Złoto Raport rynkowy. Maciej Kołodziejczyk Zarządzający w Investors TFI

Transkrypt

1 Złoto Raport rynkowy Cena, 20 lutego 2015: Prognoza na IV kw. 2015: 1220 USD/oz Cena USD/oz Maciej Kołodziejczyk Zarządzający w Investors TFI Luty 2015

2 Pamiętajmy czemu się przyglądamy. Złoto jest walutą. Jest wciąż, biorąc wszystko pod uwagę, najważniejszą z walut. Żadna z walut papierowych, włączając dolara, nie może się mu równać Allan Greenspan, były prezes Zarządu Rezerwy Federalnej październik 2014

3 Główne wnioski Analiza historycznych powiązań pomiędzy stopami banku centralnego USA a ceną złota wskazuje, że wbrew oczekiwaniom analityków nadchodzący cykl podwyżek stóp procentowych może wiązać się ze zwyżką kursu kruszcu. Wpływ na taki rozwój wypadków może mieć wzrost presji inflacyjnej, dostrzegany przez bank centralny USA. Analiza wyceny złota łącznie w euro i dolarze amerykańskim wskazuje, że dołek koniunktury miał miejsce pod koniec grudnia 2013 roku. Od tego czasu trwa faza zwyżek. Od połowy stycznia 2015 roku nastąpił znaczący, największy od ponad dwóch lat, napływ środków do funduszy typu ETF inwestujących w złoto. Na rynku kontraktów terminowych struktura pozycji spekulacyjnych stopniowo zbliża się do tej, którą obserwowaliśmy podczas ostatniej hossy. Zwiększa się liczba pozycji obstawiających wzrosty, a zmniejsza liczba pozycji zakładających spadki notowań złota. Analiza techniczna kursu złota w USD nie daje jednoznacznych sygnałów po złamaniu się wsparcia na poziomie 1180 USD/oz nastąpił szybki powrót do kanału konsolidacyjnego. Notowania złota od niemal 20 miesięcy tkwią w trendzie bocznym. Znacznie lepszy obraz przedstawia się analizując notowania kruszcu w euro wzrost w ciągu ostatnich 14 miesięcy wyniósł ponad 30%. str. 2

4 Spis treści Główne wnioski 2 Notowania złota, a sytuacja makroekonomiczna 4 Wartość złota w różnych walutach 6 Analiza bieżących wydarzeń 8 Struktura popytu na złoto 8 Rynek futures 9 Inwestycje w funduszach typu ETF 10 Sentyment inwestorów 11 Analiza techniczna 12 Prognoza 13 str. 3

5 Notowania złota, a sytuacja makroekonomiczna Początek roku przyniósł wysyp prognoz zachowania ceny złota w 2015 roku. Większość z nich jest neutralna lub umiarkowanie negatywna. Argumentów przemawiających za ewentualnym spadkiem ma dostarczyć rozwój sytuacji makroekonomicznej. Tabela 1. Prognozy ceny złota na koniec 2015 roku (w USD/oz). Instytucja Prognoza Czynniki wpływające na prognozę Commerzbank 1125 Wzrost stóp procentowych w USA Natixis Thomson Reuters GFMS 1175 Wzrost stóp procentowych w USA BMO 1190 Możliwy wzrost kursu w przypadku wyższej inflacji S&P London Bullion Market Association CITI Research JP Morgan 1220 TD Securities 1225 Średnia 1190 Źródło: gold-eagle.com Niższa inflacja, niższe oczekiwania inflacyjne, wyższe stopy procentowe w USA i silniejszy dolar. Niski wzrost gospodarczy w UE i Chinach. Spadek cen ropy powoduje niższą inflację i zwiększa realne stopy procentowe. Warto zwrócić uwagę, że powyższe prognozy są dosyć zbieżne (różnica między najwyższą a najniższą to 100 USD/oz, czyli ok. 8-9% obecnej ceny kruszcu), a średnia z prognoz zakłada, że kurs na koniec tego roku będzie niższy niż ten z połowy lutego (1220 USD/oz). Wśród czynników mogących wpłynąć na notowania złota wymieniano przede wszystkim podwyżki stóp procentowych w USA, a także inflację, wzrost gospodarczy, cenę ropy naftowej i kurs dolara. Możliwy wzrost stóp procentowych ustalanych przez amerykański bank centralny jest od kilku kwartałów wymieniany jako powód słabości złota. Aby zrozumieć na ile te obawy są zasadne przyjrzymy się, jak w przeszłości notowania kruszcu kształtowały się podczas cykli podwyżek stóp. W ciągu ostatnich 45 lat kurs złota wyrażany w dolarze amerykańskim wzrósł 35-krotnie, co daje 8,3% średniorocznego wzrostu ta wartość stanowi dla nas punkt odniesienia. Będziemy do niej porównywać tempo zmian cen przy różnych poziomach i zmianach poziomu stóp procentowych. Od początku lat 70-tych ubiegłego wieku było 101 miesięcy z obniżkami stóp procentowych i 96 miesięcy z podwyżkami stóp. Okazuje się, że największe wzrosty kursu złota zanotowano podczas cykli podwyżek stóp procentowych! Tabela 2a. Zmiana stóp procentowych banku centralnego USA, a kurs złota. Zakres Średnioroczna zmiana ceny złota Obniżki stóp <0pp 8,7% Brak zmiany poziomu stóp =0pp 6,0% Podwyżki stóp >0pp 16,6% Źródło: Bloomberg, obliczenia własne Oznacza to, że prognozy analityków spodziewających się spadku wyceny kruszcu w reakcji na rozpoczęcie przez Zarząd Rezerwy Federalnej podwyżek stóp procentowych nie mają historycznego uzasadnienia. Bazując na doświadczeniu powinniśmy się spodziewać raczej przeciwnej reakcji rynkowej. Może wynikać to z faktu, że Fed w przeszłości zazwyczaj zaczynał podnosić stopy dopiero w przypadku powstania zagrożenia inflacyjnego. Inwestorzy mogli uznawać, że podwyżki stóp oznaczają, iż bank centralny nie tylko widzi to zagrożenie, ale także uznaje je za poważne i stara się mu przeciwdziałać. Warto w takim przypadku chronić kapitał przed negatywnym wpływem inflacji lokując większą jego część w złocie. Na poniższym wykresie przedstawiono kurs złota na tle ostatniego cyklu podwyżek stóp procentowych w USA rozpoczętego niemal 11 lat temu. str. 4

6 Wykres 1. Kurs złota (USD/oz) podczas ostatniego cyklu podwyżek stóp w USA Źródło: Bloomberg Złoto wzrosło z 392,5 USD/oz pod koniec czerwca 2004 roku do 599,7 USD/oz w niemal dwa lata później, pomimo siedemnastu podwyżek stóp procentowych. Podczas całego cyklu wzrosło o 53%, czyli o 24% średniorocznie. Dane zawarte w tabeli 2b obrazują tempo wzrostu cen złota przy różnych poziomach stóp procentowych amerykańskiego banku centralnego. Każdy z przedziałów zawiera dziewięć lat, poczynając od dziewięciu lat z najniższymi stopami procentowym a kończąc na dziewięciu latach z najwyższymi stopami procentowymi. Jak widzimy, złoto w przeszłości zwyżkowało zarówno podczas okresów niskich, jak i wysokich stóp procentowych. Jedynie przedział 5,1-5,9% charakteryzował się stagnacją na rynku złota, co można przypisać temu, że w przeszłości ten poziom był uznawany za odpowiedni dla gospodarki i nie wiązał się ani z recesją, ani z nadmierną inflacją. Tabela 2b. Stopy procentowe banku centralnego USA, a kurs złota. Poziom Zakres Średnioroczna zmiana ceny złota Bardzo niski poniżej 1,75% 7,4% Niski od 1,75% do 5,13% 11,7% Przeciętny od 5,13% do 5,88% 0,6% Wysoki od 5,88% do 8,50% 9,7% Bardzo wysoki powyżej 8,50% 12,5% Źródło: Bloomberg, obliczenia własne W obecnej sytuacji trudno przypuszczać, by Zarząd Rezerwy Federalnej podniósł stopy do poziomu 5% bez znacznego wzrostu inflacji. Ponadto, gospodarka USA jest bardziej zadłużona niż kilkanaście lat temu i najprawdopodobniej nie udźwignęłaby obciążenia związanego z tak wysokimi stopami procentowymi. Prognozy ekonomistów Fed wskazują na docelowy poziom rzędu 4%, czyli niższy niż przeciętny w przeszłości. W ciągu najbliższych kilku lat możemy się spodziewać niskiego bądź bardzo niskiego poziomu stóp procentowych. W przeszłości przy takim poziomie stóp złoto rosło o około 7,4-11,7% średniorocznie, co było tempem zbliżonym do przeciętnego podczas ostatnich 45 lat. Wnioski Nadchodzący cykl podwyżek stóp procentowych nie musi się wiązać ze spadkami cen złota, o ile wiązałby się to, podobnie jak w przeszłości, ze zwiększającą się presją inflacyjną. W takiej sytuacji inwestorzy powinni się raczej spodziewać zysków z inwestycji w złoto. Obecny bardzo niski poziom stóp Fed sugeruje średnioroczny wzrost cen złota zbliżony do historycznej średniej. str. 5

7 Wartość złota w różnych walutach Przy ocenie wyników globalnych klas aktywów bardzo istotne jest to, w jakiej walucie wyceniamy nasze inwestycje. Jeśli chodzi o złoto to zwyczajowo przyjęło się wyceniać je w dolarach amerykańskich. Ponadprzeciętna zmienność głównych par walutowych w ostatnich miesiącach powoduje jednak, że wycena złota tylko w jednej z walut może prowadzić do nieprecyzyjnych lub nawet błędnych wniosków. W drugiej części raportu przyjrzymy się temu, jak w ostatnich dwóch latach kształtował się kurs złota wyrażony zarówno w euro jak i w dolarze amerykańskim. Wykres 2. Kurs złota wyrażony w najważniejszych walutach (USD, EUR). 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 Dolar amerykanski Euro 0,50 Źródło: Bloomberg, obliczenia własne Wycena złota w dolarze amerykańskim, po spadku o ok. 28% w 2013 roku, w kolejnych 12 miesiącach niemal nie zmieniła się. Wynikało to jednak z faktu, że dolar USA był w ubiegłym roku najsilniejszą z ważnych walut światowych. Zarówno w stosunku do euro jak i jena japońskiego umocnił się o niemal 14%. Ta zależność przekłada się wprost na wycenę złota w poszczególnych walutach. O ile złoto wycenione w USD w zeszłym roku spadło o niemal 2%, to już w euro jego wycena wzrosła o ok. 12%. Pomimo tego, że złoto wyceniane w dolarach amerykańskich wciąż znajduje się na poziomie ponad 20% niższym niż 2 lata temu, w euro radzi sobie znacznie lepiej, spadek wynosi niecałe 10%. W dolarze amerykańskim od dołka na początku listopada ubiegłego roku wzrosło o około 10%, podczas gdy wyceniane w euro podrożało już o ponad 30% w ciągu ostatniego roku. Na wykresie 3 przedstawiono kurs złota w ostatniej dekadzie uśredniony dla wyceny w euro i dolarach amerykańskich. Jest to sposób na zobrazowanie wartości złota uniezależnionej od wzajemnych wahań obu najważniejszych walut światowych. Jej wzrost w ostatnich miesiącach jest wyraźny. Po około miesiącach konsolidacji, na wykresie dostrzegamy ustanowienie lokalnego minimum i maksimum na poziomie wyższym niż poprzednio, co sygnalizuje kształtowanie się długoterminowego trendu wzrostowego. Ostatnie wzrosty zniosły około jednej trzeciej przeceny z lat Pomimo znacznych wahań w krótkim okresie, dla dłuższych przedziałów czasowych różnice w wycenie złota w różnych walutach zacierają się. W ostatniej dekadzie złoto wyrażane w dolarach wzrosło o 11,6%, podczas gdy w euro o 13,3%. str. 6

8 Wykres 3. Kurs złota uśredniony dla wyceny w dolarze amerykańskim i euro. 4,00 2,00 1, Źródło: Bloomberg, obliczenia własne str. 7

9 Analiza bieżących wydarzeń Struktura popytu na złoto W pierwszych dniach lutego 2015 r. Światowa Rada Złota (World Gold Council) podała pierwsze szacunki popytu na kruszec w 2014 roku. Łączny popyt spadł o około 4%, co było spowodowane niższymi zamówieniami płynącymi z sektorów jubilerskiego i przemysłowego. Popyt inwestycyjny wzrósł o ok. 7% głównie za sprawą znacznie wyższych zakupów przez banki centralne. Tabela 3. Struktura popytu na złoto w 2014 roku (w tonach) Udział 2014 (w tonach) Udział Zmiana w 2014 roku Zastosowania jubilerskie ,3% ,9% -9,7% Zastosowania przemysłowe ,0% 389 9,9% -4,7% Elektronika 279 6,8% 267 6,8% -4,2% Dentystyka 36 0,9% 34 0,9% -5,8% Pozostałe 93 2,3% 88 2,2% -5,6% Zastosowania inwestycyjne ,7% ,1% 2,2% Sztaby i sztabki ,9% ,6% -41,7% Monety 277 6,8% 178 4,5% -35,5% Medale i imitacje monet 104 2,5% 77 2,0% -25,6% Fundusze ETF ,5% ,1% -81,9% Banki centralne ,0% ,2% 16,6% Suma ,0% ,0% -4,0% Źródło: World Gold Council Wykres 4. Struktura popytu na złoto w 2014 roku. Struktura popytu na złoto (2014) Banki centralne 12% Zakupy inwestycyjne 23% Jubilerstwo 55% Źródło: Źródło: World Gold Council Pozostałe zast. przemysłowe 2% Dentystyka 1% Elektronika 7% Popyt jubilerski spadł pomimo utrzymywania się niskiej ceny kruszcu. Było to przede wszystkim efektem trwających przez większą część roku obostrzeń w imporcie kruszcu do Indii. Zastosowania przemysłowe zazwyczaj charakteryzują się stabilnością zakupów, w przeciwieństwie do popytu inwestycyjnego, który podlega znacznym wahaniom. W ubiegłym roku popyt przemysłowy spadł o niemal 5% procent, choć jego udział w sumarycznym popycie nie zmienił się. W 2013 roku widoczny był silny odpływ środków z funduszy ETF (co oznaczało, że musiały one sprzedawać kruszec), który z nawiązką zrekompensowany został przez inwestorów lokujących w sztaby i monety. Rok ubiegły przyniósł spowolnienie obu tendencji środki z ETF-ów odpływały wolniej, ale niższe były str. 8

10 też zakupy sztab i monet. Popyt inwestycyjny stanowi około 35% całościowej konsumpcji bulionu, choć należy pamiętać, że znaczna część biżuterii kupowanej w Indiach i krajach Zatoki Perskiej pełni nie tylko funkcję ozdobną, ale jest także metodą przechowywania wartości. Rynek futures Obok rynku bulionu złota fizycznego, funkcjonuje rynek instrumentów pochodnych bazujących na cenie kruszcu. Oba rynki stanowią system naczyń połączonych, oddziałują na siebie wzajemnie oraz na wycenę złota. Wykres 5. Kurs złota wobec poziomu zaangażowania funduszy Managed Money ,0 1800, ,0 1400, ,0 1000, Fundusze - liczba pozycji długich Fundusze - liczba pozycji krótkich Kurs złota (USD/oz) 800,0 600,0 400,0 200,0 0 0,0 czerwiec 06 wrzesień 06 grudzień 06 marzec 07 czerwiec 07 wrzesień 07 grudzień 07 marzec 08 czerwiec 08 wrzesień 08 grudzień 08 marzec 09 czerwiec 09 wrzesień 09 grudzień 09 marzec 10 czerwiec 10 wrzesień 10 grudzień 10 marzec 11 czerwiec 11 wrzesień 11 grudzień 11 marzec 12 czerwiec 12 wrzesień 12 grudzień 12 marzec 13 czerwiec 13 wrzesień 13 grudzień 13 marzec 14 czerwiec 14 wrzesień 14 grudzień 14 Źródło: CFTC, Bloomberg Wykres 6. Pozycja netto funduszy Managed Money na tle kursu złota ,0 1800, ,0 1400, ,0 1000, ,0 600, ,0 200, ,0 Źródło: CFTC, Bloomberg Na rynku kontraktów terminowych fundusze inwestycyjne coraz śmielej zajmują długie pozycje. Oznacza to, że spekulacyjnie nastawieni gracze widzą większe szanse na wzrosty niż kiedykolwiek podczas ostatnich dwóch lat. Dowodzi tego również znaczący spadek liczby pozycji krótkich, który widoczny był po ostatnim wzroście ceny str. 9

11 złota. Pozycja netto funduszy, czyli liczba pozycji długich (zakładających wzrost kursu) pomniejszona o pozycje krótkie (dające zarobek przy spadku notowań) wynosi obecnie ok. 120 tys. kontraktów. Pomimo znacznego wzrostu jest to wciąż mniej niż typowe dla hossy tys. kontraktów. Inwestycje w funduszach typu ETF Po raz pierwszy od dwóch lat zanotowano znaczący napływ środków do funduszy typu ETF. W ciągu zaledwie miesiąca zasoby kruszcu wzrosły o ok. 2,5 mln uncji (75 ton). Jest to najszybszy wzrost zasobów od ponad dwóch lat od jesieni 2012 roku. To bardzo ważny sygnał, bowiem zakupy złota przez szerokie rzesze inwestorów w latach były siłą napędową wzrostu jego ceny. Największy z funduszy ETF inwestujących w złoto (SPDR Gold Shares o symbolu GLD) powrócił na ósme miejsce zestawienia największych ETF-ów świata. Miejsce w pierwszej dziesiątce utracił w czwartym kwartale ubiegłego roku na skutek spadku notowań kruszcu i wycofywania środków przez inwestorów. Wykres 7. Wysokość zasobów złota w funduszach typu ETF. 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 Źródło: Bloomberg str. 10

12 Sentyment inwestorów Nastawienie inwestorów do rynku złota wciąż pozostaje niezbyt optymistyczne. Należy pamiętać, że taki stan rzeczy powinien dobrze nastrajać na przyszłość, jako że sentyment jest wskaźnikiem przeciwstawnym niskie odczyty zapowiadają wzrosty, a wysokie odczyty spadki. Z nastaniem hossy sentyment będzie się poprawiał, ale potrzeba znaczących wzrostów, by z obecnych niskich odczytów wskaźniki doszły do poziomu optymizmu zapowiadającego wyczerpywanie się strony popytowej. Wykres 8. Wskaźnik sentymentu inwestorów na tle zmian kursu złota. Źródło: str. 11

13 Analiza techniczna Kurs złota wyrażony w dolarach amerykańskich był w trendzie spadkowym od jesieni 2012 roku. Po silnych spadkach w I połowie 2013 roku ukształtowało się wsparcie na poziomie 1180 USD/oz, które utrzymywało się przez około 16 miesięcy. W listopadzie ubiegłego roku nastąpiło przełamanie tego poziomu zapowiadające głębszą przecenę kruszcu. Tak się jednak nie stało notowania szybko powróciły powyżej 1180 USD/oz i trend boczny był kontynuowany. Na początku 2015 roku doszło do przełamania opadającej linii trendu, która sięga szczytu z jesieni 2012 roku, co nieco poprawia sytuację techniczną. Mamy obecnie do czynienia z kontynuacja trendu bocznego. O rozpoczęciu trendu wzrostowego możemy mówić po pokonaniu zakresu USD/oz. Znacznie lepszy obraz złota rysuje się, gdy jest ono wyceniane w walucie europejskiej. Na początku 2015 roku nastąpiło pokonanie oporu na poziomie 1000 EUR/oz a następnie zwyżka aż o ok. 15% w dwa tygodnie. Na wykresie ukształtowały się wyższe szczyty i wyższe dołki, okres spadków został zakończony. Wzrost od dna korekty (860 EUR/oz) do niedawnego szczytu (1160 EUR/oz) wyniósł aż 35%. Wykres 9. Kurs złota w USD na przestrzeni ostatnich 24 miesięcy. Źródło: stockcharts.com Wykres 10. Kurs złota w EUR na przestrzeni ostatnich 24 miesięcy. Źródło: stockcharts.com str. 12

14 Prognoza Analiza 45 lat historii notowań złota wskazuje, że inwestorzy nie powinni obawiać się nadchodzącego cyklu podwyżek stóp procentowych, jako że poprzednie cykle wiązały się z ponadprzeciętnymi wzrostami wyceny złota. Było to zapewne spowodowane obawami zarówno inwestorów, jak i banku centralnego o narastającą presję inflacyjną. Inwestorzy zabezpieczali się przed nią kupując złoto, a Fed podwyższał stopy procentowe starając się jej przeciwdziałać. Poziom zasobów kruszcu w funduszach typu ETF stabilizuje się, a struktura zaangażowania inwestorów na rynku futures przypomina tę z czasów hossy bardziej, niż kiedykolwiek na podczas ostatnich dwóch lat. W ostatnich 45 latach złoto rosło w dolarach amerykańskich o ok. 8,3% średniorocznie. W z tym, że realne stopy procentowe, są obecnie na poziomie nieco bardziej wspierającym cenę złota niż przeciętnie, prognozujemy wzrost kursu kruszcu o około 10% średniorocznie w nadchodzących kwartałach do poziomu na koniec bieżącego roku. W przypadku dalszego umacniania się dolara amerykańskiego wycena złota w tej walucie będzie zapewne odpowiednio niższa. W przypadku osłabienia się dolara, można się spodziewać silnych wzrostów kursu złota, nawet do USD/oz. Wykres 11. Prognoza dla rynku złota. 2024,0 1924,0 1824,0 1724,0 1624,0 1524,0 1424,0 1324,0 1224,0 1124,0 1024, Źródło: Bloomberg, obliczenia własne str. 13

15 Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. jest podmiotem prowadzącym działalność na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego udzielonego decyzją nr DFI/W/ /1N /05 z dnia 12 lipca 2005 r. w zakresie tworzenia funduszy inwestycyjnych i zarządzania nimi oraz zarządzaniu zbiorczym portfelem papierów wartościowych. Niniejszy materiał ma wyłącznie charakter reklamowy. Opracowany został przez Investors TFI S.A. w związku z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Niektóre z funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Investors TFI S.A. lokują swoje aktywa m.in. w instrumenty pochodne oparte o metale szlachetne, jak również w akcje lub udziały spółek z branży poszukiwania, rozwoju i eksploatacji złóż metali szlachetnych. Materiał niniejszy nie stanowi oferty publicznej ani publicznego oferowania w zakresie nabycia lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych ani oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Nie stanowi również oferty ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego. Podane informacje nie mogą być traktowane jako usługa doradztwa inwestycyjnego lub innego typu doradztwa, w tym świadczenia pomocy prawnej. Materiał oraz zawarte w nim prognozy stanowią wyłącznie wyraz poglądów jego autora i oparte zostały na stanie wiedzy aktualnym na dzień jego sporządzenia. Przy sporządzeniu materiału i zawartych w nim prognoz oparto się na informacjach pozyskanych z powszechnie dostępnych i uznanych za wiarygodne źródeł, dokładając należytej staranności, aby informacje zamieszczone w niniejszym materiale były miarodajne i rzetelne, niemniej jednak nie można zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności. Investors TFI S.A. zastrzega sobie możliwość zmiany przedstawionych opinii, w tym w przypadku zmiany sytuacji rynkowej, bez konieczności powiadamiania o niej adresatów niniejszego materiału. Investors TFI S.A. nie gwarantuje ziszczenia się scenariuszy lub prognoz zamieszczonych w niniejszym materiale, w szczególności przedstawione informacje (historyczne i prognozowane) nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Wnioski wyciągnięte na podstawie przedstawionych komentarzy i prognoz nie powinny stanowić samodzielnej podstawy jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. Niniejszy materiał nie zawiera pełnych informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w jednostki uczestnictwa/certyfikaty inwestycyjne funduszy. Decyzje inwestycyjne co do inwestowania w fundusze inwestycyjne powinny być podejmowane w oparciu o informacje obejmujące w szczególności: opis czynników ryzyka, zasady sprzedaży jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych, tabelę opłat manipulacyjnych oraz szczegółowe informacje podatkowe zawarte w Prospekcie Informacyjnym/Prospekcie Emisyjnym/Warunkach Emisji funduszu oraz informacje zawarte w dokumencie Kluczowe informacje dla inwestorów. Prospekt Informacyjny/Prospekt Emisyjny/Warunki Emisji funduszu oraz Kluczowe Informacje dla inwestorów, dostępne są w punktach dystrybucji funduszu, w siedzibie Investors TFI S.A. oraz na stronie internetowej Dotychczasowe wyniki funduszy inwestycyjnych są wynikami osiągniętymi w konkretnym okresie historycznym i nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Investors TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze nie gwarantują osiągnięcia założonych celów inwestycyjnych funduszy. Przedstawiony wynik funduszu nie jest tożsamy z wynikiem inwestycyjnym uczestnika funduszu, gdyż nie uwzględnia pobieranej opłaty manipulacyjnej i podatków. Przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy pobierana jest opłata manipulacyjna na zasadach i w wysokości określonej w Prospekcie Informacyjnym/Prospekcie Emisyjnym/Warunkach Emisji funduszu. Zyski osiągnięte z inwestycji w jednostki uczestnictwa funduszy obciążone są podatkiem od dochodów kapitałowych, na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z z późn. zm.). Wartość jednostek uczestnictwa może cechować się dużą zmiennością, w związku z czym uczestnik funduszu powinien liczyć się z możliwością utraty części wpłaconego kapitału. Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Zebra Tower ul. Mokotowska Warszawa tel fax investors.pl office@investors.pl