Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty

Transkrypt

1 NP PS Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r. Kraków, 12 czerwca 2015r. 1

2 2

3 Spis treści 1. Wstęp 4 2. Ewaluacja. 5 Część A (okres od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) 2.1. Ogólne informacje o liczbie ewaluacji Wyniki ewaluacji Zestawienie ilościowych wyników ewaluacji przeprowadzonych w poszczególnych typach szkół i placówek Podsumowanie analizy jakościowych wyników ewaluacji szkół i placówek w ramach badanych obszarów. 13 Część B (okres od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) 2.3. Ogólne informacje o liczbie ewaluacji Wyniki ewaluacji Zestawienie ilościowych wyników ewaluacji przeprowadzonych w poszczególnych typach szkół i placówek Podsumowanie analizy jakościowych wyników ewaluacji szkół i placówek w ramach badanych wymagań Część C (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) 2.5. Wnioski z przeprowadzonych ewaluacji Rekomendacje na następny rok szkolny Kontrola Kontrole planowe. 63 Część A (okres od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) Ogólne informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli planowych Wyniki kontroli planowych Zgodność realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznej szkole podstawowej Realizacja przez publiczne placówki doskonalenia nauczycieli zadania polegającego na organizowaniu i prowadzeniu doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty Część B (okres od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Ogólne informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli planowych Wyniki kontroli planowych Zgodność realizacji wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznym gimnazjum Realizacja przez szkołę obowiązku prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Prawidłowość prowadzonych przez szkołę działań wychowawczych i zapobiegawczych wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem 3

4 Prawidłowość organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczba godzin i rodzaj tych zajęć oraz ich zgodność z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w szkole ogólnodostępnej Prawidłowość wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego Część C (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Wnioski wynikające z kontroli planowych Kontrole doraźne (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Ogólne informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli doraźnych Informacje dotyczące organizacji i przeprowadzania kontroli Wyniki kontroli doraźnych Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli doraźnych 4. Wspomaganie (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Informacje opisujące działania Kuratora Oświaty w zakresie wspomagania szkół i placówek Przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej Kuratorium analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli Promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek Inne działania wspomagające Wnioski z działalności wspomagającej

5 1. Wstęp Analiza wyników ewaluacji oraz spostrzeżeń i zaleceń wydanych w wyniku kontroli planowych i doraźnych wskazuje na potrzebę intensyfikacji nadzoru pedagogicznego nad szkołami i placówkami. Pomimo ciążących na dyrektorach szkół oraz organach je prowadzących obowiązkach, w wielu szkołach nie są zapewnione warunki wynikające z przepisów prawa. W celu poprawy jakości pracy szkół i placówek rekomenduje się następujące rozwiązania: 1. większą uwagą objąć wymagania państwa dotyczące procesów edukacyjnych realizowanych bezpośrednio w trakcie zajęć. Szczególnie istotny jest wpływ uczniów na organizowanie i przebieg procesu uczenia się oraz tworzenie warunków do podejmowania samodzielnej odpowiedzialności za efekty uczenia się; 2. wykorzystywać wszelkie rozwiązania programowe, metodyczne, organizacyjne, które powodować będą zaangażowanie i wzrost samodzielności uczniów w procesie edukacji; 3. propagować dobre praktyki dotyczące wdrażania nowatorskich rozwiązań programowych, metodycznych i organizacyjnych, które skutkują zaangażowaniem i wzrostem samodzielności uczniów w procesie edukacji; 4. Planować działania wspierające szkoły w zakresie diagnostyki edukacyjnej, w tym szczególnie w obszarze wykorzystania zewnętrznych badań edukacyjnych oraz wyników egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych. 5. Objąć badaniami procesy indywidualizacji pracy z uczniami, zwłaszcza w zakresie wykorzystania czasu na zajęciach obowiązkowych oraz zajęciach dodatkowych. Badać również pracę zespołów nauczycieli uczących w jednym oddziale w obszarach związanych z przygotowywaniem zestawów programów nauczania które, uwzględniając podstawę programową, będą umożliwiały kształcenie uczniów o bardzo zróżnicowanych potrzebach oraz określą wspólne działania zespołów nauczycieli. 6. Objąć badaniami sposób i tryb organizacji indywidualnego nauczania, w tym organizacji indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolach oraz oddziałach przedszkolnych, a także realizację zadań związanych z edukacją zdrowotną. 7. Zapewnić wsparcie dyrektorów i nauczycieli w szkołach, w których edukacja organizowana jest w klasach łączonych. 5

6 2. Ewaluacja Część A (okres od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) 2.1. Ogólne informacje o liczbie ewaluacji W roku szkolnym 2013/2014 (w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r.) przeprowadzono 114 ewaluacji zewnętrznych, w tym 20 całościowych oraz 94 problemowe, co obrazuje poniższa tabela. Liczba ewaluacji przeprowadzonych w roku szkolnym 2013/14 (w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) z uwzględnieniem typów szkół i placówek Lp. 1. Typ szkoły/placówki Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego Liczba ewaluacji: całościowe problemowe łącznie Przedszkola specjalne Szkoły podstawowe Gimnazja Licea ogólnokształcące Technika Zasadnicze szkoły zawodowe Szkoły specjalne Inne szkoły, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3d 3e ustawy o systemie oświaty Poradnie psychologicznopedagogiczne Biblioteki pedagogiczne Placówki doskonalenia nauczycieli Placówki oświatowowychowawcze Placówki kształcenia ustawicznego i inne, o których mowa w art. 2 pkt. 3a ustawy MOW-y, MOS-y i inne ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy

7 Placówki zapewniające opiekę i wychowanie, o których mowa w art. 2 pkt 7 Kolegia pracowników służb społecznych Suma W roku szkolnym 2013/2014 zaplanowano 577 ewaluacji, w tym 392 w szkołach samodzielnych i 185 w zespołach szkół. Od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. przeprowadzono 114 ewaluacji, w tym 91 w szkołach samodzielnych i 23 w zespołach szkół. W roku szkolnym 2013/2014 zaplanowano przeprowadzenie 577 ewaluacji, w tym: 58 ewaluacji całościowych oraz 519 ewaluacji problemowych w zakresie wymagań wskazanych w podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa, w wybranych typach szkół i rodzajach placówek oraz w zakresie wymagań wybranych przez kuratora oświaty: a) w przedszkolach (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 68 ewaluacji; b) w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych, placówkach kształcenia ustawicznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 270 ewaluacji; c) w placówkach oświatowo-wychowawczych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; d) w placówkach doskonalenia nauczycieli, poradniach psychologiczno pedagogicznych i bibliotekach pedagogicznych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 8 ewaluacji; e) w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; f) w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; g) wybranych przez kuratora oświaty ewaluacji. 7

8 Od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. przeprowadzono 114 ewaluacji, w tym 20 ewaluacji całościowych oraz 94 ewaluacje problemowe w zakresie wymagań wskazanych w podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa, w wybranych typach szkół i rodzajach placówek oraz w zakresie wymagań wybranych przez kuratora oświaty: a) w przedszkolach (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 32 ewaluacji; b) w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych, placówkach kształcenia ustawicznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 36 ewaluacji; c) w placówkach oświatowo-wychowawczych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; d) w placówkach doskonalenia nauczycieli, poradniach psychologiczno pedagogicznych i bibliotekach pedagogicznych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 1 ewaluacji; e) w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; f) w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; g) wybranych przez kuratora oświaty - 25 ewaluacji. W roku szkolnym 2013/2014 (do 31 sierpnia 2014 roku) zrealizowano 611 ewaluacji, co stanowi 106% planu, w tym 72 ewaluacji całościowych - 124% planu, 539 ewaluacji problemowych - 104% planu, w ramach wymagań: a) wskazanych w podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/ ewaluacji - 102% planu; b) wybranych przez kuratora oświaty ewaluacji - 107% planu. W roku szkolnym 2013/2014 (do 31 sierpnia 2014 roku) kurator oświaty zajął stanowisko wobec 9 pisemnych, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących raportów z ewaluacji (zgłoszonych przez dyrektorów szkół i placówek), stwierdzając: zasadność zgłoszonych zastrzeżeń w całości - 0 przypadków; zasadność części zgłoszonych zastrzeżeń - 0 przypadków; brak zasadności zgłoszonych zastrzeżeń - 9 przypadków. 8

9 2.2. Wyniki ewaluacji Zestawienie ilościowych wyników ewaluacji przeprowadzonych w poszczególnych typach szkół i placówek Zestawienie poziomów spełniania wymagań państwa w poszczególnych typach szkół i placówek (z uwzględnieniem ewaluacji całościowych i problemowych zaplanowanych i przeprowadzonych w szkołach/placówkach samodzielnych i w zespołach). I. Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *dotyczy również oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych II. Przedszkola specjalne* Wymaganie Poziom A B C D E *dotyczy również oddziałów przedszkolnych specjalnych zorganizowanych w szkołach podstawowych Razem III. Szkoły podstawowe* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych 9

10 IV. Gimnazja* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych V. Licea ogólnokształcące* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych VI. Technika* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych VII. Zasadnicze szkoły zawodowe* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych 10

11 VIII. Szkoły specjalne* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych IX. Inne szkoły, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3d-3e ustawy o systemie oświaty* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych Poziom X. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne Wymagania Razem A x x x x 0 B x x x x 3 C x x x x 0 D x x x x 0 E x x x x 0 XI. Biblioteki pedagogiczne Poziom Wymaganie A x x x x B x x x x C x x x x D x x x x E x x x x Razem Poziom XII. Placówki doskonalenia nauczycieli Wymaganie Razem 11

12 A x x x x 5 B x x x x 14 C x x x x 4 D x x x x 1 E x x x x 0 XIII. Placówki oświatowo-wychowawcze Poziom Wymaganie A x x x x x x x B x x x x x x x C x x x x x x x D x x x x x x x E x x x x x x x Razem Poziom A B C D E Poziom A B C D E XIV. Placówki kształcenia ustawicznego i inne, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy Wymaganie XV. MOW-y, MOS-y i inne ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy Wymaganie x x x x x Razem Razem 12

13 XVI. Placówki zapewniające opiekę i wychowanie, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy Poziom Wymaganie A x x x x x x B x x x x x x C x x x x x x D x x x x x x E x x x x x x Razem Poziom A B C D E XVII. Kolegia pracowników służb społecznych Wymaganie Razem 13

14 Podsumowanie analizy jakościowych wyników ewaluacji szkół i placówek w ramach badanych obszarów Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego* Lp. Badane wymaganie Wyniki ewaluacji 1. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 2. "Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3. Respektowane są normy społeczne 4. Inne: Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Mocne strony 1. Nauczyciele dostosowują metody nauczania do rozpoznanych indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci. 2. Planowanie i realizacja procesów edukacyjnych poprzedzone są diagnozą potrzeb i możliwości każdego przedszkolaka. 1. Nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia każdego dziecka. 2. W oparciu o przeprowadzane analizy nauczyciele formułują i wdrażają wnioski, podejmując działania sprzyjające wszechstronnemu rozwojowi dzieci. 3. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych sposobów jej realizacji. 1. Dzieci czują się w przedszkolu bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. 2. W przedszkolach podejmuje się działania mające na celu zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego. 1. Przedszkola, we współpracy z rodzicami i instytucjami środowiskowymi, rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe i sytuację społeczną każdego dziecka. 2. Do planowania i realizacji zajęć edukacyjnych, rozwijających, rewalidacyjnych i innych, nauczyciele wykorzystują informacje pochodzące z prowadzonych diagnoz. Słabe strony 1. W niektórych przedszkolach nauczyciele nie wdrażają nowatorskich rozwiązań służących rozwojowi dzieci. 1. W niektórych przedszkolach rodzice nie są angażowani w ocenę i modyfikację działań wychowawczych. 14

15 Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) 1. Nauczyciele współpracują ze sobą podczas planowania, realizacji i analizowania procesów edukacyjnych. 2. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy związane z procesem edukacyjnym dzieci. 1. Nauczyciele wykorzystują badania wewnętrzne do doskonalenia pracy wychowawczo-dydaktycznej. 2. W planowaniu działań uwzględniają wnioski z ewaluacji wewnętrznej i ewaluacji własnej pracy. 1. Dyrektorzy podejmują systematycznie działania zapewniające jak najlepsze warunki do rozwoju dzieci oraz indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli. 2. Nauczyciele uczestniczą w realizacji zadań związanych z ewaluacją wewnętrzną. 3. Dyrektorzy nawiązują kontakty z lokalnymi instytucjami zewnętrznymi, co przynosi wymierne efekty dla rozwoju dzieci i rozwoju przedszkola. 1. Współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci i przedszkola. 2. Przedszkola podejmują wieloaspektową współpracę z rodzicami na rzecz rozwoju dzieci. 3. Nauczyciele podejmują różnorodne, systematyczne i celowe działania, które upowszechniają i promują w środowisku lokalnym. 1. W przedszkolach nie korzysta się w sposób powszechny i różnorodny z wyników badań zewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. 2. W sposób powszechny i systemowy nie prowadzi się badań losów absolwentów. 1. W 36 % badanych przedszkoli proces zarządzania nie prowadzi do podejmowania nowatorskich rozwiązań. 1. Nie we wszystkich przedszkolach rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. *dotyczy również oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych 15

16 Szkoły podstawowe* Lp. Badane wymaganie Wyniki ewaluacji 1. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3. Respektowane są normy społeczne 4. Inne: Mocne strony 1. Nauczyciele stosują różnorodne metody pracy dostosowane do potrzeb uczniów. 2. W szkołach panuje atmosfera sprzyjająca uczeniu się, a nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się. 3. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób umożliwiający uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i wykorzystanie w praktyce. 1. W szkołach dokonuje się diagnoz wiedzy i umiejętności uczniów rozpoczynających dany etap edukacyjny, co pozwala poznać ich potencjał na wejściu i właściwie planować proces edukacyjny z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczniów. 2. W szkołach analizuje się wyniki sprawdzianu w klasie VI i na tej podstawie formułuje wnioski do dalszej pracy. 3. Podstawa programowa realizowana jest z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. 1. Uczniowie systematycznie współpracują podczas realizowania rożnego rodzaju przedsięwzięć wynikających z działalności samorządu uczniowskiego. 2. Szkoły zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. 1. Szkoły rozpoznają potrzeby i możliwości, a także sposoby uczenia się i sytuację Słabe strony 1. Uczniowie nie czują się w pełni odpowiedzialni za własny rozwój. 2. Podczas zajęć uczniowie nie zawsze mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem. 3. W części szkół nauczyciele nie stosują nowatorskich rozwiązań służących rozwojowi uczniów. 1. W niektórych szkołach analizy wyników sprawdzianu w klasie VI są zbyt powierzchowne, co wpływa na duże uogólnienie wniosków i trudność w ich wdrażaniu. 2. Formułowane wnioski z analiz wyników sprawdzianu w klasie VI i analizy osiągnięć edukacyjnych oraz wdrażane na ich podstawie działania nie zawsze przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. 1. W niektórych szkołach rodzice i uczniowie nie biorą udziału (lub jest on ograniczony) w modyfikacjach dotyczących zasad obowiązujących w szkole. 2. Analizy działań wychowawczych często są prowadzone incydentalnie i nie mają charakteru systemowego. 3. Zasady postępowania i współżycia w szkole nie zawsze przestrzegane są przez całą społeczność szkolną. 1. Podejmowane działania nie uwzględniają wszystkich rozpoznanych potrzeb 16

17 (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) społeczną każdego ucznia. 2. W szkołach analizuje się wyniki sprawdzianu oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej, a wnioski z prowadzonych analiz stanowią podstawę do modyfikacji podejmowanych działań. 3. Podejmowane przez dyrektorów działania sprawiają, że nauczyciele współpracują ze sobą podczas organizowania i realizowania procesów edukacyjnych. 1. We wskazanym okresie przeprowadzona została tylko jedna ewaluacja całościowa stąd wnioski dotyczą tylko jednej szkoły. 2. Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. 3. Dyrektor podejmuje działania wspierające zespołową pracę nauczycieli, co przyczynia się do podnoszenia jakości pracy szkoły oraz wpływa na rozwój uczniów. każdego ucznia (braki w indywidualizowaniu procesu edukacyjnego). 2. W części szkół nauczyciele nie prowadzą badań odpowiednich do potrzeb szkoły i w niewielkim stopniu korzystają z wyników badań dostępnych w literaturze fachowej. 3. W szkołach rzadko wdraża się rozwiązania nowatorskie i innowacyjne. 1. We wskazanym okresie przeprowadzona została tylko jedna ewaluacja całościowa stąd wnioski dotyczą tylko jednej szkoły. 2. W szkole podejmowane są działania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa oraz zapobiegania zagrożeniom, jednak uczniowie wskazują że nie zawsze czują się bezpiecznie. 3. Rodzice w małym stopniu angażują się w życie szkoły, gdyż uważają że ich pomysły w większości nie są realizowane. 4. Uczniowie nie mają wpływu na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się, nie wszyscy mają możliwość uczestniczenia w wybranych przez siebie zajęciach pozalekcyjnych. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych Gimnazja* Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 1. Planowanie i realizacja procesów edukacyjnych służy rozwojowi uczniów. 2. Organizacja procesu dydaktycznego, dobór metod i form pracy jest dostosowana 1. Uczniowie mają niewielki wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. 2. Nauczyciele nie zawsze tworzą sytuacje 17

18 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3. Respektowane są normy społeczne do potrzeb uczniów. 3. Uczniowie czują się równo traktowani przez uczących. 1. Szkoły podejmują różnorodne sposoby monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów. 2. Nauczyciele stosują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. 3. Szkoły realizują działania przygotowujące uczniów do kolejnego etapu kształcenia, kształtują umiejętności potrzebne w dorosłym życiu. 1. Szkoły podejmują liczne działania, w tym profilaktyczne, podnoszące poziom bezpieczeństwa uczniów. 2. Rodzice mają poczucie wpływu na zasady panujące w szkole. umożliwiające uczniom uczenie się od siebie nawzajem. 3. Nowatorskie rozwiązania wspierające rozwój uczniów nie są często wdrażane w szkołach. 1. Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów w wielu szkołach nie przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. 1. Nie wszyscy uczniowie mają poczucie bezpieczeństwa - sygnalizują występowanie niewłaściwych zachowań, takich jak agresja słowna, bójki czy wykluczenia z grupy. 4. Inne: (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych 1. W szkołach w sposób systemowy, we współpracy z rodzicami oraz instytucjami wspomagającymi rozwój uczniów, rozpoznaje się ich możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuacje społeczną. 2. Liczne działania o charakterze profilaktycznym podejmowane w szkołach zapobiegają występowaniu dyskryminacji. 3. Szkoły systematycznie współpracują z instytucjami wspomagającymi rozwój uczniów. 1. Wprowadzane zmiany w procesach edukacyjnych (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) są wynikiem ustaleń między nauczycielami. 2. Współpraca nauczycieli w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych jest wielopłaszczyznowa. 1. Prowadzone w ramach ewaluacji wewnętrznej badania oraz wdrażane wnioski z tych badań nie zawsze podnoszą jakość procesów edukacyjnych. 18

19 Szkoła organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego 1. W szkołach prowadzone są badania edukacyjne zewnętrzne i wewnętrzne. 2. Nauczyciele realizują wnioski z prowadzonych w szkole badań. 1. Nauczyciele rzadko korzystają w swojej pracy z ogólnopolskich lub międzynarodowych badań pedagogicznych - opisanych w literaturze. Zarządzanie szkołą służy jej rozwojowi 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) 1. Dyrektorzy zapewniają warunki do realizacji zadań związanych z podstawowymi funkcjami szkoły. 2. Sposób zarządzania szkołą sprzyja nawiązywaniu współpracy z podmiotami zewnętrznymi, zapewniającymi wsparcie w procesie nauczania i wychowania. 1. Koncepcje pracy szkół odpowiadają na dydaktyczne, wychowawcze i społeczne potrzeby uczniów. 2. Partycypacja uczniów w tworzeniu koncepcji staje się ważnym elementem jej powstawania. 3. Szkoły uwzględniają opinie rodziców w podejmowaniu decyzji. 4. Współpraca szkół z rodzicami odpowiada potrzebom rozwojowym uczniów. 5. Współpraca z instytucjami środowiska lokalnego służy promowaniu wartości edukacji. 1. Nie wszyscy dyrektorzy tworzą warunki sprzyjające twórczej pracy nauczycieli i wprowadzania nowatorskich rozwiązań. 1. Nie zawsze koncepcja pracy szkoły jest wynikiem wspólnych ustaleń z rodzicami. 2. Współpraca z rodzicami w wielu szkołach nie wykracza poza udział i organizację szkolnych imprez i uroczystości. 3. Udział rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły nie powszechny. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 19

20 Licea ogólnokształcące* Lp. Badane wymaganie Wyniki ewaluacji 1. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Mocne strony 2. Praca w grupach i w parach na zajęciach edukacyjnych jest powszechnym zjawiskiem. 3. Procesy edukacyjne są tak prowadzone, że uczniowie maja możliwość wykorzystania wiedzy z życia pozaszkolnego oraz wiedzy zdobywanej na innych przedmiotach. 4. Uczniowie są informowani o swoich postępach w nauce. Słabe strony 1. Niewielki jest wpływ uczniów na organizowanie i przebieg procesu uczenia się. 2. Nie informuje się uczniów o celach uczenia się. 2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3. Respektowane są normy społeczne 4. Inne (ewaluacja problemowa w 1. Monitorowania osiągnięć uczniów (edukacyjnych i wychowawczych) prowadzi się z wykorzystaniem wielu form. 2. Szkolne analizy mają realny wpływ na podejmowanie działań w bieżącej pracy szkoły oraz planowania na następne lata. 3. Coraz częściej doradca zawodowy wspiera nauczycieli, uczniów i rodziców w procesach planowania edukacji. 1. Szkoły podejmują wiele różnorodnych działań mających na celu zapewnienie uczniom bezpieczeństwa; działania te wzmacniane są przez wsparcie zewnętrznych instytucji. Uczniowie mogą zgłaszać swoje opinie dotyczące działań wychowawczych. 2. Rozwija się współpraca uczniów w ramach prac samorządu uczniowskiego oraz innych organizacji młodzieżowych. 1. Powszechna jest współpraca szkół z poradniami 1. Podejmowanie działań jest niejednokrotnie nieadekwatne do faktycznych potrzeb uczniów zdiagnozowanych na podstawie analizy osiągnięć uczniów i wyników egzaminów zewnętrznych. 2. Niewykorzystywana jest w realizacji podstawy programowej wiedza na temat osiągnięć uczniów na wcześniejszym etapie edukacyjnym 1. W niektórych szkołach brak jest programu działań 20

21 zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych psychologicznopedagogicznymi oraz innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dla uczniów. 2. Organizacja zajęć pozalekcyjnych dostosowana jest do oczekiwań i zainteresowań uczniów. 1. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy wychowawcze uczniów. 2. Powszechny jest udział nauczycieli w pracy zespołowej w zakresie planowania i realizacji procesu edukacyjnego. 3. Powszechna jest współpraca szkół z instytucjami środowiska lokalnego, dzieje się to z korzyści dla wszystkich podmiotów tych działań. 4. Coraz powszechniejsze staje się korzystanie z wyników wewnętrznych analiz. 5. Coraz większy jest udział nauczycieli w wewnętrznej ewaluacji. 6. Podejmowanie przez dyrektorów skutecznych działań zapewnia wspomaganie zewnętrzne. 7. Szkoły biorą pod uwagę opinię rodziców dotyczące pracy i wychowania. antydyskryminacyjnych. 2. Działania uwzględniające indywidualizację w odniesieniu do każdego ucznia są czasem wyłącznie w sferze deklaracji. 1. Metody i formy współdziałania nauczycieli wymagają nadal doskonalenia. 2. Działania mające na celu promowanie wartości edukacji nie wykraczają poza standardowe. 3. Informacja o losach absolwentów nie przenosi się na planowanie i organizację procesów edukacyjnych. 21

22 Zasadnicze szkoły zawodowe* Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Inne: (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Zarządzanie szkołą lub placówka służy jej rozwojowi 1. Zarzadzanie szkołą sprzyja podejmowaniu skutecznych działań zapewniających wykorzystanie instytucji, organizacji i osób fizycznych do współpracy i wspierania szkoły w realizacji procesu edukacyjnego 1. W szkole nie są powszechnie prowadzone działania uwzgledniające indywidualizacje procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. 1. Nauczyciele nie współpracują w prowadzeniu ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. 1. Zarządzanie szkołą nie sprzyja udziałowi społeczności szkolnej w procesie podejmowania decyzji dotyczących szkoły *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 22

23 Poradnie psychologiczno-pedagogiczne Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Promowana jest wartość edukacji 2. Wykorzystywane są zasoby placówki i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju 3. Placówka w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych 1. Wdrażanie różnorodnych rozwiązań promujących wartość edukacji i wpływa na rozwój osób i instytucji korzystających z oferty poradni. 2. Realizowanie działań adekwatnych do potrzeb klientów ma wpływ na podnoszenie kompetencji zawodowych nauczycieli i wychowawczych rodziców. 1. Wieloaspektowe diagnozowanie potrzeb i zasobów środowiska lokalnego pozwala na podejmowanie działań służących rozwojowi placówki oraz osób i instytucji środowiska lokalnego. 2. Prowadzenie - w sposób systematyczny, celowy i użyteczny - współpracy z różnorodnymi instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. 1. Wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych do planowania działań realizowanych przez poradnie oraz do planowania doskonalenia pracy własnej pracowników. 2. Systematyczne jest monitorowanie i analizowanie działań podejmowanych w placówce. 3. Wprowadzanie ciekawych, nowoczesnych i nowatorskich działań służy pełniejszemu zaspokajaniu potrzeb klientów. 23

24 Placówki doskonalenia nauczycieli Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Promowana jest wartość edukacji 2. Wykorzystywane są zasoby placówki i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju 3. Placówka w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu 1. Systemowo realizowane są działania związane z promowaniem wartości edukacji. 2. Działania podejmowane przez placówki skutecznie kształtują postawy uczenia się przez całe życie, wzmacniają odpowiedzialność za własny rozwój nauczycieli, dyrektorów i instytucji. 3. Placówki są pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym 1. Placówki w sposób celowy i skuteczny współpracują ze środowiskiem lokalnym, organizując wzajemne wykorzystywanie zasobów i realizując zadania na rzecz wzajemnego rozwoju. 2. Placówki systematycznie analizują, monitorują i modyfikują swoje działania dostosowując je do potrzeb odbiorców usług edukacyjnych. 3. Zbieranie informacji zwrotnych od organizacji i instytucji współpracujących z placówką pomaga w doskonaleniu oferty i podejmowaniu nowych działań. 1. Placówki analizują wyniki badań wewnętrznych i zewnętrznych. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których przygotowuje się ofertę placówki, planuje się i podejmuje działania. 2. W sposób systemowy monitoruje się i analizuje podejmowane działania, co pozwala na wprowadzanie modyfikacji. 1. Różnorodna oferta doskonalenia, kierowana do środowiska oświatowego, wypływa z realizowanej koncepcji pracy, polityki 1. Nie wszystkie placówki potrafią umiejętnie wykorzystać zasoby środowiska lokalnego. 1. Placówki nie zawsze doskonalą własną pracę uwzględniając systematycznie pozyskiwane informacje na temat rozwoju osób, instytucji i organizacji, które skorzystały z jej oferty. 1. Pracownicy współdziałają ze sobą w rozwiązywaniu problemów, ale nie zawsze doskonalą metody i formy współpracy. 24

25 kompleksowym) oświatowej państwa oraz oczekiwań klientów, których opinie poddawane są bieżącej ewaluacji i monitoringowi. 2. Wdrażanie nowatorskich rozwiązań innowacyjnych i systemowych poszerza katalog oferty i służy wypracowaniu kompleksowych działań, w różnych obszarach. 3. Zarządzanie placówkami zapewnia warunki do realizacji zadań statutowych oraz sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy, doskonaleniu zawodowemu pracowników oraz ich udziałowi w procesie decyzyjnym 2. Zarządzanie placówkami nie zawsze prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. 25

26 Część B (okres od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) 2.3. Ogólne informacje o liczbie ewaluacji W roku szkolnym 2014/2015 (w okresie od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) przeprowadzono 539 ewaluacji zewnętrznych, w tym 59 całościowych oraz 480 problemowych, co obrazuje poniższa tabela. Liczba ewaluacji przeprowadzonych w roku szkolnym 2014/2015 (do 31 maja 2015 r.) z uwzględnieniem typów szkół i placówek Lp. 1. Typ szkoły/placówki Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego Liczba ewaluacji: całościowe problemowe łącznie Przedszkola specjalne Szkoły podstawowe Gimnazja Licea ogólnokształcące Technika Zasadnicze szkoły zawodowe Szkoły specjalne Inne szkoły, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3d 3e ustawy o systemie oświaty Poradnie psychologicznopedagogiczne Biblioteki pedagogiczne Placówki doskonalenia nauczycieli Placówki oświatowowychowawcze Placówki kształcenia ustawicznego i inne, o których mowa w art. 2 pkt. 3a ustawy MOW-y, MOS-y i inne ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy Placówki zapewniające opiekę i wychowanie, o których mowa w art. 2 pkt 7 Kolegia pracowników służb społecznych Suma

27 W roku szkolnym 2014/2015 zaplanowano 577 ewaluacji, w tym 334 w szkołach samodzielnych i 243 w zespołach szkół. Od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r. przeprowadzono 539 ewaluacji, w tym 297 w szkołach samodzielnych i 242 w zespołach szkół. W roku szkolnym 2014/2015 zaplanowano przeprowadzenie 577 ewaluacji, w tym: 58 ewaluacji całościowych oraz 519 ewaluacji problemowych w zakresie wymagań wskazanych w podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa, w wybranych typach szkół i rodzajach placówek oraz w zakresie wymagań wybranych przez kuratora oświaty: a) w przedszkolach (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 50 ewaluacji; b) w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych, placówkach kształcenia ustawicznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 293 ewaluacji; c) w placówkach oświatowo-wychowawczych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 1 ewaluacja; d) w placówkach doskonalenia nauczycieli, poradniach psychologicznopedagogicznych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 2 ewaluacje; e) w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; f) w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; g) wybranych przez kuratora oświaty ewaluacji. *łączna liczba bez wymienienia wybranych wymagań Od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r. przeprowadzono 540 ewaluacji, w tym: 59 ewaluacji całościowych oraz 303 ewaluacji problemowych w zakresie wymagań wskazanych w podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa, w wybranych typach szkół i rodzajach placówek: 27

28 a) w przedszkolach (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 46 ewaluacji; b) w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych, placówkach kształcenia ustawicznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 257 ewaluacji; c) w placówkach oświatowo-wychowawczych (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; d) w placówkach doskonalenia nauczycieli (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; e) w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; f) w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa) 0 ewaluacji; g) wybranych przez kuratora oświaty ewaluacji. *łączna liczba bez wymienienia wybranych wymagań W roku szkolnym 2014/2015 (do 31 maja 2015 roku) zrealizowano 539 ewaluacji, co stanowi 93% planu, w tym 59 ewaluacji całościowych - 102% planu, 480 ewaluacji problemowych - 92% planu, w ramach wymagań: c) wskazanych w Podstawowych kierunkach polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/ ewaluacji - 88% planu; d) wybranych przez kuratora oświaty ewaluacji - 102% planu. W roku szkolnym 2014/2015 (do 31 maja 2015 roku) kurator oświaty zajął stanowisko wobec 5 pisemnych umotywowanych zastrzeżeń dotyczących raportów z ewaluacji (zgłoszonych przez dyrektorów szkół i placówek), z czego kurator oświaty: stwierdził zasadność zgłoszonych zastrzeżeń (w całości) - 1 przypadek; stwierdził zasadność części zgłoszonych zastrzeżeń - 2 przypadki; stwierdził brak zasadności zgłoszonych zastrzeżeń - 2 przypadki. 28

29 2.4. Wyniki ewaluacji Zestawienie ilościowych wyników ewaluacji przeprowadzonych w poszczególnych typach szkół i placówek Zestawienie poziomów spełniania wymagań państwa w poszczególnych typach szkół i placówek (z uwzględnieniem ewaluacji całościowych i problemowych zaplanowanych i przeprowadzonych w szkołach/placówkach samodzielnych i w zespołach). I. Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *dotyczy również oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych II. Przedszkola specjalne* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *dotyczy również oddziałów przedszkolnych specjalnych zorganizowanych w szkołach podstawowych III. Szkoły podstawowe* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych 29

30 IV. Gimnazja* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych V. Licea ogólnokształcące* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych VI. Technika* Technika uzupełniające dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych VII. Zasadnicze szkoły zawodowe* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych 30

31 VIII. Szkoły specjalne* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych IX. Inne szkoły, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3d-3e ustawy o systemie oświaty* Poziom Wymaganie Razem A B C D E *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych X. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne Poziom Wymagania A x x x x B x x x x C x x x x D x x x x E x x x x Razem XI. Biblioteki pedagogiczne Poziom Wymaganie A x x x x B x x x x C x x x x D x x x x E x x x x Razem 31

32 XII. Placówki doskonalenia nauczycieli Poziom Wymaganie A x x x x B x x x x C x x x x D x x x x E x x x x XIII. Placówki oświatowo-wychowawcze Poziom Wymaganie A x x x x x x x B x x x x x x x C x x x x x x x D x x x x x x x E x x x x x x x Razem Razem Poziom A B C D E XIV. Placówki kształcenia ustawicznego i inne, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy Wymaganie XV. MOW-y, MOS-y i inne ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy Razem Poziom Wymaganie Razem A x B x 11 C x D x E x XVI. Placówki zapewniające opiekę i wychowanie, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy Poziom Wymaganie A x x x x x x B x x x x x x C x x x x x x D x x x x x x E x x x x x x Razem 32

33 Poziom A B C D E XVII. Kolegia pracowników służb społecznych Wymaganie Razem 33

34 Podsumowanie analizy jakościowych wyników ewaluacji szkół i placówek w ramach badanych wymagań Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego* Lp. Badane wymaganie 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Mocne strony 1. Przedszkola działają zgodnie z przyjętymi koncepcjami pracy, uwzględniającymi potrzeby rozwojowe dzieci oraz specyfikę przedszkola i oczekiwania środowiska lokalnego. 2. Rodzice włączają się w realizację założeń pracy przedszkola. 2. Dzieci są aktywne 1. Przedszkola poprzez realizację różnych, ciekawych programów i projektów (w tym unijnych) skutecznie zachęcają dzieci do udziału w wielu przedsięwzięciach na rzecz środowiska lokalnego i aktywności własnej. 2. Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w przedszkolu. 3. Dzieci poprzez różnorodne zabawy są wdrażane do nabywania samodzielności. 3. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 1. Podejmowane w przedszkolach działania zapobiegają występowaniu zjawiska dyskryminacji. 2. Przedszkola, we współpracy z rodzicami i instytucjami środowiskowymi, rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe i sytuację społeczną każdego dziecka. 3. Oferta zajęć dostosowana jest do rozpoznanych potrzeb psychofizycznych dzieci. Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Bezpośredni udział rodziców w modyfikowaniu koncepcji pracy przedszkola nie jest powszechny. 1. Działania nauczycieli zmierzające do zachęcania dzieci do inicjowania i realizowania ich pomysłów nie są powszechne. 4. Inne: 1. Nauczyciele w sposób ciągły 1. W 21% badanych 34

35 Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i systematyczny monitorują procesy edukacyjne. 2. Podejmowane w przedszkolach działania, wynikające z wniosków z monitorowania procesów wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są skuteczne i wpływają na ich rozwój. 1. Procesy edukacyjne realizowane przez nauczycieli są spójne z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego. 2. Nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia każdego dziecka. 3. Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do kształcenia umiejętności dzieci opisanych w podstawie programowej oraz rozwijania ich zainteresowań. przedszkoli nauczyciele nie wdrażają nowatorskich rozwiązań służących rozwojowi dzieci. 1. W pojedynczych przypadkach wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci nie są uwzględniane do modyfikacji programów wychowania przedszkolnego. 35

36 Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) 1. W przedszkolach zapewnione są odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie do realizacji podstawy programowej i przyjętych programów wychowania przedszkolnego. 2. Ewaluacja wewnętrzna przeprowadzana jest przy powszechnym udziale nauczycieli. 3. Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego stanowią podstawę do wprowadza użytecznych zmian w funkcjonowaniu przedszkola. 1. Dzieci czują się w Przedszkolu bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. 2. Nauczyciele współpracują ze sobą podczas planowania, realizacji i analizowania procesów edukacyjnych. 1. W 20 % badanych przedszkoli proces zarządzania nie prowadzi do podejmowania nowatorskich rozwiązań. 2. Włączanie nauczycieli i rodziców w proces decydowania o pracy przedszkola nie jest powszechne. 1. Nie we wszystkich przedszkolach rodzice są angażowani w ocenę skuteczności działań wychowawczych oraz modyfikację tych działań. 36

37 Przedszkola specjalne* Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci 1. Koncepcja pracy przedszkoli sprzyja różnorodności realizowanych zajęć, współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym, co sprzyja osiąganiu sukcesów przez dzieci na miarę ich możliwości rozwojowych. 2. "Dzieci są aktywne 1. Nauczyciele w codziennej pracy stwarzają różnorodne sytuacje do wyzwalania aktywności przedszkolaków przede wszystkim w zakresie kształtowania czynności samoobsługowych i umiejętności komunikowania się. 3. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 1. Realizowane są różnorodne programy artystyczne wspomagające terapię dziecka niepełnosprawnego w ramach edukacji przez sztukę. 2. Prowadzone są działania uwzgledniające indywidualizację procesu kształcenia i wychowania w odniesieniu do każdego dziecka z uwzględnieniem stopnia jego niepełnosprawności oraz rozpoznanych potrzeb. 3. Przedszkola współpracują z poradniami psychologiczno pedagogicznymi, w tym specjalistycznymi oraz placówkami służby zdrowia w celu zapewnienia dzieciom i rodzicom wsparcia adekwatnego do zdiagnozowanych potrzeb rozwojowych ich dzieci. *dotyczy również oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych 37

38 Szkoły podstawowe* Lp. Badane wymaganie Wyniki ewaluacji 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; 3. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie Mocne strony 1. Nauczyciele realizując podstawę programową biorą pod uwagę osiągnięcia z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz uwzględniają zalecane warunki i sposoby jej realizacji. 2. W szkołach podejmowane są liczne działania, których celem jest przygotowanie uczniów do dalszego etapu kształcenia, a w perspektywie do wejścia na rynek pracy. 3. Nauczyciele powszechnie monitorują i analizują osiągnięcia każdego ucznia oraz formułują i wdrażają wnioski z tych analiz. 1. Nauczyciele systematycznie rozpoznają możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów poprzez celowe działania obejmujące całą społeczność szkolną. 2. Organizowane w szkołach zajęcia wyrównawcze i rozwijające zainteresowania są adekwatne do rozpoznanych potrzeb uczniów, a udzielane wsparcie odpowiada oczekiwaniom uczniów i ich rodziców. 3. Szkoły realizują działania antydyskryminacyjne oraz podejmują przedsięwzięcia w celu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. 1. W szkołach analizuje się wyniki sprawdzianu w klasie VI oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej, a wnioski z prowadzonych analiz są podstawą do modyfikacji podejmowanych działań. 2. Nauczyciele systematycznie modyfikują metody i formy pracy, stosując twórcze rozwiązania i wprowadzając nowe pomoce dydaktyczne. 3. Pozalekcyjne zajęcia dodatkowe organizowane są adekwatnie do zdiagnozowanych potrzeb uczniów. Słabe strony 1. Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów nie zawsze przekładają się na wzrost efektów kształcenia. 1. W części szkół działania związane z indywidualizacją procesu edukacyjnego nie mają charakteru powszechnego i nie zawsze obejmują każdego ucznia. 2. W niektórych szkołach część lekcji prowadzona jest w sposób mało atrakcyjny dla uczniów. 1. W niektórych szkołach nie wykorzystuje się wyników zewnętrznych badań edukacyjnych opisanych w literaturze fachowej. 2. Większość szkół nie prowadzi systemowych działań mających na celu badanie losów absolwentów. 38

39 oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych" 4. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) 5. Uczniowie są aktywni (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) 6. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) 7. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) 1. Nauczyciele stosują różnorodne metody pracy uwzględniające potrzeby i możliwości uczniów. 2. W szkołach panuje atmosfera sprzyjająca uczeniu się, nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się, a uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. 3. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób umożliwiający uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i wykorzystanie jej w praktyce. 1. Uczniowie chętnie korzystają z różnorodnych zajęć pozalekcyjnych rozwijających umiejętności i zainteresowania oferowanych przez szkołę. 2. Uczniowie angażują się w podejmowane działania na rzecz społeczności lokalnej. 3. Nauczyciele podejmują skuteczne działania zachęcające wszystkich uczniów do podejmowania różnorodnych aktywności. 1. W oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego podejmowane są działania służące rozwojowi szkoły. 2. Zarządzanie sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu. 3. Zarządzanie szkołami koncentruje się na wychowaniu, nauczaniu i uczeniu się oraz zapewnieniu odpowiednich do realizacji tych zadań warunków. 1. Szkoły w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jej działania, współpracują z instytucjami i organizacjami w środowisku lokalnym. 2. W szkołach prowadzone są działania kształtujące pozytywny klimat sprzyjający uczeniu się. 3. We wszystkich szkołach nauczyciele współpracują ze 1. W trakcie zajęć uczniowie rzadko mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem. 2. W części szkół nauczyciele nie stosują nowatorskich rozwiązań służących rozwojowi uczniów. 1. Uczniowie rzadko są inicjatorami działań podejmowanych na rzecz społeczności lokalnej. 2. Podczas realizowania działań na rzecz środowiska lokalnego rzadko angażowane są osoby spoza społeczności szkolnej. 1. W części szkół zarządzanie nie prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. 2. W niektórych szkołach rodzice nie uczestniczą w procesie podejmowania decyzji dotyczących życia szkoły. 1. Szkoły nie w pełni wykorzystują informacje o losach absolwentów do promowania wartości edukacji. 2. W niektórych szkołach uczniowie i rodzice nie biorą udziału w modyfikacjach podejmowanych działań wychowawczych. 3. Nie zawsze działania szkół przekładają się na 39

40 sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 4. Szkoły współpracują z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci oraz wykorzystują opinie rodziców na temat swojej pracy. 5. Uczniowie współpracują ze sobą podczas realizacji przedsięwzięć inicjowanych przez samorząd uczniowski. 6. Szkoły działają zgodnie z przyjętą do realizacji koncepcją, która jest zanana i akceptowana przez uczniów i rodziców. zapewnienie uczniom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. 4. W niektórych szkołach nauczyciele nie pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. 5. W części szkół rodzice nie wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i szkoły. 6. Nie wszystkie szkoły współpracują z uczniami i rodzicami podczas przygotowania i modyfikowania koncepcji swojej pracy. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych Gimnazja* Lp. Badane wymaganie 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Mocne strony 1. Prowadzenie diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego i uwzględnianie jej wyników przy realizacji podstawy programowej jest powszechne. 2. Występuje spójność realizacji procesów edukacyjnych z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. 3. Monitorowanie i diagnozowanie osiągnięć uczniów oraz wdrażanie wniosków z analiz jest powszechne. Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Działania, podejmowane w oparciu o wnioski wynikające z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów często nie przynoszą wzrostu efektów kształcenia mierzonych wynikiem egzaminu zewnętrznego. 2. Szkoły nie podejmują refleksji nad oceną skuteczności podejmowanych działań. 40

41 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; 3. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych" 1. Szkoły współpracują z placówkami specjalistycznymi w celu dokonania diagnozy rozwoju i uzyskania wskazówek wspierających rozwój ucznia. 2. Szkoły pozyskują opinie uczniów i rodziców w celu dostosowania oferty zajęć do potrzeb, możliwości i oczekiwań uczniów. 3. Nauczyciele, wychowawcy, podejmują działania profilaktyczne dotyczące dyskryminacji zapobiegając jej występowaniu w szkole. 1. W szkołach prowadzone są analizy wyników egzaminów zewnętrznych, ewaluacji wewnętrznej oraz badań wewnętrznych, z których wnioski stanowią podstawę do wdrażania działań na rzecz podnoszenia jakości procesu edukacyjnego. 2. Powszechną praktyką w niemal wszystkich ewaluowanych gimnazjach jest systemowe podejście do wdrażanych działań, czego potwierdzeniem jest monitorowanie ich realizacji, ocenianie efektywności oraz wprowadzanie koniecznych zmian. 1. Nie wszyscy nauczyciele na obowiązkowych zajęciach, różnicują metody i formy pracy, uwzględniając preferowane sposoby uczenia się i możliwości każdego ucznia. 1. Nie wszystkie szkoły, organizując procesy edukacyjne, korzystają z wyników badań zewnętrznych dostępnych w literaturze fachowej. 2. W wielu szkołach nie ma wypracowanych sposobów systemowego wykorzystywania informacji o losach absolwentów. 3. Nie zawsze wiedza nauczycieli na temat wniosków z prowadzonych w szkole analiz i badań oraz wdrażanych na ich podstawie działań ma charakter powszechny. 41

42 4. Inne: (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty) *Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Uczniowie są aktywni 1. Sposób planowania oraz realizacja procesów edukacyjnych, oparta jest na diagnozie potrzeb i możliwości uczniów oraz jasno formułowanych wymaganiach. 2. Nauczyciele udzielają uczniom informacji zwrotnej o postępach w nauce oraz oceniają ich według ustalonych, znanych im zasad. 3. Nauczyciele, organizując procesy edukacyjne uwzględniają powiązanie różnych dziedzin wiedzy, nauczanych przedmiotów oraz aktualnych wydarzeń w Polsce i na świecie. 1. Szkoły umożliwiają uczniom rozwijanie zdolności i zainteresowań poprzez organizowanie zajęć pozalekcyjnych. 2. Uczniowie angażują się w zajęcia lekcyjne i różne formy pozalekcyjne organizowane z uwzględnieniem ich potrzeb oraz możliwości szkoły. 3. Uczniowie inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju i szkoły, wpływając na integrację środowiska lokalnego. 1. Działania nauczycieli w zakresie umożliwiania uczniom uczenia się od siebie nawzajem nie mają charakteru powszechnego. 2. Nauczyciele w niewielkim stopniu wykorzystują pomysły i zdolności twórcze uczniów podczas lekcji. 1. Dominującymi formami aktywności uczniów na lekcjach są formy bierne, takie jak słuchanie i notowanie, rzadziej dyskutowanie czy zadawanie pytań. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi 1. Szkoły w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego podejmują działania służące ich rozwojowi. 2. Dyrektorzy prowadzą skuteczne działania, które sprzyjają zespołowej i indywidualnej pracy nauczycieli oraz ich doskonaleniu. 3. Ewaluacja wewnętrzna przeprowadzana jest wspólnie z nauczycielami. 1. Dyrektorzy nie podejmują skutecznych działań, które służą realizowaniu nowatorskich rozwiązań. 2. Dyrektorzy nie zawsze zapewniają udział wszystkich podmiotów szkoły w procesie podejmowania decyzji dotyczących życia szkoły. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 42

43 Licea ogólnokształcące* Lp. Badane wymaganie 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; 3. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych" Mocne strony 1. Podstawa programowa jest powszechnie realizowana z uwzględnianiem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz z zastosowaniem określonych warunków i sposobów jej realizacji. 2. Osiągnięcia uczniów są monitorowane a wnioski z analiz - wdrażane. 3. W większości szkół wyniki i efekty kształcenia potwierdzają skuteczność podejmowanych działań wynikających z wdrażanych wniosków z analiz osiągnięć uczniów. 1. Powszechnie rozpoznawane są możliwości i potrzeby uczniów. 2. Szkoły efektywnie współpracują z poradniami psychologicznopedagogicznymi i innymi zewnętrznymi instytucjami. 3. W większości szkół prowadzone są obserwowalne działania uwzględniające indywidualizację 1. Powszechnie w szkołach analizowane są wyniki egzaminu maturalnego, formułowane są wnioski i rekomendacje. 2. Na podstawie sformułowanych wniosków wprowadzane są zmiany w realizowanych procesach edukacyjnych. 3. W wielu szkołach wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych oraz badań losów absolwentów. Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. W wielu szkołach odnotowuje się relatywnie niskie wyniki egzaminów maturalnych mimo podejmowanych działań, a działania w tym obszarze uznać można w nich za nieskuteczne lub nieadekwatne. 1. Niewykorzystywane są badania zewnętrzne do planowania pracy szkół. 2. Badanie losów absolwentów ograniczają się do informacji o dalszym etapie kształcenia (kierunek studów/szkoła policealna/praca). 43

44 4. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 1. Nauczyciele stosują bardzo zróżnicowane metody pracy z uczniami. 2. Nauczyciele informują uczniów o ich postępach w nauce Uczniowie są aktywni 1. Uczniowie są zaangażowani w życie szkoły, podejmują samodzielnie różne inicjatywy na rzecz szkoły i środowiska. Zarządzanie szkołą służy jej rozwojowi 1. Ewaluacje wewnętrzna jest stałym elementem pracy szkoły. 2. Zarządzanie szkołą uwzględnia wnioski z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora szkoły. 1. Zarządzanie szkołą nie inspiruje nauczycieli do podejmowania nowatorstwa. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 44

45 Technika* Technika uzupełniające dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych* Lp. Badane wymaganie 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; Mocne strony 1. Działania wdrażające wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów i analizy wyników egzaminów zewnętrznych przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych przez uczniów. 2. Bogata i atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych (wspomagających i rozwijających) przyczynia się do odnoszenia sukcesów uczniów w różnorodnych konkursach i olimpiadach zawod., tematycznych i sportowych, a także wzrostu efektów uczenia się. 3. Wprowadzanie treści wykraczających poza podstawę programową nauczania w zawodzie w ramach organizowanych dodatkowych zajęć edukacyjnych, w tym udział w projektach zewnętrznych, umożliwia uczniom zdobywanie dodatkowych kompetencji zawodowych i lepszego funkcjonowania na ryku pracy. 1. Działania w zakresie indywidualnego wspomagania rozwoju uczniów i ich skuteczność jest bardzo dobrze postrzegana i wysoko oceniana przez uczniów oraz rodziców. 2. Szeroka współpraca z instytucjami funkcjonującymi w środowisku, w tym z wyższymi uczelniami stwarza warunki do wszechstronnego rozwoju uczniów i zaspakajania ich indywidualnych potrzeb i zainteresowań. Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Działania podejmowane na podstawie wniosków z monitorowania osiągnieć uczniów nie są skuteczne w przygotowaniu ich do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe lub egzaminu maturalnego. 2. Nauczyciele realizując podstawę programową sporadycznie rozwijają u uczniów umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno komunikacyjnymi. 45

46 4. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Uczniowie są aktywni 1. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie, a także pomaga im zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej. 1. Uczniowie chętnie podejmują i realizują, we wsparciu ze strony nauczycieli, różnorodne działania mające duży wpływ na ich rozwój i rozwój społeczności lokalnej. 2. Nauczyciele prowadzą zajęcia w sposób atrakcyjny dla uczniów, co wpływa na ich duże zaangażowanie w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. 3. Wspieranie uczniów w podejmowaniu i realizowaniu różnych inicjatyw dotyczących współpracy z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym, a także inicjatywy uczniów w tym zakresie wpływają na ich rozwój oraz rozwój środowiska lokalnego. 1. Brak powszechności w działaniach nauczycieli dotyczących motywowania i wspierania uczniów do aktywnego uczenia się i przekazywania im informacji zwrotnej o postępach w nauce. Nauczyciele w niewielkim stopniu umożliwiają uczniom wpływanie na sposób organizacji oraz przebieg uczenia się. 2. Nauczyciele i uczniowie nie stwarzają atmosfery sprzyjającej uczeniu się. Nauczyciele rzadko informują uczniów o postępach w nauce, efektach ich pracy, formułowanych wobec nich wymagań i sporadycznie wspierają uczniów w trudnych sytuacjach. 3. W ocenie uczniów działania nauczycieli umożliwiające im uczenie się od siebie nawzajem nie są powszechne. 1. Brak zaangażowania uczniów w działania na rzecz społeczności lokalnej. 2. Dominującą formą aktywności uczniów na zajęciach edukacyjnych jest słuchanie i notowanie. Uczniowie rzadko mają możliwość brania udziału w dyskusji, zadawania pytań czy zgłaszania propozycji własnych zadań. 3. Koordynatorem aktywności uczniów jest głównie nauczyciel. Podczas zajęć edukacyjnych nauczyciele rzadko pozwalają uczniom na samodzielną lub zespołową aktywność. 46

47 5. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi 1. Styl zarządzania szkoła uwzgledniający udział poszczególnych podmiotów w procesach decyzyjnych, a także ścisła współpraca ze środowiskiem lokalnym, sprzyja rozwojowi szkoły na wielu płaszczyznach i prowadzi do podejmowania nowatorskich rozwiązań. 1. Rodzice, nauczyciele i uczniowie nie uczestniczą w procesie decyzyjnym dotyczącym funkcjonowania szkoły w jej różnych aspektach. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych; 47

48 Zasadnicze szkoły zawodowe* Lp. Badane wymaganie Mocne strony Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; 1. Nauczyciele budują atmosferę sprzyjającą uczeniu się, a także podejmują różnorodne działania motywujące i wspierające uczniów, co pozwala uczniom osiągnąć sukces edukacyjny na miarę swoich możliwości 1. Podejmowane przez nauczycieli wspólnie z sojusznikami szkoły działania mające na celu umożliwianie młodzieży korzystania z wyjazdów edukacyjnych, atrakcyjnego spędzania wolnego czasu i wsparcia socjalnego sprzyjają skutecznemu przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu uczniów. 1. Nauczyciele realizując podstawę programową sporadycznie rozwijają u uczniów umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno komunikacyjnymi. 2. Działania podejmowane na podstawie wniosków z monitorowania osiągnieć uczniów nie są skuteczne w przygotowaniu ich do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe 1. Prowadzone w szkole rozpoznanie możliwości i potrzeb rozwojowych uczniów nie wpływa na powszechność stosowania przez nauczycieli indywidualizacji działań wobec uczniów. 2. W ocenie uczniów i rodziców oferta szkoły w zakresie zajęć pozalekcyjnych nie odpowiada potrzebom i zainteresowaniom uczniów. 3. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych" 4. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora 1. Wykorzystywanie wniosków z analizy wyników egzaminów próbnych i zewnętrznych potwierdzających kwalifikacje w zawodzie do planowania i organizowania procesów edukacyjnych oraz doskonalenia oferty edukacyjnej, korzystnie wpływa na wyniki i poziom zdawalności egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie 1. Nauczyciele nie wykorzystują badań zewnętrznych innych niż egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie, które mogłyby mieć wpływ na organizację procesów edukacyjnych. 1. Nauczyciele w procesie lekcyjnym nie stwarzają w sposób powszechny 48

49 Oświaty): Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się uczniom możliwości uczenia się od siebie i wpływania na przebieg procesu uczenia się. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Uczniowie są aktywni Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi 1. Współpraca z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym, wpływa na poprawę warunków lokalowych, unowocześnienie bazy dydaktycznej oraz uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej. 1. Uczniowie nie podejmują inicjatyw na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły i społeczności lokalnej. 2. Dominującą formą aktywności uczniów na zajęciach edukacyjnych jest słuchanie i notowanie. Uczniowie rzadko mają możliwość brania udziału w dyskusji, czy zadawania pytań. 1. Społeczność szkolna nie jest włączana w procesy decyzyjne podejmowane w szkole. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych; 49

50 Szkoły specjalne* Lp. Badane wymaganie Wyniki ewaluacji Mocne strony Słabe strony 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji"; 4. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 1. Uczniowie biorą liczny udział i odnoszą sukcesy w konkursach i zawodach sportowych, co pozytywnie wpływa na ich rozwój fizyczny i społeczny 2. Edukacja uczniów ukierunkowana jest na wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce. 3. Uczniowie uczestniczą w konkursach i zawodach sportowych, co wzmacnia w nich poczucie wartości i motywuje do aktywności. 1. Szkoły realizacją różnorodne zewnętrzne projekty edukacyjne uwzględniające zdiagnozowane indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne uczniów. 2. Szkoły w odpowiedzi na zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów podejmują różnorodne działania we współpracy z poradniami psychologicznopedagogicznymi i innymi specjalistycznymi podmiotami 1. Szkoły prowadzą zróżnicowane nowatorskie działania, których celem jest m. in. dostarczanie pozytywnych przeżyć uczniom, w tym będącym w większości podopiecznymi placówek pomocy społecznej, a także wzbogacenie doświadczania przez nich świata. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 50

51 Inne szkoły, o których mowa w art. 9 pkt 3d-3e ustawy o systemie oświaty Lp. Badane wymaganie 1. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 2. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji" 3. Szkoła lub placówka organizując procesy Mocne strony 1. Przebieg procesów edukacyjnych jest spójny z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej kształcenia w danych zawodach. 2. Diagnoza wstępna, dotycząca wiadomości i umiejętności słuchaczy z wcześniejszego etapu edukacyjnego, prowadzona jest w zakresie wynikającym ze specyfiki szkoły policealnej i prowadzi do opracowanie wskazań edukacyjnych, które następnie są wdrażane w procesie kształcenia. 3. Nauczyciele podejmują działania wynikające z wniosków z monitorowania osiągnięć słuchaczy, które przekładają się na podnoszenie kompetencji opisanych w podstawie programowej kształcenia w danych zawodach i wzrost kształcenia mierzony wskaźnikami egzaminów zewnętrznych. 1. W szkołach prowadzona jest aktywna współpraca z różnymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i pomoc słuchaczom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. 2. Powszechnie stosowane przez nauczycieli różne metody pracy, indywidualne podejście adekwatne do potrzeb i możliwości słuchaczy oraz panująca na zajęciach atmosfera służy budowaniu efektywnego środowiska uczenia się. 3. Systematycznie podejmowane działania antydyskryminacyjne wynikają ze specyfiki szkoły i są adekwatne do zdiagnozowanych potrzeb. 1. W szkołach analizowane są wyniki egzaminów zewnętrznych oraz wyniki Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Do monitorowania nabywania wiedzy i umiejętności podczas zajęć nauczyciele nie wykorzystują technik badawczych i nie pytają słuchaczy co sądzą o ich sposobie przekazywania wiedzy 1. Sposób wykorzystywania wyników badań zewnętrznych do 51

52 edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych" 4. Inne (ewaluacja problemowa w zakresie wybranym przez Kuratora Oświaty): Procesy edukacyjne zorganizowane są w sposób sprzyjający uczeniu się Uczniowie są aktywni Zarządzanie szkołą służy jej rozwojowi ewaluacji wewnętrznej. 2. Decyzje dotyczące organizacji procesów edukacyjnych podejmowane są z uwzględnieniem wniosków wynikających z analizy wyników badań wewnętrznych i zewnętrznych. 1. Nauczanie jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i dostosowane do specyfiki kształcenia osób dorosłych. 2. Nauczyciele aranżują sytuacje, które zachęcają wszystkich słuchaczy do podejmowania różnorodnych aktywności edukacyjnych. Słuchacze podejmują działania edukacyjne i prospołeczne, które przyczyniają się do rozwoju osobowości, wdrażają do samokształcenia oraz kształtują wrażliwość społeczną. 3. Sposób zarządzania szkołą zapewnia słuchaczom odpowiednie do ich potrzeb warunki uczenia się, a nauczycielom dostęp do odpowiednich zasobów przydatnych w rozwoju zawodowym. doskonalenia procesu edukacyjnego. 1. Dominującą formą aktywności na zajęciach jest notowanie i słuchanie. *nie dotyczy szkół zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych 52

53 MOW-y, MOS-y i inne ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy Lp. Badane wymaganie 1. Placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój wychowanków" 2. Placówka w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analiz badań zewnętrznych i wewnętrznych" 5. Pozostałe wymagania badane w ramach ewaluacji całościowej (w ujęciu kompleksowym) Mocne strony 1. Placówka podejmuje i realizuje działania spójne z przyjętą koncepcją pracy udzielając specjalistycznej pomocy wychowankom i przystosowując ich do życia poza ośrodkiem. 2. Konsekwentne i różnorodne działania podejmowane dla rozwoju wychowanków przez pracowników ośrodka, są bardzo ważne dla rodziców. 3. Placówka tworzy warunki do współpracy z rodzicami, którzy mają możliwość wypowiadania się w ważnych sprawach dotyczących funkcjonowania ośrodka i w wielu przypadkach z niej korzystają. 1. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej i innych badań przeprowadzonych w placówce uwzględniane są w opracowaniach rocznych planów pracy placówki, planu nadzoru pedagogicznego, a także do doskonalenia regulaminów i procedur obowiązujących w ośrodku. 2. W placówce w sposób systemowy monitoruje się i analizuje działania dotyczące w szczególności pracy dydaktycznej i wychowawczej wychowawców i nauczycieli oraz funkcjonowania wychowanków. 1. W placówce systematycznie rozpoznaje się potrzeby i możliwości wychowanków, a także organizuje różnorodne i adekwatne formy pomocy psychologicznopedagogicznej. 2. Placówka podejmuje nowatorskie rozwiązania programowe oraz działania nowatorskie w zakresie socjalizacji, resocjalizacji, edukacji i wychowania podopiecznych. 3. Współpraca z instytucjami i organizacjami funkcjonującymi w środowisku lokalnym Wyniki ewaluacji Słabe strony 1. Niewielu rodziców angażuje się w ustalenia dotyczące modyfikowania koncepcji pracy placówki. 1. W planowaniu pracy w niewielkim zakresie wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych. 1. Nauczyciele wykorzystują różnorodne metody i formy pracy na zajęciach, jednak nie zawsze są one skuteczne. 53

54 przynosi obopólne korzyści i wpływa na wzajemny rozwój. 54

55 Część C (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) 2.5. Wnioski z przeprowadzonych ewaluacji (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Wnioski z przeprowadzonych ewaluacji z uwzględnieniem typów szkół i placówek Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego: 1. Dzieci mają stworzone odpowiednie warunki do nabywania wiadomości i kształtowania umiejętności zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Silnie akcentowane są w koncepcjach pracy programy wspierania zainteresowań dzieci. 2. Działania związane z budowaniem aktywności dzieci są zróżnicowane i najczęściej skuteczne. W niewielu przedszkolach natomiast warunki lub sposoby prowadzenia zajęć z dziećmi nie stwarzały im warunków do realizacji swoich pomysłów. 3. Indywidualizowanie pracy oparte jest o systematycznie, i w wielu przedszkolach, systemowo przeprowadzane diagnozy potrzeb i możliwości dzieci. Monitorowanie procesów rozwoju wychowanków umożliwia dostosowanie działań do ich potrzeb. Jest niewielka grupa przedszkoli, w której nie modyfikuje się jednak programów pracy z dziećmi na podstawie wewnętrznych badań i analiz. 4. Mocną stroną przedszkoli jest wykorzystanie zasobów środowiska do wsparcia rozwoju dzieci. Środowiska lokalne przypisują działaniom przedszkoli duże znaczenie, jako wzmacniające więzi międzypokoleniowe i społeczne. 5. W przedszkolach, wspólnie z rodzicami, podejmuje się działania mające na celu zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego. W części przedszkoli występują problemy z aktywnością rodziców w zakresie podejmowania przez nich inicjatyw, realizowania takich inicjatyw czy wreszcie współdecydowania w istotnych dla przedszkoli sprawach. Słabszym ogniwem pracy przedszkola jest angażowanie rodziców w ocenę i modyfikację działań wychowawczych. 6. Nauczyciele podejmują różnorodne, systematyczne i celowe działania, które upowszechniają i promują w środowisku lokalnym, ukazując tym samym wartość i znaczenie wychowania przedszkolnego nie tylko dla dzieci, ale i środowiska. 7. Zarządzanie przedszkolami nie prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów w blisko co czwartym przedszkolu. Również wykorzystanie wyników zewnętrznych badań pedagogicznych nadal nie jest powszechne. Wnioski z ewaluacji przedszkoli specjalnych: 1. Dzieci otrzymują pomoc adekwatną do zdiagnozowanych potrzeb, a prowadzone działania uwzględniają indywidualizację procesu kształcenia i wychowania. Proces terapeutyczny wspomagany jest poprzez realizowanie różnorodnych programów artystycznych. 2. Dzieci mają stwarzane różnorodne sytuacje do wyzwalania aktywności w zakresie kształtowania umiejętności społecznych, w tym zwłaszcza komunikowania się z otoczeniem. 3. Osiąganiu sukcesów, na miarę możliwości rozwojowych dzieci niepełnosprawnych, sprzyja realizacja zadań przedszkola przy współudziale z rodziców i środowiska lokalnego. 55

56 Wnioski z ewaluacji szkół podstawowych: 1. Koncepcje pracy szkół są adekwatne do potrzeb rozwojowych uczniów i akceptowane przez społeczność szkolną i rodziców. Uczniowie i rodzice sporadycznie jednak uczestniczą w ich przygotowaniu i modyfikacji. 2. Oferta edukacyjna szkół jest spójna z podstawą programową, która realizowana jest z wykorzystaniem zalecanych sposobów i warunków jej realizacji. 3. W małopolskich szkołach nauczyciele stosują różnorodne metody i formy pracy, dostosowane do potrzeb większości uczniów, jednak mają problemy z zastosowaniem nowatorskich rozwiązań i indywidualizowaniem procesu edukacyjnego do potrzeb każdego ucznia. 4. Uczniowie uczestniczą w realizacji działań inicjowanych przez samorząd uczniowski, znają i akceptują zasady panujące w szkole, jednak zdarza się, że nie mają możliwości współuczestniczenia (wraz z rodzicami) w ich określaniu i modyfikowaniu. 5. W większości małopolskich szkół nauczyciele analizują wyniki sprawdzianu w klasach szóstych, prowadzą ewaluację wewnętrzną i badania wewnętrzne, jednak realizacja wypracowanych wniosków w części szkół nie przyczynia się do poprawy efektów kształcenia. 6. Nauczyciele w swojej pracy w ograniczonym stopniu wykorzystują wyniki badań edukacyjnych dostępnych w literaturze fachowej, ale systematycznie korzystają z wyników badań wewnętrznych opartych o narzędzia zewnętrzne, opracowywane przez wydawnictwa. 7. Rodzice i uczniowie rzadko biorą udział w modyfikacjach podejmowanych przez szkoły działań wychowawczych. 8. Uczniowie angażują się w działania na rzecz środowiska lokalnego, rzadko jednak te działania podejmowane są z ich inicjatywy. 9. Sprawowany nadzór pedagogiczny i zespołowa praca nauczycieli sprzyjają ewaluacji wewnętrznej oraz przyczyniają się do wprowadzania prorozwojowych zmian w funkcjonowaniu większości małopolskich szkół podstawowych. 10. Szkoły tworzą pozytywny klimat sprzyjający zdobywaniu wiedzy i umiejętności przez uczniów, podejmują wiele działań promujących wartość edukacji, ale nie w pełni wykorzystują w tym celu informacje o losach absolwentów. 11. Szkoły współpracują z rodzicami na rzecz rozwoju dzieci, jednak sami rodzice rzadko uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. 12. Szkoły działają zgodnie z przyjętymi koncepcjami pracy, jednak rodzice i uczniowie nie zawsze biorą udział w ich przygotowaniu i modyfikowaniu. 56

57 Wnioski z ewaluacji gimnazjów: 1. Gimnazja, realizując podstawę programową, uwzględniają zalecane warunki i sposoby jej realizacji. W połowie gimnazjów nie obserwowano jednak takiej organizacji procesów edukacyjnych, które pozwalałyby uczyć się uczniom od siebie i kształtować ich kompetencje uczenia się również poprzez zwiększenie odpowiedzialności za uczenie się 2. Nauczyciele gimnazjów powszechnie monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów oraz wdrażają wnioski w tym zakresie. Z wyników obserwacji wynika jednak, iż często uczniowie są bierną stroną procesów monitorowania nie mając np. możliwości podsumowania zajęć, wyrażenia opinii o swojej nauce czy oceny procesu. Również obserwowane procesy oceniania, mimo, iż można im przypisać znaczenie motywujące, nie zawierały w wielu szkołach elementów umożliwiających planowanie rozwoju uczniów. 3. Własne analizy pozwalają szkołom rozpoznawać możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów. Działania nauczycieli nie zawsze uwzględniają jednak indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia, takie działania stały się domeną zajęć pozalekcyjnych. 4. W szkołach prowadzone są analizy wyników egzaminów gimnazjalnych z zastosowaniem metod jakościowych i ilościowych. Wnioski z analiz są wdrażane, jednak nie zawsze przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, co wynika generalnie z braku określania kryteriów sukcesów edukacyjnych uczniów. Dostrzega się w analizach prymat indywidualnych sukcesów uczniów nad rozwojem większości uczniów. 5. Szkoły, podejmując działania mające na celu podniesienie jakości pracy, coraz częściej i skuteczniej korzystają z istotnego wskaźnika, jakim są informacje z systematycznie prowadzonych badań losów absolwentów. 6. Uczniowie powszechnie biorą udział w podejmowaniu różnorodnych działań na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły i społeczności lokalnej. 7. Dyrektorzy podejmują skuteczne działania w celu zapewnienia uczniom odpowiednich warunków do realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych. Zarządzanie gimnazjami, w co piątej szkole, nie prowadzi do wdrażania nowatorskich rozwiązań. W wielu pozostałych, mimo aspektu nowości rozwiązań, brak jest refleksyjnej analizy dotyczącej sensu pedagogicznego przyjmowanych rozwiązań. 8. Szkoły - odpowiednio do potrzeb uczniów - wykorzystują zasoby środowiska lokalnego i, we współpracy z licznymi instytucjami oraz organizacjami, realizują różnorodne działania. 9. Podobnie jak w innych typach szkół wiedza o zewnętrznych badaniach pedagogicznych oraz ich potencjale, w kontekście konkretnych trudności uczniów szkoły, jest bardzo niewielka. Podstawą planowania pracy są najczęściej własne, wewnętrzne analizy, oparte na różnego rodzaju pisemnych formach sprawdzania wiedzy i umiejętności. 57

58 Wnioski z ewaluacji liceów ogólnokształcących: 1. Analizy osiągnięć uczniów, procesy wdrażania wniosków z analiz wyników egzaminów maturalnych nie przekładają się w wielu badanych szkół na mierzalny wzrost efektów kształcenia. Szkoły, pracując w trzyletnim interwale, nie traktują wyników tych analiz jako istotnych wskaźników wspierających procesy planistyczne. 2. Szkoły powszechnie monitorują osiągnięcia edukacyjne uczniów, zarówno bieżące jak i z poprzedniego etapu edukacyjnego. W trakcie zajęć różnicowanie pracy z uczniami opiera się zazwyczaj na podstawowych metodach np. poprzez różnicowanie trudności pytań, powtórzenie. 3. Z wyników obserwacji wynika, iż często uczniowie są bierną stroną procesów monitorowania nie mając np. możliwości podsumowania zajęć, wyrażenia opinii o swojej nauce czy oceny procesu. Również obserwowane procesy oceniania nie zawierały w wielu szkołach elementów umożliwiających planowanie rozwoju uczniów. 4. W wielu szkołach organizacja zajęć pozalekcyjnych jest dostosowana do potrzeb i zainteresowań uczniów, ale w badanej próbie co czwarty uczeń uważał je za niezbyt interesujące, chociaż - generalnie wspierające jego naukę. 5. Podobnie jak w innych typach szkół wiedza o zewnętrznych badaniach pedagogicznych oraz ich potencjale, w kontekście konkretnych trudności uczniów szkoły, jest bardzo niewielka. Podstawą planowania pracy są najczęściej własne, wewnętrzne analizy, oparte na różnego rodzaju pisemnych formach sprawdzania wiedzy i umiejętności. Wnioski z ewaluacji techników: 1. Działania wdrażające wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów oraz analizy wyników egzaminów zewnętrznych, w tym bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i odnoszenia sukcesów w konkursach zawodowych i olimpiadach. Natomiast w części szkół podejmowane działania nie przekładają się na wzrost efektów uczenia się. W mniejszym wymiarze dotyczy to wyników egzaminów zawodowych, a w wyraźnie większym egzaminów maturalnych. 2. Szeroka współpraca z instytucjami funkcjonującymi w środowisku, w tym z wyższymi uczelniami, stwarza uczniom warunki do wszechstronnego rozwoju uczniów, zaspakajania ich indywidualnych potrzeb i zainteresowań, co jest wysoko oceniane przez uczniów i rodziców. 3. Realizacja podstawy programowej kształcenia zawodowego uzupełniania jest w wielu szkołach o budowanie dodatkowych kompetencji i umiejętności zawodowych. Różnorodność realizowanych projektów edukacyjnych, współfinansowanych najczęściej ze środków samorządów lokalnych, zwiększa szanse na odniesienia sukcesu zawodowego przez absolwentów. 4. Prowadzenie zajęć w sposób atrakcyjny dla uczniów wpływa na ich duże zaangażowanie, jednak w części szkół dominującą formą aktywności na zajęciach jest słuchanie i notowanie. Uczniowie rzadko mają możliwość brania udziału w dyskusji, zadawania pytań, zgłaszania własnych propozycji, czy wreszcie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej. 58

59 Wnioski z ewaluacji zasadniczych szkół zawodowych: 1. Wykorzystywanie wniosków z analizy wyników egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie korzystnie wpływa na jego wyniki, natomiast w części szkół działania podejmowane na podstawie wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów nie są skuteczne w przygotowaniu ich do egzaminu. 2. Rozpoznane możliwości i potrzeby rozwojowe uczniów nie są wykorzystywane powszechnie w indywidualizacji działań, a także organizacji zajęć pozalekcyjnych, które odpowiadałyby ich potrzebom i zainteresowaniom. Zajęcia pozalekcyjne odbierane są przez połowę badanych uczniów jako mało interesujące, chociaż przydatne w nauce. 3. Znaczny odsetek uczniów z trudnościami edukacyjnymi, zaległościami z poprzednich etapów kształcenia, powoduje konieczność uruchamiania w większości szkół programów budowania podstawowych kompetencji, bez których nie można skutecznie prowadzić przygotowania zawodowego. 4. Społeczność szkolna nie jest włączana w podejmowane istotne procesy decyzyjne, natomiast współpraca z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym, wpływa na poprawę warunków lokalowych, unowocześnienie bazy dydaktycznej oraz uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej. Wnioski z ewaluacji szkół specjalnych: 1. Uczniom stwarza się możliwość odniesienia sukcesu poprzez udział w różnorodnych konkursach i zawodach sportowych, co wpływa na wzmocnienie u uczniów poczucia wartości, motywuje do aktywności oraz wpływa na ich rozwój fizyczny i społeczny. 2. Szkoły w odpowiedzi na zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów, wspomagają ich rozwój we współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi specjalistycznymi podmiotami, a także poprzez realizację różnorodnych zewnętrznych projektów edukacyjnych. Wnioski z ewaluacji innych szkół, o których mowa w art. 9 pkt 3d-3e ustawy o systemie oświaty: 1. Procesy edukacyjne są w tych szkołach działaniami celowymi, przebiegającym zgodnie z przyjętymi założeniami, wyznaczonymi celami i określonymi sposobami ich osiągania. Są szczególnie ukierunkowane na doskonalenie kompetencji kluczowych i umiejętności przedmiotowych oraz przygotowanie słuchaczy do wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. 2. Wdrażanie wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć edukacyjnych oraz wspomaganie rozwoju każdego uczącego się, adekwatnie do jego potrzeb i możliwości, przyczynia się do osiągania bieżących sukcesów edukacyjnych, a także do trwałego wzrostu efektów kształcenia mierzonych wskaźnikami egzaminacyjnymi. 3. Słuchacze inicjują i realizują działania edukacyjne i prospołeczne, które przyczyniają się do rozwoju osobowości, wdrażają do samokształcenia oraz kształtują wrażliwość społeczną. 4. Systematycznie prowadzona współpraca z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym sprzyja realizacji różnorodnych inicjatyw, które pozytywnie wpływają na rozwój uczniów. 59

60 5. Zarządzanie szkołą ukierunkowane jest na ustawiczny jej rozwój poprzez wprowadzanie zmian organizacyjnych, dbałość o stwarzanie jak najlepszych warunków do realizacji podstawy programowej dla poszczególnych zawodów oraz realizacji zadań statutowych. Wnioski z ewaluacji placówek doskonalenia nauczycieli: 1. W koncepcję pracy placówek doskonalenia nauczycieli wpisują się działania nakierowane na otwartość i elastyczność zaspokajania potrzeb rozwojowych licznych klientów, a w związku z oczekiwaniami osób oraz instytucji i organizacji korzystających z oferty placówek, także na sprawność w zakresie jej modyfikacji. 2. Organizacja procesów edukacyjnych opiera się na współdziałaniu nauczycieli-konsultantów oraz ich współpracy z kluczowymi partnerami placówek, co przekłada się na zakres i jakość świadczonych usług. 3. Nie wszystkie placówki wdrażają nowatorskie rozwiązania organizacyjne oraz podejmują systemowe działania projektowe o charakterze innowacyjnym. 4. Systemowo realizowane działania związane z promowaniem wartości edukacji i kształceniem ustawicznym wpływają na rozwój lokalnych społeczności, zachęcając do doskonalenia osób, instytucji i organizacji korzystających z oferty placówek. 5. Placówki w sposób celowy i skuteczny współpracują ze środowiskiem, wzajemnie wykorzystując zasoby i realizując zadania na rzecz wzajemnego rozwoju, chociaż zdarzają się także przypadki nieumiejętnego korzystania z zasobów środowiska lokalnego. 6. Placówki systematycznie analizują, monitorują i modyfikują swoje działania dostosowując je do potrzeb odbiorców usług edukacyjnych, co wpływa korzystnie na ich rozwój oraz sprzyja utrzymaniu wysokiego poziomu pracy. 7. Efektywne zarządzanie nakierowane jest na systematyczne podnoszenie jakości pracy, a zaangażowanie pracowników w ewaluację wewnętrzną oraz wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego określają kierunek zmian w funkcjonowaniu placówek. Uogólnione wnioski z ewaluacji: 1. Szkoły i przedszkola analizują osiągnięcia każdego dziecka lub ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych oraz formułują i wdrażają wnioski z tych analiz. Skuteczność analityczna wielu szkół w dalszym ciągu jest niewielka. Analizowane są również wyniki egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych - wiele szkół nie potrafi jednak wykorzystywać wyników prowadzonych analiz do poprawy efektów uczenia się. 2. Wykorzystanie zewnętrznych analiz pedagogicznych oraz wiedza nauczycieli większości szkół i placówek na temat zewnętrznych badań edukacyjnych ogranicza się najczęściej do raportów OKE oraz wyników badań Instytutu Badań Edukacyjnych w zakresie EWD. 3. Badania losów absolwentów szkół mają stosunkowo niewielkie znaczenie dla zmian w organizacji procesów edukacyjnych, chociaż szkoły w większym zakresie próbują zbierać informacje dotyczące ogółu absolwentów. 4. W wielu szkołach i placówkach stosuje się rozwiązania służące rozwojowi uczniów, które uważane są za nowatorskie. Wprowadzanie takich działań nie ma jednak charakteru systemowego nie bada się potrzeb, nie analizuje się efektów wprowadzonych zmian, a pozytywne oceny tych działań mają często charakter intuicyjny. 60

61 5. Indywidualizowanie pracy z uczniami i wychowankami ma największe znaczenie i jest obserwowane zwłaszcza w przedszkolach i szkołach podstawowych. 6. Partycypacja rodziców i uczniów w działaniach prowadzonych przez szkołę jest w większości szkół dosyć powszechna. Rodzice angażują się bezpośrednio zwłaszcza w te działania, które wiązane są przez nich z rozwojem uczniów na początkowych etapach kształcenia. Współudział i kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w wielu szkołach i placówkach ogranicza się jednak do podstawowych spraw organizacyjnych. 7. Rodzice wykazują wyraźnie mniejszą inicjatywę dotyczącą współuczestnictwa i współdecydowania w działaniach związanych z procesem wychowywania dzieci i generalnie podejmowania strategicznych decyzji dotyczących szkoły. 8. Przedszkola i szkoły budują wraz z lokalnymi środowiskami sieci wzajemnych związków, działania realizowane przez wszystkie podmioty są oceniane jako korzystne dla rozwoju uczniów i partnerów. 9. Przedszkola kładą silny nacisk w swojej pracy na rozwój różnego rodzaju aktywności dzieci oraz niwelowanie trudności i ograniczeń w ich rozwoju. Wsparcie procesów rozwoju i edukacji wychowanków często oparte jest o zespoły specjalistów zatrudnianych w przedszkolach. 10. Podstawa programowa jest realizowana w zdecydowanej większości szkół z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji, ale nie postrzega się jej jako całościowej, spójnej wizji edukacji. W wielu szkołach procesy edukacyjne nie uwzględniają np. aktywnego udziału uczniów w procesach edukacji, nie wykorzystują potencjału uczenia się od siebie wzajemnie. 11. Obserwowane w szkołach procesy edukacyjne charakteryzowały się działaniami motywacyjnymi nauczycieli, ale uczniowie mieli ograniczony wpływ na kształtowanie samych procesów czy podejmowanie odpowiedzialności za efekt uczenia się. 12. W celu poszerzania oferty edukacyjnej szkoły i placówki wykazują znaczną aktywność w realizacji różnych projektów zewnętrznych, budowaniu powiązań ze środowiskiem lokalnym. Buduje to bardzo pozytywny wizerunek szkół i placówek w tych społecznościach Rekomendacje na następny rok szkolny Rekomendacje dotyczące planowania nadzoru pedagogicznego na następny rok szkolny (wynikające z wniosków z ewaluacji): 1. Planować działania wspierające szkoły w zakresie diagnostyki edukacyjnej, w tym szczególnie w obszarze wykorzystania zewnętrznych badań edukacyjnych oraz wyników egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych. W ramach wspomagania pracy szkół należy upowszechniać wiedzę na temat badań edukacyjnych o zasięgu wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym oraz wskazywać możliwości ich wykorzystania w podnoszeniu jakości procesów edukacyjnych. 2. W planowaniu ewaluacji brać pod uwagę takie wymagania, które badają przede wszystkim procesy edukacyjne oraz efekty pracy szkoły, aby możliwe było korelowanie wyników badań w tych obszarach. 61

62 3. Planując zakres obserwacji zajęć uwzględniać badanie sposobów i form realizacji podstawy programowej, zwłaszcza w zakresie kształtowania umiejętności uczenia się, stosowania przez nauczycieli zróżnicowanych metod nauczania, pomocy dydaktycznych i materiałów edukacyjnych oraz indywidualizowania pracy w kontekście indywidualnych potrzeb uczniów. 4. Objąć badaniami procesy indywidualizacji pracy z uczniami, zwłaszcza w zakresie wykorzystania czasu na zajęciach obowiązkowych oraz zajęciach dodatkowych. Badać również pracę zespołów nauczycieli uczących w jednym oddziale w obszarach związanych z przygotowywaniem zestawów programów nauczania które, uwzględniając podstawę programową, będą umożliwiały kształcenie uczniów o bardzo zróżnicowanych potrzebach oraz określą wspólne działania zespołów nauczycieli. 5. Systematycznie prowadzić działania diagnozujące poziom bezpieczeństwa uczniów w szkołach. 6. Szerzej włączać uczniów w proces organizacji zajęć edukacyjnych poprzez stwarzanie możliwości podsumowania zajęć, wyrażenia opinii o swojej nauce oraz planowania rozwoju indywidualnego, na miarę własnych możliwości. 7. Wspierać w procesie projektowania doskonalenia nauczycieli takie projekty, które przygotowują nauczycieli do podejmowaniu nowatorskich rozwiązań edukacyjnych wynikających ze zdiagnozowanych potrzeb uczniów oraz uczą ich oceny skuteczności takich projektów. Propagować również dobre praktyki dotyczące wdrażania nowatorskich rozwiązań programowych, metodycznych i organizacyjnych, które skutkują poprawą efektów kształcenia. 62

63 3. Kontrola 3.1 Kontrola planowa Część A (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r.) W roku szkolnym 2013/2014 w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r., na podstawie arkuszy zatwierdzonych przez Ministra Edukacji Narodowej, Małopolski Kurator Oświaty nie przeprowadził kontroli planowych w następujących zakresach: 1. Zgodności realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznej szkole podstawowej; 2. Realizacja przez publiczne placówki doskonalenia nauczycieli zadania polegającego na organizowaniu i prowadzeniu doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z art. 35 ust., 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty Ogólne informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli planowych (realizacji planu kontroli) W roku szkolnym 2013/2014 w Kuratorium Oświaty w Krakowie zaplanowano przeprowadzenie 854 kontroli (łączna liczba wszystkich kontroli planowych). Do 31 sierpnia 2014 r. zrealizowano 854 kontroli, co stanowi 100 % planu nadzoru pedagogicznego. W roku szkolnym 2013/2014 (w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 0 kontroli planowych w 0 spośród 4703 nadzorowanych szkół i placówek. Wykonanie planu kontroli (w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r.) w ramach zaplanowanych zadań na rok szkolny 2013/2014 przedstawia poniższa tabela. 63

64 Lp. Zadanie z zakresu nadzoru pedagogicznego zaplanowanych Liczba kontroli przeprowadzonych Uwagi o realizacji kontroli przyczyny niewykonania 1. Zgodności realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznej szkole podstawowej Realizacji przez publiczne placówki doskonalenia nauczycieli zadania polegającego na organizowaniu i prowadzeniu doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty 0 0 RAZEM

65 Wyniki i wnioski z poszczególnych kontroli planowych Kontrola w zakresie zgodności realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznej szkole podstawowej Celem kontroli była ocena zgodności realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych w szkołach podstawowych (klasy I II i IV V) z ramowym planem nauczania. Nie realizowano kontroli w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r Kontrola w zakresie realizacji przez publiczne placówki doskonalenia nauczycieli zadania polegającego na organizowaniu i prowadzeniu doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty Kontrola dotyczyła planowania pracy i realizacji zadań wynikających z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, polegających na organizowaniu i prowadzeniu doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wynikającym z kierunków realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania zgodnie z art. 35. ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r, o systemie oświaty. Nie realizowano kontroli w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014 r. Część B (okres od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) W roku szkolnym 2014/2015 w okresie od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r., na podstawie arkuszy zatwierdzonych przez Ministra Edukacji Narodowej, Małopolski Kurator Oświaty przeprowadził kontrole planowe w następujących zakresach: 1. Zgodności realizacji wybranych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznym gimnazjum zrealizowana do 31 maja 2014 r.; 2. Realizacji przez szkołę obowiązku prowadzenia zajęć wychowania fizycznego; 65

66 3. Prawidłowości prowadzonych przez szkołę działań wychowawczych i zapobiegawczych wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem; 4. Prawidłowości organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w szkole ogólnodostępnej; 5. Prawidłowości wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego Ogólne informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli planowych (realizacji planu kontroli) W roku szkolnym 2014/2015 (w okresie od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 752 kontrole planowe w 752 spośród 4703 nadzorowanych szkół i placówek. Kontrole te zostały przeprowadzone w szkołach i placówkach kierowanych przez 644 dyrektorów. W roku szkolnym 2014/2015 w Kuratorium Oświaty w Krakowie zaplanowano przeprowadzenie 759 kontroli. Do 31 maja 2015 r. zrealizowano 752 kontroli, co stanowi 99,1 % planu nadzoru pedagogicznego. Wykonanie planu kontroli (w okresie od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r.) w ramach zadań zaplanowanych na rok szkolny 2014/2015 przedstawia poniższa tabela. Lp. Zadanie z zakresu nadzoru pedagogicznego zaplanowanych Liczba kontroli przeprowadzonych Stopień realizacji planu (%) Zgodność realizacji wybranych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznym gimnazjum; Realizacja przez szkołę obowiązku prowadzenia zajęć wychowania fizycznego; Prawidłowość prowadzonych przez szkołę działań wychowawczych i zapobiegawczych wśród 0 0 0% % % 66

67 4. 5. dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem; Prawidłowości organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w szkole ogólnodostępnej; Prawidłowość wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego. RAZEM % ,7% ,1% Wyniki i wnioski z poszczególnych kontroli planowych Zgodność realizacji wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania w publicznym gimnazjum (kontynuacja kontroli planowych z roku szkolnego 2013/2014) Plan kontroli na rok szkolny 2013/2014 zrealizowano do 31 maja 2014 r Realizacja przez szkoły obowiązku prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w zakresie zgodności: zasad oceniania wychowania fizycznego w klasach IV-VI szkół podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ze statutami szkół oraz warunkami i sposobem oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów; zwalniania z zajęć wychowania fizycznego w klasach IV-VI szkół podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych z warunkami i sposobem oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów; organizacji zajęć wychowania fizycznego w klasach I-III szkół podstawowych z ramowymi planami nauczania. Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 10 % publicznych szkół podstawowych, publicznych gimnazjów i publicznych szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych przez 67

68 jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego. Kontrola została przeprowadzona w okresie od 1 marca do 31 marca 2015 r. w: publicznych szkołach podstawowych, co stanowi 10 % ogólnej liczby publicznych szkół podstawowych funkcjonujących na terenie województwa małopolskiego publicznych gimnazjach, co stanowi 10 % ogólnej liczby publicznych gimnazjów funkcjonujących na terenie województwa małopolskiego publicznych szkołach ponadgimnazjalnych, co stanowi 10 % ogólnej liczby publicznych szkół ponadgimnazjalnych funkcjonujących na terenie województwa małopolskiego. W szkołach podstawowych kontrolą objęto: 130 oddziałów klasy I; 129 oddziałów klasy II; 129 oddziałów klasy III; Poniższych danych nie można ustalić na podstawie arkuszy kontroli. oddziałów klasy IV; oddziałów klasy V; oddziałów klasy VI; W gimnazjach kontrolą objęto:. oddziałów klasy I. oddziałów klasy II.oddziałów klasy III W szkołach ponadgimnazjalnych kontrolą objęto:. oddziałów klasy I. oddziałów klasy II.oddziałów klasy III.oddziałów klasy IV 1. Opis danych i ich analiza. 68

69 1.1. W 131 szkołach podstawowych statut określa szczegółowo zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów klas IV VI, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych statut nie określa szczegółowo zasad wewnątrzszkolnego oceniania uczniów klas IV VI, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 69 gimnazjach statut określa szczegółowo zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów, co stanowi 99 % kontrolowanych gimnazjów. W 1 gimnazjach statut nie określa szczegółowo zasad wewnątrzszkolnego oceniania uczniów, co stanowi 1 % kontrolowanych gimnazjów. W 50 szkołach ponadgimnazjalnych statut określa szczegółowo zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów, co stanowi 100 % kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych. W 0 szkołach ponadgimnazjalnych statut nie określa szczegółowo zasad wewnątrzszkolnego oceniania uczniów, co stanowi 0% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych W 124 szkołach podstawowych w klasach IV-VI ocenianie wewnątrzszkolne określa warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 95% skontrolowanych szkół; W 7 szkołach podstawowych w klasach IV-VI ocenianie wewnątrzszkolne nie określa warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 5% skontrolowanych szkół; W 66 gimnazjach ocenianie wewnątrzszkolne określa warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 94% skontrolowanych gimnazjów; W 4 gimnazjach ocenianie wewnątrzszkolne nie określa warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 6% skontrolowanych gimnazjów; W 49 szkołach ponadgimnazjalnych ocenianie wewnątrzszkolne określa warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 98% skontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; W 1 szkole ponadgimnazjalnej ocenianie wewnątrzszkolne nie określa warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen 69

70 klasyfikacyjnych z obowiązujących zajęć edukacyjnych, co stanowi 2% skontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; 1.3. W 129 szkołach podstawowych w klasach IV-VI nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym sformułowali wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 98% kontrolowanych szkół podstawowych; W 2 szkołach podstawowych w klasach IV-VI nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym nie sformułowali wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 2% kontrolowanych szkół podstawowych; W 65 gimnazjach nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym sformułowali wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 93% kontrolowanych gimnazjów; W 5 gimnazjach nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym nie sformułowali wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 7% kontrolowanych gimnazjów; W 50 szkołach ponadgimnazjalnych nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym sformułowali wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 100% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; W 0 szkołach ponadgimnazjalnych nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym nie sformułowali wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 0% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; 1.4. W 130 szkołach podstawowych w klasach IV-VI, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 99% kontrolowanych szkół podstawowych; W 1 szkole podstawowej w klasach IV-VI, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 1% kontrolowanych szkół podstawowych; W 70 gimnazjach, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych 70

71 śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów; W 0 gimnazjach, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów; W 50 szkołach ponadgimnazjalnych, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów; W 0 szkołach ponadgimnazjalnych, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 0% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych W 127 szkołach podstawowych w klasach IV-VI, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 97% kontrolowanych szkół podstawowych; W 4 szkołach podstawowych w klasach IV-VI, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 3% kontrolowanych szkół podstawowych; W 66 gimnazjach, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 94% kontrolowanych gimnazjów; W 4 gimnazjach, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 6% kontrolowanych gimnazjów; W 50 szkołach ponadgimnazjalnych, nauczyciele na początku roku szkolnego poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 100% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; 71

72 W 0 szkołach ponadgimnazjalnych, nauczyciele na początku roku szkolnego nie poinformowali rodziców o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, co stanowi 0% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych W 129 szkołach podstawowych w klasach IV-VI wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego uwzględniają wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 98% kontrolowanych szkół podstawowych; W 2 szkołach podstawowych w klasach IV-VI wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego nie uwzględniają wysiłku wkładanego przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 2% kontrolowanych szkół podstawowych; W 70 gimnazjach wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego uwzględniają wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów; W 0 gimnazjach wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego nie uwzględniają wysiłku wkładanego przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów; W 50 szkołach ponadgimnazjalnych wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego uwzględniają wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 100% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; W 0 szkołach ponadgimnazjalnych wymagania edukacyjne przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego nie uwzględniają wysiłku wkładanego przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, co stanowi 0% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; 1.7. W 99 szkołach podstawowych w klasach IV-VI zwalnianie uczniów z zajęć wychowania fizycznego dokonywane jest przez dyrektora szkoły na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia ucznia w tych zajęciach, wydanej przez lekarza, na czas określony w tej opinii, co stanowi 76% kontrolowanych szkół podstawowych; Liczba uczniów w kontrolowanych oddziałach 13527; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach na podstawie 8 ust. 1 w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania 72

73 sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych: 203, w tym liczba uczniów zwolnionych na okres dłuższy niż 3 miesiące 142; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach bez opinii lekarza - 0; W 58 gimnazjach zwalnianie uczniów z zajęć wychowania fizycznego dokonywane jest przez dyrektora szkoły na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia ucznia w tych zajęciach, wydanej przez lekarza, na czas określony w tej opinii, co stanowi 83% kontrolowanych gimnazjów; Liczba uczniów w kontrolowanych oddziałach 8663; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach na podstawie 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych: 374, w tym liczba uczniów zwolnionych na okres dłuższy niż 3 miesiące 282; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach bez opinii lekarza - 4. W 49 szkołach ponadgimnazjalnych zwalnianie uczniów z zajęć wychowania fizycznego dokonywane jest przez dyrektora szkoły na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia ucznia w tych zajęciach, wydanej przez lekarza, na czas określony w tej opinii, co stanowi 98% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych; Liczba uczniów w kontrolowanych oddziałach 10012; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach na podstawie 8 ust. 1 ww. rozporządzenia: 828, w tym liczba uczniów zwolnionych na okres dłuższy niż 3 miesiące 732; Liczba uczniów zwolnionych z zajęć wychowania fizycznego w kontrolowanych oddziałach bez opinii lekarza Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz spostrzeżenia kontrolujących Przeprowadzający kontrolę nie wydali żadnego zalecenia w: 119 szkołach podstawowych, co stanowi 91% kontrolowanych szkół podstawowych; 56 gimnazjach, co stanowi 80% kontrolowanych gimnazjów; 48 szkołach ponadgimnazjalnych, co stanowi 96% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom zaleceń w: 73

74 12 szkołach podstawowych, co stanowi 9% kontrolowanych szkół podstawowych; 14 gimnazjach, co stanowi 20% kontrolowanych gimnazjów; 2 szkołach ponadgimnazjalnych, co stanowi 4% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych Zawarto wnioski i uwagi w protokołach kontroli w: 15 szkołach podstawowych, co stanowi 11% kontrolowanych szkół podstawowych; 4 gimnazjach, co stanowi 0,5% kontrolowanych gimnazjów; 4 szkołach ponadgimnazjalnych, co stanowi 0,8% kontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych Najczęściej wydawane zalecenia (proszę podać nie więcej niż 3) dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: a) Zaleca się aby ocenianie wewnątrzszkolne obejmowało ustalenie warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, zgodnie z 3 ust. 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.). - 12; b) Zaleca się aby nauczyciele na początku roku szkolnego informowali rodziców (opiekunów prawnych) o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, zgodnie z 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) - 8; c) Zaleca się aby nauczyciele w ocenianiu wewnątrzszkolnym sformułowali wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć wychowania fizycznego, zgodnie z 3 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) - 7; 2.5. Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) wyposażenie w bazę sportową szkół; b) udział szkół w projektach: Mały mistrz, Już pływam ; 74

75 c) przestrzeganie przez szkoły zasad oceniania wychowania fizycznego Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) niewłaściwie skonstruowanych wymagań edukacyjnych z wychowania fizycznego; b) braku określenia warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane roczne oceny klasyfikacyjne; c) konieczności wprowadzenia zmian w statucie szkół zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 3. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: (przy wnioskowaniu należy wykorzystać informacje zawarte w opisie wyników kontroli i ich analizie, ze szczególnym uwzględnieniem wskazanych tam obszarów funkcjonowania szkół, w których wykryto nieprawidłowości) wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy (określające zakres wspomagania): szkół podstawowych 1) w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dotyczące formułowania wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z wychowania fizycznego uwzględniające wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć; 2) szkolenie w zakresie konstruowania szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego w statucie szkoły, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów. gimnazjów 1) w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dotyczące formułowania wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z wychowania fizycznego uwzględniające wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć; 2) szkolenie w zakresie konstruowania szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego w statucie szkoły, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów. szkół ponadgimnazjalnych 75

76 1) szkolenie w zakresie konstruowania szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego w statucie szkoły, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1) w roku szkolnym 2015/2016 przeprowadzić ponownie kontrole w szkołach, w których dyrektorom wydano zalecenia; 2) w roku szkolnym 2015/2016 przeprowadzić kontrole statutów szkół w zakresie określenia szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa Prawidłowość prowadzonych przez szkołę działań wychowawczych i zapobiegawczych wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem Kontrola została przeprowadzona w okresie od 12 marca do 16 kwietnia 2015 r. w: publicznych szkołach podstawowych, co stanowi 10% ogólnej liczby publicznych szkół podstawowych funkcjonujących na terenie województwa małopolskiego publicznych gimnazjach, co stanowi 10% ogólnej liczby publicznych gimnazjów funkcjonujących na terenie województwa małopolskiego. Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 10% samodzielnych publicznych szkół podstawowych oraz w 10 % publicznych gimnazjów. 1. Opis danych i ich analiza W 129 szkołach podstawowych program wychowawczy obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowany przez nauczycieli zawiera dodatkowe treści dotyczące problematyki zagrożeń narkomanią, co stanowi 98 % kontrolowanych szkół podstawowych. W 2 szkołach podstawowych program wychowawczy obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowany przez nauczycieli nie zawiera dodatkowych treści dotyczących problematyki zagrożeń narkomanią, co stanowi 2% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach program wychowawczy obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowany przez nauczycieli zawiera dodatkowe treści dotyczące problematyki zagrożeń narkomanią, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach program wychowawczy obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowany przez nauczycieli nie zawiera 76

77 dodatkowe treści dotyczące problematyki zagrożeń narkomanią, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 126 szkołach podstawowych program wychowawczy został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 96% kontrolowanych szkół podstawowych. W 5 szkołach podstawowych program wychowawczy nie został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 4% kontrolowanych szkół podstawowych. W 69 gimnazjach program wychowawczy został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 99% kontrolowanych gimnazjów. W 1 gimnazjum program wychowawczy nie został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 1% kontrolowanych gimnazjów W 130 szkołach podstawowych program profilaktyki został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmuje treści i działania z zakresu profilaktyki narkomanii skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, co stanowi 99% kontrolowanych szkół podstawowych. W 1 szkole podstawowej program profilaktyki nie został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, nie obejmuje treści i działań z zakresu profilaktyki narkomanii skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, co stanowi 1% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach program profilaktyki został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmuje treści i działania z zakresu profilaktyki narkomanii skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach program profilaktyki nie został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, nie obejmuje treści i działań z zakresu profilaktyki narkomanii skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 126 szkołach podstawowych program profilaktyki został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 96% kontrolowanych szkół podstawowych. W 5 szkołach podstawowych program profilaktyki nie został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 4% kontrolowanych szkół podstawowych. W 69 gimnazjach program profilaktyki został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 99 % kontrolowanych gimnazjów. W 1 gimnazjum program wychowawczy nie został uchwalony przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, co stanowi 1% kontrolowanych gimnazjów. 77

78 3.1. W 130 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń związanych z uzależnieniem, co stanowi 99% kontrolowanych szkół podstawowych. W 1 szkole podstawowej działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń związanych z uzależnieniem, co stanowi 1% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń związanych z uzależnieniem, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń związanych z uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na przygotowaniu nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania narkomanii, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkole podstawowej działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na przygotowaniu nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania narkomanii, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na przygotowaniu nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania narkomanii, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na przygotowaniu nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania narkomanii, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 68 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 52% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 63 szkół podstawowych nie dotyczyły działania wychowawcze i zapobiegawcze polegające na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 48% kontrolowanych szkół podstawowych. W 38 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 54% kontrolowanych gimnazjów. 78

79 W 0 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 32 gimnazjów nie dotyczyły działania wychowawcze i zapobiegawcze polegające na współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 46% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 0 % kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na poradnictwie w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych lub substancji zastępczych (tzw. dopalaczy), co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na poradnictwie w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych lub substancji zastępczych (tzw. dopalaczy), co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega na poradnictwie w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych lub substancji zastępczych (tzw. dopalaczy), co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole nie polega na poradnictwie w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych lub substancji zastępczych (tzw. dopalaczy), co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 130 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom co stanowi 99% kontrolowanych szkół podstawowych. 79

80 Przykłady takich zajęć (wskazać 3 najczęściej występujące): przyroda, zajęcia z wychowawcą, wychowanie fizyczne. W 1 szkole podstawowej zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom co stanowi 1% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. Przykłady takich zajęć (wskazać 3 najczęściej występujące): biologia, zajęcia z wychowawcą, wychowanie fizyczne. W 0 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 103 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, co stanowi 79% kontrolowanych szkół podstawowych. W 28 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, co stanowi 21% kontrolowanych szkół podstawowych. W 58 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, co stanowi 83% kontrolowanych gimnazjów. 80

81 W 12 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, co stanowi 17% kontrolowanych gimnazjów W 67 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na zajęciach specjalistycznych organizowanych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologicznopedagogicznej, co stanowi 51% kontrolowanych szkół podstawowych. W 64 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na zajęciach specjalistycznych organizowanych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologicznopedagogicznej, co stanowi 49 % kontrolowanych szkół podstawowych. W 45 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na zajęciach specjalistycznych organizowanych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej, co stanowi 64% kontrolowanych gimnazjów. W 25 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na zajęciach specjalistycznych organizowanych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej, co stanowi 36% kontrolowanych gimnazjów W 99 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na innych zajęciach niż określonych w pkt. 4.1, 4.2 i 4.3, co stanowi 76% kontrolowanych szkół podstawowych. Przykłady innych zajęć (wskazać 3 najczęściej występujące): zajęcia świetlicowe, realizacja programów profilaktycznych, zajęcia pozalekcyjne. W 32 szkołach podstawowych zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na innych zajęciach niż określonych w pkt. 4.1, 4.2 i 4.3, co stanowi 24% kontrolowanych szkół podstawowych. W 59 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane na innych 81

82 zajęciach niż określonych w pkt. 4.1, 4.2 i 4.3, co stanowi 84 % kontrolowanych gimnazjów. Przykłady innych zajęć (wskazać 3 najczęściej występujące): zajęcia profilaktyczne, spektakle, zajęcia z pedagogiem i przedstawicielami poradni psychologiczno - pedagogicznych, realizacja projektów. W 11 gimnazjach zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem nie są realizowane na innych zajęciach niż określonych w pkt. 4.1, 4.2 i 4.3, co stanowi 16% kontrolowanych gimnazjów W 59 szkołach podstawowych są realizowane programy profilaktyki uniwersalnej opartych na naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, co stanowi 45% kontrolowanych szkół podstawowych. W 72 szkołach podstawowych nie są realizowane programy profilaktyki uniwersalnej opartych na naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, co stanowi 55% kontrolowanych szkół podstawowych. W 39 gimnazjach są realizowane programy profilaktyki uniwersalnej opartych na naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, co stanowi 56% kontrolowanych gimnazjów. W 31 gimnazjach nie są realizowane programy profilaktyki uniwersalnej opartych na naukowych podstawach lub o potwierdzonej skuteczności rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, co stanowi 44% kontrolowanych gimnazjów W 30 szkołach podstawowych są realizowane rekomendowane programy profilaktyki selektywnej i wskazującej, w szczególności dla dzieci i młodzieży ze środowisk zmarginalizowanych, zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym oraz dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także ich rodziców, co stanowi 23% kontrolowanych szkół podstawowych. W 101 szkołach podstawowych nie są realizowane rekomendowane programy profilaktyki selektywnej i wskazującej, w szczególności dla dzieci i młodzieży ze środowisk zmarginalizowanych, zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym oraz dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także ich rodziców, co stanowi 77% kontrolowanych szkół podstawowych. W 18 gimnazjach są realizowane rekomendowane programy profilaktyki selektywnej i wskazującej, w szczególności dla dzieci i młodzieży ze środowisk zmarginalizowanych, zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym oraz 82

83 dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także ich rodziców, co stanowi 26% kontrolowanych gimnazjów. W 52 gimnazjach nie są realizowane rekomendowane programy profilaktyki selektywnej i wskazującej, w szczególności dla dzieci i młodzieży ze środowisk zmarginalizowanych, zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym oraz dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także ich rodziców, co stanowi 74% kontrolowanych gimnazjów W 14 szkołach podstawowych są realizowane programy wczesnej interwencji oparte na naukowych podstawach lub potwierdzonej skuteczności, adresowane do okazjonalnych użytkowników narkotyków, co stanowi 11% kontrolowanych szkół podstawowych. W 117 szkołach podstawowych nie są realizowane programy wczesnej interwencji opartych na naukowych podstawach lub potwierdzonej skuteczności, adresowanych do okazjonalnych użytkowników narkotyków, co stanowi 89% kontrolowanych szkół podstawowych. W 13 gimnazjach są realizowane programy wczesnej interwencji oparte na naukowych podstawach lub potwierdzonej skuteczności, adresowane do okazjonalnych użytkowników narkotyków, co stanowi 19% kontrolowanych gimnazjów. W 57 gimnazjach nie są realizowane programy wczesnej interwencji oparte na naukowych podstawach lub potwierdzonej skuteczności, adresowane do okazjonalnych użytkowników narkotyków, co stanowi 81% kontrolowanych gimnazjów W 47 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem wynika z rozpoznania i zaspokajania ich indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 36% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem nie wynika z rozpoznania i zaspokajania ich indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 84 szkół podstawowych nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, wynikające z rozpoznania i zaspokajania indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych 83

84 uczniów oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 64% kontrolowanych szkół podstawowych. W 24 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem wynika z rozpoznania i zaspokajania ich indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 34% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem nie wynika z rozpoznania i zaspokajania ich indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 46 gimnazjów nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanym społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, wynikające z rozpoznania i zaspokajania indywidulanych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, co stanowi 66% kontrolowanych gimnazjów W 46 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom polega na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 35% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom nie polega na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 85 szkół podstawowych nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, polegającej na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 65% kontrolowanych szkół podstawowych. W 24 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom polega na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych 84

85 i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 34% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom nie polega na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 46 gimnazjów nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, polegającej na wspieraniu rodziców oraz nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 66% kontrolowanych gimnazjów W 48 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom polega na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 37% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom nie polega na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 83 szkół podstawowych nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, polegającej na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 63 % kontrolowanych szkół podstawowych. W 25 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom polega na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 36 % kontrolowanych gimnazjów. 85

86 W 0 gimnazjach pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem oraz nauczycielom nie polega na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 45 gimnazjów nie dotyczyło udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie z powodu zagrożenia uzależnieniem, polegającej na rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 64% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych upowszechniane są informacje na temat szkodliwości środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych tzw. dopalaczy, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie są upowszechniane informacje na temat szkodliwości środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych tzw. dopalaczy, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 69 gimnazjach upowszechniane są informacje na temat szkodliwości środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych tzw. dopalaczy, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień, co stanowi 99% kontrolowanych gimnazjów. W 1 gimnazjum nie są upowszechniane informacje na temat szkodliwości środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych tzw. dopalaczy, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień, co stanowi 1% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych upowszechniane są informacje na temat dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie są upowszechniane informacje na temat dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach upowszechniane są informacje na temat dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. 86

87 W 0 gimnazjach nie są upowszechniane informacje na temat dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych upowszechniane są informacje na temat możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie są upowszechniane informacje na temat możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach upowszechniane są informacje na temat możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie są upowszechniane informacje na temat możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych upowszechniane są informacje na temat skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie są upowszechniane informacje na temat skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, co stanowi 0 % kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach upowszechniane są informacje na temat skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, co stanowi 100 % kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie są upowszechniane informacje na temat skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 8. W 131 szkołach podstawowych udostępniane są uczniom, rodzicom i nauczycielom informatory, poradniki oraz inne materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie są udostępniane uczniom, rodzicom i nauczycielom informatory, poradniki oraz inne materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 87

88 W 70 gimnazjach udostępniane są uczniom, rodzicom i nauczycielom informatory, poradniki oraz inne materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie są udostępniane uczniom, rodzicom i nauczycielom informatory, poradniki oraz inne materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 9. W 61 szkołach podstawowych wdrożony jest system wsparcia psychologicznego dla nauczycieli - w formie, m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia, co stanowi 47% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 szkołach podstawowych nie jest wdrożony system wsparcia psychologicznego dla nauczycieli - w formie, m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia, co stanowi 53% kontrolowanych szkół podstawowych. W 40 gimnazjach wdrożony jest system wsparcia psychologicznego dla nauczycieli - w formie, m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia, co stanowi 57% kontrolowanych gimnazjów. W 30 gimnazjach nie jest wdrożony system wsparcia psychologicznego dla nauczycieli - w formie, m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia, co stanowi 43% kontrolowanych gimnazjów szkół podstawowych wspieranych jest przez organ prowadzący w realizacji działań wychowawczych i zapobiegawczych, w szczególności ukierunkowanych na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 96% kontrolowanych szkół podstawowych. 5 szkół podstawowych nie jest wspieranych przez organ prowadzący w realizacji działań wychowawczych i zapobiegawczych, w szczególności ukierunkowanych na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 4% kontrolowanych szkół podstawowych. 70 gimnazjów wspieranych jest przez organ prowadzący w realizacji działań wychowawczych i zapobiegawczych, w szczególności ukierunkowanych na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. 0 gimnazjów nie jest wspieranych przez organ prowadzący w realizacji działań wychowawczych i zapobiegawczych, w szczególności ukierunkowanych na informowaniu o narkomanii i jej skutkach, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 32 szkołach podstawowych podejmowane są działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 24% kontrolowanych szkół podstawowych. 88

89 W 0 szkołach podstawowych nie są podejmowane działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. 99 szkół podstawowych nie dotyczyło podejmowanie działań interwencyjnych polegających na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 76% kontrolowanych szkół podstawowych. W 27 gimnazjach podejmowane są działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 39% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie są podejmowane działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów. 43 gimnazjów nie dotyczyło podejmowanie działań interwencyjnych polegających na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające, substancje psychotropowe lub środki zastępcze tzw. dopalacze, co stanowi 61% kontrolowanych gimnazjów W 131 szkołach podstawowych współdziałano z poradniami psychologicznopedagogicznymi, poradniami zdrowia psychicznego i innymi specjalistycznymi podmiotami działającymi na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, co stanowi 100% kontrolowanych szkół podstawowych. W 0 szkołach podstawowych nie współdziałano z poradniami psychologicznopedagogicznymi, poradniami zdrowia psychicznego i innymi specjalistycznymi podmiotami działającymi na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, co stanowi 0% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach współdziałano z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, poradniami zdrowia psychicznego i innymi specjalistycznymi podmiotami działającymi na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie współdziałano z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, poradniami zdrowia psychicznego i innymi specjalistycznymi podmiotami 89

90 działającymi na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W 126 szkołach podstawowych została określona strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 96% kontrolowanych szkół podstawowych. W 5 szkołach podstawowych nie została określona strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 4% kontrolowanych szkół podstawowych. W 70 gimnazjach została określona strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 100% kontrolowanych gimnazjów. W 0 gimnazjach nie została określona strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, co stanowi 0% kontrolowanych gimnazjów W poniższej tabeli wskazano liczbę szkół podstawowych, w których strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, uwzględnia zakres określony w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Wskazana liczba szkół podstawowych stanowi przedstawiony odpowiednio procent skontrolowanych szkół podstawowych Liczba szkół % W poniższej tabeli wskazano liczbę szkół podstawowych, w których strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, nie uwzględnia zakresu określonego w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Wskazana liczba szkół podstawowych stanowi przedstawiony odpowiednio procent skontrolowanych szkół podstawowych Liczba szkół % Łącznie odpowiedź NIE wskazano w 7 szkołach podstawowych, co stanowi 5% skontrolowanych szkół podstawowych. 90

91 W poniższej tabeli wskazano liczbę gimnazjów, w których strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, uwzględnia zakres określony w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Wskazana liczba gimnazjów stanowi przedstawiony odpowiednio procent skontrolowanych gimnazjów Liczba szkół % W poniższej tabeli wskazano liczbę gimnazjów, w których strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowana do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, nie uwzględnia zakresu określonego w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Wskazana liczba gimnazjów stanowi przedstawiony odpowiednio procent skontrolowanych gimnazjów Liczba szkół % Łącznie odpowiedź NIE wskazano w 2 gimnazjach, co stanowi 3% skontrolowanych gimnazjów. Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom szkół zaleceń. Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów szkół podstawowych do przestrzegania: a) Zaleca się uzupełnienie strategii działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem w zakresie brakujących działań określonych w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). - 7; b) Zaleca się opracowanie, zgodnie ze statutem szkoły, strategię działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowaną do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, zgodnie z 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w prawie szczegółowych form działalności wychowawczej 91

92 i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). - 5; c) Zaleca się uchwalenie programu profilaktyki przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, zgodnie z art. 54 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn.zm.). - 5 Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: a) działania profilaktyczne podejmowane w szkołach w celu diagnozowaniu i zapobieganiu uzależnieniom; b) procedury opracowywania i przyjmowania w szkołach programów wychowawczych i programów profilaktyki. Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły: a) realizowania przez szkołę projektów i programów, które mają służyć wartościowemu wypełnieniu czasu wolnego młodzieży; b) realizowania przez szkołę programów profilaktycznych; c) opracowania i funkcjonowania w szkołach procedur mających na celu stworzenie systemu wczesnego rozpoznawania zagrożenia uzależnieniami. Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów gimnazjów do przestrzegania: a) Zaleca się uzupełnienie strategii działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem w zakresie brakujących działań określonych w 10 pkt 1-13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). - 2; b) Zaleca się uchwalenie programu wychowawczego szkoły przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, zgodnie z art. 54 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn.zm.) - 1 ; c) Zaleca się uchwalenie programu profilaktyki przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, zgodnie z art. 54 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn.zm.) Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: a) działania profilaktyczne podejmowane w szkołach w celu diagnozowaniu i zapobieganiu uzależnieniom; b) procedurę opracowywania i przyjmowania w szkołach programów wychowawczych i programów profilaktyki. Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły: 92

93 a) prowadzonej w szkołach diagnozy potrzeb rozwojowych i psychicznych uczniów; b) opracowanej strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem; c) realizacji przez szkoły konkretnych programów profilaktycznych. 3. Wnioski i spostrzeżenia wynikające z analizy wyników kontroli a) w niemal wszystkich szkołach objętych kontrolą ( odpowiednio 99% gimnazjów i 96% szkół podstawowych ) program wychowawczy i program profilaktyki zostały przyjęte zgodnie z obowiązującymi przepisami; b) we wszystkich kontrolowanych gimnazjach i ponad 99% kontrolowanych szkół podstawowych systematycznie rozpoznaje się i diagnozuje zagrożenia związane z uzależnieniem; c) wszystkie kontrolowane szkoły współdziałają z poradniami psychologicznopedagogicznymi, poradniami zdrowia psychicznego i innymi specjalistycznymi podmiotami działającymi na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży; d) wszystkie kontrolowane szkoły informują uczniów i ich rodziców o narkomanii i jej skutkach; e) w ponad 55% kontrolowanych szkołach uczniowie brali udział w zajęciach specjalistycznych organizowanych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej f) w ponad 34% kontrolowanych szkołach udzielano rodzicom uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanych społecznie pomoc psychologiczno-pedagogiczną z powodu zagrożenia uzależnieniem; g) we wszystkich kontrolowanych szkołach uczniom i rodzicom są udostępniane informatory, poradniki oraz inne materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, ale tylko w 50% szkół wdrożony jest system wsparcia psychologicznego dla nauczycieli - w formie, m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia Zgodność organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym z uwagi na niepełnosprawność, w publicznych przedszkolach ogólnodostępnych, z oddziałami ogólnodostępnymi lub/i integracyjnymi Celem kontroli była ocena przestrzegania przepisów prawa w zakresie organizowania i realizowania zajęć rewalidacyjnych w publicznych przedszkolach ogólnodostępnych: z oddziałami ogólnodostępnymi lub/i integracyjnymi, do których uczęszczają dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Kontrolą zostały objęte publiczne przedszkola znajdujące się na obszarze województwa małopolskiego. 93

94 Jeżeli liczba takich dzieci była mniejsza niż 5, kontrolą należało objąć wszystkie dzieci posiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 10 % nadzorowanych publicznych przedszkoli ogólnodostępnych. Kontrolą objęto dokumentację 143 losowo wybranych dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Kontrola została zrealizowana w okresie grudzień 2014 r. luty 2015 r. CZĘŚĆ I - PRZEDSZKOLA 1. Opis danych i ich analiza. Liczba publicznych przedszkoli, w tym: z oddziałami ogólnodostępnymi: 44 z oddziałami integracyjnymi: 19 Liczba dzieci w przedszkolu łącznie: 6025 w tym z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym ze względu na niepełnosprawność - ogółem: 227 w tym: liczba dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego niesłyszących - 3 słabosłyszących - 21 niewidomych - 0 słabowidzących - 13 z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją - 85 z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim - 17 z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - 16 z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera - 43 z niepełnosprawnościami sprzężonymi - 29 Liczba dzieci posiadających w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zalecenie o potrzebie zajęć rewalidacyjnych Liczba dzieci dla których zorganizowano w przedszkolu zajęcia rewalidacyjne Liczba dzieci, którym zapewniono następującą liczbę godzin zajęć rewalidacyjnych/tygodniowo: a) 1 godz b) 2 godz c) 3 godz. i więcej - 33 Liczba dzieci, którym nie zapewniono godzin zajęć rewalidacyjnych

95 1) Kształcenie specjalne dzieci niepełnosprawnych zorganizowano w oparciu o orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na rodzaj niepełnosprawności określonej w przepisach prawa, wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym w poradni specjalistycznej: Liczba odpowiedzi TAK: 143 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać 3 przyczyny najczęściej występujące: brak Liczba odpowiedzi w kategorii wydano ze względu na inne dysfunkcje: 0 Podać rodzaje dysfunkcji: brak Liczba przedszkoli, w których wystąpiły orzeczenia wydane ze względu na dysfunkcje, a nie niepełnosprawność uczniów: brak Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 0 2) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowany dla dziecka niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uwzględnia zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz jest dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka: Liczba odpowiedzi TAK: 133 Liczba odpowiedzi NIE: 10 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać 3 najczęściej występujące przyczyny: Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny uwzględnia większość zaleceń zawartych w orzeczeniu, jednak nie wszystkie, np. jedno z zaleceń jest realizowane we współpracy ze specjalistyczna poradnią - brak jednak informacji w IPET o tym fakcie; Dziecko z orzeczeniem wydanym ze względu na niepełnosprawność ruchową objęte zajęciami rozwijającymi motorykę małą oraz zajęciami z gimnastyki korekcyjnej z elementami masażu, natomiast nie jest objęty rewalidacją prowadzoną przez fizjoterapeutę; W indywidualnych programach edukacyjno - terapeutycznych wskazano, że niektóre zalecenia realizowane są poza przedszkolem, m.in. w stowarzyszeniu współpracującym z przedszkolem, np. terapia integracji sensorycznej. Liczba wydanych zaleceń: 6 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 6 3) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla dziecka niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego został opracowany przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z dzieckiem: 95

96 Liczba odpowiedzi TAK: 142 Liczba odpowiedzi NIE: 1 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać 3 najczęściej występujące przyczyny: indywidualne programy opracowali odrębnie specjaliści pracujący z dzieckiem. Liczba wydanych zaleceń 1 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 1 4) Zespół nauczycieli i specjalistów skorzystał z informacji zgromadzonych podczas analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna), przy opracowywaniu lub modyfikowaniu indywidualnego programu edukacyjnoterapeutycznego: Liczba odpowiedzi TAK: 99 Liczba odpowiedzi NIE: 43 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać 3 najczęściej występujące przyczyny: dzieci 3-letnie oraz 4-letnie nieobjęte diagnozą przedszkolną, zespół nauczycieli skorzystał z informacji zgromadzonych podczas obserwacji; z uwagi na stan zdrowia dziecka i pobyty w szpitalu nie prowadzono diagnozy przedszkolnej. 5) Zespół dokonał wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologicznopedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną: Liczba odpowiedzi TAK: 142 Liczba odpowiedzi NIE: 1 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać 3 najczęściej występujące przyczyny: Zespół dokonał oceny poziomu funkcjonowania dziecka, jednak brak oceny funkcjonowania dziecka dokonanej przez specjalistę fizjoterapeutę, koniecznej z uwagi na rodzaj niepełnosprawności dziecka. Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 1 6) W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym określono zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami dziecka w realizacji zadań związanych z: a) realizacją zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, b) zapewnieniem dziecku odpowiednich warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, c) organizacją zajęć specjalistycznych, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, 96

97 d) organizacją innych zajęć, np. rewalidacyjnych Liczba odpowiedzi TAK: 135 Wskazać rodzaje dokumentacji, w oparciu o którą kontrolujący stwierdził, iż przedszkole realizuje rzeczywistą współpracę z rodzicami w ww. zakresach: dzienniki na stronie " indywidualne kontakty z rodzicami/ prawnymi opiekunami"; dokumentacja współpracy z rodzicami w postaci notatek nauczyciela oraz specjalistów z indywidualnych spotkań z ojcem, dokumentowanie w notatkach informacji skierowanych do rodziców; harmonogram współpracy z rodzicami dziecka niepełnosprawnego; rejestr indywidualnych kontaktów z rodzicami dziecka; informacyjna karta rehabilitacyjno-terapeutyczna kwalifikująca do programu "Mogę więcej" w ramach współpracy ze stowarzyszeniem RES SACRA MISER, kwestionariusz do oceny funkcjonalnej zachowań niepożądanych, dokumentacja specjalistów leczących dzieci; zeszyt kontaktów z rodzicami, dziennik zajęć logopedycznych, dziennik zajęć z gimnastyki korekcyjnej, dziennik zajęć rewalidacyjnych; dokument - "wskazówki dla rodziców"; informacja do rodziców dotycząca postępów w terapii logopedycznej; dziennik zajęć - rubryce- kontakty z rodzicami, Indywidualny program edukacyjno- terapeutyczny; Plan działań wspierających; dokumenty analizy skuteczności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku i jego rodzinie; informacja o gotowości szkolnej dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej; notatki z rozmów z rodzicami w dzienniku zajęć; dzienniki indywidualnych zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla poszczególnych dzieci; karta indywidualnych potrzeb; dziennik zajęć specjalistycznych; księga protokołów spotkań zespołu pomocy psychologicznopedagogicznej z rodzicami; Karta kontaktów z rodzicami; dziennik zajęć psychologa, dziennik zajęć logopedy, protokoły zebrań rodziców; dziennik zajęć wczesnego wspomagania rozwoju dziecka; karta obserwacji dziecka. Liczba odpowiedzi NIE: 8 Jeśli wybrano odpowiedź NIE podać 3 najczęściej występujące przyczyny: kierunki współpracy są w trakcie ustalania z rodzicami; zapisy ogólnikowe nie pozwalają na stwierdzenie rzeczywistego zakresu współpracy z rodzicami; brak zaplanowanej współpracy w IPET Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać liczbę w zakresie nieuwzględnienia danego punktu/-ów (a-d): odnośnie pkt a) - 0; odnośnie pkt b) - 1; odnośnie pkt c) 3; odnośnie pkt d) - 1. Liczba wydanych zaleceń: 4 97

98 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 4 7) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zajęcia rewalidacyjne dla dziecka niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: Liczba odpowiedzi TAK: 137 Wskazać rodzaje zajęć rewalidacyjnych, jeśli takie zostały określone: terapia logopedyczna; ćwiczenia pamięci fonologiczno-werbalnej; rozwijanie orientacji przestrzennej i kierunkowej; usprawniające mowę, komunikację słowną i kontakt z otoczeniem; ćwiczenie sprawności manualnej; rozwijające analizę wzrokową orientacji przestrzennej i poruszania się; koordynacji wzrokowo-ruchowej; orientacji w schemacie ciała i w kierunkach przestrzennych; rozwijające sprawność manualną i grafomotoryczną; usprawniające percepcję i pamięć słuchową w tym analizę i syntezę słuchową, słuch fonematyczny i pamięć fonologiczną; usprawniające myślenie przyczynowo - skutkowe, zajęcia logopedyczne; zajęcia rehabilitacji ruchowej; logopedia; fizjoterapia z elementami integracji sensorycznej; rehabilitacja metodą Halliwicka; rozwijanie percepcji i koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej; usprawnianie lokomocji; rozwijanie sprawności językowej i komunikacji, porozumiewania się z innymi; korygujące wady mowy; zajęcia usprawniające motorykę małą oraz ćwiczenia manualne; kształtujące orientację w schemacie ciała i przestrzeni;. Liczba odpowiedzi NIE: 6 Jeśli wybrano odpowiedź NIE podać przyczyny (3 najczęściej występujące): rodzice nie wyrazili zainteresowania takimi zajęciami; dyrektor nie otrzymał zgody i środków finansowych od organu prowadzącego na organizację zajęć rewalidacyjnych; dyrektor nie zorganizował wszystkich zajęć rewalidacyjnych, pozostałe wskazania realizowane są podczas zajęć w przedszkolu. Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 4 8) Przedszkole zapewnia dziecku niepełnosprawnemu realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnia zajęcia rewalidacyjne, określone w indywidualnym programie edukacyjnoterapeutycznym: Zapewniona jest realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Liczba odpowiedzi TAK: 133 Liczba odpowiedzi NIE: 10 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nie zapewniono zajęć z tyflopedagogiem i surdologopedą - brak specjalistów; przedszkole nie posiada sprzętu specjalistycznego umożliwiającego realizację 98

99 zalecenia; rodzice nie wyrazili zainteresowaniem uczestnictwem dziecka w zajęciach rewalidacyjnych. Zapewnione są zajęcia rewalidacyjne. Liczba odpowiedzi TAK: 138 Liczba odpowiedzi NIE: 5 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące: rodzice nie wyrazili zainteresowaniem uczestnictwem dziecka w zajęciach rewalidacyjnych; nie zapewniono zajęć z tyflopedagogiem i surdologopedą - brak specjalistów; dyrektor nie otrzymał środków finansowych na organizację jakichkolwiek zajęć. Liczba wydanych zaleceń: 7 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 7 9) Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego są prowadzone przez nauczycieli lub specjalistów posiadających kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w przedszkolu oraz rodzaju prowadzonych zajęć: Liczba odpowiedzi TAK: 135 Liczba odpowiedzi NIE: 8 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): dyrektor podejmował działania w celu zatrudnienia surdologopedy, jednak nie było chętnych specjalistów do realizacji dwóch godzin zajęć w przedszkolu; brak nauczyciela specjalisty, posiadającego kwalifikacje z zakresu tyflopedagogiki. Liczba wydanych zaleceń: 7 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 7 10) Dziecku niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna w trakcie bieżącej pracy z nim oraz w formach określonych w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym, ustalanym przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z dzieckiem: Liczba odpowiedzi TAK: 140 Liczba odpowiedzi NIE: 3 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nie są realizowane żadne zajęcia specjalistyczne w ramach organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w przedszkolu. Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 1 99

100 Pkt 11 i 12 dotyczy przedszkoli ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi 11) W przedszkolu zatrudniono dodatkowo nauczyciela/-li posiadającego/-ych kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego: Liczba odpowiedzi TAK: 84 Liczba odpowiedzi NIE: 3 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nie było takiej potrzeby, przedszkolu nie ma oddziału integracyjnego Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 1 12) W przedszkolu zatrudniono dodatkowo specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne: Liczba odpowiedzi TAK: 6 Liczba odpowiedzi w kategorii nie było takiej potrzeby - w przedszkolu są już zatrudnieni specjaliści prowadzący zajęcia rewalidacyjne: 12 Liczba odpowiedzi NIE: 1 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): Nie został zatrudniony specjalista z zakresu tyflopedagogiki, dyrektor powierzył prowadzenie zajęć oligofrenopedagogowi. Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba przedszkoli, które otrzymały zalecenie: 1 Pkt 13 dotyczy przedszkoli ogólnodostępnych bez oddziałów integracyjnych. 13) W przedszkolu zatrudniono, za zgodą organu prowadzącego, dodatkowo nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia dzieci niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego : Liczba odpowiedzi TAK: 22 Liczba odpowiedzi NIE: 39 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): dyrektor podejmował próby zatrudnienia nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami; nie było potrzeby; brak środków finansowych. 14) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa działania wspierające rodziców dziecka oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z innymi jednostkami (podmiotami) oświatowymi: 100

101 poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną specjalnym ośrodkiem szkolno-wychowawczym placówką doskonalenia nauczycieli organizacjami pozarządowymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, w tym z innym przedszkolem, w tym specjalnym, szkołą podstawową, w tym specjalną, biblioteką pedagogiczną Odpowiedź Liczba tak 105 nie 18 tak 22 nie 96 tak 40 nie 74 tak 64 nie 57 tak 72 nie Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz spostrzeżenia kontrolujących. Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom przedszkoli 33 zaleceń, sformułowania 1 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 13 (21%) kontrolowanych przedszkoli. Najczęściej wydawane zalecenia (proszę podać nie więcej niż 3) dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: a) Zaleca się zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnienie zajęć rewalidacyjnych, zgodnie z 4 ust. 1 pkt 1 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 7; b) Zaleca się powierzenie realizacji zajęć rewalidacyjnych nauczycielom lub specjalistom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w przedszkolu oraz rodzaju prowadzonych zajęć, zgodnie z 14, 19, 20 ust. 2 lub 21 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2013 r. poz. 1207, z późn. zm.). - 7; c) Zaleca się opracowanie indywidualnego programu edukacyjnoterapeutycznego, uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowanego do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości 101

102 psychofizycznych dziecka, zgodnie z 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 6; Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) zgodność organizowanych zajęć rewalidacyjnych z treścią orzeczenia; b) zgodności organizacji przedszkola z nazwą określoną w statucie; c) prowadzenia zajęć rewalidacyjnych przez nauczycieli posiadających właściwe kwalifikacje. Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły(proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) prawidłowej opieki nad dziećmi udającymi się na spacer; b) braku spójności w określeniu niepełnosprawności dziecka w orzeczeniu; c) przyznania zajęć rewalidacyjnych nie wynikających z treści orzeczenia. 3. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: (przy wnioskowaniu należy wykorzystać informacje zawarte w opisie wyników kontroli i ich analizie, ze szczególnym uwzględnieniem wskazanych tam obszarów funkcjonowania przedszkoli, w których wykryto nieprawidłowości). 3.1.wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy przedszkoli (określające zakres wspomagania): 1) promować przykłady dobrych praktyk w zakresie organizacji zajęć rewalidacyjnych dla dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność; 2) w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dla nauczycieli przedszkoli w zakresie doskonalenia umiejętności opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1) ponownie skontrolować w roku szkolnym 2015/2016 prawidłowość organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w przedszkolach, w których dyrektorom wydano zalecenia; 102

103 2) dyrektorzy przedszkoli w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego powinni podjąć skuteczne działania, aby nauczyciele uzyskali kwalifikacje niezbędne do zapewnienia realizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego; CZĘŚĆ II SZKOŁY PODSTAWOWE 1. Opis danych i ich analiza. Kontrole przeprowadzono w publicznych szkołach podstawowych ogólnodostępnych w okresie od grudzień 2014 roku do luty 2015 roku. Kontrolą objęto 10% nadzorowanych publicznych szkół podstawowych ogólnodostępnych na terenie województwa małopolskiego. Kontrolą objęto dokumentację 390 losowo wybranych uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Jeżeli liczba takich uczniów była mniejsza niż 5, kontrolą należało objąć wszystkich uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Liczba publicznych szkół podstawowych objętych kontrolą 131, w tym: z oddziałami ogólnodostępnymi: 119, co stanowi 10% nadzorowanych szkół podstawowych z oddziałami integracyjnymi: 22, co stanowi 10% nadzorowanych szkół podstawowych Liczba uczniów w szkole łącznie: 31142, w tym: - z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym ze względu na niepełnosprawność - ogółem: 885 W tym: Liczba uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: niesłyszących - 5 słabosłyszących - 76 niewidomych - 0 słabowidzących - 60 z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

104 z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - 55 z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera z niepełnosprawnościami sprzężonymi - 95 Liczba uczniów posiadających w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zalecenie o potrzebie zajęć rewalidacyjnych Liczba uczniów, dla których zorganizowano w szkole zajęcia rewalidacyjne Liczba uczniów, którym zapewniono następującą liczbę godzin zajęć rewalidacyjnych/tygodniowo: 0 godz godz godz godz. i więcej - 22 Liczba uczniów, którym nie zapewniono zajęć rewalidacyjnych/tygodniowo: 2 1) Kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych zorganizowano w oparciu o orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na rodzaj niepełnosprawności określonej w przepisach prawa, wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym w poradni specjalistycznej: Liczba odpowiedzi TAK: 390 Liczba odpowiedzi NIE: 2 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): organ prowadzący nie przydzielił godzin na zajęcia rewalidacyjne, dyrektor niewłaściwe zinterpretował orzeczenie. Liczba odpowiedzi w kategorii wydano ze względu na inne dysfunkcje: 1 Podać rodzaje dysfunkcji: zagrożenie niedostosowaniem społecznym Liczba szkół, w których wystąpiły orzeczenia wydane ze względu na dysfunkcje, a nie niepełnosprawność uczniów: 0 Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 1 2) Kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego prowadzone jest odpowiednio - w przypadku szkoły podstawowej nie dłużej niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 18 rok życia: Liczba uczniów, którzy przekroczyli 18 rok życia w trakcie trwania roku szkolnego 2014/2015: 0 104

105 Liczba oddziału/-ów, w których uczniowie przekroczyli 18 rok życia w trakcie trwania roku szkolnego 2014/2015: na poziomie klasy I (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 na poziomie klasy II (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 na poziomie klasy III (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 na poziomie klasy IV (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 na poziomie klasy V (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 na poziomie klasy VI (liczba oddziałów) 0 liczba uczniów: 0 Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 3) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowany dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uwzględnia zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz jest dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia : Liczba odpowiedzi TAK: 387 Liczba odpowiedzi NIE: 3 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): logopeda szkolny uznał, że nie ma potrzeby wsparcia logopedycznego; nie opracowano, gdyż matka nie życzyła sobie żadnych zajęć dodatkowych; w dniu kontroli w dokumentacji szkoły brak Indywidualnego Programu Edukacyjno- Terapeutycznego dla ucznia posiadającego orzeczenie NR 3/3/13/14 Liczba wydanych zaleceń: 3 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 3 4) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego został opracowany przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem: Liczba odpowiedzi TAK: 388 Liczba odpowiedzi NIE: 2 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny(3 najczęściej występujące): nie opracowano IPET-u Liczba wydanych zaleceń: 2 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 2 5) Zespół dokonał wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną : Liczba odpowiedzi TAK:

106 Liczba odpowiedzi NIE: 10 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): ocenę funkcjonowania ucznia dokonał zespół nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem; zarówno dyrektor jaki i nauczyciele utrzymują systematyczny kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, lecz nie odnotowują tego w dokumentacji; opracowano IPET-u. Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 4 6) W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym określono zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia: Liczba odpowiedzi TAK: 383 Liczba odpowiedzi NIE: 7 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): opracowano IPET-u; dyrektor wyjaśnił, że były ustalenia ustne; zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych nauczyciele opracowali w przedmiotowych zasadach oceniania. Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 4 7) W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym określono zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań związanych z: a) realizacją zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, b) zapewnieniem uczniowi odpowiednich warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, c) organizacją zajęć specjalistycznych, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, d) organizacją innych zajęć, np. rewalidacyjnych, e) przygotowaniem uczniów do samodzielności w życiu dorosłym. Liczba odpowiedzi TAK: 372 Wskazać rodzaje dokumentacji, w oparciu o którą kontrolujący stwierdził, iż szkoła realizuje rzeczywistą współpracę z rodzicami w ww. zakresach: dzienniki zajęć, dziennik rewalidacji, IPET, notatki z rozmów z rodzicami, dziennik pedagoga szkolnego, kontrakt z rodzicami, dziennik lekcyjny, zeszyt przebiegu współpracy z rodzicami, dziennik indywidualnych zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, informacje z posiedzenia Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji wychowanka, zeszyt do kontaktów z rodzicami/opiekunami, dziennik pedagoga, dzienniku lekcyjnym, zajęć indywidualnych, notatki pedagoga, zeszytach korespondencji z rodzicami, 106

107 zeszyt wychowawcy klasy, Plan Działań Wspierających rodziców, notatki ze spotkań z rodzicami, dziennik nauczania indywidualnego, protokoły zebrań zespołów ds. PPP, karty logopedyczne, zapisy w dzienniku elektronicznym, teczka wychowawcy, dziennik specjalistycznych zajęć indywidualnych. Liczba odpowiedzi NIE: 18 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): w indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych nie określono zakresu tej współpracy. Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać liczbę w zakresie nieuwzględnienia danego punktu/-ów (punkty od a do e): - odnośnie pkt a) odnośnie pkt b) odnośnie pkt c) odnośnie pkt d) odnośnie pkt e) 17 Liczba wydanych zaleceń: 7 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 7 8) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zajęcia rewalidacyjne dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: Liczba odpowiedzi TAK: 381 Wskazać rodzaje zajęć rewalidacyjnych, jeśli takie zostały określone: usprawnianie zaburzeń sprawności manualnej; ćwiczenia zaburzonej orientacji przestrzennej; zajęcia logopedyczne; terapia logopedyczna; rozwijające komunikację werbalną; usprawnianie percepcji wzrokowo-słuchowej, ruchowej; ćwiczenia sprawności manualnej i grafomotorycznej; indywidualna terapia surdopedagogiczna; rehabilitacja ruchowa; rozwijanie percepcji wzrokowej i słuchowej; ćwiczenie palców, nadgarstka i dłoni; ćwiczenia manualne i grafomotoryczne; zajęcia z oligofrenopedagogiem; trening umiejętności społecznych i komunikacyjnych; zajęcia terapii sensorycznej; zajęcia usprawniające percepcję wzrokową i koordynację wzrokowo - ruchową, motorykę dużą i orientację w schemacie ciała i przestrzeni; zajęcia usprawniające analizę słuchową, słuch fonemowy, pamięć słuchową i wzrokową, grafomotorykę oraz rozwijające wyobraźnię przestrzenną; zajęcia rehabilitacyjne; zajęcia ruchowe metodą Dennisona;. Liczba odpowiedzi NIE: 9 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak nie opracowano indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla ucznia; organ prowadzący nie przydzielił godzin na zajęcia rewalidacyjne. 107

108 Liczba wydanych zaleceń: 5 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 5 9) Szkoła zapewnia uczniowi niepełnosprawnemu realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnia zajęcia rewalidacyjne, określone w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym : - Zapewniona jest realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Liczba odpowiedzi TAK: 384 Liczba odpowiedzi NIE: 6 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny(3 najczęściej występujące): logopeda szkolny uznał, że nie ma potrzeby wsparcia logopedycznego; realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu odbywa się w ramach poszczególnych przedmiotów; nie zapewniono zajęć logopedycznych z uwagi na brak specjalisty w gminie. - Zapewnione są zajęcia rewalidacyjne. Liczba odpowiedzi TAK: 383 Liczba odpowiedzi NIE: 7 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): logopeda szkolny uznał, że nie ma potrzeby wsparcia logopedycznego; dyrektor nie zaplanował zajęć rewalidacyjnych ponieważ rodzice zgłosili, iż ze względu na stan zdrowia dziecka i objęcie go specjalistyczną rehabilitacją neurologiczną nie wyrażają zgody na organizowanie dodatkowych zajęć specjalistycznych i rewalidacyjnych - uczennica ze względu na stan zdrowia ma zorganizowane nauczanie indywidualne; uczeń nie ma zapewnionych zajęć logopedycznych z uwagi na brak specjalisty. Liczba wydanych zaleceń: 8 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 8 10) Uczeń niepełnosprawny posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uczestniczy w co najmniej 2 godzinach zajęć rewalidacyjnych tygodniowo: Liczba odpowiedzi TAK: 383 Liczba odpowiedzi NIE: 7 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): jedna godzina tygodniowo rewalidacji została zatwierdzona w projekcie organizacyjnym na rok szkolny 2014/2015 przez organ prowadzący; matka nie wyraziła zgody na pracę dziecka z tyflopedagogiem; nie zorganizowano zajęć. Liczba wydanych zaleceń: 6 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 6 108

109 11) Zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego są prowadzone przez nauczycieli lub specjalistów posiadających kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w szkole oraz rodzaju prowadzonych zajęć: Liczba odpowiedzi TAK: 373 Liczba odpowiedzi NIE: 17 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nauczyciela do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych dla ucznia słabowidzącego (tyflopedagoga) i ucznia słabosłyszącego (surdopedagoga); poszukiwania nauczyciela z kwalifikacjami tyflopedagoga, zainteresowanego prowadzeniem 2 godzin zajęć rewalidacyjnych na zastępstwo nie powiodły się; bardzo trudno jest w niewielkiej miejscowości znaleźć nauczyciela przygotowanego do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych z zakresu surdopedagogiki. Liczba wydanych zaleceń: 14 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 14 12) Uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna w trakcie bieżącej z nim pracy oraz w formach określonych w indywidualnym programie edukacyjnoterapeutycznym, ustalanym przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem : Liczba odpowiedzi TAK: 388 Liczba odpowiedzi NIE: 2 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): matka nie wyraziła zgody na udział dziecka w oferowanych przez szkołę zajęciach korekcyjno kompensacyjnych; dyrektor nie zorganizował zajęć logopedycznych z uwagi na brak specjalistów w tym zakresie. Liczba wydanych zaleceń: 2 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 2 Pkt 13 i 14 dotyczy szkół ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi. 13) W szkole zatrudniono dodatkowo nauczyciela/-li posiadającego/-ych kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego: Liczba odpowiedzi TAK: 107 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 109

110 14) W szkole zatrudniono dodatkowo specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne: Liczba odpowiedzi TAK: 2 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak Liczba odpowiedzi dotyczących wskazania kategorii: Nie było takiej potrzeby - w szkole są już zatrudnieni specjaliści prowadzący zajęcia rewalidacyjne: 20 Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 Pkt 15 dotyczy szkół ogólnodostępnych bez oddziałów integracyjnych. 15) W szkole zatrudniono, za zgodą organu prowadzącego, dodatkowo nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego : Liczba odpowiedzi TAK: 70 Liczba odpowiedzi NIE: 211 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nie było takiej potrzeby; żaden z zapytanych specjalistów tyflopedagogów nie wyraził zainteresowania na przyjazd do szkoły na dwie godziny tygodniowo; zatrudnieni w szkole nauczyciele mają odpowiednie kwalifikacje. 16) Rada pedagogiczna skorzystała z możliwości przedłużenia uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego okresu nauki na danym etapie edukacyjnym o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych: Liczba odpowiedzi TAK: 13 Liczba odpowiedzi NIE: ) Decyzja rady pedagogicznej dotycząca przedłużenia okresu nauki uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, została podjęta po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania uczniowi pomocy psychologicznopedagogicznej, tworzonego przez nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem oraz po uzyskaniu zgody rodziców ucznia: Liczba odpowiedzi TAK: 13 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak Liczba wydanych zaleceń: 0 110

111 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa działania wspierające rodziców ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z innymi jednostkami (podmiotami) oświatowymi: poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną specjalnym ośrodkiem szkolno-wychowawczym młodzieżowym ośrodkiem wychowawczym młodzieżowym ośrodkiem socjoterapii placówką doskonalenia nauczycieli organizacjami pozarządowymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, w tym z innym przedszkolem, w tym specjalnym, szkołą podstawową, w tym specjalną, biblioteką pedagogiczną Odpowiedź Liczba tak 335 nie 39 tak 19 nie 269 tak 0 nie 231 tak 0 nie 225 tak 64 nie 239 tak 52 nie 244 tak 131 nie Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz spostrzeżenia kontrolujących. Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom szkół 56 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 28 (21%) kontrolowanych szkół. Najczęściej wydawane zalecenia (proszę podać nie więcej niż 3) dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: 1. Zaleca się powierzenie realizacji zajęć rewalidacyjnych nauczycielom lub specjalistom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w szkole oraz rodzaju prowadzonych zajęć, zgodnie z 14, 19, 20 ust. 2 lub 21 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2013 r. poz. 1207, z późn. zm.). - 14; 2. Zaleca się zapewnienie uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, oraz zapewnienie zajęć rewalidacyjnych, zgodnie z 4 ust. 1 pkt 1 i 4 rozporządzenia Ministra 111

112 Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 8; 3. Zaleca się określenie w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym zakresu współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań związanych z: a) realizacją zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, b) zapewnieniem uczniowi odpowiednich warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, c) organizacją zajęć specjalistycznych, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, d) organizacją innych zajęć, np. rewalidacyjnych, e) przygotowaniem uczniów do samodzielności w życiu dorosłym - zgodnie z 5 ust. 2 pkt 6 w związku z 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 7; Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) nie formułowano uwag Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły(proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): brak; 3. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: (przy wnioskowaniu należy wykorzystać informacje zawarte w opisie wyników kontroli i ich analizie, ze szczególnym uwzględnieniem wskazanych tam obszarów funkcjonowania szkół, w których wykryto nieprawidłowości) wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół podstawowych (określające zakres wspomagania): 1) promować przykłady dobrych praktyk w zakresie organizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów szkół podstawowych posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność; 2) w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dla nauczycieli szkół podstawowych w zakresie doskonalenia umiejętności 112

113 opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1) ponownie skontrolować w roku szkolnym 2015/2016 prawidłowość organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w szkołach podstawowych, w których dyrektorom wydano zalecenia; 2) dyrektorzy szkół podstawowych ogólnodostępnych w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego powinni podjąć skuteczne działania, aby nauczyciele uzyskali kwalifikacje niezbędne do zapewnienia realizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego; CZĘŚĆ III GIMNAZJA 1. Opis danych i ich analiza. Kontrole przeprowadzono w publicznych gimnazjach ogólnodostępnych w okresie od grudnia 2014 roku do stycznia 2015 roku. Kontrolą objęto 10% nadzorowanych publicznych gimnazjów ogólnodostępnych w województwie małopolskim. Kontrolą objęto dokumentację 192 losowo wybranych uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Jeżeli liczba takich uczniów była mniejsza niż 5, kontrolą należało objąć wszystkich uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Liczba publicznych gimnazjów, objętych kontrolą 70, w tym: z oddziałami ogólnodostępnymi: 63, co stanowi 10% nadzorowanych gimnazjów z oddziałami integracyjnymi: 7, co stanowi 10% nadzorowanych gimnazjów Liczba uczniów w gimnazjum łącznie: , w tym: - z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym ze względu na niepełnosprawność - ogółem: 329 w tym: Liczba uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: 113

114 niesłyszących - 2 słabosłyszących - 28 niewidomych - 0 słabowidzących - 23 z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją - 50 z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - 37 z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera - 16 z niepełnosprawnościami sprzężonymi Liczba uczniów posiadających w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zalecenie o potrzebie zajęć rewalidacyjnych Liczba uczniów, dla których zorganizowano w szkole zajęcia rewalidacyjne Liczba uczniów, którym zapewniono następującą liczbę godzin zajęć rewalidacyjnych/tygodniowo: 0 godz godz godz godz. i więcej - 15 Liczba uczniów, którym nie zapewniono zajęć rewalidacyjnych - 4 1) Kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych zorganizowano w oparciu o orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na rodzaj niepełnosprawności określonej w przepisach prawa, wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym w poradni specjalistycznej: Liczba odpowiedzi TAK: 191 Liczba odpowiedzi NIE: 1 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): dyrektor zgodnie z sugestiami poradni nie zorganizował zajęć rewalidacyjnych lecz zastąpił je innymi formami pomocy w formie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych Liczba odpowiedzi w kategorii wydano ze względu na inne dysfunkcje: 0 Podać rodzaje dysfunkcji: brak Liczba szkół, w których wystąpiły orzeczenia wydane ze względu na dysfunkcje, a nie niepełnosprawność uczniów: 0 Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 1 2) Kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego prowadzone jest odpowiednio - w przypadku 114

115 gimnazjum nie dłużej niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21 rok życia: Liczba uczniów, którzy przekroczyli 21 rok życia w trakcie trwania roku szkolnego 2014/2015: 0 Liczba oddziału/-ów, w których uczniowie przekroczyli 21 rok życia w trakcie trwania roku szkolnego 2014/2015: na poziomie klasy I (liczba oddziałów) 34 liczba uczniów: 44 na poziomie klasy II ( liczba oddziałów) 42 liczba uczniów: 67 na poziomie klasy III ( liczba oddziałów) 54 liczba uczniów: 81 Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 3) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowany dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uwzględnia zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz jest dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia : Liczba odpowiedzi TAK: 185 Liczba odpowiedzi NIE: 7 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): zajęcia rewalidacyjne organizowane były w poprzednim roku szkolnym i prowadzone przez tyflopedagoga, rodzic w bieżącym roku szkolnym zrezygnował z zajęć rewalidacyjnych dla dziecka, na rzecz zajęć przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego; szkolny logopeda uznał, że aktualnie nie ma potrzeby organizowania zajęć logopedycznych dla tego ucznia; indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny nie został opracowany ze względu na błędne zinterpretowanie zapisów Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 4 4) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego został opracowany przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem: Liczba odpowiedzi TAK: 187 Liczba odpowiedzi NIE: 5 115

116 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): Indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny nie został opracowany przez zespół ze względu na błędne zinterpretowanie przepisów prawa; brak specjalisty; Liczba wydanych zaleceń: 2 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 2 5) Zespół dokonał wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną : Liczba odpowiedzi TAK: 186 Liczba odpowiedzi NIE: 6 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): zespół nie dokonał wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia ze względu na błędne zinterpretowanie przepisów prawa; ocenę poziomu funkcjonowania ucznia dokonał zespół nauczycieli prowadzących zajęcia z uczniem, a dyrektor uzupełni ocenę poziomu we współpracy z poradnią psychologicznopedagogiczną; brak specjalisty. Liczba wydanych zaleceń: 3 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 3 6) W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym określono zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia: Liczba odpowiedzi TAK: 186 Liczba odpowiedzi NIE: 6 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): większość nauczycieli dostosowała wymagania edukacyjne wynikające z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, nie są one zawarte w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym; zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych nauczyciele opracowali w przedmiotowych zasadach oceniania. Liczba wydanych zaleceń: 2 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 2 7) W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym określono zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań związanych z: a) realizacją zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, b) zapewnieniem uczniowi odpowiednich warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, 116

117 c) organizacją zajęć specjalistycznych, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, d) organizacją innych zajęć, np. rewalidacyjnych, e) przygotowaniem uczniów do samodzielności w życiu dorosłym. Liczba odpowiedzi TAK: 184 Wskazać rodzaje dokumentacji, w oparciu o którą kontrolujący stwierdził, iż szkoła realizuje rzeczywistą współpracę z rodzicami w ww. zakresach: indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny; dzienniki zajęć specjalistycznych; protokoły i sprawozdania ze spotkań zespołu; dokumentacja psychologa, logopedy i pedagoga; zeszyty współpracy z rodzicami; dzienniki zajęć rewalidacyjnych; dziennik zajęć lekcyjnych; zeszyt wychowawcy klasy; Karta Wielospecjalistycznej Oceny Funkcjonowania Ucznia; notatki z rozmów z rodzicami; protokoły zebrań zespołu ds. PPP; Liczba odpowiedzi NIE: 8 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): W indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym nie określono pełnego zakresu współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia; Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać liczbę w zakresie nieuwzględnienia danego punktu/-ów (punkty od a do e): odnośnie pkt a) - 2 odnośnie pkt b) - 2 odnośnie pkt c) - 2 odnośnie pkt d) - 3 odnośnie pkt e) - 3 Liczba wydanych zaleceń: 3 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 3 8) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zajęcia rewalidacyjne dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego : Liczba odpowiedzi TAK: 184 Wskazać rodzaje zajęć rewalidacyjnych, jeśli takie zostały określone: usprawnianie zaburzeń sprawności manualnej; ćwiczenia zaburzonej orientacji przestrzennej; zajęcia logopedyczne; rozwijające komunikację werbalną; usprawnianie percepcji wzrokowo-słuchowej, ruchowej; ćwiczenia sprawności manualnej i grafomotorycznej; indywidualna terapia surdopedagogiczna; rehabilitacja ruchowa; rozwijanie percepcji 117

118 wzrokowej i słuchowej; zajęcia z oligofrenopedagogiem; trening umiejętności społecznych i komunikacyjnych; zajęcia z tyflopedagogiem; zajęcia terapii sensorycznej; zajęcia usprawniające percepcję wzrokową i koordynację wzrokowo - ruchową, motorykę dużą i orientację w schemacie ciała i przestrzeni; zajęcia usprawniające analizę słuchową, słuch fonemowy, pamięć słuchową i wzrokową; wzmocnienie osłabionych grup mięśniowych, doskonalenie i usprawnienie funkcji motorycznych, uzyskanie pełnego zakresu w stawach; zajęcia rewalidacyjne ukierunkowane na ogólną stymulację rozwoju poznawczego, stymulację rozwoju myślenia operacyjnego i umiejętności matematycznych, rozwijanie zdolności werbalizacyjnych, usprawnianie funkcji percepcyjno - motorycznych, kształcenie zdolności językowych i funkcji pamięciowych. Liczba odpowiedzi NIE: 8 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny nie został opracowany ze względu na błędne zinterpretowanie przepisów prawa; dyrektor sugerowałem się zaleceniami Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej zastąpienia zajęć rewalidacyjnych innymi formami pomocy - zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze ze wskazanych przedmiotów, indywidualne konsultacje z nauczycielami i pomoc koleżeńska; indywidualne zajęcia rewalidacyjne z oligofrenopedagogiem dla uczniów są prowadzone bez wpisu do indywidualnych programów edukacyjno - terapeutycznych Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 4 9) Szkoła zapewnia uczniowi niepełnosprawnemu realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnia zajęcia rewalidacyjne, określone w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym: - Zapewniona jest realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Liczba odpowiedzi TAK: 186 Liczba odpowiedzi NIE: 6 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): szkoła zapewnia realizację części zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnia zajęcia rewalidacyjne; nie zorganizowano zajęć rewalidacyjnych; - Zapewnione są zajęcia rewalidacyjne. Liczba odpowiedzi TAK: 189 Liczba odpowiedzi NIE: 3 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): rodzice ucznia złożyli do dyrektora gimnazjum oświadczenie w którym proszą o "wyłączenie z zajęć rewalidacyjnych"; nie zorganizowano zajęć rewalidacyjnych; 118

119 szkolny logopeda uznał, że aktualnie nie ma potrzeby organizowania zajęć logopedycznych dla ucznia. Liczba wydanych zaleceń: 5 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 5 10) Uczeń niepełnosprawny posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uczestniczy w co najmniej 2 godzinach zajęć rewalidacyjnych tygodniowo: Liczba odpowiedzi TAK: 188 Liczba odpowiedzi NIE: 4 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): wnioskowanie rodziców o 1 godzinę tygodniowo; wnioskowanie rodziców o nieorganizowanie zajęć rewalidacyjnych; Liczba wydanych zaleceń: 4 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 4 11) Zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego są prowadzone przez nauczycieli lub specjalistów posiadających kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w szkole oraz rodzaju prowadzonych zajęć: Liczba odpowiedzi TAK: 176 Liczba odpowiedzi NIE: 16 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): w dokumentacji osobowej nauczyciela brak dokumentu potwierdzającego kwalifikacje do prowadzenia zajęć rehabilitacji ruchowej i doskonalenia sprawności manualnej; powierzenie prowadzenia zajęć nauczycielom nie posiadającym kwalifikacji do rodzaju prowadzonych zajęć bez gody kuratora; Liczba wydanych zaleceń: 10 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 10 12) Uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna w trakcie bieżącej z nim pracy oraz w formach określonych w indywidualnym programie edukacyjnoterapeutycznym, ustalanym przez zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem : Liczba odpowiedzi TAK: 188 Liczba odpowiedzi NIE: 4 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): pomimo nieopracowania indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim udzielana jest pomoc psychologiczno - pedagogiczna w trakcie bieżącej z nim pracy, w formie doraźnych spotkań 119

120 z pedagogiem; uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niedosłuch udzielana jest pomoc psychologiczno - pedagogiczna w formie doraźnych spotkań z pedagogiem, zajęć wyrównawczych z wybranych przedmiotów, zajęć logopedycznych; w związku z nieopracowaniem IPET nie określono form pomocy psychologiczno - pedagogicznej. Liczba wydanych zaleceń: 1 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 1 Pkt 13 i 14 dotyczy szkół ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi. 13) W szkole zatrudniono dodatkowo nauczyciela/-li posiadającego/-ych kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego: Liczba odpowiedzi TAK: 35 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 14) W szkole zatrudniono dodatkowo specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne: Liczba odpowiedzi TAK: 0 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak Liczba odpowiedzi dotyczących wskazania kategorii: Nie było takiej potrzeby - w szkole są już zatrudnieni specjaliści prowadzący zajęcia rewalidacyjne: 7 Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: 0 Pkt 15 dotyczy szkół ogólnodostępnych bez oddziałów integracyjnych. 15) W szkole zatrudniono, za zgodą organu prowadzącego, dodatkowo nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego : Liczba odpowiedzi TAK: 23 Liczba odpowiedzi NIE: 134 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): nie było takiej potrzeby 120

121 16) Rada pedagogiczna skorzystała z możliwości przedłużenia uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego okresu nauki na danym etapie edukacyjnym o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych: Liczba odpowiedzi TAK: 12 Liczba odpowiedzi NIE: ) Decyzja rady pedagogicznej dotycząca przedłużenia okresu nauki uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, została podjęta po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania uczniowi pomocy psychologicznopedagogicznej, tworzonego przez nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem oraz po uzyskaniu zgody rodziców ucznia: Liczba odpowiedzi TAK: 12 Liczba odpowiedzi NIE: 0 Jeśli wybrano odpowiedź NIE wskazać przyczyny (3 najczęściej występujące): brak Liczba wydanych zaleceń: 0 Liczba szkół, które otrzymały zalecenie: Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa działania wspierające rodziców ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z innymi jednostkami (podmiotami) oświatowymi: poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną specjalnym ośrodkiem szkolno-wychowawczym młodzieżowym ośrodkiem wychowawczym młodzieżowym ośrodkiem socjoterapii placówką doskonalenia nauczycieli organizacjami pozarządowymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, w tym z innym przedszkolem, w tym specjalnym, szkołą podstawową, w tym specjalną, biblioteką pedagogiczną Odpowiedź Liczba tak 169 nie 13 tak 14 nie 129 tak 0 nie 111 tak 1 nie tak 48 nie 97 tak 28 nie 111 tak 84 nie Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz spostrzeżenia kontrolujących. 121

122 Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom gimnazjów 39 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 15 (21%) kontrolowanych gimnazjów. Najczęściej wydawane zalecenia (proszę podać nie więcej niż 3) dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: a) Zaleca się powierzenie realizacji zajęć rewalidacyjnych nauczycielom lub specjalistom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska w szkole oraz rodzaju prowadzonych zajęć, zgodnie z 14, 19, 20 ust. 2 lub 21 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2013 r. poz. 1207, z późn. zm.). - 10; b) Zaleca się zapewnienie uczniowi niepełnosprawnemu posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, oraz zapewnienie zajęć rewalidacyjnych, zgodnie z 4 ust. 1 pkt 1 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 5; c) Zaleca się opracowanie indywidualnego programu edukacyjnoterapeutycznego, uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowanego do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, zgodnie z 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 4; Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) Brak uwag i wniosków; Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły(proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) Brak spostrzeżeń; 3. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: (przy wnioskowaniu należy wykorzystać informacje zawarte w opisie wyników kontroli i ich analizie, 122

123 ze szczególnym uwzględnieniem wskazanych tam obszarów funkcjonowania szkół, w których wykryto nieprawidłowości) wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy gimnazjów (określające zakres wspomagania): 1) promować przykłady dobrych praktyk w zakresie organizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów gimnazjum posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność; 2) w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dla nauczycieli gimnazjum w zakresie doskonalenia umiejętności opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla ucznia niepełnosprawnego posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1) ponownie skontrolować w roku szkolnym 2015/2016 prawidłowość organizacji zajęć rewalidacyjnych, w tym liczby godzin i rodzaju tych zajęć oraz ich zgodności z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność w gimnazjach, w których dyrektorom wydano zalecenia; 2) dyrektorzy gimnazjów ogólnodostępnych w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego powinni podjąć skuteczne działania, aby nauczyciele uzyskali kwalifikacje niezbędne do zapewnienia realizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego; Prawidłowość wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego Kontrole dotyczyły wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego w okresie od 1kwietnia 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. Kontrole przeprowadzono w poradniach publicznych w miesiącach: wrzesień październik roku szkolnego 2014/2015. Kontrolą objęto 36 publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, co stanowi 100 % ogólnej liczby publicznych poradni funkcjonujących na terenie województwa, w tym 4 publicznych poradni specjalistycznych, w których działają zespoły 123

124 Łączna liczba kontrolowanych orzeczeń niedostosowanie społeczne zagrożenie niedostosowaniem społecznym niesłyszenie Słabe słyszenie niewidzenie Słabe widzenie niepełnosprawność ruchowa, w tym afazja upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym autyzm, w tym zespół Aspergera niepełnosprawność sprzężona /więcej niż jedna niepełnosprawność Inny powód wydania orzeczenia - liczba orzekające, co stanowi 100% ogólnej liczby publicznych poradni specjalistycznych funkcjonujących na terenie województwa. W przypadku objęcia kontrolą mniejszej liczby poradni, niż liczby stanowiącej 100% nadzorowanych ww. poradni, proszę podać przyczynę: W planie nadzoru na rok szkolny 2014/2015 zaplanowano kontrolę w 43 poradniach, jednak organy prowadzące dokonały reorganizacji sieci poradni poprzez: likwidację 1 poradni oraz poprzez przekształcenie 6 poradni w filie (kontrolą objęto dokumentację losowo wybranych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych przez te poradnie przed przekształceniem). 1. Opis danych i ich analiza 1.1. Kontrolą objęto 958 losowo wybranych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zawierały: 1) właściwe określenie powodu, z uwagi na który stwierdzono potrzebę kształcenia specjalnego: a) niedostosowanie społeczne, b) zagrożenie niedostosowaniem społecznym, c) rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego dziecka, zgodny z przepisami, d) inny powód wydania orzeczenia (wpisać z uwagi na ) o całościowe zaburzenie rozwoju, o wada wzroku o wada słuchu Liczba orzeczeń wydanych z uwagi na NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ a) W przypadku występowania więcej niż jednej niepełnosprawności wskazano jako powód wydania orzeczenia niepełnosprawność sprzężoną oraz 124

125 wskazano współwystępujące niepełnosprawności zgodnie z określeniami zawartymi w przepisach Liczba kontrolowanych orzeczeń, wydanych z uwagi na niepełnosprawność sprzężoną Liczba orzeczeń, w których wskazano współwystępujące niepełnosprawności zgodnie z określeniami zawartymi w przepisach TAK NIE Liczba wydanych zaleceń dotyczących punktu 1): 4 Liczba poradni, które otrzymały zalecenie: 4 2) diagnozę, która zawierała informacje o możliwościach rozwojowych i potencjale dziecka, w tym określenie poziomu rozwoju intelektualnego (np. norma wiekowa, upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym), spójną z powodem wydania orzeczenia, określonym w pkt. 1): Liczba orzeczeń Tak Nie Liczba wydanych zaleceń dotyczących punktu 2): 4 Liczba poradni, które otrzymały zalecenie: 4 3) określenie w zaleceniach warunków realizacji potrzeb edukacyjnych, form stymulacji, rewalidacji, terapii, usprawniania, rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron dziecka: Liczba orzeczeń Tak Nie ) określenie w zaleceniach form pomocy psychologiczno-pedagogicznej: Liczba orzeczeń Tak Nie

126 5) określenie w zaleceniach najkorzystniejszych dla dziecka form kształcenia specjalnego: w przedszkolu ogólnodostępnym, w tym z oddziałami integracyjnymi, integracyjnym albo specjalnym, szkole ogólnodostępnej, szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym, szkole specjalnej lub oddziale specjalnym, ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym albo w szkole zorganizowanej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii lub w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym: Liczba orzeczeń Tak Nie ) elementy diagnozy uzasadniające potrzebę kształcenia specjalnego: Liczba orzeczeń Tak Nie ) elementy diagnozy uzasadniające zalecane najkorzystniejsze formy kształcenia specjalnego: Liczba orzeczeń Tak Nie ) uzasadnienie zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej: Liczba orzeczeń Tak Nie ) określenie spodziewanych efektów pomocy psychologiczno-pedagogicznej: Liczba orzeczeń Tak Nie ) pouczenie o możliwości wniesienia przez wnioskodawcę odwołania: Liczba orzeczeń 126

127 Tak Nie Liczba wydanych zaleceń dotyczących punktów od 3) do 10): 25 Liczba poradni, które otrzymały zalecenie: Orzeczenia wydane na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego albo okres kształcenia w danej szkole (nie dotyczy orzeczeń wydanych z uwagi na upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim): Liczba orzeczeń Tak Nie Liczba wydanych zaleceń dotyczących punktu 1.3.: 1 Liczba poradni, które otrzymały zalecenie: Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla uczniów szkół podstawowych z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wydane na okres roku szkolnego lub każdego etapu edukacyjnego w tej szkole: Liczba orzeczeń Tak Nie Liczba wydanych zaleceń dotyczących punktu 1.4.: 0 Liczba poradni, które otrzymały zalecenie: 0 2. Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz spostrzeżenia kontrolujących. Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom poradni psychologiczno-pedagogicznych 34 zaleceń, sformułowania 1 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 25 (69%) kontrolowanych poradni psychologiczno- pedagogicznych. Najczęściej wydawane zalecenia (proszę podać nie więcej niż 3) dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: a) Zaleca się wydawać orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii 127

128 wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072). - 25; b) Zaleca się wydawać orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072). W orzeczeniu należy wskazać z uwagi na jaki rodzaj niepełnosprawności dziecka, w tym stopień upośledzenia umysłowego, niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym, zachodzi potrzeba stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Określenie powodu wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego musi być zgodne z przepisami 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. z 2014 r. 392) oraz 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414). - 4; c) Zaleca się wydawać orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072). W przypadku występowania co najmniej dwóch niepełnosprawności, o których mowa w przepisach 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. z 2014 r. 392) oraz 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414), w określeniu powodu wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego należy wskazać niepełnosprawności sprzężone, w tym wskazać współwystępujące niepełnosprawności.- 4; Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na (proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) Wpisanie do orzeczenia wyników badań specjalistycznych; 128

129 Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego dotyczyły(proszę podać nie więcej niż 3 zakresy): a) Wpisanie do diagnozy wyników badań specjalistycznych; b) Nieprzestrzegania wzoru orzeczenia stanowiącego zał. Nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072).; c) Usunięcia ze wzoru orzeczenia stanowiącego zał. Nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072) komentarza dotyczącego zaleceń i uzasadniania. 3. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: (przy wnioskowaniu należy wykorzystać informacje zawarte w opisie wyników kontroli i ich analizie, ze szczególnym uwzględnieniem wskazanych tam obszarów funkcjonowania poradni psychologiczno-pedagogicznych, w których wykryto nieprawidłowości) wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy poradni psychologiczno-pedagogicznych (określające zakres wspomagania): 1) szkolenie w zakresie przepisów prawa dotyczące wydawania orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego przez zespoły orzekające, które działają w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych; 3.2. wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1) w roku szkolnym 2015/2016 przeprowadzić w poradniach, których dyrektorom wydano zalecenia, kontrole wydawania przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologicznopedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego Część C (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Wnioski z kontroli planowych a) wynikające z analizy wyników kontroli: wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół i placówek, określające zakres wspomagania: 129

130 1. organizować spotkania i narady z dyrektorami w celu analizowania zmian w prawie oświatowym; 2. promować przykłady dobrych praktyk w zakresie organizacji zajęć rewalidacyjnych dla uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność uczęszczających do szkół ogólnodostępnych; 3. w programie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli realizowanego przez kuratora oświaty uwzględnić szkolenia dotyczące formułowania wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z wychowania fizycznego uwzględniające wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć. wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 1. kontrolować organizację kształcenia uczniów niepełnosprawnych w publicznych szkołach podstawowych i gimnazjach ogólnodostępnych; 2. kontrolować wydawanie przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego; 3. kontrolować statuty szkół w zakresie określenia szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego. b) dotyczące organizacji kontroli: 1. statystyka kontroli planowych zamieszczona na platformie npseo winna zawierać wszystkie dane zbiorcze zgodne z treścią arkuszy kontroli; 2. baza szkół zamieszczona na platformie npseo winna być aktualizowana na każdy rok szkolny w oparciu o dane SIO; 3.2 Kontrole doraźne Kontrole doraźne są przeprowadzane przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny w sytuacji, gdy zaistnieje potrzeba przeprowadzenia w szkole lub placówce działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego Ogólne informacje o przeprowadzonych kontrolach doraźnych W roku szkolnym 2013/2014 (od 1 czerwca do 31 sierpnia 2014r.) pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 74 kontrole doraźne w 74 spośród 4703 nadzorowanych szkół i placówek. Kontrole te zostały przeprowadzone w szkołach i placówkach kierowanych przez 74 dyrektorów szkół i placówek. 130

131 przedszkolach szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimnazjalnych szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM W roku szkolnym 2014/2015 (od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015r.) pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 526 kontroli doraźnych w 522 spośród 4703 nadzorowanych szkół i placówek. Kontrole te zostały przeprowadzone w szkołach i placówkach kierowanych przez 522 dyrektorów szkół i placówek. Łącznie w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r. pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 600 kontroli doraźnych. W tabeli poniżej przedstawiono informację o obszarach, w jakich zostały przeprowadzone kontrole doraźne w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r. Liczba kontroli w: Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli*: szkołach dla dzieci i młodzieży zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki przestrzeganie statutu szkoły lub placówki przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty stosowanie przemocy słownej i/lub fizycznej inne * W przypadku kontroli obejmujących zagadnienia z wielu obszarów należy ją wskazać przy każdym obszarze, którego dotyczy kontrola. 131

132 przedszkolach szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimnazjalnych szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM Informacje dotyczące organizacji i przeprowadzania kontroli doraźnych Przyczyną zarządzenia przez kuratora oświaty kontroli doraźnej w szkole lub placówce jest stwierdzenie potrzeby przeprowadzenia w tej szkole lub placówce działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego. Takie stwierdzenie może nastąpić na skutek wniosku pomiotu zewnętrznego lub na skutek analizy przez kuratora oświaty dotychczasowych wyników nadzoru pedagogicznego nad szkołą lub placówką. Podmioty wnioskujące o zarządzenie w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r. kontroli doraźnych w szkołach lub placówkach przedstawiono w tabeli. Liczba kontroli w: Liczba kontroli doraźnych przeprowadzonych szkołach dla dzieci i młodzieży a) na wniosek, prośbę, w związku z informacją pozyskaną od: organu prowadzącego szkołę lub placówkę prokuratury Rzecznika Praw Obywatelskich rodziców uczniów nauczycieli Rzecznika Praw Dziecka innych podmiotów b) na skutek stwierdzenia przez Kuratora Oświaty potrzeby przeprowadzenia kontroli doraźnej RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH Kontrole doraźne były prowadzone zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego, co zaprezentowano w tabeli. Liczba kontroli doraźnych, w tym: 1. a) przeprowadzonych przez: jedną osobę

133 zespół dwuosobowy 159 zespół więcej niż dwuosobowy 3 RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH 600 b) przeprowadzonych na podstawie imiennych upoważnień. 600 Liczba sporządzonych przez kontrolujących protokołów kontroli: 2. a) w terminie 7 dni od dnia zakończenia kontroli 600 b) w terminie dłuższym niż 7 dni od dnia zakończenia kontroli. 0 RAZEM PROTOKOŁÓW Wyniki kontroli doraźnych (liczba zaleceń wydanych w obszarach wynikających z art. 33 ust. 2 ustawy o systemie oświaty najczęściej wydawane zalecenia) Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli Liczba zaleceń zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami 27 realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania 27 przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki 66 przestrzeganie statutu szkoły lub placówki 38 przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 6 zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty stosowanie przemocy słownej i/lub fizycznej 30 inne 261 RAZEM Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli doraźnych 1. wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: 133

134 1) w szkołach publicznych nie przestrzega się szczegółowych warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego określonych w statutach szkół; 2) w szkołach publicznych nie dostosowuje się zapisów w statutach do obowiązujących przepisów prawa zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.); 3) w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach nie przestrzega się przepisów w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z dnia 7 maja 2013 r.) oraz zapewnienia uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.); 4) w szkołach policealnych realizujących kształcenie zawodowe zatrudnia się nauczycieli bez wymaganych kwalifikacji do nauczania przedmiotów zawodowych. 2. wskazujące na potrzebę zmian w przepisach prawa: 1) brak. 134

135 4. Wspomaganie 4.1. Informacje opisujące działania Kuratora Oświaty w zakresie wspomagania szkół i placówek (okres od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r.) Przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej Kuratorium analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli Sposób dokonywania analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego i wniosków: a) opracowywanie analiz: - bieżących - tak, - okresowych - tak, - całościowych - tak, b) zakres analiz: - tematyka kontroli - tak, - tematyka ewaluacji - tak, - zalecenia - tak, - uwagi - tak, - oceny spełniania przez poszczególne typy szkół i placówek wymagań państwa określonych w załączniku do rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego tak, - wnioski z ewaluacji - tak, - inne: monitorowanie wybranych aspektów pracy szkół i placówek c) źródła wyników: - arkusze zbiorcze kontroli planowych - tak, - arkusze kontroli doraźnych tak, - raporty z ewaluacji całościowych - tak, - raporty z ewaluacji problemowych - tak, - inne: arkusze monitorowania pracy szkół i placówek - Informacja o pracy szkoły w roku szkolnym 2013/2014, ankiety dotyczące między innymi: realizacji obowiązku szkolnego dzieci należących do mniejszości romskiej, realizacji projektów unijnych oraz współpracy ze szkołami i placówkami zagranicznymi w ramach partnerstwa, organizacji indywidualnego nauczania oraz indywidualnego przygotowania przedszkolnego, zajęć pozalekcyjnych w szkołach, nadzoru pedagogicznego dyrektora nad realizacją zajęć wychowania fizycznego w szkole, zakresu i form realizacji samorządności 135

136 uczniowskiej w szkołach ponadgimnazjalnych, realizacji zadań z zakresu edukacji zdrowotnej. Sposoby podawania do publicznej wiadomości wyników i wniosków ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego: - w formie publikacji na stronie internetowej - tak, - w czasie okresowych narad, konferencji - tak, - w publikacjach prasowych - tak, takich jak: Hejnał Oświatowy - miesięcznik Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, wydawany we współpracy z Kuratorium Oświaty w Krakowie - inne: spotkania Wojewody z Burmistrzami, Wójtami i Starostami, konferencje z dyrektorami szkół i placówek, konferencje dla nauczycieli Promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia, jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek Promowanie wykorzystywania wyników ewaluacji zewnętrznej (szczególnie w kontekście stopnia spełnienia wymagań państwa), z wykorzystaniem form, tj.: - konferencje i narady dla dyrektorów szkół i placówek (np. konferencje wojewódzkie, konferencje regionalne dot. ewaluacji organizowane przy współpracy z ORE) promowanie znaczenia i upowszechnianie wyników ewaluacji - tak, - informacje na stronach internetowych kuratorów - tak, - szkolenia/spotkania o tematyce związanej z ewaluacją i obszarami badanymi podczas ewaluacji (w tym organizowane w ramach grantów) - tak, - dystrybucja do szkół i placówek publikacji książkowych na temat ewaluacji - tak, - inne sposoby: spotkania Wojewody z Burmistrzami, Wójtami i Starostami, spotkania z dyrektorami szkól i placówek, spotkania poewaluacyjne wizytatorów z dyrektorem szkoły w której odbywała się ewaluacja oraz przedstawicielem organu prowadzącego, spotkania z pracownikami dydaktycznymi Uniwersytetu Pedagogicznego. 136

137 Inne działania wspomagające Zmierzając do ciągłego podnoszenia jakości pracy, biorąc pod uwagę ciągłe zmiany w systemie oświaty oraz spełniając oczekiwania dyrektorów szkół i placówek, Małopolski Kurator Oświaty podejmuje działania związane ze wspomaganiem dyrektorów szkół i nauczycieli. Podejmuje je na wielu płaszczyznach i w różnych formach. Przede wszystkim jest organizatorem lub współorganizatorem konferencji wojewódzkich jak i ogólnopolskich. W roku szkolnym 2014/2015, do chwili obecnej odbyło się 235 konferencji, w tym 40 poświęconych kształceniu i doradztwu zawodowemu. Wzięło w nich udział ponad tysięcy osób. Dane ujęte poniżej w tabeli przedstawiają liczbę przeprowadzonych w poszczególnych miesiącach konferencji oraz narad dla dyrektorów i nauczycieli różnych typów szkół i rodzajów placówek stan na dzień 31 maja 2015 r. ROK 2014/2015 Miesiąc IX X XI XII I II III IV V RAZEM Liczba konferencji Liczba uczestników Największym zainteresowaniem cieszyły się konferencje poświęcone nowelizacji statutu szkoły/placówki, zespołu szkół, edukacji włączającej, edukacji historycznej i patriotycznej, promocji zdrowego stylu życia, wychowania fizycznego i profilaktyce. Po zakończeniu danej konferencji na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie umieszczane są sprawozdania z ich przebiegu. Warto zaznaczyć, że dyrektorzy małopolskich szkół i placówek cenią sobie narady organizowane w ramach zespołów samokształceniowych. W roku szkolnym 2014/2015 uczestniczyło w nich 1020 dyrektorów, a poruszana problematyka była następująca: 1) Bezpieczeństwo i profilaktyka materiały, poradniki, akty prawne publikowane na stronie Kuratorium Oświaty w Krakowie; 2) Wyniki monitorowania podstawy programowej kształcenia ogólnego w roku szkolnym 2013/14; 3) Wykorzystanie wskaźników EWD w planowaniu rozwoju szkoły; 4) Nadzór Dyrektora nad realizacją wychowania fizycznego w szkole 5) Dobre praktyki w małopolskich szkołach na podstawie wyników ewaluacji zewnętrznej; 6) Zmiany w przepisach prawa dotyczące systemu oświaty: ustawy, rozporządzenia (nowe i zmieniające), obwieszczenia. Inną formą wspomagania jest systematyczne publikowanie Biuletynu Informacyjnego, który wydawany jest w wersji elektronicznej średnio raz na kwartał. Materiały zawarte w Biuletynie przygotowane są z myślą o wsparciu dyrektorów 137

138 i nauczycieli w realizacji ich zadań, w tym działań w kierunku podnoszenia jakości pracy własnej, a tym samym pracy szkół i placówek. W roku szkolnym 2014/2015 zostały wydane dwa biuletyny, a poświęcone były między innymi: nadzorowi pedagogicznemu sprawowanemu przez kuratora oświaty, realizacji podstawy programowej w roku szkolnym 2013/2014, wykorzystaniu wskaźników EWD w dokonywaniu wnikliwej analizy wyników egzaminacyjnych, jak również w planowaniu ewaluacji wewnętrznej w szkołach, zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu uczniów w szkołach, w tym również przewlekle chorych, organizacji zajęć obowiązkowych i dodatkowych z wychowania fizycznego i aktywnych form spędzania czasu wolnego przez uczniów. Istotną część Biuletynu stanowią materiały poświęcone zmianom w przepisach prawa oświatowego, co pomaga zainteresowanym zaktualizować wiedzę o obowiązujących przepisach prawa oświatowego, a tym samym stosować się do nich w praktyce. Średnia liczba odsłon Biuletynu to rocznie. Ciekawą inicjatywą jest prowadzenie przez Małopolskiego Kuratora Oświaty panelu Zadaj pytanie, gdzie zarówno nauczyciele, jak i dyrektorzy szkół i placówek oraz organy prowadzące mają możliwość uzyskania szybkiej odpowiedzi oraz pomocy w ich rozwiązywaniu w kwestiach dotyczących: statutu szkoły lub placówki, ewaluacji, kontroli, placówek doskonalenia i kursów kwalifikacyjnych, szkolnictwa zawodowego, pomocy psychologiczno pedagogicznej, szkolnictwa specjalnego, awansu zawodowego, wypoczynku dzieci i młodzieży, oceniania i klasyfikowania, wychowania przedszkolnego, nauczania indywidualnego, indywidualnego programu nauki i indywidualnego toku nauki, archiwizacji dokumentacji przebiegu nauczania, kształcenia dzieci powracających z zagranicy. Najwięcej pytań zadawanych jest z działów: kontrola, statut szkoły lub placówki, wychowanie przedszkolne, szkolnictwo specjalne, pomoc psychologiczno pedagogiczna i awans zawodowy. Poniższy wykres przedstawia najczęściej powtarzające się wątki. 138

139 718 ewidencja czasu pracy nauczycieli 468 PESEL zajęcia dodatkowe z art. 42 ust.z pkt2 ustalenie zakresu, miejsca i czasu prowadzenia obowiązek szkolny informowanie o realizacji obowiązku szkolnego zbliżenie kwalifikacji nauczyciela statut przedszkola dla oddziału przedszkolnego Wspomaganie pracy szkół i placówek obejmuje także publikowanie dobrych praktyk z małopolskich szkół w wyniku uzyskania bardzo wysokiego poziomu spełnienia wymagania podczas ewaluacji zewnętrznej: a także - niezależnie od ewaluacji, w zakresie : 1. edukacji patriotycznej i obywatelskiej 2. edukacji regionalnej 3. edukacji zdrowotnej 4. wychowania fizycznego 5. wychowania przedszkolnego Istotnym elementem wsparcia nauczycieli w zakresie zdrowia uczniów są wieloletnie projekty prowadzone przez MKO we współpracy z instytucjami zewnętrznymi m.in.: 1. Małopolska Szkoła w Ruchu 2. Sieć szkół promujących zdrowie 3. Małopolski Program Edukacji Zdrowotnej 4. Ogólnopolski Przegląd Musztry Klas Mundurowych 5. Plan realizacji zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem. Z kolei w Biuletynie Informacji Publicznej Kuratorium Oświaty w Krakowie Małopolski Kurator Oświaty przygotowuje i podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej Kuratorium analizy wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli. Przedstawiane są także informacje o realizacji zadań kuratora oświaty wynikających z ustawy o systemie oświaty np.: 1. Raporty z dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego. 139