciem wspólnego projektu, którego celem było opracowanie autobusów zasilanych etanolem, przeznaczonych do eksploatacji w centrum stolicy Szwecji. Swoje pierwsze doświadczenia w zasilaniu silników wysokoprężnych etanolem Scania zdobywała w 1979 r. w Brazylii, podczas szeroko zakrojonej kampanii promującej paliwa produkowane w tym kraju. Przebudowano wówczas dwa autobusy i 56 samochodów ciężarowych, które w trakcie testów eksploatacyjnych przejechały łącznie 1,7 miliona kilometrów. Testy te, kontynuowane od 1984 r. w Szwecji z wykorzystaniem autobusów użytkowanych w kilku miastach, umożliwiły opracowanie opłacalnego rozwiązania dla Sztokholmu, bazującego na 6-cylindrowym silniku o pojemności 11 litrów, dostosowanym do pracy przy większym stopniu sprężania. Silnik był montowany poprzecznie za tylną osią. Pierwsze 32 autobusy zasilane etanolem rozpoczęły regularną eksploatację w Sztokholmie w 1989 r. Od tego czasu liczba autobusów Scania zasilanych tym paliwem znacznie wzrosła i obecnie pojazdy te są użytkowane także na wielu liniach podmiejskich. W ostatnich latach, w związku z rosnącymi obawami dotyczącymi ocieplenia klimatu, miasto zdecydowało, że docelowo wszystkie środki transportu publicznego w aglomeracji sztokholmskiej będą zasilane paliwami odnawialnymi bioetanolem, biogazem lub biodieslem 50% floty do roku 2011 i 100% do roku Dotychczas na wszystkich kontynentach sprzedano ponad 800 etanolowych autobusów Scania. W 1992 r. Scania nawiązała współpracę z hiszpańską firmą nadwoziową Irizar, w celu oferowania kompletnych autobusów turystycznych za pośrednictwem sieci Scania. Opracowano model Irizar Century, bazujący na podwoziu Scania serii K, a jego produkcja szybko zaczęła rosnąć. Z czasem współpraca ta doprowadziła do zawarcia umowy, w myśl której w wielu europejskich krajach sprzedaż, serwis i dostawy części odbywały się wyłącznie za pośrednictwem sieci handlowej i serwisowej Scania. Podobnymi umowami objęto rynki Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Australii, Ameryki Południowej i Meksyku. W późniejszym okresie współpraca objęła inne modele Irizar. Dotąd sprzedano ponad autokarów Scania z nadwoziami Irizar. Jednym z istotnych źródeł poprawy komfortu podróży autobusem było niezależne zawieszenie przednie. Opracowano je wspólnie z firmą Saab pod koniec lat osiemdziesiątych, żeby zapewnić jak najwyższy komfort jazdy, a jednocześnie precyzję działania układu kierowniczego i stateczność pojazdu. Od 1990 r. zawieszenie to jest coraz częściej wybieraną opcją wyposażenia autobusów Scania na całym świecie. Scania wykazywała pewne niezdecydowanie w kwestii mody na autobusy niskopodłogowe, zapoczątkowanej pod koniec lat osiemdziesiątych w różnych krajach, np. Niemczech. Na głównych rynkach Scania, tj. w Skandynawii, popyt na autobusy miejskie był ograniczony. Od początku lat dziewięćdziesiątych moduły podwozi Scania z powodzeniem wykorzystywano do budowy autobusów niskowejściowych, np. firmę Wiima z Finlandii. Początkowo niskie położenie podłogi w przedniej części autobusu osiągnięto poprzez zastosowanie przedniej osi Neoplan. Pierwszym niskowejściowym autobusem Scania był model MaxCi, bazujący na podwoziu CN113, wprowadzony na rynek w 1993 r. Zastosowano w nim nową przednią oś Scania, która umożliwiła uzyskanie nisko położonej, płaskiej podłogi, na odcinku sięgającym aż za środkowe drzwi. Stalowe nadwozie przeprojektowano, obniżając linię szyb bocznych w przedniej części autobusu, która łagodnie przechodziła na wyższy poziom w części tylnej. Funkcja przyklęku" pozwalała obniżyć wysokość wejścia w przednich i środkowych
9 9 (13) drzwiach o 12 cm. Ponieważ szwedzkich przewoźników martwiło nisko umieszczone stanowisko kierowcy, zamontowano je na podium, dzięki czemu znajdowało się na takiej samej wysokości, jak w innych autobusach miejskich. W tym samym roku Scania sprzedała blisko 100 autobusów zasilanych gazem do Sydney. Norweska firma Marintek przebudowała produkowany od wielu lat 11-litrowy silnik Scania, który jakiś czas później posłużył również do napędu śmieciarek, zasilanych biogazem produkowanym na miejskich składowiskach odpadów. Pierwsze gazowe autobusy Scania trafiły do użytkowników w roku Dotychczas sprzedano ich ponad W roku 1993 firma zaprezentowała zwalniacz Scania Retarder, zapewniający płynne i skuteczne utrzymywanie prędkości na zjazdach, bez konieczności używania hamulców zasadniczych. Zwalniacz okazał się ogromnym sukcesem i obecnie jest montowany prawie we wszystkich dalekobieżnych autobusach Scania. W 1994 r. Scania przejęła duńskiego producenta autobusów DAB-Silkeborg, firmę o ugruntowanej pozycji na rodzimym rynku, dysponującą nowoczesnymi technologiami i wiedzą, znajdującymi się w kręgu zainteresowania Scania. Jedną ze specjalności firmy było aluminiowe nadwozie, które Scania wdrożyła w następnej generacji swoich autobusów. Kolejną był średni autobus o wszystkich kołach skrętnych, usytuowanych skrajnie, z centralnie umieszczonym stanowiskiem kierowcy koncepcję tę Scania wykorzysta w swoim studyjnym autobusie hybrydowym w roku Firma DAB również prowadziła próby autobusów z napędem hybrydowym i zasilanych ogniwami paliwowymi. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Podróż z uśmiechem Między rokiem 1996 a 1999 stopniowo wycofywano modele serii 3, zastępując je pojazdami serii 4, które były pierwszym w pełni modułowym typoszeregiem autobusów Scania. Podwozie autokarowe serii K otrzymało nowe podzespoły napędowe, w tym nowy sześciocylindrowy silnik o pojemności 12 litrów, oraz zmodernizowaną sześciocylindrową jednostkę 9-litrową. Oprócz manualnej skrzyni biegów i układu Comfort Shift, do opcji wyposażenia autobusów turystycznych włączono zautomatyzowany układ zmiany biegów Scania Opticruise. We wszystkich autobusach miejskich serii 4 i modułach ich podwozi zastosowano silniki 9- litrowe zamiast 11-litrowych. Nowe jednostki napędowe, o pojemności skokowej zwiększonej z 8,5 do 9 litrów, z elektronicznie sterowanym wtryskiem paliwa, rozwijające moc 230, 270 lub 310 KM, zapewniały osiągi odpowiednie dla każdego typu autobusu miejskiego. Istniała możliwość zamówienia autobusu napędzanego nowym 9-litrowym silnikiem na etanol, osiągającym 230 KM, a od 1999 r. także silnikiem gazowym o mocy 260 KM. Pojazdy napędzane tą drugą jednostką dostarczano m.in. do Australii. Kompletne autobusy nowej generacji posiadały w całości aluminiowe nadwozie, w tym także szkielet nadwozia, dzięki czemu były lżejsze o 600 kg od typowego autobusu miejskiego. Pierwszym modelem nowej serii była Scania OmniCity, pierwszy całkowicie niskopodłogowy autobus Scania, z charakterystycznym uśmiechem na przedniej ścianie, płynnie przechodzącym w boczną linię okien, urywającą się z tyłu autobusu. Był to charakterystyczny kształt, wyróżniający się na tle innych konstrukcji. Spójne wzornictwo autobusów miejskich stało się trendem dominującym w Europie i niektórzy konkurenci zastosowali uśmiechy z przodu swoich pojazdów. OmniCity był również dostępny jako w pełni niskopodłogowy autobus przegubowy.
10 10 (13) Na tej samej platformie bazował również niskowejściowy model Scania OmniLink, zaprezentowany w 1998 r., z tą różnicą, że posiadał pochylony silnik zamontowany wzdłużnie, w celu zredukowania wysokości podłogi w tylnej części autobusu. Podobnie jak u jego poprzednika, Scania MaxCi, niska podłoga kończyła się tuż przed tylną osią, gdzie za pośrednictwem dwóch stopni przechodziła na wyższy poziom. Autobus ten był wyższy niż OmniCity, by zapewniać wystarczającą przestrzeń nad głowami pasażerów z tyłu. Oferował również znacznie więcej miejsc siedzących, dzięki wyeliminowaniu wnikających do wnętrza wnęk tylnych kół. Scania OmniLink występował także w wersji przegubowej oraz trzyosiowej ze skrętną osią wleczoną. Moduły podwozi autobusów miejskich z silnikami umieszczonymi poprzecznie lub podłużnie (odpowiednio: autobusy niskopodłogowe i niskowejściowe) były sprzedawane lokalnym firmom nadwoziowym w kilku krajach na całym świecie. Duże ilości dostarczono do Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Szwajcarii, Finlandii, Norwegii, Rosji, Brazylii i Australii. Produkowano wersje specjalne, przystosowane do ruchu lewostronnego oraz zabudowy nadwoziami dwupokładowymi. Wraz z serią 4, po kilku latach przerwy, powrócił wyjątkowy, solidny przedniosilnikowy autobus serii F. Jest to pojazd szczególnie predestynowany do obsługi tras dojazdowych z odleglejszych obszarów do centrów miast. Sprzedano ich około do blisko 20 krajów, głównie w Ameryce Południowej i Środkowej oraz południowej Afryce. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Umacnianie stabilności Mimo stałego wzrostu produkcji i modernizowania produktów, dywersyfikacja stała się powodem do obaw dotyczących rentowności firmy. W ramach restrukturyzacji systemu produkcji Scania w 2002 r., produkcję osi i skrzyń biegów skoncentrowano w Södertälje, w Szwecji. Z Katrineholm do Södertälje przeniesiono także montaż modułów podwozi autobusowych. Fabryka Scania w Słupsku stała się centrum zabudowy autobusów. Restrukturyzacja była śmiałym posunięciem, które początkowo wywołało protesty, ale wielu pracowników z dotkniętych tym procesem miejscowości zdecydowało się na przeprowadzkę wraz z rodzinami do Södertälje. Na całym świecie zintegrowano organizacje handlowe i serwisowe samochodów i autobusów, a zakład w Silkeborgu, w Danii sprzedano brazylijskiej firmie Busscar. Od tego momentu działalność autobusowa Scania, włącznie z produkcją nadwozi, osiąga stabilną rentowność i stale się rozwija. Podczas wystawy Busworld w 2003 r. zaprezentowano model Scania Irizar PB o odważnej stylizacji, który uzyskał tytuł Autobusu Turystycznego Roku Ten najwyższej klasy pojazd uzupełnił ofertę autokarów Irizar, oferowanych w większości europejskich krajów wyłącznie za pośrednictwem sieci Scania i do chwili obecnej dobrze się sprzedaje. W 2005 r. Scania przedstawiła swój pierwszy miejski autobus dwupokładowy, produkowany w polskiej fabryce w Słupsku. Elegancki piętrowy autobus Scania OmniCity zwraca na siebie uwagę, gdziekolwiek się znajduje. Duże przeszklone powierzchnie wyznaczyły trend, którym podążają inni producenci. Przy wysokości całkowitej zaledwie 4,21 m, kwalifikuje się do kategorii autobusów piętrowych niskich, a mimo to pozwala przyjąć pozycję wyprostowaną na obydwu poziomach, co stanowi wymóg administracji transportu w Londynie (Transport for London). W roku 2006, w związku z wprowadzeniem na rynek silników Euro 4, Scania przeprowadziła znacząca modernizację produkowanych przez siebie autobusów. Zastosowanie techniki EGR wyeliminowało konieczność montażu dodatkowych zbiorników w pojeździe. Sześciocylindrowy silnik 9-litrowy został zastąpiony silnikiem pięciocylindrowym o pojemności 8,9 litra, bazującym na architekturze i wykorzystującym wiele podzespołów
11 11 (13) stosowanych w 12- i 16-litrowych silnikach Scania. Oferowane były również 9-litrowe silniki zasilane etanolem. Równocześnie odświeżono wygląd autobusów miejskich Scania, wyposażając je w wyraźniejszy niż dotąd uśmiech i projektorowe reflektory główne. W autokarach udostępniono w pełni zautomatyzowaną tzn. bez pedału sprzęgła wersję układu Scania Opticruise. Flagowy autokar otrzymał 480-konny silnik, zapewniający znakomitą dynamikę podróży. W latach wszystkie silniki zastąpiono ich odpowiednimi wariantami Euro 5 EGR. Duże zainteresowanie wśród klientów i władz wzbudził Scania Hybrid Concept, pokazany publicznie w 2007 r.: w całości aluminiowe nadwozie, wszystkie koła skrętne, centralnie umieszczone stanowisko kierowcy i otwarta przestrzeń pasażerska, wolna od jakichkolwiek ograniczających ją elementów. Zamontowany w tylnej części autobusu szeregowy hybrydowy układ napędowy składał się z 9-litrowego silnika wysokoprężnego, współpracującego z generatorem zasilającym silnik elektryczny zamontowany na tylnej osi. Funkcję magazynu energii pełniły superkondensatory umieszczone na dachu. Ten hybrydowy autobus koncepcyjny, odznaczający się, poza interesującą koncepcją techniczną, także wysokim poziomem komfortu pasażerów oraz łatwością wchodzenia i wychodzenia, wskazywał możliwości radykalnej poprawy atrakcyjności transportu publicznego jako alternatywy dla samochodów osobowych. W 2009 i 2010 r. hybrydowy układ napędowy przechodził intensywne testy eksploatacyjne w sześciu regularnie użytkowanych 3-osiowych autobusach zasilanych etanolem, podczas których potwierdził swoją niezawodność i łatwość użytkowania, a także spełnił oczekiwania dotyczące redukcji zużycia paliwa. W tym okresie Scania zaczęła również mocnej koncentrować się na sprzedaży kompletnych autobusów. Operatorzy coraz częściej poszukują dostawców kompletnych pojazdów, wraz z indywidualnymi rozwiązaniami serwisowymi. Aby spełnić oczekiwania, Scania niekiedy przejmuje stacje obsługi klientów oraz serwis autobusów innych marek. Liczne centralne i lokalne umowy zawarte z firmami nadwoziowymi pozwalają Scania pełnić rolę pojedynczego dostawcy. Podejście to zaowocowało m.in. zawarciem dużego kontraktu na dostawę 1200 autobusów do SBS w Singapurze, realizowanego w ciągu ostatnich trzech lat. Od tamtego czasu koncepcja pojedynczego dostawcy została przekształcona w globalną strategię marketingową, dopracowaną poprzez włączenie do niej mniejszej liczby, ale za to starannie wybranych, firm nadwoziowych. Kamieniem milowym w nowej strategii była premiera autokaru Scania Touring, w 2009 r. Zaprojektowany przez Scania i produkowany we współpracy z chińskim producentem autobusów Higer model stanowi atrakcyjne połączenie jakości i ceny. Wkrótce po premierze do dwuosiowego modelu dołączył model trzyosiowy. W roku 2010 zainaugurowano koncepcję Ecolution by Scania, koncentrującą się na redukcji emisji CO 2 w transporcie. Obejmuje ona zarówno samochody ciężarowe, jak i autobusy o specyfikacji zoptymalizowanej pod kątem jak najniższego zużycia paliwa w danym zastosowaniu. W celu osiągnięcia trwałych oszczędności paliwa, kierowcy przechodzą szkolenie, a następnie ich działania są ciągle monitorowane i korygowane. Obsługa techniczna obejmuje czynności, pozwalające zachować pierwotne osiągi i ekonomikę paliwową. Koncepcja przewiduje stosowanie paliw odnawialnych w eksploatacji miejskiej, a także w innych rodzajach transportu, o ile to możliwe. Prezentacja Ecolution by Scania zbiegła się w czasie z premierą nowej generacji silników gazowych, przystosowanych również do spalania biogazu. Wszystko to, wraz ofertą silników Scania zasilanych etanolem, a także możliwością zasilania silników wysokoprężnych Scania Euro 4 i Euro procentowym biodieslem, powoduje że Scania dysponuje najszerszą na
12 12 (13) rynku ofertą w dziedzinie paliw alternatywnych, wydatnie przyczyniając się już teraz do budowy bardziej zrównoważonego systemu transportowego. Zdjęcia: wpisz Bus w pole wyszukiwania Autobusem w przyszłość Jest rok Podróż autobusem stała się atrakcyjniejsza, ponieważ dostawcy, organy zarządzające transportem i miejscy planiści stosują podejście kompleksowe. Dlatego coraz więcej osób wybiera jazdę autobusem zamiast samochodem osobowym. Autobusy miejskie jeżdżą po wydzielonych pasach ruchu niczym tramwaje, lecz bez torów. Korzystając z linii dowozowych, pasażerowie docierają do bezpiecznych, widnych stacji w węzłowych punktach miasta, na których zatrzymują się autobusy obsługujące linie średnicowe. Cała obsługa biletowa odbywa się poza autobusami, co zmniejsza ryzyko opóźnień. Autobusy są dłuższe niż dawniej, dzięki czemu mieszczą więcej pasażerów. (Na podstawie artykułu w Scania World, 2011 r.) Wizja ta może zostać urzeczywistniona, jeżeli największe miasta na świecie postawią na systemy szybkiego transportu autobusowego BRT (Bus Rapid Transit) jako szybkie, elastyczne i opłacalne rozwiązanie problemu zatłoczenia ulic. Budowa systemu BRT zajmuje od roku do trzech lat, podczas gdy na wybudowanie metra potrzeba od pięciu do trzydziestu lat. Dotychczasowe doświadczenia z BRT są bardzo pozytywne, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, Chinach i Afryce Południowej. Istnieje kilka równoległych trendów w rozwoju konstrukcji pojazdów. Na przykład, autobusy stają się coraz dłuższe, żeby pomieścić więcej pasażerów. Trwa proces rozpowszechnienia bardziej energooszczędnych pojazdów. Jednym ze sposobów na zwiększenie sprawności jest napęd hybrydowy. Szacuje się, że w porównaniu z autobusem napędzanym wyłącznie silnikiem na olej napędowy, napęd hybrydowy zmniejsza zużycie paliwa o około 30 procent, a przy zastosowaniu silnika zasilanego etanolem emisja kopalnego dwutlenku węgla jest do 90 procent niższa. Autobusy z napędem hybrydowym mają wysoki priorytet, chociaż ich rozwój postępuje wolniej niż przewidywano. Technologia, a szczególnie zawierające akumulatory moduły magazynujące energię, nadal jest zbyt kosztowna. Wciąż także istnieją problemy z trwałością użytkową akumulatorów. Prowadzone będą liczne eksperymenty z napędem elektrycznym. Interesującą technologią jest zasilanie indukcyjne, polegające na bezprzewodowym przesyłaniu energii elektrycznej z podłoża do pojazdu. Innym rozwiązaniem jest ładowanie akumulatorów w pojazdach za pośrednictwem tzw. parasoli elektrycznych na przystankach autobusowych. Ale nie wszystko ma związek z rozwojem pojazdów. Ważnym aspektem redukcji oddziaływania na środowisko jest również program szkolenia kierowców. Jednak BRT nie rozwiązuje wszystkich obecnych problemów w transporcie publicznym. Trzeba również usprawnić organizację ruchu i zastąpić paliwa kopalne paliwami odnawialnymi. Ponadto, paliwa odnawialne przyczynią się do znacznej poprawy jakości powietrza. Dlatego wysoką pozycję na liście priorytetów zajmuje powiększenie sieci stacji paliwowych oferujących tego typu paliwa. Z dążenia do redukcji zanieczyszczenia środowiska wynika szereg innych konsekwencji. Nawet jeżeli użytkowalibyśmy elektryczne samochody osobowe, to nie wystarczy. Po prostu na ulicach jest zbyt mało miejsca na to, żeby każdy mógł jeździć własnym autem. To działa na korzyść autobusów.
13 13 (13) Za 15 lat systemy BRT będą prawdopodobnie kluczowym elementem infrastruktury. Stanie się tak z wielu powodów, z których najważniejsze to troska o infrastrukturę miejską, jakość powietrza i pragnienie uniezależnienia się od ropy naftowej. Wyzwaniem na następne pięć lat będzie próba przekonania większej liczby miast do odważnego zainwestowania w kompleksowy BRT, a nie zadowalania się jego okrojoną wersją. W przypadku Scania oznacza to pomaganie klientom w znajdowaniu partnerów, którzy podejmą się obsługi technicznej autobusów, a także rozwiązania m.in. kwestii przesyłu danych i koordynacji z innymi formami transportu publicznego. Scania będzie wspierać proces przechodzenia na paliwa odnawialne, oferując realistyczne rozwiązania, zapewniające bezpośrednie skutki dla środowiska. Zdjęcie: patrz salon prasowy na * * * * * * Odpowiednie zdjęcia są dostępne w Banku Zdjęć Scania, Wpisz Bus100 (lub jeden z wymienionych wyżej przedziałów czasowych) w pole wyszukiwania. Dalszych informacji udzielają: - Paweł Paluch, Dyrektor Marketingu tel.: , pawel.paluch@scania.pl - Andrzej Jaworski, Dyrektor Sprzedaży Autobusów tel.: , andrzej.jaworski@scania.pl
Silniki Scania Euro 6 moc na miarę każdego zadania
INFORMACJA PRASOWA 19 września 2018 Silniki Euro 6 moc na miarę każdego zadania Oferta silników Euro 6 stale powiększa się. Pojazdy nowej generacji są dostępne z aż 23 jednostkami napędowymi. Nowy 13-litrowy
Bardziej szczegółowoPRESS. Scania. nowy, autobus. Scania. Scaniaa odnowiła. Scania. ofertę. Scaniaa OmniExpress. Scania Citywide LE. Scania Touring 3.20 3.60.
PRESS info P12904PL / Per-Erik Nordström 4 września 2012 Gama autobusów i autokarów a Citywide to nowa rodzina niskopodłogowych i niskowejściowych autobusów miejskich. Ich atrakcyjna stylizacja nawiązuje
Bardziej szczegółowoSamochody ciężarowe Scania serii P dostępne z większymi silnikami
Nadarzyn, 30 kwietnia 2009 r. Nowe pojazdy w ofercie Scania: P 360 i P 400 Euro 5 Samochody ciężarowe Scania serii P dostępne z większymi silnikami Dzięki dostępności rozwijających duży moment obrotowy,
Bardziej szczegółowoPRESS info. Korzyść dla środowiska i interesów Ecolution by Scania. P10902PL / Per-Erik Nordström 22 września 2010 r.
PRESS info P10902PL / Per-Erik Nordström 22 września 2010 r. Korzyść dla środowiska i interesów Ecolution by Scania Ecolution by Scania oznacza nowa linię proekologicznych produktów i usług, opracowanych
Bardziej szczegółowoLegenda kończy 40 lat
31 marca 2009 Scania V8 1969-2009 Legenda kończy 40 lat Moc, doznania i charakterystyczny dźwięk oto nieodłączne elementy legendy silnika Scania V8. Dodaj do tego doskonałą ekonomikę paliwową w tej klasie
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK Solaris Bus & Coach Kierunek rozwoju komunikacji miejskiej Wymagania prawne Przepisy lokalne pojazdy elektryczne
Bardziej szczegółowoWYTYCZNE PRZY KUPNIE NOWEGO SAMOCHODU
Wytyczne wykonano w ramach projektu Doskonalenie poziomu edukacji w samorządach terytorialnych w zakresie zrównoważonego gospodarowania energią i ochrony klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzielonemu przez
Bardziej szczegółowoNowe układy napędowe Volvo: większa moc i niższe zużycie paliwa
Nowe układy napędowe Volvo: większa moc i niższe zużycie paliwa W styczniu bieżącego roku Volvo Trucks zaprezentowało najmocniejszy na świecie samochód ciężarowy, wyposażony w silnik o mocy 700 KM. W kolejnym
Bardziej szczegółowo*poniższa oferta dotyczy wyłącznie 2 sztuk
d e a l e r Informacja techniczna wraz z ofertą handlową dla 2sztuk autobusów miejskich marki KAPENA / IVECO typ Iveco 65 C Urby dostępnych w terminie 7 dni od uzyskania pierwszego zamówienia. *poniższa
Bardziej szczegółowoSamochody z Lublina FSC Żuk. Aleksander Flis 3A Aleksander Pitucha 3A
Samochody z Lublina FSC Żuk Aleksander Flis 3A Aleksander Pitucha 3A FSC Żuk Lublin FSC Żuk rodzina polskich samochodów dostawczych produkowana w FSC w Lublinie. FSC - Fabryka Samochodów Ciężarowych jeden
Bardziej szczegółowoOpony zimowe Continental do samochodów ciężarowych i autobusów
Opony zimowe Continental do samochodów ciężarowych i autobusów Hanower, 30 października 2014 r. Standardowe opony do pojazdów użytkowych w warunkach zimowych często osiągają kres swoich możliwości. Pomimo
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI
ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI Zbiorowy transport miejski = alternatywa dla transportu indywidualnego Warszawa, Trasa Łazienkowska, analiza ruchu w godzinach
Bardziej szczegółowoDane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012. Amarok
Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012 Amarok Informacje na temat zużycia paliwa i emisji CO 2 znajdują się w niniejszych danych technicznych. Nie wszystkie kombinacje silnika, skrzyni biegów
Bardziej szczegółowoGotowe do ciężkiej pracy Scania na wystawie Bauma 2010: duży wybór, kompleksowa obsługa
PRESS info P10400EN / Per-Erik Nordström Kwiecień 2010 r. Gotowe do ciężkiej pracy Scania na wystawie Bauma 2010: duży wybór, kompleksowa obsługa Niezawodna technologia, bogata oferta produktów i kompleksowa
Bardziej szczegółowoELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014
ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 DLACZEGO POTRZEBNA JEST DYSKUSJA? wyczerpywanie się stosowanych dotychczas źródeł energii problem ekologiczny (efekt cieplarniany)
Bardziej szczegółowoABS ma już 50 lat. Przełom, na który trzeba było poczekać
ABS ma już 50 lat data aktualizacji: 2019.09.17 50 lat temu podczas międzynarodowych targów IAA we Frankfurcie nad Menem miała miejsce prezentacja przełomowej wówczas technologii - pierwszego systemu ABS
Bardziej szczegółowoMAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. MAN EURO VI: hybryda
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość MAN EURO VI: hybryda < 1 > Autobusy MAN Kompetencja, wiedza, doświadczenie < 2 > MAN w Polsce Od 21 lat na polskim rynku Ponad 14 500 wyprodukowanych
Bardziej szczegółowoOFERTA AUTOBUSU MINI KARSAN JEST +
OFERTA AUTOBUSU MINI KARSAN JEST + Autobus klasy MINI niskowejściowy, wersja miejska wersja lokalna 1. Wymiary Długość Szerokość Wysokość Wysokość wew. DMC Rozstaw osi 5845 mm 2055 mm 2800 mm (wysokość
Bardziej szczegółowoInformacje o podwoziach i oznaczeniach modeli. System modułowy firmy Scania
System modułowy firmy Scania System modułowy firmy Scania Modułowy system budowy stosowany przez firmę Scania umożliwia optymalne dopasowanie podwozia do różnych zastosowań. Każde podwozie firmy Scania
Bardziej szczegółowoGama Scania Euro 6: Sprawdzone rozwiązania techniczne dopasowane do wielu potrzeb
Informacje Stara Wieś, 30 października 2013 r. Gama Scania Euro 6: Sprawdzone rozwiązania techniczne dopasowane do wielu potrzeb Scania oferuje teraz aż jedenaście silników wysokoprężnych Euro 6 o mocy
Bardziej szczegółowoCiągniki siodłowe Scania zoptymalizowane pod względem ekonomiki paliwowej
PRESS info P09904PL / Per-Erik Nordström 17 września 2009 Ciągniki siodłowe Scania zoptymalizowane pod względem ekonomiki paliwowej Wraz z premierą nowych samochodów ciężarowych serii R Scania wprowadza
Bardziej szczegółowonowe trendy mobilności w regionach Europy
E-pojazdy nowe trendy mobilności w regionach Europy Marek Drożdż Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Partnerzy programu Polska Holandia Hiszpania Wielka Brytania Szwecja Włochy Małopolska
Bardziej szczegółowoRamy pojazdów samochodowych
Ramy pojazdów samochodowych Opracował: Robert Urtbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu Nadwozie ramowe- nieniosące Nadwozie ramowe (nieniosące) oparte jest na sztywnej ramie, która przenosi całość obciążeń
Bardziej szczegółowoCysterny. Informacje ogólne na temat samochodów cystern. Konstrukcja. Nadwozia typu cysterna uważane są za bardzo sztywne skrętnie.
Informacje ogólne na temat samochodów cystern Informacje ogólne na temat samochodów cystern Nadwozia typu cysterna uważane są za bardzo sztywne skrętnie. Konstrukcja Rozstaw osi powinien być możliwie jak
Bardziej szczegółowoChcesz ograniczyć spalanie? Przeczytaj nasz poradnik!
Volkswagen Lellek Opole https://opole.lellek.vw.pl/vw1/aktualnosci/1865,chcesz-ograniczyc-spalanie-przeczytaj-nasz-poradnik.html 2019-05-02, 11:11 Aktualności Chcesz ograniczyć spalanie? Przeczytaj nasz
Bardziej szczegółowoNowe BMW X4. Najważniejsze cechy.
strona 1 Nowe BMW X4. Najważniejsze cechy. strona 2 strona 3 Kontynuacja sukcesu pierwszego Sports Activity Coupé klasy średniej sprzedanego na świecie w liczbie ponad 200 tys. egzemplarzy. Druga generacja
Bardziej szczegółowoInformacje o podwoziu i oznaczenia modeli
Oznaczenie modelu Oznaczenie modelu Oznaczenie modelu firmy Scania to kombinacja znaków według poniższego wzoru: Model ciężarówki Typ kabiny Kod mocy silnika Przystosowanie podwozia Konfiguracja kół Wysokość
Bardziej szczegółowoSpełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów
Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Ryszard Michałowski PGNiG SA, Dolnośląski Oddział Obrotu Gazem Harmonogram napędu
Bardziej szczegółowoANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW
ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW Mgr inż. Ewa Siemionek* *Katedra Pojazdów Samochodowych, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 1. WSTĘP Komunikacja miejska
Bardziej szczegółowoMore Baltic Biogas Bus Project 2013 2014. www.balticbiogasbus.eu 1
More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014 1 Autobusy napędzane biometanem i eco-driving dr inż. Wojciech Gis, ITS mgr Mikołaj Krupiński, ITS Jonas Forsberg, Biogas Öst dr inż. Jerzy Waśkiewicz, ITS dr inż.
Bardziej szczegółowoPROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko
Bardziej szczegółowoTrolejbus alternatywny wybór
Trolejbus alternatywny wybór Czyste i ciche miasto to marzenie wielu jego mieszkańców. Redukując poziom hałasu i emisji spalin, aglomeracje miejskie wychodzą naprzeciwko oczekiwaniom ludności. W trosce
Bardziej szczegółowoDaimler pierwszym międzynarodowym producentem samochodów, który uzyskał zezwolenie na testy drogowe wysoce zautomatyzowanej jazdy w Pekinie
Daimler pierwszym międzynarodowym producentem samochodów, który uzyskał zezwolenie na testy drogowe wysoce zautomatyzowanej jazdy w Pekinie Informacja prasowa 1 sierpnia 2018 r. Kamień milowy w zakresie
Bardziej szczegółowo13-litrowy silnik Scania zasilany gazem przełom w transporcie długodystansowym
INFORMACJA PRASOWA 7 grudnia 2017 13-litrowy silnik zasilany gazem przełom w transporcie długodystansowym Nowe pojazdy zasilane gazem sprawdzą się w transporcie długodystansowym i w budownictwie. Zapewniają
Bardziej szczegółowoCysterny. Informacje ogólne na temat samochodów cystern. Konstrukcja PGRT. Nadwozia typu cysterna uważane są za bardzo sztywne skrętnie.
Informacje ogólne na temat samochodów cystern Informacje ogólne na temat samochodów cystern Nadwozia typu cysterna uważane są za bardzo sztywne skrętnie. Konstrukcja Rozstaw osi powinien być możliwie jak
Bardziej szczegółowoVolvo Group Trucks Poland. Kraków 2015
Kraków 2015 Styczeń 2013 początek procesu integracji sieci serwisowej Volvo Trucks i Renault Trucks na rynku polskim 29.11.2013 - jedna firma reprezentująca dwie marki na polskim rynku, odpowiada za sprzedaż
Bardziej szczegółowoBeco Przyczepy wywrotki. Siła do pracy
Beco Przyczepy wywrotki Siła do pracy Wywrotki rolnicze Beco Wywrotki rolnicze Beco Wywrotki rolnicze BECO typu SUPER już od dawna są niezwykle cenionymi przyczepami. Produkty BECO znane są ze swojej trwałości,
Bardziej szczegółowoC40 UrbanLife. Warszawa. Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2. 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński
C40 UrbanLife Warszawa Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński Porozumienie Burmistrzów inicjatywa pod patronatem Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoDOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI I EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW JELCZ NA CNG. AGH Kraków, 8-9 maja 2009 r.
DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI I EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW JELCZ NA CNG AGH Kraków, 8-9 maja 2009 r. AUTOBUSY MIEJSKIE JELCZ CNG ZAŁOŻENIA KONSTRUKCYJNE AUTOBUSÓW EKOLOGICZNYCH JELCZ CNG 1. Zastosowanie gazu ziemnego
Bardziej szczegółowoDEGA. Diesel and Gas Mixture. LPG Powietrze. Spaliny ON + LPG. tylko ON!! ON+LPG. Termopara spalin ON + LPG. Wykres mocy [KW]
DUAL FUEL PL DEGA Diesel and Gas Mixture Wykres mocy [KW] LPG Powietrze Spaliny +LPG Termopara spalin tylko!! Korzyści z zastosowania zasilania Dual Fuel System doskonale nadaje się do pojazdów ciężarowych,
Bardziej szczegółowoDaimler łączy siły z Sila Nanotechnologies w pracach nad kolejną generacją materiałów do produkcji akumulatorów litowo-jonowych
Daimler łączy siły z Sila Nanotechnologies w pracach nad kolejną generacją materiałów do produkcji akumulatorów litowo-jonowych Informacja prasowa 25 kwietnia 2019 r. Koncern Daimler wspólnie z firmą Sila
Bardziej szczegółowoMAN-STAR TRUCKS Sp. z o.o.
MAN-STAR TRUCKS Sp. z o.o. AUTOBUSY TURYSTYCZNE MAN i NEOPLAN Z SILNIKAMI EURO 4 Arkadiusz Kurek (0-691 470 202) Aleksander Pawlas (0-691 470 202) Dział Sprzedaży Autobusów Turystycznych NEOMAN Po przejęciu,
Bardziej szczegółowoZGOK.ZAM/28/15 Załącznik nr 1
Załącznik do zaproszenia do składania ofert: SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest leasing z dostawą (leasing operacyjny) dwóch używanych kompletnych samochodów ciężarowych
Bardziej szczegółowoEkonomiczne silniki Scania w pojazdach nowej generacji. Zużycie paliwa niższe o 3 proc.
INFORMACJA PRASOWA 23 sierpnia 2016 w pojazdach nowej generacji. Zużycie paliwa niższe o 3 proc. Jednym z celów rozwoju w Scania jest objęcie przywództwa w upowszechnieniu idei zrównoważonego transportu.
Bardziej szczegółowoCo elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom. Małgorzata Durda, Volvo Polska
S Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom Małgorzata Durda, Volvo Polska Globalne czynniki wpływające na społeczeństwo Wzrost liczby ludności i urbanizacja Zmiany klimatu
Bardziej szczegółowoCzy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu?
Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu? data aktualizacji: 2018.03.20 - Uważamy, że na etapie dochodzenia do pełnej elektryfikacji w motoryzacji gaz jest niezastąpiony. Oczywiście gaz rozumiany
Bardziej szczegółowoDane techniczne Nowe BMW i3
Dane techniczne Nowe BMW i3 Strona 1 od Karoseria Konstrukcja BMW i3 kabina pasażerska z CFRP, podwozie aluminiowe BMW i3 ze zwiększonym zasięgiem Liczba drzwi / miejsc 5 / 4 5 / 4 Długość mm 4011 4011
Bardziej szczegółowo10 punktów zielonej jazdy
Kampania Spraw, aby samochody stały się przyjazne środowisku, ma celu ograniczenie szkodliwego wpływu samochodów na środowisko naturalne oraz zachęcenie kierowców do ekologicznego podejścia do jazdy samochodem.
Bardziej szczegółowoFORD TRANSIT ECOBLUE EDITION
FORD TRANSIT ECOBLUE EDITION TERAZ BOGATO WYPOSAŻONY FORD TRANSIT Z KORZYŚCIĄ DO 34 000 Cennik promocyjny ważny od dnia 5 maja 2017 r. Bogate wyposażenie Samochód dostawczy to narzędzie pracy, dlatego
Bardziej szczegółowoVolvo FH I-Save OSZCZĘDNOŚĆ PALIWA NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE
Volvo FH I-Save OSZCZĘDNOŚĆ PALIWA NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE Najlepszy samochód ciężarowy do transportu długodystansowego W przypadku paliwa nie chodzi tylko o to, ile można zaoszczędzić, ale o to, jak można
Bardziej szczegółowoElektryczne zespoły trakcyjne
Elektryczne zespoły trakcyjne Naszą misją jest spełnianie obecnych i przyszłych oczekiwań krajowych i zagranicznych właścicieli taboru szynowego poprzez budowę, unowocześnianie oraz naprawę taboru, przy
Bardziej szczegółowoNAJDOSKONALSZA HYBRYDA
NOWA HYBRID 2 NAJDOSKONALSZA HYBRYDA HYBRYDA Nowa Camry Hybrid łączy w sobie wyrafinowaną elegancję flagowej limuzyny z doskonałymi osiągami hybrydy nowej generacji. Opływowa sylwetka i zaawansowane technologie
Bardziej szczegółowoNPR85 P Série Bleu
3.0 Série Bleu - 7,5 t NPR85 3.0 Série Bleu Wymiary oraz zalecane rozmiary tylnej zabudowy P75 H P75 K P75 M Wymiary (mm) Rozstaw osi X 3365 3815 4475 D min. 650 Długość całkowita K 6040 6690 7870 Zwis
Bardziej szczegółowoJohn Deere: przełącz się na niższe spalanie
https://www. John Deere: przełącz się na niższe spalanie Autor: materiały firmowe Data: 10 listopada 2016 Blisko 50% kosztów eksploatacji ciągnika to wydatki na paliwo. Wobec tego niezwykle istotne staje
Bardziej szczegółowoINFORMACJA PRASOWA NOWE MODELE FORD ECONETIC UMOŻLIWIAJĄ DALSZE ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA PALIWA I EMISJI DWUTLENKU WĘGLA
INFORMACJA PRASOWA NOWE MODELE FORD ECONETIC UMOŻLIWIAJĄ DALSZE ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA PALIWA I EMISJI DWUTLENKU WĘGLA Nowy model Ford Mondeo ECOnetic z emisją CO 2 na poziomie 115 g/km. Ford Ka będzie wyposażony
Bardziej szczegółowoLEKKA TECHNOLOGIA TMD FRICTION
I N SI D E IN SID E LEKKA TECHNOLOGIA TMD FRICTION Lekkie klocki hamulcowe Textar z opatentowaną warstwą pośrednią www.textar.com INNOWACJA. WYDAJNOŚĆ. BEZPIECZEŃSTWO. WCZORAJ. DZIŚ. JUTRO. REWOLUCJA W
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna autobusów
Załącznik nr 6 do SIWZ Specyfikacja techniczna autobusów Niepodzielone fragmenty tabeli należy uznać za wspólne dla obydwu typów autobusów 1. Pojemność autobusu - ilość pasażerskich miejsc siedzących od
Bardziej szczegółowoAutobusy zasilane skroplonym gazem ziemnym - LNG
Autobusy zasilane skroplonym gazem ziemnym - LNG Marzec 2013 1 Solbus to polska firma rodzinna Statuetki Gazeli Biznesu Fabryka Autobusów Solbus jest polską, rodzinną firmą produkującą nowoczesne autobusy,
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Załącznik nr 1 do SIWZ Nr sprawy PPU/27 /Z/2016 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA I. Przedmiot zamówienia Zakup 4 sztuk autobusów używanych niskopodłogowych zasilanych ON przeznaczonych
Bardziej szczegółowoSKYTEH. Elektrodowe systemy grzewcze wykorzystywane są na całym świecie.
PL SKYTEH. Firma SKYTEH powstała w 2009 r., wprowadzając na rynek polski technologię elektrodową, umożliwiającą ogrzewanie mieszkań i domów za pomocą energii elektrycznej. Na skutek rosnących w bardzo
Bardziej szczegółowo1.5 Diesel 88 kw (120 KM) Parametry silników Pojemność (cm³)
Dane techniczne, 31 maja 2019 Dane techniczne 75 kw (102 KM) 88 kw (120 KM) 110 kw (150 KM) 130 kw (177 KM) Parametry silników Pojemność (cm³) 1 499 1 499 1 997 1 997 Moc kw (KM) 75 88 110 130 Moc maksymalna
Bardziej szczegółowoMAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda
MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda Perspektywy rynku paliw Polityczne warunki ramowe dla Europy Zielona Księga Komisji Europejskiej w sprawie
Bardziej szczegółowovolvo 7900 hybrid O krok dalej W KIERUNKU czystszych miast
volvo 7900 hybrid O krok dalej W KIERUNKU czystszych miast większe korzyści, lepszy świat Postępujący rozwój miast na całym świecie powoduje, że coraz więcej ludzi jest zależnych od sprawnej komunikacji
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR
13.5.2009 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 118/13 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 385/2009 z dnia 7 maja 2009 r. zastępujące załącznik IX do dyrektywy 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej
Bardziej szczegółowo(DZIK, TUR, TUR II, TUR III, ŻUBR, TOYOTA LC
Firma powstała 1999r. Prowadzi działalność na działce o powierzchni 40.000m 2 AMZ-KUTNO jest spółką prywatną ze 100% kapitałem polskim z ogromnym potencjałem rozwoju, oferującą szeroki wachlarz usług i
Bardziej szczegółowoInformacja prasowa. Nowy rekord dostaw Volkswagena w 2018 roku
11 stycznia 2019 Nowy rekord dostaw Volkswagena w 2018 roku Volkswagen dostarczył klientom na świecie 6,24 miliona aut (+0,2 procent) najwięcej w swojej historii wzrost w Ameryce Południowej, USA i w Europie
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ III OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (OPZ)
NAZWA: Nr referencyjny nadany sprawie: JRP.231.19.2015.KG CZĘŚĆ III OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (OPZ) 1 DOSTAWA SAMOCHODU CIĘŻAROWEGO Z URZĄDZENIEM HAKOWYM Przedmiotem niniejszego zamówienia jest dostawa
Bardziej szczegółowoNowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 1
Co się zmieni?... 1 Dozwolone będą dyfuzory... 1 Będzie dozwolona większa DMC... 2 Kiedy wejdą w życie zmiany?... 2 Jak było do tej pory?... 2 Jaka jest szerokość i wysokość ciężarówki... 3 Jakie są normy
Bardziej szczegółowoAUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A.
AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A. 1 Autobus jest środkiem komunikacji stanowiącym centralny element systemów transportu publicznego i będący skutecznym środkiem transportu ludzi. Podczas, gdy
Bardziej szczegółowoMercedes-Benz z rekordowym wzrostem sprzedaży w Polsce
Mercedes-Benz z rekordowym wzrostem sprzedaży w Polsce Stuttgart/Warszawa. W pierwszych trzech kwartałach Mercedes-Benz osiągnął rekordowe wyniki sprzedaży. W Polsce od stycznia do września zarejestrowano
Bardziej szczegółowoWybieranie ramy pomocniczej i mocowania. Opis. Zalecenia
Opis Opis Rama, rama pomocnicza i wzmocnienia współpracują z sobą, zapewniając wytrzymałość na wszelkie rodzaje naprężeń mogących powstać w czasie eksploatacji. Wymiary i konstrukcja ramy, mocowania oraz
Bardziej szczegółowoPojęcie Ekojazdy Eco-Driving
Ekojazda Pojęcie Ekojazdy Eco-Driving jest nurtem edukacyjnym i świadomość zainicjowanym w celu dostarczenia użytkownikom dróg porad i zasad, które pokazują, że regularne przeglądy pojazdu połączone ze
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. dotyczące zakupu dwóch samochodów terenowych
Bochotnica, 28 stycznia 2014 roku Zapytanie ofertowe dotyczące zakupu dwóch samochodów terenowych w ramach Projektu nr LGD-3/LPK/IUT/25/2013 pn. Turystyka aktywna w obrębie Trójkąta Turystycznego Nałęczów
Bardziej szczegółowoVESPA 946. POWRÓT Z PRZYSZŁOŚCI.
V E S P A 9 4 6 2 0 1 3 V E S P A 9 4 6 C O L L E C T I O N R I C O R D O I T A L I A N O S T Y L Awangardowy design nadaje kształt i charakter nawet najbardziej podstawowej funkcji. Vespa 946 jest doskonałym
Bardziej szczegółowoDane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Caravelle
Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012 Caravelle Informacje na temat zużycia paliwa i emisji CO 2 znajdują się w niniejszych danych technicznych. Nie wszystkie kombinacje silnika, skrzyni
Bardziej szczegółowoKonsumpcja paliw ciekłych po 3 kwartałach 2016 roku
Konsumpcja paliw ciekłych po 3 kwartałach 2016 roku Po 3 kwartałach 2016 roku wyniki rynkowe sektora paliwowego w Polsce były jeszcze lepsze, niż po I półroczu br. Przyczyniła się do tego znaczna poprawa
Bardziej szczegółowoDuże zainteresowanie mediów alternatywnymi układami napędowymi Volvo Trucks
Informacje prasowe Duże zainteresowanie mediów alternatywnymi układami napędowymi Volvo Trucks W ciągu dwóch tygodni ponad 90 dziennikarzy z różnych stron świata odwiedza Göteborg, aby przetestować trzy
Bardziej szczegółowoOTWARCIE ZAMÓWIEŃ S4917
Adaptacja klienta Euro 6 Euro 5 Euro 3/4 PODSUMOWANIE NOWE OFERTY Multigamy Zawartość Położenie przełączników (T, T High, C 2.5m, K) Tylna poprzeczka G145 (T, T High, C 2.5m, C 2.3m, K, D Wide) Gama C
Bardziej szczegółowoFIAT KTÓREGO WYBRAŁEŚ
TIPO SEDAN E6D MY19 E6D 1.4 16V MY19 95 KM1.4 16V 95 KM FIAT KTÓREGO WYBRAŁEŚ Cena bazowa wersji 48.100 zł Twój Kod Fiat to Zapytaj o ofertę Wartość wyposażenia dodatkowego 2.850 zł 75B02006 ZNAJDŹ DEALERA
Bardziej szczegółowoDlaczego Hybrydy są dla Ciebie najlepszym wyborem?
Dlaczego Hybrydy są dla Ciebie najlepszym wyborem? 1. Gama dostosowana do Twoich potrzeb 6. Cisza, spokój, komfort 2. 10 lat gwarancji 7. Droga Hybryd Toyoty 3. Bezkonkurencyjna niezawodność 8. Prius Plug-in
Bardziej szczegółowoElektryczne Buggy dla ludu nowy concept Volkswagena
Elektryczne Buggy dla ludu nowy concept Volkswagena Miniony Międzynarodowy Salon Samochodowy w Genewie, Volkswagen wykorzystał m.in. na promocję swojej platformy MEB na przykładzie studyjnego modelu ID.
Bardziej szczegółowoWYBRANE BRYTYJSKIE PRZYKŁADY BRT. SŁAWOMIR MONKIEWICZ / MARIAN KURLANDA Mott MacDonald Polska
WYBRANE BRYTYJSKIE PRZYKŁADY BRT SŁAWOMIR MONKIEWICZ / MARIAN KURLANDA Mott MacDonald Polska Co to jest BRT? BRT Bus Rapid Transit (szybki transport autobusowy) Nazwa stosowana do różnych systemów transportu
Bardziej szczegółowoINFORMACJA PRASOWA. Układy napędowe Scania do każdej pracy. 4 września 2017
INFORMACJA PRASOWA 4 września 2017 Układy napędowe do każdej pracy Oferta silników Euro 6 jest systematycznie poszerzana. Zużycie paliwa w silnikach V8 nowej generacji jest niższe o 7 do 10 proc. 5-cylindrowe
Bardziej szczegółowoMercedes-Benz osiąga rekordową sprzedaż ponad 1,35 mln samochodów od początku 2018 roku
Mercedes-Benz osiąga rekordową sprzedaż ponad 1,35 mln samochodów od początku 2018 roku Sprzedaż jednostkowa Mercedes-Benz w pierwszych siedmiu miesiącach br. wzrosła o 2,3%, do 1 356 350 samochodów osobowych
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ ZDAWCZO-ODBIORCZY Załącznik nr 5 AUTOBUSU: MARKA;...; TYP:... O NUMERZE IDENTYFIKACYJNYM VIN:...
I. PROTOKÓŁ ZDAWCZO-ODBIORCZY Załącznik nr 5 AUTOBUSU: MARKA;...; TYP:... O NUMERZE IDENTYFIKACYJNYM VIN:... WARUNKI TECHNICZNE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA UWAGI! 1. Podstawowe wymiary 1.1. Wymiary zewnętrzne
Bardziej szczegółowoFuso świętuje rozpoczęcie produkcji krótkiej serii ecantera w fabryce w Tramagal w Portugalii.
Informacja prasowa Daimler rozpoczyna produkcję FUSO ecantera w Europie. To pierwszy na świecie lekki samochód ciężarowy z napędem wyłącznie elektrycznym produkowany seryjnie 3 sierpnia 2017 r. Fuso świętuje
Bardziej szczegółowoDane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012. Crafter
Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012 Crafter Informacje na temat zużycia paliwa i emisji CO 2 znajdują się w niniejszych danych technicznych. Nie wszystkie kombinacje silnika, skrzyni biegów
Bardziej szczegółowoPrzemysł cementowy w Polsce
Przemysł cementowy w Polsce Przemysł cementowy w Polsce, pod względem wielkości produkcji znajduje się na siódmym miejscu wśród europejskich producentów cementu. Głęboka modernizacja techniczna, jaka miała
Bardziej szczegółowoOdpowiedź na pytanie i zmiana treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
Szczecin dnia 10 marca 2014 r. UCZESTNICY POSTĘPOWANIA Dotyczy: Postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Dostawę fabrycznie nowego pojazdu specjalistycznego do wywozu odpadów komunalnych
Bardziej szczegółowo1.5 Diesel 88 kw (120 KM)
Dane techniczne, 31 maja 2019 Dane techniczne 75 kw (102 KM) 88 kw (120 KM) 90 kw (122 KM) 110 kw 130 kw (177 KM) Parametry silników Pojemność (cm³) 1 499 1 499 1 997 1 997 1 997 Moc kw (KM) 75 (102) 88
Bardziej szczegółowoKoncepcyjny Opel Meriva: najlepszy przykład możliwości adaptacji wnętrza
Informacja Prasowa Nadwozie Koncepcyjny Opel Meriva: najlepszy przykład możliwości adaptacji wnętrza FlexDoors: innowacja w pojazdach typu monocab zapewniająca większy komfort i bezpieczeństwo FlexSpace:
Bardziej szczegółowoMODELE. Max. moc. Model KM
MODELE Max. moc Model 30 40 50 KM 35 41 47 ZASTOSOWANIE Wszechstronne ciągniki sprawdzają się w: sadach szklarniach ogrodnictwie parkach i ogrodach utrzymaniu zieleni sektorze komunalnym SYLISTYKA Zwarta
Bardziej szczegółowoOPIS PARAMETRÓW TECHNICZNYCH SAMOCHODU 1
(zarejestrowana nazwa i adres wykonawcy) Załącznik nr 4 OPIS PARAMETRÓW TECHNICZNYCH SAMOCHODU 1 Lp. Minimalne wymagania zamawiającego Dane potwierdzające spełnienie warunków 1 2 3 1. Bezpieczeństwo a)
Bardziej szczegółowoŚwiece zapłonowe Twin Tip (TT) Zaawansowana technologia OE teraz dostępna również na rynku wtórnym
Świece zapłonowe Twin Tip (TT) Zaawansowana technologia OE teraz dostępna również na rynku wtórnym Świece zapłonowe Twin Tip (TT) Różnica DENSO DENSO wyznacza standardy technologii świec zapłonowych od
Bardziej szczegółowoXIII Spotkanie BranŜy LPG
XIII Spotkanie BranŜy LPG 26-27 października 2016 Zakopane Bartosz Czubała PrinsAutogaz Sp. z o.o. Silniki diesla cały czas pojawiają się w publikacjach prasowych VW - Dieselgate Według raportu Ermes
Bardziej szczegółowoNowe normy w Strefie Małej Emisji w Londynie już obowiązują
ZAKAZ PUBLIKACJI DO GODZINY 00:01 WE WTOREK, 3 STYCZNIA PN-xxx xx grudnia 2011 r. Nowe normy w Strefie Małej Emisji w Londynie już obowiązują Nowe normy emisji obowiązywać będą od 3 stycznia 2012 roku
Bardziej szczegółowoPoprawa efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie działającym w sektorze prac i usług agrotechnicznych
Poprawa efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie działającym w sektorze prac i usług agrotechnicznych SPOSOBY NA OBNIŻENIE KOSZTÓW UŻYTKOWANIA ENERGII Przewodnik dla przedsiębiorcy Czy modernizacja
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 12 marca 2013 r. Poz. 337 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia 27 lutego 2013 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 12 marca 2013 r. Poz. 337 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia 27 lutego 2013 r. w sprawie badań co do
Bardziej szczegółowoSpalinowe zespoły trakcyjne
Spalinowe zespoły trakcyjne Naszą misją jest spełnianie obecnych i przyszłych oczekiwań krajowych i zagranicznych właścicieli taboru szynowego poprzez budowę, unowocześnianie oraz naprawę taboru, przy
Bardziej szczegółowoMercedes-Benz notuje nowe rekordy sprzedaży na świecie i w Polsce
Mercedes-Benz notuje nowe rekordy sprzedaży na świecie i w Polsce Najlepsze półrocze w historii firmy: 1 188 832 sprzedane samochody (+3,9%) Najlepszy kwartał wszech czasów (594 528 sztuk, +1,9%) Tylko
Bardziej szczegółowo