RANSAC algorithm and elements of graph theory for automatic plane detection in 3D point clouds

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "RANSAC algorithm and elements of graph theory for automatic plane detection in 3D point clouds"

Transkrypt

1 RANSAC algorithm and elements of graph theory for automatic plane detection in 3D point clouds Martyna Poreba, François Goulette To cite this version: Martyna Poreba, François Goulette. RANSAC algorithm and elements of graph theory for automatic plane detection in 3D point clouds. Symposium de PTFiT (Polish Society for Photogrammetry and Remote Sensing), Sep 01, Poland. 4, pp <hal > HAL Id: hal Submitted on 19 Jul 013 HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.

2 Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 4, 01, s ISBN AUTOMATYCZNA DETEKCJA PŁASZCZYZN W CHMURZE PUNKTÓW W OPARCIU O ALGORYTM RANSAC I ELEMENTY TEORII GRAFÓW RANSAC ALGORITHM AND ELEMENTS OF GRAPH THORY FOR AUTOMATIC PLANE DETECTION IN 3D POINT CLOUD Martyna Porba 1,, François Goulette 1 Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie, Katedra Geoinformacji, Fotogrametrii i Teledetekcji rodowiska MINES ParisTech, CAOR Centre de Robotique, Mathématiques et Systèmes SŁOWA KLUCZOWE: chmura punktów, segmentacja, RANSAC, graf, algorytm najbliszego ssiada, etykietowanie, spójny komponent STRESZCZENIE: Artykuł przedstawia metod automatycznego wyodrbniania punktów modelujcych płaszczyzny w chmurach punktów pochodzcych z mobilnego bd statycznego skaningu laserowego. Zaproponowany algorytm bazuje na odpornym estymatorze RANSAC umoliwiajcym iteracyjn detekcj płaszczyzn w zbiorze cechujcym si znacznym poziomem szumu pomiarowego i iloci punktów odstajcych. Aby zoptymalizować jego działanie, dla kadej wykrytej płaszczyzny uwzgldniono relacje ssiedztwa pomidzy punktami przynalenymi. W tym celu zastosowano podejcie oparte na teorii grafów, gdzie chmura punktów traktowana jest jako graf nieskierowany, dla którego poszukiwane s spójne składowe. Wprowadzona modyfikacja obejmuje dwa dodatkowe etapy: ustalenie najbliszych ssiadów dla kadego punktu wykrytej płaszczyzny wraz z konstrukcj listy ssiedztwa oraz etykietowanie spójnych komponentów. Rezultaty uzyskane pokazuj i algorytm poprawnie wykrywa płaszczyzny modelujce, przy czym niezbdny jest odpowiedni dobór parametrów pocztkowych. Czas przetwarzania uzaleniony jest przede wszystkim od liczby punktów w chmurze. Nadal jednak aktualny pozostaje problem wraliwoci algorytmu RANSAC na nisk gstoć chmury oraz nierównomierne rozmieszczenie punktów. 1. WPROWADZENIE Rekonstrukcja trójwymiarowych modeli budynków odgrywa w ostatnich latach znaczc rol w dziedzinie fotogrametrii i widzenia komputerowego. Rozwój technologii skaningu laserowego w aspekcie szybkoci pomiaru, precyzji punktów oraz rozdzielczoci otworzył nowe horyzonty bada, zawłaszcza w temacie modelowania zabudowy na podstawie nieuporzdkowanej chmury punktów. Istotnym etapem przetwarzania i analizy danych jest segmentacja majca na celu wyodrbnienie fragmentów o tym samym znaczeniu semantycznym. Jako kryterium jednorodnoci przyjmuje si na ogół połoenie punktów, krzywizn czy kierunek wektora normalnego. W wiecie realnym budynki w znacznej mierze formowane s jako kombinacja płaszczyzn. Segmentacja automatyczna 301

3 Martyna Porba, François Goulette ma na celu rozkład chmury punktów na podzbiory punktów reprezentujce poszczególne płaszczyzny. Istniejce metody segmentacji chmur punktów stanowi rozwinicie dobrze znanych algorytmów, dedykowanych pierwotnie cyfrowemu przetwarzaniu obrazów. Zapewniaj one minimalizacj strat informacji przestrzennej wystpujcych w przypadku koniecznoci konwersji danych 3D do postaci D. Krótki przegld metod i algorytmów moliwych do zastosowania przedstawiony przez (Vosselman et al., 004) i (Boulaassal, 010) pozwala wyrónić dwie kategorie metod segmentacji. Pierwsza rodzina obejmuje algorytmy działajce na zasadzie łczenia, takie jak metoda rosncych płaszczyzn (and. surface growing) czy algorytm dziel-łcz (ang. split - merge). Drug grup stanowi techniki umoliwiajce automatyczn rekonstrukcj form zdefiniowanych poprzez prymitywy geometryczne w postaci sfery, płaszczyzny, cylindra lub stoka. Zalicza si do nich transformat Hougha (ang. Hough Transformation) i algorytm RANSAC (ang. RANdom SAmple Consensus). Przeprowadzone badania literaturowe pokazuj i na etapie segmentacji danych dominuj metody rosncych płaszczyzn czy te te oparte o algorytm RANSAC. W swoich pracach (Bauer et al., 005) i (Boulaassal, 010) wykorzystuj algorytm RANSAC dla celów detekcji fasad budynków. Aby zoptymalizować działanie tego estymatora w procesie wyodrbniania płaszczyzn, został on poddany licznym modyfikacjom. (Awwad et al., 010) oraz (Delmerico et al., 011) proponuj uwzgldnienie kierunku wektora normalnego obliczonego w kadym punkcie chmury. Algorytm (Yang et al., 010) polega na podziale chmury punktów na małe bloki, zawierajce nie wicej ni trzy płaszczyzny. Nastpnie w kadym wokselu aproksymowane s płaszczyzny, których liczba weryfikowana jest poprzez zasad MDL (ang. Minimum Description Length). Wykryte płaszczyzny łczone s ostatecznie ze sob w oparciu o pewne parametry lokalne. Metody (Deschaud, 010), (Tuttas et al., 010) bazuj natomiast na algorytmie rosncych płaszczyzn polegajcym kolejno na identyfikacji płaszczyzny pierwotnej, a nastpnie jej ekspansji, czyli grupowaniu punktów według pewnych ustalonych parametrów okrelajcych ich wzajemne podobiestwo. Istnieje ponadto wiele wariantów metody rosncych płaszczyzn, rónicych si midzy sob sposobem wyboru płaszczyzn pocztkowych jak równie kryterium rozrostu. Liczne s równie prace porównujce rezultaty segmentacji chmur punktów przeprowadzonych z uyciem wymienionych algorytmów. (Jarzbek-Rychard, et al., 010) konfrontuje wydajnoć estymatora RANSAC z metod rosncych płaszczyzn. Przeprowadzone testy polegajce na detekcji połaci dachowych w danych z lotniczego skaningu laserowego pozwalaj stwierdzić, i RANSAC jest rozwizaniem lepszym w przypadku segmentacji modeli nieskomplikowanych geometrycznie. Z drugiej jednak strony jest on bardziej podatny na łczenie w jedn płaszczyzn matematyczn punktów przynalecych do rónych, w rzeczywistoci odrbnych obiektów. W podobnym kontekcie realizuje swoje studium porównawcze (Tarsha-Kurdi, 008) testujc algorytm RANSAC i transformat Hougha. Stwierdza on, e RANSAC jest bardziej przystosowany do przetwarzania danych przestrzennych. W niniejszej pracy poruszono problematyk segmentacji chmur punktów w pełni automatycznej detekcji płaszczyzn. Zaproponowana metoda bazuje na algorytmie RANSAC, którego działanie zostało zoptymalizowane poprzez uwzgldnienie relacji ssiedztwa pomidzy punktami tworzcymi dan powierzchni matematyczn tak, aby współpłaszczyznowym obiektom przypisać odrbne, ograniczone płaszczyzny modelujce. 30

4 Automatyczna detekcja płaszczyzn w chmurze punktów w oparciu o algorytm RANSAC i elementy teorii grafów.. ALGORYTM RANSAC Algorytm RANSAC jest iteracyjn metod stosowan w celu estymacji parametrów poszukiwanego modelu matematycznego obiektu w zbiorze danych zawierajcym znaczn iloć punktów nienalecych do modelowanej powierzchni (Fischler et al., 1981), (Zuliani, 01). Fakt ten, czyni estymator RANSAC szczególnie interesujcym dla celów przetwarzania chmur punktów obarczonych szumem i błdnymi pomiarami. Działanie algorytmu obejmuje zasadniczo dwie fazy: inicjalizacj i test, obydwie powtarzane iteracyjnie. Etap inicjalizacji polega na wyborze w sposób losowy minimalnego zbioru punktów (kworum), niezbdnego do jednoznacznego wyznaczenia parametrów estymowanego modelu geometrycznego. W przestrzeni euklidesowej płaszczyzn definiuj cztery parametry 1 4, z czego trzy s niezalene. Parametry hipotetycznego modelu M() wyznaczane s zatem w oparciu o trzy elementy losowej próbki. Nastpnie pozostałe punkty ze zbioru porównywane s z tak utworzonym modelem. W tej fazie niezbdne jest przyjcie progu () okrelajcego zakres, w którym punkt (p) pasuje do modelu. Wszystkie punkty spełniajce zadane kryterium (ang. inlieres) dodawane s do zbioru CS (ang. Consensus Set) (1), a cały etap okrelany jest mianem testu. CS { p N : em ( p, M ( )) } (1) Rónica midzy punktem a modelem obliczana jest na podstawie równania (): e M def * ( p, M ( )) min dist( p, p ) ( p p ) () gdzie p i * oznacza rzut ortogonalny punktu p na model M(). n i1 i * i Dobór odpowiedniej wartoci tolerancji () - szerokoci bufora wokół płaszczyzny redniej - odgrywa wan rol na poziomie stabilnoci algorytmu RANSAC i wpływa na jakoć wyodrbnionych płaszczyzn. Jako e skanowane obiekty nie s utworzone z idealnych powierzchni, a chmura punktów posiada pewn miszoć spowodowan szumem pomiarowym, wpasowanie modelu odbywa si z zachowaniem pewnej elastycznoci. Najczciej tolerancja () definiowana jest jako maksymalna odległoć testowanego punktu od teoretycznego modelu. Według (Hartley et al., 003) wartoć moe zostać wyznaczona przy załoeniu, e wszystkie dane obarczone s szumem gaussowskim, czyli błdem o rozkładzie normalnym ~ N(0, I) dla = p-p*. Zatem tolerancja () okrela z prawdopodobiestwem P czy dany punkt naley do strefy buforowej. Poniewa i ~ N(0,1) n n i P ( em ( p, M ( ) ) P[ ] [ ( ) ] i1 i P (3) i1 zatem zmienna losowa n i ( ) i 1 posiada rozkład chi-kwadrat o n stopniach swobody. Ostatecznie, rozwijajc równanie (3), przy uwzgldnieniu powyszych zalenoci, wartoć tolerancji () obliczana jest zgodnie z relacj (4): 303

5 Martyna Porba, François Goulette 1 F ( P) (4) gdzie: 1 F - wartoć krytyczna rozkładu chi-kwadrat z liczb stopni swobody równ dwa na poziomie istotnoci P. W ten sposób wyznaczenie wartoci progowej () sprowadza si do podania prawdopodobiestwa P oraz wartoci szumu pomiarowego. Proces inicjalizacji i testu powtarzany jest iteracyjnie dla nowo wylosowanej próbki zbiorów minimalnych, a liczba powtórze (Iter) wyznaczana jest zgodnie z równaniem (5) (Zuliani, 01). W przypadku gdy liczebnoć punktów card(cs) w kolejnym znalezionym zbiorze CS jest wiksza od poprzedniego, zastpuje on dotychczasowy zbiór. 3 Iter log(1 P) (1 P) (1 W ) Iter (5) 3 log(1 W ) Powysza zalenoć pokazuje, e liczba iteracji obliczana jest na postawie znajomoci prawdopodobiestwa P identyfikacji najlepszej płaszczyzny oraz prawdopodobiestwa W, e wszystkie punkty losowej próbki nale do ostatecznego modelu. Dobór tych parametrów odbywa si w sposób empiryczny, std te prawdopodobiestwo P przyjmuje wartoć z przedziału , z kolei W powinno być oszacowane w funkcji danych (6). card( CS) W (6) card( N) gdzie: card(n) liczba wszystkich punktów wejciowego zbioru danych. Z praktycznego punktu widzenia, okrelenie parametru W moe przysporzyć problemów dlatego te algorytm RANSAC w wersji bazowej inicjalizowany jest poprzez zgrubn estymacje tej wartoci. Rozwizanie zaproponowane przez (Hartley et al., 003) zmniejsza czas przetwarzania pozwalajc na dynamiczny dobór maksymalnej liczby iteracji, aktualizowanej przed rozpoczciem nastpnej sekwencji - inicjalizacji i testu. 3. PROPONOWANY ALGORYTM DETEKCJI PŁASZCZYZN W niniejszej pracy algorytm RANSAC (Zuliani, 01) z modyfikacjami wprowadzonymi przez (Hartley et al., 003) zaimplementowano sekwencyjnie, a wic punkty przynalece do kadej kolejno zidentyfikowanej płaszczyzny s wyłczane z dalszych poszukiwa. Algorytm koczy swoje działanie, gdy wykryta zostanie wstpnie załoona liczba płaszczyzn (N pl ) lub liczba punktów nie pozwala ju na poprawn estymacj modelu. Rysunek 1 ilustruje rezultat ekstrakcji trzech kolejnych płaszczyzn w chmurze punktów (N). Cech specyficzn algorytmu RANSAC jest fakt, i generuje on dwa rodzaje błdów: powierzchniowe i liniowe, formowane przez punkty ułoone w sekwencje linii lub pól rozproszonych wokół powierzchni dominujcej. Punkty te tworz jedn płaszczyzn matematyczn lecz z punktu widzenia semantycznego nie s zgodne z rzeczywistoci, gdy nale do rónych obiektów. Podstawowym wyzwaniem 304

6 Automatyczna detekcja płaszczyzn w chmurze punktów w oparciu o algorytm RANSAC i elementy teorii grafów. postawionym przed rozwijanym algorytmem, decydujcym o jego operacyjnoci, jest zdolnoć detekcji dla kadego elementu architektonicznego odrbnej płaszczyzny modelujcej. Rys. 1. Rezultat detekcji trzech płaszczyzn w chmurze punktów za pomoc algorytmu RANSAC w wersji bazowej (dany kolor odpowiada jednej płaszczynie) Aby zoptymalizować działanie algorytmu RANSAC wprowadzono dodatkowo ograniczenie dotyczce łcznoci pomidzy punktami wyodrbnionymi dla poszczególnych powierzchni. W rezultacie dla kadego podzbioru reprezentujcego pojedyncz płaszczyzn weryfikowane jest czy stanowi on jeden cigły element, czy moe zbiór rozłcznych powierzchni. Zaproponowane rozwizanie opiera si na teorii grafów traktujc tym samym chmur punktów jako graf nieskierowany, dla którego poszukiwane s spójne składowe. Takie podejcie umoliwia prac bezporednio na chmurze punktów. Rys.. Etapy ekstrakcji płaszczyzn: a) Detekcja płaszczyzny za pomoc RANSAC; b) Wyodrbnienie spójnych komponentów; c) Płaszczyzna zachowana po uwzgldnieniu kryterium łcznoci W rozwijanym algorytmie wyrónia si dwa główne etapy: sekwencyjn detekcj płaszczyzny za pomoc algorytmu RANSAC oraz analiz spójnoci sprowadzajc si do ustalenia listy ssiedztwa dla wszystkich punktów, a nastpnie etykietowania spójnych komponentów (Rys. ). Ostatecznie dla kadego wyznaczonego spójnego komponentu obliczana jest powierzchnia (S k ) jako pole otoczki wypukłej, czyli najmniejszego poligonu 305

7 Martyna Porba, François Goulette zamknitego obejmujcego zbiór. Region o najwikszym polu stanowi punkty reprezentujce najlepsz powierzchni, pozostałe punkty włczane s ponownie do pocztkowego zbioru danych i uczestnicz w dalszych poszukiwaniach. Rys. 3. Diagram czynnoci zaproponowany algorytm detekcji płaszczyzn Rysunek 3 przedstawia schemat zaproponowanego algorytmu detekcji płaszczyzn wzbogaconego o analiz spójnych komponentów. Wyodrbnienie spójnych składowych wymaga okrelenia trzech parametrów: promienia sfery R oraz maksymalnej liczby ssiadów K, których znaczenie zostanie szczegółowo omówione w nastpnym paragrafie. Ograniczenie liczby wyodrbnianych komponentów sprowadza si do zdefiniowania parametru N min okrelajcego minimaln liczebnoć Lista ssiedztwa W uproszczeniu graf to zbiór wierzchołków S, wród których niektóre połczone s za pomoc krawdzi E {{ u, v}: u, v S, u v}. Z kolei kada krawd zaczyna si i koczy w wierzchołku mogc tym samym obrazować relacje midzy obiektami jak na przykład ssiedztwo dwóch wybranych wierzchołków. Aby usystematyzować relacje pomidzy punktami chmury punktów grafu, najwygodniej jest przedstawić chmur w postaci listy ssiedztwa, która dla kadego wierzchołka przyporzdkowuje list jego najbliszych ssiadów krawdzi wychodzcych z punktu (Rys. 4). Skonstruowanie wspomnianej listy wymaga zaimplementowania algorytmu analizujcego ssiedztwo lokalne punktów. Istniej dwie najczciej wykorzystywane strategie okrelania ssiedztwa punktu. Pierwsza, polega na wyszukaniu, dla kadego punktu w zbiorze, ustalonej liczby K najbliszych ssiadów połoonych w odległoci minimalnej. Według innej definicji, s to 306

8 Automatyczna detekcja płaszczyzn w chmurze punktów w oparciu o algorytm RANSAC i elementy teorii grafów. wszystkie punkty zawarte w sferze o promieniu R (Deschaud, 010). Takie rozwizanie, w porównaniu do pierwszego, jest niezalene od rozmieszczenia punktów, przy czym dedykowane jest gstym chmurom punktów. W niniejszej pracy połczono zalety obu metod definiujc ssiedztwo lokalne punktu jako zbiór punktów zawartych w sferze o promieniu R przy jednoczesnym ograniczeniu liczby ssiadów do K. Rys. 4. Reprezentacja grafu w postaci listy ssiedztwa 3.. Ekstrakcja spójnych komponentów Wyszukanie spójnych składowych grafu sprowadza si do okrelenia jego maksymalnych podgrafów, czyli takich, które mona wydzielić z całego grafu bez usuwania krawdzi. Jedn z metod eksploracji grafów jest przeszukiwanie w głb (ang. DFS Depth-first search). Algorytm ten moe być zastosowany do wyznaczania spójnych komponentów grafu. Idea jest prosta procedura rozpoczyna działanie w wybranym wierzchołku grafu oznaczanym jako odwiedzony i nadaje mu odpowiedni etykiet. Nastpnie przechodzi wzdłu krawdzi do kolejnego, nieodwiedzonego jeszcze ssiada. Eksploracja wykonywana jest do momentu natrafienia na wierzchołek, który nie posiada ju nieodwiedzonych ssiadów. Wtedy procedura wraca do poprzedniego odwiedzonego wierzchołka i kontynuuje przeszukiwanie w głb. Po wykonaniu pełnego przejcia (wszystkie wierzchołki osigalne z wierzchołka startowego zostały odwiedzone) wybierany jest nowy wierzchołek pocztkowy, zwikszany numer etykiety, a procedura ponownie wykonuje rekurencyjne poszukiwania. W przeciwnym wypadku algorytm koczy działanie, gdy wszystkie wierzchołki grafu zostały ju odwiedzone, a badany graf jest spójny i stanowi jeden komponent. Poszukujc bardziej wydajnej metody etykietowania spójnych składowych grafu zastosowana została dekompozycja Dulmage Mendelsohn (DM) macierzy rzadkiej A zawierajcej list wszystkich par wierzchołków ssiednich. W teorii grafów umoliwia ona w unikalny sposób rozkład grafu dwudzielnego na spójne podgrafy. Z punktu widzenia praktycznego dekompozycja DM odpowiada permutacji wierszy (p) i kolumn (q) macierzy niekwadratowej A do postaci górnej blokowo trójktnej (7): 307

9 Martyna Porba, François Goulette A11 A1 A13 A A3 A4 C A( p, q) (7) A A44 Ostatecznie spójne komponenty obliczane s w oparciu o ponisze równanie: p ( r( i) : r( i 1) 1) (8) gdzie: r- lista wierzchołków przynalecych do tego samego spójnego komponentu. 4. PODSUMOWANIE Testy numeryczne wykonano na chmurach punktów o rónej rozdzielczoci, pochodzcych z mobilnego i statycznego skaningu laserowego. Uzyskane wyniki pokazuj, e algorytm RANSAC wzbogacony o analiz spójnych komponentów poprawnie rozdziela punkty odpowiadajce poszczególnym obiektom, lecym w tej samej płaszczynie matematycznej (Rys. 5). Wykorzystanie, nierozpowszechnionej dotd dekompozycji Dulmage-Mandelsohn przyniosło oczekiwane rezultaty, pozwalajc na efektywne wyodrbnienie i zaetykietowanie spójnych komponentów. Najbardziej czasochłonnym etapem metody jest analiza ssiedztwa punktu, a czas realizacji zadania uzaleniony jest od gstoci chmury punktów. Zaproponowany algorytm pozwala na automatyzacj procesu detekcji płaszczyzn, wymagajc od operatora wprowadzenie jedynie kilku parametrów wejciowych, dostosowanych do przetwarzanych danych. Algorytm jest odpowiedni dla segmentacji nieskomplikowanych modeli, w szczególnoci głównych powierzchni fasad budynków czy jezdni. Rys. 5. Rezultat detekcji płaszczyzn w chmurze pozyskanej przez system mobilny Riegl VMX-50. Ustalone parametry: =0.01m, P=0.99; R=0.m, K=5; N_min=00 Istotn wad RANSAC pozostaje cigle jego wraliwoć na nisk gstoć chmury i nieregularne rozmieszczenie punktów. Fakt ten sprawia, e RANSAC moe wyodrbniać fałszywe płaszczyzny, które nie znajduj pokrycia w rzeczywistoci. Przeprowadzone badania pokazuj, e problem ten ujawnia si głównie podczas pracy na surowych chmurach punktów pozyskanych przez systemy mobilne. Moliwe przestoje platformy pomiarowej powoduj bowiem nagromadzenie w jednym rejonie znacznej iloci punktów. 308

10 Automatyczna detekcja płaszczyzn w chmurze punktów w oparciu o algorytm RANSAC i elementy teorii grafów. Naleałoby zatem w przyszłoci przeznaczyć dodatkowy czas na ujednorodnienie i filtracje danych wejciowych. Kolejnym kierunkiem ulepszenia opisanego algorytmu bdzie optymalizacja czasu poszukiwania ssiedztwa lokalnego punktu poprzez strukturyzacj chmury punktów za pomoc np. kd-drzewa (ang. kd-tree). 5. LITERATURA Awwad T. M., Zhu Q., Du Z., Zhang Y., 010. An improved segmentation approach for planar surfaces from unstructured 3D point clouds. The Photogrammetric Record, 5(19), s Bauer J., Karner K., Schindler K., Klaus A., Zach C., 005. Segmentation of building from dense 3D point-clouds. In Proceedings of the ISPRS. Workshop Laser scanning Enschede Netherlands, September Boulaassal, H., 010. Segmentation et modélisation géométrique de façades de bâtiments à partir de relevés laser terrestres. PhD Thesis, Université de Strasbourg. Delmerico J. A., David P., Corso J. J., 011.Building Facade Detection, Segmentation, and Parameter Estimation for Mobile Robot Localization and Guidance. In Proceedings of IROS International Conference on Intelligent Robots and Systems. Deschaud, J-E., 010. Traitements de nuages de points denses et modélisation 3D d environnement par système mobile LIDAR/Caméra. PhD Thesis, MINES ParisTech. Fischler, M. A., Bolles, R. C., Random sample consensus: A paradigm for model fitting with applications to image analysis and automated cartography. Communications of the ACM, 4(6), s Hartley R., Zisserman A., 003. Multiple view geometry in computer vision. Cambrige University Press, Second edition, s Jarzbek-Rychard M., Borkowski A., 010. Porównanie algorytmów RANSAC oraz rosncych płaszczyzn w procesie segmentacji danych z lotniczego skaningu laserowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetecji, vol. 1, s Tarsha Kurdi, F., 008. Extraction et reconstruction de bâtiments en 3D à partir de relevés lidar aéroportés. PhD Thesis, Université de Strasbourg. Tuttas S., Stilla U., 011. Window Detection In Sparse Point Clouds Using Indoor Points. International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, vol. 38 (3/W), s Vosselman G., Gorte B.G.H., Sithole G., Rabbani T., 004. Recognising structure in laser scanner point clouds. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XXXVI, s Yang M.Y., Forstner W., 010. Plane Detection in Point Cloud Data, Technical Report Nr.1, Department of Photogrammetry, University of Bonn. Zuliani M., 01. RANSAC for Dummies, Technical Report

11 Martyna Porba, François Goulette RANSAC ALGORITHM AND ELEMENTS OF GRAPH THEORY FOR AUTOMATIC PLANE DETECTION IN 3D POINT CLOUD KEY WORDS: point cloud, segmentation, RANSAC, graph, k-nearest neighbour algorithm, labelling, connected component Summary Laser scanning techniques play very important role in acquiring of spatial data. Once the point cloud is available, the data processing must be performed to achieve the final products. The segmentation is an inseparable step in point cloud analysis in order to separate the fragments of the same semantic meaning. Existing methods of 3D segmentation are divided into two categories. The first family contains algorithms functioning on principle of fusion, such as surface growing approach or split-merge algorithm. The second group consists of techniques making possible the extraction of features defined by geometric primitives i.e.: sphere, cone or cylinder. Hough transform and RANSAC algorithm (RANdom SAmple Consensus) are classified to the last of aforementioned groups. This paper studies techniques of point cloud segmentation such as fully automatic plane detection. Proposed method is based on RANSAC algorithm providing an iterative plane modelling in point cloud affected by considerable noise. The algorithm is implemented sequentially, therefore each successive plane represented by the largest number of points is separated. Despite all advantages of RANSAC, it sometimes gives erroneous results. The algorithm looks for the best plane without taking into account the particularity of the object. Consequently, RANSAC may combine points belonging to different objects into one single plane. Hence, RANSAC algorithm is optimized by analysing the adjacency relationships of neighbouring points for each plane. The approach based on graph theory is thus proposed, where the point cloud is treated as undirected graph for which connected components are extracted. Introduced method consists of three main steps: identification of k-nearest neighbours for each point of detected plane, construction of adjacency list and finally connected component labelling. Described algorithm was tested with raw point clouds, unprocessed in sense of filtration. All the numerical tests have been performed on real data, characterized by different resolutions and derived from both mobile and static laser scanning techniques. Obtained results show that proposed algorithm properly separates points for particular planes, whereas processing time is strictly dependent on number of points within the point cloud. Nevertheless, susceptibility of RANSAC algorithm to low point cloud density as well as irregular points distribution is still an important problem. This paper contains literature review in subject of existing methods for plane detection in data set. Moreover, the description for proposed algorithm based on RANSAC, its principle, as well as the results is also presented. Dane autorów: Mgr in. Martyna Porba telefon: Prof. dr hab. in. François Goulette francois.goulette@mines-paristech.fr telefon: (+33)

Określenie wpływu jakości atrybutu RGB powiązanego z danymi naziemnego skaningu laserowego na proces segmentacji

Określenie wpływu jakości atrybutu RGB powiązanego z danymi naziemnego skaningu laserowego na proces segmentacji Bi u l e t y n WAT Vo l. LXIV, Nr 2, 2015 Określenie wpływu jakości atrybutu RGB powiązanego z danymi naziemnego skaningu laserowego na proces segmentacji Bartłomiej Kraszewski Instytut Geodezji i Kartografii,

Bardziej szczegółowo

PÓŁAUTOMATYCZNE MODELOWANIE BRYŁ BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH Z LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO

PÓŁAUTOMATYCZNE MODELOWANIE BRYŁ BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH Z LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 26, s. 87-96 ISSN 2083-2214, eissn 2391-9477 DOI: 10.14681/afkit.2014.007 PÓŁAUTOMATYCZNE MODELOWANIE BRYŁ BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH Z LOTNICZEGO

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ALGORYTMÓW DETEKCJI OBIEKTÓW INFRASTRUKTURY KOLEJOWEJ NA PODSTAWIE CHMURY PUNKTÓW MOBILNEGO SKANINGU LASEROWEGO

ANALIZA ALGORYTMÓW DETEKCJI OBIEKTÓW INFRASTRUKTURY KOLEJOWEJ NA PODSTAWIE CHMURY PUNKTÓW MOBILNEGO SKANINGU LASEROWEGO Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 211-220 ISBN 978-83-61576-22-8 ANALIZA ALGORYTMÓW DETEKCJI OBIEKTÓW INFRASTRUKTURY KOLEJOWEJ NA PODSTAWIE CHMURY PUNKTÓW MOBILNEGO SKANINGU

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2)

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2) TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII Półrocznik Tom 51 (2014/2) POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki WARSZAWA www.ptg.pan.pl./?teledetekcja_%a6rodowiska

Bardziej szczegółowo

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 25, 2013, s. 67-76 ISBN 978-83-61576-24-2

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 25, 2013, s. 67-76 ISBN 978-83-61576-24-2 Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 25, 2013, s. 67-76 ISBN 978-83-61576-24-2 SEGMENTACJA DANYCH MLS Z UŻYCIEM PROCEDUR POINT CLOUD LIBRARY MLS DATA SEGMENTATION USING POINT CLOUD LIBRARY

Bardziej szczegółowo

ESTYMACJA OBJĘTOŚCI OBIEKTÓW O ZŁOŻONEJ GEOMETRII NA PODSTAWIE POMIARÓW NAZIEMNYM SKANINGIEM LASEROWYM

ESTYMACJA OBJĘTOŚCI OBIEKTÓW O ZŁOŻONEJ GEOMETRII NA PODSTAWIE POMIARÓW NAZIEMNYM SKANINGIEM LASEROWYM Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 383 391 ISBN 978-83-61576-22-8 ESTYMACJA OBJĘTOŚCI OBIEKTÓW O ZŁOŻONEJ GEOMETRII NA PODSTAWIE POMIARÓW NAZIEMNYM SKANINGIEM LASEROWYM

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi SNMP Protocol The Simple Network Management Protocol (SNMP) is an application layer protocol that facilitates the exchange of management information between network devices. It is part of the Transmission

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA DOKŁADNEGO NIEPARAMETRYCZNEGO PRZEDZIAŁU UFNOŚCI DLA VaR. Wojciech Zieliński

PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA DOKŁADNEGO NIEPARAMETRYCZNEGO PRZEDZIAŁU UFNOŚCI DLA VaR. Wojciech Zieliński PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA DOKŁADNEGO NIEPARAMETRYCZNEGO PRZEDZIAŁU UFNOŚCI DLA VaR Wojciech Zieliński Katedra Ekonometrii i Statystyki SGGW Nowoursynowska 159, PL-02-767 Warszawa wojtek.zielinski@statystyka.info

Bardziej szczegółowo

stopie szaro ci piksela ( x, y)

stopie szaro ci piksela ( x, y) I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA Magisterska

PRACA DYPLOMOWA Magisterska POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych PRACA DYPLOMOWA Magisterska Studia stacjonarne dzienne Semiaktywne tłumienie drgań w wymuszonych kinematycznie układach drgających z uwzględnieniem

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE ALGORYTMÓW RANSAC ORAZ ROSNĄCYCH PŁASZCZYZN W PROCESIE SEGMENTACJI DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO

PORÓWNANIE ALGORYTMÓW RANSAC ORAZ ROSNĄCYCH PŁASZCZYZN W PROCESIE SEGMENTACJI DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 21, 2010, s. 119 129 ISBN 978-83-61576-13-6 PORÓWNANIE ALGORYTMÓW RANSAC ORAZ ROSNĄCYCH PŁASZCZYZN W PROCESIE SEGMENTACJI DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU

Bardziej szczegółowo

ORIENTACJA ZEWNĘTRZNA ZDJĘCIA Z WYKORZYSTANIEM GEOMETRYCZNYCH CECH OBIEKTÓW

ORIENTACJA ZEWNĘTRZNA ZDJĘCIA Z WYKORZYSTANIEM GEOMETRYCZNYCH CECH OBIEKTÓW Polskie Towarzystwo Fotogrametrii i Teledetekcji oraz Katedra Fotogrametrii i Teledetekcji Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Archiwum Fotogrametrii,

Bardziej szczegółowo

home.agh.edu.pl/~krisfoto/lib/exe/fetch.php?id=fotocyfrowa&cache=cache&media=fotocyfrowa:true_orto.pdf

home.agh.edu.pl/~krisfoto/lib/exe/fetch.php?id=fotocyfrowa&cache=cache&media=fotocyfrowa:true_orto.pdf Kurczyński Z., 2014. Fotogrametria. PWN S.A, Warszawa, 656 677. Zabrzeska-Gąsiorek B., Borowiec N., 2007. Określenie zakresu wykorzystania danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego w procesie

Bardziej szczegółowo

Szczepaniak, Anna Ziólkowska, Malgorzata Jańska. To cite this version: HAL Id: hal-00962239 https://hal.archives-ouvertes.

Szczepaniak, Anna Ziólkowska, Malgorzata Jańska. To cite this version: HAL Id: hal-00962239 https://hal.archives-ouvertes. Managing the value and the risk of the enterprise on the example: of enterprise producing products from metal, the non-profit organization providing fire services and financial institutions from the scope

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMATA HOUGH A JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE WYKRYWANIE DACHÓW BUDYNKÓW HOUGH TRANSFORM AS A TOOL SUPPORT BUILDING ROOF DETECTION

TRANSFORMATA HOUGH A JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE WYKRYWANIE DACHÓW BUDYNKÓW HOUGH TRANSFORM AS A TOOL SUPPORT BUILDING ROOF DETECTION Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 25, 2013, s. 45-54 ISBN 978-83-61576-24-2 TRANSFORMATA HOUGH A JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE WYKRYWANIE DACHÓW BUDYNKÓW HOUGH TRANSFORM AS A TOOL SUPPORT

Bardziej szczegółowo

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques

Bardziej szczegółowo

Projekt rejestratora obiektów trójwymiarowych na bazie frezarki CNC. The project of the scanner for three-dimensional objects based on the CNC

Projekt rejestratora obiektów trójwymiarowych na bazie frezarki CNC. The project of the scanner for three-dimensional objects based on the CNC Dr inż. Henryk Bąkowski, e-mail: henryk.bakowski@polsl.pl Politechnika Śląska, Wydział Transportu Mateusz Kuś, e-mail: kus.mate@gmail.com Jakub Siuta, e-mail: siuta.jakub@gmail.com Andrzej Kubik, e-mail:

Bardziej szczegółowo

Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne.

Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne. Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne. 1. Definicja problemu Wejcie: Graf spójny niezorientowany G =

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE DZIAŁANIA ALGORYTMÓW AKTYWNEGO MODELU TIN I PREDYKCJI LINIOWEJ DO SEGMENTACJI PUNKTÓW TERENOWYCH

PORÓWNANIE DZIAŁANIA ALGORYTMÓW AKTYWNEGO MODELU TIN I PREDYKCJI LINIOWEJ DO SEGMENTACJI PUNKTÓW TERENOWYCH Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 63-71 ISBN 978-83-61576-22-8 PORÓWNANIE DZIAŁANIA ALGORYTMÓW AKTYWNEGO MODELU TIN I PREDYKCJI LINIOWEJ DO SEGMENTACJI PUNKTÓW TERENOWYCH

Bardziej szczegółowo

Metody Programowania

Metody Programowania POLITECHNIKA KRAKOWSKA - WIEiK KATEDRA AUTOMATYKI i TECHNIK INFORMACYJNYCH Metody Programowania www.pk.edu.pl/~zk/mp_hp.html Wykładowca: dr inż. Zbigniew Kokosiński zk@pk.edu.pl Wykład 8: Wyszukiwanie

Bardziej szczegółowo

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and Fig 4 Measured vibration signal (top). Blue original signal. Red component related to periodic excitation of resonances and noise. Green component related. Rotational speed profile used for experiment

Bardziej szczegółowo

Magda PLUTA Agnieszka GŁOWACKA

Magda PLUTA Agnieszka GŁOWACKA Magda PLUTA Agnieszka GŁOWACKA EPISTEME 26/2015, t. II s. 125 132 ISSN 1895-4421 DOKŁADNOŚĆ MODELOWANIA 3D NA PODSTAWIE CHMURY PUNKTÓW Z NAZIEMNEGO SKANINGU LASEROWEGO ACCURACY OF 3D MODEL OF THE BASIS

Bardziej szczegółowo

WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW

WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW Wprowadzenie Wrażliwość wyników analizy wielokryterialnej na zmiany wag kryteriów, przy

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU W artykule przedstawiono now metod modelowania zjawisk ekonomicznych. Metoda odcinkowo-liniowego minimodelu szczególnie

Bardziej szczegółowo

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania

Bardziej szczegółowo

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNA BUDOWA WEKTOROWYCH MODELI 3D BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO

AUTOMATYCZNA BUDOWA WEKTOROWYCH MODELI 3D BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 99-109 ISBN 978-83-61576-22-8 AUTOMATYCZNA BUDOWA WEKTOROWYCH MODELI 3D BUDYNKÓW NA PODSTAWIE DANYCH LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO

Bardziej szczegółowo

1) Grafy eulerowskie własnoci algorytmy. 2) Problem chiskiego listonosza

1) Grafy eulerowskie własnoci algorytmy. 2) Problem chiskiego listonosza 165 1) Grafy eulerowskie własnoci algorytmy 2) Problem chiskiego listonosza 166 Grafy eulerowskie Def. Graf (multigraf, niekoniecznie spójny) jest grafem eulerowskim, jeli zawiera cykl zawierajcy wszystkie

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DOKŁADNOŚCI PRZESTRZENNEJ DANYCH Z LOTNICZEGO, NAZIEMNEGO I MOBILNEGO SKANINGU LASEROWEGO JAKO WSTĘP DO ICH INTEGRACJI

ANALIZA DOKŁADNOŚCI PRZESTRZENNEJ DANYCH Z LOTNICZEGO, NAZIEMNEGO I MOBILNEGO SKANINGU LASEROWEGO JAKO WSTĘP DO ICH INTEGRACJI Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 25, 2013, s. 255-260 ISBN 978-83-61576-24-2 ANALIZA DOKŁADNOŚCI PRZESTRZENNEJ DANYCH Z LOTNICZEGO, NAZIEMNEGO I MOBILNEGO SKANINGU LASEROWEGO JAKO

Bardziej szczegółowo

Algorytmy kodowania predykcyjnego

Algorytmy kodowania predykcyjnego Algorytmy kodowania predykcyjnego 1. Zasada kodowania 2. Algorytm JPEG-LS 3. Algorytmy CALIC, LOCO-I 4. Algorytmy z wielokrotn rozdzielczoci. Progresywna transmisja obrazów Kompresja obrazów - zestawienie

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

MONIKA SZA KOWSKA-STRZELECKA

MONIKA SZA KOWSKA-STRZELECKA MONIKA SZAKOWSKA-STRZELECKA Tematem artykuu jest opis pilotaowego wdroenia metody ewaluacji wartoci publicznej tworzonej dziki systemom IT, wykorzystujcym przetwarzanie w prywatnej chmurze obliczeniowej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16 Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego

Bardziej szczegółowo

Algorytm Grovera. Kwantowe przeszukiwanie zbiorów. Robert Nowotniak

Algorytm Grovera. Kwantowe przeszukiwanie zbiorów. Robert Nowotniak Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka 13 listopada 2007 Plan wystapienia 1 Informatyka Kwantowa podstawy 2 Opis problemu (przeszukiwanie zbioru) 3 Intuicyjna

Bardziej szczegółowo

Temat: Problem najkrótszych cieek w grafach waonych, cz. I: Algorytmy typu label - setting.

Temat: Problem najkrótszych cieek w grafach waonych, cz. I: Algorytmy typu label - setting. Temat: Problem najkrótszych cieek w grafach waonych, cz. I: Algorytmy typu label - setting.. Oznaczenia i załoenia Oznaczenia G = - graf skierowany z funkcj wagi s wierzchołek ródłowy t wierzchołek

Bardziej szczegółowo

WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel

WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel Sprawozdanie z Badań Nr Strona/Page 2/24 WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS STRONA PAGE Próba uszkodzenia przy przepięciach dorywczych TOV failure test 5 Próby wykonał / The tests were carried out by: mgr ing.

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI STRESZCZENIE...8 SUMMARY...9 I. WPROWADZENIE... 10

SPIS TREŚCI STRESZCZENIE...8 SUMMARY...9 I. WPROWADZENIE... 10 SPIS TREŚCI STRESZCZENIE.....8 SUMMARY.....9 I. WPROWADZENIE.... 10 II. OMÓWIENIE TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE OBSZARU BADAŃ..16 1. Fotogrametria i skanowanie laserowe jako metody inwentaryzacji zabytków......17

Bardziej szczegółowo

Camspot 4.4 Camspot 4.5

Camspot 4.4 Camspot 4.5 User manual (addition) Dodatek do instrukcji obsługi Camspot 4.4 Camspot 4.5 1. WiFi configuration 2. Configuration of sending pictures to e-mail/ftp after motion detection 1. Konfiguracja WiFi 2. Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE I OCENA SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA ALGORYTMU SEGMENTACJI SŁUPÓW TRAKCYJNYCH POMIERZONYCH TECHNIKĄ MOBILNEGO SKANINGU laserowego

OPRACOWANIE I OCENA SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA ALGORYTMU SEGMENTACJI SŁUPÓW TRAKCYJNYCH POMIERZONYCH TECHNIKĄ MOBILNEGO SKANINGU laserowego Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 267-278 ISBN 978-83-61576-22-8 OPRACOWANIE I OCENA SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA ALGORYTMU SEGMENTACJI SŁUPÓW TRAKCYJNYCH POMIERZONYCH TECHNIKĄ

Bardziej szczegółowo

Baptist Church Records

Baptist Church Records Baptist Church Records The Baptist religion was a religious minority in Poland, making it more difficult to know when and where records of this religion might be available. In an article from Rodziny,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM

ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM 1-2011 PROBLEMY EKSPLOATACJI 205 Zbigniew ZDZIENNICKI, Andrzej MACIEJCZYK Politechnika Łódzka, Łódź ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM Słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O Forested areas in Cracow (1985-2017) evaluation of changes based on satellite images Obszary leśne w Krakowie (1985-2017) szacowanie zmian na podstawie zobrazowań satelitarnych Cracow University of Technology

Bardziej szczegółowo

Wstp. Warto przepływu to

Wstp. Warto przepływu to 177 Maksymalny przepływ Załoenia: sie przepływow (np. przepływ cieczy, prdu, danych w sieci itp.) bdziemy modelowa za pomoc grafów skierowanych łuki grafu odpowiadaj kanałom wierzchołki to miejsca połcze

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym

Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wiesława MALSKA Politechnika Rzeszowska, Polska Anna KOZIOROWSKA Uniwersytet Rzeszowski, Polska Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wstęp Wnioskowanie statystyczne

Bardziej szczegółowo

MoA-Net: Self-supervised Motion Segmentation. Pia Bideau, Rakesh R Menon, Erik Learned-Miller

MoA-Net: Self-supervised Motion Segmentation. Pia Bideau, Rakesh R Menon, Erik Learned-Miller MoA-Net: Self-supervised Motion Segmentation Pia Bideau, Rakesh R Menon, Erik Learned-Miller University of Massachusetts Amherst College of Information and Computer Science Motion Segmentation P Bideau,

Bardziej szczegółowo

Problem decyzyjny naley do klasy NP. (Polynomial), jeeli moe by rozwizany w czasie conajwyej wielomianowym przez algorytm A dla DTM.

Problem decyzyjny naley do klasy NP. (Polynomial), jeeli moe by rozwizany w czasie conajwyej wielomianowym przez algorytm A dla DTM. WYKŁAD : Teoria NP-zupełnoci. Problem decyzyjny naley do klasy P (Polynomial), jeeli moe by rozwizany w czasie conajwyej wielomianowym przez algorytm A dla DTM. (przynaleno ta jest zachowana równie dla

Bardziej szczegółowo

A Zadanie

A Zadanie where a, b, and c are binary (boolean) attributes. A Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty a (maks) (2) (2) (2) (2) (4) F(6) (8) T (8) (12) (12) (40) Nazwisko i Imiȩ: c Uwaga: ta część zostanie wypełniona

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Zalenoci funkcyjne. Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania A B

Bazy danych. Plan wykładu. Zalenoci funkcyjne. Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania A B Plan wykładu Bazy danych Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania Definicja zalenoci funkcyjnych Klucze relacji Reguły dotyczce zalenoci funkcyjnych Domknicie zbioru atrybutów

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Podzapytania - wskazówki. Podzapytania po FROM. Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych.

Bazy danych. Plan wykładu. Podzapytania - wskazówki. Podzapytania po FROM. Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych. Plan wykładu azy danych Wykład 5: Zalenoci wielowartociowe. Sprowadzanie do postaci normalnych. Dokoczenie SQL Zalenoci wielowartociowe zwarta posta normalna Dekompozycja do 4NF Przykład sprowadzanie do

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Projektowanie. MIS n Inżynieria oprogramowania Październik 2014

Wykład 4. Projektowanie. MIS n Inżynieria oprogramowania Październik 2014 Wykład 4 MIS-1-505-n Inżynieria oprogramowania Październik 2014 Metody Kazimierz Michalik Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie 4.1 Agenda 1 2 3 Metody Metody 4 5 4.2 Implementacja Metody

Bardziej szczegółowo

Anna Fabijańska. Algorytmy segmentacji w systemach analizy ilościowej obrazów

Anna Fabijańska. Algorytmy segmentacji w systemach analizy ilościowej obrazów POLITECHNIKA ŁÓDZKA Wydział Elektrotechniki Elektroniki Informatyki i Automatyki Katedra Informatyki Stosowanej Anna Fabijańska Nr albumu: 109647 Streszczenie pracy magisterskiej nt.: Algorytmy segmentacji

Bardziej szczegółowo

Projektowanie algorytmów rekurencyjnych

Projektowanie algorytmów rekurencyjnych C9 Projektowanie algorytmów rekurencyjnych wiczenie 1. Przeanalizowa działanie poniszego algorytmu dla parametru wejciowego n = 4 (rysunek 9.1): n i i

Bardziej szczegółowo

Liczbę 29 możemy zaprezentować na siedem różnych sposobów:

Liczbę 29 możemy zaprezentować na siedem różnych sposobów: Numeryczna analiza rozkładu liczb naturalnych na określoną sumę liczb pierwszych Świerczewski Ł. Od blisko 200 lat matematycy poszukują odpowiedzi na pytanie zadane przez Christiana Goldbacha, który w

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Inż. NATALIA LEMTIS OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Promotor: DR INŻ. MARCIN KICIŃSKI Poznań, 2016

Bardziej szczegółowo

5.3. Analiza maskowania przez kompaktory IED-MISR oraz IET-MISR wybranych uszkodzeń sieci połączeń Podsumowanie rozdziału

5.3. Analiza maskowania przez kompaktory IED-MISR oraz IET-MISR wybranych uszkodzeń sieci połączeń Podsumowanie rozdziału 3 SPIS TREŚCI WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW... 9 WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ... 12 1. WSTĘP... 17 1.1. Zakres i układ pracy... 20 1.2. Matematyczne podstawy opisu wektorów i ciągów binarnych... 25 1.3. Podziękowania...

Bardziej szczegółowo

INNOWACJE NA RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH W POLSCE W LATACH 2004 2010

INNOWACJE NA RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH W POLSCE W LATACH 2004 2010 INNOWACJE NA RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH W POLSCE W LATACH 2004 2010 Artykuł został powicony identyfikacji oraz charakterystyce nowych funduszy inwestycyjnych, które zostały utworzone w Polsce w latach

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD)

Bazy danych. Plan wykładu. Proces modelowania i implementacji bazy danych. Elementy ERD. Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Plan wykładu Bazy danych Wykład 2: Diagramy zwizków encji (ERD) Diagramy zwizków encji elementy ERD licznoci zwizków podklasy klucze zbiory słabych encji Małgorzata Krtowska Katedra Oprogramowania e-mail:

Bardziej szczegółowo

GENEROWANIE TRÓJWYMIAROWEGO MODELU BUDYNKU NA PODSTAWIE DANYCH LIDAROWYCH* 3D MODELING OF BUILDINGS BASED ON LIDAR DATA.

GENEROWANIE TRÓJWYMIAROWEGO MODELU BUDYNKU NA PODSTAWIE DANYCH LIDAROWYCH* 3D MODELING OF BUILDINGS BASED ON LIDAR DATA. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 20, 2009, s. 47 56 ISBN 978-83-61-576-10-5 GENEROWANIE TRÓJWYMIAROWEGO MODELU BUDYNKU NA PODSTAWIE DANYCH LIDAROWYCH* 3D MODELING OF BUILDINGS BASED

Bardziej szczegółowo

Auditorium classes. Lectures

Auditorium classes. Lectures Faculty of: Mechanical and Robotics Field of study: Mechatronic with English as instruction language Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2016/2017 Lecture

Bardziej szczegółowo

Poprawa efektywnoci metody wstecznej propagacji bdu. Jacek Bartman

Poprawa efektywnoci metody wstecznej propagacji bdu. Jacek Bartman Poprawa efektywnoci metody wstecznej propagac bdu Algorytm wstecznej propagac bdu. Wygeneruj losowo wektory wag. 2. Podaj wybrany wzorzec na wejcie sieci. 3. Wyznacz odpowiedzi wszystkich neuronów wyjciowych

Bardziej szczegółowo

OMÓWIENIE TECHNOLOGII NAZIEMNEGO SKANINGU SKANING LASEROWY LASEROWGO ORAZ PRAKTYCZNYCH ASPEKTÓW ZASTOSOWANIA TEJ TECHNOLOGII W POLSKICH WARUNKACH Jacek Uchański Piotr Falkowski PLAN REFERATU 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Z O G R ANIC ZENIA M I

Z O G R ANIC ZENIA M I Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 15, Kraków 2004 63 A U T O R SK A M ETO D A T W O R ZENIA N IE R E G U L A R N E J SIATKI T R Ó JK Ą T Ó W PRO W A D Z Ą C A DO TRIA N G U L A C

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM

PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM Mostefa Mohamed-Seghir Akademia Morska w Gdyni PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM W artykule przedstawiono propozycję zastosowania programowania dynamicznego do rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych

Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych dr Piotr Sulewski POMORSKA AKADEMIA PEDAGOGICZNA W SŁUPSKU KATEDRA INFORMATYKI I STATYSTYKI Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych Wprowadzenie Obecnie bardzo

Bardziej szczegółowo

DERIVATION OF DIGITAL TERRAIN MODEL (DTM) FROM ELEVATION LASER SCANNER DATA

DERIVATION OF DIGITAL TERRAIN MODEL (DTM) FROM ELEVATION LASER SCANNER DATA Urszula Marmol POZYSKIWANIE NUMERYCZNEGO MODELU POWIERZCHNI TOPOGRAFICZNEJ (NMPT) W OPARCIU O DANE WYSOKOŚCIOWE POCHODZĄCE Z LOTNICZEGO SKANERA LASEROWEGO DERIVATION OF DIGITAL TERRAIN MODEL (DTM) FROM

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA mgr Marcin Chrząścik Model strategii promocji w zarządzaniu wizerunkiem regionu Warmii i Mazur Promotor dr hab. Jarosław S. Kardas, prof.

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków 36/3 Archives of Foundry, Year 004, Volume 4, 3 Archiwum Odlewnictwa, Rok 004, Rocznik 4, Nr 3 PAN Katowice PL ISSN 64-5308 CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ E. ZIÓŁKOWSKI

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DOKŁADNOŚCI MODELOWANIA 3D BUDYNKÓW W OPARCIU O DANE Z LOTNICZEGO SKANOWANIA LASEROWEGO

ANALIZA DOKŁADNOŚCI MODELOWANIA 3D BUDYNKÓW W OPARCIU O DANE Z LOTNICZEGO SKANOWANIA LASEROWEGO Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 29, pp. 155-175 ISSN 2083-2214, eissn 2391-9477 DOI: 10.14681/afkit.2017.012 ANALIZA DOKŁADNOŚCI MODELOWANIA 3D BUDYNKÓW W OPARCIU O DANE Z LOTNICZEGO

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO

ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 40, s. 43-48, Gliwice 2010 ZASTOSOWANIE METOD OPTYMALIZACJI W DOBORZE CECH GEOMETRYCZNYCH KARBU ODCIĄŻAJĄCEGO TOMASZ CZAPLA, MARIUSZ PAWLAK Katedra Mechaniki Stosowanej,

Bardziej szczegółowo

Hard-Margin Support Vector Machines

Hard-Margin Support Vector Machines Hard-Margin Support Vector Machines aaacaxicbzdlssnafiyn9vbjlepk3ay2gicupasvu4iblxuaw2hjmuwn7ddjjmxm1bkcg1/fjqsvt76fo9/gazqfvn8y+pjpozw5vx8zkpvtfxmlhcwl5zxyqrm2vrg5zw3vxmsoezi4ogkr6phieky5crvvjhriqvdom9l2xxftevuwcekj3lktmhghgniauiyutvrwxtvme34a77kbvg73gtygpjsrfati1+xc8c84bvraowbf+uwnipyehcvmkjrdx46vlykhkgykm3ujjdhcyzqkxy0chur6ax5cbg+1m4bbjptjcubuz4kuhvjoql93hkin5hxtav5x6yyqopnsyuneey5ni4keqrxbar5wqaxbik00icyo/iveiyqqvjo1u4fgzj/8f9x67bzmxnurjzmijtlybwfgcdjgfdtajwgcf2dwaj7ac3g1ho1n4814n7wwjgjmf/ys8fenfycuzq==

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę

Bardziej szczegółowo

Ryzyko przedsiebiorstwa wynikajace z ekonomicznej kondycji na przykladzie polskich instytucji

Ryzyko przedsiebiorstwa wynikajace z ekonomicznej kondycji na przykladzie polskich instytucji Ryzyko przedsiebiorstwa wynikajace z ekonomicznej kondycji na przykladzie polskich instytucji Rafal Koziarski, Ewelina Brylak, Monika Bulka To cite this version: Rafal Koziarski, Ewelina Brylak, Monika

Bardziej szczegółowo

STOCHASTYCZNY MODEL BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTU W PROCESIE EKSPLOATACJI

STOCHASTYCZNY MODEL BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTU W PROCESIE EKSPLOATACJI 1-2011 PROBLEMY EKSPLOATACJI 89 Franciszek GRABSKI Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia STOCHASTYCZNY MODEL BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTU W PROCESIE EKSPLOATACJI Słowa kluczowe Bezpieczeństwo, procesy semimarkowskie,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE NIESTANDARDOWEGO KRYTERIUM OPTYMALIZACJI W TRANSFORMACJI HELMERTA PRZY PRZELICZANIU WSPÓŁRZĘDNYCH

ZASTOSOWANIE NIESTANDARDOWEGO KRYTERIUM OPTYMALIZACJI W TRANSFORMACJI HELMERTA PRZY PRZELICZANIU WSPÓŁRZĘDNYCH CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXXII, z. 62 (4/15), październik-grudzień 2015, s. 167-180 Joanna JANICKA 1

Bardziej szczegółowo

GIS w nauce. Poznań 01-03.06.2015. Analiza obiektowa (GEOBIA) obrazów teledetekcyjnych pod kątem detekcji przemian środowiska. mgr inż.

GIS w nauce. Poznań 01-03.06.2015. Analiza obiektowa (GEOBIA) obrazów teledetekcyjnych pod kątem detekcji przemian środowiska. mgr inż. GIS w nauce Poznań 01-03.06.2015 Analiza obiektowa (GEOBIA) obrazów teledetekcyjnych pod kątem detekcji przemian środowiska mgr inż. Paweł Hawryło dr hab. inż. Piotr Wężyk dr inż. Marta Szostak Laboratorium

Bardziej szczegółowo

Egzamin / zaliczenie na ocenę*

Egzamin / zaliczenie na ocenę* Zał. nr do ZW /01 WYDZIAŁ / STUDIUM KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim Identyfikacja systemów Nazwa w języku angielskim System identification Kierunek studiów (jeśli dotyczy): Inżynieria Systemów

Bardziej szczegółowo

Gramatyki regularne i automaty skoczone

Gramatyki regularne i automaty skoczone Gramatyki regularne i automaty skoczone Alfabet, jzyk, gramatyka - podstawowe pojcia Co to jest gramatyka regularna, co to jest automat skoczony? Gramatyka regularna Gramatyka bezkontekstowa Translacja

Bardziej szczegółowo

Statyczna próba skrcania

Statyczna próba skrcania Laboratorium z Wytrzymałoci Materiałów Statyczna próba skrcania Instrukcja uzupełniajca Opracował: Łukasz Blacha Politechnika Opolska Katedra Mechaniki i PKM Opole, 2011 2 Wprowadzenie Do celów wiczenia

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE KONCEPCJI BADANIA PRZEMIESZCZEŃ OSUWISK NA PODSTAWIE GEODANYCH

OPRACOWANIE KONCEPCJI BADANIA PRZEMIESZCZEŃ OSUWISK NA PODSTAWIE GEODANYCH OPRACOWANIE KONCEPCJI BADANIA PRZEMIESZCZEŃ OSUWISK NA PODSTAWIE GEODANYCH Małgorzata Woroszkiewicz Zakład Teledetekcji i Fotogrametrii, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji, Wojskowa Akademia Techniczna

Bardziej szczegółowo

Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków.

Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków. Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków. 1. Para najmniej odległych punktów WP: Dany jest n - elementowy zbiór punktów

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJE JAK AKTYWOWAĆ SWOJE KONTO PAYLUTION

INSTRUKCJE JAK AKTYWOWAĆ SWOJE KONTO PAYLUTION INSTRUKCJE JAK AKTYWOWAĆ SWOJE KONTO PAYLUTION Kiedy otrzymana przez Ciebie z Jeunesse, karta płatnicza została zarejestrowana i aktywowana w Joffice, możesz przejść do aktywacji swojego konta płatniczego

Bardziej szczegółowo

Temat: Technika zachłanna. Przykłady zastosowania. Własno wyboru zachłannego i optymalnej podstruktury.

Temat: Technika zachłanna. Przykłady zastosowania. Własno wyboru zachłannego i optymalnej podstruktury. Temat: Technika zachłanna. Przykłady zastosowania. Własno wyboru zachłannego i optymalnej podstruktury. Algorytm zachłanny ( ang. greedy algorithm) wykonuje zawsze działanie, które wydaje si w danej chwili

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE METODY OCENY DOKŁADNOŚCI CYFROWYCH MODELI TERENU W ASPEKCIE IMPLEMENTACJI EUROPEJSKIEJ DYREKTYWY INSPIRE

ZAGADNIENIE METODY OCENY DOKŁADNOŚCI CYFROWYCH MODELI TERENU W ASPEKCIE IMPLEMENTACJI EUROPEJSKIEJ DYREKTYWY INSPIRE JERZY WYSOCKI ZAGADNIENIE METODY OCENY DOKŁADNOŚCI CYFROWYCH MODELI TERENU W ASPEKCIE IMPLEMENTACJI EUROPEJSKIEJ DYREKTYWY INSPIRE PROBLEM OF METHOD OF ESTIMATION OF ACCURACY OF THE DIGITAL TERRAIN MODELS

Bardziej szczegółowo

Metody tworzenia efektywnych komitetów klasyfikatorów jednoklasowych Bartosz Krawczyk Katedra Systemów i Sieci Komputerowych Politechnika Wrocławska

Metody tworzenia efektywnych komitetów klasyfikatorów jednoklasowych Bartosz Krawczyk Katedra Systemów i Sieci Komputerowych Politechnika Wrocławska Metody tworzenia efektywnych komitetów klasyfikatorów jednoklasowych Bartosz Krawczyk Katedra Systemów i Sieci Komputerowych Politechnika Wrocławska e-mail: bartosz.krawczyk@pwr.wroc.pl Czym jest klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu SNP SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy

Bardziej szczegółowo

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle 231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Podstawy teoretyczne

Bazy danych Podstawy teoretyczne Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym

Bardziej szczegółowo

Wskaniki niezawodnoci pojazdów samochodowych podlegajcych okresowym badaniom technicznym na Stacji Kontroli Pojazdów

Wskaniki niezawodnoci pojazdów samochodowych podlegajcych okresowym badaniom technicznym na Stacji Kontroli Pojazdów ARCHIWUM MOTORYZACJI 1, pp. 39-46 (2009) Wskaniki niezawodnoci pojazdów samochodowych podlegajcych okresowym badaniom technicznym na Stacji Kontroli Pojazdów KRZYSZTOF P. WITUSZYSKI, WIKTOR JAKUBOWSKI

Bardziej szczegółowo

PRZYSTAŃ ODNOWY KRAKÓW - PŁASZÓW HARBOR OF RENEVAL KRAKOW - PŁASZOW

PRZYSTAŃ ODNOWY KRAKÓW - PŁASZÓW HARBOR OF RENEVAL KRAKOW - PŁASZOW PRZYSTAŃ ODNOWY KRAKÓW - PŁASZÓW HARBOR OF RENEVAL KRAKOW - PŁASZOW AUTOR: PROMOTOR: DR HAB. INŻ. ARCH. ANNA FRANTA INSTYTUT PROJEKTOWANIA URBANISTYCZNEGO WA PK ZAKŁAD KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI KOMUNIKACYJNYCH

Bardziej szczegółowo

Innowacje społeczne innowacyjne instrumenty polityki społecznej w projektach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Innowacje społeczne innowacyjne instrumenty polityki społecznej w projektach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Zarządzanie Publiczne, 2(18)/2012, s. 33 45 Kraków 2012 Published online September 10, 2012 doi: 10.4467/20843968ZP. 12.009.0533 Innowacje społeczne innowacyjne instrumenty polityki społecznej w projektach

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta   1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.

Bardziej szczegółowo

Skojarzenia. Najliczniejsze skojarzenia: Dokładne skojarzenia o maksymalnej sumie wag w obcionych pełnych grafach dwudzielnych.

Skojarzenia. Najliczniejsze skojarzenia: Dokładne skojarzenia o maksymalnej sumie wag w obcionych pełnych grafach dwudzielnych. 206 Skojarzenia Najliczniejsze skojarzenia: grafy proste dwudzielne, dowolne grafy proste. Dokładne skojarzenia o maksymalnej sumie wag w obcionych pełnych grafach dwudzielnych. 207 Definicje Def Zbiór

Bardziej szczegółowo

PRZEKROJE POWIERZCHNI ORAZ PRZENIKANIA SIĘ POWIERZCHNI I WIELOŚCIANÓW REALIZOWANE ZA POMOCĄ PROGRAMU AUTOCAD W PRZESTRZENI E3

PRZEKROJE POWIERZCHNI ORAZ PRZENIKANIA SIĘ POWIERZCHNI I WIELOŚCIANÓW REALIZOWANE ZA POMOCĄ PROGRAMU AUTOCAD W PRZESTRZENI E3 Andrzej KOCH, Krzysztof PAŁAC, Tomasz SULIMA SAMUJŁŁO Wydział Matematyki Stosowanej, Pracownia Geometrii Wykreślnej Akademia Górniczo Hutnicza PRZEKROJE POWIERZCHNI ORAZ PRZENIKANIA SIĘ POWIERZCHNI I WIELOŚCIANÓW

Bardziej szczegółowo

Komunikacja Człowiek-Komputer

Komunikacja Człowiek-Komputer Komunikacja Człowiek-Komputer Przetwarzanie i rozpoznawanie obrazów przegląd Wojciech Jaśkowski Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Wersja: 21 listopada 2014 Transformata Hough Detekcja odcinków

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM 2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.

Bardziej szczegółowo