RYNEK 2016 ORGANIZACJA PRODUKCJI WINOROŚLI I WINA W POLSCE

Transkrypt

1 RYNEK 06 ORGANIZACJA PRODUKCJI WINOROŚLI I WINA W POLSCE

2

3 Organizacja produkcji winorośli i wina w Polsce Produkcja wina odgrywa w Unii Europejskiej znaczącą rolę i wynosi średnio rocznie ok. 6 mln hektolitrów. W niektórych regionach uprawa winorośli zajmuje nawet ponad 0% ogólnego areału upraw rolnych. Także w Polsce uprawa ta cieszy się coraz większą popularnością: obecnie działa już około 00 winnic i cały czas zakładane są kolejne. Najwięcej winnic znajdziemy w pasie województw południowo-wschodnich, południowo-zachodnich i południowych, gdzie warunki klimatyczne sprzyjają uprawie winnej latorośli. Jednakże w ostatnich latach winnice powstają także w Polsce centralnej i wschodniej, chociaż wydawałoby się, że zarówno ukształtowanie terenu, jak i warunki klimatyczne nie są ku temu sprzyjające. Wielkość istniejących już winnic, które znajdują się w ewidencji Prezesa ARR, o której będzie mowa poniżej, kształtuje się od kilkunastu arów aż do kilkunastu hektarów. Okazuje się więc, że produkcja i sprzedaż wina to bardzo dobry pomysł na biznes w Polsce. Można mieć z niego zyski, ale też trzeba liczyć się z koniecznością wyłożenia dużych środków finansowych na początku działalności. Produkcja wina łączy się także z obowiązkiem raportowania Agencji Rynku Rolnego (ARR) informacji nt. wielkości produkcji i zapasów wina. W ramach unijnej wspólnej polityki rolnej ARR realizuje działania związane z określeniem potencjału produkcyjnego upraw winorośli i wina w Polsce. Celem tych działań jest ocena wielkości zbiorów winogron i produkcji win oraz upraw winorośli, a także monitorowanie rynku. Swoje zadania na rynku wina Agencja Rynku Rolnego wykonuje w ramach mechanizmu Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina. Agencja Rynku Rolnego: prowadzi ewidencję producentów i przedsiębiorców wyrabiających wino, z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do wprowadzenia do obrotu, ustala na podstawie deklaracji składanych przez uczestników ww. mechanizmu: areał upraw odmian winorośli na terytorium Polski, szacunki oraz wielkość zbiorów winogron pochodzących z terytorium RP, wielkość produkcji, ilość wina wprowadzonego do obrotu w okresie danego roku gospodarczego, wielkość zapasów wina na dzień 3 lipca posiadanego przez: producentów i przedsiębiorców wpisanych do ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR, przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich i przedsiębiorców posiadających zezwolenie na obrót hurtowy.

4 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Mechanizmem Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina są objęci: producenci i przedsiębiorcy wyrabiający wino (przeznaczone do wprowadzenia do obrotu) z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Polski, wpisani do ewidencji na podstawie decyzji Prezesa Agencji Rynku Rolnego; przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 7 ust. i ustawy z dnia maja 0 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina ; osoby dostarczające winogrona lub moszcz winogronowy przedsiębiorcom wykonującym działalność gospodarczą, o której mowa w art. 7 ust. ustawy z dnia maja 0 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, wpisanym do ewidencji; przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na obrót hurtowy, o którym mowa w art. 9 ust. ustawy z dnia 6 października 98 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 3. Uzyskanie wpisu do ewidencji Producent albo przedsiębiorca niebędący producentem, wyrabiający przeznaczone do wprowadzenia do obrotu wino z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, winien zostać wpisany (na mocy decyzji Prezesa ARR) do ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR. Aby uzyskać taki wpis należy: złożyć w ARR Wniosek o wpis do ewidencji nie później niż do lipca roku poprzedzającego rok gospodarczy, którego dotyczy wniosek, zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców (CRP) prowadzonym przez ARR. Formularz wniosku o wpis do ewidencji jest jednocześnie wnioskiem o rejestrację w CRP dla producenta albo przedsiębiorcy niebędącego producentem, który: nie posiada jeszcze wpisu do CRP albo dokonuje aktualizacji swoich danych wpisanych do CRP. Dz. U. z 06 r., poz. 89. Dz. U. z 06 r., poz Dz. U. z 0 r., poz. 86, z późn. zm.

5 Organizacja produkcji winorośli i wina w Polsce Wpisu do ewidencji dokonuje się na każdy rok gospodarczy, w którym będzie wyrabiane wino. Uzyskanie tego wpisu jest możliwe, o ile:. Nie jest się karanym za przestępstwa przeciwko mieniu i wiarygodności dokumentów, a w przypadku producenta będącego osobą prawną wymóg ten dotyczy członka zarządu. Posiada się tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których jest prowadzony wyrób wina gronowego lub moszczu winogronowego. Jeżeli producent albo przedsiębiorca niebędący producentem został wpisany do ewidencji w poprzednim roku gospodarczym, a informacje dotyczące miejsca uprawy winorośli i wyrobu wina nie uległy zmianie, wówczas wnioskodawca może złożyć Skrócony wniosek o wpis do ewidencji. Decyzja o wpisie do ewidencji Producentom i przedsiębiorcom, którzy złożyli wnioski o wpis do ewidencji spełniające warunki formalno- -prawne, wydawana jest decyzja Prezesa ARR o wpisie. Uzyskanie wpisu do ewidencji nie oznacza obowiązku wprowadzania do obrotu wyprodukowanego wina, jednak jest do tego warunkiem koniecznym. Wpis do ewidencji można utracić, gdy: Producent albo przedsiębiorca niebędący producentem nie złoży kolejnego wniosku o wpis do ewidencji na następny rok gospodarczy bądź złoży go po terminie. ARR otrzyma od Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa informację o wydaniu ostatecznej decyzji zakazującej wyrabiania wina z winogron pozyskanych z uprawy winorośli wskazanej we wniosku o wpis do ewidencji. W wyniku przeprowadzonych kontroli okaże się, że producent albo przedsiębiorca niebędący producentem nie spełnia warunków dotyczących niekaralności lub własności obiektów, w których wyrabiane jest wino. Pomimo skreślenia z ewidencji producent albo przedsiębiorca niebędący producentem, wyrabiający wino z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Polski, może wprowadzić do obrotu wino w ilości nieprzekraczającej ilości podanej w deklaracji produkcji i zapasów złożonych za dany rok gospodarczy. 3

6 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Deklaracje składane przez uczestników rynku wina Ocena potencjału produkcyjnego i monitorowanie rynku wina w skali Unii Europejskiej wymaga zbierania danych ilościowych. Dlatego uczestnicy mechanizmu składają w ARR deklaracje, na podstawie których dane przekazywane są Komisji Europejskiej i Eurostatowi. Producenci albo przedsiębiorcy niebędący producentami, wpisani do ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR, przekazują do ARR następujące informacje: Rodzaj informacji, która powinna być przekazywana do ARR Ostateczny termin przekazania do ARR Deklaracja o ilości win białych lub czerwonych wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku gospodarczym. 3o roku Deklaracja o ilości usuniętych w poprzednim roku gospodarczym produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina lub moszczu winogronowego (w przypadku powstania obowiązku wycofania tych produktów, tj. kiedy produkcja wina lub moszczu winogronowego przekracza hl rocznie). 3o roku Deklaracja o szacowanej ilości wina, jaka będzie wyrobiona w danym roku gospodarczym. 3o roku Deklaracja o zapasach win lub moszczów winogronowych posiadanych w dniu 3 lipca 0 r. 3o roku Deklaracja o szacowanej ilości winogron lub moszczu winogronowego, które będą wykorzystane do wyrobu wina w danym roku gospodarczym. PAŹDZIERNIK 30 IK roku Deklaracja o zbiorach winogron oraz produkcji wina lub moszczu winogronowego w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku 4

7 Organizacja produkcji winorośli i wina w Polsce Przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 7 ust. ustawy o organizacji rynku wina, powinni złożyć w ARR następujące informacje: Rodzaj informacji, która powinna być przekazywana do ARR Ostateczny termin przekazania do ARR Deklaracja o ilości usuniętych w poprzednim roku gospodarczym produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina i moszczu winogronowego (w przypadku powstania obowiązku wycofania tych produktów, tj. kiedy produkcja wina lub moszczu winogronowego przekracza hl rocznie). 3o roku Deklaracja ilości win białych lub czerwonych wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku gospodarczym. 3o roku Deklaracja o zapasach win lub moszczów winogronowych posiadanych w dniu 3 lipca 0 r. 3o roku Deklaracja o szacowanej ilości wina, jaka będzie wyrobiona w danym roku gospodarczym. 3o roku Deklaracja o szacowanej ilości win, winogron lub moszczów winogronowych, które będą dostarczone do przedsiębiorcy oraz o szacowanej ilości ich wykorzystania w danym roku gospodarczym. PAŹDZIERNIK 30 IK roku Deklaracja o zbiorach winogron, w przypadku dokonywania zbioru tych winogron, w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku Deklaracja o zbiorach winogron, w przypadku dokonywania zbioru tych winogron oraz dostarczenia przedsiębiorcom wyrabiającym wino w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku Deklaracja o produkcji win lub moszczów winogronowych z własnych lub zakupionych produktów w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku

8 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Osoby, które dostarczają winogrona lub moszcz winogronowy przedsiębiorcy wykonującemu działalność gospodarczą, o której mowa w art. 7 ust. ustawy o organizacji rynku wina, i wpisanemu do ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR, są zobowiązane do złożenia następujących informacji: Rodzaj informacji, która powinna być przekazywana do ARR Ostateczny termin przekazania do ARR Deklaracja o ilości winogron lub moszczów winogronowych, dostarczonych przedsiębiorcom wyrabiającym wino w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku Deklaracja o zbiorach winogron w danym roku gospodarczym. STYCZEŃ o roku Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na obrót hurtowy, o którym mowa w art. 9 ust. ustawy z dnia 6 października 98 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, powinni złożyć w ARR: Rodzaj informacji, która powinna być przekazywana do ARR Ostateczny termin przekazania do ARR Deklaracja o zapasach win lub moszczów winogronowych posiadanych w dniu 3 lipca 0.. r. 3o roku Obowiązki uczestników mechanizmu Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina Wszyscy uczestnicy omawianego mechanizmu są zobowiązani do: a b przestrzegania przepisów rozporządzenia Komisji 436/009 i rozporządzenia Komisji /008 oraz ustawy o organizacji rynku wina, prowadzenia szczegółowych rejestrów dotyczących produktów objętych ww. mechanizmem. Podmioty uczestniczące w mechanizmie są zobowiązane do poddania się wszelkim kontrolom i czynnościom sprawdzającym, przeprowadzanym przez ARR oraz inne upoważnione instytucje. 6

9 Organizacja produkcji winorośli i wina w Polsce Działania te mają na celu ocenę przestrzegania Warunków realizacji mechanizmu Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina oraz przepisów krajowych i UE. Wspomniane podmioty muszą np. zapewnić pracownikom ARR wstęp na teren nieruchomości, obiektu, lokalu, plantacji winorośli lub ich części, służących do prowadzenia przez nich działalności. Podmioty te są także zobowiązane do przechowywania przez lat dokumentów związanych z ww. mechanizmem (liczonych od końca roku gospodarczego, którego dotyczą). Akty prawne związane z działaniami ARR na rynku wina Akty prawne UE 3 (RR_308/03) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 308/03 z dnia 7 grudnia 03 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 9/7, (EWG) nr 34/79, (WE) nr 037/00 i (WE) nr 34/007 (Dz. U. UE L 347 z 0..03, str. 67, z późn. zm.), zwane w niniejszej broszurze rozporządzeniem nr 308/03. (RK_436/009) rozporządzenie Komisji (WE) nr 436/009 z dnia 6 maja 009 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 479/008 w odniesieniu do rejestru winnic, obowiązkowych deklaracji i sporządzania informacji na potrzeby monitorowania rynku, dokumentów towarzyszących przewozowi produktów i rejestrów prowadzonych w sektorze wina (Dz. U. UE L 8 z , str., z późn. zm.), zwane w niniejszej broszurze rozporządzeniem Komisji nr 436/009. (RK_/008) rozporządzenie Komisji (WE) nr /008 z dnia 7 czerwca 008 r. ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 479/008 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina w odniesieniu do programów wsparcia, handlu z krajami trzecimi, potencjału produkcyjnego oraz kontroli w sektorze wina (Dz. U. UE L 70 z , str., z późn. zm.), zwane w niniejszej broszurze rozporządzeniem Komisji nr /008. Krajowe akty prawne 3 Ustawa z dnia maja 0 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 06 r., poz. 89.) zwana w niniejszej broszurze także ustawą o organizacji rynku wina. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 sierpnia 04 r. w sprawie wzorów formularzy deklaracji składanych Prezesowi Agencji Rynku Rolnego w zakresie wyrobu, rozlewu i wprowadzania do obrotu wyrobów winiarskich z wina, winogron lub moszczów winogronowych (Dz. U. z 04 r., poz. 080). Ustawa z dnia 6 października 98 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 0, poz. 86, z późn. zm.). 7

10 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Szczegółowe informacje dotyczące warunków uczestnictwa podmiotów wyrabiających wino gronowe i moszcz winogronowy oraz podmiotów prowadzących handel hurtowy w mechanizmie Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina są dostępne na stronie internetowej oraz w Telefonicznym Punkcie Informacyjnym, tel Działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa na rynku wina Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa przeprowadza kontrole upraw, z których pochodzą winogrona przeznaczone do wyrobu wina, mające na celu: sprawdzenie położenia działek ewidencyjnych, powierzchni i uprawianych odmian winorośli; sprawdzenie, czy odmiany winorośli uprawiane na działkach ewidencyjnych, o których mowa powyżej, spełniają wymagania określone w art. 8 ust. rozporządzenia nr 308/03. Kontrole przeprowadzane są w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 06 r., poz. 7, z późn. zm.) w rozdziale. Jeśli podczas kontroli zostanie stwierdzone uchybienie, określone w art. 8 ust. lit. a i b ww. rozporządzenia nr 308/03, dotyczące: całego areału upraw winorośli na kontrolowanej działce ewidencyjnej wówczas wydawana jest decyzja zakazująca wyrobu wina z winogron pozyskanych z tej działki; części areału upraw winorośli na kontrolowanej działce ewidencyjnej wówczas wydawana jest decyzja zakazująca wyrobu wina z tej części działki ewidencyjnej. Ponadto, wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa, właściwy ze względu na lokalizację danej uprawy winorośli, w ramach procedury certyfikacji wina z określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli jest organem właściwym w sprawach kontroli mającej na celu ustalenie posiadania owocującej uprawy winorośli 4, z której będzie wyrabiane wino z określonej odmiany winorośli, oraz wielkości tej uprawy. 4 O procedurze certyfikacji wina szerzej w części poświęconej zadaniom wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. 8

11

12 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Działania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych W ramach organizacji rynku wina w Polsce, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych jest odpowiedzialna za:. Przeprowadzenie kontroli: dokumentów towarzyszących przewozowi wyrobów winiarskich, o których mowa w art. 47, ust. rozporządzenia nr 308/03, w rozporządzeniu nr /008 w tytule III w rozdziale II oraz w rozporządzeniu nr 436/009; rejestrów przychodu i rozchodu wyrobów winiarskich, o których mowa w art. 36 rozporządzenia nr 436/009; usuwania produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina z uwzględnieniem ograniczeń, o których mowa w załączniku VIII część II pkt D do rozporządzenia nr 308/03 oraz w rozporządzeniu nr /008. W przypadku obowiązku wycofania produktów ubocznych powstałych podczas wyrobu wina (np. wytłoki, osad) zamiar usunięcia tych produktów winien być zgłoszony wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (właściwemu ze względu na miejsce wyrobu wina) nie później niż dni robocze przed planowanym początkiem usuwania tych produktów. Zgłoszenie takie winno być złożone na formularzu opracowanym przez IJHARS i udostępnionym na jej stronie internetowej; zgodności stosowania chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych i określeń tradycyjnych z zasadami określonymi w prawodawstwie UE; 3 Nadzór nad procesami wzbogacania, odkwaszania i słodzenia. Zgłoszenie zamiaru przeprowadzenia ww. procesów składa się wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych właściwemu ze względu na miejsce wyrobu wina; Zapewnienie procedury certyfikacji wina, o którym mowa w: art. 6 rozporządzenia nr 607/009, tj. wina z określonego rocznika, art. 6 rozporządzenia nr 607/009, tj. wina z określonej odmiany winorośli. Certyfikację wina, o którym mowa powyżej, przeprowadza się na wniosek producenta albo przedsiębiorcy niebędącego producentem, wyrabiającego wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek dotyczący danego roku gospodarczego powinien być złożony do sierpnia. Za przeprowadzenie certyfikacji pobierana jest opłata, której wysokość ustalana jest przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych. 0

13 Organizacja produkcji winorośli i wina w Polsce W ramach procedury certyfikacji wina przeprowadzane są kontrole w zakresie: położenia i powierzchni uprawy winorośli oraz uprawianych odmian (w przypadku certyfikacji wina z określonej odmiany winorośli), wielkości posiadanych zapasów win podlegających certyfikacji w poprzednich latach gospodarczych (w przypadku certyfikacji wina z określonego rocznika), wyrobu i rozlewu win podlegających certyfikacji. Po przeprowadzeniu certyfikacji wina określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli, wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych wydaje decyzję w sprawie nadania numeru identyfikacyjnego każdej partii wina, będącej przedmiotem procedury certyfikacji. Numer ten umieszczany jest na etykiecie wina obok danych identyfikacyjnych producenta. Kontrole dokonywane przez wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych są przeprowadzane w trybie i na zasadach określonych w rozdziale 4 ustawy z dnia grudnia 000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 0 r., poz. 678, z późn. zm.). Gdzie można znaleźć szczegółowe informacje na temat wsparcia? Informacje na temat organizacji produkcji winorośli i wina w Polsce można uzyskać na stronie internetowej w Oddziałach Terenowych Agencji Rynku Rolnego lub w Telefonicznym Punkcie Informacyjnym ARR (TPI) pod numerem: TPI czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 6:00. Konsultantom można również zadawać pytania drogą elektroniczną. Korespondencję należy kierować na adres tpi@arr.gov.pl. tpi@arr.gov.pl

14 AGENCJA RYNKU ROLNEGO ODDZIAŁY TERENOWE ARR OT Białystok ul. Kombatantów 4-0 Białystok OT Bydgoszcz ul. Kasztanowa Bydgoszcz OT Gdynia ul. Kołłątaja 8-33 Gdynia OT Gorzów Wlkp. ul. Walczaka Gorzów Wlkp OT Katowice pl. Pod Lipami Katowice OT Kielce ul. Piaskowa 8-33 Kielce OT Kraków ul. Mogilska Kraków OT Lublin ul. Leszka Czarnego Lublin OT Łódź ul. Wróblewskiego Łódź OT Olsztyn ul. Partyzantów / 0-99 Olsztyn OT Opole ul. Horoszkiewicza Opole OT Poznań ul. Marcelińska Poznań OT Rzeszów al. Piłsudskiego Rzeszów OT Szczecin ul. Niedziałkowskiego 7-40 Szczecin OT Warszawa al. Waszyngtona Warszawa OT Wrocław ul. Powstańców Śląskich 8/ Wrocław

15 Broszura ma charakter wyłącznie informacyjny. ARR zastrzega, iż publikacja ta nie stanowi oferty kierowanej do beneficjentów ani nie jest zobowiązaniem ARR do działań mogących wynikać z treści broszury. ARR wyraża zgodę na przedruk materiałów z podaniem źródła. Informacje dotyczące działań przeprowadzanych przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa opracowane zostały na podstawie ustawy z dnia maja 0 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 06 r., poz. 89).

16 Agencja Rynku Rolnego ul. Karolkowa 30, 0-07 Warszawa ARR lipiec 06 ISBN